Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "green deal" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Особливості застосування нормативної сили ЄС для утвердження кліматичних цінностей в Україні
Peculiarities of the EU’s normative power use for the establishment of climate-related values in Ukraine
Autorzy:
Гуцалюк, Валерія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2187910.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
концепція «нормативної сили»
нормативна сила ЄС
нормативний вплив
Україна
Європейська зелена угода
Паризька кліматична угода
кліматичні цінності
concept of normative power
normative impact
climate-related values
Ukraine
European Green Deal
Paris Agreement
EU's normative power
Opis:
Intensifying EU authorities’ efforts to overcome the climate crisis, as well as the desire of EU member states to mobilize its neighbours and partners to join them on a green transformation path, once again reaffirms the intention of EU to realize itself as a global promoter of environmental values. Of particular interest is the question of whether the EU could achieve climate neutrality in both Europe and other parts of the world through intensifying its normative power. Taking into account all of the above considerations, the main aim of this article was to determine the peculiarities of the EU’s normative power use in order to establish climate-oriented values in Ukraine by examining three core elements of the normative power concept developed by I. Manners, Professor at Lund University: principles, actions and impact. To achieve this goal, it was essential to consider the key principles of EU environmental policy in the field of climate change, to describe the mechanisms through which the EU promotes them in Ukraine, as well as to determine whether the desired result has been achieved in Ukraine due to EU’s green normative power.
Активізація керівництвом ЄС зусиль щодо подолання кліматичної кризи, а також бажання європейських держав здійснювати подальші «зелені трансформації» із залученням своїх сусідів та партнерів, ще раз підтверджує намір ЄС реалізувати себе як глобального промоутера екологічних цінностей. Особливий інтерес становить питання про спроможність ЄС досягти кліматичної нейтральності як в Європі, так і в інших частинах світу, шляхом активізації політики «нормативної сили». З огляду на все вищезазначене основною метою статті стало визначення особливостей застосування нормативної сили ЄС для утвердження кліматичних цінностей в Україні шляхом дослідження трьох ключових елементів концепції, розробленої професором Лундського університету Я. Маннерсом: принципів, дій та впливу. Для досягнення поставленої мети дослідження вбачалося доцільним розглянути ключові принципи екологічної політики ЄС у сфері зміни клімату, охарактеризувати механізми, що застосовуються ЄС для їх утвердження в Україні, а також з’ясувати, чи був досягнутий бажаний результат внаслідок застосування нормативної «зеленої» сили ЄС в Україні.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2022, 1; 38-47
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Finansowanie Europejskiego Zielonego Ładu - najciekawsze źródła dofinasowania dla inwestycji proekologicznych
Autorzy:
Żółciński, Szymon
Markowski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080439.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Nowa Energia
Tematy:
ekologia
ochrona środowiska
Europejski Zielony Ład
finansowanie inwestycji
ecology
environmental protection
European Green Deal
investment financing
Opis:
Transformacja gospodarki w kierunku neutralności klimatycznej nie będzie możliwa bez wsparcia publicznego. W perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027 znajduje się szereg instrumentów przeznaczonych na finansowanie inwestycji proekologicznych. Poniżej przedstawiamy założenia najbardziej atrakcyjnych programów z punktu widzenia przedsiębiorców.
Źródło:
Nowa Energia; 2021, 5/6; 76--77
1899-0886
Pojawia się w:
Nowa Energia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE GREEN DEAL: TOWARDS ORGANIC FARMING OR GREENING OF AGRICULTURE?
ZIELONY ŁAD – W KIERUNKU ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO CZY EKOLOGIZACJI ROLNICTWA?
Autorzy:
Ziętara, Wojciech
Mirkowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130558.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
gospodarstwo rolne
gospodarstwo ekologiczne
Europejski Zielony Ład
systemy produkcji rolniczej
farm
organic farm
European Green Deal
agricultural production systems
Opis:
The purpose of the research is to evaluate the socio-economic consequences of increasing the area of agricultural land under organic farming in Poland. Increasing the share of organic farms in agricultural land could lead to a reduced agricultural production, which would pose a threat to food security. Implementing the principles of an integrated and precise production system of a greater range comparing to organic farming could be a competitive solution that would contribute to achieving the environmental and climate protection objectives to a greater extent, while maintaining the existing production rate. The implementation of the objectives was based on a comparative method: the authors compareorganic farms in Poland and Germany with farms applying conventional agricultural production systems. The research results demonstrate that implementing the Green Deal assumptions related to reaching 25% of agricultural land under organic farming in Poland, while maintaining the existing trends, will lead to a drop in agricultural production by approximately 11%. A competitive solution is to allocate the CAP funds to support pro-environmental measures and programs in the case of all farms. Participation in such programs should be voluntary.
Celem badań prezentowanych w artykule jest ocena gospodarczych i społecznych skutków zwiększenia powierzchni użytków rolnych (UR) w użytkowaniu gospodarstw ekologicznych w Polsce. Zwiększenie udziału gospodarstw ekologicznych w UR mogłoby spowodować zmniejszenie poziomu produkcji rolniczej, co zagrażałoby bezpieczeństwu żywnościowemu. Konkurencyjnym rozwiązaniem mogłoby być wdrożenie zasad integrowanego i precyzyjnego systemu produkcji o większym zasięgu niż uprawy ekologiczne, co w wyższym stopniu przyczyniłoby się do realizacji celów środowiskowych oraz ochrony klimatu przy zachowaniu dotychczasowego poziomu produkcji. W realizacji przyjętych celów zastosowano metodę porównawczą: przedmiotem szczegółowych badań są gospodarstwa ekologiczne z Polski i Niemiec przedstawione na tle gospodarstw realizujących konwencjonalne systemy produkcji rolniczej. Wyniki badań wskazują, że realizacja założeń Zielonego Ładu o zwiększeniu udziału produkcji ekologicznej do 25% powierzchni UR w Polsce przy zachowaniu dotychczasowych tendencji spowoduje spadek produkcji rolniczej o około 11%. Rozwiązaniem konkurencyjnym jest skierowanie środków WPR na wspieranie działań i programów prośrodowiskowych we wszystkich gospodarstwach. Uczestnictwo w tych programach powinno być dobrowolne.
Źródło:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2021, 368, 3; 29-54
0044-1600
2392-3458
Pojawia się w:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental, Organizational, and Economic Implications for Agriculture in Areas with Different Share of the Natura 2000 Network
Implikacje środowiskowe i organizacyjno-ekonomiczne dla rolnictwa zlokalizowanego na obszarach o różnym nasyceniu siecią Natura 2000
Autorzy:
Zieliński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130351.pdf
Data publikacji:
2022-06-28
Wydawca:
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
bioróżnorodność
sieć Natura 2000
rolnictwo
strategia Europejskiego Zielonego Ładu
biodiversity
Natura 2000 network
agriculture
European Green Deal strategy
Opis:
Celem opracowania jest ocena implikacji środowiskowych oraz organizacyjno-ekonomicznych dla rolnictwa z gmin o różnym nasyceniu siecią Natura 2000 w Polsce. Dane dotyczące rozkładu obszarów Natura 2000 oraz przyrodniczych warunków gospodarowania w gminach w kraju pochodziły z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach za 2018 rok. Natomiast dane dotyczące cech potencjału organizacyjnego rolnictwa w ujęciu gmin zaczerpnięto z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wygenerowane zostały na podstawie wniosków składanych przez odpowiednio 1345,2 i 1269,5 tys. gospodarstw rolnych – beneficjentów wspólnej polityki rolnej (WPR) 2014–2020 – o przyznanie płatności bezpośrednich w ramach kampanii za 2016 i 2021 rok. Ustalono, że gminy z dużym i szczególnie dużym nasyceniem obszarów Natura 2000 na tle gmin bez tych obszarów cechowały się wyraźnie gorszymi warunkami gospodarowania oraz bardziej zróżnicowanym krajobrazem, a także większym udziałem użytków rolnych (UR) z produkcją ekstensywną charakterystyczną dla użytków rolnych o wysokiej wartości przyrodniczej (ang. high nature value farmlands – HNVf) wyznaczonych w Polsce w ramach WPR 2014–2020. Gospodarstwa rolne z obszarów Natura 2000 na tle gospodarstw pozostałych charakteryzowały się większą przeciętną powierzchnią UR, a także niższymi nakładami pracy w przeliczeniu na 1 ha UR. Cechowały je niższe koszty ogółem, w tym bezpośrednie, co wpłynęło na mniejszą produktywność czynników produkcji oraz dochód w przeliczeniu na 1 ha UR. W konkluzji stwierdzono, że miały one słabsze możliwości rozwoju.
The aim of the study is to assess environmental, organizational, and economic implications for agriculture in municipalities with different share of the Natura 2000 network in Poland. Data on the distribution of Natura 2000 sites and natural management conditions in municipalities are derived from the General Directorate for Environmental Protection and the Institute of Soil Science and Plant Cultivation State Research Institute for 2018. Data on the features of the organizational potential of agriculture across municipalities were collected from the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture. They were generated on the basis of applications for direct payments under the 2016 and 2021 campaigns submitted by 1345.2 and 1269.5 thousand farms, i.e., the beneficiaries of the 2014–2020 common agricultural policy (CAP), respectively. It was found that municipalities with a large and particularly large share of Natura 2000 areas, as compared to municipalities without such areas, were characterized by significantly worse management conditions and a more diverse landscape, as well as a larger share in agricultural area with extensive production characteristic of high nature value farmlands (HNVf) designated in Poland under the 2014–2020 CAP. Farms located in Natura 2000 areas, as compared to other farms, were characterized by a larger average agricultural area, as well as by lower labor inputs per 1 ha of agricultural area. They were characterized by lower total costs, including direct costs, which resulted in lower factor productivity and income per 1 ha of agricultural area. The conclusion was that they had less development opportunities.
Źródło:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2022, 371, 2; 47-78
0044-1600
2392-3458
Pojawia się w:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Importance and challenges for agriculture from High Nature Value Farmlands (HNVf) in Poland in the context of the provision of public goods under the European Green Deal
Znaczenie i wyzwania dla rolnictwa z obszarów high Nature Value Farmlands w Polsce w kontekście dostarczania przez nie dóbr publicznych w ramach europejskiego zielonego ładu
Autorzy:
Zieliński, Marek
Jadczyszyn, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172307.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
high nature value
farmland
biodiversity
farm
FADN
organic farming
European Green Deal
wysoka wartość przyrodnicza
użytek rolny
różnorodność biologiczna
gospodarstwo rolne
rolnictwo organiczne
Europejski Zielony Ład
Opis:
The study aims to identify and characterise the organisational and economic features of agriculture in Poland in areas (communes) with different saturation of agriculture from High Nature Value farmlands (HNVf areas) with exceptionally high natural value. It is also important to determine whether the potential changes in agriculture in communes with a particularly large share of them do not harm the natural environment and limit the possibility of providing society with public goods. The delimitation of the three scenarios of HNVf areas was designated in the country at the request of the Ministry of Agriculture and Rural Development in 2018. HNVf areas of moderate, high, and exceptionally high natural value were designated. To achieve the purpose of the study, data from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (ARMA) for 2016 and 2021 and data from the Polish Farm Accountancy Data Network (FADN) for 2018-2020 was obtained. It was established that in Poland, the share of HNVf areas currently ranges from 12.5 (exceptionally high natural value) to 27.1% (moderate-high nature value) of the total UAA. Compared to other areas, HNVf areas with exceptionally high natural value are characterised by agriculture with a high level of extensive production. Farms from these areas obtain, e.g. lower total costs incurred per 1 ha of UAA, often lower productivity of production factors and lower income per 1 ha of UAA.
Celem opracowania jest wskazanie i ocena cech organizacyjno-ekonomicznych rolnictwa w Polsce z obszarów (gmin) z różnym nasyceniem użytków rolnych High Nature Value farmlands (obszary HNVf) o wyjątkowo dużej cenności przyrodniczej. Istotne jest także ustalenie, czy potencjalne zmiany zachodzące w rolnictwie w gminach ze szczególnie dużym ich udziałem nie szkodzą środowisku przyrodniczemu i nie ograniczają możliwości dostarczania społeczeństwu dóbr publicznych. Delimitację trzech scenariuszy HNVf wyznaczono w kraju na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2018 r. Wyznaczono obszary HNVf o umiarkowanej, dużej i wyjątkowo dużej cenności przyrodniczej. Dla zrealizowania celu opracowania wykorzystano dane z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) za 2016 i 2021 r. oraz dane Polskiego Farm Accountancy Data Network (FADN) za lata 2018-2020. Ustalono, że w Polsce udział obszarów HNVf wynosi obecnie od 12,5% (wyjątkowo wysoka wartość przyrodnicza) do 27,1% (umiarkowanie wysoka wartość przyrodnicza) ogólnej powierzchni użytków rolnych. Obszary HNVf o wyjątkowo wysokiej wartości przyrodniczej charakteryzują się rolnictwem o największym nasyceniu produkcją ekstensywną. Gospodarstwa z tych obszarów, na tle gospodarstw pozostałych uzyskują m.in. niższe koszty całkowite ponoszone na 1 ha UR, często niższą produktywność czynników produkcji oraz niższy dochód na 1 ha UR.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2022, 3; 194--219
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish railways from the perspective of the European Green Deal
Autorzy:
Zagożdżon, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104735.pdf
Data publikacji:
2023-03-15
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Zarządzania i Finansów
Tematy:
European Green Deal
rail
public transport
Polska
Opis:
In January 2020 the European Parliament approved a resolution on the Green Deal, which aims to ensure that the EU achieves climate neutrality by 2050. Crucial to achieving the strategy’s goals is sustainable and green mobility. Rail transport as the most sustainable mode of transport is an important factor in achieving these changes. This article presents a synthetic diagnosis of the position of railways on the passenger transport market in Poland, in the context of the Green Deal assumptions. The essential analysis was preceded by a discussion of the structure of external transport costs, which is one of the determinants of the Green Deal. Trends in passenger transport were then identified and attention was paid to the shift of inter-industry relations in favour of rail transport. An analysis of the structure of regional and agglomeration rail transport was also carried out. Developments in this market area show a revitalisation of agglomeration rail links, which fits in with the sustainable mobility strategy.
Źródło:
Journal of Management and Financial Sciences; 2022, 46; 65-76
1899-8968
Pojawia się w:
Journal of Management and Financial Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
AGRICULTURE AND THE EUROPEAN GREEN DEAL
ROLNICTWO A EUROPEJSKI ZIELONY ŁAD
Autorzy:
Wrzaszcz, Wioletta
Prandecki, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130576.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
rolnictwo
Europejski Zielony Ład
środowisko przyrodnicze
klimat
agriculture
European Green Deal
the natural environment
climate
Opis:
Growing environmental and climate problems are forcing the search for effective solutions to economic activity, including agriculture. The popularization of relevant production practices and techniques is of great importance in this regard. The direction of European agriculture is of particular importance for solving environmental and climate problems. For years, strategies or sustainable development programs have been implemented, which, despite initiating the desired direction of changes, are still insufficient in terms of perceived needs. In December 2019, the European Commission issued a communication on the European Green Deal strategy, which was intended to launch further international action to achieve ambitious climate and environmental targets. The aim of the paper is to present the main issues related to the implementation of the European Green Deal strategy, including agriculture, and to outline the challenges facing it. The study used a review of literature and legal acts. The results of the study indicated the appropriateness of seeking further economic solutions consistent with the European Green Deal strategy. The goals included in the European Green Deal are very ambitious and will require a complex, multi-threaded approach to agricultural policy and a change in the attitude of farmers, i.e.. greater consideration of non-production aspects of their activity, in particular in the field of environmental protection. At the same time, the European Green Deal should be assessed in a much broader sense than in terms of environmental requirements. The holistic nature of this document makes it a step towards building a new economy that takes into account the noneconomic consequences of the actions taken.
Narastające problemy środowiskowe oraz klimatyczne wymuszają poszukiwanie efektywnych rozwiązań w działalności gospodarczej, w tym także w rolnictwie. Duże znaczenie w tym zakresie przypisane jest popularyzacji odpowiednich praktyk i technik produkcyjnych. Kierunek rozwoju rolnictwa europejskiego ma szczególne znaczenie dla rozwiązania problemów środowiskowych i klimatycznych. Od lat realizowane są strategie czy też programy zrównoważonego rozwoju, które mimo zainicjowania pożądanego kierunku zmian w rolnictwie, nadal są niewystarczające względem dostrzeganych potrzeb. W grudniu 2019 r. Komisja Europejskiej wydała komunikat poświęcony strategii Europejskiego Zielonego Ładu, który miał zapoczątkować kolejne działania międzynarodowe w celu osiągniecia ambitnych celów klimatycznych i środowiskowych. Celem artykułu jest przedstawienie głównych kwestii związanych z wdrażaniem strategii Europejskiego Zielonego Ładu oraz wskazanie kluczowych wyzwań dla sektora rolnego. W badaniu posłużono się przeglądem literatury oraz aktów prawnych. Wyniki wskazały na zasadność poszukiwania kolejnych rozwiązań gospodarczych spójnych ze strategią Europejskiego Zielnego Ładu. Cele zawarte w Europejskim Zielonym Ładzie są bardzo ambitne i będą wymagały złożonego, wielowątkowego podejścia do polityki rolnej oraz zmiany nastawienia rolników, tj. większego uwzględnienia pozaprodukcyjnych aspektów prowadzonej działalności, w szczególności w zakresie ochrony środowiska. Jednocześnie Europejski Zielony Ład należy oceniać w znacznie szerszym zakresie niż tylko w kontekście wymogów środowiskowych. Holistyczny charakter tego dokumentu powoduje, że jest on krokiem w kierunku budowy nowej gospodarki uwzględniającej szerokie, również pozagospodarcze konsekwencje podejmowanych działań.
Źródło:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2020, 365, Special Issue 4; 156-179
0044-1600
2392-3458
Pojawia się w:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zielona transformacja polityki rolnej w Unii Europejskiej
Autorzy:
Wrzaszcz, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/15588433.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
zielona transformacja
wspólna polityka rolna
Europejski Zielony Ład
zrównoważony rozwój
ekoschematy
green transition
common agricultural policy
European Green Deal
eco-schemes
sustainable development
Opis:
Zielona transformacja polityki rolnej w Unii Europejskiej trwa od kilkudziesięciu lat. Kolejne jej reformy coraz silniej podkreślają potrzebę ochrony zasobów naturalnych, środowiska przyrodniczego i klimatu. Ostatni etap zielonej transformacji polityki rolnej zainicjowała strategia Europejskiego Zielonego Ładu ogłoszona przez Komisję Europejską pod koniec 2019 r. Realizacja celów środowiskowo-klimatycznych w sektorze rolnym jest szczególnie ważna ze względu na wpływ działalności rolniczej na środowisko i klimat. Kwestie te były przewodnimi przy opracowaniu krajowego (polskiego) Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Plan Strategiczny wskazuje na zakres interwencji w sektorze rolnym, które powinny sprzyjać realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Uwarunkowanie wsparcia finansowego dla rolników, zarówno poprzez obowiązkowe działania ujęte w tzw. wzmocnionej warunkowości, jak i dobrowolnych działaniach jakimi są Ekoschematy oraz Działania rolno-środowiskowe, z jednej strony zapewniają rekompensatę utraconych korzyści ekonomicznych i dodatkowych kosztów ponoszonych na skutek ich realizacji, z drugiej zaś dodatkowo wynagradzają za podjęty wysiłek produkcyjny na rzecz środowiska i klimatu. Biorąc powyższe pod uwagę, niezbędne jest budowanie świadomości społeczeństwa, także w zakresie znaczenia środowiska i klimatu w produkcji rolnej, a także popularyzacja działań edukacyjnych, powiązanych ze świadczeniem usług doradczych w rolnictwie. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie kluczowych etapów przemian wspólnej polityki rolnej zmierzających ku zazielenieniu rolnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem strategii Europejskiego Zielonego Ładu oraz jego skutków dla rolnictwa.
THE GREEN TRANSFORMATION OF AGRICULTURAL POLICY IN THE EUROPEAN UNION The green transformation of agricultural policy in the European Union has been going on for several decades. Its successive reforms increasingly emphasise the need to protect natural resources, the natural environment and the climate. The final stage of the green transformation of agricultural policy was initiated by the European Green Deal strategy announced by the European Commission at the end of 2019. The achievement of environmental and climate objectives in the agricultural sector is particularly important due to the impact of agricultural activities on the environment and climate. These issues were the guiding principles in the development of the national (Polish) Strategic Plan for the Common Agricultural Policy for the years 2023-2027. The Strategic Plan indicates the scope of interventions in the agricultural sector, which should support the achievement of the Sustainable Development Goals. Conditioning of financial support for farmers, both through mandatory actions included in the so-called enhanced conditionality, as well as voluntary actions such as Eco-schemes and Agri-environmental measures, on the one hand provide compensation for lost economic benefits and additional costs incurred as a result of their implementation, and on the other hand, additionally reward for the production effort for the environment and climate. Taking into account the above, it is necessary to build public awareness, also in the field of the importance of the environment and climate in agricultural production, as well as to popularize educational activities related to the provision of advisory services in agriculture. The aim of this study is to indicate the key stages of the transformation of the common agricultural policy towards the greening of agriculture, with particular emphasis on the strategy of the European Green Deal and its effects on agriculture.
Źródło:
Zielone finanse; 81-112
9788366847453
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konsekwencje przyjęcia założeń Europejskiego Zielonego Ładu dla polskiego rynku gazu ziemnego w kontekście krajowego otoczenia regulacyjnego
Consequences of implementing European Green Deal for the Polish natural gas market in the context of the national regulatory environment
Autorzy:
Włodek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834978.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Europejski Zielony Ład
gaz ziemny
dyrektywa
neutralność klimatyczna
European Green Deal
natural gas
directive
climate neutrality
Opis:
Głównym dokumentem zakładającym całkowitą neutralność klimatyczną Europy do roku 2050 jest program Europejski Zielony Ład. Strategia UE zakłada, że gaz ziemny w czystej postaci jest traktowany jako paliwo przejściowe, tzn. będzie stopniowo wypierany – m.in. na rzecz programów wodorowych czy technologii związanych z biogazem. Dowodzi to, że gaz ziemny będzie stawiany jako dopełniacz w formie miksu energetycznego przed paliwem podstawowym. Kluczowymi regulacjami wyznaczającymi cele prowadzenia jednolitej polityki w ramach całej UE są dyrektywy, dające swobodę w kwestii wybory środków prowadzących do osiągnięcia założonych celów zwiększenia wytwarzania „zielonej” energii. Podstawową regulacją Uuijną związaną z wyznaczeniem celów zużycia OZE na lata 2021–2030 jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2018 z dnia 11.12.2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Istotnym problemem są luki prawne występujące najczęściej w wewnętrznych aktach prawnych przy ich implementacji. Powyższe pokazuje, że wspieranie inwestycji proekologicznych musi być precyzyjnie określone już na krajowym etapie legislacyjnym, jeszcze przed rozpoczęciem procesów inwestycyjnych.
The main document setting the directions of the EU countries, assuming the total climate neutrality of Europe until 2050 is the European Green Deal program. The EU strategy assumes that natural gas in its pure form is treated as a transitional fuel, i.e. it will be gradually replaced, for example, by hydrogen programs or technologies related to biogas. This shows that natural gas would be complemented in the form of an energy mix more than the base fuel. The rules determining the objectives of conducting a uniform policy throughout the EU are the directives. The essence of the directives is the freedom to choose the means of achieving the assumed goals of increasing the production of “green” energy. The most recent related EU directives with the setting of RES consumption targets for the years 2021–2030 is Directive (EU) 2018/2018 of the European Parliament and of the Council of 11/12/2018 on the promotion of the use of energy from renewable sources. National documents related to the “new” energy policy are the “Energy Policy of Poland until 2040 and the National Energy and Climate Plan for 2021–2030. Another significant problems are also legal loopholes that most often occur in internal legal acts during their implementation, e.g. in Art. § 38 sec. 5 of the Ordinance on the detailed conditions for the operation of the gas system, the issue of biogas parameters or the issue of responsibility for the continuity of supplies. The above shows that supporting eco-friendly investments must be precisely defined already at the national legislative stage, prior to commencing resource-intensive investment processes.
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2021, (28), 1; 79-97
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legislacyjna transformacja krajowego rynku gazu ziemnego poprzez biogaz na przykładzie rynkowych platform współpracy
Legislative transformation of the domestic natural gas market based on biogas on the example of market cooperation platforms
Autorzy:
Włodek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2025366.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Europejski Zielony Ład
biogaz
biogazowania
platformy współpracy
European Green Deal
biogas
cooperation platforms
Opis:
W celu osiągniecia założeń programu Europejskiego Zielonego Ładu do roku 2050 należy podkreślić jak istotną rolą jest kooperacja pomiędzy uczestnikami rynku: rząd, samorządy, przedsiębiorstwa i obywatele w celu wypełnienia założeń programowych. Istotą, która kształtuje platformy współpracy jest art. 7 pkt 7a i 7b dyrektywy 2012/27/UE, który zawiera zapisy dotyczące włączenia do kooperacji dostawców usług energetycznych, obywateli, a także podmiotów akredytowanych i organów władzy publicznej. W treści opierałem się o implikację Dyrektywy 2018/2001 (RED II), w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych na uczestników rynku oraz związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego rozporządzeniem (UE) 2019/941 w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej i odnawialnej. Powyższe regulacje pokazują istotę podejmowanych decyzji energetyczno-klimatycznych na poziomie krajowym oraz sąsiadów a ogólnie na ceny energii, bezpieczeństwa dostaw, emisje i odwrotnie. W ramach konkretnego źródła OZE jako przykład został poddany analizie biogaz rolniczy, ale również biogaz pochodzący ze składowiska odpadów na przykładzie case study miasta Tarnowa i założonego tam klastra energii. Zdiagnozowano legislacyjne i gospodarcze trudności w rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w stosunku do rynku niemieckiego, takie jak brak taryf gwarantowanych czy kwestia świadectw pochodzenia. Rozważania pokazują ścieżki wprowadzenia systemu zachęt dla uczestników rynku oraz określenia kluczowego środka OZE (specyfiki regionu), do wykorzystania przez uczestników rynku.
In order to achieve the assumptions of the European Green Deal program by 2050, it should be emphasized how important is the cooperation between market participants: government, local governments, enterprises and citizens in order to fulfill the program assumptions. The essence that shapes cooperation platforms is Art. 7, points 7a and 7b of Directive 2012/27 / EU, which contains provisions on the involvement of energy service providers, citizens, as well as accredited entities and public authorities. I based my content on the implication of Directive 2018/2001 (Renewable Energy Directive II), on the promotion of the use of energy from renewable sources on market participants and the regulation (EU) 2019/941 on risk preparedness in the electricity sector and related to ensuring security of renewable energy. The above regulations show the essence of energy and climate decisions made at the national and neighboring countries level, and generally on energy prices, security of supply, emissions and mutually. Within the framework of a specific REE, as an example, agricultural biogas was analyzed, but also biogas from a landfill on the example of a case study of the city of Tarnow and the energy cluster established there. Legislative and economic difficulties in the development of agricultural biogas plants in Poland in relation to the German market were diagnosed, such as the lack of feed-in tariffs or the issue of certificates of origin. The considerations show the paths of introducing a system of incentives for market participants and identifying the key measure of renewable energy sources (specificity of the region) to be used by market participants.
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2021, Vol. (29), 2; 65-80
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doktryny konserwatorskie a paneuropejska idea Nowego Europejskiego Bauhausu i Europejskiego Zielonego Ładu
Conservation doctrines and the pan-european idea of the New European Bauhaus and the European Green Deal
Autorzy:
Włodarczyk, Marcin
Włodarczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172454.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
doktryny konserwatorskie
Baukultur
Nowy Europejski Bauhaus
Europejski Zielony Ład
Europejska Fala Renowacji
conservation doctrines
New European Bauhaus
European Green Deal
European Renovation Wave
Opis:
Współcześnie dominuje ekonomia i globalna gospodarka oraz sprawy kryzysu energetycznego i klimatycznego. Sprawy dziedzictwa kulturowego odeszły na plan dalszy. Przykładem mnogość deklaracji i konferencji versus NextGenerationUE, Zielony Ład, Fala Rewaloryzacji i Nowy Bauhaus.
Nowadays, economics and the global economy and issues of the energy and climate crisis dominate. The issues of cultural heritage have receded into the background. An example is the multitude of declarations and conferences versus NextGenerationUE, Green Deal, Revival Wave and New Bauhaus.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2021, 12; 35--54
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymogi ujawnień niefinansowych jako model regulacyjny w celu promocji i wdrożenia zrównoważonego finansowania w Unii Europejskiej
Autorzy:
Wicha, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028810.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
sustainable finance
CSRD
EU Green Deal
non-financial reports
zrównoważone finanse
Europejski Zielony Ład
raporty niefinansowe
Opis:
Zbadano rolę ujawnień informacji niefinansowych w osiąganiu celów określonych w Europejskim Zielonym Ładzie. W artykule przedstawiono idee określone w unijnym Zielonym Ładzie i przeanalizowano powstające regulacje w obszarze zrównoważonych finansów. Wyjaśniono definicję zrównoważonych finansów, poddano analizie proponowaną zmianę zasad raportowania niefinansowego. W artykule przedstawiono związek między raportami niefinansowymi a zrównoważonymi finansami i użytecznością CSRD w architekturze zrównoważonych finansów.
The Author is going to analyse the role of non-financial disclosures in the achieving goals established in the European Green Deal (EGD). There is the presentation of the aims presented in the EGD and created within the EU regulations in the area of sustainable finance. The Author also explained the definition of sustainable finance. In the last part of the Article the Author presented the current state and recommended change in the rules of non-financial reporting. Finally, the Article presented the connection between non-financial reports and sustainable finance and usability of CSRD in the architecture of sustainable finance.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2021, 6; 129-144
2450-6354
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Energy efficiency profiles in developing the free-carbon economy: on the example of Ukraine and the V4 countries
Profile efektywności energetycznej w rozwoju gospodarki bezemisyjnej na przykładzie Ukrainy i krajów V4
Autorzy:
Us, Yana
Pimonenko, Tetyana
Lyulyov, Oleksii
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1840768.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ARIMA
energy-efficiency
EU Green Deal
green economic transition
efektywność energetyczna
zielony ład UE
zielona transformacja gospodarcza
Opis:
This paper summarizes the arguments and counterarguments within the scientific discussion on developing the free-carbon economy in Ukraine. The main purpose of the paper is elaborating the energy efficiency profile of Ukraine to assure the development of the free-carbon economy. To achieve this purpose, the authors carried out an investigation in the following logical sequence. Firstly, the bibliometric analysis of 4674 of the most cited articles indexed by the Scopus database was conducted. The obtained findings indicated that the green economy transformation depended on the main factors such as economic performance, corruption, macroeconomic stability, social welfare, shadow economy etc. As a result, the forecast of the final energy consumption to 2030 was performed. The methodological tool of this research is based on the Autoregressive Integrated Moving Average (ARIMA) model. This study involved data of the Visegrad countries (Poland, the Czech Republic, the Slovak Republic and Hungary) and Ukraine from 2000 to 2018. The base of data is Eurostat, the EU statistical service. Based on the obtained results of analyzing the green economic transformation in the Visegrad countries and Ukraine, the authors intimated the existence of the significant energy-efficient gap in Ukraine compared to the analyzed countries. In reliance on the experience of the Visegrad countries and the forecast results, the authors provided the main recommendations for providing the green transforming in Ukraine. The authors highlighted that the obtained results of this paper were considered to be the base for future investigations considering the influence of endogenous and exogenous factors on developing the free-carbon economy in Ukraine.
W artykule podsumowano argumenty i kontrargumenty w ramach dyskusji naukowej na temat rozwoju gospodarki wolnej od węgla na Ukrainie. Głównym celem artykułu jest opracowanie profilu efektywności energetycznej Ukrainy w celu zapewnienia rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Aby osiągnąć ten cel, autorzy przeprowadzili badanie w następującej logicznej kolejności. Po pierwsze, przeprowadzono analizę bibliometryczną 4674 najczęściej cytowanych artykułów zindeksowanych w bazie Scopus. Uzyskane wyniki wskazywały, że transformacja w kierunku zielonej gospodarki zależy głównie od takich czynników jak wyniki gospodarcze, korupcja, stabilność makroekonomiczna, dobrobyt społeczny, szara strefa itp. Następnie wykonano prognozę zużycia energii końcowej do 2030 roku. Narzędziem metodologicznym tego badania jest model autoregresywnej zintegrowanej średniej ruchomej (ARIMA). W badaniu uwzględniono dane z krajów Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Czechy, Słowacja i Węgry) oraz Ukrainy w latach 2000–2018, których źródłem była baza Eurostat. Na podstawie uzyskanych wyników analizy przemian gospodarczych w krajach wyszehradzkich i na Ukrainie autorzy stwierdzili, że na Ukrainie istnieje znaczna luka w efektywności energetycznej w porównaniu z analizowanymi krajami. Opierając się na doświadczeniach krajów wyszehradzkich i prognozowanych wynikach, autorzy przedstawili najważniejsze rekomendacje dotyczące zapewnienia zielonej transformacji na Ukrainie. Autorzy podkreślili, że uzyskane wyniki przedstawione w niniejszym artykule można uznać za podstawę do dalszych badań nad wpływem czynników endogenicznych i egzogenicznych na rozwój gospodarki wolnej od węgla na Ukrainie.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2020, 23, 4; 49-66
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The European Green Deal in Energy Sector: Challenges and Possibilities for Poland and Post-War Ukraine
Europejski Zielony Ład w energetyce: wyzwania i możliwości dla Polski i powojennej Ukrainy
Autorzy:
Trypolska, Galyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407684.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Europejski Zielony Ład
Polska
Ukraina
polityka energetyczna
wojna rosyjsko-ukraińska
neutralność węglowa
the European Green Deal
Polska
Ukraine
energy policy
carbon neutrality
the Russia-Ukraine war
Opis:
W opracowaniu zbadano ewolucję polityk energetycznych UE prowadzącą do Europejskiego Zielonego Ładu (EGD), podkreślając wpływ wojny rosyjsko-ukraińskiej na tę politykę. Dyrektywa EGD, zapisana w europejskim prawie klimatycznym, zobowiązuje UE do osiągnięcia neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. Obejmuje ona redukcję emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. w porównaniu z 1990 r. Dążenie UE do neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla stoi w obliczu wieloaspektowych wyzwań, przy czym wojna rosyjsko-ukraińska wprowadza niepewność geopolityczną. W artykule zbadano rozwój prawodawstwa energetycznego UE, w szczególności Czwartego Pakietu Energetycznego, i jego integrację z celami klimatycznymi. Dokonano także analizy wpływu wojny rosyjsko-ukraińskiej na politykę energetyczną UE, co skłoniło autorkę do ponownej oceny źródeł dostaw energii i zwiększonego nacisku na odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną. Autorka analizuje wyzwania stojące przed Polską w dążeniu do dostosowania się do EGD. Przejście Polski z produkcji energii opartej na węglu na odnawialne źródła energii i energię jądrową stwarza wyzwania gospodarcze i związane z zatrudnieniem oraz potrzebę znacznych inwestycji. Pomimo tych wyzwań zaangażowanie UE w redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz rozwój sytuacji geopolitycznej popychają Polskę w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości energetycznej. Rola Ukrainy w EGD i stojące przed nią wyzwania w kontekście powojennym są złożone i wieloaspektowe. Zaangażowanie Ukrainy w przystąpienie do EGD stanowi znaczący krok w kierunku dostosowania jej polityki w aspekcie ochrony środowiska i energii do standardów europejskich. Współpraca tego kraju z UE w zakresie produkcji ekologicznego wodoru jest pozytywnym zjawiskiem, mimo że niedobór wody na Ukrainie stanowi problem. Ukraina stoi przed wyzwaniami związanymi z elastycznością systemu energetycznego, zwłaszcza w związku ze wzrostem udziału odnawialnych źródeł energii. Godne pochwały jest zobowiązanie kraju do wycofywania węgla z państwowej produkcji energii elektrycznej do 2035 r. Zapewnienie sprawiedliwej transformacji górnikom i regionom zależnym od węgla jest zadaniem złożonym i długoterminowym. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego na rzecz przejścia Ukrainy na gospodarkę ekologiczną, w tym niezależności energetycznej i zgodności z dyrektywą EGD. Skuteczne planowanie, współpraca międzynarodowa i wsparcie na rzecz sprawiedliwej transformacji będą miały zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia przez Ukrainę celów środowiskowych i energetycznych, przy jednoczesnym uporaniu się ze złożonymi kwestiami wynikającymi z wojny.
This paper explores the evolution of EU energy policies leading to the European Green Deal (EGD), highlighting the impact of the Russia-Ukraine war on these policies. The EGD, enshrined in the European Climate Law, commits the EU to achieving carbon neutrality by 2050. It involves reducing net greenhouse gas emissions by at least 55% by 2030 compared to 1990. The EU’s journey towards carbon neutrality faces multifaceted challenges, with the Russia-Ukraine war introducing geopolitical uncertainties. The paper explores the development of EU energy legislation, notably the Fourth Energy Package, and its integration with climate goals. It also examines the impact of the Russia-Ukraine war on EU energy policies, which has led to a reassessment of energy supply sources and increased emphasis on renewables and energy efficiency. The article delves into Poland’s challenges as it strives to align with the EGD. Poland’s transition from coal-dominated energy production to renewables and nuclear energy poses economic and employment challenges and the need for substantial investments. Despite these challenges, the EU’s commitment to reducing carbon emissions and geopolitical developments is pushing Poland towards a more sustainable energy future. Ukraine’s role in the EGD and its challenges in a post-war context are complex and multifaceted. Ukraine’s commitment to join the EGD is a significant step towards aligning its environmental and energy policies with European standards. The country’s cooperation with the EU on green hydrogen production is a positive development, even though Ukraine’s water scarcity is a concern. Ukraine faces challenges related to energy system flexibility, especially as the share of renewable energy sources increases. The country’s commitment to phasing out coal in state-owned electricity generation by 2035 is commendable. Ensuring a just transition for coal miners and coal-dependent regions is a complex and long-term task. Securing adequate financial support for Ukraine’s transition to a green economy, including energy independence and EGD compliance, is crucial. Effective planning, international cooperation, and support for a just transition will be essential for Ukraine to achieve its environmental and energy goals while addressing the complexities arising from the war.
Źródło:
Myśl Ekonomiczna i Polityczna; 2023, 76, 1; 127-166
2081-5913
2545-0964
Pojawia się w:
Myśl Ekonomiczna i Polityczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Polish road to the new European Green Deal – challenges and threats to the national energy policy
Polska droga w kierunku realizacji założeń nowego Europejskiego Zielonego Ładu – wyzwania i zagrożenia dla krajowej polityki energetycznej
Autorzy:
Tomaszewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282685.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
EU Green Deal
energy policy
coal
renewable energies
coronavirus
Zielony Ład UE
polityka energetyczna
węgiel
odnawialne źródła energii
koronawirus
Opis:
The European Union aspires to pursue an ambitious climate policy. The energy sector is a key tool to ensure success in this area. At the same time, excessively ambitious targets can be a serious problem for individual member states. The aim of the article is to analyze the possibilities available to the Polish energy sector in the context of the assumed EU climate neutrality goals by 2050. The analyzed research problem concerns, in particular, two areas of strategic importance for Poland: the coal sector and the renewable energy sources sector. The role of the former should be significantly reduced in the coming decades, while the position of the latter should be substantially strengthened. The juxtaposition of these challenges with the Polish economic, social and technological realities is the main subject of analysis in this text. The method of system analysis with elements of a decision-making approach will be used. This will allow for an effective analysis and review at the research level of the most important problems and challenges faced by Poland in light of the necessary adjustments to be made in order to achieve the priorities assumed by the European Union. The hypothesis of the article is that Poland is able to effectively meet European climate targets, although the implementation of this challenge requires decisive action on the part of the government, as well as an adequate response from investors and society. To this end, appropriate actions must be undertaken at both a strategic and operational level.
Unia Europejska ma aspiracje do realizowania ambitnej polityki klimatycznej. Sektor energetyczny jest kluczowym narzędziem dla zagwarantowania sukcesu w tej dziedzinie. Jednocześnie zbyt wygórowane cele mogą stanowić poważny problem dla poszczególnych państw członkowskich. Celem artykułu jest analiza możliwości, jakimi dysponuje polski sektor energetyczny w kontekście zakładanych celów neutralności klimatycznej UE do 2050 roku. Analizowany problem badawczy dotyczy w szczególności dwóch obszarów uznawanych za strategiczne dla Polski: sektora węglowego oraz sektora odnawialnych źródeł energii. Rola pierwszego powinna być w najbliższych dekadach znacząco ograniczona, podczas gdy pozycja drugiego powinna ulec zasadniczemu wzmocnieniu. Zestawienie tych wyzwań z polskimi realiami gospodarczymi, społecznymi oraz technologicznymi stanowi zasadniczy przedmiot analizy w niniejszym tekście. W wymiarze metodologicznym wykorzystana zostanie metoda analizy systemowej z elementami podejścia decyzyjnego. Pozwoli to efektywnie zoperacjonalizować na płaszczyźnie badawczej najważniejsze problemy oraz wyzwania związane z koniecznością niezbędnych dostosowań, jakie należy podjąć w Polsce, aby osiągnąć priorytety zakładane przez Unię Europejską. Hipoteza artykułu wskazuje, że Polska jest w stanie skutecznie sprostać europejskim celom klimatycznym, aczkolwiek realizacja tego wyzwania wymaga zdecydowanych działań ze strony rządu, jak również adekwatnej odpowiedzi ze strony inwestorów oraz społeczeństwa. W tym celu potrzebne jest podjęcie odpowiednich działań zarówno na poziomie strategicznym, jak również operacyjnym.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2020, 23, 2; 5-18
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies