Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "historical awareness" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Najnowsza historia Krakowa w ludycznych widowiskach miejskich
The latest history of Cracow in local ludic performances
Autorzy:
Kantor, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666914.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
fun
carnivalization
historical performance
historical awareness
Opis:
One of the forms of popularising the knoweldge on the past is local historical performances. They are ludic in character, but also perform didactic functions with regard to a younger and older generation. They transmit patriotic information in an attractive form, and influence the process of shaping a historical awareness of Poles. The historical performances presented in the article show the history of Cracow. They are very popular among the inhabitants, though, arouse some concern, too. They are an example of the trivialization of scientific knowledge that is more and more often serving the role of fun. Its ludic, popcultural presentation has become a fairly unquestionably used canon of pedagogy these days. Historical performances seem to be yet another piece of evidence of the cumulation of the process of making modern culture more ludic.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2013, 13; 118-139
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Białynia Chołodecki – strażnik pamięci i regionalista lwowski
Józef Białynia Chołodecki – a guardian of memory and Lvov regionalist
Autorzy:
Załęczny, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159481.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pamięć
Lwów
świadomość historyczna
memory
Lviv
historical awareness
Opis:
Józef Białynia Chołodecki is an important figure in borderland regionalism. His views and actions are also a part of the contemporary understanding of regionalism. He cherished the memory of individuals who fought for independence and emphasised all forms of service to homeland. He was an expert in local history and lover of Lvov. His achievements are worth analysing in the context of turn-of-the-century borderland regionalism as an example of commitment and service to the local community.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 3 (34); 87-102
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraina Wschodnia jako przestrzeń symboliczna w prozie Serhija Żadana – na podstawie powieści Woroszyłowgrad i Mezopotamia
Autorzy:
Zambrzycka, Marta
Olechowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789182.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Donbass
Kharkov
values
historical awareness
stereotypes
Donbas
Charków
wartości
pamięć
stereotypy
Opis:
The subject of the article is an analysis of the three aspects of depicting urban space of Eastern Ukraine, focusing specifi cally on the Donbass region and the city of Kharkov as depicted in the novels Voroshilovgrad (2010) and Mesopotamia (2014) by Serhiy Zhadan. The urban space of Eastern Ukraine overlaps with the most important values that shape a person’s personality and aff ect her or his self-identifi cation. The city space is also a “place of memory” and experiences of generations that infl uence current events. In addition to the historical and axiological dimension, the imaginative aspect of space is also important. This approach is used by the author to describe the urban space as a functioning imagination or stereotypes associated with it as opposed to its realistic depiction.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2020, 8; 233-248
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość historyczna studentów Politechniki Rzeszowskiej na temat najważniejszych dla Polski wydarzeń XX wieku
The historical awareness of those events most important to Poland of the previous century among university students
Autorzy:
Moczuk, Eugeniusz
Ostasz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340762.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Historical consciousness
historical awareness
sociological research
history
sociology
badania socjologiczne
historia
socjologia
świadomość historyczna
Opis:
Świadomość historyczna jest zjawiskiem włączania przeszłości do aktualnej świadomości społecznej. Będąc sumą wyobrażeń o przeszłości i sposobem myślenia o niej, jest także świadomością istnienia przeszłości, teraźniejszości i przyszłości oraz poczuciem posiadania własnej, niepowtarzalnej i przynależnej tylko danemu społeczeństwu historii. W niniejszym opracowaniu zawarto wyniki badań dotyczących analizy świadomości historycznej respondentów na temat wydarzeń historycznych z ostatnich 100 lat, które były najważniejsze dla historii Polski i szczególnie utkwiły w świadomości badanych. Badania pokazują, że świadomość historyczna respondentów jest na dosyć niskim poziomie, a wybory dotyczące wydarzeń z przeszłości Polski warunkowane są medialną kampanią związaną z rocznicą odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r.
Historical consciousness is a phenomenon of incorporating the past into the current social consciousness, being the sum of ideas about the past and the way of thinking about it; it also entails awareness of the existence of the past, present and future and a sense of having one's own, unique history, attributed to any given society. This study presents the results of research analyzing the respondents’ historical awareness of such historical events of the last century, which are considered the most important for Polish history and have particularly stuck with their consciousness. The research shows that the respondents’ historical consciousness is on a rather low level, and the choices of the events from Poland’s past are conditioned by the media campaign connected with the anniversary of Poland regaining independence in 1918.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 23, 2; 73-98
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość Litwy w księgach silva rerum XVIII wieku
Representation of Lithuania’s History in the Eighteenth-Century Silvae Rerum
Autorzy:
Orzeł, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388134.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
silva rerum
Grand Duchy of Lithuania
eighteenth century
historiography
nobility
historical awareness
Opis:
Existing studies on the historical knowledge of the nobility within the Polish-Lithuanian Commonwealth primarily rely on printed sources. However, these studies often overlook the history of the Grand Duchy of Lithuania, focusing on the Kingdom of Poland instead. This article aims to present Lithuania’s history as depicted in the silvae rerum of eighteenth-century noblemen. Through scientific investigations, it is evident that descriptions of Lithuanian history were less frequent compared to Polish history. The period covered in these descriptions typically ranges from the origin narrative (ethnogenetic legend) to the reign of Władysław Jagiełło. Notably, the history of the Jagiellonian dynasty is incorporated into the history of Poland. By comparing the noblemen’s silvae rerum with historiographical works, both from the 18th century and earlier periods, the article examines the sources of the nobility’s historical knowledge. The analysis reveals the continued influence of works by Maciej Stryjkowski and Wojciech Wijuk Kojałowicz, while also acknowledging the impact of eighteenth-century writers such as Kasper Niesiecki, Władysław Łubieński, and Franciszek Paprocki on the historical content of the silvae rerum.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2023, 88, 3; 87-113
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość historyczna w mediach społecznościowych. Case study polskiej polityki historycznej
Historical awareness in social media. A case study of Polish historical policy
Autorzy:
Gralik, Dawid
Trzoss, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080720.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
social media
historical policy
ahistorical thinking
history in the Internet
historical awareness
media społecznościowe
polityka historyczna
myślenie ahistoryczne
historia w Internecie
świadomość historyczna
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The following paper discusses the issue of the historical policy of Polish authorities in the area of social media. In the last few years, narratives about the past in the perspective of historical policy have been becoming an ever more important part of social lives, especially when they become a field of struggle between conflicted nations. The main hypothesis is whether historical policy narratives in Poland are built upon ahistorical thinking and its categories such myths and archetypes. The auxiliary questions concentrate on the context of those narratives as the authors propose three models for the historical policy roles – areas where historical policy adopted already existing narratives, those which are antagonised, and a “new” one that did not previously exist in social media. In the end, the authors conclude that ahistorical thinking is still dominant in Polish society and social media have become a new tool for political propaganda in the area of history.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2021, 51; 63-82
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literacka próba budzenia tożsamości narodowej Białorusinów. Uładzimir Karatkievič. Życie i droga twórcza
Лiтаратурная спроба абуджэння нацыянальнай тоеснасцi беларусаў. Уладзiмiр Караткевiч. Жыццё i творчы шлях
A literary attempt to awaken national identity amongst the Belarusians. Uladzimir Karatkievich: life and work
Autorzy:
Wielg, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108345.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
аўтар гiстарычных аповесцей
паэт
драматург
мiнулае i сапраўднае
нацыянальная i гiстарычная самасвядомасць беларусаў
author of historical stories
poet
playwright
past and present
national and historical self-awareness
Opis:
У артыкуле робiцца спроба наблiжэння да польскага чытача жыццёватворчага шляху выдатнага беларускага пiсьменнiка Уладзiмiра Караткевiча (1930–1984). Адзiн з вядучых творцаў беларускай лiтаратуры ХХ стагоддзя вядлмы ў Польшчы, на жаль, толькi вузкаму колу чытачоў. Мiж тым Уладзмiр Караткевiч быў адным з найвыдатнейшых пiсьменнiцкiх талентаў у гiсторыi свайго народа. Пiсьменнiк з шырокiм спектрам iнтарэсаў, найбольш вядомы як аўтар гiстарычных аповесцей, быў таксама дасканалыi драматургам, сцэнарыстам, лiтаратурным крытыкам, гiсторыкам, перакладчыкам, а таксама надзвычай таленавiтым паэтам. Па многiх гiстарычных i палiтычных прычынах са спазненнем на сто гадоў стаў Караткевiч для беларускай лiтаратуры тым, кiм былi i ёсць для палякаў Генрык Сянкевiч, Iгныцй крашэўскi, для чэхаў – Алоiз Iрасек цi для англiчан яшчэ ранейшы Вальтэр Скот. Так як Сянкевiч, Караткевiч стварыў i разбудаваў “да ўмацавання сэрцаў” беларускую гiстарычную повесць. Для лiтаратурнай дзейнасцi Караткевiча характэрны пошук непарыўных сувязей памiж мiнулым i сучаснасцю, што ўвiдавочылася ў паасобных творах глыбокiм усведамленнем гiстарычных працэсаў iстварэння на iх падставе мастацка-гiстарычнай хронiкi жыцця i лёсаў беларусаў. Сваёй паэзiяй i прозай Караткевiч iмкнуўся абудзiць нацыянальную i гiстарычную самасвядомасць беларусаў, паказаць крынiцы сваёй уласнай нацыянальнай тоеснасцi i ўзмацнiць у сваiх суайчыннiках пачуццё гонару за тое, што яны з’яўляюцца беларусамi.
The article aims to present life and work of an outstanding Belarusian writer – Uladzimir Karatkievich (1930–1984). Although the writer is one of the most prominent creators of the Belarusian literature, he is not widely known in Poland. Moreover, only a few of his works have been translated into Polish. Uladzimir Karatkievich was one of the most talented writers in the history of his nation. First of all, he is known as an author of historical novels. He was also an excellent playwright, a literary critic, a historian, a translator and a talented poet. Due to many historical and political reasons he has become for Belarusian literature like Henryk Sienkiewicz or Ignacy Kraszewski for the Poles, Alois Jirasek for the Czechs or Walter Scott for the English. Karatkievich, like Sienkiewicz in the Polish literature, created and developed historical novel “to cheer up the hearts”. What is characteristic of his writing? It seeks inseparable bonds between the past and the present which can be found in deep understanding of historical processes and creating the artistic and historical chronicle of the Belarusians’ life and fate. Karatkievich tried to awaken historical and national consciousness of the Belarusians, he indicated the sources of their own national identity and made them proud to be Belarusian.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 521-551
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literacka próba budzenia tożsamości narodowej Białorusinów. Uładzimir Karatkievič. Życie i droga twórcza
Лiтаратурная спроба абуджэння нацыянальнай тоеснасцi беларусаў. Уладзiмiр Караткевiч. Жыццё i творчы шлях
A literary attempt to awaken national identity amongst the Belarusians. Uladzimir Karatkievich: life and work
Autorzy:
Wielg, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
аўтар гiстарычных аповесцей
паэт
драматург
мiнулае i сапраўднае
нацыянальная i гiстарычная самасвядомасць беларусаў
author of historical stories
poet
playwright
past and present
national and historical self-awareness
Opis:
У артыкуле робiцца спроба наблiжэння да польскага чытача жыццёватворчага шляху выдатнага беларускага пiсьменнiка Уладзiмiра Караткевiча (1930–1984). Адзiн з вядучых творцаў беларускай лiтаратуры ХХ стагоддзя вядлмы ў Польшчы, на жаль, толькi вузкаму колу чытачоў. Мiж тым Уладзмiр Караткевiч быў адным з найвыдатнейшых пiсьменнiцкiх талентаў у гiсторыi свайго народа. Пiсьменнiк з шырокiм спектрам iнтарэсаў, найбольш вядомы як аўтар гiстарычных аповесцей, быў таксама дасканалыi драматургам, сцэнарыстам, лiтаратурным крытыкам, гiсторыкам, перакладчыкам, а таксама надзвычай таленавiтым паэтам. Па многiх гiстарычных i палiтычных прычынах са спазненнем на сто гадоў стаў Караткевiч для беларускай лiтаратуры тым, кiм былi i ёсць для палякаў Генрык Сянкевiч, Iгныцй крашэўскi, для чэхаў – Алоiз Iрасек цi для англiчан яшчэ ранейшы Вальтэр Скот. Так як Сянкевiч, Караткевiч стварыў i разбудаваў “да ўмацавання сэрцаў” беларускую гiстарычную повесць. Для лiтаратурнай дзейнасцi Караткевiча характэрны пошук непарыўных сувязей памiж мiнулым i сучаснасцю, што ўвiдавочылася ў паасобных творах глыбокiм усведамленнем гiстарычных працэсаў iстварэння на iх падставе мастацка-гiстарычнай хронiкi жыцця i лёсаў беларусаў. Сваёй паэзiяй i прозай Караткевiч iмкнуўся абудзiць нацыянальную i гiстарычную самасвядомасць беларусаў, паказаць крынiцы сваёй уласнай нацыянальнай тоеснасцi i ўзмацнiць у сваiх суайчыннiках пачуццё гонару за тое, што яны з’яўляюцца беларусамi.
The article aims to present life and work of an outstanding Belarusian writer – Uladzimir Karatkievich (1930–1984). Although the writer is one of the most prominent creators of the Belarusian literature, he is not widely known in Poland. Moreover, only a few of his works have been translated into Polish. Uladzimir Karatkievich was one of the most talented writers in the history of his nation. First of all, he is known as an author of historical novels. He was also an excellent playwright, a literary critic, a historian, a translator and a talented poet. Due to many historical and political reasons he has become for Belarusian literature like Henryk Sienkiewicz or Ignacy Kraszewski for the Poles, Alois Jirasek for the Czechs or Walter Scott for the English. Karatkievich, like Sienkiewicz in the Polish literature, created and developed historical novel “to cheer up the hearts”. What is characteristic of his writing? It seeks inseparable bonds between the past and the present which can be found in deep understanding of historical processes and creating the artistic and historical chronicle of the Belarusians’ life and fate. Karatkievich tried to awaken historical and national consciousness of the Belarusians, he indicated the sources of their own national identity and made them proud to be Belarusian.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 521-551
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the strained relationship between philosophy and sociology
Autorzy:
Ferrarotti, Franco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036395.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
philosophical foundation
problem awareness
a-historical model
social engineering
Opis:
The main contention of this article is the following: sociology, like all the modern sciences, was born out of philosophy. But, ungratefully enough and perhaps because of a deepseated inferiority complex vis-à-vis the older well established sciences, sociology tends to forget or at least to blurr its philosophical foundation. Thus it turns out to be “social engineering”. The sociologist becomes a technical expert, rather indifferent to a synoptic or global view of society, and ready to offer his or her services to the best offer in the open market. Social theory is reduced to “model building” according to the changing needs of the economic agencies, from government bodies to private entrepreneurs. Contrary to social theory, a model is a purely intellectual arbitrary construct and, although conditioned by a basic congruity among its different parts, it is not historically rooted but essentially a “fictio mentis”. In this way sociology loses inevitably its problem awareness and it runs the risk of “quantifying the qualitative”, that is to say to accumulate bits of knowledge without knowing for what purpose.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2014, 10; 14-19
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Антропологическое и историческое измерение религиозной идентичности
Autorzy:
Горбацкий, Андрей
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171359.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
религиозная идентичность
самосознание
антропологическое измерение
историческое измерение
традиция
religious identity
anthropological dimension
historical dimension
tradition
self-awareness
Opis:
The article presents some examples concerning anthropological and historical dimension of religious identity on the territory of Pinsk and Brest counties of the Grand Duchy of Lithuania. Within the framework of historical dimension of religious identity the author pays attention to how this type of identity was formed and realized in the 15th–17th centuries in Pinsk and Brest counties of the Grand Duchy of Lithuania and shows how the Orthodoxy developed from the simple to the complex, taking into account both internal mechanisms of culture and law and complex perception of transcendency. Within the framework of anthropological dimension of religious identity the author considers cultural and historical tradition as a component of religious identity always causing certain interest in the scientific community. Specific examples show that all spiritual and mostly material life of the residents of the counties has been regulated by religious standards of behavior and norms of the organization of everyday life. Certain attention is paid to the fact that the development and study of the values of cultural and historical tradition in the past, the evaluation of social and anthropological importance of cultural tradition will allow us to get to know better the peculiarities of the people’s spirituality and expand theoretical perspectives for self-identification. The article contains the facts of what contributed to the formation of the religious identity of the indigenous population of the above-mentioned counties.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2017, Cerkiew a asymilacja- swój i obcy, 8; 39-48
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie środowiskowej autorefleksji. Założenia i podstawa programowa XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich
Autorzy:
Pomorski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631488.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the 20th General Assembly of Polish Historians, the Polish Historical Society, self-awareness of the historians’ community, social responsibility of historian
XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Polskie Towarzystwo Historyczne, autorefleksja środowiska historycznego, społeczna odpowiedzialność historyka
Opis:
This is an original attempt to answer the question of why the community of Polish historians needs general assemblies. In this context, the author presents the new formula and the program of the XX General Assembly of Polish Historians, convened to Lublin by the Polish Historical Society for September 18–20, 2019, marking the 450th anniversary of The Union of Lublin and the 30th anniversary of the Autumn of Nations that resulted in a peaceful dismantling of the post-Yalta system in Europe.
Jest to autorska próba odpowiedzi na pytanie, po co środowisku polskich historyków potrzebne są zjazdy powszechne? W tym kontekście prezentowane są nowa formuła i program XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, zwołanego do Lublina przez Polskie Towarzystwo Historyczne na 18-20 września 2019 r., w 450-rocznicę Unii Lubelskiej i w 30-lecie ‘Jesieni Narodów’, czyli pokojowego rozmontowania systemu ‘Europy Pojałtańskiej’.
Źródło:
Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zintegrowana ocena społecznej wartości krajobrazu na obszarze ziemi Średzkiej
Integrated assessment of social value of landscape in the Środa Wielkopolska region
Autorzy:
Raszeja, E.
Mikulski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370559.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
pamięć historyczna
świadomość społeczna
tożsamość
wartość krajobrazu
ziemia średzka
historical remembrance
identity
landscape value
social awareness
Środa Wielkopolska region
Opis:
Oceny i wyceny krajobrazu stosowane w zarządzaniu przestrzenią opierają się zwykle na wymiernej wartości użytkowej. Równie ważna, choć trudniej mierzalna jest społeczna wartość krajobrazu związana z jego walorami estetycznymi, informacyjnymi, emocjonalnymi i symbolicznymi. Tego problemu dotyczyły badania przeprowadzone przez autorów na terenie ziemi średzkiej. Zastosowano w nich metodę zintegrowanej oceny, uwzględniając aspekty preferencji przestrzennych i „historycznej pamięci” społeczności lokalnych.
Landscape assessments and valuations which are used in spatial management are usually based on measurable use value. The social value of landscape related to its aesthetic, informative, emotional and symbolic values is equally important, but it is more difficult to measure it. The authors investigated this problem in the Środa Wielkopolska region. The integrated assessment method was used, including the aspects of spatial preferences and ‘historical remembrance’ in local communities.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2016, 26; 145-162
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Слово у вимірах історичної пам’яті українців
Autorzy:
Hnatiuk, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789776.pdf
Data publikacji:
2018-04-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
New Ukrainian literary language
Old Ukrainian literary language
culture of historical memory and national identity
language awareness
archaic vocabulary
dialect
Opis:
The article shows that archaic language is one of the components and methods of the detection of historical memory of Ukrainians. The analysis of the use of such elements in Old Ukrainian literary language of the 14-18th centuries., in Ukrainian literary language of the 19-20th centuries and in modern Ukrainian dialects has proved “Ukrainianness” of some archaic elements of the Ukrainian language, which are perceived by the language awareness of the modern Ukrainian as elements of the Russian language rather than the elements of its national identity in the diachronic dimension, as these words do exist in the modern Russian literary language, while in the New Ukrainian literary language they are replaced by other lexemes. It is shown that such archaisms in the language awareness of educated Ukrainians, including writers, acquire additional connotations and update their historical memory.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 61-72
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legenda fundacyjna dawnej lubelskiej fary św. Michała Archanioła
The legend of the foundation of the former St. Michael the Archangel parish church
Легенда люблинской Фары св. Михаила Архангела
Autorzy:
Michalski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462930.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Fara św. Michała Archanioła w Lublinie
historia kultury Lublina
świadomość historyczna mieszkańców Lublina
legendy lubelskie
Rocznik Traski (XIV w.)
Kronika Dzierzwy (XIV w.)
St. Michael the Archangel parish church in Lublin
history of culture of Lublin
historical awareness of the citizens of Lublin
legends of Lublin
Traska's Annals (14th century)
Dzierzwa Chronicle (14th century)
Фара св. Михаила Архангела в Люблине
история культуры Люблина
легенды Люблина
Эжегодник Траски (XIV в.)
Хроника Дежвы (XIV в.)
Opis:
Podanie o śnie Leszka Czarnego, aparycji archanioła Michała i zwycięstwie nad Jaćwingami, którzy złupili Lublin w roku 1282, to obecnie chyba najpopularniejsza z dawnych lubelskich tradycji historycznych. Mało znany jest jednak fakt, że jest to bardzo stara opowieść: jej pierwsze wersje znamy jeszcze z Rocznika Traski i Kroniki Dzerzwy – dzieł, które powstały w pierwszej połowie XIV w. Opowieść o śnie Leszka Czarnego powstała najprawdopodobniej jeszcze za panowania tego władcy na tronie krakowskim (do roku 1288 włącznie). Doniosłość pierwiastków lokalnych obecnych w jej najstarszej wersji (zachowanej w Roczniku Traski) wskazuje na, przynajmniej częściowo, lubelską proweniencję. Chodzi przede wszystkim o zaakcentowanie aktywności archanioła Michała, za sprawą której członkowie lubelskiej społeczności zostali uratowani z rąk pogańskich Jaćwingów. Istnienie takiej wizji wydarzeń z roku 1282 dobrze koresponduje z przesłankami świadczącymi o istnieniu w Lublinie świątyni pod wezwaniem św. Michała już przed najazdem z roku 1282 oraz przed powstaniem znanej nam ze źródeł ikonograficznych Fary św. Michała Archanioła (pod koniec XIII lub na początku XIV w.). Najstarsza opowieść o śnie Leszka Czarnego stanowi zatem ważną przesłankę przemawiającą za istnieniem dawniejszej postaci tej świątyni. Bardzo ciekawy materiał, świadczący o popularności oraz funkcjonowaniu legendy jako lokalnej tradycji historycznej przekazywanej w obiegu ustnym, pojawia się w Rocznikach Jana Długosza. Liczne przekazy odnoszące się do lubelskiej legendy pojawiają się od przełomu XVI i XVII w. Ich analiza pozwala ocenić znaczenie podania o śnie Leszka Czarnego dla dawnych lublinian. Był to bardzo ważny fragment miejscowych dziejów: stale obecny w świadomości historycznej mieszkańców miasta nad Bystrzycą, stanowił istotne spoiwo ich lokalnej tożsamości.
The legend of the dream of Leszek II the Black, the appearance of Michael the Archangel, and the victory over the Yotvingians, who plundered Lublin in 1282, is today probably the most well known of the old historical traditions of Lublin. The fact that this tale is very old is relatively unknown: its initial versions are known from the Traska's Annuals and the Dzerzwa Chronicles – works that were created in the first half of the 14th century. The tale of the dream of Leszek the Black was most probably created when this ruler reigned on the throne of Kraków (until 1288). The significance of local elements in its oldest version (preserved in the Traska's Annuals) indicates at least its partial provenance from Lublin. First of all, the actions of St. Michael the Archangel are emphasised, by means of which members of the community of Lublin were saved from the hands of the pagan Yotvingians. The existence of such a vision of events from 1282 corresponds well to the sources proving the existence of the temple of St. Michael in Lublin as far back as before the raid of 1282, and before the rise of the St. Michael the Archangel Parish Church, which we know from iconographic sources (late 13th or early 14th century). The oldest tale of the dream of Leszek II the Black is therefore an important source supporting the existence of an earlier form of this temple. Very interesting material, proving the popularity and functioning of the legend as a local historical tradition, passed on in oral circulation, appears in the Annals by Jan Długosz. Numerous accounts referring to the legend of Lublin started to appear at the turn of the 16th century. Their analysis allows us to assess the significance of the tale of the dream of Leszek the Black for the citizens of Lublin in the old days. It was a very important fragment of local history: constantly present in the historical awareness of the residents of the town on the Bystrzyca River, it constituted a significant affirmation of their local identity.
Легенда о сне Лешека Черного, изображении Михаила Архангела и победе над Ятвягами, которые напали на Люблин в 1282 году, это сейчас одна из самых известных люблинских исторических традиций. Мало известным является однако факт, что это давняя история: ее первые версии помещались в Ежегоднике Траски и Хронике Дежвы, которые были созданы в первой половине XIV века. Сказание о сне Лешека Черного было создано вероятно еще при его владении на краковском престоле (до 1288 года). Появление люблинских мотивов в самой старой версии (сохранившейся в Ежегоднике Траски) указывает, отчасти, на люблинское происхождение легенды. Имеется в виду покровительство архангела Михаила, благодаря которому жители Люблина были спасены от языческих Ятвягов. Существование такого представления о событиях в 1282 году имеет связь с предпосылками свидетельствующими о существовании в Люблине храма св. Михаила до нашествии в 1282 г. а также до построения известной по иконографическим источникам Фары св. Михаила Архангела (в конце XIII или в начале XIV в.). Самое старое сказание о сне Лешека Черного является тем способом важной предпосылкой свидетельствующей о существовании более ранней версии Фары. Очень интересный материал, который свидетельствует функционировании легенды как местной исторической традиции передаваемой устно, содержится в Ежегодниках Яна Длугоша. Многие сведения относящиеся к люблинской легенде появляются с перелома XVI и XVII вв. Их анализ позволяет оценить значение рассказа о сне Лешека Черного для тогдашних жителей Люблина. Это был очень важный фрагмент местной истории: постоянно существующий в историческом сознании жителей города у реки Быстжица, являющийся важным связующим элементом их локальной тождественности.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2015-2016, 58/59; 73-106
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksja leksykograficzna w przedmowach do dawnych słowników przekładowych
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38630718.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
history of Polish lexicography
lexicographic awareness
historical Polish-Latin dictionaries
historical Latin-Polish dictionaries
Gregorius Cnapius (Grzegorz Knapiusz)
Nicolaus Volckmar
historia leksykografii polskiej
świadomość leksykograficzna
dawne słowniki łacińsko-polskie
Grzegorz Knapiusz
dawne słowniki polsko-łacińskie
Opis:
This article aims to examine the scope of information included in prefaces to historical bilingual or trilingual dictionaries. An analysis of prefaces to eighteen Polish-Latin and Latin-Polish dictionaries made it possible to indicate the most frequently discussed issues: references to dictionaries by earlier authors; description of the addressee and the purpose of the dictionary, praise of the work; notes on the models on which it draws; comments on the concept and macrostructure of the dictionary; comments on the microstructure of the dictionary. As established, until the nineteenth century prefaces to such dictionaries were dominated by general comments, whereas detailed notes were not an obligatory element: they largely depended on the size of the dictionary – the more extensive the dictionary, the more details about its macro- and microstructure were discussed in the preface.
Celem analizy było ustalenie, jaki zakres wiadomości rejestrowały przedmowy do dawnych słowników przekładowych. Analiza przedmów do 18 słowników polsko-łacińskich i łacińsko-polskich pozwoliła wyodrębnić najczęściej pojawiające się zagadnienia: przywoływanie prac poprzedników; wskazanie adresata i celu wydania oraz pochwała słownika; uwagi dotyczące wykorzystanych pierwowzorów; uwagi na temat koncepcji i makrostruktury słownika; uwagi na temat mikrostruktury słownika. Ustalono, że do XIX wieku przeważały w słownikach uwagi ogólne, natomiast uwagi metasłownikowe nie były elementem obligatoryjnym i zależały w dużym stopniu od objętości słownika – im obszerniejszy był słownik, tym szczegółowiej omawiano w przedmowach jego makro- i mikrostrukturę.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies