Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ewolucja języka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    O pojęciu „technologia” w informatyce
    Dichotomy of the Term “Technology” Within the Wider Definition of Information Technology
    Autorzy:
    Piecuch, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197608.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    ewolucja języka
    technika
    technologia
    language evolution
    technology
    Opis:
    Pojęcia takie jak: technologie informatyczne, technologie informacyjne oraz technologie informacyjno-komunikacyjne funkcjonują w obiegu, także naukowym, od dwóch dekad. Wszyscy ich używamy nie zastanawiając się nad poprawnością ich stosowania. Czy w istocie wszystko, z czym mamy do czynienia w obszarze informatyki jest technologią? W opracowaniu podjęto dyskusję i próbę odpowiedzi na to pytanie.
    The term information technology has grown to embrace an array of technologies and related disciplines. Information technology is the study, design, development, implementation, support or management of computer-based information systems – particularly software applications and computer hardware. For two decades, we have also used such terms in the scientific circuit, as well. However, is this correct? In fact, is everything we deal in the field of computer science is a technology? The scope of this article study undertook a discussion and an attempt to answer this question.
    Źródło:
    Dydaktyka informatyki; 2021, 16; 77-89
    2083-3156
    2543-9847
    Pojawia się w:
    Dydaktyka informatyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Discussion of Some Possible Stages in the Evolution of Syntax
    Dyskusja nad kilkoma możliwymi etapami ewolucji syntaksy
    Autorzy:
    Krzek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892205.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja języka
    gramatykalizacja
    protojęzyk
    language evolution
    grammaticalization
    fossils
    protolanguage
    Opis:
    Niniejszy artykuł zawiera przegląd możliwych etapów w ewolucji syntaksy. Autorka twierdzi, opierając się m.in. na badaniach takich uczonych, jak: Heine & Kuteva (2007), Jackendoff (1999), Johansson (2005) i Burling (2002), że syntaksa rozwijała się stopniowo, a nie jak utrzymuje Bickerton (1990) za jednym zamachem.
    This paper provides an overview of some possible stages in the evolution of syntax. It is argued, following Heine & Kuteva (2007), Jackendoff (1999), Johansson (2005), and Burling (2002), that syntax developed gradually through clearly identifiable developmental stages, not as maintained by Bickerton (1990) in one fell swoop.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 41-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys naturalistycznej koncepcji intencjonalności
    Autorzy:
    Tałasiewicz, Mieszko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705226.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intencjonalność
    E. Husserl
    znaczenie
    intencja komunikacyjna
    nadawca
    odbiorca
    ewolucja języka
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony przedstawieniu zarysu nowej, naturalistycznej koncepcji intencjonalności. W myśl tej koncepcji pierwotna intencjonalność jest relatywną do podmiotu postrzegającego własnością pewnych obiektów fizycznych (podobnie jak np. kolor), polegającą na tym, że obiekty te - na przykład strzałki - w interakcji z aparatem poznawczym odbiorcy wyznaczają pewien kierunek w przestrzeni fizycznej. Twierdzę, że intencjonalność wyrażeń jest pochodna względem intencjonalności tego rodzaju i wywodzi się z „naturalnej” intencjonalności gestów i spojrzeń. Również intencja komunikacyjna jest wtórna wobec intencjonalności naturalnej. Pokazuję również, że choć prima facie koncepcja ta jest bardzo odległa od klasycznych teorii intencjonalności Brentana, Twardowskiego i Husserla, to w pracach tego ostatniego można znaleźć potwierdzające ją spostrzeżenia.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 389-400
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traces du passé dans le français contemporain
    Autorzy:
    Marzys, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953808.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja języka
    fonologia
    morfologia
    składnia
    leksyka
    language evolution
    phonology
    morphology
    syntax
    lexis
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 5; 29-39
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fleksja w strukturze i ewolucji języka jako przedmiot badań językoznawczych
    Inflection in the Structure and the Evolution of Language as a Focus of Linguistic Research
    Autorzy:
    Książek-Bryłowa, Władysława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954219.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    fleksja polska
    ewolucja języka
    warianty fleksyjne
    deklinacja
    koniugacja
    Polish inflection
    evolution of the language
    inflectional variants
    declension
    conjugation
    Opis:
    The focus of the author’s interest is the overwiev of various problems within the field of inlection. The author differentiates between the internal and external inflection and highlights paradigmatics and the descriptions of inflectional catergories. According to her, the research perfomed by Jerzy Kuryłowicz marked the breakthrough in the field and resulted in the introduction of the term: isomorphism. Structural descriptions were particularly important (the approaches of I. Bajerowa, M. Honowska,W.Rzepka), as well as normative ones (H. Satkiewicz and W. Książek – Bryłowa). The author compiles also the works concerned with literary language and inflectional categories in the history of the Polish language.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 31-51
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena stabilności ekspresywnej leksemu trawelebryta
    Autorzy:
    Hwaszcz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559737.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    contemporary Polish
    lexeme „trawelebryta”
    expressive stability
    semantic shift
    language evolution
    współczesny język polski
    leksem trawelebryta
    stabilność ekspresywna
    zmiana znaczenia
    ewolucja języka
    Opis:
    An appraisal of the expressive stability of the word „trawelebryta” The aim of this paper is to define the meanings as well as to establish the contexts in which one can find the relatively new lexeme trawelebryta ‘travelebrity’ in the Polish language. Its novelty manifests itself in the lack of the spelling unification, which additionally implies that the word is not well-ingrained in the language yet. On the other hand, the lexeme serves as a word-formation base for other lexemes, which in turn indicates that the word is already a part of the mental lexicon of native speakers of Polish. Although it was determined that the lexeme is relatively stable, we found five distinctive meanings, which are still undergoing certain semantic and formal modifications. The evolution of its meaning shows a tendency to shift towards negative connotations, from neutral to colloquial, and, in extreme cases, even to the offensive ones. It was evidenced by sets of synonyms and contexts to which the lexeme was assigned. The paper ultimately shows that the adaptation process of the lexeme in the Polish language is not over yet.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 51; 53-66
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lingua vulgaris. Między językiem łacińskim a językiem francuskim. Pozycja przydawki przymiotnej liczebnikowej
    Lingua vulgaris. Between Latin and French. The Distribution of Numerals in the Function of Attributives
    Autorzy:
    Duliński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892215.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    łacina ludowa
    ewolucja szyku
    syntagma nominalna
    ewolucja języka łacińskiego
    późna łacina
    Vulgar Latin
    the evolution of the pattern
    the nominal syntagma
    evolution of the Latin language
    Late Latin
    Opis:
    This article aims at the reconstruction of the evolution of the distribution of numerals in the function of attributive premodifiers within the noun phrase throughout the period of Late Latin. The analysis employs three source texts: Classical Latin (as a point of reference), Late Latin and Old French, respectively. The research results are presented in the form of charts.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 101-116
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekraczanie granic składni semantycznej Stanisława Karolaka
    Autorzy:
    Kleszczowa, Krystyna
    Termińska, Kamilla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567880.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    syntax
    predicative-argumentative structure
    model of the concept of persuasion
    contemporary Polish language
    language evolution
    składnia
    struktura predykatowo-argumentowa
    model pojęcia nakłaniania
    współczesny język polski
    ewolucja języka
    Opis:
    The authors – participants of the seminar devoted to the “Comparative syntax of predicative expressions in Polish, French and Italian”, conducted by Stanisław Karolak in the 1970s – decided to suggest an extension of the PSPA concept of syntax (podstawowa struktura predykatowo-argumentowa – the basic predicativeargumentative structure). They selected the predicates of persuasion because they studied them during their work with Professor Karolak (consult the Bibliography). For this purpose, they developed the abstract predicative-argumentative structure for a greater class, thus nullifying the requirement of the identity of the root as well as the differences in the content of the particular predicates. Therefore we may say that it is a model of the concept of persuasion. The validity of linking the exponents of the abstract predicate which have dissimilar roots is accounted for by the semantic morphological-syntactic restrictions, therefore the model that is put forward may be referred to as the conceptual model which is supported by the paradigmatic syntax. The model covers powodować ‘to cause something’, which is a clear indication that the predicates of persuasion belong to a more general class of causatives. In order to reject the plethora of various types of causation, the authors applied a morphologicalsyntactic filter.In the further part of the text the authors put forward an internal division of the concept of persuasion on the basis of syntactic and morphological exponents. Therefore a separate class is constituted by the predicates of the benefit for x (prosić ‘to ask for something’, błagać ‘to beg’, the former modlić kogoś o coś); a different group is constituted by the predicative expressions such as the following radzić ‘to advise somebody to do something’, zalecać ‘to recommend somebody to do something’, podszeptywać ‘to suggest something to somebody’, in which the resultative event is beneficial to y; the class of predicates with the meaning ‘x acts intentionally so that y does not do Z2’ (odciągać ‘to dissuade from’, odwodzić ‘to discourage from’, ostrzegać ‘to warn against’, wyperswadować ‘to reason somebody out of something’, zabraniać ‘to forbid’, powstrzymywać ‘to keep somebody from doing something’). The focus of the authors is on the class of predicates which takes into account evaluation, especially negative evaluation: podpuszczać ‘to lead somebody on’, judzić ‘to incite’, podżegać ‘to instigate’ etc.The model that is presented in the article enables us to establish and interpret the area of language in question not only in the modern Polish language, but also in the historical Polish language. Moreover, the model may be applied to comparative studies.
    Autorki, uczestniczki konwersatorium nt. „Składnia konfrontatywna wyrażeń predykatywnych w języku polskim, francuskim i włoskim”, prowadzonym przez Stanisława Karolaka w latach siedemdziesiątych, postanowiły zaproponować rozszerzenia koncepcji składni PSPA (podstawowej struktury predykatowo-argumentowej). Wybrały predykaty nakłaniania, bo takimi zajmowały się w czasie prac z Profesorem Karolakiem (zob. bibliografia). W tym celu zbudowały abstrakcyjną strukturę predykatowo-argumentową dla większej klasy, uchylając wymóg identyczności rdzenia, także różnice w treści poszczególnych predykatów, powiedzieć zatem można, że to model pojęcia nakłaniania. Zasadność wiązania różnordzennych wykładników abstrakcyjnego predykatu tłumaczą semantyczne restrykcje morfologiczno-składniowe, zatem zaproponowany model można nazwać schematem myślowym podpartym składnią paradygmatyczną. W modelu mieści się powodować, co jest wyraźnym sygnałem, że predykaty nakłaniania należą do ogólniejszej klasy kauzatywów. Żeby odrzucić bogactwo różnych typów kauzacji, stosują filtr morfologiczno-składniowy.W dalszej części tekstu autorki proponują wewnętrzny podział pojęcia nakłaniania na podstawie wykładników składniowych i morfologicznych. Tak więc osobną klasę tworzą predykaty korzyści dla x-a (prosić, błagać, dawne modlić kogoś o coś); inną grupę tworzą wyrażenia predykatywne typu radzić, zalecać, podszeptywać, w których zdarzenie skutkowe jest korzystne dla y-a; wyraźnie kształtuje się klasa predykatów znaczeniu ‘x działa intencjonalnie, aby y nie robił Z2’ (odciągać, odwodzić, ostrzegać, wyperswadować, zabraniać, powstrzymywać). Najwięcej uwagi poświęcają klasie predykatów uwzględniających wartościowanie, zwłaszcza wartościowanie negatywne: podpuszczać, judzić, podżegać itd. Zaproponowany w artykule model pozwala zakreślić i zinterpretować interesujący nas obszar języka nie tylko we współczesnej polszczyźnie, ale również w polszczyźnie historycznej, co więcej - daje się stosować do studiów konfrontatywnych.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2017, 14
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gorzkie żale – skarb języka polskiego okresu baroku
    Lenten Lamentations – a treasure of the Polish language heritage of the Baroque era
    Autorzy:
    Duda, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497094.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    życie religijne w Polsce
    historia tekstów sakralnych
    język tekstów religijnych
    ewolucja języka polskiego
    archaizmy językowe
    religious life in Poland
    history of sacred texts
    language of religious texts
    evolution of the Polish language
    language archaisms
    Opis:
    This article discusses the circumstances under which Lenten Lamentations were composed and how this devotion won popularity in Poland and among the Polish communities abroad. Also discussed are a selection of linguistic features that Lenten Lamentations display (e.g. some archaic inflection, typical syntactic constructions or lexical and semantic archaisms) and the problems related to the modernization of the text. The need for modernizing the textual organization of Lenten Lamentations resulted both from the evolution of the Polish language system as well as from the changes taking place in culture and religion. Since this article was originally written in relation with the collective volume Amargas lamentaciones. Un tesoro de la espiritualidad y de la cultura polaca para el Papa Francisco y el Mundo Hispano (Coordinación del proyecto y traducción de textos Pablo de la Fuente y Cezary Taracha, Lublin 2015), addressed to Spanish-speaking audiences, the author also discusses this collective publication and puts forward a (rhetorical?) question how to present the complexity and „exoticism” of issues like the evolution of the Polish language (grammatical and semantic changes etc.) to a non-Polish recipient.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 97-112
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia – kultura – język. O mechanizmach rozwoju polszczyzny
    History – culture – language. Mechanisms of language development: The case of Polish
    Autorzy:
    Dubisz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40494497.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    historia
    kultura
    język
    ewolucja języka
    mechanizmy rozwoju polszczyzny
    czynniki pozajęzykowe
    czynniki wewnętrznojęzykowe
    czynniki zewnętrznojęzykowe
    history
    culture
    language
    language evolution
    mechanisms of development of the Polish language
    extralinguistic factors
    language-internal factors
    language-external factors
    Opis:
    Interpretacja mitu o wieży Babel pozwala wychwycić ogólny mechanizm kształtowania się języków: zdarzenie / dzieje / historia > zmiany kulturowe > zmiany językowe, czyli zjawisko pozajęzykowe > zmiany zewnętrznojęzykowe > zmiany wewnętrznojęzykowe. Najczęstsze zajwiska pozajęzykowe to ruchy migracyjne, wydarzenia polityczne, wydarzenia nadnaturalne i uwarunkowane cywilizacyjnie. Czynniki zewnętrznojęzykowe układają się w cztery opozycyjne procesy występujące w dwóch płaszczyznach : demokratyzacja <--> elitaryzacja; etnicyzacja <--> globalizacja. W tej sferze czynników kształtują się także wzory mowy, których repertuar sprowadza się do pięciu typów opozycji: konserwatyzm – modernizm, kosmopolityzm – nacjonalizm, puryzm – liberalizm, normatywizm – wolicjonalizm, racjonalizm – emocjonalizm. Na oddziaływania czynników pozajęzykowych i zewnętrznojęzykowych nakładają się mechanizmy wewnętrznojęzykowe regulujące proporcje między składnikami systemu językowego: kompletacja, ekonomizacja, unifikacja, repartycja i nobilitacja.
    Interpreting the myth of the Tower of Babel enables us to capture the general mechanism of language development: an event / experiences / history > cultural changes > linguistic changes, i.e., an extra-linguistic phenomenon > external language changes > internal language changes. Among the most common extralinguistic phenomena are migrations, political events, supernatural and civilization-driven events. External factors affecting language change form an array of four divergent processes along two separate lines: democratization ↔ eliticization; ethnicization ↔ globalization. These factors also influence the emergence of language patterns, the repertoire of which boils down to five types of oppositions: conservatism – modernism, cosmopolitanism – nationalism, purism – liberalism, normativism – volitionalism, rationalism – emotionalism. The impact of extralinguistic and language-external factors overlaps with the internal linguistic mechanisms that balance the components of a linguistic system: completion, economization, unification, repartition, and nobilitation.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2024, 815, 6; 11-22
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najnowsze dzieje języka polskiego (1918–2018)
    Latest history of the Polish language (1918–2018)
    Autorzy:
    Dubisz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200690.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    historia języka
    najnowsze dzieje polszczyzny
    ewolucja języka polskiego
    system językowy – czynniki zewnętrznojęzykowe
    czynniki wewnętrznojęzykowe
    tendencje socjolingwistyczne
    tendencje rozwoju systemu językowego
    language history
    latest history of the Polish language
    Polish language evolution
    language system
    extra-linguistic factors
    intra-linguistic factors
    sociolinguistic trends
    language system development trends
    Opis:
    Najnowsze dzieje języka polskiego (1918–2018) przebiegały w czterech fazach (1918–1939, 1939–1945, 1945–1990, po 1990). W sferze zjawisk zewnętrznojęzykowych i tendencji socjolingwistycznych polszczyzna ewoluowała od statusu języka elitarnego do kodu zdemokratyzowanego oraz od dwudzielnego podziału odmian komunikacyjnych (język ogólny : dialekty) do podziału trójdzielnego (język ogólny : dialekty ludowe : kody mieszane). W sferze zjawisk wewnętrznojęzykowych dominowały tendencje do ekonomizacji i do kompletacji środków językowych w całym przebiegu dziejów przy zachowaniu równomiernej dynamiki pozostałych tendencji (unifikacja, repartycja, nobilitacja). Procesy te i szczegółowe zmiany językowe w sposób proporcjonalny objęły wszystkie warstwy strukturalne systemu polszczyzny, co świadczy o efektywności procesów optymalizacyjnych.
    The latest history of the Polish language (1918–2018) consists of four phases (1918–1939, 1939–1945, 1945–1990, after 1990). In the area of extra-linguistic phenomena and sociolinguistic trends, the Polish language has evolved from the status of an elite language to a democratised code and from the double division of communication varieties (common language : dialects) to the triple division (common language : folk dialects : mixed codes). In the area of intra-linguistic phenomena, the trends of economisation and completion of linguistic devices dominated throughout the history, while preserving the uniform dynamics of other trends (unification, repartition, nobilitation). These processes and specific language changes have affected all structural layers of the Polish language system in a proportional manner, which proves the effectiveness of optimisation processes.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2022, 799, 10; 11-26
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Homo sapiens: the speaking animal
    Homo sapiens: mówiące zwierzę
    Autorzy:
    Droste, Filip G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953538.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja
    psycholingwistyka
    pochodzenie języka
    komunikacja
    evolution
    psycholinguistic
    origin of language
    communication
    Opis:
    Teorie pochodzenia człowieka nie są do dzisiaj tak rozbudowane i uzasadnione jak wiele teorii kosmologicznych. Specjaliści różnych dyscyplin poszukują odpowiedzi na pytania zarówno o ewolucję człowieka jako organizmu biologicznego, jak i – szczególnie – istoty myślącej i mówiącej. W artykule omówiono pokrótce fakty paleontologiczne i związane z nimi teorie, a także opisano eksperymenty mające na celu dotarcie do sformułowania przekonującej teorii pochodzenia i rozwoju myślenia i mowy. Ważnymi punktami odniesienia w tych rozważaniach są: ewolucja biologiczna ssaków naczelnych, procesy myślowe u człowieka (i nie tylko), komunikacja, myślenie językowe. Wśród przywołanych ujęć powstawania mowy ludzkiej jest i dziecko jako tabula rasa, i teoria istnienia języka jako wrodzonego u ludzi (N. Chomsky). Przywołane w artykule konkretne przykłady użycia języka poddaje się analizie psycholingwistycznej: jak od obserwacji faktu i powstania wyobrażenia dochodzimy do sformułowań językowych, co samo w sobie już jest fenomenem, a jak jeszcze potrafimy twórczo wykorzystać tę powstałą materię języka. W ten sposób rodzi się konkluzja, iż to właśnie możliwość i umiejętność używania języka postawiły człowieka na czele stworzeń i pozwoliły mu na refleksję nad sobą, uprawianie nauki i sztuki, na wiarę i refleksję religijną.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 27-43
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od średniowiecznej do współczesnej polszczyzny, czyli o stałości w języku
    From the medieval to the modern Polish language – the constant in language
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595677.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    history of language
    language change
    the constant in language
    historia języka
    ewolucja językowa
    zmienność i stałość w języku
    Opis:
    The article consists of an elaboration and support for a thesis that the history of a language and its current condition can be understood in terms of dialectic action of the change and the constant. The change is what attracts most attention of linguists, but it is the constant that decides to the largest extent about the language’s identity.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2012, 11; 209-221
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z historii polskich jednostek leksykalnych: kabała, stawiać kabałę i podobne
    Autorzy:
    Krótki, Zuzanna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611404.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    evolution of meaning, semantic shift, history of Polish, phraseology, kabała ‘cabala’
    ewolucja znaczeń
    rozwój semantyczny
    historia języka polskiego
    frazeologia
    Opis:
    The article presents the semantic changes of the Polish lexical item kabała ‘cabala’ and related units: kabalistyka ‘cabalism’, kabalista ‘cabalist, fortune-teller’, wpaść w kabałę ‘get oneself into a bad fix’, stawiać kabałę ‘to tell future’. With time, these items lost their links with their primary meanings and changed the semantic domain of application from religious (or even mystical) to colloquial. The study shows in what way these semantic shifts originated and were effected. The analysis has revealed not only the paths of semantic development of these word-forms, but also show the changes in the linguistic awareness (worldview) of the speakers of Polish.
    W artykule przedstawiono zmiany znaczeń słowa kabała oraz pokrewnych jednostek, takich jak kabalistyka, kabalista, wpaść w kabałę, stawiać kabałę. Zaobserwowano, że wskazane jednostki leksykalne z czasem straciły związek z prymarnie oznaczanym pojęciem i radykalnie zmieniły nacechowanie – z religijnego, wręcz mistycznego, na potoczne. W szkicu pokazano, w jaki sposób doszło do zasygnalizowanych modyfikacji semantycznych. Przeprowadzone analizy pozwoliły nie tylko zarysować drogi rozwoju treści wymienionych słowoform, ale również ukazały przemiany świadomości (postrzegania świata) użytkowników/nosicieli polszczyzny. Rzuciły również światło na przemiany społeczeństwa i jednostek, posługujących się polszczyzną.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od praczłowieka do Einsteina: rozważania nad ewolucją moralności i umysłu
    From Man to Einstein; Reflections on The Evolution of Morality and The Mind
    Autorzy:
    Kozłowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950646.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    ewolucja człowieka
    ewolucja wielkości mózgu
    powstanie układu plemiennego
    układ nagrody i kary
    ewolucja kulturowa
    powstanie języka
    początek matematyki
    evolution of man
    evolution of the brain size
    emergence of the
    tribal system
    reward and punishment system
    cultural evolution
    beginnings of mathematics
    emergence of language
    Opis:
    Prof. dr. hab. JAN KOZŁOWSKI – członek korespondent PAN i PAU, wykłada teorię ewolucji na Uniwersytecie Jagiellońskim i ekologię w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie. Jego zainteresowania naukowe dotyczą pogranicza ekologii i ewolucji. Jest przewodniczącym Komitetu Biologii Ewolucyjnej i Teoretycznej PAN. Więcej informacji na www.eko.uj.edu.pl/~kozlo lub www.researchgate.net.
    The article presents an subjective vision of human evolution dating back to man’s monkey ancestors. This evolution was very fast took only a few million years. It was started with the transition to the life in an open savannah which created a selection pressure on bipedalism and zooming group. This implied, in turn, the selection pressure on brain development and the growing role of social environment. At a certain stage of development tribes and their culture were formed, and Darwinian evolution was, in the sphere of the mind and customs, replaced by cultural evolution. This evolution was much faster, as it was based on the inheritance of acquired features. Rapid evolution of man was based on positive feedback and did not require the intervention of supernatural powers, such as aliens or God. If God created man, he trusted the mechanisms of evolution, as in the case of other species.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2014, 13, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies