Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "genre poetics" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Wiersz jesienny jako przedmiot badań: propozycja genologiczna
Research on the Autumn Poem: Proposal within Genology
Autorzy:
Mikołajczak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578932.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
autumn poems, literary genre, poetics, genology, prototype, polytypic model
Opis:
The article is concerned with the status and features of the autumn poem as a poetic form well-known to both authors and readers. This poem does not fit the traditional genological taxonomy and it can be characterized from both the perspective of thematic criticism and from poetics based on the prototype concept of the genre. The author focuses on this second way and suggests that the autumn poem should be considered as a polytypic concept. It includes a set of types separated according to criteria that refer to different planes of text. She proves that such an approach may be useful in studying both the communications situation and phenomena of popularity of the phenomenon.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2019, 62, 3; 65-80
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kњижевност за децу и младе у Србији као школска и академска дисциплина
Children’s and Young Adult Literature as a School and Academic Discipline in Serbia
Autorzy:
Опачић, Зорана
Панић Мараш, Јелена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627337.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
children’s and young adult literature
academic discipline
literature studies
outcomes
school curricula
academic curricula
genre poetics
књижевност за децу и младе
академска дисциплина
исходи
школски курикулум
академски курикулум
проучавање књижевности за децу
поетика жанрова
Opis:
У раду се прати конституисање књижевности за децу у историјском развитку, да би се потом пажња посветила књижевности за децу и младе као академској дисциплини у Републици Србији. Посебно се апострофира проучавање ове научне области на Учитељском факултету у Београду. Уочава се да ова академска дисциплина има своје место и на основним и на мастер студијама, те да се реализује преко обавезних и изборних предмета и модула. Додатно, мапирају се циљеви, методе изучавања и исходишта. Исто тако, ауторке не заборављају да се баве и статусом књижевности за децу у контексту основне школе, те улози коју има и тенденцијама образовног процеса у Србији. Рад истражује у којој је мери академска дисциплина књижевности за децу и младе блиско испреплетана са проучавањем књижевности за децу као школске дисциплине. Тај синхроницитет је последица потребе да академске студије студенте што боље припреме за школски контекст, али и да понуде увиде и приступе који ће им омогућити синхронијско и дијахронијско сагледавање књижевности за децу и младе.
The paper deals with the constitution of children’s literature in historical perspective, and then focuses on children’s and young adult literature as an academic discipline in the Republic of Serbia. Particular attention is paid to the study of this field as an academic discipline at the Teachers Education Faculty in Belgrade. It is evident that this academic discipline has its place in both bachelor and master studies, and that it is realized through compulsory and elective courses and modules. Additionally, goals, study methods and starting points are mapped. Also, the authors do not forget to deal with the status of this literature filed in the context of primary school curricula, and the role it plays in the tendencies of the educational process in Serbia. The paper explores the extent to which the academic discipline of children’s and young adult literature is closely intertwined with its contents as a school discipline. This synchronicity is a consequence of the need to better prepare students for the academic context, as well as to offer insights and approaches that will allow them to synchronously and diachronically view children’s and young adult literature.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2020, 11, 315; 153-164
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
No comment. Z poetyki komentarza elektronicznego
No Comment. On Poetics Of Electronic Comment
Autorzy:
Gajewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578965.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
komentarz
poetyka
gatunek
electronic comment
poetics
genre
Opis:
The aim of the paper is to analyze electronic comment as a new genre of speech. At the beginning the state of the art is presented. The history of comment in manuscript printed books is outlined, as well as main functions of comment. Then two kinds of post- -typografical comments are indicated: programming comment and Internet comment. The article limits its scope to the last one. The research based on a case of a news taken from a popular Polish language Internet portal. Seven types of comments are discovered: an approval, a question/desideratum, an amplification/a dialog, a correction, a disapproval, an impression, a parasitism. Three most numerously represented groups happen to be a disapproval, an impression, and a parasitism. In the conclusion a hypothesis explaining the phenomenon is proposed.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2013, 56/112 z. 2; 111-127
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards the borderline poetics: Alfred and Emily by Doris Lessing
Autorzy:
Kusek, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076900.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Doris Lessing
memoir
auto/biography
genre
borderline poetics
Opis:
If one were to identify a single area in contemporary literary practices, where the “borderline poetics” comes most powerfully to the fore, one would necessarily need to point to the life-writing domain. Undoubtedly, in recent years, life-writing genres have not only claimed their centrality in the academic discourse, but also managed to attract wide readership. Most importantly, however, they manifest the borderline characteristics (a free interplay of fact and fiction and the genre-bending features in particular) in a manner and to an extent that can hardly be matched by any other type of contemporary literary production. The present paper discusses a text which powerfully manifests the borderline poetics. Alfred and Emily by Doris Lessing, a 2008 narrative about the parents of the Nobel Laureate set on the outskirts of the falling British Empire, on the one hand incorporates and accommodates the two seemingly opposite orders, namely fictional and factual; on the other it resists being categorised as belonging to only one, clearly defined genre (e.g. autobiography or biography).The aim of this paper is not to decide upon the story’s unequivocal generic affiliation, but rather to observe the dynamics between factual and fictional realms – the dynamics which lies at the very heart of any life-writing practice.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2016, 4; 435-445
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Повість б. Полянича «Сім золотих чаш»: своєрідність поетики історичної пам’яті
The historical story of B. Polianych “Seven golden cups”: the divineity of historical memory’s poetics
Autorzy:
Богданова, Марина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2033988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
historical memory
traumetic memory
identity
historical novella
poetics
genre
Opis:
In the article there have been analyzed the historical memory’s poetics in the story of B. Polianych “Seven golden cups” from the position of general ethic, local, personal levels. There have been considered author’s views as a founder and active participant of the Lviv literary society “Logos”. The author has studied the composition and plot of the work. So, compositionally it consists of twelve parts. In every part the author depicts the solution of Ukrainians’ political questions after defeat of Ukrainian-Swedish troops near Poltava. That’s why the image of a dream state of Ukrainians consists of numerous dialogues, military, church and public leaders. According to it there are two plot lines – state, religious.There have been defined memory places – Hamburg, Lviv, Rome where the important events for Ukrainian people took place. So, one of the geographic memory places of the story is Hamburg, where on the Japan ship the vice graph Chevalier de Meson Ruzh meets with the leader of military government of Japan – Great Shogun Tokugawa. In Hamburg the fate of Ukraine is decided. The next geographical memory place is Lviv, the Sent jour mountain, where Atanasii Sheptytskyi in the dialogue with Fedir Sheptytskyi discus Ukrainian problems. Rome is presented as a geographical, cultural and religious memory place, which is associated with Catholic Church. The traumatic memory place – Baturyn – appears from Ostapenko’s memories, in which one by one came crippled images of Ukrainians.
Źródło:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2021, 1, 3; 100-117
2658-154X
Pojawia się w:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Локальная интроспекция: заметки о поэтике жа
Local introspection: several comments on the poetics of the genre
Autorzy:
Щукин, Василий
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968516.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
genre
place
poetics
introspection
window
жанр
локус
поэтика
интроспекция
окно
Opis:
В статье рассматриваются некоторые черты поэтики жанра интроспекции (заглядывания вовнутрь), связанной с мифопоэтическим оформлением локуса домашнего окна. Окно является границей, отделяющей внутреннее, обжитое пространство дома от более хаотичного и неизведанного, а потому потенциально опасного внешнего пространства. В художественной литературе встречаются две основные разновидности интроспекции: статическая и, реже, динамическая. Каждая из них позволяет построить разные варианты поэтических ситуаций. Некоторые из них, почерпнутые из произведений М. Ю. Лермонтова, Н. В. Гоголя, И. С. Тургенева, А. Терца и других авторов, приведены в качестве иллюстраций таких ситуаций.
The paper discusses some of the characteristics of the genre of poetic introspection (inward glance) connected with the home window as a myth-making locus. The window is the boundary that separates the inner, familiar domestic space from the more chaotic and unknown, and therefore potentially dangerous outer space. In literature, there are two main varieties of introspection: static introspection and, less frequently, dynamic one. Each makes possible the creation of different versions of poetic situation. Examples from the works of Mikhail Lermontov, Nikolai Gogol, Ivan Turgenev, Abram Tertz and other authors are given as illustrations of these situations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, 08; 69-78
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Своєрідність поетики малої прози Клима Поліщука
Autorzy:
Maftyn, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789981.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
small
prose
poetics
genre
style
expressionism
fable
plot
leitmotif
death
epiphany
Opis:
The determination of genre end style paradigm of the small prose of the Ukrainian writer by main features of expressionism aesthetics is examined in the article. The dependence of genre-composition, singularities (fragmentation, underplot, with the inclusion of the complicated set of leitmotifs in the plot) as well as style peculiarities (especially the apocalyptical, imagery, the tendency to saturation and the phrase expression) on the epiphany of death as one of the dominating artistic devices of K. Polishchuk`s prose is considered.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2017, 5; 207-215
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Эстэтыка i паэтыка «садысцкiх вершыкаў» у полiсiстэме сучаснай беларускай i замежнай паэзii
Aesthetics and poetics of “sadistic verses” in the polysystem of modern Belarusian and foreign poetry
Autorzy:
Sadko, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131029.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
sadistic verses
modern children folklore
polysystem
canonized and non-canonized literature
aesthetics
poetics
genre
Opis:
The article describes peculiar features of aesthetics and poetics of “sadistic verses” in the creative work of modern Austrian poet E. Yandle, Russian author A. Grygoriev and Belarusian masters of artistic word V. Zhybul and V. Burlak. Using the means of grotesque, carnivalization, illogic and black humour the authors show their protest against an excessive normativity and nihilistic pathos to modern reality with its standards, and create a peculiar lyrical hero – a weirdo, an eccentric person who falls into the chain of catastrophes, crashes and accidents.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2021; 249-259
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gatunki autorskie – niedostrzeżony problem genologii?
Invented Genres – An Overlooked Problem in Genre Theory?
Autorzy:
Kalin, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363272.pdf
Data publikacji:
2016-02-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish literature
genre theory
inventive genres
poetics of moment
genre
Maria Peszek
literatura polska
genologia
gatunki autorskie
poetyka momentalna
gatunek
Opis:
W artykule autor rozważa genologiczną możliwość wyróżnienia kategorii gatunku momentalnego – gatunku autorskiego. Przytoczone zostały teoretyczne próby polskiej genologii rozważające kwestię genologicznej akceptacji autorskich „wynalazków” – utworów, które manifestują nowatorskość i wyjątkowość gatunkową na poziomie pojedynczego dzieła lub grupy utworów tego samego autora, możliwych do zidentyfikowania jako specyficzny gatunek autorski. A zatem chodzi o przypadek „gatunków jednorazowych” – gdy licentia poetica obejmuje genologię, o sytuację przeniesienia literackiego inventio na poziom paradygmatu, widoczną szczególnie w literaturze ostatniego stulecia. Rozważania tego typu najlepiej widoczne były w oglądzie konkretnej twórczości – szczególnie awangardowej i neoawangardowej: m.in. futurystów, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Witolda Wirpszy czy w żartobliwej poezji Wisławy Szymborskiej i Stanisława Barańczaka. Najnowszą egzemplifikacją gatunku autorskiego w artykule stały się utwory zebrane w tomie poetyckim Marii Peszek pt. bezwstydnik, który stanowi też ciekawy przykład funkcjonowania tego typu specyfikacji gatunkowej w kontekście medialnym i performatywnym.
In this article, the author considers the possibility of creating in genre studies a separate category of a genre of the moment – the inventive genre (gatunek autorski). He cites theoretical attempts within Polish genre studies to analyze the problem of how to accommodate authorial “inventions” within the study of genres – referring to works that manifest innovation and are exceptional with respect to genre, whether at the level of an individual work or a group of works by the same author, capable of being identified as a specific inventive genre. The point of the inquiry is thus to address instances of “one-time genres,” cases in which poetic license extends to the category of genre, situations where literary inventio is transferred to the paradigmatic level, particularly visible in the literature of the last century. Such analyses have been most evident in surveys of a particular author’s work – especially avant-garde and neo-avant-garde authors, including the Futurists, Julian Tuwim, Miron Białoszewski, Witold Wirpsza, and in humorous poetry by Wisława Szymborska and Stanisław Barańczak. The newest examples of inventive genres in the article are works collected in Maria Peszek’s book of poetry entitled bezwstydnik (scandal sheet), which also represents an intriguing example of how this kind of innovative genre specification can function in media and performative contexts.
Źródło:
Forum Poetyki; 2016, 3; 18-31
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.] Aleksandra Pethe, Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik), Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2012, 271 s., bibliogr. s. 243-264, indeks.
Ars, Fides et Ratio: a Theological Essay? (Tischner – Pasierb – Szymik).
Autorzy:
Kudyba, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441038.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
theology
poetics
genre
theological essay
Tischner Józef (1931-2000)
Pasierb Janusz (1929-1993)
Szymik Jerzy (1953-)
Opis:
W polskiej historii badań literackich mamy już prace poświęcone esejowi religijno-filozoficznemu, jednak esej teologiczny (bardzo w ostatnich latach popularny) nie doczekał się dotąd jakiegokolwiek ujęcia literaturoznawczego. Rozprawa Aleksandry Pethe Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik) (Siedlce 2012) wypełnia dotkliwą lukę badawczą, przywraca naszej uwadze zjawisko ważne i ciekawe. Jeśli dobrze rozumiem intencje autorki, książka jest próbą monografii pewnej odmiany gatunkowej. Obszerna pierwsza część rekonstruuje szerokie kulturowe tło zjawiska i jego cechy, zaś druga poświęcona jest analizie pojedynczych, reprezentatywnych „egzemplarzy” gatunku. I tak oto w pierwszym rozdziale natrafiamy na próbę opisu „polskiej ponowoczesności”. Najpierw (s. 22) pojawia się krótka historia samego pojęcia „postmodernizm” (autorka odwołuje się m.in. do prac Zygmunta Baumana) i definicja tego terminu sformułowana przez Włodzimierza Boleckiego (s. 24), następnie zarys polskiej „recepcji” postmodernistycznych idei i próba polemiki z ponowoczesną koncepcją humanistyki, etyki i religii. Drugi rozdział rekonstruuje kontekst współczesnej teologii. Autorka poszukuje przede wszystkim momentów „otwarcia” teologii na literaturę. Odnajduje je wśród postulatów szerszego „upodmiotowienia” teologicznego dyskursu, skorelowania go z osobistym doświadczeniem wiary teologa i wśród nakazów otwarcia języka teologii na języki innych nauk i dziedzin życia (s. 52). W podrozdziale pt. Teolog i literatura badaczka odsłania stopniowe dojrzewanie refleksji literaturoznawczej do analizy i interpretacji idei teologicznych w dziełach literackich, przede wszystkim jednak ewolucję wewnątrz samej teologii, prowadzącą do postrzegania literatury jako locus theologicus, co więcej – do uznania literatury za sprzymierzeńca w wypracowywaniu nowego języka teologii i nowych form jej wyrazu. Za ks. Jerzym Szymikiem, autorka referuje poglądy Jean-Pierre’a Maninge’a, który podkreśla, iż właśnie esej „posiada naturalne wprost predyspozycje, aby pełnić rolę medium dla »teologii«” (s. 64). W trzecim rozdziale rozprawy, doktor Pethe przypomina stan polskich badań nad esejem jako gatunkiem literackim. Wydaje się, że niepotrzebnie odwołuje się do ujęć słownikowych, wzpada jednak podkreślić, że sprawnie referuje zasadnicze myśli o formie eseju, zawarte w pracach takich badaczy, jak m.in. Wojciech Głowala, Tadeusz Bujnowski, Marta Wyka, Roma Sendyka, Małgorzata Krakowiak, Dorota Heck, Andrzej Zawadzki, Jan Błoński oraz Paweł Markowski. Trochę szkoda, że autorka nie pokusiła się o ujęcia diachroniczne, pozwalające śledzić nie tylko proste „przyrastanie refleksji”, ale i zasadnicze zmiany w sposobie myślenia i pisania o tej formie. Gdyby jeszcze przy tym uwzględniła pracę Krzysztofa Dybciaka pt. Inwazja eseju („Pamiętnik Literacki”, 1977 nr 4) mogłoby się okazać, że już w latach siedemdziesiątych rozkruszano strukturalistyczny paradygmat ujmowania tego gatunku, pisano o jego relacyjności, antycypując o wiele późniejsze tezy Michała Pawła Markowskiego. Nie z nich jednak korzysta autorka. Podejmując decyzje metodologiczne, stara się raczej uchwycić „miejsca wspólne” rozlicznych teorii i na ich podstawie sformułować swoisty „ekstrakt” gatunkowych właściwości eseju. Druga część pracy zmienia optykę spojrzenia, przenosi je z ogółu na szczegół. Dr Pethe rozpoczyna wywód od przypomnienia historii polskiego eseju religijnego oraz badań nad nim i stara się wyjaśnić, na ile kategorie literaturoznawcze mogą być użyteczne w opisie dyskursu teologa – zwłaszcza gdy ten posługuje się formą eseju. Trzy ostatnie rozdziały poświęcone są kolejno eseistycznej twórczości każdego spośród autorów wymienionych w tytule książki. Zawierają m.in. dane biobibliograficzne, dotyczące poszczególnych pisarzy (warto podkreślić dobrą orientację habilitantki w rozległej literaturze przedmiotu), odsłaniają niektóre właściwości ich esejów i wybrane problemy w nich poruszane. Pisząc o autorze Filozofii dramatu, doktor Pethe podkreśla, że „wśród komentatorów twórczości Józefa Tischnera dominuje przekonanie, że o charakterze jego bogatej spuścizny pisarskiej zadecydowały inspiracje filozoficzne” (s. 118). Wybiera jednak do analizy te teksty – nie brak ich wśród pism eseisty – które przekraczają horyzont filozofii i wyraźnie sadowią się na terenie teologii. Obiektem obserwacji czyni przede wszystkim zbiór Ksiądz na manowcach, wymienia również inne, pozostające w orbicie refleksji teologicznej (warto dodać, że doczekały się one ostatnio osobnego opracowania w książce Jerzego Sikory pt. Twórczość kaznodziejska ks. Józefa Tischnera, Warszawa 2012). Autorka próbuje omówić Tischnerowską „koncepcję eseistycznego przekazu”, jej dialogowy charakter i metaforyczny język. W rozdziale poświęconym eseistyce ks. Janusza Stanisława Pasierba dowiadujemy się z kolei o wyraźnie w niej zaznaczonej obecności „ja” autorskiego i programowej otwartości tekstów, badaczka śledzi także metateologiczne wypowiedzi pisarza oraz ukazuje obecne w nich refleksje metaliterackie i metajęzykowe (dotyczące m.in. zagadnień formy i słowa). Stara się przy tym dementować zakorzenione w opracowaniach przekonanie, że eseistyczne dociekania Pasierba koncentrują się głównie wokół sztuki i kultury a nie – wokół teologii. Ostatni rozdział – poświęcony twórczości ks. Jerzego Szymika – odsłania zasady rządzące konstrukcję jego esejów, żywioł subiektywny i autobiograficzny w nich obecny, a także jego teologiczne refleksje na temat literatury. Zakończenie rozprawy stanowi rekapitulację osiągniętych rezultatów badawczych. Jak je scharakteryzować? Budzą pewien niedosyt, wypada chyba rozpocząć od zastrzeżenia, że książka piętrzy rozmaite zapory utrudniające identyfikację stawianych problemów i ocenę sposobu ich rozwiązywania. Przeszkodą okazuje się niekiedy warstwa edytorsko-językowa. Omyłki w nagłówkach niektórych rozdziałów i błędy interpunkcyjne można by przypisać nie dość starannej korektorce książki. Być może to właśnie ona ponosi też winę za rozmaite błędy składniowe (uwagę zwra-ca zwłaszcza predylekcja do umieszczania orzecznikowego przymiotnika w narzędniku, podczas gdy norma nakłania do mianownika) czy też niezręczne sformułowania typu „w rezultacie przedstawionych dotąd zagadnień” (s. 102) itp. Bywa jednak, że częste kłopoty stylistyczne łączą się w dysertacji z kłopotami terminologicznymi. Na s. 99 autorka aprobatywnie wyraża się o Kościele jako „instytucji ideologicznej”. Czy jednak na pewno dobrze pojmuje termin „ideologia”? Jego poprawne rozumienie (odsyłam np. do definicji w Encyklopedii Katolickiej KUL) i znajomość najnowszej historii uniemożliwia dziś podobne twierdzenia. Kościół jako instytucja odwraca się od ideologii co najmniej od czasów likwidacji Państwa Kościelnego (nawet gdyby chodziło o tzw. ideologizację teologii, to i tak granicę stanowiłby Sobór Watykański II). Jeszcze większą konfuzję budzi tytuł jednego z podrozdziałów: Esej teologiczny i literackie kryteria opisu zjawiska. Polszczyzna zna konstrukcje typu „kryteria oceny” i „kategorie opisu”. Dokonana przez autorkę kontaminacja jest błędem językowym i ma istotne konsekwencje logiczne. Czym bowiem miałyby być wymienione „literackie kryteria opisu zjawiska”? Tekst nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o strukturalne właściwości eseju (por. uwagi na s. 97-98). Tytuł jest zatem mylący, jego drugi fragment powinien brzmieć „literaturoznawcze kategorie opisu zjawiska”. Dbałość o logikę i językową precyzję nie zawsze towarzyszą więc wywodom badaczki. Poszczególne części rozprawy noszą nazwę „kontekstów”. Czy na pewno słusznie? Jak podaje dostępny w Internecie Słownik Języka Polskiego, leksem „kontekst” oznacza „część wypowiedzi ustnej lub pisemnej potrzebną do właściwego zrozumienia jakiegoś wyrazu, stwierdzenia; otoczenie wypowiedzi”. Opisany w drugim rozdziale stan współczesnej teologii na pewno może stanowić ważne tło pomagające zrozumieć jakąś cześć problematyki związanej z esejem teologicznym. Może takim rozjaśniającym otoczeniem stać się również zarys cech kultury postmodernistycznej. Ale podobnym tłem na pewno nie są badania nad poetyką eseju. Są one raczej obszarem refleksji nad narzędziami badawczymi – ważnym dla autorki pracy, a nie dla samych pisarzy i ich twórczości. Zupełnie nie rozumiem również, dlaczego i w jaki sposób kontekstem mają być rozdziały analityczne – poświęcone esejom Tischnera, Pasierba i Szymika. Czy także one są tłem do jakiejś nieznanej wypowiedzi? Chciałbym w to wierzyć, tymczasem jednak obawiam się, że wbrew zasadom logiki i normom języka polskiego leksem „kontekst” uczyniono w książce synonimem wyrazu „rozdział” (sic!). Skoro zaś mowa o kompozycji pracy, to chciałbym się upomnieć także o śmielszą selekcję i odważniejsze porządkowanie dyskursu. Nasuwa się pytanie: czy rozdział III nie powinien się znaleźć wśród objaśnień dotyczących metodologicznego zaplecza rozprawy (na początku)? Nie jestem też pewny, czy na pewno warto poświęcać tyle uwagi postmodernizmowi i wdawać się w polemikę (która schodzi w pracy do poziomu publicystycznego), skoro, jak pisze autorka, nie był on dobrze znany omawianym autorom. Mam również wątpliwości, czy w pracy o eseju teologicznym potrzebne są dzieje mód metodologicznych w kręgach polskich literaturoznawców. Kiedy pytamy o rezultaty badań, pytamy też o cel pracy. Zapytajmy, czy został on wyraźnie określony? Zagadnienie wydaje się istotne, bo umiejętność jasnego stawiania problemu badawczego i konsekwencja w dowodzeniu nie są mocną stroną dyskursu wypełniającego książkę. We wstępie odnajdujemy przynajmniej dwie osobne (by nie rzec: wzajemnie się wykluczające) dyrektywy badawcze. Na s. 9 czytamy: „Do najważniejszych problemów zaliczyć powinno się nie tylko zagadnienia gatunkowe, strukturalne czy wyróżniki literackości, ale także tematykę zmagań autorów z tworzywem literackim”, zaś na s. 8 natrafiamy na fragment: „Zatem analizie oraz interpretacji literaturoznawczej – w oparciu o warsztat, który wypracowała metodologia hermeneutyczna – poddane zostaną dwudziestowieczne, a także najnowsze wypowiedzi prozatorskie, które z całokształtu współczesnego dorobku pisarskiego wyróżniają takie swoiste cechy jak praktyczne myślenie religijne wyrastające z głębi autentycznego życia w wierze, niejednokrotnie przybierające kształt literackiego świadectwa istnienia i działania Boga w świecie ludzkim oraz świadectwa wzajemnych interakcji Bóg-człowiek”. Pomijam brak precyzji logicznej (elementy strukturalne zawsze są cechami gatunkowymi), wątpliwą stylistyczną urodę obu zdań i błędy składniowe w każdym z nich. Chodzi mi o to, że cytowane fragmenty określają dwa różne cele badawcze, implikują dwa różne podejścia metodologiczne i dwa różne obszary możliwych rezultatów. Analiza genologiczna jest czymś innym niż hermeneutyka – wymaga innych procedur i prowadzi do odmiennych wniosków. Próby ich łączenia musiałyby oznaczać powrót do dawnych sposobów rozumienia literatury i anachronicznych sposobów czytania; do opisu formy i treści, do mechanicznych wyliczeń cech „formalnych” i powierzchownego opisu głównych wątków czy problemów. Wydaje się, że tak jednak dzieje się w recenzowanej rozprawie. Nie dowiemy się ani tego, o jaki rodzaj hermeneutyki literackiej chodzi autorce, ani też tego, w jaki sposób chce prowadzić obserwacje genologiczne. W miejscu trafnie postawionych zagadnień badawczych często natomiast pojawiają się pytania kierujące uwagę w stronę zagadnień wykraczających poza nauki o literaturze (por. np. serię pytań na s.107). Rzecz jest ważna, bo dobre ustawienie problemu mogłoby w radykalny sposób zmienić oblicze książki. Genologiczna analiza eseju wymaga przecież szczególnej wrażliwości na jego relacyjny charakter. Propozycje metodologiczne Krzysztofa Dybciaka i Michała Pawła Markowskiego nakazują za każdym razem widzieć w nim rodzaj naruszenia systemu. Na pewno jest do pomyślenia praca ukazująca, w jaki sposób analizowana, eseistyczna twórczość Tischnera, Pasierba czy Szymika przekracza istniejący porządek form piśmiennictwa teologicznego. (W przypadku ks. Jerzego Szymika mamy wszak do czynienia z planowaną i konsekwentnie realizowaną strategią. Autor najpierw – w książce W poszukiwaniu teologicznej głębi literatury – formułuje program eseizacji piśmiennictwa teologicznego, a następnie w kolejnych książkach konsekwentnie realizuje sformułowane wcześniej zasady. Z kolei twórczość Pasierba dostarcza niezmiernie ciekawych przykładów eseizacji homilii czy nawet mowy pogrzebowej oraz nadawania gatunkom nieteologicznym statusu eseju teologicznego – tak jest m.in. w przypadku pisanych przez teologa recenzji filmowych). Omijając tę ważną perspektywę badawczą, przyjmując strukturalistyczny sposób myślenia o gatunkach, stanęła autorka przed koniecznością dowodzenia, że analizowane przez nią eseje... są esejami. Procedura badawcza nie mogła w takim wypadku polegać na czym innym, niż na sformułowaniu cech eseju (doktor Pethe podaje je na s. 76) i sprawdzeniu, które z tych cech występują w pismach wybranych autorów (rozmaite „czynności sprawdzające” obserwujemy w trzech ostatnich rozdziałach pracy). Rezultatem podobnych obserwacji staje się wyliczenie, prosta rejestracja faktu, że w utworach wspomnianych eseistów dochodzi do głosu subiektywne „ja” autorskie, pojawia się żywioł autobiograficzny, dialogiczność, skłonność do nasycania wywodu rozmaitymi intertekstami, metaforyzacja języka, kompozycyjna otwartość itp. Niewiele dowiemy się o funkcjach i semantyce wymienionych kategorii w konkretnych tekstach lub zespołach tekstów. Co więcej: ponieważ podobna perspektywa badawcza rozdzieliła „eseistyczne” i „teologiczne”, autorka czuje się w obowiązku udowodnić również, że autorzy, których twórczość omawia, są teologami. Sięga przy tym po rozmaite argumenty – nie zawsze dotyczące teologii. Część z nich brzmi przekonująco, zbyt łatwo jednak w moim odczuciu stawia znak równości pomiędzy „kapłańskim” i „teologicznym”. Co więcej, można odnieść wrażenie, że według badaczki eseje teologiczne tworzą u nas wyłącznie księża lub eksksięża. A tak przecież nie jest. Trudno zatem oprzeć się wrażeniu, że metodologiczna hybrydyczność trzech ostatnich rozdziałów ma swe źródło w poczuciu, że analiza genologiczna nie doprowadziła do satysfakcjonujących rezultatów poznawczych. Aby poszerzyć spektrum obserwacji autorka stara się opisać część problematyki poruszanej przez wspomnianych eseistów. Przypomina np. „czym jest w definicji Tischnera wiara religijna” (s. 131), jeszcze na tej samej stronie próbuje uchwycić funkcjonujący w pismach eseisty „model właściwej postawy duszpasterza” (tamże). W rozdziale poświęconym kolejnemu autorowi mamy do czynienia z próbą uzasadnienia tezy, że „program teologiczny Pasierba można sprowadzić do zasady polegającej na rozwijaniu refleksji wyrastającej bezpośrednio z tekstu Biblii oraz nurtu teologii patrystycznej, która w całkowicie uzasadniony sposób posługiwałaby się »poetycką obrazowością« jako podstawową metodą wyrazu” (s. 163). Nieco dalej autorka opisuje kreślony ręką eseisty portret Erazma z Rotterdamu (s. 164-167) a wreszcie i Pasierbową „teologię formy” (s. 181-194). Choć może się to wydać dziwne, praca rzeczywiście realizuje uproszczony model opisu „formy i treści” (zdawałoby się: dawno przezwyciężony). Wspomniane „pomieszanie dyskursów” – genologicznego i tematycznego – ma oczywiście ważne konsekwencje. Sprawia, że zamiast wyraźnego postawienia problemu i konsekwentnej argumentacji często pojawia się tok skojarzeniowy (zwłaszcza w trzech ostatnich rozdziałach). Pora na konkluzję. Choć książka budzi różnego rodzaju niedosyty i wątpliwości, trudno jednak nie wspomnieć o pozytywach. Jej najważniejszą zaletą jest trudny do podważenia fakt, iż odkrywa ona nowy materiał badań. Jeśli nawet omija bardziej skomplikowane narzędzia analityczne, nie imponuje dyscypliną myślową i śmiałością interpretacyjnej wyobraźni, to jednak dokonuje wstępnych rozpoznań, otwiera drogę do kolejnych, doskonalszych eksploracji, wnosząc tym samym wkład w rozwój badań nad ciekawymi zjawiskami literackimi.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 127-134
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowiański cykl Żniwiarz Pauliny Hendel: gender i genologia
Paulina Hendel’s Slavic The Reaper [Żniwiarz] series: gender and genre (genology)
Autorzy:
Kocznur, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763112.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
slavism
slavic
young adult fiction
suburban fantasy
Paulina Hendel
genre genology
poetics
słowiańskość
słowiańszczyzna
young adult
literatura młodzieżowa
poetyka
genologia
Opis:
W artykule podjęta zostaje kwestia gatunku i gender w cyklu książek Żniwiarz autorstwa Pauliny Hendel. Pierwsza część artykułu skupia się na umiejscowieniu cyklu książek Hendel na tle polskiej literatury dla młodzieży, w szczególności w kontekście mody na słowiańskie motywy we współczesnej literaturze młodzieżowej, następnie zinterpretowane zostają niektóre słowiańskie motywy obecne w cyklu, wraz z pełnioną przez nie funkcją. W drugiej części artykułu zostaje poruszona tematyka z zakresu gender studies, w szczególności w kontekście pojawiającego się w powieściach slutshamingu i victimblamingu.
The article addresses the issue of genre (genology) and gender in the book cycle The Reaper by Paulina Hendel. The first part of the article presents the position of Hendel’s book series in the field of Polish young adult literature, particularly in the current context of the popularity of Slavic motifs in contemporary juvenile literature, followed by an interpretation of some of the Slavic motifs present in the series and their function. The second part of the article examines issues in the field of gender studies, especially in the aspect of slutshaming and victimblaming that appear in the novels
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 55-66
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na białym szlaku. Zapomniany film o wojnie
“On the White Trails”: a forgotten film about the war
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923318.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jarosław Brzozowski
Andrzej Wróbel
film poetics
World War II drama
tough guys movie
genre
narration
Polish cinema
practice of film production
Opis:
The article is an analytical and interpretative study of behind-the-scenes aspects and the poetics of a little-known feature film titled On the White Trails, directed by Jarosław Brzozowski and Andrzej Wróbel.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2019, 26, 35; 103-115
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodologiczne problemy historii powojennego dokumentu filmowego w Polsce
The Methodological Problems of Studies on the History of Polish Postwar Documentary
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920404.pdf
Data publikacji:
2015-01-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
documentary
genre
non-fiction film
editing
language of moving pictures
film history
historiography
social realism
post-war Polish cinema
Stalinism
film industry
film production
distribution
ideology
film poetics
rhetorics
Opis:
The Methodological Problems of Studies on the History of Polish Postwar Documentary The author discusses the narratives and stereotypical (ideological) point of view as a matrix for constructing an overly simple image of the Polish documentary in the postwar period (1944–1955) as shadowed in the untruth of political discourse. In Marek Hendrykowski’s opinion this particular period in Polish documentary film was much more complicated and multi perspectived (in a “dialogical” sense) as a research object posing new questions and opening new perspectives for film historians.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2015, 16, 25; 249-255
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okno McLuhana. Mem internetowy
McLuhan’s Window. The online meme
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954102.pdf
Data publikacji:
2021-12-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
meme
poetics of audio-visual messages
genre studies
parody
communication
virtual addressee
culture of communication
laughter
catharsis
social media
mem
poetyka przekazów audiowizualnych
genologia
parodia
komunikacja
adresat wirtualny
kultura komunikowania
śmiech
katharsis
media społecznościowe
Opis:
Interdscyplinarne studium analityczne poświęcone kluczowym zagadnieniom poetyki memu internetowego, jednego z najpopularniejszych gatunków współczesnej ikonosfery i audiosfery.
An interdisciplinary analytical study devoted to key issues of the poetics of the internet meme; one of the most popular genres of contemporary iconosphere and audiosphere.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 26; 100-109
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies