Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "evolution of science" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-18 z 18
    Tytuł:
    Pseudodarwinizm selekcjonistycznych modeli rozwoju nauki
    The Pseudo-Darwinism of Selectionist Models of the Development of Science
    Autorzy:
    Wagner, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38429353.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    Darwinism
    David Hull
    Stephen Toulmin
    epistemic evolution
    population thinking
    evolution of science
    evolutionary epistemology of theories
    Opis:
    The paper analyzes the incompatibility of Evolutionary Epistemology of Theories (EET) with Charles Darwin’s theory of evolution. The argument consists of four parts, each addressing a specific problem with EET and offering examples. Firstly, advocates of EET frequently misapply Darwin’s theory by asserting that evolution is teleological, which is at odds with Darwinism. Secondly, the “universal Darwinism” underlying EET is inconsistent with the relativism present in Darwin’s theory. Thirdly, because of the relativistic character of Darwin’s theory, philosophies that appeal to it need to provide additional justification for using Darwin’s ideas outside of biology, which EET fails to do. Finally, the paper demonstrates that the Darwinocentric historiography proposed by EET underappreciates neo-Lamarckism, whose model of evolution is closer to that used in EET.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2022, 30, 3; 5-32
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od informacji ku mądrości
    From Information towards Wisdom
    Autorzy:
    Lubański, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015710.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    system
    dane
    informacja
    wiedza
    mądrość
    twórcza intuicja
    ewolucja nauki
    data
    information
    knowledge
    wisdom
    creative intuition
    evolution of science
    Opis:
    The contemporary science can be defined in a cybernetic language as a self-organising system. The development of this system is guided and controlled by streams of information items produced by science. At present this development assumes more and more clearly the shape of the evolutionary variability. In its input there are data. Their united sets constitute information items which, owing to their bringing together, form the human knowledge. Integration process of the human knowledge results in the wisdom. In this way the post-industrial science has an evolutionary character coming in a form of a system “from information towards wisdom”. It is very important to state a simple sum of data not to give any information, and as well a simple sum of information items not to give any knowledge, and then a simple sum of items which constitute knowledge not to give any wisdom. Only the process of integration causes a conversion from a lower level of cognition to its higher one. The essence of this process seems to be inspired by a creative intuition of an explorer-researcher who executes the above mentioned integration.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 27-41
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gernota Böhmego idea końca ery baconiańskiej
    Gernot Böhme’s Vision of the End of the Baconian Era
    Autorzy:
    Czerniak, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341579.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Baconian era (Baconian Age)
    finalization in science
    scientific evolution alternatives
    scientific revolutions
    paradigms
    rationalism/irrationalism in the context of the evolution of empirical science
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja zawartości idei „końca ery baconiańskiej” Gernota Böhmego na tle rozwijanej przez niego w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych koncepcji „finalizacji” nauki. Autor przypomina główne założenia tej koncepcji sytuujące Böhmego na pozycjach polemicznych wobec K.R. Poppera i T. Kuhna. Jak pokazuje, idea „końca ery baconiańskiej” stanowi znaczącą rewizję wielu jej założeń, a jednocześnie punkt wyjścia krytyki tradycji baconiańskiej w filozofii nauki, zakładającej ścisły związek ewolucji nauk empirycznych z postępem cywilizacyjnym i powszechnym dobrostanem. Böhme wylicza negatywne społeczne strony i skutki przeobrażeń w nauce w dobie współczesnej, odnosząc je do zapoznanych, jego zdaniem, w przeszłości teoretycznych „alternatyw” w rozwoju nauki.
    The essay aims to reconstruct Gernot Böhme’s “end of the Baconian age” concept in the context of the main theses of the “finalization in science” idea which he developed in the 1970s and 80s. Böhme has since retreated from some parts of his theorem, arguing their invalidity in light of the “twilight” of the Baconian era in science begun by Francis Bacon’s methodological and philosophical program. Böhme polemizes with Bacon’s claim that the evolution of empirical science automatically enhances civilizational progress, and lists some contemporary negative sides of scientific progress which he criticizes from the position of philosophy of science by suggesting its cognitive “alternatives”.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2013, 1; 35-52
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How research on language evolution contributes to linguistics
    Autorzy:
    Żywiczyński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1121032.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the science of language evolution
    sign linguistics and gesture studies
    cultural evolution
    linguistic niche hypothesis
    nomothetic research
    Opis:
    This paper illustrates a methodological approach to the design of an annotated corpus using a case study of phonetic convergences and divergences by multilingual speakers in southwestern Senegal’s Casamance region. The newly compiled corpus contains approximately 183,000 annotations of multilingual, spoken data, gathered by eight researchers over a ten year span using methods ranging from structured lexical elicitation in controlled contexts to naturally occurring, multilingual conversations. The area from which the data were collected consists of three villages and their primary languages, and yet many more contribute to the linguistic landscape. Detailed metadata inform analyses of variation, the context in which a speech act took place and between whom, the speakers’ linguistic repertoires, trajectories, and social networks, as well as the larger language context. A potential path for convergence or divergence that emerged during data collection and in building and searching the corpus is the crossroads in the phonetic production of word-initial velar plosives. Word-initial [k] emerges in one language where only [ɡ] is present in the other; the third utilizes both. The corpus design makes it feasible, not only to identify areas of accommodation, but to grasp the context, enabling a sociolinguistically informed analysis of the speakers’ linguistic behavior.
    Źródło:
    Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting; 2019, 5, 1; 1-34
    2449-7525
    Pojawia się w:
    Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świętochowskiego pozytywistyczne dumania nad nauką jako motorem postępu cywilizacyjnego
    Świętochowski’s Positivist Musings on Science as the Engine of Civilizational Progress
    Autorzy:
    Szotek, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25805851.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    nauka
    funkcje nauki
    pozytywizm
    scjentyzm
    Aleksander Świętochowski
    ewolucja pozytywizmu
    science
    functions of science
    positivism
    scientism
    evolution of positivism
    Opis:
    Filozofia pozytywistyczna jest skoncentrowana na problemie nauki, a zwłaszcza na jej wynikach poznawczych i zastosowaniu. W świadomości polskich środowisk intelektualnych tej epoki można mówić o zjawisku gloryfikacji nauki. W artykule podjęto próbę przedstawienia tego zjawiska na podstawie idei najbardziej znanego przedstawiciela i ideologa pozytywizmu naukowego – Aleksandra Świętochowskiego. Jego prace najlepiej ilustrują tezę o ewolucji poglądów pozytywistów na naukę i jej społeczną rolę.  
    Positivist philosophy is focused on the problem of science and especially on its cognitive results and applications. We can say that Polish intellectual circles of this era glorified science. In her article, Barbara Szotek presents this phenomenon through the figure of Aleksander Świętochowski, the most famous representative and ideologist of scientific positivism. His works best illustrate the evolution of positivist views on science and its social role.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2021, 46; 1-20
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolutionary theology: a new chapter in the relations between theology and science
    Autorzy:
    Grygiel, Wojciech P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927002.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    evolution
    hermeneutics
    rationality
    picture of the world
    relations between science and theology
    Opis:
    Despite many arduous attempts to reconcile the separation between theology and science, the common ground where these two areas of intellectual inquiry could converge has not been fully identified yet. The purpose of this paper is to use evolutionary theology as the new and unique framework in which science and theology are indeed brought into coherent alignment. The major step in this effort is to acknowledge that theology can no longer dialogue with science but must assume science and its method as its conceptual foundation. This approach successfully does away with any tensions that may arise between the two disciplines and establishes a firm ground on which neither of them will turn into ideology. Moreover, it enables the dialogue with contemporary scientific atheism on solid grounds and the restoration of the credibility of theology in the secularist culture of the day.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 3; 101-123
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka i ewolucja w myśli Wacława Nałkowskiego
    Concepts of science and evolution in the thought of Wacław Nałkowski
    Autorzy:
    Wierciński, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471445.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Wacław Nałkowski
    nauka
    naukowcy
    ewolucja
    ewolucja środowiska psychologicznego
    rozwój cywilizacji
    science
    scientists
    evolution
    evolution of psychological environment
    the development of civilization
    Opis:
    Wacław Nałkowski is certainly an outstanding figure for Polish geography. In many publications he has also been classified as positivist, anti-metaphysician, evolutionist, anticleric and socialist. Perhaps these designations are not always right, since in his works one can also find the ideas that do not quite match the labels conferred. His broad interests, diligence, criticism in selecting arguments, and the ability to see the essence of complex phenomena of different nature (both natural and cultural), yielded several interesting reflections contained in numerous articles and books. It should be emphasized that among his written thoughts and observations there are also those that resisted rapid changes in culture and environment that occurred in the century after his death, and can also be repeated today. Among them surely are his geographic and educational concepts. However, Nałkowski’s interests extend far beyond geography. The article focuses on interpretation of Nałkowski’s statements concerning the issues associated with the development of civilization, evolution, nature, as well as philosophy and sociology of science.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2011, 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii; 57-64
    2084-5456
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twarde jądro ewolucjonizmu
    Evolutions Hard Core
    Autorzy:
    Jodkowski, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015782.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja
    filozofia nauki
    twarde jądro
    ewolucjonizm
    Darwin
    evolution
    philosophy of science
    hard core
    evolutionism
    Opis:
    The hard core of a theory is understood here as a set of those of its claims, which if contradicted by facts, lead to complete abandoning of the theory (in other cases scientists rather modify theoretical statements of minor importance). I argue therefore that it is an illusion that a set of statements about variation and natural selection is such a hard core of Darwinistic theory. In real practice these statements are compatible with almost all imaginable facts, therefore they have non-empirical character. They are only a camouflage for deeper and more fundamental claims, philosophical ones, and more exactly: materialistic, naturalistic and anti-religious ones. In this paper the I analyze a number of citations proving that leading evolutionists, from Darwin onwards, openly accepted this philosophical beliefs which are the true hard core of evolution.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 77-117
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy chrześcijanin musi być kreacjonistą młodej Ziemi?
    Whether or not a Christian has to be a Young Earth creationist?
    Autorzy:
    Chaberek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034287.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    kreacjonizm
    ewolucjonizm
    stworzenie
    Księga Rodzaju
    nauka
    religia
    creationism
    evolution debate
    creation
    The Book of Genesis
    science
    religion
    Opis:
    This paper answers the question of whether or not a Christian has to be aYoung Earth creationist. The article opens with the typology of the currentpositions in the creation-evolution debate. Basing itself on this typology,it presents Young Earth creationism as one of four positions, the only onethat denies the concept of “deep time”. Next, the paper presents the genesisof Young Earth creationism in Western thought. In the third part there is abrief response to the argument of the proponents of a Young Earth that earlyChristianity supported the young age of the universe. In the following partit is explained that Young Earth creationism confuses the scientific withthe theological statements. At the end, a document of the Catholic Churchis presented which explains that Catholics can understand the “day” in thecreation account as either a natural day or any other period of time. Thismakes room for other positions within Catholic orthodoxy apart from thatof a Young Earth.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2018, 88, 2; 65-80
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theological Insight into the Phenomenon of Life: the Bios as a Vestigium Dei
    Wgląd teologiczny w fenomen życia: "Bios" jako "Vestigium Dei"
    Autorzy:
    Duszek, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050779.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    nauka i religia
    stworzenie
    ewolucja
    projekt
    teologia przyrody
    science and religion
    creation
    evolution
    project
    theology of nature
    Opis:
    Contemporary discussion on the phenomenon of life is a meeting point for natural sciences and religion. In their dialogue, two extreme opinions prevail, which make us understand life either as a coincidental product of evolution or as an intelligent design created by an external intervention. Both views are reductionist and represent a misunderstanding of the multi-planar character of human cognition. Mature theological insight should not follow this path. Therefore, the article is an attempt to look at the phenomenon of life in a different way. It takes up the theological interpretation of biological life, according to the medieval-originating category of vestigium Dei. However, this notion must be reconstructed in such a way that it takes into account the semantic matrix that developed around it in the twentieth century. The newly developed category of vestigium is a hermeneutical key that allows us to better understand what it means that life, already in its basic manifestations, has a transcendental reference to God, as His trace.
    Współczesna dyskusja nad fenomenem życia jest miejscem spotkania nauk przyrodniczych i religii. W ich dialogu przeważają dwie skrajne opinie, które każą rozumieć życie albo jako przypadkowy produkt ewolucji, albo jako inteligentny projekt powstały dzięki zewnętrznej interwencji. Obydwa spojrzenia są redukcjonistyczne i stanowią przejaw niezrozumienia wielopłaszczyznowości ludzkiego poznania. Dojrzały wgląd teologiczny nie powinien podążać tą ścieżką. Dlatego artykuł jest próbą innego spojrzenia na fenomen życia. Podjęta zostaje w nim teologiczna interpretacja życia biologicznego według wywodzącej się ze średniowiecza kategorii vestigium Dei. Pojęcie to musi być jednak przebudowane tak, by uwzględniało osnowę semantyczną, która narosła wokół niego w XX wieku. Opracowana na nowo kategoria vestigium stanowi klucz hermeneutyczny, który pozwala lepiej zrozumieć, co to znaczy, że życie już w swoich podstawowych przejawach posiada transcendentalne odniesienie do Boga jako ślad.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2019, 13, 1; 59-72
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego teoria ewolucji nie spełnia kryterium naukowości
    Why Evolution Fails the Test of Science
    Autorzy:
    Hunter, Cornelius G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553206.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    teoria ewolucji
    fakt ewolucji
    anatomia porównawcza
    zmiana na małą skalę
    zapis kopalny
    nauka
    religia
    teologiczne założenia teorii ewolucji
    theory of evolution
    fact of evolution
    comparative anatomy
    small-scale change
    fossil record
    science
    religion
    theological presuppositions of the theory of evolution
    Opis:
    Istnieje, jak lubią twierdzić ewolucjoniści, góra świadectw na rzecz teorii Karola Darwina. Jednak ilość nie zawsze przekłada się na jakość. W większości świadectwa te można zaliczyć do jednej z trzech kategorii: anatomii porównawczej, zmian na małą skalę i zapisu kopalnego. Przestudiujemy wszystkie te kategorie i zobaczymy, że w każdej z nich obecny jest ten sam schemat: świadectwa przemawiają za teorią ewolucji tylko wówczas, gdy rozpatrywane są w sposób wybiórczy i powierzchowny. Natomiast po skrupulatnym ich przeanalizowaniu okazują się niejednoznaczne, a nawet przemawiają przeciwko teorii ewolucji. Świadectwa przemawiające za teorią ewolucji oceniane są na podstawach religijnych, przy przyjęciu założeń na temat natury Boga i tego, co ten Bóg by zrobił, a czego nie. Ewolucjonizm darwinowski znacznie trafniej byłoby postrzegać jako teorię religijną, która przeniknęła do nauk przyrodniczych, niż jako teorię naukową, która jest sprzeczna z pewnymi religijnymi przekonaniami. Usiłując zachować wolność nauki od religii, teoria ewolucji w istocie narzuca jej religię i skutkiem tego narusza integralność nauki per se. Ewolucjoniści zawsze utrzymywali, że ich teoria jest obiektywnym wnioskiem, którego podstawę stanowi ściśle naukowa analiza danych. To jednak po prostu nieprawda. Teoria ewolucji jest nieprawdopodobną opowieścią, której siłą napędową są teologiczne założenia i religijne sentymenty, nie zaś naukowe rozumowanie.
    There is, as evolutionists like to say, a mountain of evidence for Charles Darwin’s theory. But quantity does not always make for quality. For the most part, this evidence falls into three categories: comparative anatomy, small-scale change, and the fossil record. We will survey each category and see the same pattern in each case: only when used selectively or superficially does the evidence support evolution. When carefully considered, the evidence is ambiguous and even argues against evolution. The evidence for the theory of evolution are assessed on religious grounds, based on presuppositions about the nature of God and what this God would and would not do. It would be far more accurate to view Darwinian evolution as a religious theory that has penetrated natural science rather than as a scientific theory that impinges on our religious understandings. In purporting to keep science free from religion, evolution foists religion on science and thereby subverts the very integrity of science. Evolutionists have consistently promoted their theory as an objective conclusion based on a purely scientific analysis of the data. This is simply inaccurate. Evolution is an unlikely story fueled by theological presuppositions and religious sentiment, not scientific reasoning.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 53-78
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolutionism–Creationism: In Search for a Platform of Dialogue
    Ewolucjonizm–kreacjonizm. Poszukiwanie płaszczyzny dialogu
    Autorzy:
    Dąbek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791015.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ewolucja
    dialog ewolucjonizm–kreacjonizm
    relacja nauka–religia
    filozofia nauki
    evolution
    dialogue between evolutionism and creationism
    relationship between science and religion
    philosophy of science
    Opis:
    W artykule przedstawiona została próba wskazania płaszczyzny dyskusji ewolucjonistów z kreacjonistami, która umożliwiałaby dialog zwiększający szansę wypracowania spójnego światopoglądu łączącego elementy wiedzy naukowej i wiary religijnej. W odniesieniu do różnych typów wiedzy zaproponowane zostało wyróżnienie trzech poziomów: 1) przedmiot badań, 2) wiedza o tym przedmiocie, 3) interpretacja tej wiedzy. Dialog może być prowadzony już na poziomie drugim, lecz z poszanowaniem wzajemnej autonomii i ukierunkowaniem raczej na inspirację, niż na integrację. Właściwą płaszczyzną dialogu jest poziom trzeci: interpretacja wiedzy oraz budowanie wizji świata i człowieka. Celem dialogu na tym poziomie jest integracja wszystkich elementów światopoglądu i dążenie do wyjaśnienia i zrozumienia całej rzeczywistości.
    This article seeks to indicate a platform for discussion between evolutionists and creationists, which will enable dialogue and increase the chance of developing a coherent worldview that combines elements of scientific knowledge and religious faith. In the context of various types of knowledge, three levels are indicated: (1) the subject of research, (2) knowledge of this subject, and (3) interpretation of this knowledge. Dialogue can be undertaken and conducted already at the second level, but only accompanied by both respect for mutual autonomy and a focus on inspiration rather than integration. The appropriate level of dialogue is the third level: the interpretation of knowledge and building an overarching view of the world and man. The aim of dialogue at this level is to integrate all elements of a worldview and to strive to explain and understand the whole reality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 51-70
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Darwinowska teoria ewolucji w wypowiedziach Jana Pawła II
    Darwin’s Theory of Evolution in the Statements of John Paul II
    Autorzy:
    Rupiński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082433.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Jan Paweł II
    teoria ewolucji
    teistyczny ewolucjonizm
    Karol Darwin
    nauka a religia
    John Paul II
    theory of evolution
    theistic evolution
    Charles Darwin
    science and religion
    Opis:
    Artykuł omawia wypowiedzi Jana Pawła II, w których jako papież odnosił się do teorii ewolucji i podejmował się jej oceny z punktu widzenia chrześcijańskiej nauki o stworzeniu. Zgodnie z popularnym poglądem Jan Paweł II pogodził chrześcijański kreacjonizm z ewolucjonizmem i nawet wprost określany jest jako ewolucjonista. Na podstawie konkretnych wypowiedzi papieża został wykazany szereg trudności w uzasadnieniu tak postawionej tezy. Analizie zostały poddane teksty papieskich katechez na temat stworzenia z lat 1985–1986, a także przesłania, które w 1996 roku wystosował do członków Papieskiej Akademii Nauk. Jan Paweł II zaznaczył, pod jakimi warunkami ewolucjonizm jest możliwy do pogodzenia z nauką chrześcijańską, odrzucając dogmatyczne zasady, które stały u podstaw darwinowskiej teorii ewolucji. Postulował jednak stanowisko, w którym naukowa wizja świata nie jest niezgodna z wizją religijną, a obie uzupełniają się, opisując inne wymiary rzeczywistości.
    This article is a presentation of the statements of John Paul II in which, as Pope, he referred to the theory of evolution and assessed it from the point of view of the Christian doctrine of cre ation. He is thought to have reconciled Christian creationism with evolution, and has even been explicitly described as an evolution ist. However, on the basis of his actual statements it is argued here that justifying such a thesis runs into difficulties. The paper exam ines the texts of papal catecheses on creation from 1985-1986, as well as messages sent by him to members of the Pontifical Academy of Sciences in 1996. John Paul II pointed out under what conditions evolution would be compatible with Christianity, rejectingthe dogmatic principles that underpin the Darwinian theory of evolution. At the same time, though, he postulated a position in whichthe scientific vision of the world does not contradict the religiousvision, and where they complement one another, describing different dimensions of reality.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 113-138
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty sporu kreacjonizmu z ewolucjonizmem
    Selected aspects of the dispute between creationism and evolution
    Autorzy:
    Kucharczyk, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494358.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    ewolucjonizm
    kreacjonizm
    darwinizm
    teizm
    ateizm
    Biblia
    nauka
    wiara
    metafizyka
    filozofia nauki
    evolution
    creationism
    darwinism
    theism
    atheism
    theology
    Bible
    science
    faith
    metaphysics
    philosophy of science
    Opis:
    Artykuł dotyczy źródeł sporu między kreacjonistami i ewolucjonistami, jego historii oraz różnych jego aspektów: naukowego, filozoficznego, teologicznego, prawnego oraz społeczno-etycznego. Jest pewną formą syntezy tematu, ale z pewnymi elementami analizy niektórych idei i argumentów obecnych w nim.
    The article is about the sources of the dispute between creationists and evolutionists, its history and several aspects: scientific, philosophical, theological, legal, social and ethical one. It is a kind of the synthesis of the subject, but with some elements of analysis of selected ideas and arguments present in this dispute.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 1; 121-154
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Romanes. Religia a nauka
    Romanes: Religion and Science
    Autorzy:
    Babij, Aleksandra
    Babij, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553412.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    George John Romanes
    religia
    nauka
    Karol Darwin
    teoria ewolucji
    inteligentny projekt
    religion
    science
    Charles Darwin
    theory of evolution
    intelligent design
    Opis:
    Artykuł przedstawia pogląd George’a Johna Romanesa na relację między religią a nauką. Romanes był dziewiętnastowiecznym angielskim biologiem ewolucyjnym zainteresowanym również teologią. Według Romanesa nauka ma wskazywać przyczyny konkretnych zjawisk, natomiast religia jest ogólną teorią rzeczywistości i zakłada, że wszystko jest ostatecznie spowodowane przez inteligentnego sprawcę. Romanes twierdzi, że w swoich czystych postaciach nauka i religia nie mają logicznie żadnego punktu wspólnego. Jednak do niedawna religia wpływała na naukę. Skutkiem powszechności wiary powstał nawyk odnoszenia wszystkich zjawisk do bóstwa. Gdy jedna z tych aktywności przekracza właściwe sobie granice, próbując posługiwać się metodami drugiej, następuje chaos. Było tak w przypadku próby wyjaśnienia konkretnych zjawisk za pomocą religijnej teorii przyczyn ostatecznych, czyli teorii inteligentnego projektu. Romanes wskazuje, że zwolennicy argumentu z projektu zbyt szybko uznają, iż oprócz projektanta nie mogą istnieć inne przyczyny doskonałego przystosowania organizmów, przez co od razu zaczynają poszukiwać przykładów potwierdzających ich tezę. Darwin natomiast postanowił znaleźć inne przyczyny. Pojawienie się darwinowskiej teorii ewolucji uznał Romanes za przełomowy moment, w którym to nauka zaczęła istotnie oddziaływać na religię.
    The article presents George John Romanes’ view on the relation between religion and science. Romanes was nineteenth century English evolutionary biologist interested also in theology. According to Romanes, the task of science is to find causes of particular phenomena, while religion is a general theory of reality assuming that everything is ultimately caused by an intelligent agent. Romanes claims that in their pure forms science and religion have no logical contact. However, till recently religion influenced science. As a result of prevalence of faith, there was a habit to referring all phenomena to the deity. When one of these activities crosses its appropriate boundaries, trying to use the methods of the other, the resulting effect is chaos. An attempt to explain particular phenomena in terms of a religious theory of ultimate causes, i.e. intelligent design theory, was a case in point. Romanes suggests that proponents of design argument are too eager in recognizing that there cannot exist other causes of perfect adaptation of organisms except a designer, and that is why they immediately look for examples confirming their thesis. Conversely, Darwin’s aim was to find other causes. For Romanes, emergence of the Darwinian theory of evolution was a turning point when science began to exert significant influence on religion.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 197-211
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzne aspekty tzw. «afery Kansas»
    Philosophical Aspects of the so-called «Kansas Affair»
    Autorzy:
    Krause, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553155.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Rada ds. Edukacji Stanu Kansas
    teoria ewolucji
    kreacjonizm
    program nauczania w zakresie lekcji przyrody
    Kansas State Board of Education
    theory of evolution
    creationism
    science curriculum
    Opis:
    Celem pracy jest przedstawienie i analiza wydarzeń z 1999 roku. Podczas rutynowego procesu aktualizowania stanowych szkolnych standardów nauczania w stanie Kansas (USA), grupa lokalnych aktywistów kreacjonistycznych (w większości kreacjoniści tzw. młodej Ziemi) podjęła udaną próbę wprowadzenia poprawek do dokumentu końcowego programu nauczania przyrody. Dokument ten został przyjęty w głosowaniu Radę ds. Edukacji stanu Kansas w sierpniu 1999 roku. Wprowadzone z inspiracji kreacjonistów poprawki m.in. usuwały z programu nauczania przyrody zapisy mówiące o nadrzędnej i niepodważalnej roli neodarwinowskiej teorii ewolucji i w ogóle ewolucjonizmu w nauce, w szczególności zaś w biologii, antropologii i geologii (oraz szerzej we wszystkich naukach zajmujących się pochodzeniem Wszechświata i człowieka). Rozpętana po tym fakcie przez ewolucjonistów ogólnoamerykańska (a nawet i międzynarodowa) polityczna i medialna nagonka na stan Kansas, w której nie brakowało szyderstw i drwin, doprowadziła ostatecznie przy następnych wyborach stanowych do elekcji nowych członków Rady, którzy anulowali kontrowersyjne zapisy i przywrócili „proewolucjonistyczne", zgodne z obecnym stanem wiedzy i opinią większości naukowców zapisy. We Wprowadzeniu przedstawiona została krótko historia „afery Kansas", ze zwróceniem szczególnej uwagi na istotne jej momenty, wprowadzając jednocześnie czytelnika w sedno zagadnienia. Część główną pracy stanowią trzy rozdziały, których treścią jest analiza (przedstawienie wraz z komentarzem) zmienionych, dodanych bądź usuniętych zapisów w końcowym dokumencie programu nauczania przyrody dla szkół publicznych stanu Kansas w stosunku do proponowanego, „proewolucjonistycznego" projektu. Zadaniem komentarza jest przedstawienie argumentów stron oraz odpowiedź na pytanie, jak poszczególne zapisy należy traktować w kontekście filozoficznego sporu ewolucjonizm-kreacjonizm; czy wszystkie poprawki wprowadzono na korzyść kreacjonizmu lub niekorzyść ewolucjonizmu? W Zakończeniu następuje zebranie wszystkich pojedynczych spostrzeżeń w ogólne wnioski oraz wypływające z nich dalekosiężne, niewidoczne być może „na pierwszy rzut oka", polityczne, społeczne i ekonomiczne konsekwencje, nadające „aferze Kansas" znacznie bardziej poważne znaczenie, niż mogłoby się zrazu wydawać.
    The aim of the article is the presentation and analysis of some events of 1999. During the routine process of updating the state school teaching standards in Kansas (USA), the group of local creationist activists (mostly so-called young earth creationists) made successful attempt to introduce some corrections into the document of the final science curriculum. This document has been adopted in a vote of Kansas State Board of Education in August 1999. The corrections introduced by creationists removed from the science curriculum, among other things, the records about superior and undeniable role of the neo-Darwinian theory and the theory of evolution us such in science, especially in biology, anthropology, and geology (and more generally in all sciences dealing with the origin of the Universe and the man). After this event, a political and media all-American (or even international) campaign against Kansas state, initialized by evolutionists and full of derision and raillery, led, after next state elections, to appointment of new members of the Board who cancelled controversial records and restored pro-evolutionist ones, compatible with the present state of knowledge and opinion of most scientists.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 143-224
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Swoistość ontologiczna i epistemologiczna kosmologii jako nauki o Wszechświecie
    The Ontological and Epistemological Specificity of Cosmology as a Science on the Universe
    Autorzy:
    Krawiec, Adam
    Szydłowski, Marek
    Tambor, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343867.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    swoistość kosmologii
    kontrowersyjność kosmologii
    odmienność przedmiotowo-metodologiczna kosmologii
    ewolucja Wszechświata
    topologiczna niedookreśloność modelu geometrycznego czasoprzestrzeni
    modern cosmology
    philosophy of science
    methodological specificity of cosmology
    the evolution of the Universe
    Opis:
    W pracy charakteryzujemy swoistość, tj. wyjątkowość kosmologii współczesnej rozumianej jako fizyka Wszechświata. Swoistość ta przejawia się w stosunku do samego przedmiotu badań oraz w stosunku do sposobów zdobywania wiedzy o Wszechświecie, w tym także metod stosowanych do rozwiązywania problemów. Twierdzimy, że kosmologia jest odmienna od standardowej praktyki badawczej fizyki współczesnej (odmienność metodologiczna). Odmienność przedmiotowometodologiczna współczesnej kosmologii jest źródłem kontrowersyjności kosmologii (twierdzi tak Helge Kragh (1996)). W pracy wskazujemy brak uzasadnienia takiej jej oceny. Odmienność przedmiotowo-metodologiczna kosmologii nie jest dla nas kontrowersyjna. Identyfikujemy tę odmienność między innymi ze swoistością predykcji (asymetria między retrognozą a prognozą), temporalnością kosmologii związanej z rozwojem technik obserwacyjnych, problemem horyzontu oraz specyfiką problemu warunków początkowych. Wskazujemy na niedookreśloność modelu czasoprzestrzennego w kosmologii w dwóch aspektach: a) problemu warunków początkowych dla ewolucji Wszechświata oraz b) problemu topologicznej niedookreśloności modelu geometrycznego czasoprzestrzeni.
    We discuss the specificity of modern cosmology understood as the physics of the Universe. We can treat cosmology as specific because of its object, i.e. the physical Universe is specific, as well as the ways of acquiring the knowledge about the Universe are specific. We argue that the specific and, in some sense, unique methodological nature of modern cosmology compared to physics is not controversial, as it is claimed among others by Helge Kragh. In our view this specificity is natural of cosmology itself and has its foundations in: 1) the asymmetry of prediction (which favors retrognosis), 2) the temporal nature of observations applied in cosmological investigations, 3) the horizon problem and the relevance of initial conditions for cosmological evolution.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 149-174
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Relationship Between Faith, Reason, and Science in the Transmission of the Faith in the Times of Growing Secularization
    Autorzy:
    Kaucha, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040743.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    apologetyka
    ateizm
    darwinizm
    Jan Paweł II
    komunizm
    lubelska szkoła teologii fundamentalnej
    Marian Rusecki
    marksizm
    materializm
    naturalizm
    nauka
    początek wszechświata
    początek życia
    przekaz wiary
    religia
    Rok Wiary
    rozum
    sekularyzacja
    sprawa Galileusza
    teologia fundamentalna
    teoria ewolucji
    wiara
    wiarygodność
    apologetics
    atheism
    catholic faith
    christian faith
    communism
    credibility
    darwinism
    Galileo affair
    fundamental theology
    John Paul II
    Lublin School of Fundamental Theology
    materialism
    marxism
    naturalism
    origin of life
    origin of the universe
    reason
    religion
    science
    secularization
    theory of evolution
    transmission of the faith
    Year of the Faith
    Opis:
    This article touches mostly on two points: the relationship between faith, reason, and science (1) and John Paul II's explanation of the growth of secularization (2) asavery important context of the transmission of the Christian faith today. 1. Faith and reason need each other and support each other. Christian faith is not a natural product of human reason and always provokes reason to open itself and to see much more than reason alone can see.Genuine science is not in conflict with Catholic Christianity. Science, which came to exist thanks to Judeo-Christian Revelation, is a different order of knowledge that has its own built-in logic and dignity. Science wants to know better the material side of nature, while faith is apersonal and active answer to God's Revelation which was fulfilled in Jesus Christ. Its credibility has many reasons. Some of them are confirmed by scientists investigating nature but more of them are the subject of Fundamental Theology which is a successor of Apologetics.The Catholic Church owes very much to science and scientists and honors their genius. Good science makes many peoples' lives better: medical care, the production of more food, the confirmation of the authenticity of The Shroud of Turin, the confirmation of medical miracles are all products of good science. 2. John Paul II was aware of a phenomenon of growing secularization, especially in the western world. He knew that this phenomenon is explained by some people as proof of the fact that Christian faith is going to end. According to him, secularization seems to grow only in the western world and is a proof of its cultural and ethical crisis. This is the crisis of man, of vision, and the vocation of men. This culture needs repairs, needs a new spirit, a new certain hope to be able to survive. It might be given by the Christian faith which offers a full meaning of human life and answers all existential questions.
    Relacje między wiarą, rozumem i nauką w przekazywaniu wiary w czasach rosnącej sekularyzacji Ten artykuł, mający na celu udzielenie syntetycznej odpowiedzi na postawiony problem, złożony jest głównie z dwóch części: relacji między wiarą, rozumem i nauką (1) oraz św. Jana Pawła II interpretacji zjawiska rosnącej sekularyzacji (2). Obydwa te zagadnienia są istotne dla przekazu wiary chrześcijańskiej w czasach współczesnych i ukazywania jej wiarygodności. Nierzadko bowiem chrześcijanie spotykają się ze stwierdzeniem, że od początku nowożytności rozum i nauka skutecznie zakwestionowały prawdziwość wiary dając początek nowej epoce, czego skutkiem jest rosnąca dziś sekularyzacja i zjawiska w rodzaju tzw. nowego ateizmu. 1. W świetle wypowiedzi Magisterium Kościoła oraz teologów wiara chrześcijańska i rozum nie tylko potrzebują się wzajemnie oraz wspomagają, lecz także od początku istnienia chrześcijaństwa były ze sobą ściśle związane. Wiara chrześcijańska nie jest wytworem ludzkiego rozumu i zawsze prowokuje go do poznania rzeczywistości, do których sam nie jest w stanie dotrzeć. Właściwie rozumiana i uprawiana nauka (jako science, czyli nauki przyrodnicze) nie wchodzi w konflikt z chrześcijaństwem katolickim. Nauka, która notabene nie mogłaby powstać bez Objawienia judeochrześcijańskiego, jest innym od wiary rodzajem poznania, posiadającym uzasadnioną metodologię. Dąży do poznania materialnej, empirycznej strony rzeczywistości, podczas gdy wiara jest angażującą całą ludzką osobę odpowiedzią na Boże Objawienie, którego pełnia dokonała się w Jezusie Chrystusie. Wiarygodność tego Objawienia posiada liczne racje i argumenty. Na niektóre wskazują naukowcy badając przyrodę, lecz o liczniejszych traktuje teologia fundamentalna będąca sukcesorką apologetyki. Ogromny wkład w jej rozwój wniósł ks. prof. dr hab. Marian Rusecki (1942-2012) – współtwórca lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej. Kościół katolicki o nauce i naukowcach wypowiada się bardzo pozytywnie, dostrzegając ich geniusz. Nauka szanująca godność oraz dobro człowieka uczyniła i czyni bardzo wiele dla poprawy jakości ludzkiego życia; wystarczy pomyśleć o opiece medycznej i produkcji żywności. Kościół wiele zawdzięcza też naukowcom biorącym udział w rozpoznawaniu cudów czy badaniach nad Całunem Turyńskim. 2. Bł. Jan Paweł II był świadomy wzrastającej obecnie sekularyzacji, zwłaszcza w świecie zachodnim, oraz tego, że ten fenomen jest przez niektórych interpretowany jako dowód na zanikanie chrześcijaństwa, jego „przeżycie się” czy wprost niewiarygodność. Według Papieża sekularyzacja jest znakiem kulturowego i moralnego kryzysu cywilizacji zachodniej. Jest to kryzys antropologiczny, kryzys człowieka, jego rozumienia, pojmowania jego natury, egzystencji i powołania. Kultura dotknięta tym kryzysem potrzebuje odnowy i nowej nadziei, by wogóle przetrwała. Według Jana Pawła II źródłem odnowy może być wiara chrześcijańska, która oferuje pełną, objawioną wizję człowieka oraz odpowiada na wszystkie pytania i niepokoje egzystencjalne.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 9; 33-42
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-18 z 18

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies