From the ethology of animals to the human ecology

The title “From the ethology of animals to human ecology” acknowledges both the theories of evolution developed in numerous scientific fields of science, and the academic achievements of Konrad Lorenz and his partners, the development of which are shown through the order of studies they published, from the scope of classical ethology and the row of humanities, to philosophy and human ecology. Lorenz conducted an ethological examination of human culture, thereby uncovering its biological bases, its dynamics, social pathologies and means for overcoming them. Thanks to this Lorenz gained an insight into the character of the crisis of contemporary civilization, described and diagnosed it, presented the causes and proposed a cure. Lorenz recommended mobilizing efforts to create an ecological ethos for those surviving on Earth. Today it isn’t possible to predict the future of Homo sapiens on our planet, however, it is our duty to prepare for our struggle to survive. It is not only about survival but also about the preservation of the human way of life. This is a matter of biological and spiritual survival. Therefore, Lorenz’s ethological humanism takes on the mantle of a new ‘evolutionary humanism’.

Artykuł Od etologii zwierząt do ekologii człowieka dotyczy silnego wpływu darwinowskiej teorii ewolucji na kulturę europejską z przełomu XIX i XX w. W ślad za tym koncentruje uwagę na  osiągnięciach badawczych Konrada Lorenza i jego współpracowników. Ich rozwój uwidaczniają kolejne opracowania z zakresu humanistycznej relewancji etologii klasycznej, aż po filozofię i ekologię człowieka. Lorenz przeprowadził badanie etologiczne kultury ludzkiej, odkrywając w ten sposób jej biologiczne podstawy, jej dynamikę, społeczne patologie i sposoby ich przezwyciężania. Dzięki temu rozpoznał antropologiczny charakter kryzysu współczesnej cywilizacji, opisał go i zdiagnozował, przedstawił jego przyczyny i zaproponował antidotum. Tym samym stworzył teoretyczne podstawy etosu ekologicznego przetrwania cywilizowanej ludzkości. Choć dziś nie da się przewidzieć przyszłości Homo sapiens na naszej planecie, to jednak mamy obowiązek przygotować się do walki o przetrwanie. Nie chodzi przy tym jedynie o przetrwanie biologiczne, ale o zachowanie ludzkiego stylu życia. Z tej racji etologiczny humanizm Lorenza należy uznać za współczesną odmianę „humanizmu ewolucyjnego”.