Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "historical church" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-42 z 42
    Tytuł:
    Analysis of thermal environment indices and air quality inside a wooden historic church in Wisniowa
    Autorzy:
    Sadlowska, A.
    Bieda, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/59927.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    thermal environment index
    air quality
    indoor air
    indoor thermal comfort
    Wisniowa village
    church
    wooden church
    historical church
    air parameter
    annual measurement
    historical building
    hygienic standard
    local material culture
    Opis:
    The paper presents a computational analysis of the PMV, PPD and PD thermal environment indices for indoor air quality (IAQ) inside a historic wooden church in the village of Wiśniowa. The study is based on annual measurements of indoor air parameters as well as data on the number of Sunday Mass attendees and indoor air quality. As the results point out, indoor thermal comfort during the majority of Sunday Masses, both in summer and winter, remains within category C while the indoor air quality, assessed by means of PD index, levelled at 100%, irrespective of time of year. The improvement of inside air comfort and hygienic standards is possible by means of installing an effective mechanical ventilation system adapted for use in a historic building of high value in terms of local material culture.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 11
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naprawa zabytkowego kościoła drewnianego znajdującego się na terenie górniczym
    Repair of historical wooden church located in the mining area
    Autorzy:
    Gromysz, K.
    Kowalski, A.
    Mika, W.
    Niemiec, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/167068.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    system monitorowania konstrukcji
    wiadukt kolejowy
    teren górniczy
    deformacje terenu
    mining exploitation
    deformations
    mining damage
    historical church
    rectification
    Opis:
    W artykule przedstawiono przyczyny powstania uszkodzeń oraz sposób naprawy drewnianego, zabytkowego kościoła pw. św. Mikołaja, położonego na Górnym Śląsku, w Mikołowie Borowej Wsi. Jest to obiekt zabytkowy III klasy, wzniesiony w 1737 roku i w 1938 roku przeniesiony do Borowej Wsi. Budynek kościoła był już kilkakrotnie naprawiany z tytułu szkód górniczych. W ramach pierwszej naprawy w 1996 roku kościół został podniesiony, wyprostowany i posadowiony na żelbetowej płycie. Wpływy kolejnych eksploatacji górniczych spowodowały wychylenie od pionu i deformacje bryły budynku, w tym także wygięcie płyty fundamentowej. W 2011 roku kościół został ponownie wyprostowany za pomocą podnośników hydraulicznych i wykonano na istniejącej posadzce nową drewnianą podłogę, przystosowaną (w razie potrzeby) do poziomowania.
    This paper presents the causes of damage and the way of repair of the historical wooden St. Nicholas church located in the Upper Silesia in Mikołów Borowa Wieś. It is a historical object of III class, erected in 1737 and moved to Borowa Wieś in 1938. The church was repaired several times due to mining damage. During the first repair in 1996 the church was raised, rectified and a reinforced concrete slab was made as a foundation. Further mining exploitations caused the vertical deflection and deformations of building solid foundations including the bend of foundation slab. In 2011 the church was re-rectified by means of hydraulic lifts and new wooden floor was made on the existing floor that enables (if necessary) leveling.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2015, 71, 3; 14-20
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SCAN-TO-BIM method and analysis of measurement accuracy on the example of a historic church
    Autorzy:
    Leśniak, Agnieszka
    Skrzypczak, Izabela
    Kruszka, Leopold
    Jaskowska-Lemańska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27323681.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Centrum Rzeczoznawstwa Budowlanego Sp. z o.o.
    Tematy:
    terrestrial laser scanning
    Scan-to-BIM
    historical church
    geometry modeling
    accuracy analysis
    naziemny skaning laserowy
    modelowanie geometrii
    analiza dokładności
    kościół zabytkowy
    skanowanie BIM
    Opis:
    Building information modeling (BIM) data for existing buildings based on scans and point clouds acquired from terrestrial laser scanning (TLS) is the basis of the Scan-to-BIM methodology and is becoming common practice. However, work on the accuracy of the resulting model is still desired. The article discusses the possibility of developing a BIM model of a historical building, based on data obtained by terrestrial laser scanning. The subject of the study was the church in Posada Rybotycka (Poland). The mapping reliability studies included PointCab and ReCap point cloud processing, 3D modeling of the object using Revit software, and analysis of the accuracy of distance measurements made by TLS with data obtained from measurements made with traditional methods: total station and laser rangefinder. Based on the conducted research, the possibility of using the BIM with TLS data in the process of reconstructing the geometry of a historic building was evaluated. The results of the study showed that the convergence of the 3D model geometry with the actual course of the structure depends on the development methodology, i.e. the accuracy of 3D data acquisition, the registration process, the filtering procedure, or the parametric structural modeling method used.
    Źródło:
    Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych; 2023, 4; 91--104
    2450-1859
    2450-8721
    Pojawia się w:
    Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KWERENDA HISTORYCZNA DO KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO PW. WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY i ŚW. JAKUBA APOSTOŁA W SZADKU
    HISTORICAL RESEARCH ON THE PARISH CHURCH IN SZADEK
    Autorzy:
    Szymczak, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/510334.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historical research
    parish church
    Szadek
    Opis:
    The church under the invocation of the Holy Virgin Mary and St James the Apostle, destroyed by the Teutonic Knights in 1331, was soon reconstructed, most likely in a wooden version. Consecrated in 1335, the church existed in this form for over a century, until it was replaced in 1438–1448 by a church built of brick. In 1451 it was decorated with paintings by Jan of Wrocław. In 1551, Rev. Rafał Wargawsk covered the church with roof at his own expense. The 17th century was a period when Szadek was governed by starosts of the Wierzbowski family (coat of arms Jastrzębiec), who treated the church as family necropolis. Lack of repair and conservation caused considerable destruction of the church building. Restoration work was undertaken by Rev. Michał Zdzieniecki in 1788. The year 1802 brought a disaster – a fire destroyed the roof and the tower, only the walls and vaulting remained. A temporary shingle roof prevented a complete destruction of the building. The restoration which took place in 1868 changed the architectural appearance of the church building. Successive repair and restoration works were carried out in 1923–1924 and 1969–1971, but they did not change the outer appearance of the church.
    Źródło:
    Biuletyn Szadkowski; 2015, 15; 5-33
    1643-0700
    Pojawia się w:
    Biuletyn Szadkowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Famiglia cristiana come “Chiesa domestica”: evoluzione storica e prospettive future
    Rodzina chrześcijańska jako Kościół domowy: ewolucja historyczna i perspektywy na przyszłość
    Autorzy:
    Trębski, Krzysztof
    Młyński, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048115.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    concept of the domestic Church
    historical understanding of the domestic Church
    insights for the recovery of the domestic Church
    Rodzina chrześcijańska jako Kościół domowy
    ewolucja historyczna
    perspektywy na przyszłość
    Opis:
    The family is one of the most basic, yet important gifts that God has given us. The Christian family constitutes a specific revelation on the interior life of God in the Divine Trinity and realization of ecclesial communion, and for this reason it can and should be called the domestic Church, agent and object of the work of evangelization in service to the Kingdom of God. This article presents an evolution of the concept of domestic Church and tries to indicate its future perspectives. It highlights the many deep ties that bind the Church and the Christian family and establish the family as a domestic Church - “Church in miniature”, so that in its own way the family is a living image/icon and historical representation of the mystery of Church.The little domestic Church, like the greater Church, needs to be constantly and intensely evangelized, which becomes the shared responsibility of all God’s people, each according to his ministry and charism. Without the joyous testimony of married people and families, domestic churches, proclamation, even if done in its proper way, risks being misunderstood or lost in a flurry of words that is characteristic of society today. Catholic families today can build up their own domestic churches and strive to be “islands of Christian life in an unbelieving world” (Catechismo della Chiesa Cattolica 1992, 1655).It should be emphasized that the Church's pastoral intervention in support of the family is an urgent matter. Every effort should be made to strengthen and develop pastoral care for the family, which should be treated as a real matter of priority, in the certainty that future evangelization depends largely on the domestic Church (Giovanni Paolo II. 1981, 65).
    Rodzina jest jednym z najbardziej podstawowych, ale ważnych darów, które dał nam Bóg. Rodzina chrześcijańska stanowi szczególne objawienie wewnętrznego życia Boga w Trójcy i urzeczywistnianie eklezjalnej komunii, i dlatego może i powinna być nazywana Kościołem domowym, pośrednikiem i przedmiotem dzieła ewangelizacji w służbie królestwa Bożego. Artykuł przedstawia ewolucję koncepcji Kościoła domowego i próbuje wskazać jej przyszłe perspektywy. Podkreśla wiele głębokich więzi, które łączą Kościół i rodzinę chrześcijańską i ustanawiają rodzinę Kościołem domowym – „Kościołem w miniaturze”, tak aby rodzina na swój sposób była żywym obrazem / ikoną i historycznym przedstawieniem tajemnicy Kościoła.Mały Kościół domowy, podobnie jak większy Kościół, potrzebuje nieustannej i intensywnej ewangelizacji, co staje się wspólnym obowiązkiem całego Ludu Bożego, każdego według jego posługi i charyzmatu. Bez radosnego świadectwa małżonków i rodzin, Kościołów domowych, głoszenie, nawet jeśli zostanie przeprowadzone we właściwy sposób, grozi niezrozumieniem lub zagubieniem się w lawinie słów, która jest charakterystyczna dla dzisiejszego społeczeństwa. Dzisiejsze rodziny katolickie mogą budować własne Kościoły domowe i starać się być „wyspami życia chrześcijańskiego w niewierzącym świecie” (Catechismo della Chiesa Cattolica 1992, 1655).Należy podkreślić, że duszpasterska interwencja Kościoła na rzecz rodziny jest sprawą pilną. Trzeba dołożyć wszelkich starań, aby wzmocnić i rozwinąć duszpasterstwo rodzin, które należy traktować jako rzeczywisty priorytet, mając pewność, że przyszła ewangelizacja w dużej mierze zależy od Kościoła domowego (Giovanni Paolo II. 1981, 65).
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2020, 16, 2(28); 27-45
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie katalogu mikrofilmów kościelnych archiwaliów oraz zbiorów liturgicznych i bibliotecznych. Recenzja opracowania Katalog mikrofilmów Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, oprac. M. Dębowska, Kraków 2017, Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy w Krakowie, Kraków 2017, ss. 677
    The significance of an archive ecclesiastical microfilm catalogue and of liturgy and library collections. Review of the publication Microfilm Catalogue in Possession of the Ecclesiastical Archives, Library and Museum Centre of the John Paul II Catholic University of Lublin, compiled by Maria Dębowska, Publishing House of Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy in Cracow, Cracow 2017, p. 677.
    Autorzy:
    Kwaśniewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1371276.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    archiwistyka
    Ośrodek Archiwów
    Bibliotek i Muzeów Kościelnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dębowska Maria
    Kumor Bolesław
    zasób polskich archiwów kościelnych
    zbiory historyczne bibliotek kościelnych
    kościelne dobra kultury
    archival science
    Ecclesiastical Archives
    Library and Museum Centre of the John Paul II Catholic University of Lublin
    Maria Dębowska
    Bolesław Kumor
    Polish ecclesiastical archival fonds
    collections of historical church libraries
    church cultural values
    Opis:
    Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II prowadził od roku 1960 prace polegające na mikrofilmowaniu głównie kościelnych archiwaliów oraz – w mniejszym stopniu – zbiorów historycznych bibliotek kościelnych. Opisy gromadzonych mikrofilmów były na przestrzeni lat publikowane na łamach czasopisma „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”. Poszczególne grupy mikrofilmów zyskiwały kolejny numer publikacji nazywanej katalogiem mikrofilmów. Obecny stan prac został przedstawiony w drukowanym katalogu autorstwa dr hab. Marii Dębowskiej. Publikacja scaliła opisy 5593 mikrofilmów. Ich kolekcja, stworzona w Ośrodku Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych, jest unikatowym zbiorem do badań nad dziejami Kościoła w Polsce.
    Ever since 1960, the Ecclesiastical Archives, Library and Museum Centre of the John Paul II Catholic University of Lublin has been microfilming primarily ecclesiastical archive materials and partially also the historical collections of church libraries. The descriptions of the resulting microfilms were published over the years in the journal Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne. Subsequent groups of microfilms were assigned consecutive publication numbers and were referred to as microfilm catalogues. The current status of the work is presented in a printed catalogue by Maria Dębowska, PhD. The catalogue brings together descriptions of 5,593 microfilms. Created in the Ecclesiastical Archives, Library and Museum Centre, the microfilm collection is a unique resource for studies on the history of the Church in Poland.
    Źródło:
    Archeion; 2020, 121; 479-491
    0066-6041
    2658-1264
    Pojawia się w:
    Archeion
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adaptacja budynków sakralnych na cele muzealne w Polsce. Historia i skala zjawiska
    Transformation of religious buildings into museums in Poland. History and scale of the phenomenon
    Autorzy:
    Rusnak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293486.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    adaptacja zabytku
    muzeum
    kościół
    desakralizacja
    historical monuments transformation
    museum
    church
    desacralisation
    Opis:
    Czy desakralizacja obiektów zabytkowych i tworzenie w nich ekspozycji to w Polsce zjawisko o marginalnym znaczeniu? Fakt, iż w powojennej Polsce odnotowano przynajmniej 84 podobne realizacje, sugeruje coś zgoła innego. W artykule przedstawiono chronologię, zasięg oraz strukturę zbioru obiektów adaptowanych. Spróbowano dotrzeć do przyczyn braku zmian w tempie rozwoju tego zjawiska, pomimo wzrastającego zainteresowania zarówno tematyką desakralizacji, jak i tworzeniem alternatywnych przestrzeni eksponowania sztuki. Pośrednim celem poszukiwań było odnalezienie jak największej liczby kościołów, synagog i klasztorów, które posłużą do dalszych badań, co z kolei pozwoli w przyszłości na formułowanie bardziej szczegółowych wniosków.
    In Poland the desacralization of buildings for exhibition purposes may at first seem a marginal phenomenon. However, the fact that at least 84 such transformations have been carried out in Poland since World War II suggests something different. This paper aims at depicting the chronological development of this phenomenon, its scale and its architectural structure, i.e. the sort of buildings that have become adapted. It also tries to pinpoint the reasons why the pace of this process does not change even though nowadays both desacralization and search for new exhibition spaces are widely discussed topics. Yet another goal of this study was to find churches, synagogues and monasteries that could be used for further research, which in time may allow to form more detailed conclusions.
    Źródło:
    Architectus; 2015, 3(43); 75-88
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Identity of Local and Particular Catholic Churches. Methodological Outline
    Tożsamość Kościołów lokalnych i partykularnych. Zarys metodologiczny
    Autorzy:
    Kaucha, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037171.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kościół lokalny
    Kościół partykularny
    eklezjologia katolicka
    tożsamość Kościoła
    teologiczna tożsamość Kościoła
    historyczna tożsamość Kościoła
    etyczno-moralna tożsamość Kościoła
    kulturowa tożsamość Kościoła
    local Church
    particular Church
    Catholic ecclesiology
    identity of the Church
    theological identity of the Church
    historical identity of the Church
    ethical-moral identity of the Church
    cultural identity of the Church
    Opis:
    Przez wiele ostatnich dekad akademicka eklezjologia katolicka była skoncentrowana głównie na Kościele powszechnym. Nadszedł czas by „odkryła” obecność Boga także w Kościołach lokalnych i partykularnych, ich historii, wyjątkowych osobach (świętych, błogosławionych, męczennikach), wkładzie w kulturę, życie społeczne i moralne. Katolicka eklezjologia powinna otworzyć oczy na wyjątkowość i tożsamość lokalnych i partykularnych Kościołów. Dotychczas pojęcie „tożsamość” w języku eklezjologicznym było zarezerwowane do Kościoła powszechnego i rozumiane jako jego statyczna natura oraz przymioty. Niniejszy artykuł jest metodologicznym zarysem rozumienia tożsamości Kościołów lokalnych i partykularnych. Inicjuje go wprowadzenie do właściwego, nieredukcyjnego, rozumienia pojęcia „tożsamość Kościoła”, po czym omówione zostały główne tychże Kościołów rodzaje tożsamości wraz z ich komponentami: tożsamość teologiczna (tożsamość w Bogu, tożsamość eklezjologiczna, teologiczna auto-tożsamość, tożsamość personalistyczna, pastoralna, tożsamość w znakach wiarygodności, tożsamość w kontekście aktualnych wyzwań), tożsamość historyczna (geneza, główne okresy dziejów, tożsamość stanowiona, ogólna tożsamość historyczna, aktualna tożsamość historyczna), tożsamość etyczno-moralna, tożsamość kulturowa i inne (tożsamość religijna, aktualna auto-tożsamość, tożsamość komparatywna). Autor ma nadzieję, że nowa metodologiczna perspektywa, ukazana w artykule, może wzbogacić eklezjologię, uczynić ją bardziej realistyczną, „żywą” oraz otworzyć ją na nowe sposoby uzasadniania wiarygodności Kościoła.
    According to the Catholic faith the Church established by Jesus Christ subsistit in the Catholic Church as the Universal Church (Ecclesia universalis, Catholica). This Church is also communio Ecclesiarum and subsistit in local and particular Churches, and in community among them. Joseph Ratzinger, following the teaching of the Catholic Church, reminds that a local Church (Ecclesia localis) means a patriarchy or a `specific community of traditions and rites' and a particular Church (Ecclesia particularis) means a community of believers subjected to one bishop (a diocese). Post-conciliar Catholic ecclesiology has been mostly focused on the Universal Church. Such `universal' ecclesiology earned mature methodologies. But meantime, the Universal Church has also been present in local and particular Churches which are making their own history and identity day by day. For example, in 2016 the Catholic Church in Poland celebrated 1050th Jubilee which itself offered an opportunity to describe its main dimensions and identity. So-called young Churches are on their way to establish their identity. By no means, in our times and eyes the `identity' becomes one of the key-words in theological refection on the Church. The more secular the modern world and culture become, the more clearly one can see the difference between them and the Church. This paper offers a methodological outline of the identity of local and particular Catholic Churches. Its purpose is to name and shortly describe main kinds of such identity (theological, historical, ethical-moral, cultural) and their components. But first, making some remarks as introduction is very much required.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 9; 45-58
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalizacja kościołów i cmentarzy we wsiach józefińskich na terenie województw małopolskiego i podkarpackiego
    Autorzy:
    Cepil, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042659.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Historical geography
    colonies Josephinian
    village
    church
    cemetery
    Lesser Poland Voivodship
    Subcarpathian Voivodship
    Opis:
    The article presents the results of research on the location of churches and cemeteries in Josephine villages in the Lesser Poland Voivodship and Subcarpathian Voivodship. Detailed analyzes covered selected rural settlement units on a case-study basis. In the first part of the article, aspects of the genesis of the distribution of churches and cemeteries in the study area were examined while extracting the characteristic types of distribution of the analyzed objects. The further part of the study presents the location and distribution of churches and cemeteries in the contemporary landscape of the studied villages.
    Źródło:
    Zeszyty Wiejskie; 2019, 25; 11-25
    1506-6541
    Pojawia się w:
    Zeszyty Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propagandowy wizerunek chrześcijaństwa w polskich podręcznikach do historii z okresu stalinizmu
    Propaganda image of Christianity in Polish history textbooks from the Stalinist period
    Autorzy:
    Sołga, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164939.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    edukacja historyczna
    stalinizm
    chrześcijaństwo
    Kościół katolicki
    propaganda
    historical education
    Stalinism
    Christiany
    Catholic Church
    Opis:
    Komuniści po przejęciu władzy w Polsce w latach 1944/1945 r. przystąpili do stopniowej totalizacji państwa oraz podjęli wysiłki zmierzające do wyrugowania religii z życia społecznego. Budowa ateistycznego państwa pozostawała jednym z głównych pryncypiów przyświecających ówczesnej władzy, a nasiliła się zwłaszcza w okresie największej represyjności władzy w okresie stalinowskim, tj. w latach 1948-1956. Ateistyczna propaganda, obok jawnej walki z nauczaniem religii w szkole, znalazła swój wyraz także w edukacji historycznej. W podręcznikach do historii wydawanych w omawianym okresie próbowano przedstawić Kościół i historię chrześcijaństwa w jak najgorszym świetle, częstokroć przeinaczając i pomijając fakty oraz podając informacje całkowicie fałszywe. Chrześcijaństwo i postaci historyczne z nim związane przedstawiano jako formę mitu i zmyślonych opowiadań, będących skutkiem zacofania i zabobonu. Kościół i jego nauka miały się przyczynić do zastoju cywilizacyjnego, a kler ukazywano niczym najbardziej zepsutą moralnie warstwę społeczną. Wpojenie niechęci do Kościoła katolickiego, czy też religii w ogóle w Polsce, było jednak bardzo trudne z uwagi na to, że większa część społeczeństwa pozostawała praktykującymi katolikami. Po okresie stalinowskim ateistyczna propaganda komunistyczna wyrażająca się także w edukacji historycznej została stonowana, choć w jakimś stopniu utrzymywała się do końca istnienia PRL-u.
    After taking power in Poland in 1944/1945 the communists started a gradual process of turning Poland into a totalitarian state that aimed at eradicating religion from social life. The construction of an atheist state was one of the main goals of the government, and increased in importance during the largest period of repression of the Stalinist period, i.e. 1948 - 1956. Atheistic propaganda combined with open hostility towards religious education in schools, also found its way into historical education. History textbooks of the period tried to picture the church and the history of Christianity in an immensly bad light, by omitting and twisting facts, or even by blatantly lying. Christianity and various historical figures associated with it were introduced as myths or false stories resulting from peoples’ backwardness and superstition. The church was considered responsible for civilizational stagnation, while the clergy was considered as the most morally abhorrent social class. However, convincing Polish society to detest the Catholic Church was a difficult task, as most Poles continued religious participation and practices. After the end of the Stalinist period atheistic propaganda was subdued, although in some form it continued till the end of the existence of the People’s Republic of Poland.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2021, 136; 181-218
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dots and Acute Accent Shapes in the Dobrejšo Gospel
    Autorzy:
    Vakareliyska, Cynthia M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682459.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Old Church Slavonic
    Bulgarian Church Slavonic
    Slavic linguistics
    medieval Slavic manuscripts
    liquid consonants
    vocalic liquids
    historical Slavic phonology
    Gospels
    Opis:
    This paper examines the distribution of three types of sporadic and infrequent diacritics in the Dobrejšo Gospel and their functions: a dot or acute-accent shape over a liquid consonant letter in OCS trъt/trьt formations, and, more rarely, over other consonant letters in clusters; a single or multiple acute-accent shape over the letter л or н in certain words; and a titlo over unabbreviated words containing OCS trъt/trьt formations.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2016, 6; 205-224
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prepozytura tarnowska: opracowanie materiałów źródłowych do atlasu historycznego Kościoła w Polsce : indeks osób, miejscowości i rzecz
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048345.pdf
    Data publikacji:
    1967
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    prepozytura
    Tarnów
    atlas
    atlas historyczny
    Kościół
    Polska
    indeks osobowy
    provostry
    historical atlas
    church
    index
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1967, 14; 249-256
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spuścizny uczonych w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach - wybrane problemy gromadzenia, opracowania oraz udostępniania
    The heritage of the researchers in the resources of the Archdiocese Archives in Katowice – selected issues of gathering, processing and sharing
    Autorzy:
    Dudała, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943371.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    kościelne archiwa historyczne
    spuścizna kapłanów
    archiwum prywatne
    spuścizna archiwalna
    gromadzenie archiwaliów
    opracowanie archiwaliów
    udostępnianie archiwaliów
    church historical archives
    priest’s legacy
    private archives
    archival legacy
    gathering archival records
    processing archival records
    sharing archival records
    Opis:
    W kościelnych archiwach historycznych, gromadzących materiały archiwalne wytworzone przez jednostki organizacyjne Kościoła rzymskokatolickiego, przechowywane są także spuścizny po duchownych prowadzących działalność naukową. Status prawny tego rodzaju materiałów archiwalnych posiada ściśle określone konsekwencje zarówno w obszarze ich gromadzenia, opracowania, jak i udostępniania. Artykuł stanowi pierwszą próbę ukazania różnorodności spuścizn znajdujących się w Archiwum Archidiecezjalnym w Katowicach i zarysowania problemów związanych z tą specyficzną grupą źródeł archiwalnych.
    In the church historical archives gathering archival materials created by organizational units of the Roman Catholic Church, the legacy of priest engaged in scientific activity is also preserved. The legal status of this sort of archival materials implies definite consequences in the area of gathering, processing as well as sharing. The article is the first attempt to show the variety of heritage placed in the Archdiocese Archives in Katowice, as well as to outline the problems related to this specific group of archival sources.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2019, 1(55); 12-24
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archidiakonat sądecki : opracowanie materiałów źródłowych do atlasu historycznego Kościoła w Polsce
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038347.pdf
    Data publikacji:
    1964
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    archidiakonat
    opracowanie
    źródła
    atlas
    historia
    kościół
    Polska
    archdeaconry
    study
    sources
    historical atlas
    history
    church
    Polska
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1964, 8; 271-304
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prepozytura tarnowska : opracowanie materiałów źródłowych do atlasu historycznego Kościoła w Polsce
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048368.pdf
    Data publikacji:
    1966
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    prepozytura
    Tarnów
    źródło
    atlas historyczny
    atlas
    historia
    Kościół
    Polska
    provostry
    source
    historical atlas
    history
    church
    Polska
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1966, 12; 205-288
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewangelie jako prawdziwe świadectwo Słowa Wcielonego
    The Gospels as True Witnesses of the Incarnated Word
    Autorzy:
    Kręcidło, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1051063.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    biblical hermeneutics
    canonical Gospels
    historical truth of the Gospel
    witness of the Church tradition
    hermeneutics of faith
    Opis:
    The article develops the concept of true witness of the four canonical Gospels to Jesus Christ the Incarnated Word. The starting point is presentation of the teaching of the Pontifical Biblical Commission (PBC) in the document The Inspiration and Truth of the Sacred Scripture (2014) about the witness of the Bible, especially the Gospels. The canonical Gospels are considered in it as main witness of the life and teaching of the Incarnated Word. The article demonstrates that the PBC repeats here the teaching of the conciliar constitution Dei Verbum (1965). Argumentation in the article emphasizes the historical reliability of the transmission of the life and teaching of the historical Jesus in the Church tradition: historical Jesus – eye witnesses – written Gospels – authoritative interpretation in the Church. The canonical Gospels are not primarily literary texts but a truthful registration of the witness of faith of Jesus’ believers. Consequently, the hermeneutic of faith is the only methodology that is apt to explain and understand the true nature of the Scriptures.
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2019, 9, 1; 177-190
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przynależność metropolitalna diecezji łuckiej w okresie nowożytnym
    The Metropolitan Affiliation of the Diocese of Lutsk in the Modern Period
    Autorzy:
    Szady, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053597.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    historia nowożytna
    historia Kościoła
    geografia historyczna
    diecezja łucka
    early modern history
    Church history
    historical geography
    Łuck diocese
    Opis:
    Artykuł stanowi głos w sporze historiograficznym na temat przynależności metropolitalnej diecezji łuckiej w okresie nowożytnym. Odwołując się do świadectw źródłowych z późnego średniowiecza oraz okresu nowożytnego, wskazuje na korzenie złożonej sytuacji formalno-prawnej diecezji łuckiej. Za rozstrzygające uznaje różne źródła uprawnień arcybiskupów gnieźnieńskich względem diecezji łuckiej. Od XV wieku, kiedy ukształtował się urząd prymasa, arcybiskupi gnieźnieńscy uzyskali jurysdykcję także nad metropolią lwowską. Od tego momentu dość trudno określić, jakie uprawnienia względem sufraganii lwowskich wykonywał arcybiskup gnieźnieński z racji pełnienia urzędu prymasa, a które mogły wynikać ze zwierzchności metropolitalnej. To zespolenie kompetencji obrazuje dobrze uznanie synodów prowincjonalnych gnieźnieńskich za synody prymasowskie i krajowe, których dekrety obowiązywały w obu metropoliach: gnieźnieńskiej i lwowskiej. Także procedury sądowe od początku XVI wieku dawały prymasowi prawo wysłuchiwania spraw sufraganów diecezji w pierwszej instancji. Autor w konkluzji stwierdza, że wobec braku dokumentu papieskiego, który przenosi diecezję łucką do metropolii gnieźnieńskiej, przez cały okres nowożytny pozostawała ona sufraganią lwowską.
    The article is a voice in a discussion among historians on the issue of the administrative affiliation of the Diocese of Łuck in the Modern Era. Drawing on the primary sources from the late Middle Ages and the modern period, we can find the roots of the complex formal-legal situation of the Lutsk diocese. Equally crucial are the various sources on the authority of the archbishops of Gniezno over the diocese of Lutsk. Since the 15th c. when the office of a Primate was established, the archbishops of Gniezno had also ruled over the Lviv ecclesiastical province (Pol. Metropolia) and since then it had been difficult to clearly state what powers the archbishop of Gniezno held over Lviv suffragan dioceses, particularly, which rights stemmed from the role of a Primate and which from the affiliation to the ecclesiastical province. Combining the two legal roles is best illustrated by the fact that the Gniezno Provincial Synods were tantamount with Primate and Country Synods, the decrees of which were implemented in both Gniezno and Lviv ecclesiastical provinces. Also, the court procedures since the beginning of the 16th c., granted the Primate a right to rule over the suffragan dioceses in the first instance. The author stands on a position that due to lack of Papal document granting the jurisdiction over Łuck diocese to Gniezno ecclesiastical province, it remained a Lviv’s suffragan diocese throughout the entire Modern Era.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 2; 55-68
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archidiakonat sądecki: opracowanie materiałów źródłowych do Atlasu historycznego Kościoła w Polsce: (ciąg dalszy)
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048584.pdf
    Data publikacji:
    1964
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    archidiakonat
    opracowanie
    źródła
    atlas
    atlas historyczny
    historia
    Kościół
    Polska
    archdeaconry
    coverage
    sources
    historical atlas
    history
    church
    Polska
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1964, 9; 95-286
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem przybliżenia badaczom zasobów historycznych dotyczących Kościoła w Polsce, przechowywanych w zbiorach obcych
    Autorzy:
    Librowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044681.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    kościół
    zbiory historyczne
    dokumenty
    rękopisy
    źródła
    archiwum
    muzeum
    biblioteka
    church
    historical repertory
    documents
    manuscripts
    sources
    archive
    museum
    library
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 275-281
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Administracyjnoprawne warunki ingerencji administracji publicznej w sposób korzystania z obiektów sakralnych Kościoła katolickiego wpisanych do rejestru zabytków
    Administrative and Legal Conditions of the Interference of the Public Service in the use of Religious Monuments of the Catholic Church listed in the Register of Historical Monuments
    Autorzy:
    Sienkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401200.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    zabytek
    rejestr zabytków
    administracja publiczna
    obiekty sakralne
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościoł
    związki wyznaniowe
    historical monument
    Register of Historical Monuments
    public service
    religious monuments
    church - state relations (Poland)
    Churches and Religious Association
    Catholic Church
    law on religion
    freedom of religion
    Opis:
    Dobra współpraca administracji ochrony zabytków i Kościoła katolickiego w zachowaniu dla przyszłych pokoleń zabytkowych obiektów sakralnych jest szczególnym wyrazem wskazanej w Preambule Konstytucji RP wdzięczności przodkom, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach. Najważniejszymi wadami prawa dotyczącego ochrony zabytków, które utrudniają realizację tego celu, jest niedookreślony zasięg luzu decyzyjnego wynikający m. in. z w zasadzie otwartego katalogu pozwoleń, co skutkuje pozornością dookreślenia obowiązku. Znaczna ilość klauzul generalnych powoduje umocnienie pozycji administracji ochrony zabytków względem podmiotu podporządkowanego w stosunku administracyjnoprawnym, co może prowadzić do zjawiska nadużycia władzy. Brakuje wyrażonych wprost konkretnych kryteriów oceny stanu faktycznego związanego z wydawaniem lub odmową wydania pozwolenia, co dla podmiotu zobowiązanego w stosunku administracyjnoprawnym może grozić utratą bezpieczeństwa prawnego w wykonywaniu swych praw.
    A good cooperation between the historical monuments protection authority and the Catholic Church, aimed at preserving historical religious monuments for future generations, is a token of gratitude to our ancestors for our culture rooted in the Christian heritage of the Nation and in universal human values, as referred to in the Preamble to the Constitution of the Republic of Poland. The most significant defects of law on historical monuments protection, which make it difficult to achieve this goal, is the underdetermined margin of decision which is a result, inter alia, of an open list of permits, which in turn results in apparent determination of an obligation. A large number of general clauses strengthens the position of the historical monuments protection authority with regard to the entity subordinate in the administrative and legal relations, which may lead to the abuse of power. There are no directly determined specific criteria of assessment of the actual status related to the issue of or refusal to issue a permit, which for the obliged entity in the administrative and legal relations may result in the loss of legal certainty in exercising its rights.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2013, 16; 301-333
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój struktur parafialnych i dekanalnych metropolii mohylewskiej (1783–1918)
    The Development of Parish and Deanery Structures of Mogilev Metropolis (1783–1918)
    Autorzy:
    Szady, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653976.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Kościół katolicki
    metropolia mohylewska
    parafie
    Rosja
    geografia historyczna
    schematyzmy diecezjalne
    Catholic Church
    Mogilev metropolis
    parishes
    Russia
    historical geography
    diocesan Schematisms
    Opis:
    Artykuł w układzie chronologicznym przedstawia analizę geograficzno-historyczną rozwoju struktur parafialnych w metropolii mohylewskiej w latach 1783–1918. Główną podstawę źródłową stanowią schematyzmy diecezjalne oraz spisy duchowieństwa. Zmiany sieci parafialnej zostały ukazane w ramach jednostek administracyjnych wyższego rzędu: dekanatów oraz diecezji (mohylewskiej, wileńskiej, żmudzkiej, łucko-żytomierskiej, kamienieckiej, mińskiej, tyraspolskiej). Tekst podejmuje próbę interpretacji tych zmian przez określenie ich przyczyn i okoliczności.
    The article presents, in chronological order, a geographic-historical analysis of the development of parish structures in the Mogilev metropolis in 1783–1918. The analysis has been based on two primary sources: the annual diocesan handbooks called Schematisms and registers of the clergy. The changes in the network of parishes are presented within the territorial administrative units of the higher level: deaneries and dioceses (of Mogilev, Vilnius, Samogitian diocese, and the dioceses of Lutsk and Zhytomyr, Kamianets-Podilskyi, Minsk, and Tiraspol). The paper attempts to interpret these changes by establishing their causes and circumstances.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 2; 5-42
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Церковнослов’янізми із коренем -мук-/-муч- в староукраїнських пам’ятках XVI–XVII ст
    Ecclesiastical Slavicism With the Root of -muk-/-much- in the Old Ukrainian Monuments of the 16th and 17th Centuries
    Cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč- w zabytkach staroukraińskich z XVI–XVII wieku
    Autorzy:
    Osinczuk, Jury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831394.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    słowniki historyczne i współczesne
    zabytki piśmiennictwa ukraińskiego
    semantyka
    cerkiewnosłowianizmy
    historical and contemporary dictionaries
    monuments of Ukrainian writing
    semantics
    church Slavonic words
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań, których przedmiotem były wyrazy cerkiewnosłowiańskie zawierające rdzeń -muk-/-muč-. Za bazę źródłową posłużyły zabytki piśmiennictwa ukraińskiego XVI–XVII wieku (akta, dokumenty sądowe, testamenty, opisy zamków, uniwersały kancelarii hetmańskich, dokumenty wspólnot kościelnych i szkolnych, kroniki, dzieła religijne, polemiczne i beletrystyczne, zabytki literatury naukowej i edukacyjnej, literatury liturgicznej, dziedzictwa epistolarnego itp.) wchodzące do korpusu źródeł Słownika języka ukraińskiego XVI – pierwszej połowy XVII wieku pod redakcją D. Hrynczyszyna i innych oraz Słownika historycznego języka ukraińskiego pod redakcją E. Tymczenki. Stwierdzono, że powyższe słowniki notują ponad trzydzieści różnych pod względem budowy wyrazów i fonetyczno-graficznych wariantów form wyrazowych z rdzeniem -muk-/-muč-. Podczas badań skupiono się przede wszystkim na analizie etymologicznej badanych leksemów, zmierzającej do ustalenia ich semantycznego etymonu, przy czym zauważono, że część cerkiewnosłowiańskich form wyrazowych to kalki z języka greckiego. Przeprowadzona analiza wykazała także, że abstrakcyjne cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč-, zaświadczone w zabytkach XVI–XVII wieku, nie uległy znaczącym zmianom semantycznym w historii leksyki ukraińskiej. Niektóre natomiast słowa zostały częściowo zmodyfikowane semantycznie, w szczególności te, które weszły w skład stałych zwrotów języka ukraińskiego XVI i XVII wieku, a inne nabrały znaczenia przenośnego. Historia analizowanych leksemów nie jest jednakowa: zdecydowana większość zbadanych cerkiewnosłowianizmów zachowała się do dziś w ukraińskim języku literackim, a także w mowie potocznej; część funkcjonuje w ukraińskiej praktyce liturgicznej.
    The article presents research results of the ecclesiastical slavicisms with the root -muk-/-much-. The research is based on monuments of Ukrainian literature written during the 16th–17th centuries (card catalogues, court documents, wills, descriptions of castles, universals of the offices of hetmans, documents of church and school fraternities, chronicles, works of religious, polemical and fiction, memos of scientific and educational literature, liturgical literature, epistolary heritage, etc.) included in the source database Dictionary of the Ukrainian language of the XVI – the first half of the XVII century, edited by D. Hrynchyshyn and Chikalo M., and Historical Dictionary of the Ukrainian language, edited by E. Tymchenko. It was found that the dictionaries mentioned above list more than thirty words of different structure and phonetic-graphic variants of word forms with the root -muk-/-much-. The study focused on the etymological analysis of the studied tokens, which was aimed to establish their semantic etymon, while it was noted that some Church Slavonicisms are traces to the Greek language. The analysis also showed that the abstract Church Slavonic words with the root -muk-/-much-, attested in Ukrainian monuments of the 16th–17th centuries, did not undergo significant semantic changes in the history of Ukrainian vocabulary. On the other hand, some words have undergone a partial semantic modification, particularly those that have become a part of the idioms in the Ukrainian language of the 16th and 17th centuries, while others have become figurative. It is established that the historical part of the analyzed lexemes is not the same. The vast majority of the studied Church Slavonicisms have survived to this day in the Ukrainian literary language, as well as in the colloquial language. Some of them function in Ukrainian liturgical practice.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 121-143
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie muzyki kościelnej w historii Kościoła
    The Importance of Church Music in the History of the Church
    Autorzy:
    Tyrała, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038515.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-11
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    muzyka kościelna
    liturgia
    znaczenie w historii
    Kościół
    chorał gregoriański
    polifonia dawna i współczesna
    śpiew wiernych
    instrumenty muzyczne w celebrowanej liturgii
    Church music
    liturgy
    historical importance
    the Church
    Gregorian chant
    past and modern polyphony
    singing at church
    musical instruments in liturgy
    Opis:
    Jeśli spojrzymy na wieki istnienia Kościoła, to od samego początku dostrzeżemy prawdę o tym, że on nie mówił, ale śpiewał swoją modlitwę – najpierw psalmami, następnie usystematyzował ją w doskonały sposób w chorale gregoriańskim, kolejno pojawiła się polifonia. W pewnym momencie dopuszczono do liturgii organy oraz inne instrumenty. Dopiero w XX w. do liturgii wprowadzono w sposób oficjalny śpiew wiernych podczas liturgicznych celebracji. Przez przeszło 2000 lat istnienia chrześcijaństwa ten muzyczny język był niezwykle bogaty i różnorodny, jak to zostało przedstawione w poniższym artykule. Zawsze też należy się wszystkim zatroskanym o kształt i jakość muzycznej szaty liturgii wdzięczność. Dlatego słowa na zakończenie nowej instrukcji Episkopatu Polski o muzyce są bardzo wymownym sygnałem do dbałości o jej jakość: „biskupi wyrażają wdzięczność wszystkim zatroskanym o wysoki poziom muzyki kościelnej. Zobowiązują do zapoznania się z treścią instrukcji oraz starannego jej przestrzegania wszystkich odpowiedzialnych za muzykę kościelną w Polsce, w tym szczególnie duszpasterzy, organistów, katechetów, dyrygentów zespołów śpiewaczych i instrumentalnych, członków chórów kościelnych, kompozytorów. Równocześnie zachęcają do twórczej współpracy wszystkich, dla których piękno liturgii jest nadrzędną ideą artystycznej działalności” (II IEP 65). Ważne jest zatem nie tylko oddziaływanie i znaczenie muzyki w Kościele dzisiaj i w historii, stanowi ono także wyzwanie dla przyszłych pokoleń chrześcijan.
    If we take a look at the centuries-long history of the Church, we will see the truth that she did not speak, but sang her prayer from the very beginning. First, there were psalms, then systematized in a perfect way in the Gregorian chanting, succeeded by polyphony. At one point, organs were admitted to the liturgy by Church authorities along with other instruments. It was only in the twentieth century that singing of the faithful was officially introduced to the liturgy. For more than 2000 years of its existence, the Christian musical language was extremely rich and diverse, as shown in this article. Moreover, we should be eternally grateful to all those who care about the shape and quality of the musical liturgical garment. Therefore, the final words of the new Polish Episcopate Instruction on music are a very meaningful signal of care for its high level: “the bishops express their gratitude to all those concerned about the high quality of church music. They oblige all those responsible for church music in Poland, especially priests, organists, catechists, conductors of singing and instrumental ensembles, members of church choirs, and composers to familiarize themselves with the contents of the Instruction and to carefully observe it. At the same time they encourage creative cooperation of all those for whom the beauty of the liturgy is the overriding idea of artistic activity” (II IEP 65). So not only is the impact and significance of music in the Church important today and throughout history, but it is also a challenge for future generations of Christians.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2019, 24, 1; 71-104
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profesor Stanisław Litak (1932–2010) – przyczynek do biografii naukowo-dydaktycznej
    Professor Stanisław Litak (1932–2010): A Contribution to a Scientific and Didactic Biography
    Autorzy:
    Szady, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449098.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Stanisław Litak
    historia Kościoła
    geografia historyczna
    historia szkolnictwa
    historia wychowania
    history of the Church
    historical geography
    history of schools
    history of education
    Opis:
    Sylwetka naukowo-dydaktyczna prof. Stanisława Litaka obejmuje znaczący obszar badań nad historią społeczno-religijną epoki nowożytnej, realizowaną w trakcie wieloletniej pracy zawodowej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1961–2005. W trakcie aktywności zawodowej prof. Litak współtworzył lubelskie środowisko badaczy struktur Kościoła nowożytnego i geografii historycznej oraz reprezentował je na forum międzynarodowym. Równorzędną rolę w Jego naukowych zainteresowaniach pełniła historia oświaty epoki przedrozbiorowej, która zaowocowała autorstwem popularnego podręcznika akademickiego o historii wychowania, wykorzystywanego do dziś przez studentów zainteresowanych zagadnieniami historii edukacji. Dualizm pracy naukowej odzwierciedlają również okoliczności zatrudnienia prof. Litaka zarówno w Instytucie Historii oraz w Instytucie Pedagogiki KUL. Pokłosiem lat pracy są liczne publikacje naukowe, utrzymane w konwencji przyjętych kierunków badawczych. Nieoceniona pozostaje też spuścizna Profesora w postaci kapitału ludzkiego – seminarzystów, uczniów naukowych, współpracowników, którzy podejmują trud kontynuacji obranych przez Niego kierunków badawczych. Profesor Litak wyznaczył standardy w pracy naukowej, które pozostają godne naśladowania, dał się również poznać jako ciepły, skromny, ale wymagający nauczyciel akademicki i kierownik zespołów pracowniczych. Warto podkreślić i docenić Jego zasługi dla humanistyki polskiej, ze względu na wartość merytoryczną prac, które na stałe weszły do historiografii. Pamięć o Nim, jako o człowieku nauki, który niósł ze sobą wartości badawcze i utrzymywał dobre relacje międzyludzkie, zasługuje również na propagowanie w środowiskach akademickich.
    The scientific and didactic portrait of Professor Stanisław Litak includes a considerable area of research on the social and religious history of the modern era carried out during the many years of work at the Catholic University of Lublin in the years 1961–2005. In the period of his professional activity, Professor Litak co-created the Lublin environment of researchers dealing with the structures of the modern Church and historical geography and he represented it on the international forum. A parallel role in his scientific interests was played by the history of education of the pre-partitioning period. The fruit of those interests was a popular academic textbook written by him about the history of education and still used by students concerned with the issues referring to the history of education. The duality of research work is also reflected in the circumstances in which Professor Litak was employed both at the Institute of History and the Institute of Pedagogy of the Catholic University of Lublin. The aftermath of his work includes numerous scientific publications written within the convention of the adopted scientific research directions. The Professor’s legacy in the form of human capital, namely students from the seminar, scientific students and colleagues who undertake the effort to continue the research directions established by him, remains invaluable. Professor Litak established standards in research work which deserve to be followed. He was also known as a warm, modest but demanding university teacher and head of teams. What should be emphasized and appreciated are his merits for the Polish humanities, which are due to the value of his works, constituting a permanent element of historiography. Memory about him as a man of science who epitomized research values and maintained good human relationships also deserves to be kept alive in academic circles.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2018, 21, 2; 99-112
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Baza danych jako forma edycji wykazów święceń duchowieństwa
    Database as a Base for Edition of Ordination Lists of the Clergy
    Autorzy:
    Borek, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879759.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    święcenia duchowieństwa
    rejestry święceń
    źródła kościelne
    edycja źródła
    historyczna baza danych
    ordination of the clergy
    ordination lists
    church sources
    sources edition
    historical database
    Opis:
    Celem pracy jest przedstawienie koncepcji edycji zachowanych w Polsce wykazów święceń duchowieństwa, która byłaby oparta na relacyjnej bazie danych. W pierwszej części artykułu przeanalizowano formularz rejestrów święceń i wypunktowano jego najważniejsze elementy składowe, głównie na podstawie rejestrów przedtrydenckich. W części drugiej omówiono dotychczasowy dorobek polskiej historiografii, jeżeli chodzi o opracowanie rejestrów i praktyki ich udostępniania, co dotyczy przeważnie źródeł z epoki potrydenckiej. W ostatniej części przedstawione zostały założenia i merytoryczne podstawy struktury bazodanowej edycji list święceń; opisano główne tabele tworzące bazę oraz relacje między nimi.
    The aim of the study is to present the concept of edition, based on a relational database, of ordination lists of the clergy preserved in Poland. In the first part of the article the form of ordination lists is analyzed and its main components are described, relying mainly on lists from the pre-Tridentine era. The second part examine the present state of Polish historiography when it comes to the elaboration of registers of ordination and practice of making them available, which applies mostly to post-Tridentine sources. The final section presents the assumptions and substantive basis for the structure of the edition of ordination lists based on database; it describes the main tables making up the database and the relationships between them.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 2; 59-88
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwa kościelne w świetle obowiązujących norm kanonicznych
    Church archives in the light of current canonical norms
    Autorzy:
    Gręźlikowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233685.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-15
    Wydawca:
    Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
    Tematy:
    archiwista
    archiwum bieżące
    archiwum historyczne
    archiwum kościelne
    archiwum tajne
    zasób archiwalny
    archivist
    current archive
    historical archives
    Church archive
    secret archive
    archival record
    Opis:
    Archiwa kościelne są wytworem instytucji kościelnych, które gromadzą i przechowują świadectwa dotyczące przeszłości stanu posiadania i działalności prawno-kościelnej i duszpasterskiej kościelnych osób prawnych. Stanowią nie tylko dobra kultury, lecz także są prawdziwymi dobrami kościelnymi, które w odpowiedzi na wymagania kulturowe i pastoralne mają być chronione i właściwie oceniane z zachowaniem norm kanonicznych. Stąd prawodawca kościelny, powszechny czy partykularny, wydawał stosowne normy prawne regulujące tę płaszczyznę życia i działalności kościelnej. Zaprezentowane obowiązujące normy prawne odnoszące się do archiwów kościelnych przejęły wiele uregulowań, które obowiązywały w aktach normatywnych dawnego Kodeksu prawa kanonicznego z 1917 r. Określają one, że każda instytucja kościelna ma obowiązek przechowywać akta i dokumenty, które jej dotyczą. Biskup diecezjalny zobowiązany jest dbać o zachowanie dokumentów i akt, które zostały wytworzone w instytucjach jemu podległych. Ma on sprawować nadzór nad tymi archiwami. W instytucji centralnej Kościoła partykularnego, jaką jest kuria diecezjalna, powinny funkcjonować trzy archiwa: bieżące (diecezjalne), tajne i historyczne. To ostatnie archiwum jest nowym typem archiwum, które wprowadził obecnie obowiązujący Kodeks z 1983 r. Archiwum to powinien erygować biskup diecezjalny i przechowywane w nim powinny być akta i dokumenty, które posiadają wartość historyczną.
    The church archives are a product of church institutions that collect and maintain testimonies about the past ownership and legal, church and pastoral activity of church legal entities. They are not only cultural goods, bat also real church goods which, in response to cultural and pastoral requirements, are to be protected and properly assessed inaccordance with canonical norms. Hence, the ecclesiastical legislator, universal or particular, issued appropriate legal norms regulating this area of church life and activity. The presented legal norms relating to church archives have adopted many regulations that were in force in the normative acts of the former Code of Canon Law 1917. They specify that every church institution is obliged to keep files and documents related to it. The diocesan bishop is obliged to take care of the preservation of documents and files that were produced in institutions subordinate to him. He is to supervise these archives. In the central institution of a particular Church, which is the diocesan curia, there should be there archives: current (diocesan), secret and historical. The latter archive is a new type of archive, which was introduced by the currently binding Code of 1983. This archive should be erected by the diocesan bishop and records and documents of historical value should be kept in it.
    Źródło:
    Studia Włocławskie; 2022, 24; 499-521
    1506-5316
    2449-8777
    Pojawia się w:
    Studia Włocławskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania wilgotności murów ceglanych podziemia klasztoru księży Pallotynów oraz kościoła św. Wincentego w Biłohirii (Ukraina)
    The study of the brick walls humidity of the basement of the pallotine`s priests cloister and the church in Sts. Wincenty in Bihohiria
    Autorzy:
    Nazarewicz, B
    Czeczin, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/162500.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    Ukraina
    budynek zabytkowy
    klasztor
    kościół
    mur ceglany
    wilgotność
    źródło zawilgocenia
    zawartość wilgoci
    Ukraine
    historical building
    monastery
    church
    brick wall
    humidity
    moisture source
    moisture content
    Opis:
    W referacie przedstawiono problemy związane z wykonawstwem oraz badaniami przyczyn zawilgocenia i stopnia zasolenia ścian (fundamentów) istniejących obiektów na przykładzie murów podziemia kościoła św. Wincentego w m. Biłohiria.
    The paper presents problems related to the execution and investigation causes of dampness and salinity of the walls (foundations) of existing objects on the example walls of the basement of Św. Vincent in Bihohiria.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2017, 88, 9; 76-79
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Staropolska Liber baptisatorum jako edycja (stan badań, metody, postulaty)
    Old Polish Liber baptisatorum as an Edition (State of Research, Methods, Postulates)
    Autorzy:
    Giergiel, Tomisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791385.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    rejestracja metrykalna
    Księga ochrzczonych
    edycja źródła
    chrzest
    edytorstwo źródeł historycznych
    okres staropolski
    church records of baptism
    baptismal registers
    source edition
    baptism
    editing historical sources
    Old Polish period
    Opis:
    Staropolskie metryki kościelne wymagają szerokich badań oraz edycji. Autor artykułu skupił się na Księgach ochrzczonych (Liber baptisatorum). W polskiej historiografii ogłoszono drukiem treść tego typu źródeł z szesnastu parafii. Stan badań jest daleko niewystarczający aby uzyskać szerszy obraz rejestracji metrykalnej w polskim Kościele. Artykuł dokonuje próby rekapitulacji dotychczasowych osiągnięć historiografii w zakresie rozwoju narzędzi badawczych wykorzystywanych w polskich edycjach Ksiąg ochrzczonych. Metody stosowane w tych edycjach są bardzo różnorodne i nie zawsze zgodne z potrzebami naukowymi. Analizy zawarte w artykule prowadzą do postawienia szeregu postulatów zarówno dotyczących zasad wydawania drukiem metryk chrztu, jak i zaspokojenia potrzeb badawczych związanych z badaniami nad stratyfikacją społeczną polskich parafii, dziejami i geografią Kościoła, demografią historyczną, czy nowożytną dyplomatyką.
    Old Polish church registers require extensive research and editing. The author of the article focused on the baptismal registers (Liber baptisatorum). In Polish historiography, the content of this type of sources from sixteen parishes has already been published. The state of research is far from sufficient to get a broader picture of record registration in the Polish Church. The article attempts to recapitulate the achievements of historiography to date in the field of development of research tools used in the Polish editions of the baptismal registers. The methods used in these editions are very diverse and not always in line with scientific needs. The analyzes contained in the article lead to a number of postulates both regarding the principles of issuing records of baptism and meeting research needs related to research on the social stratification of Polish parishes, the history and geography of the Church, historical demography, and modern diplomats.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 2; 193-216
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność polityczna niepodległej Ukrainy w kontekście starań Polaków mieszkających we Lwowie o odzyskanie kościoła św. Marii Magdaleny
    The political freedom of independent Ukraine in the context of the efforts of Poles living in Lviv to regain the church of St. Mary Magdalene
    Autorzy:
    Kucharska, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078980.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-05
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    historical policy
    Polish-Ukrainian relations
    Lviv
    Ukraine
    St. Mary Magdalene’s Catholic Church in Lviv
    polityka historyczna
    stosunki polsko-ukraińskie
    Lwów
    Ukraina
    kościół katolicki św. Marii Magdaleny we Lwowie
    Opis:
    Publikacja jest analizą przypadku kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie i starań parafian o odzyskanie świątyni dla parafii i wiernych, w kontekście rzeczywistości miasta pogranicza, jakim był i jest wielonarodowy Lwów. W oparciu o informacje uzyskane w czasie rozmów z Konsul Generalną RP we Lwowie, Kurią Metropolitalną we Lwowie, proboszczem parafii św. Marii Magdaleny, naczelniczką Wydziału Kultury Miasta Lwowa, naczelniczą Wydziału Ochrony Środowiska Historycznego Miasta Lwowa, dyrektorami Lwowskiej Sali Muzyki Organowej i Kameralnej we Lwowie, dyrektorką polskiej Szkoły im. św. Marii Magdaleny we Lwowie i parafianką parafii św. Marii Magdaleny, jak również o ukraińskie akty prawne oraz artykuły w ukraińskiej i polskiej prasie, opisano kolejne etapy sporu o odzyskanie kościoła, jego upolitycznienie, a także wyszczególniono polityków i aktorów związanych ze sporem. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie, czy trzydzieści lat niepodległości Ukrainy spowodowało rozszerzenie, czy ograniczenie rzeczywistej wolności politycznej tego kraju, ze szczególnym naciskiem na kwestię, czy kraj ten stał się wolny od wpływów poradzieckich oraz czy jest wolny w stopniu, jaki umożliwia egzekwowanie własnego prawa.
    This article is a case study of St. Mary Magdalene’s Church in Lviv and the efforts of parishioners to regain the church for the parish and the faithful in the context of the reality of the multinational border city. Based on data obtained during interviews with various figures (Consul General of the Republic of Poland in Lviv, the Metropolitan Curia in Lviv, the parish priest of St. Maria Magdalena, the Head of the Department of Culture of the City of Lviv, the Head of the Historical Environment Protection Department of the City of Lviv, the directors of the Lviv Organ and Chamber Music Hall in Lviv, director of the Polish School of St. Mary Magdalene in Lviv and a parishioner from the parish of St. Mary Magdalene), as well as information on Ukrainian legal acts and articles in the Ukrainian and Polish press, consecutive stages of the dispute over the recovery of the church are described. The article also considers the politicization of the dispute and discusses the activities of politicians and other actors who have been involved. Furthermore, an attempt was made to answer the question whether thirty years of Ukraine's independence resulted in either the expansion or restriction of the actual political freedom of this country, with a particular emphasis on the question of whether the country has become free from post-Soviet influence and whether it is free to such an extent that it can enforce its own law.
    Źródło:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2021, 16; 49-64
    1896-1819
    2391-5145
    Pojawia się w:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przesłanie moralne papieża Jana Pawła II i Benedykta XVI do czeskich ateistów. Historyczne uwarunkowania i możliwości
    Moral Message of Pope John Paul II and Benedict XVI to the Czech Atheists. Historical Conditions and Opportunities
    Autorzy:
    Petracek, Tomas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047860.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    atheism in the Czech Republik
    historical conditions
    secularization
    defying the Church's moral teaching
    opportunities for dialogue
    ateizm w Czechach
    uwarunkowania historyczne
    sekularyzacja
    kontestowanie nauczania moralnego Kościoła
    możliwości dialogu
    Opis:
    The author deals with the reception of the moral teachings of Pope John Paul II and Pope Benedict XVI by the Czech agnostic and atheist public. He puts this dialogue in the historical context of the Czech history of the 20th century and demonstrates its limits and possibilities. Although there is a common dialogue and interest space, currently, however, on the atheistic part of the public prevails a rather confrontational stance.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2013, 8, 1(13); 69-85
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizational Statutes of Diocesan Archives in Przemyśl and Płock. A Comparative Analysis
    Statuty organizacyjne archiwów diecezjalnych w Przemyślu i Płocku. Analiza porównawcza
    Autorzy:
    Różański, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11347060.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    archival law
    church archives
    historical diocesan archive
    archive in Płock
    archive in Przemyśl
    statute
    prawo archiwalne
    archiwa kościelne
    historyczne archiwum diecezjalne
    archiwum w Płocku
    archiwum w Przemyślu
    statut
    Opis:
    Diocesan archives in Przemyśl and Płock are one of the oldest institutional diocesan archives in Poland. The archives were established in 1927 and 1928, respectively. This article is intended to make a comparative analysis of the archives’ statutes. The archive in Przemyśl came into being as a current archive of the episcopal curia and a historical archive, whereas the archive in Płock only as a historical one. The statutes regulate the basis of the archives’ operations. They define their institutional separateness, identify their objectives and resources. The statutes also formulate basic principles whereby records are received. They also establish tasks and responsibilities of the director and other employees and provide general rules of making archive material available. In terms of content, the statutes cover the same topics, but they differ in detailed solutions. The differences arise from the specific functions of the respective archives in the dioceses.
    Archiwa diecezjalne w Przemyślu i Płocku należą do jednych z najstarszych instytucjonalnych archiwów diecezjalnych w Polsce. Zostały erygowane odpowiednio w 1927 i 1928 r. Celem artykułu jest analiza porównawcza statutów tych archiwów. Archiwum w Przemyślu powstało jako archiwum bieżące kurii biskupiej i archiwum historyczne, a archiwum w Płocku jako archiwum historyczne. Statuty normują podstawy działalności archiwów. Określają ich odrębność instytucjonalną. Wskazują, jaki jest cel ich działania i zasób. Normują także podstawowe zasady przyjmowania akt do archiwum. Określają, jakie są zadania i obowiązki dyrektora oraz innych pracowników, a także podają w sposób ogólny, na jakich zasadach udostępnia się materiały archiwalne. Statuty treściowo zawierają te same zagadnienia, ale różnią w rozwiązaniach szczegółowych. Różnice te wynikają ze specyfiki funkcjonowania archiwum w diecezji.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2020, 26, 1; 207-226
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petersburskie archiwum metropolitów unickich jako historyczne archiwum Kościoła Wschodniego
    Petersburg archive of Uniate metropolitan bishops as historical archive of the Eastern Church
    Autorzy:
    Krochmal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474817.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Polonika,
    archiwum metropolitów unickich,
    Kościół unicki (greckokatolicki),
    Centralne Państwowe Archiwum Historyczne w Petersburgu
    polonica,
    Uniate metropolitans archive,
    Uniate Church (Greek Catholic),
    Central State Historical Archive of St. Petersburg
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2018, 25; 17-30
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Троице-Сергиев монастырь: вклады русских государей
    The Trinity Lavra of St. Sergius: the contributions of the Russian Sovereigns
    Ławra Świętej Trójcy i Sergiusza: wkład rosyjskich władców
    Autorzy:
    Ярема, Ростислав
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1914001.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-12
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    związek między Kościołem rosyjskim a państwem
    Ławra Trójcy Świętej św. Sergiusza
    historyczne darowizny na
    rzecz kościoła
    zasługi władców rosyjskich
    rosyjska sztuka użytkowa
    the relationship between the Russian Church and state
    the Trinity Lavra of St. Sergius
    historical donations to the church
    the contributions of Russian sovereigns
    Russian Applied Arts
    взаимоотношения Русской Церкви и государства
    Троице-Сергиева Лавра
    исторические пожертвования
    церкви
    вклады русских государей
    русское прикладное искусство
    Opis:
    Эта статья раскрывает сквозь призму личных отношений между Православной Церковью и высшими государственными властями вклад Царства в Свято-Троицкую Сергиеву Лавру и тем самым раскрывает роль Императоров и Церкви в истории русского художественного искусства, культуры, а также в деле сохранения русской национальной культуры и самобытности. Паломничество и вклад русских государей в монастырь преподобного Сергия Радонежского оцениваются как важный фактор укрепления связей между Русской Православной Церковью и Монархией, а также всего российского общества, поддерживая его национальную идею. Анализ даров и вкладов, а также их художественной ценности, учитывая тот факт, что русское искусство сформировалось в духовной парадигме христианства, сразу после принятия единой веры (едино-верия) и вплоть до семнадцатого века, позволяет делать вывод о том, что вклады суверенов составляют саммит достижений современной русской художественной культуры. С этой точки зрения Церковь, в частности Свято-Троицкая Сергиева Лавра, на фоне известных политических потрясений в стране в ХХ веке стала хранителем бесценной культурно-художественной сокровищницы и духовного ядра Великой Руси, показывая не только образец служения идеалам православия, своему народу и стране, но и спасительную для Государства Российского перспективу исторического выживания в новую эпоху.
    This article reveals the contribution of the Kingdom to the Holy Trinity Sergius Lavra through the prism of personal relations between the Orthodox Church and the highest state authorities, and thus reveals the role of the Emperors and the Church in the history of Russian art, as well as in the preservation of Russian national culture and identity. Russian monarchs’ pilgrimage and contribution to the monastery of St. Sergius of Radonezh is considered an important factor in strengthening ties between the Russian Orthodox Church and the Monarchy, as well as the entire Russian society, supporting its national idea. Russian art was formed in the spiritual paradigm of Christianity, immediately after the adoption of the unified faith (unity of faith) up to the seventeenth century. The analysis of gifts and contributions, as well as their artistic value, allows to conclude that the contributions of the sovereigns constitute the summit of achievements of modern Russian art culture. From this point of view, the Church, in particular the Holy Trinity St. Sergius Lavra, against the background of known political upheavals in the country in the twentieth century, became the keeper of an invaluable cultural and artistic treasury and spiritual core of Great Russia, showing not only a model of serving the Orthodoxy, its people and country, but also a saving perspective for the Russian State of historical survival in the new epoch.
    Artykuł pokazuje wkład carów w rozwój Ławry Troicko-Siergijewskiej poprzez osobiste relacje między Kościołem Prawosławnym, a najwyższą władzą państwową. Tym samym ujawnia wkład Imperatorów i Kościoła w historię sztuki i kultury oraz w zachowanie rosyjskiej kultury i tożsamości narodowej. Pielgrzymki i dary rosyjskich władców dla monasteru św. Sergiusza z Radoneża są oceniane jako ważny czynnik wzmacniający więzi między Rosyjską Cerkwią Prawosławną a Monarchią, a także całością rosyjskiego społeczeństwa, wspierającego jej ideę narodową. Biorąc pod uwagę fakt, że sztuka rosyjska kształtowała się w duchowym paradygmacie chrześcijaństwa, od momentu przyjęcia jedynej wiary (ros. edinoverie), aż do XVII wieku, analiza darów oraz ich wartości artystycznej pozwala wnioskować, że stanowią one szczyt dorobku współczesnej sztuki rosyjskiej. Z tej perspektywy Kościół, a w szczególności Ławra Troicko-Siergijewska, w czasach przewrotów politycznych XX wieku w Rosji stała się opiekunem bezcennego skarbca kultury i sztuki oraz duchowego jądra Wielkiej Rosji, będąc nie tylko wzorem służenia ideałom Prawosławia, swemu narodowi i państwu, ale także zbawczą dla Państwa Rosyjskiego perspektywą rosyjskiego historycznego przetrwania w nowej epoce.
    Źródło:
    ELPIS; 2020, 22; 79-86
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aprioryczne założenia i filozoficzne uwarunkowania metody historyczno-krytycznej według Benedykta XVI
    A-priori assumptions and philosophical influence of the historical-critical method according to Benedict XVI
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19969564.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Holy Scripture
    exegesis
    hermeneutics
    hermeneutics of faith
    historical-critical method
    crisis
    interpretation
    Benedict XVI
    Joseph Ratzinger
    Church
    science
    Pismo Święte
    egzegeza
    hermeneutyka
    hermeneutyka wiary
    metoda historyczno-krytyczna
    kryzys
    interpretacja
    Benedykt XVI
    Kościół
    nauka
    Opis:
    Benedict XVI is an adherent of use of the historical-critical method which he considers to be an obvious tool of the exegetical technique. On the other hand, Joseph Ratzinger points out that this method has its limitations and it is subject to all kinds of influence. The article focuses on Joseph Ratzinger’s (Benedict XVI’s) statements which show the involvement of the historical-critical method in an inappropriate philosophy, and it deals with a-priori assumptions made by exegetes who use this method. All of them were gathered in chapters titled: “The model of the natural sciences applied to spiritual reality”, “Positivistic hermeneutics instead of the hermeneutics of faith”, “Philosophical influence alien to the Bible”, “The enlightened mind not submitting to authorities”. German theologian and subsequent pope gave proper grounds (theological, philosophical, scientific ones) for perceiving the crisis of exegesis, the understanding of which makes it possible to look for way out of an impasse in exegesis.
    Źródło:
    Scriptura Sacra; 2012, 16; 141-164
    1428-7218
    Pojawia się w:
    Scriptura Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Религиозный фактор в формировании исторической памяти белорусского народа (на примере Православной Церкви в Беларуси в 1941-1945 гг)
    The Religious factor in the formation of the historical memory of the people of Belarus (the example of Orthodox Church in Belarus in 1941-1945)
    Religijny czynnik w powstaniu pamięci historycznej narodu białoruskiego (na przykładzie Cerkwi prawosławnej na Białorusi w latach 1941-1945)
    Autorzy:
    Велисейчик, Александр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420247.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Великая Отечественная война
    историческое покаяние постсоветское общество
    историческая память
    белорусский народ
    Русская Православная Церковь
    правда
    реальность
    the Great Patriotic War
    historical repentance
    post-Soviet society
    historical memory
    Belarusian people
    Russian Orthodox Church
    truth
    reality
    Wielka Wojna Ojczyźniana
    rozrachunek historyczny
    społeczeństwo postsowieckie
    pamięć historyczna
    naród białoruski
    Ruska Cerkiew Prawosławna
    prawda
    rzeczywistość
    Opis:
    Конец двадцатого века ознаменовался появлением определенного дискурса исторической памяти в контексте национальной идентичности, и появлением новой эпистемологии, отмеченной такими понятиями, как «историческое покаяние» и «постсоветское общество», и релятивизацией таких понятий, как «истина» и «реальность». Цель работы − показать историческую память как память исторического пути белорусского народа, и выявить положительную или отрицательную роль Православной Церкви в истории этого народа во время Великой Отечественной войны. Эта тема до сих пор мало изучена.
    The end of the twentieth century is marked by the emergence of a particular discourse of historical memory in the context of national identity, and the emergence of a new epistemology, which was indicated by such concepts as “historical repentance” and “post-Soviet society,” and relativization of the concepts such as “truth” and “reality.” The aim of this paper is to identify historical memory as a memory of the historical path of the Belarusian people, to show the positive and negative aspects of the history of this nation during the Great Patriotic War, and to show the role of the Orthodox Church in Belarus in 1941-1945. This topic still requires further research.
    Dla końca XX stulecia stało się znamienne lansowanie swoistego dyskursu pamięci historycznej w kontekście tożsamości narodowej i powstania nowej epistemologii, określonej pojęciami „rozrachunku historycznego” i „społeczeństwa postsowieckiego”, relatywizacją zakresu takich pojęć jak „prawda” i „rzeczywistość”. Cel rozprawy - przedstawić pamięć historyczną jako pamięć dziejów narodu białoruskiego oraz ujawnić pozytywną lub negatywną rolę Cerkwi Prawosławnej w historii tego narodu w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Niniejszy temat pozostaje wciąż słabo zbadany.
    Źródło:
    ELPIS; 2016, 18; 45-49
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pismo Święte czytane w Kościele duszą teologii. Benedykta XVI troska o stan katolickiej egzegezy
    The Holy Scripture Read in the Church as the Soul of Theology. Benedict XVIs Concern About the State of the Catholic Exegesis
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1600793.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Benedykt XVI
    Joseph Ratzinger
    Pismo Święte
    hermeneutyka
    hermeneutyka wiary
    interpretacja
    egzegeza
    metoda historyczno-krytyczna
    Kościół
    nauka
    teologia
    Ojcowie Kościoła
    Tradycja
    Dei verbum
    Sobór Watykański II
    Verbum Domini
    Benedict XVI
    Holy Scripture
    hermeneutics
    hermeneutics of faith
    interpretation
    exegesis
    historical-critical method
    Church
    science
    theology
    the Church Fathers
    Tradition
    the Second Vatican Council
    Opis:
    Benedykt XVI w swojej trosce o stan współczesnej egzegezy przypominał o konieczności stosowania kryteriów teologicznych w interpretacji Pisma Świętego. W ramach postulowanej przez niego „hermeneutyki wiary” należy uwzględniać tak zwane „wielkie zasady interpretacji”. Jedną z nich, którą omówiono w artykule, jest uwzględnienie żywej Tradycji całego Kościoła. Pogłębiona refleksja nad relacją Pismo Święte–Kościół prowadzi papieża do wniosku, że życie Kościoła jest właściwym miejscem interpretacji ksiąg natchnionych. Ojcowie Soboru Watykańskiego II oczekiwali, że studium Pisma Świętego stanie się duszą teologii. Ojciec Święty modyfikuje to życzenie i postuluje, by Pismo Święte czytane w komunii Kościoła stało się duszą studium teologicznego.
    Benedict XVI in his concern about the state of the modern exegesis reminded of the necessity to use theological criteria while interpreting the Holy Scripture. The so-called “great principles of interpretation” should be taken into consideration as part of “the hermeneutics of faith” postulated by the Pope. Taking into account the living Tradition of the whole Church, the principle that was described in the article, is one of them. Deep reflection over the connection between the Holy Scripture and the Church makes the Pope conclude that the life of the Church is the proper place for interpreting inspired books. The Fathers of the Second Vatican Council expected the study of the Holy Scripture to become the soul of theology. The Holy Father modificated this wish and postulated that the Bible read within the communion of the Church should become the soul of theological studies.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2013, 7, 2; 173-188
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona chrzestne dzieci chłopskich okolic Fajsławic w drugiej połowie XVIII wieku
    Baptismal Names in Peasant Families of the Fajslawice Area in the Second Half of the 18th Century
    Autorzy:
    Adamiak, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31339801.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    onomastyka historyczna
    imiona chrzestne
    kult świętych w Kościele katolickim
    wieś lubelska w XVIII wieku
    historical onomastics
    baptismal names
    cult of saints in the Catholic Church
    villages in the Lublin region in the 18th century
    Opis:
    First names given to children depend on many factors: ethnic background, religion, geographic location, societal status or time period. This article deals with the name-giving pattern and its evolution in peasant families during the period 1757-1809 in four villages within the realm of the parish of Fajsławice in the Lublin Region. The four villages in question were: Fajsławice, Siedliska, Suchodoły and Wola Idzikowska. At the beginning of the period under analysis, the pool of baptismal names was rather small: only 33 different male and 26 female names were used. The distribution of these names was hardly homogenous: 8.3% of all boys were named Wojciech, 19.8% of girls – Marianna, while some other names were used only once. A similar pattern was also observed in the other regions of Poland at that time. In order to identify what motivated parents as regards name selection, a few factors have been investigated: birth near the patron saint day, name inheritance from parents, and inspiration from the local cult of saints. The statistical analysis of the annual distribution of given names over the first 13 years of the parish’s existence proved to be most strongly affected by the date of birth: 95.8% of all boys were given the name of a saint, whose patron date was in the period of 4 weeks before or 4 weeks after the boy’s birth date; 81.6% for those who were born two weeks before or one week after the patron date. In most cases, the name was selected after a patron whose day was after the birth date. For girls’ names, the effect of the birth date on the baptismal name was slightly weaker, but still dominant: 86.9% of all girls born during the period between 4 weeks before and 4 weeks after the saint day received the name of the patroness. The analysis has also shown that the children’s names were practically not affected by the parents’ names or the names of a parish patron saint. The same name was given to siblings only if the previous one had died. In the period of 50 years under analysis, the naming pattern underwent a significant change: 76 new names were introduced (44 for boys and 32 for girls). Practically all of them followed the calendar rule, but the crucial role in their selection was played by the parish priests: some of them were more conservative and introduced practically no new names; some others were very creative, although some of the names they suggested did not stay in the pool of active names for a long time. The tradition of giving two names was not very significant, but, some parish priests tended to give double names more often than others. Many new names, both single and double ones, were inspired by new saints canonized in the 17th and the 18th century, especially those, who were Jesuits.
    Źródło:
    Roczniki Historii Kościoła; 2013, 5; 139-180
    2080-8526
    Pojawia się w:
    Roczniki Historii Kościoła
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hermeneutyka wiary Benedykta XVI – próba syntezy
    Autorzy:
    Głuchowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669329.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    hermeneutic of faith
    biblical interpretation
    Benedict XVI
    critique of criticism
    the bible and the church
    historical criticism
    normative theologians
    structure of Christian faith
    hermeneutyka wiary
    Benedykt XVI
    hermeneutyka biblijna
    metoda historyczno-krytyczna
    Biblia i Kościół
    struktura wiary
    normatywni teologowie
    Opis:
    Benedict’s theological work shows his deep interest of the findings of historical and critical biblical scholarship. This article attempts to show a part of Pope Benedict’s thought at this field. The keyword for this theme is “the hermeneutic of faith”. There are a few steps to understand this. First: the critique of historical criticism as beginning the search for a new synthesis. Second: a question about new hermeneutic based on the historical structure of Christian faith. Third: an asking about a new language (authors of Scriptures as normative theologians). Benedict points out that Scriptures are inseparable united with Church. He represents a deep understanding of the inner logic and necessity of reading of Scriptures from the heart of the Church.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2012, 31, 1
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Study of the allegoric cculpture of generosity from the tombstone of Adam Hieronim Seniawski in the Castle Church of the Holy Trinity in Brzeżany
    Badanie alegorycznej rzeźby Szczodrości z nagrobka Adama Hieronima Sieniawskiego w zamkowym Kościele Św. Trójcy w Brzeżanach
    Autorzy:
    Chen, Lesya
    Ohnysta, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200991.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    castle church
    tombstone of A. Sieniawski
    architectural and sculptural composition
    allegorical
    sculpture of Generosity
    historical and artistic value of sculpture
    restoration methods
    kościół zamkowy
    nagrobek A. Sieniawskiego
    kompozycja architektoniczna i rzeźbiarska
    alegoryczna rzeźba Szczodrości
    wartości
    historyczne i artystyczne rzeźby
    metody renowacji
    Opis:
    Noble tombstones of the Renaissance era were distinguished by lavishly decorated forms and were a direct reflection of the complex processes of artistic style formation in the lands of the former Polish-Lithuanian Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries and that are now Western Ukrainian territories. The tombstones combined features of the late Italian Renaissance, Dutch Mannerism and local traditions. This paper presents a study of the Renaissance allegorical sculpture of Generosity in the castle Church of the Holy Trinity in the city of Brzeżany (present-day Berezhany in Ukraine), which is an integral element of the architectural and sculptural composition of the pediment finish of the tombstone of A.H. Sieniawski and the work of an outstanding sculptor from the first half of the seventeenth century—Jan Pfister. The sculpture belongs not only to the artistic heritage of Ukraine, but also that of the entire world. Under the influence of mechanical and physical factors, the sculpture suffered significant damage and requires urgent restoration measures. An analysis of its current state is analyzed and priority restoration measures are proposed.
    Szlacheckie nagrobki epoki renesansu odznaczały się bogato zdobionymi formami były bezpośrednim odzwierciedleniem kształtowania się stylów artystycznych na ziemiach należących w XVI i XVII wieku do dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a obecnie stanowią terytoria Zachodniej Ukrainy. Nagrobki te łączyły cechy późnego włoskiego renesansu, holenderskiego manieryzmu i lokalnych tradycji. Niniejszy artykuł prezentuje badanie renesansowej rzeźby alegorycznej przedstawiającej Szczodrość, zlokalizowanej w zamkowym Kościele Św. Trójcy w Brzeżanach, która stanowi integralny element architektonicznej i rzeźbiarskiej kompozycji tympanonu nagrobka A.H. Sieniawskiego i dzieło znakomitego rzeźbiarza z pierwszej połowy XVII wieku, Jana Pfistera. Rzeźba ta należy nie tylko do dziedzictwa artystycznego Ukrainy, ale także całego świata. Pod wpływem czynników mechanicznych i fizycznych, rzeźba uległa znacznemu uszkodzeniu i wymaga pilnych działań rewaloryzacyjnych. Przedstawiono analizę jej obecnego stanu i zaproponowano priorytetowe działania naprawcze.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 72; 101--109
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice metody historyczno-krytycznej w ujęciu Josepha Ratzingera (Benedykta XVI)
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950557.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Teologiczne
    Tematy:
    Pismo Święte
    Biblia
    egzegeza
    egzegeta
    hermeneutyka
    hermeneutyka wiary
    metoda historyczno-krytyczna
    ograniczenia
    interpretacja
    Benedykt XVI
    Joseph Ratzinger
    Kościół
    nauka
    teologia
    Sobór Watykański II
    Dei verbum
    Holy Scripture
    Bible
    exegesis
    exegete
    hermeneutics
    hermeneutics of faith
    historical-critical method
    limitations
    interpretation
    Benedict XVI
    Church
    science
    theology
    the Second Vatican Council
    Opis:
    According to Joseph Ratzinger the appearance of the historical-critical method simultaneously gave rise to the struggle for its scope and character. This method is an indispensable tool of exegetic craft, but it has its limitations as well. It’s shortcomings of the historical-critical method that are presented and discussed one by one in the article, and they are the following: looking only for historical meaning of the text; pointing only to one dimension (the human one) of Holy Scriptures; lack of continuity as one of principles of the method; outcomes of the research being hypothetical. At the end of the article a dangerous discord between scientific research and study of theological meaning of texts is highlighted. Benedict XVI’s appeal to reinstate theological principles mentioned in the Dogmatic Constitution Dei Verbum and to link them with scientific principles was reminded of as well.
    Według Josepha Ratzingera powstanie metody historyczno-krytycznej jednocześnie wywołało walkę o jej zasięg i kształt. Metoda ta jest koniecznym narzędziem egzegetycznego warsztatu, jednak posiada ograniczenia. W artykule przedstawiono i kolejno omówiono właśnie granice metody historyczno-krytycznej, do których należy zaliczyć: poszukiwanie jedynie historycznego znaczenia tekstu; ukazywanie tylko jednego z dwóch wymiarów (ludzkiego) Pisma Świętego; brak ciągłości jako jedna z zasad metody; hipotetyczność wyników badań. W zakończeniu zwrócono uwagę na niebezpieczny rozdźwięk między badaniami naukowymi a studium teologicznego znaczenia tekstów. Przypomniano również apel Benedykta XVI o przywrócenie należnego miejsca w interpretacji Biblii zasadom teologicznym wskazanym w Konstytucji dogmatycznej Dei verbum oraz o ich powiązanie z zasadami naukowymi.
    Źródło:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2014, 67, 2
    2391-8497
    0209-0872
    Pojawia się w:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Egzegeza teologiczna w świetle opracowań Międzynarodowej Komisji Teologicznej
    Theological Exegesis in the Light of the International Theological Comissions Documents
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601930.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Pismo św.
    egzegeza
    interpretacja
    egzegeza teologiczna
    hermeneutyka wiary
    „hermeneutyka chalcedońska”
    egzegeza kanoniczna
    żywa Tradycja Kościoła
    analogia wiary
    metoda historyczno-krytyczna
    wiara
    nauka
    Jezus Chrystus
    Duch Święty
    Kościół
    Międzynarodowa Komisja Teologiczna
    Joseph Ratzinger
    zmysł wiary
    chrystologia
    pneumatologia
    eklezjologia
    Holy Scripture
    exegesis
    interpretation
    theological exegesis
    hermeneutics of faith
    “Chalcedonian hermeneutics”
    canonical exegesis
    the living Tradition of the Church
    the analogy of faith
    historical-critical method
    faith
    science
    Jesus Christ
    Holy Spirit
    Church
    the International Theological Commision
    the sense of faith
    Christology
    Pneumatology
    Ecclesiology
    Opis:
    Katolicką interpretację Pisma św. charakteryzuje współistnienie zasad teologicznych i metod naukowych. Tak rozumiana egzegeza teologiczna sama z kolei wymaga uzasadnienia teologicznego. W jego poszukiwaniu autor artykułu sięgnął do dokumentów Międzynarodowej Komisji Teologicznej. W tekście ukazany został teologiczny fundament zarówno dla tzw. wielkich zasad interpretacji Biblii, jak i konieczności stosowania metody historyczno-krytycznej. W zakończeniu przedstawiono propozycje godne uwagi w interpretacji biblijnej. Spośród nich najbardziej interesująca wydaje się przede wszystkim niemożliwa do zdefiniowania dwubiegunowość procesu egzegezy.
    The Catholic interpretation of the Holy Scripture is characterised by coexistence of theological principles and scientific methods. Theological exegesis so understood itself requires theological justification. In search of the latter the author of the article referred to the International Theological Commission’s documents. A theological basis for both the so-called “great principles of the interpretation” of the Bible and the necessity to apply the historical-critical method are presented in the text. The conclusion deals with suggestions worthy to be considered in the Biblical interpretation. Bipolarism of the exegesis process that is impossible to be defined is first of all to be heeded.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2017, 11, 2; 125-151
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legenda fundacyjna dawnej lubelskiej fary św. Michała Archanioła
    The legend of the foundation of the former St. Michael the Archangel parish church
    Легенда люблинской Фары св. Михаила Архангела
    Autorzy:
    Michalski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462930.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
    Tematy:
    Fara św. Michała Archanioła w Lublinie
    historia kultury Lublina
    świadomość historyczna mieszkańców Lublina
    legendy lubelskie
    Rocznik Traski (XIV w.)
    Kronika Dzierzwy (XIV w.)
    St. Michael the Archangel parish church in Lublin
    history of culture of Lublin
    historical awareness of the citizens of Lublin
    legends of Lublin
    Traska's Annals (14th century)
    Dzierzwa Chronicle (14th century)
    Фара св. Михаила Архангела в Люблине
    история культуры Люблина
    легенды Люблина
    Эжегодник Траски (XIV в.)
    Хроника Дежвы (XIV в.)
    Opis:
    Podanie o śnie Leszka Czarnego, aparycji archanioła Michała i zwycięstwie nad Jaćwingami, którzy złupili Lublin w roku 1282, to obecnie chyba najpopularniejsza z dawnych lubelskich tradycji historycznych. Mało znany jest jednak fakt, że jest to bardzo stara opowieść: jej pierwsze wersje znamy jeszcze z Rocznika Traski i Kroniki Dzerzwy – dzieł, które powstały w pierwszej połowie XIV w. Opowieść o śnie Leszka Czarnego powstała najprawdopodobniej jeszcze za panowania tego władcy na tronie krakowskim (do roku 1288 włącznie). Doniosłość pierwiastków lokalnych obecnych w jej najstarszej wersji (zachowanej w Roczniku Traski) wskazuje na, przynajmniej częściowo, lubelską proweniencję. Chodzi przede wszystkim o zaakcentowanie aktywności archanioła Michała, za sprawą której członkowie lubelskiej społeczności zostali uratowani z rąk pogańskich Jaćwingów. Istnienie takiej wizji wydarzeń z roku 1282 dobrze koresponduje z przesłankami świadczącymi o istnieniu w Lublinie świątyni pod wezwaniem św. Michała już przed najazdem z roku 1282 oraz przed powstaniem znanej nam ze źródeł ikonograficznych Fary św. Michała Archanioła (pod koniec XIII lub na początku XIV w.). Najstarsza opowieść o śnie Leszka Czarnego stanowi zatem ważną przesłankę przemawiającą za istnieniem dawniejszej postaci tej świątyni. Bardzo ciekawy materiał, świadczący o popularności oraz funkcjonowaniu legendy jako lokalnej tradycji historycznej przekazywanej w obiegu ustnym, pojawia się w Rocznikach Jana Długosza. Liczne przekazy odnoszące się do lubelskiej legendy pojawiają się od przełomu XVI i XVII w. Ich analiza pozwala ocenić znaczenie podania o śnie Leszka Czarnego dla dawnych lublinian. Był to bardzo ważny fragment miejscowych dziejów: stale obecny w świadomości historycznej mieszkańców miasta nad Bystrzycą, stanowił istotne spoiwo ich lokalnej tożsamości.
    The legend of the dream of Leszek II the Black, the appearance of Michael the Archangel, and the victory over the Yotvingians, who plundered Lublin in 1282, is today probably the most well known of the old historical traditions of Lublin. The fact that this tale is very old is relatively unknown: its initial versions are known from the Traska's Annuals and the Dzerzwa Chronicles – works that were created in the first half of the 14th century. The tale of the dream of Leszek the Black was most probably created when this ruler reigned on the throne of Kraków (until 1288). The significance of local elements in its oldest version (preserved in the Traska's Annuals) indicates at least its partial provenance from Lublin. First of all, the actions of St. Michael the Archangel are emphasised, by means of which members of the community of Lublin were saved from the hands of the pagan Yotvingians. The existence of such a vision of events from 1282 corresponds well to the sources proving the existence of the temple of St. Michael in Lublin as far back as before the raid of 1282, and before the rise of the St. Michael the Archangel Parish Church, which we know from iconographic sources (late 13th or early 14th century). The oldest tale of the dream of Leszek II the Black is therefore an important source supporting the existence of an earlier form of this temple. Very interesting material, proving the popularity and functioning of the legend as a local historical tradition, passed on in oral circulation, appears in the Annals by Jan Długosz. Numerous accounts referring to the legend of Lublin started to appear at the turn of the 16th century. Their analysis allows us to assess the significance of the tale of the dream of Leszek the Black for the citizens of Lublin in the old days. It was a very important fragment of local history: constantly present in the historical awareness of the residents of the town on the Bystrzyca River, it constituted a significant affirmation of their local identity.
    Легенда о сне Лешека Черного, изображении Михаила Архангела и победе над Ятвягами, которые напали на Люблин в 1282 году, это сейчас одна из самых известных люблинских исторических традиций. Мало известным является однако факт, что это давняя история: ее первые версии помещались в Ежегоднике Траски и Хронике Дежвы, которые были созданы в первой половине XIV века. Сказание о сне Лешека Черного было создано вероятно еще при его владении на краковском престоле (до 1288 года). Появление люблинских мотивов в самой старой версии (сохранившейся в Ежегоднике Траски) указывает, отчасти, на люблинское происхождение легенды. Имеется в виду покровительство архангела Михаила, благодаря которому жители Люблина были спасены от языческих Ятвягов. Существование такого представления о событиях в 1282 году имеет связь с предпосылками свидетельствующими о существовании в Люблине храма св. Михаила до нашествии в 1282 г. а также до построения известной по иконографическим источникам Фары св. Михаила Архангела (в конце XIII или в начале XIV в.). Самое старое сказание о сне Лешека Черного является тем способом важной предпосылкой свидетельствующей о существовании более ранней версии Фары. Очень интересный материал, который свидетельствует функционировании легенды как местной исторической традиции передаваемой устно, содержится в Ежегодниках Яна Длугоша. Многие сведения относящиеся к люблинской легенде появляются с перелома XVI и XVII вв. Их анализ позволяет оценить значение рассказа о сне Лешека Черного для тогдашних жителей Люблина. Это был очень важный фрагмент местной истории: постоянно существующий в историческом сознании жителей города у реки Быстжица, являющийся важным связующим элементом их локальной тождественности.
    Źródło:
    Bibliotekarz Lubelski; 2015-2016, 58/59; 73-106
    0137-9895
    Pojawia się w:
    Bibliotekarz Lubelski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-42 z 42

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies