Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "filozofia czasu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Leibniz i kierunek czasu
    Autorzy:
    Jankowska, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103103.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G.W. Leibniz
    filozofia czasu
    historia filozofii
    relacjonizm
    kierunek
    czasu
    monadologia
    matematyka
    filozofia nauki
    Opis:
    Tekst stanowi polemikę z poglądem Emily R. Grosholz, zgodnie z którym czas u Leibniza ma kierunek. Autorka ta wyciąga wniosek na temat „skrajnej asymetrii“ czasu u Leibniza z zasady racji dostatecznej, z której według niej wynika, że najlepszy z możliwych światów staje się z każdą chwilą coraz doskonalszy. Argumentuję, że możemy uniknąć wniosku Grosholz i nie odrzucając ani tezy o ustawicznym i wszechobecnym ruchu oraz dążeniu do doskonałości, obecnym w monadach, ani tezy o nadrzędności zasad metafizycznych, wciąż utrzymywać, że w świetle filozofii Leibniza kierunek czasu nie ma osobnego metafizycznego znaczenia, a jego źródłem jest projekcja naszego sposobu postrzegania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 285-292
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podróże w czasie jako zagadnienie filozoficzne
    Time Travels as a Philosophical Problem
    Autorzy:
    Przechowski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509864.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    time travel
    time machine
    eternalism
    presentism
    philosophy of time
    podróż w czasie
    wehikuł czasu
    eternalizm
    prezentyzm
    filozofia czasu
    Opis:
    Time travel is a relatively recent field of rational inquiry. Before the twentieth century the physicists and the philosophers did not focus on this issue; time travels were regarded as the pure science-fiction. It was empirical success of Einstein’s general relativity that made them a subject of study in theoretical physics. Physically plausible models of time travel become an important topic of inquiring in philosophical iscussion on the nature of time, free will and personal identity. The very concepts of „time travel” and „time machine” need to be precisely determined. However defining them experiences several difficulties in both the philosophy and the classic relativistic theory of gravitation. The preliminaries lead to paradoxes or a specific conceptualization of personal dentity; our Universe seems to observe additional principles called „consistency constraints”, „cosmic censorship” or „chronology protection” which preclude time travels. The topological features of the space-time which operates on so called „Thornian” time machines entail „no-go” theorems in relativistic theory. The aim of this article is the demonstration of these difficulties as genuine philosophical problems, and especially the formulation of an ethic objection to the presentistic variant of time travel.
    Problematyka podróży w czasie stanowi względnie młodą dziedzinę racjonalnej refleksji. Zainteresowanie tą tematyką ze strony fizyków i filozofów do XX wieku było nikłe. Dopiero empiryczne sukcesy Ogólnej Teorii Względności sprawiły, że podróże w czasie, będące wcześniej domeną fikcyjnych spekulacji i literatury science-fiction, stały się przedmiotem badań fizyki teoretycznej, a fizycznie akceptowalne modele podróży w czasie pojawiają się w filozoficznych dociekaniach na temat natury czasu, wolnej woli, czy tożsamości osobowej. Zarówno samo rozumienie „podróży w czasie”, jak i związane z nim pojęcie „wehikułu czasu” wymagają precyzyjnego dookreślenia. Zdefiniowanie ich przysparza jednak pewnych trudności, zarówno na gruncie filozofii (paradoksy; warunek spójności, kosmiczna cenzura, ochrona chronologii; tożsamość osobowa), jak i klasycznej relatywistycznej teorii grawitacji (określenie topologicznych własności czasoprzestrzeni warunkujących działanie wehikułów czasu, twierdzenia typu „no-go”). Robocze definicje prowadzą do kontrowersji, związanych z przyjętymi w nich założeniami natury ontologicznej i pojęciowej. Celem artykułu jest przedstawienie wspomnianych trudności jako problemów par excellence filozoficznych oraz, w szczególności, sformułowanie etycznego veta przeciwko prezentystycznej wersji podróży w czasie.
    Źródło:
    Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL; 2014, 3; 39-64
    2300-9357
    Pojawia się w:
    Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Równoczesność” a „teraźniejszość” – fizyka i metafizyka czasu
    “Simultaneousness” and “Nowness”: Physics and Metaphysics of Time
    Autorzy:
    Przechowski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488630.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia czasu
    filozofia fizyki
    A-teoria
    B-teoria
    Szczególna Teoria Względności (STW)
    philosophy of time
    philosophy of physics
    A-theory
    B-theory
    special relativity
    Opis:
    Jednym z głównych problemów filozofii czasu jest określenie statusu teraźniejszości. Zagadnienie teraz pojawia się explicite choćby w dyskusji prezentyzm-eternalizm czy w pytaniu o możliwość uzgodnienia idei obiektywnego upływu czasu z rozumieniem czasu we współczesnej nauce. Filozofia nauki ujawnia zaś – wcześniej nie dostrzegany – problem zdefiniowania równoczesności. Dyskusje na temat obiektywności lub realności upływu czasu nie są domeną filozofii ostatniego stulecia ani też pokłosiem odkryć fizyki XX wieku. To właśnie jednak na gruncie fizyki nastąpiło spektakularne zderzenie intuicyjnego rozumienia czasu, w tym tak oczywistych – zdawałoby się – idei, jak równoczesność czy współistnienie, z filozoficznymi implikacjami teorii naukowej. Rozbieżność intuicji temporalnych z czasem relatywistycznym analizowali pod kątem konsekwencji metafizycznych Gödel, Rietdijk i Putnam. Próby uzgodnienia klasycznych kategorii tensalnych z pojęciami STW, podejmowane m.in. przez Sklara, wskazują na konieczność wyeksplikowania odmiennych założeń ontologicznych obu schematów pojęciowych oraz potrzebę oddzielenia metafizyki od epistemologii. Radykalną propozycję wyeliminowania konfliktu między intuicją upływu czasu i relatywistycznym obrazem czasu wysunął Prior, który przypisał fundamentalną rolę potocznym kategoriom temporalnym (A-teoria), pojęcia relatywistyczne zaś uznał za czysto konwencjonalne i wtórne. Pogląd taki jawnie przeczyłby jednak ontologicznym założeniom STW, sformułowanym przez samego Einsteina. Niniejszy artykuł ma na celu wyeksplikowanie wspomnianych trudności w oparciu o fundamentalne założenia i własności klasycznej oraz relatywistycznej koncepcji czasu.
    The status of “nowness” is one of the most important problems of the philosophy of time. The question of “the now” remains relevant in the discussion between presentism and eternalism, or in the problem of reconciliation between the classic idea of objective sense of the flow of time and the concept of time in the modern science. Philosophy of science also reveals the never-recognized-before problem of defining “simultaneousness.” The discussions on the objectivity or reality of the flow of time neither are the domain of the 20th-century philosophy, nor are the result of the discoveries in the modern physics. It was right on the grounds of relativistic physics, however, where the intuitive perception of time (including the supposedly obvious ideas of “simultaneousness” or the “coexistence”) and the philosophical implications of the scientific theory spectacularly collided. The dissonance between temporal intuitions and ontological implications of relativistic time was studied by Gödel, Rietdijk, and Putnam. The attempts to reconcile the classic tensal categories with the STR definitions, made by Sklar and the others, indicate the need of explication of the different presumptions of the two frameworks of conceptual schemas as well as the need of the separation between metaphysics and epistemology. A radical attempt of elimination of the conflict between the intuition of the flow of time and the relativistic concept of time was presented by Prior, who assigned a fundamental meaning to the tensal categories (A-theory) and who considered the relativistic concepts to be conventional and secondary. Such an idea, however, would explicitly negate the ontological presumptions of the STR, formulated by Einstein himself. The article presents this difficulties on the basis of the fundamental presumptions and features of the classic and relativistic concept of time.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 181-204
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czym jest ontologiczna filozofia formalna?
    Autorzy:
    Biłat, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15048354.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    filozofia formalna
    filozofia ontologiczna
    metoda aksjomatyczna
    kryterium wiarygodności
    logiczna teoria klas
    teoria ontologiczna
    teoria czasu wypełnionego
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 499-514
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pieniądz jako miara czasu
    Money as a measure of time
    Autorzy:
    Pecura, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364013.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
    Tematy:
    time
    money
    transaction
    philosophy of economics
    czas
    pieniądz
    pieniądz jako miara czasu
    transakcja
    filozofia ekonomii
    Opis:
    Na przestrzeni lat badacze zastanawiają się nad rolą czasu w życiu człowieka. Również ekonomia postrzega go jako wyjątkowy i ograniczony zasób. Pieniądz z kolei jest definiowany jako narzędzie ułatwiające transakcje. Niniejsza praca jest próbą uzupełnienia myśli ekonomicznej w zakresie porównania czasu i pieniądza. Poprzez analizę literatury w kontekście zdefiniowania pojęcia pieniądza oraz analizę własną pluralistycznych rodzajów transakcji, przeprowadzone zostało wnioskowanie dedukcyjne. Celem pracy jest próba udowodnienia tego, że przedmiotem wymiany ekonomicznej dokonywanej za pośrednictwem pieniądza jest życie ludzkie w postaci czasu zaangażowanego do uzyskania wymienialnego dobra. Na podstawie tak przeprowadzonego rozważania logicznego zostało wskazane, że czas jest pojęciem o wiele szerszym niż pieniądz, ale to właśnie czas jest walutą w transakcjach.
    Over the years, researchers have been reflecting on the role of time in human life. The economy also views it as a unique and limited resource. However, money is defined as a tool that facilitates transactions. This work is an attempt to supplement economic thought in terms of comparing time and money. By analyzing the literature in the context of defining the concept of money and own analysis of pluralistic types of transactions, the deductive inference was made. The aim of the study is an attempt to prove that the object of economic exchange carried out with the use of money is human life in the form of time involved in obtaining a commodity. On the basis of such logical considerations, it was indicated that time is a concept much wider than money because time is the currency in transactions.
    Źródło:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie; 2021, 58, 1; 68-78
    1896-656X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzne pytania o czas
    Philosophical questions about time
    Autorzy:
    Janowski, Maciej, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/896503.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-18
    Wydawca:
    Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
    Tematy:
    filozoficzne koncepcje czasu
    ontologia czasu
    eternalizm
    prezentyzm
    relacje między filozofią a psychologią
    philosophical concept of time
    eternalism and presentism
    realism and antirealism
    time ontology
    relations between philosophy and psychology
    Opis:
    W artykule następuje próba ukazania istotnej roli zagadnienia czasu w rozważaniach prowadzonych na terenie filozofii. Jednocześnie wskazuje się na trudności, jakie pojawiają się w dyskursie filozoficznym, gdy próbuje się opisać i zrozumieć „fenomen czasu”. W filozoficznych badaniach nad czasem można wyróżnić specyficzne pytania, jakie stawia się w odniesieniu do czasu. Prowadzi to do wyróżnienia trzech płaszczyzn (ontologicznej, psychologicznej i epistemologicznej) w badaniach nad czasem. Owe płaszczyzny są najbardziej podstawowymi aspektami, w jakich można rozpatrywać „fenomen czasu”. Uszczegółowienie badań w ramach ontologicznego aspektu czasu daje możliwość utworzenia typologii sposobów jego ujmowania. Pomocne w tym okazują się kategorie ontologiczne rzeczy (substancji), zdarzeń, procesów, jak i nowa „kategoria ontologiczna” – w której podstawą ontyczną świata staje się człowiek. Ostatecznie typologia sposobów ujmowania czasu ze względu na jego status ontyczny przyjmuje postać kontinuum z trzema charakterystycznymi punktami: 1) realizmem, 2) arealizmem oraz 3) szerokim pograniczem pomiędzy realizmem i arealizmem.
    The article aims to show an important role of time on philosophical grounds. At the same time, difficulties present in philosophical discourse are shown, when one tries to describe and understand a phenomenon of time. In philosophical studies on time, specific questions can be distinguished. This leads to three facets (ontological, psychological, and pistemological) when studying time. These facets are the most basic aspects in which the „time phenomenon” can be seen. Detailing of the studies in the ontological framework allows a creation of its typology. Helpful in doing that are ontological categories of things (substances), events, processes, as well as a new ontological category – in which human becomes an ontical basis of the world. Finally, typology of the ways of describing time because of its ontological status forms a continuum with three characteristic points: 1) realism, 2) arealism, 3) a broad borderline between realism and arealism.
    Źródło:
    Psychologia Wychowawcza; 2017, 54(12); 134-152
    0033-2860
    Pojawia się w:
    Psychologia Wychowawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kto się dziś boi kognitywistyki?
    Autorzy:
    Przybylska, Maria Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2199842.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    fenomenologia
    metoda fenomenologiczna
    ciało żywe
    melodia kinetyczna
    intersubiektywność
    intercielesność
    ucieleśnienie umysłu
    enaktywizm
    filozofia umysłu
    kognitywistyka
    percepcja czasu i przestrzeni
    redukcja do działania
    Opis:
    Przyglądam się tej (nie)kognitywistycznej książce z kognitywistycznej perspektywy. Zastanawiam się nad recepcją wydanej przed pięciu laty pracy, jej aktualnością i wpływem na rozwój relacji między fenomenologią a kognitywistyką
    I am looking at this (non)cognitive-oriented book from a cognitive perspective. I consider the reception of the work published five years ago, its timeliness and influence on the development of the relationship between phenomenology and cognitive science.
    Źródło:
    Avant; 2018, 9, 3; 151-164
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza
    Hindsight bias and liability for damages
    Autorzy:
    Zyzik, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531729.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    błąd perspektywy czasu
    błąd poznawczy
    odpowiedzialność odszkodowawcza
    psychologia poznawcza
    prawo cywilne
    filozofia prawa
    hindsight bias
    cognitive bias
    liability for damages
    cognitive psychology
    civil law
    legal philosophy
    Opis:
    Błąd perspektywy czasu jest jednym z błędów poznawczych, które ludzie popełniają w sposób systematyczny i przewidywalny. Istotą tego błędu jest niezdolność do prawidłowej oceny prawdopodobieństwa przeszłych zdarzeń. Nasza tendencja do ich przeceniania może prowadzić do niepokojących konsekwencji w ramach procedur prawnych, w których kwestie te są rozważane. W analizie skupimy się na ocenie jak błąd perspektywy czasu wpływa na sposób w jaki sędziowie stwierdzają istnienie winy w procedurze cywilnej. Co więcej, spróbujemy zidentyfikować konsekwencje moralnych, ekonomicznych i prawnych aspektów zanalizowanego teoretycznie błędu poznawczego.
    Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to overestimate it can lead to disturbing consequences in legal proceedings where such activities are on the agenda. In our analysis we will focus on assessing how the hindsight bias affects the way in which judges determine guilt in civil proceedings. Moreover, we will try to identify the consequences of moral, economic and legal aspects of theoretical analyzed cognitive error.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 131-141
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies