Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "etologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Znaczenie etologii w naukach o dobrostanie zwierząt
The role of ethology in animal welfare
Autorzy:
Kokocinska, A.
Kaleta, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/843536.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Zootechniczne
Tematy:
dobrostan zwierzat
etologia
zachowanie sie zwierzat
zoosemiotyka
Opis:
Poznanie behawioru gatunku umożliwia zapewnienie dobrostanu zwierząt w warunkach hodowlanych, znając bowiem wzorzec bahawioralny jesteśmy w stanie zagwarantować pokrycie przynajmniej minimum potrzeb życiowych. Obserwacja zachowania zwierząt hodowlanych jest pierwszym elementem w ocenie ich komfortu zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Dąży się przede wszystkim do tego, by zmaksymalizować produkcję przy jednoczesnym zachowaniu dobrostanu zwierząt. Często jednak jest to trudne i ekonomia kłóci się z komfortem i potrzebami zwierząt. Skupiając się na czynnikach składowych owego „poznania” behawioru należałoby wymienić przede wszystkim naukę zajmującą się badaniem behawioru, czyli etologię, ale także zoosemiotykę i nauki kognitywne – popierające występowanie konkretnych zachowań aspektami biologiczno-fizjologicznymi.
Knowledge of the behaviour of a species makes it possible to ensure the well-being of animals raised in farm conditions, because when we know the behavioural standard we can guarantee that at least the animals’ minimum needs will be met. Observation of animal behaviour is the first element in assessing their physical and psychological comfort. The main objective is to maximize production while at the same time maintaining animal welfare. However, this is often difficult and economic considerations come into conflict with the comfort and needs of the animals. The elements of knowledge of behaviour, in addition to ethology, i.e. the science dealing with animal behaviour, also include zoosemiotics and cognitive science, which explain of the occurrence of specific behaviours in terms of biology and physiology.
Źródło:
Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego; 2016, 12, 1
1733-7305
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biologiczne korzenie kultury w ujęciu Konrada Lorenza
Biological roots of culture according to Konrad Lorenz
Autorzy:
Perz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442238.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
etologia
ewolucja
fulguracja
kultura
ethology
evolution
fulguration
culture
Opis:
Artykuł przedstawia poglądy „twórcy etologii” Konrada Lorenza na temat powstania kultury. Kluczowym pojęciem jest fulguracja, która stanowi podstawową kategorię filozoficzną autora. Pojęcie to opisuje naturę procesu powstania czegoś wcześniej nieistniejącego. Autor, przyjmując paradygmat ewolucyjny K. Lorenz, ukazuje filogenetyczne źródła zaistnienia tego fenomenu w historii organicznego stawania się. Określa również wstępne potrzebne do integracji zdolności powstałych w wyniku filogenezy w nową jakość, którą stanowi ludzka kultura, podlegająca dalszej filogenezie i nowym mechanizmom rozwoju ludzkiego ducha. Opisany w ten sposób proces uczłowieczenia rozgranicza pomiędzy tym, co ludzkie i tym, co zwierzęce, i daje narzędzia do poznania, co w strukturze naszego zachowania wynika z dziedzictwa biologicznego, a co podlega prawom rozwoju kultury. Konrad Lorenz traktuje kulturę jako system żywy i bada ją metodami biologicznymi; ukazuje przy tym zagrożenia ludzkiej kultury i proponuje środki zapobiegające tym zagrożeniom.
The article presents the views of Konrad Zacharias Lorenz, the ‘creator of ethology’, on the origins of culture. The key term is ‘fulguration’, which is the basic philosophical category of the author. This term depicts the nature of the process during which something that has not existed before comes into being (in standard English its meaning is different, from Latin fulgur, ‘lightning’). Accepting the evolutionary paradigm Lorenz reveals the phylogenetic sources of the coming into existence of that phenomenon in the history of organic emergence. He also defines the preliminary (requirements) that were indispensable for integrating the abilities resulting from phylogeny into a new quality: the human culture, liable for further phylogeny and new mechanisms of the development of the human spirit. The humanising process described in that way distinguishes between what is human and what is animal, and supplies instruments to discern what – in the structure of our behaviour – results from our biological heritage and what is subject to the cultural development. Lorenz treats culture as a living system and studies it with biological methods, showing the threats of human culture and proposes measures to prevent them.
Źródło:
Edukacja Humanistyczna; 2018, 2; 17-25
1507-4943
Pojawia się w:
Edukacja Humanistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kuna w kurniku i biologia nauczania, czyli o tym jak neurodydaktyka włącza się do sporu o szkołę
Marten in the hen-house and biology of teaching. How neurodidactics participates to the discussion about school
Autorzy:
Łaszczyca, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/544937.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
neurodydaktyka
adolescencja
neurobiologia
rozwój mózgu
etologia
czynniki społeczne i kulturowe
Opis:
Czynnościowe obrazowanie mózgu umożliwiło wyjaśnienie mechanizmów rozwojowych warunkujących okres „buntu i naporu” charakterystyczny dla nastolatków. Odkrycia te rzucają nowe światło na problemy pedagogiczne i dydaktyczne, z którymi od wieków zmagają się twórcy nowatorskich systemów edukacyjnych. Cechy człowieka scharakteryzowane przez ewolucjonizm oraz prawo Yerskesa-Dodsona, zasadę pawiego ogona, zasadę trade-off, prawo 7±2 Millera, liczbę Dunbara i inne prawa, pozwalają lepiej zrozumieć istotę problemów w pracy z nastolatkami. Czynnikiem obciążającym pedagogizację jest zderzenie naturalnych mechanizmów popędowych z presją współczesnego skomercjalizowanego i zinformatyzowanego społeczeństwa wielkomiejskiego. Efekt tego zderzenia można porównać do sytuacji tytułowej kuny w kurniku. Zrozumienie opisanych mechanizmów jest warunkiem doskonalenia systemu oświaty.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2016, 1; 119-150
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etologia klasyczna i jej filozoficzne oraz psychologiczne źródła
Classical ethology and its philosophical and psychological roots
Autorzy:
Kaleta, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/858390.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
etologia
zachowanie sie zwierzat
instynkt
zachowania instynktowe
filozofia
historia
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2018, 93, 08
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekopedagogiczna relewancja etologii
Eco-educational Relevance of Ethology
Autorzy:
Łepko, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944275.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
człowiek
etologia
ekopedagogika
środowisko naturalne
Man
Ethology
Eco-pedagogy
environment
Opis:
Postulowane przez Konrada Lorenza sprzymierzenie przyrodoznawstwa z humanistyką twórczy wyraz znalazło głównie w przymierzu nowoczesnej etologii z filozofią. Prace Lorenza świadczą o wpływie etologii na intensywność refleksji filozoficznej nad kwestiami tradycyjnie podejmowanymi przez takie dyscypliny, jak antropologia filozoficzna, ontologia, teoria poznania czy etyka. Właśnie antropologiczna relewancja etologii wyznacza perspektywę odkrywania jej relewancji ekopedagogicznej. Etologiczna koncepcja człowieka jako istoty z natury kulturowej stanowi bowiem punkt wyjścia prac nad taką strategią wychowania ekologicznego, która wyraża się aktualizacją biologicznej potencjalności człowieka w trakcie ontogenetycznej jego adaptacji do określonych warunków naturalnego środowiska życia.
Alliance between natural sciences and the humanities postulated by Konrad Lorenz found its creative expression primarily in the alliance between philosophy and ethology. Numerous Lorenz’s works show the impact of ethology on the intensity of philosophical reflection on a number of issues traditionally undertaken by disciplines such as philosophical anthropology, ontology, epistemology and ethics. Anthropological relevance of ethology determines the prospect of exploring its eco-educational relevance. This means that the ethological concept of man as a cultural being from his nature is the starting point for the work on the strategy of ecological education, which express actualization of biological potential of man in the course of his ontogenetic adaptation to the specific conditions of the natural environment.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 1; 53-63
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the ethology of animals to the human ecology
Od etologii zwierząt do ekologii człowieka
Autorzy:
Łepko, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1062698.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
etologia
zwierzęta
ekologia człowieka
kultura
człowiek
ethology
animals
human ecology
culture
humans
Opis:
The title “From the ethology of animals to human ecology” acknowledges both the theories of evolution developed in numerous scientific fields of science, and the academic achievements of Konrad Lorenz and his partners, the development of which are shown through the order of studies they published, from the scope of classical ethology and the row of humanities, to philosophy and human ecology. Lorenz conducted an ethological examination of human culture, thereby uncovering its biological bases, its dynamics, social pathologies and means for overcoming them. Thanks to this Lorenz gained an insight into the character of the crisis of contemporary civilization, described and diagnosed it, presented the causes and proposed a cure. Lorenz recommended mobilizing efforts to create an ecological ethos for those surviving on Earth. Today it isn’t possible to predict the future of Homo sapiens on our planet, however, it is our duty to prepare for our struggle to survive. It is not only about survival but also about the preservation of the human way of life. This is a matter of biological and spiritual survival. Therefore, Lorenz’s ethological humanism takes on the mantle of a new ‘evolutionary humanism’.
Artykuł Od etologii zwierząt do ekologii człowieka dotyczy silnego wpływu darwinowskiej teorii ewolucji na kulturę europejską z przełomu XIX i XX w. W ślad za tym koncentruje uwagę na  osiągnięciach badawczych Konrada Lorenza i jego współpracowników. Ich rozwój uwidaczniają kolejne opracowania z zakresu humanistycznej relewancji etologii klasycznej, aż po filozofię i ekologię człowieka. Lorenz przeprowadził badanie etologiczne kultury ludzkiej, odkrywając w ten sposób jej biologiczne podstawy, jej dynamikę, społeczne patologie i sposoby ich przezwyciężania. Dzięki temu rozpoznał antropologiczny charakter kryzysu współczesnej cywilizacji, opisał go i zdiagnozował, przedstawił jego przyczyny i zaproponował antidotum. Tym samym stworzył teoretyczne podstawy etosu ekologicznego przetrwania cywilizowanej ludzkości. Choć dziś nie da się przewidzieć przyszłości Homo sapiens na naszej planecie, to jednak mamy obowiązek przygotować się do walki o przetrwanie. Nie chodzi przy tym jedynie o przetrwanie biologiczne, ale o zachowanie ludzkiego stylu życia. Z tej racji etologiczny humanizm Lorenza należy uznać za współczesną odmianę „humanizmu ewolucyjnego”.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2020, 18, 5; 193-202
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płeć i teorie – rozwój poglądów na temat płci w teoriach ewolucyjnych
Gender and theories – development of views on gender in evolutionary theories
Autorzy:
Ober-Domagalska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431734.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Darwin
ewolucjonizm
etologia
socjobiologia
psychologia ewolucyjna
gender
evolutionism
ethology
sociobiology
evolutionary psychology
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony został analizie poglądów dotyczących płci i ról płciowych w ujęciu Karola Darwina i jego następców działających w różnych obszarach nauki. Problem „natura czy kultura” w tym dyskursie jest problemem podstawowym. W artykule zaprezentowano również argumenty krytyczne wobec teorii ewolucyjnych podnoszone przez grono badaczek feministek. Przedstawiono, jak ta krytyka wpłynęła na ewolucję poglądów ewolucjonistów: od samego K. Darwina poprzez badaczy zakotwiczonych w takich dziedzinach nauki, jak: zoopsychologia, etologia, socjobiologia, aż do psychologii ewolucyjnej. Pracę wieńczy podsumowanie, w którym zaprezentowano argumenty obrazujące możliwe połączenie poglądów prezentowanych przez nauki ewolucyjne ze stanowiskiem feministycznym na temat płci oraz możliwe przyszłe drogi rozwoju tych stanowisk.
The main goal of this article is the analysis of sex/gender and its roles in terms of Charles Darwin’s and his successors’ theories. The problem of ‘nature vs. culture’ in this discourse is fundamental and I refer to it. I also present the critical arguments against evolutionary theories raised by feminists. It is also presented how this criticism influenced rethinking sex/gender from anevolutionary perspective: from Darwin himself through zoopsychology, ethology, sociobiology to evolutionary psychology. The arguments illustrating whether it is possible to combine the views presented by feminists and evolutionary science about sex/gender are presented. Finally, I wonder if it is possible to put a sign of equality between nature and culture in the context of human sexuality.
Źródło:
Dyskursy Młodych Andragogów; 2019, 20; 411-420
2084-2740
Pojawia się w:
Dyskursy Młodych Andragogów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pewnym dwugłosie w szkole lwowsko-warszawskiej. Normatywność między etologią a etyką empiryczną
Two different viewpoints in the Lvov-Warsaw School. Normativity between ethology and empirical ethics
Autorzy:
Kmiecikowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ethology
empirical ethics
science
normativity
moral imperativeness
etologia
etyka empiryczna
nauka
normatywność
imperatywność moralna
Opis:
This article critically discusses the ethological and ethical-empirical perspectives concerning the reflection on morality within the Lvov-Warsaw School. Focusing on Maria Ossowska’s research we highlight the tendency of ethological analysis to annihilate the specificity of moral normativity (moral imperativeness), as well as the ambiguity of Ossowska’s conclusions and her predilection for emotivism. Similarly, an examination of Tadeusz Czezowski’s views reveals a propension to argue for the scientific (empirical) status of axiological and deontic standards, which can be regarded as true or false statements. In conclusion, Maria Ossowska’s and Tadeusz Czezowski’s model of normativity is compared with the moral imperativeness available at the level of experimental moral philosophy.
Artykuł krytycznie eksplikuje perspektywę etologiczną i etyczno-empiryczną refleksji nad moralnością, które pojawiają się w ramach szkoły lwowsko-warszawskiej. Poprzez odwołanie się do badań Marii Ossowskiej wyeksponowana zostaje skłonność analiz etologicznych do anihilacji specyfiki normatywności moralnej (imperatywności moralnej), jak również niejednoznaczność wniosków samej Marii Ossowskiej i jej predylekcja ku emotywizmowi. Eksploracja myśli Tadeusza Czeżowskiego natomiast odsłania naukowy (empiryczny) status norm aksjologicznych i deontycznych, które mogą być uznawane za zdania prawdziwe bądź fałszywe. Finalnie model normatywności Marii Ossowskiej i Tadeusza Czeżowskiego zostaje skonfrontowany z imperatywnością moralną dostępną na poziomie doświadczalnej 'datum morale'.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 2; 83-109
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba określenia potrzeb osób zwiedzających Warszawski Ogród Zoologiczny
An attempt to identify the needs of visitors to the Warsaw
Autorzy:
Mirecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470783.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
etologia
ogród zoologiczny
ekspozycja
zachowanie się zwiedzających
ethology
zoological garden
exhibits
the behavior of visitors
Opis:
This article reviews research conducted in Warsaw’s Zoological Garden. The aim of the research was to define behavior and reactions of visitors. Examination was carried out on selected exhibitions: elephants, gorillas, jaguars, donkeys, and goats (3 newly-built and one traditional). 25 separate category of behaviors and reactions of visitors were evaluated in five social groups: F (female), F+Ch (female+child), M (male), M+Ch (male+child), and Ch (child). Behaviors and reactions were recorded in ordinal scale 0-1, and the total number of points revealed the most frequent behaviors and reactions. The results of this research indicate that there is a correlation among some behaviors and reactions, arrangement of exhibitions as well as a time of observation of displays. Another important finding was that the arrangement and the service had a great significance for increasing the attractiveness as well as educational value of an exhibition. The most interesting finding was that visitors watching modern naturalistic exhibits were making photographs of them even if the animals were hidden from their view. In general, therefore, it seems that modern naturalistic settings of animal exhibits are clearly more attractive for visitors than traditional ones.
W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w Miejskim Ogrodzie Zoologicznym w Warszawie. Celem badań było określenie zachowań i reakcji osób zwiedzających Ogród Zoologiczny. Do badań zostały wybrane cztery ekspozycje. Trzy nowo pobudowane: dla jaguarów, goryli i słoni oraz jedną tradycyjną ekspozycję dla osła i kóz. Do obserwacji zachowań i reakcji zwiedzających – według 25 oddzielnych kategorii – wybrano pięć grup osób: K (kobieta), K+D (kobieta z dzieckiem), M (mężczyzna), M+D (mężczyzna z dzieckiem), D (dziecko). Zachowania i reakcje oceniano w skali porządkowej 0-1, a łączna liczba punktów ujmowała najczęstsze zachowania i reakcje. Wyniki tych badań wskazują, że istnieje korelacja między aranżacją miejsc widokowych a długością czasu spędzonego przy ekspozycji. Ponadto rozmieszczenie i obsługa ma wielkie znaczenie dla zwiększenia atrakcyjności, jak również wartości edukacyjnej ekspozycji. Najciekawszym odkryciem było to, że zwiedzający fotografowali nowoczesne naturalistyczne ekspozycje nawet jeśli zwierzęta były ukryte przed ich wzrokiem. Wydaje się, że dla zwiedzających współczesne naturalistyczne ekspozycje są atrakcyjniejsze niż tradycyjne ekspozycje.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2016, 14, 4; 27-47
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradygmat poznawczy etologicznej Szkoły Lorenza-Tinbergena
The Paradigm of Cognitive Ethological School of Lorenz – Tinbergen
Autorzy:
Sut, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495699.pdf
Data publikacji:
2015-05-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
etologia
zwierzęta
Konrad Lorenz
nauki behawioralne
zachowanie zwierząt
ethology
animals
behavioral sciences
animal behavior
Opis:
The concept of the titular paradigm pertains to the works of Thomas Kuhn who, in the 1960s of the last century, referred it to all types of human cognition, especially to scientific cognition identified with natural science. Many historians point to the fact that Konrad Lorenz, who is recognized as the founder of modern ethology, gathered a group of biologists respecting a uniform research methodology. The cooperation of Konrad Lorenz with Nikolaas Tinbergen, which often led to creative disputes, had a number of fundamental effects for ethology, the most important of them concerning the ethological theory of instinct and the ethological theory of the laws ruling the functioning of stimuli. The cooperation between Lorenz and Tinbergen resulted in the fact that today we can talk about Lorenz-Tinbergen school of ethology which assigns this field of knowledge a permanent place among other types of human cognition, especially among different branches of evolutionary biology.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 2; 61-71
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymagania dotyczące warunków środowiskowych w chowie koni
The requirements concerning environmental conditions in raising of the horses
Autorzy:
Fiedorowicz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239538.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
chów koni
stajnia
warunki środowiskowe
etologia
dobrostan
mikroklimat
horse breeding
stables
environmental conditions
ethology
animal welfare
microclimate
Opis:
Przedstawiono czynniki kształtujące warunki środowiskowe w pomieszczeniach inwentarskich dla zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem specyfiki chowu i hodowli koni. Są to: budynki inwentarskie, funkcjonalność budynków i urządzeń stałych, mechanizacja zabiegów technologicznych, technologia chowu, system utrzymania koni, organizacja stada, mikroklimat pomieszczeń i warunki technologiczno-budowlane dotyczące budynków dla koni w warunkach polskich.
Paper discussed some factors creating the environmental conditions in the livestock buildings with particular attention to specificity of raising and breeding the horses. Considered factors include: design parameters of the livestock buildings, functionality of buildings and their technical equipment, mechanization of technological procedures, the technology of rearing, the systems of keeping horses, herd management and organization, microclimatic conditions in the rooms and the technological - building conditions referring to horse stables under Polish climatic and agricultural circumstances.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2007, R. 15, nr 4, 4; 133-138
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowieczeństwo w ujęciu Jerzego Chmurzyńskiego
Humanity According to Jerzy Chmurzyński
Autorzy:
Perz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22712998.pdf
Data publikacji:
2022-07-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Jerzy Chmurzyński
człowieczeństwo
osobliwość człowieka
etologia
ewolucja
kultura
humanity
the peculiarity of man
ethology
evolution
culture
Opis:
Człowieczeństwo to pojęcie, które oznacza cechy wspólne dla wszystkich ludzi, w tym ogół takich, które stanowią o różnicy gatunkowej pomiędzy człowiekiem a zwierzętami. Problem ten podejmował Jerzy Chmurzyński, entomolog, etolog i filozof, „ojciec polskiej etologii”, zadając pytanie: ile człowieka jest w zwierzęciu? Perspektywa badawcza etologii, przyjmując paradygmat ewolucyjny, obejmuje wszelkie organizmy żywe, zdolne do zachowania się. Artykuł przedstawia etologiczne ujęcie natury ludzkiej przez Chmurzyńskiego i formułowane na tej podstawie wnioski antropologiczne, etyczne i estetyczne. To ujęcie ukazuje z jednej strony zakorzenienie człowieka w świecie przyrody, a z drugiej takie cechy jego natury, nabyte w procesie ewolucji, które sprawiają, że człowiek przerasta poziom biologiczny. Wśród tych cech można wyróżnić: myślenie abstrakcyjne, język, etykę, estetykę i kulturę. Jerzy Chmurzyński, ukazując biologiczne korzenie człowieczeństwa, pomaga lepiej zrozumieć, co to znaczy: „być sobą w swojej ludzkiej naturze”. Wnioski w ten sposób formułowane stanowią formę „biologicznych drogowskazów”, które, mając uniwersalny charakter, mogą wzmocnić tradycyjny system etyczny, przeciwstawiając się zagrożeniu w postaci dewiacji zachowań Homo sapiens.
Humanity is a concept that denotes features common to all people, including features that constitute the differences between humans and other animal species. This issue was first taken up by Jerzy Chmurzyński, an entomologist, ethologist and philosopher, “the father of Polish ethology”, through the question: ‘to what extent are animals human?’ The scope of ethology, by adopting the evolutionary paradigm, includes all living organisms capable of behaving. This article focuses on Chmurzyński’s ethological approach to human nature and examines its anthropological, ethical and aesthetic implications. This approach shows, on the one hand, that man is a part of nature; on the other hand, it highlights the features man acquired in the process of evolution, which enable humans to exceed the animal level. Among such features, abstract thinking, language, ethics, aesthetics and culture can be singled out as the most distinctive of the human species. Jerzy Chmurzyński, by showing the biological roots of humanity allows us to better understand what it means to “be yourself in your human nature”. Furthermore, this type of reasoning leads to conclusions that can be taken to constitute universal, “biological signposts” that strengthen traditional value systems, countering the threats in the form of deviation from Homo sapiens behaviour.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 1; 73-97
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura ludzka w ujęciu Rogera Scrutona w kontekście wniosków etologicznych Jerzego Chmurzyńskiego
Human nature according to Roger Scruton in the context of Jerzy Chmurzyński‘s ethological conclusions
Autorzy:
Perz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076102.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
human nature
the peculiarity of man
ethology
evolution
culture
natura ludzka
osobliwość człowieka
etologia
ewolucja
kultura
Opis:
The article presents Scruton and Chmurzyński's views on human nature. Scruton's philosophical analysis and Chmurzyński's methodological compositionism in ethology lead the authors to similar conclusions, in opposition to the reductionist approach of sociobiology. The authors underline that the human being - as a result of biological evolution - has achieved the level unattainable even for most advanced animals. Humanity takes structure of behaviour, in which fulfilling biological imperatives is not suficient, as there appears space for free will with ethics and aesthetics. A human being is a person who cannot be described only in biological terms. This shows that the vision of humanity presented by Scruton gains a new argument in the form of classical ethology research and conclusions formulated on the basis of it by Chmurzyński.
Artykuł ukazuje przedstawienie ludzkiej natury przez Rogera Scrutona na tle prac polskiego etologa Jerzego Chmurzyńskiego. Analiza filozoficzna Scrutona i metodologiczny kompozycjonizm Chmurzyńskiego prowadzą obu autorów do zbieżnych wniosków, będących w opozycji do redukcjonistycznego podejścia socjobiologii. Pokazują, że natura człowieka jest wynikiem ewolucji biologicznej, która doprowadziła do poziomu rozwoju niedostępnego nawet dla najbardziej rozwiniętych zwierząt. Ludzie niepodlegają wyłącznie imperatywom biologicznym, posiadają wolną wolę, a wraz z nią etykę i estetykę. Istota ludzka jest osobą, której nie da się opisać wyłącznie w kategoriach biologicznych. Praca niniejsza ukazuje, że wizja człowieczeństwa Scrutona zyskuje dodatkową argumentację w postaci wniosków Chmurzyńskiego formułowanych na podstawie osiągnięć etologii klasycznej.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2021, 31; 271-287
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między pasją a rzemiosłem. O roli (doradczej) etyki zawodowej
Between passion and craft. On the role of (advisory) proffesional ethics
Autorzy:
Wesołowska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811252.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Instytut Dyskursu i Dialogu
Tematy:
etyka zawodowa
aksjologia
deontologia
etologia
zawodowa
doradca zawodowy
professional ethics
axiology
deontology
professional etiology
vocational adviser/counsellor
Opis:
Obecnie obserwujemy wzrost zarówno teoretycznego, jak i praktycznego zaintereso wania sferą etyki zawodowej (profesjonalnej). Jest on szczególnie widoczny w tzw. za wodach zaufania publicznego oraz profesjach misyjnych. Do tych ostatnich zaliczamy funkcję doradcy zawodowego, który pełni wewnętrznie sprzeczną, konfliktową rolę, będąc niejako „zawieszonym” między żmudnym, „papierologicznym” i zbiurokratyzo wanym „rzemiosłem” a „artyzmem”: pasją oraz życiowym powołaniem.
The aim of the article is to present the role of professional ethics by the example of vocational advisers working at selected institutions of labour market. Moral conflicts and dilemmas appear in different personal and professional situations. To resolve them, both individual and collective moral awareness is necessary. Another important factors are: group-oriented building of social trust, honesty, openness, goodwill, solidarity, sen sitivity, responsibility, moral maturity, and conscience.
Źródło:
Dyskurs & Dialog; 2020, II, 1 (3); 27-40
2658-2368
2658-2406
Pojawia się w:
Dyskurs & Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The dispute over classical sociobiology
Spór o socjobiologię klasyczną
Autorzy:
Łepko, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1062825.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Edward O. Wilson
sociobiology
ethology
kin selection
debate over human nature
socjobiologia
etologia
dobór krewniaczy
spór o naturę ludzką
Opis:
“Sociobiology: New Synthesis” is a book written by W. O. Wilson, which in l975 started the famous dispute over sociobiology. The dispute is the contemporary version of the old one about the nature of man. The issue concerns the factor, which determines the behaviours of living organisms, especially human beings. Two groups took part in that dispute. On one side, there were sociobiologists under the leadership of Wilson. On other, there were left-wing scientists and students connected with Sociobiology Study Group of Science for the People. In the first stage, the dispute was very intense and political, however, it soon became more content-related. The dispute is not over yet. Both sides agreed to a ceasefire, but they are ready to open it at any time.
Sociobiology: New Synthesis to książka W. O. Wilsona, która w 1975 roku zapoczątkowała słynny spór o socjobiologię. Stanowi on współczesną odmianę kilkusetletniego sporu o istotę i naturę człowieka. Problem dotyczy czynnika determinującego zachowania istot żywych, w szczególności zaś człowieka. W spór zaangażowały się dwie strony. Z jednej byli to socjobiolodzy pod przewodnictwem Wilsona. Z drugiej strony zaś lewicowi naukowcy i studenci związani z Sociobiology Study Group of Science for the People. W pierwszej fazie spór przebiegał bardzo intensywnie i miał charakter polityczny. Z czasem złagodniał i przybrał charakter merytoryczny. Spór o socjobiologię trwa nadal. Obie jego strony zgodziły się na zawieszenie broni, zachowując gotowość do jej użycia przy każdej nadarzającej się ku temu okazji.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2020, 18, 5; 97-102
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies