Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "fauna kopalna" wg kryterium: Temat


Tytuł:
A lingulate brachiopod Acrotretella: new data from Ordovician of Poland
Ramienionog Acrotretella: nowe dane z ordowiku Polski
Autorzy:
Biernat, G
Harper, D A T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21699.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
sylur
Acrotretella
ordowik
Acrotretella goldapiensis
Polska
paleontologia
osady gornosylurskie
ramienionogi
lanwirn
Opis:
A new record of the phosphate microbrachiopod genus Acrotretella Ireland, 1961 from the Lower Ordovician of the Baltic syneclise, in north-east Poland is the oldest known species of the genus. Acrotretella goldapiensis sp. n. co-occurs with conodonts in shallow-water facies of Late Llanvirn age. The new data from Poland extend the statigraphical range of the genus from the Llanvirn to the middle Silurian (Ludlow); during the later Ordovician and Early Silurian Acrotretella apparently migrated westwards to sequentially occupy shallow-water facies on the palaeocontinents of Baltoscandia (Poland and Sweden), Avalonia (England), Laurentia (North America) and Australasia (Australia) with relatively little morphological change.
Ramienionóg Acrotretella heland, 1961 nie jest, jak to przez długi okres przypuszczano monospecyficznym rodzajem ograniczonym do późnego syluru Ameryki Północnej, i ewentualnie Europy (Wielka Brytania: Ireland 1961; Satterfield & Thomas 1969; Rowell 1965). Ma on znacznie szerszy zasięg paleogeograficzno-stratygraficzny. Rodzaj ten został znaleziony również w górnosylurskich osadach Zachodniej Australii (Dean-Jones 1975) oraz w ordowickich osadach Szwecji (Holmer 1986, 1989) i Polski (obecna praca). Jak dotąd, rodzaj ten obejmuje cztery udokumentowane gatunki, w tym trzy ordowickie. Nowy gatunek Acrotretella goldapiensis z ordowiku Polski (Synekliza Bałtycka - wiercenie Gołdap-IG, opisany w niniejszej pracy jest, jak dotąd, najstarszym przedstawicielem rodzaju Acrotretella. Współwystępujące konodonty określają wiek gatunku na późny lanwirn.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 1; 83-92
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A lizard from Baltic amber [Eocene] and the ancestry of the crown group lacertids
Eocenska jaszczurka z bursztynu baltyckiego i pochodzenie grupy koronowej lacertidow
Autorzy:
Borsuk-Bialynicka, M
Lubka, M
Bohme, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23168.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
osady czwartorzedowe
Lacertidae
skamienialosci
bursztyn baltycki
Succinilacerta succinea
paleontologia
eocen
jaszczurki
lacertidy
morfologia zwierzat
Opis:
An almost complete lizard specimen discovered from the Baltic amber of middle Eocene age is described and considered conspecific with the first Baltic amber lizard Succinilacerta succinea (Boulenger 1917). The new specimen demonsfrates that the typical lacertid morphotype was fully developed by the middle Eocene. This is in conflict with a possible derivation of all the extant lacertids from a common ancestor of no earlier than Oligocene age based on the recent albumin-immunological and karyologic analyses using molecular clock methodology. Outgroup analysis of the lacenid pileus characters is applied to reconstruct the order and rate of appearance of character states during the pre-Oligocene section of phylogeny of the lacertid clade theoretically beginning by about the Late Jurassic. Two synapomorphies are proposed for the whole lacertid clade, including Eocene Plesiolacerta: frontoparietal scales largely overlapping the parietal table with a corresponding central position of the interparietal, and presence of the occipital. Plesiolacertais the only stem lacertid known. Succinilacerta is considered a member of the crown lacertids on the basis of two other synapomorphies: an integration of parietal scales and a development of early ontogenetic conftol of the pileus pattern. Parietal integrity is suggested to be sensitive to animal size. Pileus fragmentation may be primary or secondary.
Opisany w pracy, drugi z kolei, prawie całkowity okaz jaszczurki zachowanej w środkowoeoceńskim bursztynie bałtyckim został znaleziony na wtórnym złożu w osadach czwartorzędowych koło Gdańska (Kosmowska-Ceranowicz et al. 1996). Jest to przedstawiciel Lacertidae, konspecyficzny z okazem pierwszym, odkrytym w tych samych utworach na Sambii (Klebs 1909, oraz dwoma fragmentami z Sambii), zaliczonymi do Succinilacerta succinea (Boulenger, 1917) (Böhme & Weitschat 1998). Oznaczenie opisanego tu okazu oparte jest na diagnostycznej dla S. succinea specyficznej budowie łusek w okolicy pazurowej palców (Fig. 6). okazjest osobnikiem młodocianym. Okaz zachowuje cechy pokrycia łuskowego skóry, które jest podstawą taksonomii dzisiejszych jaszczurek. W przypadku materiału kopalnego istnieje z zasady jedynie mozliwość rekonstrukcji pokrycia łuskowego sklepienia czaszki (zwanego pileusem) na podstawie odcisków tego pokrycia na kościach. w pracy przypomniano znane relacje pomiędzy łuskami epidermalnymi a kośćmi skórnymi i pokryciem osteodermalnym, przy wyeksponowaniu pewnych aspektów tych relacji, np. wpływu odległości między epidermą a kośćmi skórnymi na styl pokrycia łuskowegoi osteodermalnego, a także przypuszczalny wpływ rozmiarów ciała na ten styl. Głównym celem pracy jest odtworzenie kolejności pojawiania się w filogenezie cech pileusa przy użyciu kladystycznej metody analizy grup zewnętrznych, oraz okręślenie pozycji rodzaju Succinilacerta w stosunku do grupy koronowej (w sensie Jefferiesa 1979) lacertidów. Wśród siedmiu cech pokrycia łuskowego charakterystycznych dla lacertidów, z których wszystkie posiada Succinilacerta, dwie: znaczną rozciągłość szwu łaczącego łuski frontoparietalne (1) i ostrą zmianę typu pokrycia łuskowego na granicy tułowia i głowy (7), uznano za cechy plezjomorficznę. Parzyste, zbliżone w zarysie do owalu, nierozczłonkowane łuski parietalne (3) oraz utrwalenie stylu tylnej części pileus na wczesnym etapie ontogenezy (5) to cechy synapomorficzne grupy koronowej z włączeniem do niej rodzaju Succinilacerta.Trzy pozostałe cechy: (3) głębokie nakładanie się łusek frontoparietalnych na kość ciemieniową poprzez szew fronto-parietalny i, związane z nim, centralne położenie łuski interparietalnej i otworu ciemieniowego (wbrew sugestiom Estesa et al. 1988), obecność (6) trójkątnej łuski potylicznej i, ewentualnie, supraokularii I i IV (2), uznano za synapomorficzne dla całej rodziny Lacertidae Bonaparte, 1831, którą traktuje się tu jako takson obejmujący zarówno grupę koronową, jak i grupy pniowe, z włączeniem rodzaju Plesiolacerta. Stwierdzenie Estesa et al. (1988), jakoby centralne położenie otworu ciemieniowego było plezjomorfią u Squamata nie zostało tu podważone, choć pozornie stoi w sprzeczności z proponowanym tu kierunkiem morfokliny. Według proponowanego tu scenariusza allometryczny wzrost kości ciemieniowych ku tyłowi na wczesnym etapie filogenezy Squamata (zgodny z sugestią Estesa et al. 1988) powodował relatywne przesunięcie otworu ciemieniowego w kieunku szwu, a następnie, na etapie przodków Lacertidae, jego wyrównawczą wędrówkę do tyłu, wraz z towarzyszącymi łuskami interparietalną i frontoparietalnymi. Stąd ułożenie tych łusek jest synapomorficzne dla Lacertidae. Włączenie Succinilacerta do grupy koronowej wskazuje na conajmniej środkowoeoceński wiek tej grupy, co stoi w sprzęczności z proponowanym na podstawie metody zegara molekularnego wiekiem tej grupy nie starszym niz oligoceński (Mayer & Benyr 1994).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 4; 349-382
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A microvertebrate assemblage from the Early Triassic of Poland
Zespol malych kregowcow z wczesnego triasu Polski
Autorzy:
Borsuk-Bialynicka, M
Cook, E
Evans, S E
Maryanska, T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22711.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Lepidosauromorpha
trias
Prolacertiformes
archozaur
Procolophonia
Polska
Salientia
kregowce
prokolofony
Czatkowice k.Krakowa
paleontologia
utwory krasowe
Opis:
The Early Triassic microvertebrate assemblage from karst deposits of Czatkowice quarry, Kraków Upland, Poland, has been dated as of latest Olenekian age at youngest. The assemblage contains mainly small reptiles: three to four possible genera of procolophonids, a small predatory archosaur of proterosuchid or pre-proterosuchid grade, a prolacertiform, and one or two genera attributable to Lepidosauromorpha, one of them, very small, being a possible stem-lepidosaurian. Furthermore there are some less numerous amphibians, including the first European salientian (stem-frog) - Czatkobatrachus polonicus Evans & Borsuk-Bialynicka, 1998, as well as fishes. The bones are disarticulated but fairly well preserved. The assemblage provides a glimpse of the Early Triassic diversity of small taxa, otherwise poorly known, and has a considerable potential in highlighting the earliest phylogeny of such groups as lepidosauromorphs and salientians which are virtually unknown from other roughly contemporaneous horizons. The Czatkowice microvertebrate community appears to have lived under the mesic conditions of a freshwater oasis with the otherwise arid circumequatorial belt of Scythm Northern Pangea.
Praca obejmuje wstępne opracowanie zespołu małych kręgowców z wczesnotriasowych utworów krasowych stanowiska Czatkowice k/Krakowa, z leja krasowego Czatkowice 1, na tle porównywalnych zespołów faunistycznych z terenu Pangei. Na podstawie sytuacji geologicznej Paszkowski i Wieczorek (1982) datują utwory Czatkowic 1 na scytyk. Według tych autorów sedymentacja Czatkowic 1 mogła rozpocząć się w późnym permie, lecz musiała zakończyć się z transgresją retu, która zalała ten rejon całkowicie. Opracowany zespół kręgowcow obejmuje jeden rodzaj archozaura, przypuszczalnie poziomu ewolucyjnego proterosuchidowego, dwa rodzaje Lepidosauromorpha, jeden rodzaj Prolacertiformes, kilku przedstwicieli Procolophonia oraz wczesnego przedstawiciela Salientia, bliskiego plazom bezogonowym (Czatkobatrachus polonicus Evans & Borsuk-Bialynicka, 1998), a także niewielką domieszkę szczątków rybich. Zespół ten potwierdza wczesnotriasowy wiek utworów, sugerując późną część tej epoki. Wskazuje na to pewne podobieństwo niektórych przedstawicieli fauny Czatkowic do rodzajów znanych z triasowych utworów wschodniej Europy. Obecne tu prokolofony wykazują podobieństwo do rodzajów Burtensia i Kapes z późnego oleneku, zaś archozaur do Ctenosauriscus ze środkowego pstrego piaskowca oraz do nieco młodszego, środkowotriasowego rodzaju Sarmatosuchus. Także przedstawiciel Prolacertiformes nawiązuje do późnego oleneku przypominając wydłużeniem kręgów szyjnych rodzaj Tanystropheus z górnego pstrego piaskowca Europy zachodniej, a Czatkobatrachus przypomina Triadobatrachus z wczesnego oleneku (Shevyrev 1990) Madagaskaru, jest jednak bardziej nowoczesny niz ten ostatni. Jednak wobec ubóstwa szczątków Lepidosauromorpha i Salientia w utworach dolnego triasu odkrycie przedstawicieli tych grup w faunie czatkowickiej ma przede wszystkim znaczenie filogenetyczne, ponieważ na wczesny trias przypada najprawdopodobniej moment powstania linii ewolucyjnej płazów bezogonowych (Anura), których dotychczasowa dokumentacja kopalna sięga tylko wczesnej jury, a także gadów łuskonośnych (Lepidosauria). Opracowany zespół fauny występował w obrębie równoleżnikowego pasa klimatu suchego, który we wczesnym triasie rozdzielał strefy Pangei o bardziej zróżnicowanym klimacie, położone na północ i na południe od niego. Najbardziej typowe dla tego pasa są utwory pstrego piaskowca Europy zachodniej i formacja Moenkopi Ameryki Pn. (m.in. Shishkin & Ochev 1993). Zespół Czatkowic 1 musiał powstać w warunkach oazy, w sąsiedztwie zbiornika słodkowodnego. Unikalność zespołu polega na selektywnym zachowaniu kręgowców o bardzo małych rozmiarach, nadzwyczaj słabo poznanych skądinąd. Brak dużych temnospondyli i gadów ssakokształtnych utrudnia porównania z faunami równowiekowymi.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 2; 167-188
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new atrypid genus [ Brachiopoda ] from the Frasnian of Poland
Nowy rodzaj atrypy [ Brachiopoda ] z franu Polski
Autorzy:
Balinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20299.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Waiotrypa sulcicarina
atrypidy
wymieranie gatunkow
Polska
famen
Brachiopoda
ramienionogi
Anatrypa kadzielniae
Atrypida
paleontologia
fran
dewon
Opis:
A new atrypid Waiotrypa sulcicarina gen. et sp. n. from the late Frasnian of the Holy Cross Mountains is proposed. The new genus is close to Iowatrypa Copper, 1973 from which it differs mainly in having a keeled pedicle valve and sulcate brachial valve. Waiotrypa is one of the latest atrypids prior to extinction of the order at the end of the Frasnian.
Jedną z grup nabardziej dotkniętych wielkim wymieraniem na granicy fran-famen były ramienionogi z rzędu Atrypida. W późnym franie wykazują one wyraźne ubozenie zróżnicowania taksonomicznego by wymrzeć całkowicie z końcem franu. Badania szczegółowej dynamiki zmian zróżnicowania taksonomicznego atrypidów mają zatem kluczowe znaczenie dla zrozumienia procesów wymierania. Niniejsza praca jest wstępnym opracowaniem - bardziej kompleksowe zespołowe opracowanie zróżnicowania faun ramienionogów w obliczu wielkiego wymierania na granicy fran-famen znajduje się w przygotowaniu. Opisany tu nowy rodzaj i gatunek atrypida Waiotrypa sulcicarina należy do ostatnich przedstawicieli tej grupy. Gatunek ten występuje w górnofrańskich wapieniach odsłoniętych w kamieniołomie na Górze Łgawej i w przekopie drogi koło Kowali (Góry Świętokrzyskie) reprezentujących poziom Palmatolepis rhenana. Nowy atrypid wykazuje duże podobieństwo do frańskiej Iowatrypa Copper, od której jednak różni się przede wszystkim występowaniem środkowej zatoki na skorupce grzbietowej i kilowatego siodła na nóżkowej. Do Waiotrypa należy zapewne zaliczyć niektóre atrypidy opisane jako Anatrypa kandzielniae (Gürich) z franu Rosji (Nalivkin 1930, 1947, 1951) i Kazachstanu (Alekseeva 1962).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 427-435
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new oviraptorosaur [Dinosauria, Theropoda] from Mongolia: the first dinosaur with a pygostyle
Nowy owiraptorozaur [Dinosauria, Theropoda] z Mongolii: pierwszy dinozaur z pygostylem
Autorzy:
Barsbold, R
Osmolska, H
Watabe, M
Currie, P J
Tsogtbaatar, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23298.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Oviraptorosauria
Dinosauria
ogon
terapody
Theropoda
Mongolia
owiraptorozaury
Nomingia gobiensis
kregi
dinozaury
szkielet
paleontologia
pygostyl
pustynia Gobi
Opis:
A description of Nomingia gobiensis gen. et sp. n., the first known dinosaur with a pygostyle, the structure known so far only in birds, is presented. The specimen comes from the Late Cretaceous strata at Bugin Tsav, Trans-Altai Gobi, Mongolia. N. gobiensis is assigned within the Oviraptorosauria based on the following characters: pneumatized caudal vertebrae, posteriorly concave ischium, and deep cervicodorsal hypapophyses. This specimen has been previously partially described without being formally named (Barsbold et al. 2000).
Opisano nowego dinozaura z grupy terapodów, Nomingia gobiensis gen. et sp. n., z osadów wieku późnokredowego Mongolii w Bugin Caw na Gobi Zaałtajskiej. Niekompletny szkielet pozaczaszkowy tego dinozaura został znaleziony na pustyni Gobi, w Mongolii, przez mongolsko-japońską wyprawę paleontologiczną. Najbardziej charakterystyczną cechą N. gobiensis jest zakończony pygostylem i nieco skrócony ogon, liczący tylko 24 kręgi (Sloan 1999; Barsbold et al. 2000). Pygostyl nie był dotychczas znany u żadnego dinozaura i był uważany za cechę swoistą wyłącznie dla ptaków. N. gobiensis został uznany za przedstawiciela Oviraptorosauria o nieustalonej przynależności rodzinowej, wykazuje jednak pewne podobieństwa do słabo poznanego przedstawiciela rodziny Caenagnathidae, Chirostenotes pergracilis Gilmore, 1924.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2000, 45, 2; 97-106
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A new species of Glyphea [ Decapoda: Palinura ] from the La Meseta Formation [ Eocene ] of Seymour Island, Antarctica
Nowy gatunek Glyphea [ Decapoda: Palinura ] z eocenskiej formacji La Meseta Wyspy Seymour, Antarktyka
Autorzy:
Feldmann, R M
Gazdzicki, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23536.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
dziesiecionogi
skamienialosci
Glyphea reticulata
Palinura
wylinki
paleontologia
eocen
Antarktyka
Decapoda
Glyphea
Opis:
A new species of palinuran lobster, Glyphea reticulata, from the lowermost part of the Eocene La Meseta Formation on Seymour Island, Antarctica, represents one of the stratigraphically youngest species of Glyphea. The occurrence of the last vestiges of what was previously a cosmopolitan genus in a region dominated by Pacific Ocean faunal influences is significant because the sole extant species of the Glypheidae, Neoglyphea inopinata Forest & Saint Laurent, 1975, is known only from the west Pacific.
Z bogatych w skamieniałości utworów formacji La Meseta z Wyspy Seymour (Półwysep Antarktyczny) opisano nowy gatunek dziesięcionoga z rodzaju Glyphea (Decapoda: Palinura). Znalezione okazy reprezentują zapewne wylinki. Potwierdza to "pozycja Saltera'', wyrażająca się odspojeniem szkieletu endofragmalnego od głowotułowia, zaobserwowana w przypadku dwóch najbardziej kompletnych okazów. Nowy gatunek Glyphea reticulata jest jednym z najmłodszych wiekowo znanych przedstawicieli tego rodzaju.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 437-445
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A stem-group frog from the Early Triassic of Poland
Wczesnotriasowa pra-zaba z Polski
Autorzy:
Evans, S E
Borsuk-Bialynicka, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20581.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
plazy bezogonowe
kregi przedkrzyzowe
kregi krzyzowe
trias
Polska
Anura
kamieniolom Czatkowice
Salientia
kosci ramienne
kregi ogonowe
transgresja retu
ewolucja zwierzat
linie filogenetyczne
Czatkobatrachus polonicus
Triadobatrachus massinoti
filogeneza
kosci
paleontologia
kosci biodrowe
kosci kopalne
zaby
wczesny trias
Opis:
Described on the basis of disarticulated postcranial bones (vertebrae, humeri, ilia) from karst deposits of Scythian age at the locality of Czatkowice in the Kraków Upland, Poland, Czatkobatrachus polonicus gen. et sp. n. is the first salientian known from the Triassic of the Northern part of Pangea. It may be only slightly younger (about 5 MA) than Triadobatrachus massinoti (Piveteau, 1936) from Madagascar, the only Early Triassic salientian known hitherto. Czatkobatrachus resembles Triadobatrachus but is more derived in some features of the vertebrae and elbow joint. It provides evidence of a global distribution of stem-frogs at the very beginning of the Mesozoic, and suggests that the origin of the group must be sought in the Permian.
Czatkobatrachus polonicus gen. et sp. n. jest drugim w świecie, po Triadobatrachus massinoti (Piveteau, 1936), triasowym przedstawicielem linii filogenetycznej płazow bezogonowych (Anura). Jest on równocześnie pierwszym przedstawicielem tego odcinka filogenezy spoza Gondwany. Fragmenty szkieletu pozaczaszkowego zaliczone do Czatkobatrachus polonicus pochodzą z brekcji kostnej wypełniającej struktury krasowe rozwinięte w wapieniach karbońskich w kamieniołomie Czatkowice koło Krakowa. Brekcja ta tworzyła się w permsko-wczesnotriasowej fazie krasowienia wapieni, a końcem tej fazy była transgresja retu (Paszkowski & Wieczorek 1982). Zespół fauny, do którego należy Czatkobatrachus (Borsuk-Białynicka et al. w opracowaniu), jest więc najprawdopodobniej wieku scytyjskiego (wczesny trias). Materiał kostny zaliczony do Czatkobatrachus polonicus składa się z ok. 40 okazów. Wśród nich są liczne lecz niekompletne kości biodrowe (Fig. 2A), kości ramienne (Fig. 2B, C) i kręgi, w tym kręgi krzyżowe (Fig. 3B, E), przedkrzyżowe (Fig. 3A), ogonowe (Fig. 3C, D) i dźwigacz (Fig. 3F, G) oraz pojedynczy fragment proksymalnego zakończenia kości łokciowej (Fig. 2D). Kości te zostały wybrane spośród setek luźnych okazów uzyskanych drogą preparacji chemicznej i przemywania wielu kilogramów brekcji. Przynależność okazów do jednego gatunku opiera się na połączeniu w nich cech żabich (budowa kości biodrowych, ramiennych i dźwigacza, brak szwów między łukami a trzonami kręgów) z jednolitą budową i rozmiarami szcząków (trzony kręgów ektochordalne o podobnej długości i delikatnej budowie, różniące się od innych kregów tego zespołu faunistycznego) oraz podobieństwem względem rodzaju Triadobatrachus (np. rozmiary guzka grzbietowego Fig. 1). Grupa Salientia, do której rodzaj Czatkobatrachus został zaliczony, obejmuje płazy bezogonowe (Anura), znane od jury i ich prymitywnych krewniaków, reprezentowanych dotąd wyłącznie przez Triadobatrachus z wczesnego triasu Madagaskaru. Jako drugi przedstawiciel triasowych Salientia Czatkobatrachus uzupełnia wiadomości na temat tego bardzo słabo poznanego etapu filogenezy, rzacając światło na proces ewolucyjny powstawania samych Anura. W kladogramie ilustrującym stosunki pokrewieństwa wczesnych Salientia (wg Baez & Basso 1996) lokuje się on jako pierwsza grupa zewnętrzna w stosunku do Anura (Fig. 4). Podstawą takiej lokalizacji jest wykształcenie wyrostków poprzecznych kręgów przedkrzyżowych związane z redukcją żeber (a zatem i ruchów bocznych kręgosłupa) uznane za synapomorfię Czatkobatrachus i Anura. Pod względem wykształcenia stawu łokciowego Czatkobatrachus jest także bardziej nowoczesny niż Triadobatrachus, który lokuje się jako dalsza grupa zewnętrzna. Tak skonstruowany kladogram wskazuje, że wydłużenie kości biodrowej i redukcja ruchów bocznych kregosłupa nastąpiła w linii płazow bezogonowych wcześniej niż zrosty podramienia i podudzia oraz powstanie urostylu. Stanowi to wskazanie dla przyszłych rekonstrukcji procesu powstawania żabiego sposobu lokomocji. Laurazyjskie położenie stanowiska z Czatkobatrachus potwierdza światowy zasięg prymitywnych Salientia w triasie (ekstapolowany wcześniej na podstawie rozmieszczenia jurajskich żab), implikując równocześnie długą, może permską, wcześniejszą historię tej linii płazów.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 4; 573-580
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Albanerpetontid amphibians from the Upper Cretaceous of Middle Asia
Plazy z rodziny Albanerpetontidae z gornej kredy Azji Srodkowej
Autorzy:
Gardner, J D
Averianov, A O
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20615.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Albanerpetontidae
fauna kopalna
albanerpetodonty
Celtedens
kreda
zuchwa
Albanerpeton
Uzbekistan
paleontologia
plazy
Azja Srodkowa
Opis:
We review the fossil record of Asian albanerpetontids. The three dentaries previously attributed to the two species of Nukusurus Nessov, 1981 (lower Cenomanian and Coniacian, Uzbekistan) are from albanerpetontids, but none are distinctive below the familial level. We thus designate the names Nukusurus, N. insuetus Nessov, 1981, and N. sodalis Nessov, 1997 as nomina dubia within the Albanerpetontidae. Two dentaries (lower Cenomanian, Uzbekistan) described herein for the first time supplement the known record of Asian albanerpetontids. The holotype atlas and only specimen of the supposed albanerpetontid Bishara backa Nessov, 1997 (upper Santonian-?Campanian, Kazakhstan) is shown to be from a salamander, not an albanerpetontid. Our study recognizes Albanerpeton (Cretaceous-Miocene, North America and Europe) and Celtedens (Middle Jurassic-Lower Cretaceous, Europe) as the only valid albanerpetontid genera. Limited evidence favors one or more dispersals from Europe or Norttr America to Asia in the medial Cretaceous as the major biogeographic event in the history of Asian albanerpetontids.
Rewizja azjatyckiego zapisu kopalnego albanerpetontydów pozwoliła potwierdzić obecność tej grupy na podstawie dwóch żuchw z dolnego cenomanu Uzbekistanu, opisanych tu po raz pierwszy, oraz trzech okazów opisanych wcześniej przez Nesowa z dolnego cenomanu i koniaku Uzbekistanu. Materiał nie wykazuje jednak cech diagnostycznych pozwalających go określić poniżej szczebla rodzajowego. Dlatego nazwy Nukusurus, N. insuetus Nessov, 1981 i N. sodalis Nessov, 1997 wypada uznać za nomina dubia. Holotyp domniemanego albanerpetontyda Bishara backa Nessov, 1997 (górny santon-?kampan Kazachstanu) - pojedynczy dźwigacz - należy natomiast do salamandry, a nie albanerpetontyda. Tak więc jedynymi ważnymi rodzajami albanerpetontydów pozostają Albanerpeton (kreda-miocen, Ameryka Północna i Europa) oraz Celtedens (środkowa jura-dolna kreda, Europa). Na podstawie ograniczonego materiału kopalnego można przypuszczać, że w połowie kredy doszło do jednorazowego lub kilkakrotnego zasiedlenia Azji przez albanerpetontydy z Europy lub Ameryki Północnej.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 3; 453-476
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An arctomorph carnivoran skull from the Phosphorites du Quercy and the origin of procyonids
Czaszka arktomorfa z fosforytow Quercy a pochodzenie szopowatych
Autorzy:
Wolsan, M
Lange-Badre, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21618.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Mustelidae
fauna kopalna
oligocen
zeby trzonowe
skamienialosci
Pseudobassaris
czaszki
ssaki drapiezne
zloza fosforytow
Procyonidae
arktomorfy
miocen
szopowate
niedzwiedzie
Francja
pandy
Arctomorpha
paleontologia
lasicowate
fosforyty Quercy
Ailuridae
morfologia zwierzat
Opis:
The size and morphological characteristics of a skull of an arctomorph carnivoran mammal from Mouillac (old collection of the Phosphorites du Quercy, of unknown age) in France closely match those of the holotype of the earliest known procyonid Pseudobassaris riggsi and another skull referred to this species, both from old collections of the Phosphorites du Quercy (Caylus and Mouillac), probably earliest Late Oligocene in age. The skull is more primitive in morphology than those of Pseudobassaris riggsi and every other known procyonid, approaching a hypothetical primitive procyonid morphotype. The only, but methodologically fundamental, departure from this morphotype is the lack of the procyonid suprameatal fossa, which is the crucial synapomorphy of the family Procyonidae. To explain the phylogenetic and taxonomic status of the arctomorph represented by the skull, three competing hypotheses are put forward. Hypothesis A, which considers the arctomorph as an individual of Pseudobassaris riggsi, assumes that the procyonid suprameatal fossa first appeared in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids but was still of variable occurence within Pseudobassaris riggsi. Hypothesis B, which proposes the arctomorph as a member of a new Pseudobassaris species ancestral to Pseudobassaris riggsi, concludes that the procyonid suprameatal fossa arose in Pseudobassaris riggsi and in the Procyonidae independently, excluding Pseudobassaris from the procyonids. Hypothesis C, which recognizes the arctomorph as a representative of a new species of a new genus of the paraphyletic procyonid stem group, presumes that the procyonid suprameatal fossa originated in a common ancestor of Pseudobassaris and other procyonids after the new genus had become detached from the ancestral stock of the Procyonidae.
Arctomorpha stanowią monofiletyczną grupę ssaków drapieżnych odznaczających się dwiema synapomorfiami: obecnością fossa suprameatale w uchu środkowym oraz brakiem trzeciego górnego zęba trzonowego. Grupa ta obejmuje nadrodzinę niedźwiedzi i dużych pand (Ursoidea), płetwonogie (Pinnipedia) oraz Musteloidea. Te ostatnie odróżniają się od pozostałych Arctomorpha synapomorficznym brakiem trzeciego dolnego zęba trzonowego i reprezentowane są współczesnie przez trzy rodziny: małe pandy (Ailuridae), łasicowate (Mustelidae) i szopowate (Procyonidae). Synapomorfią szopowatych, która odróżnia je od wszystkich innych Arctomorpha, jest w szczególny sposób powiększona fossa suprameatale. Zwiększenie jej objętości u szopowatych było wynikiem znacznego wpuklenia się kości łuskowej, najpierw ku górze, a potem także odśrodkowo, toteż ściana wewnętrzna i zewnętrzna fossa suprameatale są mniej więcej tak samo wysokie, a także ściana zewnętrzna jest prostopadła do powierzchni brzusznej stropu przewodu słuchowego zewnętrznego lub w ten strop zagłębiona ponad jego powierzchnią brzuszną. Chociaż naturalny zasięg szopowatych ogranicza się obecnie do Ameryki Północnej i Południowej, to jednak najwcześniejsi i najprymitywniejsi przedstawiciele tej rodziny znani są z dolnej części górnego oligocenu (rodzaj Pseudobassaris) oraz z dolnego miocenu (rodzaje Angustictis i Broiliana) Europy, co sugeruje, że Procyonidae wyodrębniły się z prymitywnych Musteloidea w oligocenie na kontynencie eurazjatyckim. Opisana w tej pracy czaszka przedstawiciela Arctomorpha (Fig. 1-4, Tab. 1) pochodzi ze starej kolekcji z górnopaleogeńskich złóż fosforytów w południowej Francji (Phosphorites du Quercy). Jej porównanie z czaszkami arktomorfów znanych z fosforytów Quercy wykazało duże podobieństwo do Pseudobassaris riggsi (Tab. 2-3), będącego najwcześniejszym znanym szopowatym. Pod względem cech morfologicznych, czaszka ta jest prymitywniejsza zarówno od dostępnych okazów Pseudobassaris riggsi, jak i wszystkich innych znanych szopowatych, nieomal odpowiadając hipotetycznemu prymitywnemu morfotypowi rodziny Procyonidae. Jedyną - lecz pod względem metodologicznym zasadniczą - różnicą w stosunku do tego morfotypu jest brak w opisanej czaszce synapomorfii rodziny szopowatych. W jej miejscu występuje plezjomorficznie płytka fossa suprameatale pryrnitywnych Arctomorpha. Aby ustalić pozycję filogenetyczną i status taksonomiczny arktomorfa reprezentowanego przez opisaną czaszkę, wysunięto trzy współzawodniczące hipotezy (Fig. 5). Zgodnie z hipotezą A (Fig. 5A), która traktuje tego arktomorfa jako osobnika gatunku Pseudobassaris riggsi, głęboka fossa suprameatale szopowatych pojawiła się wprawdzie po raz pierwszy u wspólnego przodka rodzaju Pseudobassaris i innych Procyonidae, lecz była jeszcze cechą zmienną w obrębie Pseudobassaris riggsi. Hipoteza B (Fig. 5B), według której dyskutowany arktomorf reprezentuje nowy gatunek rodzaju Pseudobassaris, bedący gatunkiem macierzystym dla Pseudobassaris riggsi, sugeruje, że powiększona fossa suprameatale powstała niezależnie u Pseudobassaris riggsi i szopowatych, wyłączając w ten sposób rodzaj Pseudobassaris z rodziny Procyonidae. Hipoteza C (Fig. 5C), która uznaje omawianego arktomorfa za przedstawiciela nowego gatunku nowego rodzaju parafiletycznej grupy wyjściowej dla Procyonidae, zakłada, że głęboka fossa suprameatale szopowatych jest odziedziczona przez rodzaj Pseudobassaris i pozostałe Procyonidae po ich wspólnym przodku, który zaistniał w linii prowadzącej do szopowatych po oddzieleniu się od niej tego rodzaju, chyba że rodzaj ten jest parafiletyczny.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 3; 277-298
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brachiopod - bivalve assemblages of the Middle Triassic Terebratula Beds, Upper Silesia, Poland
Zespoly ramienionogowo-malzowe ze srodkowotriasowych warstw terebratulowych Dolnego Slaska
Autorzy:
Kaim, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22814.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Punctospirella fragilis
trias
skamienialosci
warstwy terebratulowe
warstwy karchowickie
ramienionogi
Coenothyris vulgaris
Tetractinella trigonella
Strzelce Opolskie
pseudokorbulidy
liliowce
Dolny Slask
paleontologia
malze
Opis:
Five types of brachiopod-bivalve assemblages occur in Terebratula Beds and in the lower part of the Karchowice Beds (Middle Triassic, Muschelkalk) from the Strzelce Opolskie Quarry (Upper Silesia). These are: (1) Brachiopod coquina Assemblage dominated by the terebratulid brachiopod Coenothyris vulgaris; (2) Crumpled/Wavy Limestone Assemblage including bivalves and brachiopods; (3) Bivalve Coquina Assemblage dominated by pseudocorbulid bivalves; (4) Hardground Assemblage dominated by the brachiopod Tetractinella trigonella; and (5) Crinoid Limestone Assemblage dominated by crinoid columnals and the brachiopod Punctospirella fragilis. The distribution of the assemblages correlates with the eustatically-controlled lithological variation in the carbonate- dominated sequence of the Upper Silesian Muschelkalk. The brachiopod coquinas are parautochtonous remnants of terebratulid banks which thrived during the high bioproductivity but low oxygen conditions. Those conditions were caused by the biogenic influx generated from the terrains flooded during the Middle Triassic transgression. During the regressive phase, that resulted in the gradual decrease in bioproductivity and parallel increase in oxygen levels, the terebratulid banks were replaced by pseudocorbulid banks. With the further regression - and thus, the further increase in oxygen level - pseudocorbulid banks were replaced by the assemblages indicative of well-oxygenated oligotrophic environments (Hardground and Crinoid Limestone Assemblages). The observed changes in the faunal composition reflect mainly differences in metabolism and feeding strategy among dominant taxa.
W środkowotriasowych warstwach terebratulowych i w dolnej części warstw karchowickich w kamieniołomie w Strzelcach Opolskich wyróżniono pięć typów zespołów ramienionogowo-małżowych: (1) zespół muszlowców ramienionogowych, zdominowany przez Coenothyris vulgaris; (2) zespół wapieni gruzłowych i falistych, zawieraiący małże i ramienionogi; (3) zespół muszlowców małżowych, zdominowany przez pseudokorbulidy; (4) zespół twardego dna, w którym najliczniejszy jest ramienionóg Tetractinella trigonella; i (5) zespół wapienia krynoidowego, złożony ze szczątków liliowców i skorupek ramienionoga Punctospirella fragilis. Występowanie wymienionych zespołów skamieniałości w badanym profilu jest skorelowane z eustatycznie kontrolowanymi zmianami litologicznymi w węglanowej sekwencji wapienia muszlowego na Górnym Śląsku. Muszlowce ramienionogowe są parautochtonicznymi pozostałościami ławic terebratulowych, które obficie występowały w warunkach wysokiej bioproduktywności i niskiej zawartości tlenu. Takie warunki były prawdopodobnie spowodowane przez napływ składników odżywczych z obszarów zalanych podczas transgresji środkowego triasu. Faza regresywna spowodowała stopniowe zmniejszanie produktywności biologicznej i polepszanie warunków tlenowych. Ławice terebratulowe zostały zastąpione przez ławice pseudokorbulowe. W trakcie postępującej regresji pojawiły się zespoły wskazujące na dobrze natlenione środowiska oligotroficzne (zespół twardego dna i zespół wapienia krynoidowego). Zaobserwowane zmiany faunistyczne odzwierciedlają różnice w metaboliźmie i sposobie odżywiania dominujących gatunków.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 2; 333-359
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brachiopods and conodonts from the Early Carboniferous of South China
Ramienionogi i konodonty z wczesnego karbonu poludniowych Chin
Autorzy:
Balinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22655.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
kornulity
konodonty
skamienialosci
rugozy
karbon
Chiny
trylobity
mszywioly
ramienionogi
Formacja Muhua
malzoraczki
slimaki
szkarlupnie
paleontologia
ryby
Opis:
A sample taken from a detrital limestone lens, presumed to be allochthonous, within the dark coloured argillaceous limestone of the Early Carboniferous Muhua Formation at the Muhua section, Guizhou, South China, yielded numerous, mostly silicified fossils. Ostracodes, which are the most numerous in the sample, were studied by Olempska (1999). Brachiopods and conodonts are described and illustrated in this paper, but other associated fossils are also noted. Among brachiopods the most common are productides, orthotetidines, spiriferides, and orthides. The productoid gen. et sp. indet. 2, Lambdarina sp., and rhynchonelloid gen. et sp. indet. most probably represent new taxa, but are described in open nomenclature because of inadequate material. Conodonts are indicative of late Tournaisian age. The fossil assemblage is represented by phosphatic and silicified remnants, the latter being originally calcitic. The pattern of silicification resulted generally in preservation of skeletal morphology in great details.
W osadzie próby Mu-42 rozpuszczonej w kwasie mrówkowym, a pobranej z soczewki wapienia detrytycznegoz Formacji Muhua (wczesny karbon) odsłaniającej się w pobliżu wsi Muhua (Południowe Chiny), stwierdzono występowanie licznych, przeważnie skrzemionkowanych skamieniałości. Skamieniałości te nie były dotąd badane, choć odsłonięcie było swego czasu kandydatem na profil stratotypowy granicy dewon-karbon (Ziegler & Sandberg 1984; Zigler et al. 1988). W całej kolekcji, liczącej około 5 tysięcy okazów, najliczniej reprezentowane są małżoraczki (88,5% zespołu; patrz Olempska 1999). W niniejszym opracowaniu udokumentowano i zilustrowano pozostałe elementy zespołu skamieniałości, wśród których najliczniejsze są ramienionogi (6,24%) i szkarłupnie (3,05%). Resztę zespołu (2,21%) stanowią trylobity, konodonty, łuski i zęby ryb, kornulity, rugozy, mszywioły, ślimaki oraz zagadkowe mikroskamieniałości o nieznanym pochodzeniu. Wśród ramienionogów i konodontów występują tu z pewnością nowe gatunki t rodzaje, które jednak ze względu na niedostateczną liczbę okazów są opisane w otwartej nomenklaturze. Wiek zespołu można określić na podstawie małżoraczków i konodontów na późny turnej. Cechą charakterystyczną zespołu z Muhua jest jego stan zachowania polegający na dezintegracji złożonych szkieletów i ich fragmentacji. Jednak okazy małe, poniżej 2 mm długości, są na ogół kompletne i zaskakują bardzo dobrze zachowanymi szczegółami urzeźbienia powierzchni. Analiza zespołu z próby Mu-42 wskazuje, że żył on w płytkim przybrzeżnym morzu o normalnym zasoleniu. Jednak, na skutek osunięcia się osadu wzdłuż stoku, szczątki organiczne zostały przetransportowane i ostatecznie osadzone w niezbyt oddalonej strefie głębszego morza.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 4; 437-451
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Burgess Shale-type fossils in Cambrian sandstones of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Masiak, M
Zylinska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21502.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
fauna kopalna
Velumbrella Eldonia
Velumbrella czarnockii
kambr
skamienialosci
Peytoia
Anomalocarididae
aparat szczekowy
paleontologia
Rotadiscus
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 4; 329-340
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in benthic ostacod assemblages across the Devonian-Carboniferous boudary in the Holy Cross Mountains, Poland
Zmiany bentosowych zespolow malzoraczkowych na granicy dewon-karbon w Gorach Swietokrzyskich
Autorzy:
Olempska, E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23077.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
konodonty
sklad gatunkowy
karbon
famen
entomozoidy
Gory Swietokrzyskie
Mauryella polonica
podokopidy
malzoraczki
Healdia shangquii
paleontologia
dewon
Opis:
The Kowala section situated in the southern part of the Holy Cross Mountains represents continuous sedimentation in almost the same facies across the Devonian-Carboniferous (D-C) transition. The D-C boundary has been identified about two meters above the top of the cephalopod nodular limestone with Wocklumeria. In the transitional deposits of the latest Famennian (Prothognathodus kockeli Zone) several faunally distinct units that correspond to relative sea level changes in the area have been identified. Ostracods are abundant in the Kowala sequence. Their assemblages contain well known index species and new ones of the Thuringian and Entomozoacean ecotypes. A total of 15 probably planktonic entomozoaceans, and 64 benthic species have been identified. Healdia shangquii sp. n. and Mauryella polonica sp. n. are proposed. A major change in the ostracod fauna takes place above the limestone with Wocklumeria within the transitional interval represented by clays and claystones with tuffites in its middle part. Thuringian and Entomozoacean ecotype ostracods disappear and are replaced by more shallow water 'exotic' assemblaged ominated by Healdia, Mauryella and Monoceratina species. In the early Tournaisian rocks Thuringian-, Entomozoacean- and Bairdin-type ostracods reappear with some of the same species as before, and with new Carboniferous index taxa.
Profil utworów późnego dewonu i wczesnego karbonu w miejscowości Kowala w południowej części Gór Świętokrzyskich zachowuje ciągłość na granicy dewon-karbon. Granica ta została określona na podstawie konodontów (Dzik 1997) i małżoraczków, około 2 m powyżej stropu wapieni głowonogowych z Wocklumeria. W osadach najwyższego famenu (poziom Prothognathodus kockeli) stwierdzono szereg zmian fauny, które prawdopodobnie wywołane zostały względnymi zmianami poziomu morza. Zespół małżoraczków z Kowali zawiera dobrze znane gatunki przewodnie jak również nowe formy małżoraczków bentosowych reprezentujących tzw. ekotyp turyngijski, składający się głównie z kolczastych podokopidów oraz planktonicznych małżoraczków ekotypu entomozoidowego. Stwierdzono występowanie 15 gatunków planktonicznych entomozoidów oraz 64 gatunki małżoraczków bentosowych. Opisano dwa nowe gatunki Healdia shangquii sp. n. i Mauryella polonica sp. n. Główną zmianę składu gatunkowego w zespole małżoraczkowym stwierdzono powyżej stropu wapieni głowonogowych z Wocklumeria, w osadach przejściowych reprezentowanych przez mułowce z tufitami w części środkowej. Małżoraczki typu turyngijskiego i entomozoidowego są zastąpione w tych osadach przez zespół bardziej płytkowodny, zdominowany przez gatunki rodzajów Healdia, Mauryella i Monoceratina. We wczesnym turneju powracają zespoły typu turyngijskiego, entomozoidowego oraz liczne gatunki rodzaju Bairdia. Fauna wczesnego turneju reprezentowana jest zarówno przez gatunki dewońskie jak i nowe forrny typowe dla wczesnego karbonu.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 2; 291-332
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comments on the Late Devonian placoderms from the Holy Cross Mountains [ Poland ]
Uwagi o poznodewonskich plakodermach z Gor Swietokrzyskich
Autorzy:
Ivanov, A
Ginter, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21566.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Eastmanosteus
Pholidosteidae
ptyktodonty
Ptyctodontidae
Rhynchodus
Gory Swietokrzyskie
Selenosteidae
Titanichthyidae
paleontologia
plakodermy
Plourdosteidae
Holonematidae
dewon
Dinichthyidae
Opis:
Taxonomy of the Late Devonian placoderm remains from the Holy Cross Mountains, Poland, described by Gorizdro-Kulczycka (1934, 1950) and Kulczycki (1956, 1957), is revised. Several recently found specimens are also mentioned. The old collections are composed of representatives of Ptyctodontidae, Holonematidae, Plourdosteidae, Pholidosteidae, Selenosteidae, Titanichthyidae and Dinichthyidae, the latter with an undescribed species of Eastmanosteus. Newly found specimens belong to Ptyctodontidae, Plourdosteidae and Dinichthyidae. The occurrence of the Antiarcha in the Late Devonian of the Holy Cross Mountains, suggested by former authors, has not been confirmed.
Celem pracy jest rewizja taksonomiczna późnodewońskich plakodermów z Gór Świętokrzyskich, zebranych przez Jana Czarnockiego, Juliana Kulczyckiego i Zinaidę Gorizdro-Kulczycką. Zbiory te znajdują się obecnie w Muzeum Ziemi i w Muzeum Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Ponadto opisano kilka nowych okazów, znalezionych w ostatnich latach przez Jerzego Dzika (Instytut Paleobiologii PAN) i Grzegorza Rackiego (Uniwersytet Śląski). Kolekcja starsza została po części opisana przez Gorizdro-Kulczycką (1934, 1950) i Kulczyckiego (1956, 1957). Okazy badane pochodzą przede wszystkim z Wietrzni, Kadzielni i Psich Górek w Kielcach oraz z Ostrówki i innych odsłonięć w regionie gałęzickim, a także z Kowali na południe od Kielc i Płucek w pobliżu Łagowa (Fig. 1). Ustalenie wieku okazów ze starszych kolekcji (Tabela 1) jest obecnie niezmiernie utrudnione. Wyżej wymienieni autorzy korzystali, przy określaniu pozycji stratygraficznej okazów, z podziału stratygraficznego używanego przez Czarnockiego (m.in. w Gorizdro-Kulczycka 1934). Czarnocki stosował swoisty trójdzielny podział franu i nie uwzględniał w rozważaniach stratygraficznych nieizochroniczności granic wydzieleń litostratygraftcznych w dewonie świętokrzyskim, spowodowanej m. in. synsedymentacyjną tektoniką blokową (Szulczewski 1989). Datowanie okazów nowych przedstawione jest w Tabeli 2. W starszych zbiorach stwierdzono obecność przedstawicieli rodzin Ptyctodontidae, Holonematidae, Plourdosteidae, Pholidosteidae, Selenosteidae, Titanichthyidae i Dinichthyidae. Zilustrowano nie opisane przez poprzedników fragmenty szkieletu Malerosteus gorizdroe Kulczycki, 1957: puszkę nosową (Fig. 3A-C) i płytkę zanosową (postnasale) (Fig. 3D-G). Wbrew doniesieniom Gorizdro-Kulczyckiej (1950) i Kulczyckiego (1957) nie potwierdzono obecności Antiarcha w badanym materiale. Okaz zaliczony przez Kulczyckiego (1957) do Bothriolepis (Antiarcha) jest prawdopodobnie przedstawicielem Brachythoraci (Arthrodira). Wśród okazów nowych znaleziono przedstawicieli Ptyctodontidae: fragmenty płytek zębowych (Fig. 2A-C) i brzusznej środkowej (medioventrale; Fig. 2E) Rhynchodus sp. oraz fragment kolca grzbietowego o nieokreślonej przynależności gatunkowej i rodzajowej (Fig. 2D). Oprócz ptyktodontów występują tam okazy Plourdosteidae i Dinichthyidae, a wśród tych ostatnich duża płytka karkowa (nuchale), należąca do Dunkleosteus sp. (Fig. 4A) oraz fragment grzbietu czaszki wraz z płytką szczękową dolną (inferognathale) młodocianego osobnika nowego gatunku z rodzaju Eastmanosteus (Fig. 4B). Należy on prawdopodobnie do tego samego gatunku, co najbardziej kompletny polski okaz Dinichthyidae, opisany przez Kulczyckiego (1957: pl. IV: 1, 2). Gatunkowi temu poświęcone będzie odrębne studium.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 413-426
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conodonts from Ordovician ophiolites of central Kazakhstan
Konodonty z ordowickich ofiolotow srodkowego Kazachstanu
Autorzy:
Zhylkaidarov, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22753.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Kazachstan
taksonomia
osady pelagiczne
konodonty
ordowik
skamienialosci
paleozoik
paleontologia
skaly ofiolitowe
Opis:
Central Kazakhstan is frequently referred to as a hypothetical Paleozoic continent Kazakhstania, although its geological structure suggests that in the early Paleozoic it was either a series of island arcs or microcontinents separated by small oceanic basins, each having its own history of development. The cherty and volcanogenic-cherty deposits of the south-western Predchingiz Region and the North Balkhash Region in central Kazakhstan represent an ophiolite rock association with pelagic sediments. The Early-Middle Ordovician conodonts found in the cherty rocks are the only fossils useful for precise dating of the strata and for interpretation of the palaeobiogeographic relations. A low taxonomic diversity is typical of conodonts from these pelagic sediments. Most of them are of the Baltic type, and only some, like Paroistodus horridus and Histiodella tableheadensis, represent other, apparently more warm-water faunal elements. Deep-water conodont faunas from central Kazakhstan are coeval with the Early-Middle Ordovician conodonts from the shelf deposits of southern Kazakhstan, but the latter are taxonomically more diverse and contain warm-water forms (e.g., Juanognathus variabilis, Reutterodus andinus, Serratognathus bilobatus, and Bergstroemognathus extensus). This corroborates the idea that Kazkhstania was closer to the equator, than to the Baltic region in the Ordovician.
Środkowy Kazachstan często bywa określany jako hipotetyczny paleozoiczny kontynent Kazachstania, chociaż budowa geologiczna wskazuje, że obszar ten we wczesnym paleozoiku był szeregiem łuków wysp lub mikrokontynentów, przedzielonych niewiekimi basenami oceanicznymi i mających własną historię geologiczną. Czerty i osady pochodzenia wulkaniczno-czertowego w pd.-zach. Regionie Przedczyngiskim i w Regionie Północnego Bałchaszu reprezentują zespół skał ofiolitowych z osadami pelagicznymi. Znajdowane w czertach konodonty są jedynymi skamieniałościami nadającymi się do dokładnego datowania tych utworów i ich interpretacji paleobiogeograficznej. Małe zróżnicowanie taksonomiczne jest typowe dla konodontów z osadów pelagicznych. Wiekszość należy do typu bałtyckiego, a tylko nieliczne np. Paroistodus horridus i Histiodella tableheadensis reprezentują inne, bardziej ciepłowodne elementy faunistyczne. Te głębokomorskie fauny odpowiadają wczesno- i środkowoordowickim zespołom konodontowym z osadów szelfowych południowego Kazachstanu, ale zespoły płytkowodne są bardziej zróżnicowane taksonomicznie i zawierają gatunki ciepłolubne (np. Juanognathus variabilis, Reutterodus andinus, Serratognathus bilobatus i Bergstroernognathus extensus). Potwierdza to pogląd, że Kazachstania w ordowiku leżała bliżej równika niż obszaru bałtyckiego.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1998, 43, 1; 53-68
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies