Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "etymologia," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 116
Tytuł:
Natur-Objekte WALD/ЛЕС und ihre Konzeptualisierung im Deutschen und Russischen
Natural objects WALD/ЛЕС and their conceptualization in german and russian
Autorzy:
Bespalova, Ekaterina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596925.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Merkmal des Konzepts
vergleichende Analyse
Etymologie
Pragmatik
pragmatics
etymology
comparative analysis
concept feature
cechy konceptu
analiza porównawcza
etymologia
pragmatyka
Opis:
Im Artikel wird eine vergleichende Analyse der Konzepte WALD/ЛЕС vorgenommen mit dem Ziel, gemeinsame und unterschiedliche Merkmale dieser Konzepte im Deutschen und Russischen festzustellen. Die Struktur der Konzeptrepräsentanten wurde mit Hilfe der etymologischen Analyse und der lexikografischen Beschreibungen verglichen. Die Resultate der Forschung zeigen, dass die Wahrnehmung dieser Konzepte im Langzeitgedächtnis verankert ist und auf die Entwicklung ihrer Versprachlichung einwirkt.
In the paper the author compares the concepts of WALD ЛЕС in German and Russian. The aim of the study is to evaluate common and different signs of these concepts. The author uses etymological and lexical analysis to find out the structure of language units representing these concepts in both cultures. The results of the study show that the reception of these concepts is kept in the long time memory and influences the development their language realization.
W artykule przeprowadzono analizę porównawczą konceptów WALD/ЛЕС w celu stwierdzenia podobieństw i różnic ich konstrukcji w języku niemieckim i rosyjskim. Struktura konceptów badanych leksemów została przeprowadzona za pomocą analizy etymologicznej i opisów leksykograficznych. Wyniki badań wskazują na fakt, że wspomniane koncepty zakotwiczone są w pamięci długotrwałej i mają wpływ na ich realizację językową.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2016, 25; 285-298
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of names in the reconstruction of the linguacultural worldview of mushrooms
Autorzy:
Bielak, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081481.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
folk names of mushrooms
Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols
onomasiological basis
word-formation
etymology
ludowe nazwy grzybów
Słownik stereotypów i symboli ludowych
podstawa onomazjologiczna
analiza słowotwórcza
etymologia
Opis:
The article shows the role of names in the reconstruction of the linguacultural view of mushrooms. The large number of the names of mushrooms testifies to the practical importance of mushrooms for country people. Many of the names are polysemic and synonymic. In the analysis, the onomasiological basis of mushroom names plays a crucial role. Those names can be based on the appearance of mushrooms (e.g. lejek ‘funnel’, czerwieniak ‘the red one’), their properties (twardziok ‘the hard one’, słodzianka ‘the sweet one’), including their (in)edibility and poisonous properties (grzyb godzący ‘the edible mushroom’, truciciel ‘poisoner’, grzyb jadowity ‘the poisionous mushroom’), as well as the time and place where they grow (wrześniak ‘September mushroom’, dębowiec ‘oak mushroom’).
Artykuł jest próbą ukazania roli nazw w rekonstrukcji językowokulturowego obrazu grzybów. Duża liczba nazw grzybów wskazuje na ich istotne znaczenie praktyczne dla mieszkańców wsi. Wiele z tych nazw jest polisemicznych i synonimicznych. Dla celów rekonstrukcji językowego obrazu świata (w tym artykule grzybów) bardzo istotne jest odkrywanie podstaw onomazjologicznych nazw. Wśród nazw grzybów występują nazwy tworzone m.in. od wyglądu (np. lejek, czerwieniak), właściwości (np. twardziok, słodzianka), w tym jadalności/niejadalności i trujących właściwości (np. grzyb godzący, truciciel, grzyb jadowity), a także czasu i miejsca rośnięcia (np. wrześniak, dębowiec).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 151-168
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaisms in three Polish translations of Romeo and Juliet
Archaizmy w trzech polskich przekładach Romea i Julii
Autorzy:
Bielska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435894.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
translation
equivalence
archaisms
culture
etymology
tłumaczenie
równoważność
archaizmy
kultura
etymologia
Opis:
In this article I focus my attention on archaisms. I demonstrate that they are frequently replaced by their modern counterparts, which significantly changes the uniqueness of the original text. I base my research on three Polish translations of Romeo and Juliet by Shakespeare. Paszkowski’s translation is the oldest version I analyze as it dates back to the 19th century. Two other translations are more modern. Słomczyński translated the play in 1983 and Barańczak in 1990. Generally speaking, Paszkowski reflects Shakespeare’s intentions, language and style accurately and the most successfully. His target reader may sense the exceptionality of the original without referring to the English version. 
W tym artykule moją uwagę skupiam na archaizmach. Wykazuję, że często zastępowane są one przez ich współczesne odpowiedniki, co znacząco zmienia niepowtarzalność tekstu pierwotnego. Swoje badania opieram na trzech polskich przekładach Romea i Julii Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego jest najstarszą analizowaną przeze mnie wersją, sięgającą XIX wieku. Dwa inne tłumaczenia są bardziej nowoczesne. Słomczyński przetłumaczył tę sztukę w 1983 r., a Barańczak w 1990 r. Ogólnie rzecz biorąc, Paszkowski trafnie i najskuteczniej oddaje intencje, język i styl Szekspira. Docelowy czytelnik może odczuć wyjątkowość oryginału bez sięgania do wersji angielskiej.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 15-22
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsza słowiańska leksyka intelektualna
Autorzy:
Boryś, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049922.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
historia leksyki słowiańskiej
leksyka prasłowiańska
etymologia słowiańska
Opis:
 Der Beitrag ist der Analyse des urslawischen Wortschatzes zum Ausdruck von höheren Hirnfunktionen oder des Intellektes gewidmet. Er untersucht die Her- kunft und die existierenden etymologischen Erklärungen der Substantive mit der Bedeutung ‘Verstand, Vernunft, Intellekt’ (ursl. *umъ, *orzumъ), ‘Gedächtnis’ (ursl. *pamętь), ‘Denken, Nachdenken, Sinnen, Gedanke, Urteil’ (ursl. *myslь, *sdъ, *duma) und Verben mit der Bedeutung ‘denken, nachdenken, grübeln, überlegen, meinen’(ursl. *mьněti, *měniti, *mysliti, *dumati, *sditi), ‘wissen, kennen’ (ursl. *znati, *věděti), ‘können’ (ursl. *umĕti), ‘verstehen, begreifen’ (ursl. *orzumĕti), ‘erinnern, entsinnen’ (ursl. *pomьněti, *pomęnti, *pomenti), ‘vergessen’ (ursl. *zabyti). Fast alle der analysierten Wörter sind im Urslawischen aufgekommen. Nur das ursl. **mętь (< praie. *mentis), das im compositum *pa-mętь erhalten ist, kann man als Erbgut bezeichnen. Zu den Wörtern, die auf indoeuropäische Elemente zurückgehen (für einige gibt es Äquivalente in baltischen Sprachen), gehören die frühen ur-slawischen Innovationen: *mьněti, *-menti, *měniti, *myslь, *pamętь, *sdъ, *umъ, *věděti, *znati. Die anderen sind spätere urslawische Derivate. Das einzige Lehnwort ist vielleicht ursl. *duma.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2011, 5, 1; 33-51
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów etymologicznych nad ludowym słownictwem chorwackim
Etymological studies on Croatian folk vocabulary
Autorzy:
Boryś, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375720.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Croatian language
Chakavian dialect
Kajkavian dialect
Shtokavian dialect
Croatian etymology
South Slavic etymology
język chorwacki
dialekt czakawski
dialekt kajkawski
dialekt sztokawski
języki południowosłowiańskie
etymologia chorwacka
etymologia południowosłowiańska
Opis:
W artykule rozpatrzono etymologie 8 gwarowych leksemów (wraz z wariantami i derywatami) z trzech dialektów języka chorwackiego: drlo i drlog ‘nieporządek, bałagan, porozrzucane stare przedmioty’, krtog ‘legowisko zwierzęcia; nieporządek, śmietnisko’, madvina (medvina) ‘legowisko dzikiego zwierzęcia’, mlađ / mlaj ‘osad mulisty, muł’, sporak / sporǝk ‘wzniesienie, pagórek, zbocze’, tušek ‘puste ziarno; niedorozwinięty kaczan kukurydzy’, zavet i zavetje ‘miejsce osłonięte od wiatru, zacisze’, žužnja ‘rzemienne sznurowadło; sznurek, tasiemka; wstążka; pasek’.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 3-23
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etymologia a konotacja wybranych nazw kamieni
ETYMOLOGY AND CONNOTATION OF CERTAIN TERMS REFERRING TO STONES
Autorzy:
Brzozowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611290.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
etymology
connotation
stones
etymologia
konotacja
kamienie
Opis:
Autorka artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie etymologia słowa znajduje swoje odbicie w jego współczesnej (szeroko rozumianej) konotacji. Analizie zostały poddane wybrane nazwy kamieni (kamień, skała, głaz). Zestawienie ich etymologii i konotacji doprowadziło do następujących wniosków: (1) Konotacja może kontynuować cechy wyodrębnione w toku analizy etymologicznej (tak jest np. z cechami: trwałość, twardość i ciężar kamienia). (2) Niektóre cechy przyjmowane przez etymologów jako pierwotne mają tylko śladowe i cząstkowe potwierdzenia (np. związek kamienia z życiem i wiecznym trwaniem). (3) Pozaetymologiczna dokumentacja pozwala stwierdzić pojawienie się nowych cech konotacyjnych. (4) Pewne cechy semantyczne mogą w znaczeniu jednego leksemu zanikać, zaś zachowywać się w znaczeniu innego (np. znikająca cecha ostrości kamienia i ta sam cecha dominująca w konotacji skały). Referowane w artykule badania pozwalają na sformułowanie tezy, że badanie etymologii słowa w powiązaniu z jego współczesną konotacją może służyć jako sposób weryfikacji tej etymologii, choć nie jest odwrotnie: faktu, że dobrze umotywowana cecha ustalona w toku analizy etymologicznej słowa nie jest potwierdzona w aktualnej konotacji, nie można uznać za falsyfikujący tę etymologię
A question is posed whether and to what extent the etymology of a word is reflected in its contemporary connotation. An analysis is presented of a few terms referring to Stones (kamień ‘stone’, skała ‘rock’, głaz ‘boulder’). A juxtaposition of their etymology and connotation has led to the conclusions sketched below. (1) Connotation may constitute a continuation of features distinguished in etymological analysis (such is the case with the features of durability, hardness and the weight of a stone). (2) Certain features accepted by etymologists as primary are linguistically attested only in a rudimentary or partial way (e.g. the connection between a stone and life or eternity). (3) Extra-etymological documentation leads one to acknowledge the existence of new connotative features. (4) Particular semantic features may disappear in the meaning of a term but be preserved in that of another (e.g. the feature of sharpness, which disappears in the semantics of kamień ‘stone’ but dominates in the connotation of skała ‘rock’). A hypothesis can be formulated that inquiries into the etymology of a word coupled with its contemporary connotations may serve as a verification of the former. The reverse, however, is not true: if a well-motivated feature established in etymological analysis lacks contemporary attestation, the fact does not disprove the etymology.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 265-278
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terminologia działań leczniczych
Nomenclature of medicinal actions
Autorzy:
Bugaj, Małgorzata
Drobnik, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039904.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
język łaciński
gramatyka
etymologia
działania farmakologiczne
roślinne surowce lecznicze
latin language
grammar
etymology
pharmacological actions
herbal
drugs
Opis:
The paper presents the Latin nomenclature of pharmacological actions in terms of their etymology and grammar. The Latin vocabulary was selected according to the following criteria: 1) these actions are effects of herbal drugs, 2) the nomenclature is in current use in phytotherapy.
Praca omawia łacińskie nazewnictwo działań farmakologicznych pod względem etymologicznym i gramatycznym. Kryteriami doboru słownictwa są: 1) działania wywierane na organizm człowieka przez leki naturalne, 2) terminy używane obecnie, spotykane w literaturze z zakresu ziołolecznictwa.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2009, 63, 4; 67-73
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Обрядові номінації української, англійської та португальської мов на позначення шлюбних стосунків
Ritual Nominal Units Denoting Conjugal Relations in the Ukrainian, English and Portuguese Languages
Słownictwo związane z obrzędem ślubu i wesela w języku ukraińskim, angielskim i portugalskim
Autorzy:
Chayka, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933970.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słownictwo obrzędowe
obrzędy ślubne
semantyka
etymologia
symbolika
ritual
archetype
cultural
semantics
symbols of a wedding
Opis:
Autorka artykułu analizuje słownictwo związane z obrządkiem ślubu i wesela w kulturze i języku ukraińskim, angielskim i portugalskim, podaje analizę struktury, znaczeń oraz funkcjonowania słownictwa związanego ze ślubem i weselem, uwzględniając etymologię omawianego słownictwa.
This article deals with ritual nominal units in the three contrasted languages – Ukrainian, English, and Portuguese. The units mentioned above fall under the group referring to the times of development of marriage relationship. The analyses of structure, semantics and functioning of the wedding nominal units becomes the key point to understanding history and  culture in general as well as verbalization of traditions in particular. In most cases etymology of the units is taken into account.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 41-57
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Syntactic Patterns of English and Polish Fixed Phrases with Proper Names
Struktury składniowe w angielskich i polskich związkach frazeologicznych z nazwami własnymi
Autorzy:
Dąbrowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882893.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zwroty frazeologiczne
osobowe nazwy własne
nazwy miejscowości
etymologia
struktury składniowe
phraseological fixed phrases
personal names
place names
etymology
syntactic patterns
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza angielskich i polskich związków frazeologicznych, które zawierają nazwy osobowe i nazwy geograficzne miejsca. Przedstawienie definicji nazw własnych w odróżnieniu od rzeczowników pospolitych było wyjściowym etapem studium, a zaprezentowana definicja robocza związków frazeologicznych według Gläsera stanowiła punkt odniesienia do niniejszych badań. Na podstawie danych ze słowników angielskich oraz polskich, opierając się na korpusach językowych, przeanalizowano związki frazeologiczne, jeśli tylko zawierały w swojej strukturze nazwy osobowe lub miejsca, z wykluczeniem przysłów. Materiał poddano wieloaspektowej analizie ze względu na występujące struktury składniowe badanych jednostek frazeologicznych oraz etymologię i znaczenie nazw własnych występujących we frazach. Wyróżniono, zarówno we frazeologizmach angielskich, jak i polskich, pięć wzorów syntaktycznych: (1) wyrażenia rzeczownikowe, (2) zwroty czasownikowe, (3) wyrażenia przyimkowe, (4) zdania główne i podrzędne, (5) porównania. Związki frazeologiczne poddane zestawieniu wywodziły się z różnorodnych źródeł: jedne miały korzenie biblijne, inne literackie lub/i mitologiczne, kulturowe czy/oraz historyczne. Ponadto w świetle przeanalizowanych danych zaobserwowano przewagę nazw osobowych nad nazwami miejscowymi, oraz wyrażeń rzeczownikowych nad innymi strukturami składniowymi. Najczęściej frazeologizmy z nazwami własnymi pochodzą ze źródeł biblijnych i mitologicznych, a najmniej popularne są wyrażenia o tle historycznym i literackim, gdyż te aspekty określają specyfikę typową dla danego kraju, nie zawsze rozumianą dla innych kultur. Istniejące we frazeologizmach konotacje biblijne, mitologiczne, literackie, kulturowe czy historyczne przeżywały swoje natężenie znaczeniowe w danej przestrzeni czasowej, niemniej jednak, prawie we wszystkich wypadkach, odniesienia te są nadal aktualne i rozumiane przez ogół społeczeństwa.
This paper focuses on English and Polish fixed phrases involving personal and place names. First, the definition of a name and the distinction between proper and common nouns or proprial lemmas and proper names are provided, following a short overview of theories that constitute the basis for any discussion related to proper names. Next, subcategories and sources of names, together with their linguistic characteristics are presented, followed by the working definition of phraseological fixed units. Afterwards, the study is undertaken of personal and place names in fixed phraseological units, surveying a broad list of English and Polish fixed entities that are classified according to five syntactic patterns: phrases with (1) NPs, (2) VPs, (3) PPs, (4) clauses, and (5) similes. Additionally, the biblical, literary, classical, cultural and historical origins of these expressions are pointed out. Finally, in the light of the examined data, the predominance of personal over place names is noticeable, while the items with NPs constitute the vast majority of the phraseological units. Investigating corpus and dictionary evidence, fixed elements typical either of English or only of Polish, or those common to both English and Polish are listed. The most frequent are the units from biblical and mythological sources, while the least popular are the expressions with historical and literary background, as these aspects are unique for each country. With regard to the meaning of the fixed phrases containing proper personal and place names, the data reveal that the units do convey information, recall connotations that arose some time ago in relation to the biblical, mythological, literary, cultural, and historical background, and are still relevant today.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 53-88
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oparta na etymologii metoda rekonstrukcji fragmentów tekstów sakralnych pogańskich Słowian. Ustnie przekazywana poezja wczesnego średniowiecza
The etymology-based method of reconstructing sacral texts of heathen slavs. The oral tradition of early medieval poetry
Autorzy:
Doschek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048511.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
etymology
reconstruction
folklore
folklore texts
sacred poetry
phraseology
etymologia
rekonstrukcja
folklor
teksty folklorystyczne
poezja sakralna
frazeologia
Opis:
In their etymology-based reconstruction of the Proto-Slavic myth of the god Grom and the Serpent god, Vyacheslav Vsevolodich Ivanov and Vladimir Nikolayevich Toporov showed that Slavic folk literature features fragments of Proto-Slavic sacred poetry, which survived in local folklore thanks to oral tradition. The reconstruction method discovered by the Russian scholars helps determine how many elements of ancient phraseology have survived even to this day, mainly thanks to folklore. Radoslav Katičić continues this work and mainly focuses on the folk texts of the Southern Slavs and the Ruthenian folklore, as well as the folklore of other Slavic countries. He searches for traces of another Proto-Slavic myth – that of the Proto-Slavic god of harvest.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 367-378
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’artisanat dans tous ses états : étude philologique
The Artisanat Concept from Every Angles: a Philological Study
Autorzy:
Durieux, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798462.pdf
Data publikacji:
2019-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
definicja; etymologia; ewolucja; konceptualizacja; pojęcie; rzemiosło; termin
definition; etymology; evolution; conceptualization; concept; craft; term
Opis:
PRZEGLĄD KONCEPTUALIZACJI POJĘCIA RZEMIOSŁA: ANALIZA FILOLOGICZNA Artykuł dotyczy samego pojęcia rzemiosła. Zostało ono przedstawione w perspektywie diachronicznej, poczynając od łacińskiego pochodzenia tego leksemu, następnie jego ewolucji na przestrzeni dziejów, potwierdzonej odpowiednimi danymi leksykograficznymi, zamieszczonymi w następujących po sobie wydaniach Dictionnaire de l’Académie française (Słownika Akademii Francuskiej). Na każdym etapie opisu podany jest objaśniający je kontekst kulturowy. Ostatnią fazę badań stanowi usytuowane tytułowego zagadnienia we właściwych dla niego ramach administracyjnych, aby wydobyć z niego aktualny zakres oraz odpowiedzieć na pytanie: czym dzisiaj jest rzemiosło? Terminy nazywające to pojęcie są w artykule ujmowane w ich odniesieniach do rzeczywistości. L’artisanat dans tous ses états : étude philologique Le présent développement s’intéresse à la notion-même d’artisanat. D’abord présentée dans une perspective diachronique à partir de son origine latine, puis suivant son évolution au cours des siècles, attestée par les éditions successives du Dictionnaire de l’Académie française, cette notion est explicitée à chaque étape par son environnement culturel. Elle est replacée finalement dans son cadre administratif afin d’en cerner le périmètre actuel, et de répondre à la question : qu’est-ce que l’artisanat aujourd’hui ? Les termes en concurrence sont envisagés dans leurs relations à la réalité.
This paper deals with the french notion artisanat. The term is studied following a diachronic scale, starting from its latin origin up to its present official administrative definition. The successive editions of the Dictionnaire de l’Académie Française are used to mark out its evolution, explained at each stage by the cultural environment. Finally, the term is analyzed to show the construction of its semantic field, in order to answer the question : what is artisanat today ? Several options are suggested, such as craft, craftsmanship, handicraft, handiwork, small business, cottage industry.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 8; 27-48
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A heritage park or treasury? Material culture of the inhabitants of Bydgoszcz preserved in their urban dialect: Etymological analysis
Autorzy:
Dyszak, Andrzej S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081464.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bydgoszcz dialect
lexis
etymology
word formation
Germanisms
dialectal formations
gwara bydgoska
leksyka
etymologia
słowotwórstwo
germanizmy
dialektyzmy
Opis:
The study concerns the names of clothing, home furnishings, everyday objects, tools, and means of transport contained in the lexicon of the Bydgoszcz city dialect. This lexical stock includes the names of the outer garment (e.g. buks ‘trousers’), recreational clothes (badeje ‘swimming trunks’), headgear (e.g. lujmycka ‘hooligan’s cap’), footwear (e.g. kropusy ‘men’s shoes with high uppers’). Another area is the apartment; for example, the names of kitchen equipment have German origin (e.g. ausgust ‘kitchen sink’, kastrolka ‘saucepan’). This also concerns the names of three stools differing in height: the lowest one is called ryczka, a taller one is szemel, and the tallest is hoker. Texts in the Bydgoszcz city dialect also contain the names of artefacts necessary to perform everyday activities, such as cleaning (e.g. szruber ‘rice brush’) or laundry (e.g. balia ‘large wooden bath tub’). A separate place in the material culture of the inhabitants of Bydgoszcz is occupied by technological vocabulary, such as the names of tools (żaga ‘saw’) and transport (e.g. rolwaga ‘horse-drawn cart for transportation of goods’). Most of the names are Germanisms. A smaller number come from rural or folk dialects (e.g. modre ‘bleaching agent’, rydelek ‘visor of a cap’, szlory ‘old, trodden footwear’, trygiel ‘cast iron pot’). It is concluded that the city dialect is not only a museum or heritage park but also a treasury of old words.
Przedmiotem opisu są nazwy ubioru, wyposażenia mieszkania, przedmiotów codziennego użytku, narzędzi, środków transportu, jakie zawiera leksyka gwary bydgoskiej. Słownictwo to przynosi zarówno nazwy ubioru wierzchniego, np. buksy ‘spodnie’, jak i ubioru spodniego, np. badeje ‘kapielówki’, nazwy nakryć głowy, np. lujmycka ‘czapka luja’, nazwy obuwia, np. kropusy ‘męskie buty z cholewami’. Najbliższym otoczeniem człowieka bez wątpienia jest mieszkanie. Gwarowe nazwy wyposażenia kuchennego mają niemieckie źródłosłowie, por. ausgust ‘zlew kuchenny’, kastrolka ‘rondel’. Podobnie nazwy trzech stołków różniących się wysokością. Najniższy nazywany był ryczką, nieco wyższy to szemel, a najwyższy – hoker. Analizowane teksty z gwarą bydgoską przynoszą także nazwy artefaktów niezbędnych do wykonywania codziennych czynności, jak sprzątanie, np. szruber ‘szczotka ryżowa’, czy pranie, np. balia ‘duża drewniana wanna’. Osobne miejsce w obrazie kultury materialnej bydgoszczan zajmuje słownictwo związane z techniką (np. nazwy narzędzi, jak żaga ‘piła’) i transportem (nazwy pojazdów, np. rolwaga ‘wóz konny do przewożenia towarów’). Większość z opisanych nazw to germanizmy. Mniejszą grupę stanowią nazwy wywodzące się z gwar wiejskich (np. modre ‘środek wybielający’, rydelek ‘daszek czapki’, szlory ‘stare, rozdeptane obuwie’, trygiel ‘garnek żeliwny’). Gwara miejska jest nie tylko skansenem, ale i skarbnicą dawnych słów.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 271-285
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Escape from Etymology? A Corpus Study of Polish Adjectival Intensifiers
Ucieczka od etymologii? Korpusowe studium polskich przysłówków wzmacniających
Autorzy:
Dziwirek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1848241.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
adjective
etymology
connectivity
semantic specificity
intensification
intensyfikacja
przymiotnik
etymologia
łączliwość
specyficzność semantyczna
Opis:
Using the Polish National Corpus (NKJP), the author discusses 31 Polish reinforcing adverbs to determine the degree of their semantic specificity and freedom of connection with adjectives. Empowering adverbs express the person’s judgement, attitudes, and emotions. The author shows that most of the reinforcing adverbs have not deviated from their etymology, even though they are considered synonyms of the word “very”: their etymological meanings influence the choice of the adjective. The most frequently reinforced adjectives in NKJP are “difficult”, “important” and “essential”.
Używając Narodowego Korpusu Języka Polskiego (NKJP), autorka omawia 31 polskich przysłówków wzmacniających, aby określić stopień ich specyficzności semantycznej oraz dowolności łączenia się z przymiotnikami. Przysłówki wzmacniające wyrażają sądy, postawy i emocje osoby mówiącej. Autorka pokazuje, że większość przysłówków wzmacniających nie oddaliło się od swojej etymologii, mimo że są uważane za synonimy słowa bardzo: ich etymologiczne znaczenia wpływają na wybór przymiotnika. Najczęściej wzmacniane przymiotniki w NKJP to trudny, ważny i istotny.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 453-472
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 116

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies