Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "filozofia religii" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Świat życia religijnego we francuskiej fenomenologii
The world of religious life in French phenomenology
Autorzy:
Zgórecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27831952.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
phenomenology
French phenomenology
philosophy of religion
French philosophy of religion
world of life
fenomenologia
fenomenologia francuska
filozofia religii
francuska filozofia religii
świat życia
Opis:
Wydaje się, że doświadczenie religijne leży poza granicami immanentnych struktur doświadczenia, które bada fenomenologia. Fenomenologia narodziła się wszak z chwilą wyznaczenia granicy między immanentną strukturą doświadczenia, a tym co wobec niej zewnętrzne i dlatego wtórne. We Francji nietrudno jednak znaleźć myślicieli, którzy nie wahają się tej granicy przekroczyć. Fenomenologia francuska zatem otwierając możliwość świata życia religijnego wydaje poruszać się po granicach metody opisanej przez Husserla. U źródeł fenomenologicznej koncepcji świata życia świadomości leży przekonanie o zasadniczej różnicy między przeżyciem psychicznym a przeżyciem świadomości. U źródeł opisywanej tutaj koncepcji świata życia religijnego natomiast leży przekonanie, że ponieważ przeżycie religijne nie jest przeżyciem psychicznym, ale przeżyciem świadomości, spełnia kryteria stawiane doświadczeniu przez fenomenologię. Dlatego uprawnione jest tutaj posługiwanie się pojęciem doświadczenia religijnego w sensie ścisłym. Uprawnione jest też poddanie tego doświadczenia fenomenologicznemu badaniu. Doświadczenie religijne kształtuje natomiast ów świat życia religijnego, o którym mowa w tym artykule, a który sam w sobie również może stać się przedmiotem badań fenomenologii.
Religious experience seems to lie outside the boundaries of the immanent structures of experience that phenomenology studies. Phenomenology was born, after all, at the moment of delineating the boundary between the immanent structure of experience and what is external to it and therefore secondary. In France, however, it is not difficult to find thinkers who do not hesitate to cross this line. French phenomenology, thus opening the possibility of the world of religious life, seems to move within the limits of the method described by Husserl. The phenomenological concept of the world of consciousness is based on the belief that there is a fundamental difference between the psychological experience and the experience of consciousness. At the source of the concept of the world of religious life described here, on the other hand, is the belief that because religious experience is not a psychological experience, but an experience of consciousness, it meets the criteria set by phenomenology for experience. Therefore, it is justified here to use the concept of religious experience in the strict sense. It is also legitimate to subject this experience to phenomenological examination. Religious experience, on the other hand, shapes the world of religious life referred to in this article, which in itself can also become the subject of phenomenology research.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 47-67
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomnienie bycia jako zagrożenie bycia według Jean-Yves Lacoste’a
Oblivion of being as danger to being according to Jean-Yves Lacoste
Autorzy:
Zgórecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068973.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
bycie
fenomenologia francuska
filozofia religii
hermeneutyka bycia
hermeneutyka faktyczności
hermeneutyka liturgii
redakcjaspch
being
French phenomenology
hermeneutics of being
hermeneutics of facticity
hermeneutics of liturgy
philosophy of religion
Opis:
Artykuł stawia tezę, że według Jean-Yves Lacoste’a zapomnienie bycia prowadzi do zagrożenia bycia. Problem zapomnienia bycia pojawia się we wczesnych dziełach Lacoste’a, jednak dopiero w książce Présence et parousie filozof po raz pierwszy przedstawia go szeroko w kontekście możliwości więcej niż egzystencji. Zwracając uwagę na fenomeny stanowiące aberrację w stosunku do bycia-w-świecie, takie jak: radość, nadzieja i liturgia, pokazuje, że bycie wykazuje nadmiar. Na tej podstawie autor niniejszego artykułu dochodzi do wniosku, że nadmiar bycia w stosunku do świata pokazuje, że nie ma w świecie nic, co przeczyłoby możliwości bycia-wobec-Boga. W książce Être en danger Jean-Yves Lacoste rozwija koncepcję zapomnienia bycia jako bycia-w-zagrożeniu. Na jej podstawie autor artykułu stawia tezę, że zapomnienie nie tyle zagraża byciu, co pokazuje, że bycie jest raczej niedostępne niż dostępne. Nadmiar niedostępnego w stosunku do dostępnego w byciu pokazuje, że nie ma w nim nic, co przeczyłoby możliwości pełni bycia. Na koniec autor stawia tezę, że pamięć o byciu otwiera możliwość ostatecznego, czyli eschatologicznego rozumienia bycia. Bycie jest wolą bycia, a nie tylko bycia po części. Dlatego możliwość pełni bycia jest wpisana w bycie i z konieczności się spełnia, prowadząc bycie do rozumienia siebie w kategoriach definitywnych, czyli eschatologicznych, a nie jedynie prowizorycznych. Pełnia bycia natomiast to Bóg. Dlatego bycie jest wolą bycia-wobec-Boga o wiele bardziej niż bycia-w-świecie.
This paper argues that, according to Jean-Yves Lacoste, oblivion of being is danger to being. Although the issue of the oblivion of being appears in his early works, it was only in Présence et parousie that he fully developed his view in the context of the possibility of more than existence. Pointing out the phenomena which seem to be aberrations with respect to being-in-the-world, he concludes that there is an excess of being. This paper contends that the excess of being with respect to the world shows that there is nothing in the world that could contradict the possibility of being-towards-God. In Être en danger, Jean-Yves Lacoste develops the concept of the oblivion of being as being-in-danger. Contrary to Lacoste, this paper suggests that oblivion is not a threat to being. Instead, it shows that being is rather unavailable than available. The excess of the unavailable with respect to the available in being shows that there is nothing in being which could contradict the possibility of the fullness of being. Ultimately, the author argues that memory of being opens the possibility of the definitive or eschatological understanding of being. Being is the will of being. It is not the will of being to a certain extent, hence the will of being partially. Therefore, the possibility of the fullness of being is intrinsic to being and can be considered a principle which fulfils itself, providing being with a self-understanding that is definitive, hence eschatological, rather than provisional. Because God is the fullness of being, being in itself is the will of being-towards-God rather than the will of being-in-the-world.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 115-136
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka Boga w myśli współczesnej
The problem of God in contemporary thought
Autorzy:
Zdybicka, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015957.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafizyka
filozofia religii
filozofia XX w.
Bóg
metaphysics
philosophy of religion
philosophy of the 20th century
God
Opis:
Three phenomena strike one when he investigates the history of the issue of God in the 20th century thought: (1) existence of philosophies and ideologies denying God, i.e. various forms of atheism covering an earlier unparalleled range; (2) appearance of philosophies in which the issue of God is not their inner problem (E. Husserl, M. Heidegger); (3) striving after replacing philosophy of God (metaphysical approach) with philosophy of religion, and especially with phenomenology of religion. The article contains a presentation of the issue of God in the main philosophical trends of the 20th century. Philosophy of God in its metaphysical dimension is still continued in classical philosophy. Phenomenological philosophy of religion, whose main author is M. Scheler, originates in phenomenology. The broadly understood phenomenological trend brought new approaches in which not so much the problem of God's existence and his nature, as the relation between God and man was considered. The approaches are: philosophy of dialogue (M. Buber, G. Marcel), philosophy of encounter (E. Lévinas, F. Rosenzweig), philosophy of gift (J. L. Marion). Also existentialism with its three standpoints is presented in the article: (1) natural (M. Heidegger), (2) negative (J. P. Sartre, A. Camus, M. Merleau-Ponty) and (3) positive (S. Kierkegaard, G. Marcel, K. Jaspers). In the article also the problem of relations between science and the issue of God is considered, pointing to various solutions (P. Teilhard de Chardin, H. L. Bergson; philosophy of process − A. N. Whitehead, Ch. Hartshorne). A special place is taken by a discussion of the issue of God in philosophy of process.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 553-574
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leo Strauss on Religion as the Fundamental Alternative to Philosophy
Leo Strauss o religii jako podstawowej alternatywie wobec filozofii
Autorzy:
Wood, William
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232784.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Leo Strauss
philosophy of religion
philosophy as a way of life
filozofia religii
filozofia jako sposób życia
Opis:
Leo Strauss is well known for his thesis that there is an irreconcilable conflict between philosophy and “revelation,” i.e. monotheistic revealed religion, which cannot be harmonized. The philosopher qua philosopher cannot be a believer, while the believer qua believer cannot be a philosopher. However, it is less widely recognized that Strauss’ thought about religion as the fundamental alternative to philosophy follows two divergent trajectories. The first emphasizes the unique importance of revealed religion, while the other emphasizes the conflict between philosophy and what he calls “religion in general.” Sometimes, Strauss suggests that revelation poses a unique “challenge” to philosophy, such that the philosopher must refute the mere possibility of revelation in order to justify the legitimacy of philosophy itself. Sometimes, however, he suggests rather that revelation is a religion like any other, not essentially different from e.g. ancient polytheism, which would seem therefore to pose no unique “challenge.” I argue that Strauss ultimately fails to reconcile these two strands of this thought and that this failure is related both to tensions internal to his positive conception of philosophy itself as a middle path between dogmatism and skepticism and to the fact that he begs the question by assuming, rather than proving, that it follows necessarily from “the very idea of revelation” that it cannot be harmonized with philosophy.
Leo Strauss jest autorem znanej tezy o istnieniu nierozwiązywalnego konfliktu między filozofią a „objawieniem”, tj. monoteistyczną religią objawioną. Filozof jako filozof nie może być osobą wierzącą, zaś osoba wierząca jako wierząca nie może być filozofem. Mniej znane jest natomiast to, że myśl Straussa o religii jako podstawowej alternatywie dla filozofii podąża dwiema rozbieżnymi torami. Pierwszy z nich podkreśla wyjątkowe znaczenie religii objawionej, podczas gdy drugi kładzie nacisk na konflikt między filozofią a tym, co nazywa on „religią w ogóle”. Czasami Strauss sugeruje, że objawienie stanowi szczególne „wyzwanie” dla filozofii i filozof musi podważyć samą możliwość objawienia, aby uzasadnić prawomocność filozofii. Czasami jednak sugeruje on, że objawienie jest po prostu jedną z religii, nie różniącą się w swej istocie np. od starożytnego politeizmu i w związku z tym nie stanowi, jak się wydaje, szczególnego „wyzwania”. Twierdzę, że Straussowi ostatecznie nie udaje się pogodzić tych dwóch wątków i że to niepowodzenie jest związane zarówno z napięciami wewnątrz jego pozytywnej koncepcji samej filozofii jako drogi pośredniej między dogmatyzmem a sceptycyzmem, jak i z tym, że przesądza on z góry sprawę, zakładając bez uzasadnienia, że z „samej idei objawienia” wynika w sposób konieczny, iż nie da się jej zharmonizować z filozofią.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 289-311
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion
Zagadnienia ekumeniczne w filozofii religii Józefa Herbuta
Autorzy:
Wolsza, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047886.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
ekumenizm
dialog doktrynalny
filozofia religii
język religijny
logika
ecumenism
doctrinal dialogue
philosophy of religion
religious language
logic
Opis:
The philosophy of religion constituted one of the main fields of research by Prof. Józef Herbut. He created an original version of the analytical philosophy of religion. With the use of logical means, he analysed various dimensions of religion, primarily religious language. During the last period of his work, Herbut included ecumenical issues in his philosophical research. His research on these issues consisted of two stages. During the first stage, Herbut tried to create a specific logic of ecumenism. He hypothesised that the reason for the crisis of ecumenical dialogue consists in the lack of a clearly defined goal. Using the logical set theory, Herbut constructed possible models of doctrinal unity of different denominations. These models were constructed a priori, without reference to actual dialogues. During the second stage of his project, Herbut focused on the content of Catholic and Evangelical doctrines presented in catechisms. Here, he also put forward a research hypothesis that the languages of Catholic and Evangelical theology are different because they include different philosophical assumptions. These assumptions reach back to the medieval problem of universals. The language of Catholic theology is heavily influenced by moderate realism, and the language of Evangelical theology is influenced by moderate nominalism (these are two of the four standpoints in the problem of universals). Herbut's research project is original and innovative in terms of Polish philosophical and theological literature. However, in foreign language literature it is possible to find ones analogous to Herbut's project (József Fuisz, Charles Morerod).
Filozofia religii była jednym z głównych nurtów badań prof. Józefa Herbuta. Stworzył on oryginalną odmianę analitycznej filozofię religii. Przy pomocy środków logicznych analizował w niej różne wymiary religii, przede wszystkim język religijny. W ostatnim okresie twórczości do swych badań filozoficznych Herbut włączył zagadnienia ekumeniczne. Jego badania tych zagadnień miały dwa etapy. W pierwszym etapie Herbut próbował stworzyć specyficzną logikę ekumenizmu. Postawił on hipotezę, że przyczyną kryzysu dialogu ekumenicznego jest brak wyraźnie określonego celu. Wykorzystując logiczną teorię zbiorów, Herbut skonstruował możliwe modele jedności doktrynalnej różnych wyznań. Modele te zostały skonstruowane a priori, bez odwołania do faktycznie prowadzonych dialogów. W drugim etapie realizacji swego projektu Herbut skupił się na treści doktryn katolickiej i ewangelickiej przedstawionych w katechizmach. Tu także postawił hipotezę badawczą, że języki teologii katolickiej i ewangelickiej są odmienne, ponieważ mają różne założenia filozoficzne. Założenia te sięgają średniowiecznego sporu o uniwersalia. Język teologii katolickiej jest pod dużym wpływem realizmu umiarkowanego, a język teologii ewangelickiej – pod wpływem nominalizmu umiarkowanego (są to dwa z czterech stanowisk w sporze o uniwersalia). Projekt badawczy Herbuta jest oryginalny i nowatorski w polskiej literaturze filozoficznej i teologicznej. Natomiast w literaturze obcojęzycznej można spotkać projekty analogiczne do projektu Herbuta (József Fuisz, Charles Morerod).
Źródło:
Studia Oecumenica; 2020, 20; 67-88
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lawina w omodlonym świecie – filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
An Avalanche in the Petitionary World: Philosophy of Religion and Saul Smilansky’s Cases
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488521.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
modlitwa prośby
filozofia religii
teizm
tajemnica Boga
petitionary prayer
philosophy of religion
theism
mystery of God
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej warości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja lub ortopraksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Charlesa Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nieomodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
The article is a polemic with Saul Smilansky’s essay “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer.” According to Smilansky some petitionary prayers, especially prayers for one’s own good at the expense of someone else, are immoral. I agree that not every prayer is morally acceptable but at the same time I argue that Smilanksy’s justification of this thesis presupposes or includes some false premises. In particular I give four reservations about (or objections to) his argument: (i) philosophy of prayer should start not with the private beliefs of the philosopher but (if one does not have empirical knowledge about praying people) with a given religious orthodoxy or orthopraxis (the methodological reservation); (ii) a praying person (especially in a difficult life situation) does not consider the consequences of his or her prayer’s being answered (the psychological reservation); (iii) according to the Biblical model every petitionary prayer involves the conditional clause ‘if God wills’ (the theological reservation); (iv) in spite of a common opinion (represented by Smilansky) petitionary prayer is not action in the ordinary meaning of this word (the ontological reservation). I defend the last thesis using Charles Taliaferro’s distinction between the Petitionary World and the Non-Petitionary World. I also try to introduce my own criterion of the morality of petitionary prayer: such a prayer is morally good if it builds a positive relationship between a petitioner and God or other people and if it is spoken together with the supplement ‘God, your will be done!’
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 61-73
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem wiedzy o Bogu w ujęciu A. Kenny’ego i D.Z. Phillipsa – analiza porównawcza
Autorzy:
Wilczewska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705478.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
D.Z. Phillips
A. Kenny
agnostycyzm
teologia naturalna
język religii
istnienie Boga
kontemplacyjna filozofia religii
Opis:
Celem artykułu jest opis i porównanie ujęcia problemu wiedzy o Bogu przez Anthony’ego Kenny’ego i Dewiego Z. Phillipsa. Trzy główne aspekty tego problemu omówione w tekście to: (1) teza o niecielesności Boga i jej konsekwencje dla języka, w którym mówi się o Bogu, (2) niedopasowanie pojęcia Boga do reguł języka argumentacji filozoficznej i (3) ocena skuteczności zarówno teologii naturalnej, jak argumentacji filozoficznej przeciwko istnieniu Boga. Obaj autorzy zgadzają się, że niecielesność Boga stawia pod znakiem zapytania możliwość przypisywania mu stanów mentalnych - Kenny traktuje tę trudność jako nierozwiązywalną, lecz według Phillipsa znaczenie predykatów mentalnych odnoszących się do Boga ma takie znaczenie, jakie przypisuje im odrębny i autonomiczny język religii. Istnieniem takiego języka Phillips wyjaśnia niezgodność pojęcia Boga z językowymi regułami dyskursu filozoficznego. Kenny, który nie przyjmuje istnienia języka religii, wyjaśnia tę niezgodność metaforycznością wyrażeń odnoszących się do Boga. Obaj filozofowie są zgodni co do nieskuteczności filozoficznej argumentacji za i przeciw istnieniu Boga. Prowadzi ich do tego analiza poszczególnych argumentów, spośród których w artykule wspomniane zostały: dowód ontologiczny Anzelma z Canterbury, argument teleologiczny i problem zła. Końcowa część artykułu poświęcona jest opisowi przyczyn tego rozdźwięku, leżących przede wszystkim w przyjmowanej przez Kenny’ego i Phillipsa odmiennej filozofii języka.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 207-221
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenie przed doświadczeniem: wiara jako warunek poznania. Wokół myśli Siemiona L. Franka i Abrahama J. Heschela
Autorzy:
Węcławski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426843.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
faith
knowledge
experience
Siemion L. Frank
Abraham J. Heschel
philosophy of religion
philosophy of a man
mystery
trust
hope
existence
wiara
poznanie
doświadczenie
filozofia religii
filozofia człowieka
tajemnica
zaufanie
nadzieja
egzystencja
Opis:
The concepts of Siemion L. Frank and Abraham J. Heschel, despite differences, are convergent as far as Russian and Jewish religious philosophies of nineteenth and twentieth century converge with each other. The goal of the text is to both extract and indicate the differences and similarities, as well as, above all, to try to undertake in their company a reflection upon the question of faith. It turns out as a category both specific and fundamental for the human situation in the world. Being far more than adopting a dogma, it appears to be an insight into inconceivable, yet self-evident reality that establish the experience (Frank), an openness to the reality of the ineffable which is inaccessible to the senses or reason (Heschel). As an inner strength of existence which gives rise to a deeper and fuller cognition, it is connected at the same time with categories relevant to human experience, such as: reason, mystery, darkness and light, hearing and seeing, the past and the future, trust – all of which the article, considering the broader context of philosophical and religious thought, tries to emphasize and describe.
Koncepcje Siemiona L. Franka oraz Abrahama J. Heschela, chociaż różnią się od siebie, wykazują zarazem zasadniczą zbieżność tam, gdzie zbiegają się ze sobą rosyjska i żydowska filozofia religijna XIX i XX wieku. Celem tekstu jest zarówno wydobycie i wskazanie owych różnic i podobieństw, jak i, nade wszystko, podjęcie w ich towarzystwie namysłu nad zagadnieniem wiary. Ukazuje się ona jako kategoria tyleż swoista, co fundamentalna dla refleksji nad sytuacją człowieka w świecie. Będąc daleko więcej niż przyjęciem dogmatu, jawi się raczej fundującym doświadczenie aktem wglądu w niepojętą, lecz samooczywistą realność (Frank), otwarciem na niedostępną zmysłom ani rozumowi rzeczywistość tego, co niewysłowione (Heschel). Jako wewnętrzna siła egzystencji, która daje początek głębszemu i pełniejszemu poznaniu, łączy się zarazem z kategoriami właściwymi dla ludzkiego doświadczenia, takimi jak: rozum, tajemnica,ciemność i światło, słyszenie i widzenie, przeszłość i przyszłość, zawierzenie oraz ufność – które artykuł, uwzględniając szerszy kontekst myśli filozoficznej i religijnej, stara się uwypuklić i opisać.
Źródło:
Logos i Ethos; 2017, 46, 2
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka i sekularyzacja - kilka uwag o Gianniego Vattima tezie dotyczącej śmierci Boga
Metaphysics and secularisation - a few remarks on Gianni Vattimos thesis about the death of God
Autorzy:
Torzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621518.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
metaphysics
secularization
Vattimo
death of God
postmodernism
contemporary philosophy
philosophy of religion
metafizyka
sekularyzacja
śmierć Boga
postmodernizm
filozofia współczesna
filozofia religii
Opis:
Teza o śmierci Boga jest niezwykle istotna we współczesnej filozofii religii. W niniejszym artykule postaramy się ukazać tę tezę w świetle filozofii Gianniego Vattima, aby wyjaśnić jej znaczenie oraz ją skrytykować. Artykuł zostanie podzielony na trzy sekcje. Celem pierwszej z nich będzie ukazanie niepoprawnych dróg rozumienia tezy o śmierci Boga. Celem drugiej zaprezentowanie właściwego jej znaczenia. Trzecia zaś poświęcona będzie krytyce filozofii religii Gianniego Vattima, która konstytuuje się jako wynik przyjęcia tezy o śmierci Boga.
The death of God thesis is a siginificant one when it comes to the contemporary philosophy of religion. In this article we will try to present this thesis in the light of Gianni Vattimo’s philosophy in order to clarify the meaning of the death of God and also to critisize it. The article will be divided into three sections. The aim of the first one will be to show the ways in which the death od God thesis should not be understood. The aim of the second will be to present the actual meaning of the thesis. And the third one will be devoted to the critique of Gianni Vattimo’s philosophy of religion which constitutes itself as a result of accepting the death of God thesis.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2020, 52; 55-74
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja myślenia religijnego Józefa Tischnera i jej możliwe implikacje wobec współczesnego kryzysu znaczenia wspólnoty – przyczynek do dyskusji
Józef Tischner’s concept of religious thinking and its possible implications for the contemporary crisis of meaning community – a contribution to the discussion
Autorzy:
Stachurski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520262.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
God
philosophy of drama
axiology
agathology
philosophy of religion
religious thinking
anthropology
Tischner
Bóg
filozofia dramatu
aksjologia
agatologia
filozofia religii
myślenie religijne
antropologia
Opis:
The German researcher of the philosophy of religion, Bernhard Welte (1906–1983), looking for an answer to the question about the substantive relationship between philosophical thinking and religious thinking, does not provide a final answer, but allows some discussion and polemics. This way of practicing the philosophy of religion is interesting because this problem is juxtaposed with the problem of man and his experience of existence. Thanks to this narrative, it is possible to pose more demanding ethical questions. In the further deliberations of this author, there are, inter alia, reflection on what a person’s life could look like without the “presence” of religion in his life (also in the aspect of relating to being a non-believer), also in the ethical aspect. It can be said that in a similar key - anthropological and ethical - he presents his position on the problem of “philosophical thinking versus religious thinking”, the Krakow philosopher Józef Tischner (1931–2000). This thinking is based both on his concept of the philosophy of drama, as well as on the experience (direct and indirect) of the believer. This reflection is “torn” between a specific topos (temple) and the people who come to a particular temple and create a specific community. The aim of the article is an attempt to answer the question of what religious thinking is as perceived by Tischner, as well as to specify his position in the aspect of the contemporary crisis of understanding the community in terms of the philosophy of values.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 305-317
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wątpliwej moralności pewnych rozpowszechnionych form modlitwy
A Problem About the Morality of Some Common Forms of Prayer
Autorzy:
Smilansky, Saul
Iwanicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488811.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
modlitwa
problem zła
problem modlitwy błagalnej
filozofia religii
Saul Smilansky
prayer
problem of evil
problem of petitionary prayer
philosophy of religion
Opis:
W chwilach szczególnego zagrożenia ludzie zwykle błagają Boga o pomoc dla siebie lub swoich bliskich, modląc się na przykład, żeby lawina zmieniła kierunek lub żeby znalazł się dawca organów dla czyjegoś umierającego dziecka. Taka modlitwa wydaje się naturalna, a dla wierzących nawet rozumna i akceptowalna. Niestosowne wydaje się potępianie takiej typowej modlitwy jako czegoś złego. Ale kiedy dokładnie zbadać, co się rzeczywiście dzieje w takich sytuacjach, to okazuję się, że często tego rodzaju modlitwa jest moralnie dyskusyjna. Autor twierdzi, że taka modlitwa powinna być postrzegana jako forma działania (a nie, powiedzmy, nadziei), a tym samym powinna spełniać wysokie standardy moralne, które odnoszą się do działań; ponadto autor twierdzi, że założenie dobroczynności Bóstwa nie wystarcza, aby taką modlitwę legitymizować.
At a time of acute danger, people commonly petition God for help for themselves or their loved ones; such as praying that an avalanche heading in one’s direction be diverted, or that an organ donor be found for one’s dying child. Such prayer seems natural and, indeed, for believers, reasonable and acceptable. It seems perverse to condemn such typical prayer, as wrong. But once we closely examine what is actually happening in such situations, we shall see that frequently prayer of this sort is morally problematic. The author argues that such prayer ought to be seen as a form of action (rather than, say, mere hope), thereby needing to meet the higher moral standards ones which apply to actions; and that the assumption of the benevolence of the deity does not suffice to make such prayer legitimate.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 7-16
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gods and people in literature and philosophy. God by the picture of human or human by the picture of god? Homeric vision of reality versus Heraclitus’ vision of reality
Bogowie i ludzie w literaturze i filozofii. Bóg przez obraz człowieka czy człowiek przez obraz Boga? Homerowska wizja rzeczywistości a wizja rzeczywistości Heraklita
Autorzy:
Skrzypek-Faluszczak, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31216249.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
filozofia religii
bogowie
religia
literatura
philosophy of religion
gods
religion
literature
Opis:
The article deals with the theological issues of Homer and Heraclitus. The analysis of the works of Homer and the philosophical thought of Heraclitus serves to compare and contrast them extracting significant differences regarding the image of god and man. The author develops both literary and philosophical understanding of gods. She compares the man-god relationship in early Greek literature and philosophy. There is an interesting intrinsic tension in the literary tropes that can only be understood if the religious function of this literature is taken into account. The author tries to describe the vision of the world and the place of human beings in it in both sources: literature and philosophy. In philosophical writings, there can be seen a movement in the vision of the world structure: the gods become more inaccessible to humans, but humans gain the opportunity to become godlier if they follow a proper set of thoughts and actions proposed by philosophy. Religious poets were speaking of the past when the gods were approachable to people. Their fantasies were often mixed with old beliefs so that the divine-human world has as much wonder and eccentricity as dread. Philosophy conquers not only minds but also hearts, to convey them towards the ideal, bearing in mind the unattainable model of a virtuous man. While religion describes gods similar to humans, philosophy forges a new god-resemblant human figure.
Artykuł dotyczy zagadnień teologicznych u Homera i Heraklita. Analiza dzieł Homera i myśli filozoficznej Heraklita służy ich porównaniu i zestawieniu, wydobywając istotne różnice dotyczące obrazu boga i człowieka. Autorka rozwija zarówno literackie, jak i filozoficzne rozumienie bogów. Porównuje relację człowiek–bóg we wczesnej greckiej literaturze i filozofii. Istnieje interesujące wewnętrzne napięcie w poszukiwaniach literackich, które można zrozumieć tylko wtedy, gdy weźmie się pod uwagę religijną funkcję tej literatury. Autorka stara się opisać wizję świata i miejsce w nim człowieka w obu źródłach: literaturze i filozofii. W pismach filozoficznych można dostrzec ruch w wizji struktury świata: bogowie stają się bardziej niedostępni dla ludzi, ale ludzie zyskują możliwość stania się bardziej boskimi, jeśli podążają za odpowiednim zestawem myśli i działań proponowanych przez filozofię. Religijni poeci mówili o przeszłości, kiedy bogowie byli dostępni dla ludzi. Ich fantazje często mieszały się ze starymi wierzeniami, dzięki czemu świat bosko-ludzki jest równie cudowny i ekscentryczny, co przerażający. Filozofia podbija nie tylko umysły, ale i serca, by skierować je ku ideałowi, pamiętając o nieosiągalnym wzorcu cnotliwego człowieka. Podczas gdy religia opisuje bogów podobnych do ludzi, filozofia tworzy nową postać człowieka przypominającą boga.
Źródło:
Logos i Ethos; 2023, 62, 2; 27-46
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluralistyczny model prawdy
The pluralistic model of truth
Autorzy:
Skakuj, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144017.pdf
Data publikacji:
2021-02-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
pluralistyczna teologia religii
filozofia oświecenia
pragmatyzm
fenomenologia religii
relatywizm
absolutność
obiektywizm
ortodoksja
ortopraksja
J. Hick
P. F. Knitter
truth
the pluralistic theology of religions
the Philosophy of the Enlightenment
pragmatism
the phenomenology of religion
relativism
absoluteness
objectivism
orthodoxy
orthopraxis
Opis:
On the grounds of the analysis made by the author of the elaboration one can notice a strong tendency to the relativisation of truth performing in the context of the pluralist theology of religion. Representatives of the aforementioned trend want to question the objective character of truth. Such actions are aimed at leading to the statement that all religions are equally exceptional. To clearly understand the theses of pluralists, philosophical foundations of the pluralist theology of religion have been depicted. It must be stated that pluralists use philosophical notions selectively and instrumentally, which makes it possible to reach desirable conclusions. The contestation of the absolute and objective character of truth has serious consequences and exerts an influence upon the understanding of interreligious dialogue. The problem of resignation from one's own religious identity appears. Defending themselves against such an accusation, pluralists introduce the concept of orthopraxis as the criterion of truth. Consequently, the determinant of truth is its ability to realize itself in the proper demeanour. Views presented in the pluralist theology of religion constitute a serious reproach to Christian truth as well as biblical truth.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 177-200
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Varieties of Humanism for a Secular Age: Charles Taylor’s Pluralism and the Promise of Inclusive Humanism
Różne odmiany humanizmu dla wieku sekularyzmu: pluralizm Charlesa Taylora i obietnica powszechnego humanizmu
Autorzy:
Schoenberg, Phillip W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488693.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Charles Taylor
transcendence
humanism
Christian humanism
philosophy of religion
secularity
transcendencja
humanizm
humanizm chrześcijański
filozofia religii
świeckość
Opis:
I argue that Taylor’s engagement with secularity demonstrates his deep concern for preserving key humanist insights, an abiding commitment to moral pluralism, and the sincerity of his religious faith. Taylor insists on transcendence as the best hope for securing the continued commitment to the moral legacy of humanism in the west, but while he personally advocates a renewed Christian humanism, his notion of transcendence is amenable to other interpretations, including non-religious options, and so allows for a potential overlapping consensus on humanism from what Taylor calls the “transformation perspective.”
Staram się dowieść, że zaangażowanie Taylora w badania nad świeckością świadczy o głębokim zatroskaniu tego filozofa o ocalenie kluczowych wglądów humanizmu, o jego trwałym opowiedzeniu się za moralnym pluralizmem, a także o autentyczności jego wiary religijnej. Taylor kładzie nacisk na transcendencję jako dającą najlepszą nadzieję, że przyjęcie moralnego dziedzictwa humanizmu będzie kontynuowane w kulturze Zachodu. Osobiście jest on zwolennikiem odnowy chrześcijańskiego humanizmu, jednak jego pojęcie transcendencji pozostaje otwarte również na inne interpretacje, łącznie z opcjami poza obszarem religii, zatem dopuszcza ono potencjalny konsens ogarniający różne odmiany humanizmu w perspektywie, którą Taylor nazywa „perspektywą przekształcenia”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 167-197
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The relevance of “givenness” for the Indian religious traditions
Autorzy:
Schmücker, Marcus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437401.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Jean - Luc Marion
Indian philosophy
phenomenology of religion
continental philosophy
subjectivity
Advaita Vedanta
Jean-Luc Marion
filozofia indyjska
fenomenologia religii
filozofia kontynentalna
subjektywność
podmiotowość
adwaita wedanta
Opis:
The paper focuses on a comparison by taking some of the main results of the European tradition of phenomenology of religion represented and further developed by Jean-Luc Marion. His views on the constitution of the “I” look promising for a comparison when contrasted with the views on the same phenomenon in Indian religious traditions. Marion, whose rich work is in the main part devoted to the philosophy of donation, discovered a new way that led him from the givenness of the object of knowledge/perception to the understanding of self-givenness of the subject up to a new understanding of the experience of god. The author chooses as a start¬ing point the central question in Marion’s work which refers to the constitution of the “I” and the problem of whether it is able to constitute itself or whether something exists that constitutes the “I” beforehand without leaving the concept of subjectivity. For the Indian side, he offers examples for the way in which the constitution of the “I” takes place or not and what relevance a kind of givenness has in this context not only for a concept of the subject but also for the theistic ideas in Indian traditions.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 1; 43-54
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies