- Tytuł:
-
Czy (i komu) potrzebne są czasopisma naukowe? Kontekst nauk społecznych
Are scientific journals needed (and by whom)? The context of the social sciences - Autorzy:
- Brzeziński, Jerzy Marian
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1368720.pdf
- Data publikacji:
- 2021-06-30
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
scientific journals
predatory journals
DORA
Impact Factor (IF)
sumIF
Web of Science
Scopus
open access
evaluation
nauki społeczne
monografie naukowe
czasopisma naukowe
drapieżne czasopisma (predatory journals)
ewaluacja
peer review
nieuczciwości w nauce (scientific misconduct) - Opis:
-
Badacze zajmują się: (1) prowadzeniem badań naukowych oraz (2) upowszechnianiem ich wyników. Badacze zatrudnieni na uniwersytetach podejmują jeszcze dodatkową aktywność – (3) przekazują intersubiektywną wiedzę naukową (sprawdzone teorie i metody pozyskiwania tej wiedzy) swoim studentom i młodym badaczom, przygotowującym pod ich kierunkiem dysertacje doktorskie. Głównym kanałem przekazywania naukowych treści (wypełnianie przez badaczy obowiązku poddawania społecznej kontroli wytworów ich umysłów) są czasopisma naukowe. Tak jest w matematyce, fizyce, chemii, biologii, naukach medycznych czy w naukach inżynierskich. Tak też – w interesujących autora naukach społecznych – jest w psychologii. Z kolei w naukach humanistycznych (filozofia, historia, literaturoznawstwo itp.) duże znaczenie przypisuje się monografiom naukowym.
Autor rozpatruje problem publikowania osiągnięć naukowych badaczy z obszaru nauk społecznych (ale jego rozważania mają też znaczenie dla klasycznych nauk humanistycznych) w czasopismach i w monografiach na tle dokonanych w Polsce – jego zdaniem - nieudolnie i bez należytego poszanowania tradycji, reform w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego (tzw. ustawa Jarosława Gowina, ministra ds. nauki szkolnictwa wyższego, autoryzującego krytykowaną ustawę).
Autor krytycznie odnosi się do negatywnych konsekwencji społecznych – zwłaszcza dla rozwoju nauki i studiów wyższych w Polsce. Autor krytycznie odnosi się do: (1) uznaniowego (bez racjonalnego uzasadnienia!) wyróżnienia listy wydawców książek naukowych, (2) stworzenia, bez należytej wnikliwości, listy czasopism. Te dwa wykazy stanowią podstawę do przeprowadzanych ewaluacji dorobku naukowego instytucji naukowych i pojedynczych badaczy. To nie mogą być rzetelne oceny.
Zdaniem autora przeliczanie publikacji na punkty prowadzi do zjawiska depersonalizacji ocen osiągnięć naukowych (w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym). Prowadzi też do udziału, zwłaszcza młodych badaczy, w „wyścigu szczurów” (formuła: Publish or Perish) oraz rodzi zjawiska patologiczne w nauce: ghostwriting, guest authorship, plagiarism, self-plagiarism, falsification of data, fabrication of data, publikowanie w predatory journals, publication bias. Środkiem zaradczym może być tylko odejście od „punktowania” publikacji i dokonywanie ocen metodą peer review.
The article raises a few issues – essential in the author’s view – which are related to the place of scientific journals in the system of science, with special emphasis laid on the publishing practice of scholars representing the social sciences. The practice of overusing bibliometric indices with which individual journals are assigned – especially in evaluation procedures – is taken into account and subjected to criticism. The author strongly supports DORA (the declaration on research assessment) when it comes to the common practice of replacing peer review with a simpler and more effective procedure of using bibliometric indices (also to assess the performance of individual scholars). When employers (for instance, universities) exert pressure on scientists to obtain points from publications, this results in a number of pathological phenomena: the emergence of predatory journals and the appearance of ‘virtual’ teams of authors only pretending to collaborate. The article ends with the author's recommendations for young scientists on how to design their careers – including how to publish wisely in scientific journals. - Źródło:
-
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 2; 9-25
0035-9629
2543-9170 - Pojawia się w:
- Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł