Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ethnolinguistic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Der Begriff des sprachlichen Weltbildes und die Methoden seiner Operationalisierung
    The concept of the linguistic picture of the world and its operationalisations
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474085.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    ethnolinguistic
    linguistic picture of the world
    Opis:
    The aim of this paper is to reflect on the concept of the linguistic picture of the world (LPoW) and methods of its reconstruction. The Author presents the historical overview and complex genesis of this concept, also in the context of the ethnolinguistic research tradition in Lublin. He defines the linguistic picture of the world as the interpretation of reality contained in language, which can be seen as a set of judgments about the world, people, things and events, originating from the subjective perception and conceptualisation of reality by those who speak the language. When reflecting on linguistic facts which can provide input for a description of the LPoW, the Author argues that such analysis should include three types of linguistic data: vocabulary (systemic linguistic data), texts (textual linguistic data) and surveys (elicited data).
    Celem artykułu jest refleksja nad pojęciem językowego obrazu świata (JOS) oraz jego metody jego rekonstrukcji. Autor przedstawia wieloletnią historię i złożony rodowód tego pojęcia, również w kontekście badań etnolingwistyki lubelskiej. Językowy obraz świata definiuję jako zawartą w języku interpretacją rzeczywistości dającą się ująć w postaci zespołu sądów o świecie, o ludziach, rzeczach, zdarzeniach, powstającą w wyniku subiektywnej percepcji i konceptualizacji rzeczywistości przez mówiących danym językiem. Na pytanie, jakie fakty językowe mogą stanowić podstawę opisu JOS, autor odpowiada, że do analizy JOS włączyć należy trzy typy danych językowych: słownictwo (dane językowo-systemowe), teksty (dane językowo-tekstowe) oraz badania ankietowe (dane wywoływane).
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2012, 5; 261-289
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Graiurile poloneze din Poiana Micului şi Bulai (Bucovina de Sud) – o perspectivă sociolingvistică de tip comparativ pe baza ALAB
    The Polish dialects from Poiana Micului and Bulai (South Bukowina) – a sociolinguistic comparative perspective based on ALAB
    Autorzy:
    Olariu, Florin-Teodor
    Olariu, Veronica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048063.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Bukovina
    Poles
    language contact
    ethnolinguistic vitality
    language attitudes
    Opis:
    The Polish communities from Bukovina have been studied in the last period through several research projects, initiated by both Polish and Romanian researchers. One of them is the Audiovisual Linguistic Atlas of Bukovina (ALAB), which aims to realize a radiography in multimedia format of the ethnolinguistic diversity of Bukovina. Regarding the Polish ethnic minority, in 2016 two field studies have been carried out in two localities: Bulai and Poiana Micului. Following the analysis of the material thus obtained, we managed to capture some characteristics both at the linguistic and the sociolinguistic level that individualize the two communities. Thus, from a linguistic point of view, the two dialects are different both at phonetic and lexical level, the Bulai dialect being more similar to the Polish literary language. At the sociolinguistic level has been observed the presence of a strong epilinguistic component in the Polish people speech, based on the representations and the attitudes that the Polish ethnic groups have regarding the status and the vitality of their own dialects.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2020, 47, 3; 55-78
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hybrid war: real casualties in Ukraine
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678192.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnolinguistic nationalism
    hybrid war
    Russo-Ukrainian war
    Russia
    Ukraine
    Opis:
    Hybrid war: real casualties in UkraineThe Russo-Ukrainian war that broke out in 2014 in the wake of Russia’s annexation of Crimea continues to be all too rarely noticed in the West. Observers comment widely on the novel ‘hybrid’ character of warfare as developed and trialed by the Kremlin worldwide during the recent years, but pay scant attention to the Russian ‘training ground’ in eastern Ukraine. The article probes into the realities of the ongoing RussoUkrainian war, alongside the ideological underpinnings of the Kremlin’s intervention and Ukraine’s response to this attack. It appears that the Russian government adopted ethnolinguistic nationalism, typical of Central Europe, namely, that all Russian-speakers constitute the Russian nation, especially if their communities compactly inhabit areas directly bordering on the Russian Federation. Wojna hybrydowa: Prawdziwe ofiary wojny rosyjsko-ukraińskiejWojna rosyjsko-ukraińska, która wybuchła w 2014 r. w następstwie aneksji Krymu przez Rosję, jest nadal zbyt rzadko zauważana na Zachodzie. Obserwatorzy szeroko komentują „hybrydowy” charakter działań wojennych, wypracowywanych i wypróbowywanych przez Kreml po całym świecie w ciągu ostatnich lat, lecz nie zwracają uwagi na rosyjski „poligon doświadczalny” we wschodniej Ukrainie. Artykuł analizuje realia toczącej się tam wojny rosyjsko-ukraińskiej, jak i ideologiczne założenia interwencji militarnej Kremla oraz reakcję Ukrainy na tenże atak ze strony Rosji. Wydaje się, że rosyjski rząd przyjął jako uzasadnienie etnolingwistyczny nacjonalizm (typowy dla Europy Środkowej), a mianowicie, że wszystkie osoby rosyjskojęzyczne to członkowie narodu rosyjskiego, zwłaszcza jeśli ich społeczności zamieszkują tereny bezpośrednio graniczące z obszarem Federacji Rosyjskiej.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Matki, córki i siostry. Językowo-kulturowa realizacja więzi rodzinnych w czarownictwie
    Mothers, daughters and sisters. Linguistic-cultural realization of family ties in witchcraft
    Autorzy:
    Piasecki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/517921.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
    Tematy:
    język
    etnolingwistyka
    czarownictwo
    więzi
    rodzina
    language
    ethnolinguistic
    witchcraft
    ties
    ritual
    Opis:
    Współczesne czarownictwo wykorzystuje kategorię rodzinności do tworzenia rytualnych więzi między członkami grupy. Quasi-rodzinność służy do wyzyskania kulturowo kodowanych wartości bliskości, zaufania, pomocy i dziedziczności. Przejawia się to także w planie językowym. Czarownice wypracowały grupy leksykalne odnoszące się do relacji pokrewieństwa z sacrum oraz pokrewieństwa między sobą. Ma to swoje źródło już w relacji mitycznej o początkach tego nurtu magicznego.
    Modern witchcraft uses the family category to create ritual ties between members of the group. Quasi- family is used to exploit culturally encoded values of proximity, trust, help and heredity. This is also Modern witchcraft uses the family category to create ritual ties between members of the group. Quasi-family is used to exploit culturally encoded values of proximity, trust, help and heredity. This is also
    Źródło:
    Tematy z Szewskiej; 2017, Rodzina 2(19)2017; 85-95
    1898-3901
    Pojawia się w:
    Tematy z Szewskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sakralne wymiary drogi
    Sacred dimensions of the road
    Autorzy:
    Smyk, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87367.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    droga
    kultura tradycyjna
    kognitywizm
    etnolingwistyka
    sakralność
    road
    traditional culture
    cognitive linguistics
    ethnolinguistic method
    sacredness
    Opis:
    Artykuł jest analizą kulturowego obrazu drogi. Jego podstawą materiałową są dane z zakresu języka i kultury tradycyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem werbalnych i niewerbalnych teksów folkloru i obrzędowości rodzinnej i dorocznej. W podsumowaniu autorka rekonstruuje obraz tradycyjnych rytuałów sakralizujących, wyznaczając takie zakresy, jak: przestrzeń sakralizacji, dynamiczność sakralizacji, czas, podmiot sakralizujący, przedmiot sakralizacji, uspołecznienie, zwrotność, natężenie, czas działania, krotność i kodowość sakralizacji. Na zakończenie zbiera strategie sakralizacji świata, znane polskiej kulturze tradycyjnej. Wyznacza postawę pasywną oraz postawę aktywną, kreującą rzeczywistość: działania wykorzystujące świętość chrześcijańską i działania ukierunkowane ku świętości kosmiczno-mitologiczno-obrzędowej. Taka propozycja stanowi nowe ujęcie charakterystyki drogi i sakralizacji świata w kulturze polskiej.
    The paper is a cultural analysis of the image of the road. Data collected from traditional culture and language, particularly from verbal and nonverbal folk texts as well as from family and annual rituals, have become the basis of the report. In the summing up, the author reconstructs the picture of traditional sacralizing rituals, defining such scopes as the space of sacralization, dynamism of sacralization, time, the sacralizing subject, the object of sacralization, socialization, reflexivity, intensity, duration of functioning, one-timeness/ multiplicity, and codedness of sacralization. In the conclusion, the author assembles the strategies for sacralization of the world. She defines the passive attitude and the active attitude that creates changes in the reality (actions that use Christian sanctity to a greater extent and actions oriented towards cosmic-mythological-ritualistic sanctity). This proposal is a new approach to the description of the road and the sacralization of the world in Polish culture.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 122-137
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A language that forgot itself (Essay on the curious non-existence of German as a recognized minority language in today’s Poland)
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677943.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnolinguistic nationalism
    German speech community in post-1945 Poland
    minority language rights
    Upper Silesia
    Opis:
    This essay draws on my almost three decades worth of research on the multiethnic and multilingual history of Upper Silesia during the last two centuries, when various ethnolinguistic nationalisms have radically altered the ethnic, political, demographic and linguistic shape of the region. I focus on the German minority that was recognized in Poland in the early 1990s. This recognition was extended to the German language. However, though in official statistics there are hundreds of schools with German, and bilingual signage amply dots the Upper Silesian landscape, neither in the region nor elsewhere in Poland is there a single, however small, locality where German would be the language of everyday communication. With this essay I attempt to explicate this irony of official recognition on the one hand, and the tacitly enforced non-existence on the ground, on the other hand.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2014, 45; 1-25
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The world of humans in the mirror of language: A new volume with the work of Svetlana Tolstaya
    Człowiek w zwierciadle języka – nowy tom prac Swietłany Tołstojowej
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084472.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Moscow ethnolinguistic school
    Polish‑Russian scientific cooperation
    cultural semantics
    mir
    sud’ba
    *svojъ
    Opis:
    This volume, a collection of articles by Svetlana Tolstaya, is representative of the Moscow ethnolinguistic school, whose main goal (as was the intention of its founder, Nikita I. Tolstoy) is to reconstruct the spiritual ancestry of Slavs from both historical data and contemporary dialectological and ethnographic records. The rich and varied achievements of the Moscow ethnolinguistic school and specifically Svetlana Tolstaya are reviewed here, along with her contribution to building Polish‑Russian scholarly cooperation. The examples of mir, sud'ba, *svojь are used to illustrate the advantages of the analytical method employed by the author, i.e. semantic reconstruction within semantic microfields.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 179-188
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan badań atlasowych w Polsce i Rosji nad demonologią ludową (przykład zmory i innych istot mitologicznych posiadających cechy z nią wspólne)
    The State of Atlas Studies in Poland and Russia into Folk Demonology (On the Example of Zmora and Other Mythological Creatures with Features in Common)
    Autorzy:
    Pieńczak, Agnieszka
    Миронова, Полина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031226.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish Ethnographic Atlas
    Ethnolinguistic Atlas of the Polesie Region
    folk demonology
    zmora
    cultural and religions studies
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 493-514
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Older Slavic literature: An ethnolinguistic approach
    Autorzy:
    Kretschmer, Anna Genrihovna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081452.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    text linguistics
    ethnolinguistic approach
    Slavia Orthodoxa – final period
    badanie tekstowe
    podejście etnolingwistyczne
    Slavia Orthodoxa – okres końcowy
    Opis:
    W artykule ukazano podejście etnolingwistyczne do świeckiej literatury słowiańskiej, tzw. Slavia Orthodoxa w jej końcowym okresie. W centrum zainteresowania autorki stanowią metodologiczne aspekty badań. Zaproponowane tu podejście opiera się na modelu filologicznym, który działa na poziomie tekstu i obejmuje językowe i niejęzykowe (tekstologiczne i socjolingwistyczne) cechy tekstu. Metoda ta została poszerzona o składnik etnolingwistyczny – jest prezentowana na bazie XVII-XVIII-wiecznych tekstów wschodniosłowiańskich oraz tekstów z serbskiego korpusu.
    The study presents an ethnolinguistic approach to the secular pre-standard literature of the so called Slavia Orthodoxa in its final period. In focus are the methodological aspects of the research. The approach proposed here is based on a philological model developed by the author. The model operates on the text level and includes linguistic and non-linguistic (textological and sociolinguistic) properties of text. It has now been extended to cover the ethnolinguistic factor and is applied to the 17th-18th c. East Slavic and Serbian corpus.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 321-336
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O kartografowaniu faktów etnolingwistycznych
    ON THE CARTOGRAPHY OF ETHNOLINGUISTIC FACTS
    Autorzy:
    Niebrzegowska, Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611728.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cartographic mapping of ethnolinguistic facts
    dream book
    the geography of a dream book
    kartografowanie faktów etnolingwistycznych
    sennik
    geografia sennika
    Opis:
    Nawiązując do tradycji przedstawiania metodą kartograficzną danych językowych, kulturowych i tekstowych, autorka stawia pytanie, czy sennik jako gatunek polskiego folkloru jest zróżnicowany geograficznie, tzn. czy objaśnienia (wykładnie) obrazów sennych mają na terenie Polski stałe zasięgi regionalne. Mapowaniu poddaje się wykładnie (tj. uogólnione komponenty semantyczne i strukturalne) dotyczące pięciu obrazów sennych: ognia, koni, wszy, jajek i Matki Boskiej. Opracowane próbne mapy, oparte na danych z 71 punktów, pozwoliły na sformułowanie wstępnych wniosków na temat geografii sennika: (1) objaśnienia snów nie mają wyraźnie zróżnicowanej geografii, co oznacza, że na całym terytorium etnicznym wykładnie osiągnęły wysoki stopień stabilizacji; (2) dla niektórych wykładni możliwe jest jednak wyznaczenie zasięgów ich występowania (np. dla snu o ogniu jako zapowiedzi ‘słońca, pogody’).
    Because cartographic methods are utilized to represent linguistic, cultural and textual data, a question is asked whether the folk genre of descriptions of dreams is geographically diversified, i.e. whether or not the explications of dreams have stable regional boundaries in Poland. Cartographic mapping is performed on explications (i.e. generalized semantic and structural components) concerning five dream images: fire, horses, lice, eggs and Virgin Mary. Tentative results, based on data from seventy one places, suggest that (1) explications of dreams do not exhibit clear geographical diversification, which means that they have achieved a high degree of stabilization over the whole ethnic territory; and (2) the geographical range of certain explications, e.g. fire being a prediction of sunny weather, can nevertheless be delimited.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 279-296
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warsaw and Yiddish: Europe’s Once Largest Jewish City
    Warszawa i jidysz: o niegdyś największym europejskim mieście żydowskim
    Warschau und Jiddisch: Einiges über die einst größte jüdische Stadt in Europa
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27315960.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    ethnolinguistischer Nationalismus
    Jiddisch
    Sprachpolitik
    Schriftpolitik
    Warschau
    jidysz
    nacjonalizm etnicznojęzykowy
    polityka językowa
    polityka pisma
    Warszawa
    ethnolinguistic nationalism
    language politics
    politics of script
    Warsaw
    Yiddish
    Opis:
    Prior to the Katastrofe (Yiddish for ‘Holocaust’), Warsaw was the world’s capital of Yiddishland, or the Ashkenazic civilization of Yiddish language and culture. In the terms of absolute numbers of Jewish inhabitants, at the turn of the 20th century, New York City surpassed Warsaw. Yet, from the perspective of cultural and political institutions and organizations, Warsaw remained the center of Europe’s Jewish life. This article offers an overview of the rise of Warsaw as such a center, its destruction during World War II, and the center’s partial revival in the aftermath, followed by its extinction, which was sealed with the antisemitic ethnic cleansing of Poland’s last Jewish communities in 1968. Twenty years after the fall of communism, beginning at the turn of the 2010s, a new awareness of the Jewish facet of Warsaw’s and Poland’s culture and history has developed during the past decade. It is a chance for a new opening, for embracing Jewish culture, Yiddish and Judaism as inherent elements of Polish culture and history This country’s history and culture was not created exclusively by Catholics, as ethnonationalists are wont to claim incorrectly. Hence, the essay is intended to serve as a corrective to this anachronistic preconception.
    Vor der Katastrofe (jiddisch für „Holocaust“) fungierte Warschau als Welthauptstadt Jiddischlands oder der aschkenasischen Zivilisation der jiddischen Sprache und Kultur. In Bezug auf die absolute Anzahl jüdischer Einwohner überholte New York City um die Wende des 20. Jahrhunderts Warschau. Aus Sicht kultureller und politischer Institutionen und Organisationen blieb Warschau jedoch das Zentrum des jüdischen Lebens in Europa. Dieser Artikel bietet einen Überblick über den Aufstieg Warschaus als ein solches Zentrum, seine Zerstörung während des Zweiten Weltkriegs und die teilweise Wiederbelebung des Zentrums nach 1945, gefolgt von seiner Auslöschung, die mit der antisemitischen ethnischen Säuberung der letzten jüdischen Gemeinden in Polen 1968 besiegelt wurde. Zwanzig Jahre nach dem Fall des Kommunismus, beginnend um die Wende des ersten Jahrzehnts des 21. Jahrhunderts, hat sich im letzten Jahrzehnt ein neues Bewusstsein für die jüdische Facette der Kultur und Geschichte Warschaus und Polens entwickelt. Es ist eine Chance für eine neue Öffnung, für die Anerkennung der jüdischen Kultur, des Jiddischen und des Judentums als inhärente Elemente der polnischen Kultur und Geschichte. Die Geschichte und Kultur dieses Landes wurde nicht ausschließlich von Katholiken geschaffen, wie Ethnonationalisten gerne fälschlicherweise behaupten. Der Aufsatz soll daher als Korrektiv zu diesem anachronistischen Vorurteil dienen.
    Przed Katastrofe (jid. Holokaust) Warszawa była światową stolicą Jidyszlandu, czyli aszkenazyjskiej cywilizacji języka i kultury jidysz. Pod względem liczby ludności żydowskiej na przełomie XIX i XX wieku Nowy Jork prześcignął Warszawę. Z punktu widzenia instytucji oraz organizacji kulturalnych i politycznych Warszawa pozostała jednak centrum życia żydowskiego w Europie. Niniejszy artykuł przedstawia formowanie się Warszawy jako takiego centrum, dzieje jego zniszczenia podczas II wojny światowej oraz częściowego odrodzenia się centrum po roku 1945, a następnie jego zaniknięcia, które zostało przypieczętowane antysemicką czystką etniczną ostatnich polskich społeczności żydowskich w roku 1968. Dwadzieścia lat po upadku komunizmu, począwszy od przełomu pierwszej dekady XXI wieku, czyli w ciągu ostatniej dekady, wykształciła się nowa świadomość żydowskiego wymiaru kultury i historii Warszawy oraz Polski. Stanowi to szansę na nowe otwarcie, na przyjęcie i pełną akceptację kultury żydowskiej, jidysz i judaizmu jako nieodłącznych elementów polskiej kultury i historii. Historia i kultura tego kraju nie zostały stworzone wyłącznie przez katolików, jak błędnie twierdzą etnonacjonaliści, dlatego też niniejszy esej ma służyć jako korekta tego uprzedzenia naznaczonego przez alogiczny anachronizm polskiej narracji etniczno-nacjonalistycznej.
    ט אַ בסטראַ ק:ט: ֿפאַ ר דער קאַ טאַ סטראָ פע )ייִדיש ֿפאַ ר ’חורבן‘(, האָ ט וואַ רשע ֿפונקציאָ נירט ווי די וועלט-הויּפטשטאָ ט ֿפון ייִד�י אידישע באוווינער, אין די אָ נהייב פון די 02 יאָ רהונדערט, ניו יארק סיטי איז איבער ווארשע. אָ בער ֿפון דער ּפערסּפעקטיוו ֿפון קולטורעלע און ּפאָ ליטישע אינסטיטוציעס און אָ רגאַ ניזאַ ציעס, איז וואַ רשע ֿפאַ רבליבן דער צענטער ֿפון אייראָ ּפעישן ייִדישן לעבן. דער אַ רטיקל אָ פפערס אַ ן איבערבליק פון די העכערונג פון וואַ רשע ווי אַ זאַ אַ צענטער און זייַן צעשטערונג בעשאַ ס דער צווייטער וועלט מלחמה. דערנאָ ך ווערט דער טיילווײַ ז אויֿפלעב ֿפון דעם צענטער אַ נאַ ליזירט נאָ ך .1945 צום באַ דויערן, האָ ט די אַ נטיסעמיטישע עטנישע רייניקונג ֿפון די לעצטע ייִדישע קהילות אין ּפוילן אין 1968 חרוֿב געווען דעם צענטער. נאָ כן ֿפאַ ל ֿפון קאָ מוניזם, האָ ט זיך אין די לעצטע יאָ רצענדליק אַ נטוויקלט אַ נײַ ער באַ וואוסטזיין וועגן דער ייִדישער אויסמעסטונג ֿפון דער קולטור און געשיכטע ֿפון וואַ רשע און ּפוילן. דאָ ס איז אַ געלעגנהייט ֿפאַ ר אַ נײַ ער עֿפענונג, צו אַ רומנעמען די ייִדישע קולטור, ייִדיש און ייִדישקייט ווי אײַ נגעבונדענע עלעמענטן ֿפון דער ּפוילישער קולטור און געשיכטע. די געשיכטע און קולטור פון דעם לאַ נד איז נישט באשאפן אויסשליסלעך דורך קאַ טהאָ ליקס, ווייַל עטהנאָ נאַ טיאָ נאַ ליסץ זענען נישט פאָ דערן פאַ לש. דעריבער, דער עסיי איז בדעה צו דינען ווי אַ קערעקטיוו צו דעם אַ נאַ כראָ ניסטיק ּ
    Źródło:
    Wortfolge. Szyk Słów; 2022, 6; 1-29
    2544-4093
    Pojawia się w:
    Wortfolge. Szyk Słów
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hiža w Apeninach: koncept dom w etnolekcie moliżańsko-chorwackim
    Autorzy:
    Kapetanovic, Amir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611553.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Lublin ethnolinguistic school
    EUROJOS
    house/home
    hiža
    Molise Croatian ethnolect
    Molise
    Italy
    lubelska szkoła etnolingwistyczna
    eurojos
    koncept dom
    leksem hiža
    etnolekt moliżańsko-chorwacki
    Włochy
    Opis:
    The article deals with the conceptualization of house/home in the Molise Croatian ethnolect (hiža), spoken by the Croatian minority in the Italian province of Compobasso. The Lublin school ethnolinguistic approach and the tenets of the EUROJOS project are employed for the purpose: the Molise Croatian concept of HIŽA is investigated on the basis of lexicographic data, texts (proverbs, literary works, and the press), as well as results of linguistic experiments. Lexicographic sources have appeared to be rather poor and insufficient for a full reconstruction of the concept – this has to be supplemented with the much richer texts and questionnaires. The texts reveal the physical, locative, and (psycho-)social aspects of the meaning of hiža. The questionnaires, in turn, contain a clear axiological component. The speakers of the ethnolect have shown that hiža is a family place/space, a building, or family as such. It is a beautiful place, important and friendly to people.
    W artykule analizowany jest koncept dom (określany leksemem hiža) w etnolekcie moliżańsko-chorwackim, używanym przez członków mniejszości chorwackiej we włoskiej prowincji Compobasso. Stosując metodologie lubelskiej szkoły etnolingwistycznej i złożenia projektu eurojos, autor odpowiada na pytanie, czym jest moliżańsko-chorwacka hiža w świetle danych leksykograficznych, tekstów (przysłów, tekstów literackich i prasowych) oraz wyników badan eksperymentalnych. Analizy dowiodły, ze dane słownikowe są ubogie i tylko w niewielkim stopniu pozwalają na rekonstrukcję pełnej treści konceptu, inaczej niż znacznie bogatsze dane tekstowe i ankietowe. W tekstach ujawnia się fizyczny, lokatywny i (psycho)społeczny aspekt znaczenia leksemu hiža. W ankietach – poza nimi – silnie zaznaczył się także aspekt aksjologiczny. Użytkownicy etnolektu wskazali, ze hiža to przestrzeń/miejsce życia ludzi w rodzinnym otoczeniu, budynek, rodzina, a także miejsce piękne, dla człowieka ważne i przyjazne.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz Wschodu i Zachodu we współczesnej polszczyźnie
    Autorzy:
    Mirocha, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605792.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    Lublin Ethnolinguistic School
    Wschód
    Zachód
    East
    West
    language system
    questionnaires
    text
    Polish
    definicja kognitywna
    lubelska szkoła etnolingwistyczna
    dane systemowe
    dane ankietowe
    dane tekstowe
    język polski
    Opis:
    The cultural concepts of Wschód (East) and Zachód (West) are products of contemporary, modern Polish languaculture, one that significantly shapes contemporary social and political discourses. A reconstruction of the cognitive definitions of these concepts, along with their profiles, can thus lead to a better understanding of the two kinds of discourse.In accordance with the principles of the cognitive definition, couched within the framework of the Lublin Ethnolinguistic School, the analysis is based on data from dictionaries, texts, and questionnaires. Four major dictionaries of Polish have been surveyed, as well as questionnaires conducted for the 1990 and 2000 editions of the Axiological Lexicon, along with a random selection of texts from the National Corpus of Polish, from internet editions of the press, from belles-lettres, and essays.After a detailed analysis of the systemic data, facet-based cognitive definitions of the two cultural concepts are constructed. For the concept of Wschód (East), the facets include location, economy, reasons for going East and returning, the role of East for Poland, the characteristics of its inhabitants and of the East as space. In the case of Zachód (West), instead of inhabitants and space, the relevant facet is that of values. The last part of the article prosents the profiles of these concepts, which correlate with ideological orientations in the press and in politics: the liberal profile (the West is good, it is associated with personal freedom, human rights, democracy and the rule of law; the East is negative, it ignores the rule of law and standards of liberal democracy); the right-wing profile (the East is evaluated similarly to the liberal profile, whereas the West is portrayed as Poland’s “moral debtor”); the Catholic-national profile (the East is a threat, the West is characterised by materialism and a degradation of values); the everyday-living profile (the West is wealthy, the East is poor).
    Pojęcia Wschodu i Zachodu stanowią wytwór nowożytnej i nowoczesnej polskiej lingwokultury, który w istotny sposób kształtuje dyskursy o sprawach społecznych i politycznych. Rekonstrukcja definicji kognitywnych tytułowych pojęć wraz z uwzględnieniem profilowania może zatem przyczynić się do lepszego zrozumienia wymienionych dyskursów.Zgodnie z założeniami definicji kognitywnej w ujęciu tzw. lubelskiej szkoły etnolingwistycznej, przedmiotem analiz są dane słownikowe, ankietowe oraz tekstowe. Analizie zostały poddane definicje czerpane z czterech najistotniejszych współczesnych słowników polszczyzny, ankiety przeprowadzane na potrzeby Słownika aksjologicznego w 1990 i 2000 oraz losowa próba tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i konteksty z internetowych wydań prasy, z literatury pięknej i eseistyki.Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy danych systemowych z osobna rekonstruowane są fasetowe definicje kognitywne omawianych pojęć. Dla konceptu Wschód swoiste są takie fasety, jak jego położenie, charakterystyka ekonomiczna, przyczyny wyjazdu na Wschód oraz opuszczania tegoż, jego rola dla Polski, cechy jego mieszkańców i przestrzeni. W odniesieniu do Zachodu miejsce cech mieszkańców i przestrzeni zajęły wyznawane wartości. W ostatniej części tekstu odtworzone zostały profile badanych pojęć, korelujące z orientacjami ideologicznymi w prasie i polityce: profil liberalny (pozytywnie wartościujący Zachód, utożsamiany z wolnościami jednostki, prawami człowieka, demokracją i rządami prawa, negatywnie oceniający Wschód, któremu przypisuje ignorowanie praworządności i standardów demokracji liberalnej), prawicowy (podobnie oceniający Wschód, zaś Zachód przedstawiający jako „moralnego dłużnika” Polski), katolickonarodowy (negatywnie nastawiony do Wschodu, postrzeganego jako zagrożenie, oraz Zachodu, któremu przypisuje materializm i upadek wartości), a także profil bytowy (utożsamiający Zachód z zamożnością, a Wschód z ubóstwem).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 109-127
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Živaja starina” w programie etnolingwistyki historycznej Nikity Iljicza Tołstoja
    Autorzy:
    Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670934.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    historical ethnolinguistics
    Slavic literary language
    Old Slavic
    linguistic geography
    Moscow School of Ethnolinguistics
    language and culture
    ethnolinguistic dictionary
    Polesie expedition
    Nikita Ilyich Tolstoy
    etnolingwistyka historyczna
    słowiański język literacki
    język starosłowiański
    geografia lingwistyczna
    moskiewska szkoła etnolingwistyczna
    język i kultura
    słownik etnolingwistyczny
    ekspedycja poleska
    Nikita Iljicz Tołstoj
    Opis:
    The article presents the figure of Nikita Ilyich Tolstoy, the founder of the Moscow School of Ethnolinguistics, a historical philologist, linguist, and ethnologist. Nikita Tolstoy researched in the history of Slavic cultures and languages, Slavic comparative linguistics, folk studies, ethnography, and mythology. In his approach, he jointly considered language and spiritual culture, the language of creative activity of a community, and the relationships between them. The article presents and discusses the main ideas of Tolstoy’s rich body of research.
    W artykule prezentowana jest sylwetka Nikity Iljicza Tołstoja, twórcy moskiewskiej szkoły etnolingwistycznej, filologa-starożytnika i lingwisty-etnologa, który badał historię kultur słowiańskich i słowiańskich języków literackich, zajmował się słowiańskim językoznawstwem porównawczym, folklorystyką, etnografią i mitologią, widząc przy tym konieczność jednoczesnego rozpatrywania języka i kultury duchowej, języka i twórczości wspólnotowej, ich wzajemnych odniesień i różnych typów zależności. Przybliżane są podstawowe myśli z jego bogatej spuścizny.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 9-25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profile obrazu pojęcia "wiara w Boga" w języku współczesnych Polaków w świetle badań ankietowych oraz wywiadów
    Profiles of the picture of faith in God in the language of contemporary Polish people in the light of surveys and interviews
    Autorzy:
    Grabowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627073.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    data
    questionnaires and interviews
    contemporary Polish believers
    the notion of faith in God
    profiles of the picture
    folk and colloquial images
    different denominations
    ethnolinguistic methodology
    the notion of a semantic profile
    various shades of meanings of a concept
    postrzeganie oraz rozumienie
    pojęcie "wiara w Boga"
    wierzący Polacy
    badania ankietowe
    wywiady
    profile semantyczne
    obrazowanie w języku
    potoczny obraz wiary w Boga
    różne odłamy chrześcijaństwa
    narzędzia
    polska etnolingwistyka
    profilowania pojęć
    Opis:
    W artykule mowa jest o postrzeganiu oraz rozumieniu pojęcia wiara w Boga przez współcześnie żyjących wierzących Polaków. Na podstawie ankiet oraz wywiadów usiłuję odkryć dominujące profile semantyczne ujawniające obrazowanie w języku omawianego pojęcia. Moim zamiarem jest zbadanie potocznego obrazu wiary w Boga wśród osób reprezentujących różne odłamy chrześcijaństwa. W tym celu stosuję narzędzia wypracowane na gruncie polskiej etnolingwistyki, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii profilowania pojęć. Jest to przydatne narzędzie językoznawcze, które umożliwia organizację różnych aspektów pojęcia w ramach jednej definicji.
    The paper explores various ways of perceiving and understanding the notion of faith in God among contemporary Polish believers. Based on the data collected from questionnaires and interviews I try to uncover the dominant profiles of the construal of faith in the language. My intention is to study folk and colloquial images of faith among Christians representing different denominations. With this in mind, I use ethnolinguistic methodology, specifically the notion of a semantic profile which enables us to notice and organize various shades of meanings of a concept within the limits of its definition.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2014, 9, 2; 7-20
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies