Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "epistemology / epistemologia" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Z wędrówek po „opłotkach europy” społeczno-kulturowe oblicze peryferii w twórczości andrzeja stasiuka
Autorzy:
Dębicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973877.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Andrzej Stasiuk;
peripheries / peryferie;
Central Europe / Europa Środkowa;
literature / literatura;
epistemology / epistemologia
Opis:
The aim of the article is to analyze the way in which Andrzej Stasiuk portrays the European peripheries in his books. It is also an attempt to answer the question what elements of social reality of Europe (and primarily Central Europe) in the places that Stasiuk visited captured the writer’s imagination and thus significantly contributed to his portrayal of unique characteristics of this part of the world. The article also attempts to answer the question to what extent Stasiuk can be treated as a Central European “local colour” writer, and to what extent he is interested in the peripheral character of these areas and their expulsion from the Western awareness. A key part of the article is an attempt to answer an epistemological question: how can a writer’s observations become useful for social researchers?
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 1; 81-100
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopoty z prawdą
Troubles with the truth
Autorzy:
Jadacki, Jacek Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015950.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
logika
prawda
epistemology
logic
truth
Opis:
The article consists of two parts. In the first one the author, referring to Alfred Tarski's and Antoni B. Stępień's views and contesting them, presents his own definition of 'truth', changing his former views in this respect. The definition is constituted by the formula:(ε 0) /\x [x is true ≡ \/y∈R (x states y)],which may be read in the following way:a sentence is true if it states a certain real (occurring) state of things. The above definition is consistent with the so called (J)[adacki's] convention that, contrary to the so called (T)[arski's] convention avoids certain difficulties, e.g. possible entailing, through occurrence of an extra-linguistic state of things, existence of a respective true sentence. This definition also does not get entangled either in accepting purely intentional or negative state of things. Using the opportunity to do so the author proclaims himself in favour of the evidential criterion of truth, contradictory criterion of falsehood, and pragmatic criterion of faith. In the second part of the article the author replies to the questions concerning his theses that were put during the discussion 'in the company of Professor Stępień's pupils and his pupils' pupils. Especially he answers the charges and questions brought by Dr. Paweł Garbacz. They mainly focused on the problems of falsehood. The author admits two conceptions of falsehood: a false sentence does not state anything, or, a false sentence states a presented (fictitious) state of things.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 193-201
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontogeneza pytania „dlaczego” w perspektywie epistemologii genetycznej i jej filozoficzne implikacje
Autorzy:
Duchliński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426709.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
genetic epistemology
epistemology
philosophy of science
Thomism
developmental psychology
epistemologia genetyczna
epistemologia
filozofia nauki
tomizm
psychologia rozwojowa
Opis:
The question “why” is generally thought to be one of the most important of philosophical questions. Indeed, many philosophers hold that it is responsible for defining the essential contours and identity of philosophical discourse itself. Moreover, all attempts to reject it are perceived as a manifestation of minimalist tendencies in philosophical research. This article presents Piaget’s views concerning the ontogenesis of the “why” question. After having reconstructed the latter, it seeks to spell out their potential philosophical implications. The author argues that ontogenetic considerations can certainly play a heuristic role in the formulation of philosophical theses and hypotheses, and that they can lead to a correcting of the conceptions we tend to have of certain philosophical questions – namely, ones that do not refer to any empirical data.
Pytanie „dlaczego” uważa się za jedno z najważniejszych pytań filozoficznych. Wielu filozofów sądzi, że decyduje ono o profilu i tożsamości dyskursu filozoficznego. Wszelkie zaś próby jego odrzucenia postrzega się jako przejaw tendencji minimalistycznych w badaniach filozoficznych. W artykule przedstawiono poglądy J. Piageta na ontogenezę pytania „dlaczego”. Po ich zrekonstruowaniu ujawniono, jakie implikacje filozoficzne mogą z nich wynikać. Autor artykułu argumentował, że dane ontogenezy mogą odgrywać heurystyczną rolę w formułowaniu tez i hipotez filozoficznych. Mogą one prowadzić do skorygowania niektórych koncepcji pytań filozoficznych, które nie powołują się na żadne dane empiryczne.
Źródło:
Logos i Ethos; 2018, 47, 1
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem prawdy w dziele sztuki
The problem of truth in the work of art
Autorzy:
Chudy, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015953.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
estetyka
epistemologia
wartość
prawda
aesthetics
epistemology
value
truth
Opis:
The text aims at considering from various points of view the presence of the value of truth in the work of art. The first step is a phenomenological analysis of epistemological, ontological and aesthetic phenomena connected with perception of the work of art. Its conclusion is the statement that truth belongs to the characteristics of both creation (contents, structure) and reception (cognition of various aspects) of the work. The very fact that the aesthetic value of the object claiming to be beautiful can be discussed proves the presence of the object on the rational-veritable plane. The next aspect undertaken in the article is concerned with the epistemological and methodological criticism of the view (represented here by R. Ingarden) that there is a radical difference between the objective domains of science and art. An attempt is made to show that the view is rooted rather in ideologically understood scientism and neo-positivism than in a realistic conception of cognition through art. In a completely realistic attitude the borderline between 'what is rationally cognised' and 'what is beautiful' (the sphere of quasi in Ingarden's meaning) is not an absolute borderline. The domain of the work of art also contains cognitive elements, often existentially and morally essential for man's life. As it appears, a similar position can be found in G. B. Vico's texts that proclaim the unity of poetic and metaphysical perspective in ancient beginnings of anthropological thought about the human world. Nowadays a methodological tendency is observed on the philosophical plane that allows joining the veritable and aesthetic aspects, and hence exploring the objective domain of art in the cognitive aspect. This is expressed today, among others, in the increase of the significance of art in social, cultural and scientific life.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 45-71
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy strategie dyskusji ze sceptycyzmem
Three strategies of debate with scepticism
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015956.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
sceptycyzm
filozofia współczesna
epistemology
scepticism
contemporary philosophy
Opis:
In debate with scepticism three general strategies may be differentiated: (1) pointing to self-refutation of scepticism; (2) looking for certainty; and (3) modification of the concept of knowledge. The latter strategy has at least three versions: (a) knowledge does not require certainty, (b) knowledge is not broadened by way of deduction, and (c) knowledge does not require the knowledge of knowledge. The first strategy refutes global scepticism, but does not give an example of knowledge and is not efficient in the case of scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist. Also the second strategy is only able to refute the typical thesis of global scepticism (knowledge does not exist). Scepticism based on the hypothesis of the malicious scientist is more efficiently refuted in the third strategy. However, separation of knowledge and certainty is only avoiding the problem of scepticism. It is also doubtful if the principle of broadening knowledge by way of deduction may be refuted. Negation of the principle of transparency of knowledge is the most convincing one. After it is refuted, knowledge is possible in the situation when we do not know if we know and we cannot exclude sceptical hypotheses.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 575-595
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OD FILOZOFII DO PEDAGOGIKI. PRÓBA UCHWYCENIA PEDAGOGICZNEGO ARCHÉ
From philosophy to pedagogy. Attempting to capture the pedagogical arché
Autorzy:
Ryk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960278.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Wyższa Szkoła Pedagogiczna Związku Nauczycielstwa Polskiego
Tematy:
pedagogika
teoria
ontologia
epistemologia
pedagogy
theory
ontology
epistemology
Opis:
Artykuł – o wyraźnie teoretycznym charakterze – podjął próbę wyodrębnienia zasadniczych punktów wyjścia rozumienia tego, co dzieje się współcześnie przede wszystkim na poziomie pedagogicznej teorii, ale również i praktyki. Ukazał w zarysie zróżnicowanie teoretycznych podejść w pedagogice w ich aspektach przede wszystkim ontologicznym i epistemologicznym.
Article – with a strong theoretical nature – has attempted to extract the essential starting point for understanding what is happening today primarily a pedagogical theory but also practice. It appeared in a variety of theoretical approaches outlined in pedagogy in particular aspects of their ontological and epistemological.
Źródło:
Ruch Pedagogiczny; 2012, 2; 127-132
0483-4992
Pojawia się w:
Ruch Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Forecasting in economic sciences in the context of chaos theory
Autorzy:
Nowak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/392983.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
forecasting
chaos theory
epistemology
prognozowanie
teoria chaosu
epistemologia
Opis:
The aim of the article is to determine the epistemological status of forecasting in economic sciences in the context of chaos theory. Achieving the aim required the use of logical analysis and conceptual construction. The article defines two criteria for recognising a given system as being chaotic. The first one (subjective) concerns the appearance of the complexity characteristic of indeterminism. The second one (objective) concerns the occurrence of the sensitivity of the system to the initial conditions. The study examines the occurrence of both traits in economic systems and finally concludes that the epistemological status of forecasting in economic sciences is negative.
Źródło:
Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy; 2018, 3; 95-105
1899-6116
Pojawia się w:
Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Global citizenship education and the idea of diverse epistemologies
Edukacja do obywatelskości globalnej a idea epistemologii zróżnicowanych
Autorzy:
Horsthemke, Kai
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374128.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
obywatelskość
epistemologia
różnorodność
edukacja
education
citizenship
epistemology
diversity
Opis:
Three broad kinds of orientation can be identified with regard to (global) citizenship education (GCE): cosmopolitanism, localism, and relationalism. They differ in their respective approaches not only to cultural transmission and instruction but also to knowledge and knowledge production. My aim in this paper is to interrogate the notion of local or indigenous knowledge in GCE research and to investigate whether the postcolonial idea of diverse epistemologies does not employ a mistaken sense of ‘epistemology’. I argue that there are good reasons for an unequivocal and universally applicable understanding of knowledge and epistemology in (global) citizenship education and GCE research – and for being able to distinguish between knowledge and non-knowledge. Geographic, ethnic, racial and gender-based origin and affiliation do not constitute relevant criteria for any such demarcation. Instances in which they are cited as criteria raise questions not of epistemological relevance but rather of social justice.  
Odnośnie edukacji do obywatelskości (globalnej) da się wyróżnić co najmniej trzy orientacje: kosmopolityzm, lokalizm irelacjonalizm. Odróżniają się one odmiennym podejściem do przekazywania nie tylko kultury, lecz równie wiedzy i jej tworzenia. Autor stawia sobie za cel zbadanie pojęcia lokalnej (rdzennej) wiedzy w badaniach na temat edukacji do obywatelskości (globalnej) i rozstrzygnięcie na tej podstawie kwestii: Czy postkolonialna idea zróżnicowania epistemologicznego nie zawiera błędnego pojęcia epistemologii? Jego zdaniem istnieją racje uzasadniające konieczność jednoznacznego i uniwersalnego rozumienia wiedzy i epistemologii – w tym również w zakresie edukacji do obywatelskości (globalnej) i badaniach na ten temat. Przyjęcie tych racji umożliwia rozróżnienie między wiedzą a niewiedzą. W przeciwieństwie do tego miejsce zamieszkania, przynależność etniczna, rasowa ani płeć nie dostarczają wystarczających kryteriów do przeprowadzenia takiego rozgraniczenia. Opracowania, w których autorzy powołują się na dane te jako kryteria epistemologiczne, powinny być rozważane nie jako wypowiedzi o charakterze epistemologicznym, lecz pytania o sprawiedliwość społeczną.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2020, 10, 1; 197-212
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grimm Wisdom
Mądrość według Grimma
Autorzy:
O’GRADY, Paul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488204.pdf
Data publikacji:
2019-03-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
madrość
epistemologia analityczna
Stephen Grimm
wisdom
analytical epistemology
Opis:
Dotychczas problematyka mądrości nie była szerzej rozważana na gruncie epistemologii analitycznej. W ostatnim czasie interesujące ujęcie tematu zaproponował Stephen Grimm, który dowodzi, że mądrość oparta jest na wiedzy oraz że tradycyjny podział na wiedzę teoretyczną i praktyczną jest nie do utrzymania. Dostrzegam pewną niespójność w tychże aspektach jego pracy. Z jednej strony chciałby utrzymywać, że tradycyjne wzorce mądrości (takie jak Jezus, Budda, Konfucjusz) mogą wciąż być określane mianem „mądrych” z punktu widzenia jego teorii. Lecz z drugiej strony, proponowany przezeń warunek bycia mądrym zdaje się zakładać, że tylko cześć tych, którzy głoszą sprzeczne ze sobą poglądy, istotnie jest mądra. Rozważam szereg możliwych rozwiązań tego problemu oraz popieram podejście kontekstualistyczne, które dopuszcza warunek wiedzy oraz pozwala tradycyjne wzorce mądrości określać mianem „mądrych”.
Wisdom has not been widely discussed in analytical epistemology. An interesting recent analysis comes from Stephen Grimm who argues that wisdom requires knowledge and that the traditional dichotomy between theoretical and practical wisdom doesn’t hold. I note a tension between these aspects of his work. He wishes to maintain that traditional exemplars of wisdom (such as Jesus, Buddha, Confucius) may still be termed ‘wise’ by his theory. But his knowledge condition seems to require that only a subset of those who hold conflicting views are really wise. I consider a number of possible responses to this and endorse a non-indexical contextualist approach which will allow the knowledge condition and also allow the traditional exemplars to be termed ‘wise’.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 67-77
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ONTOLOGICAL AND EPISTEMOLOGICAL REMARKS ON PENITENTIARY AND ITS AUTONOMY
ONTOLOGICZNE I EPISTEMOLOGICZNE UWAGI O PENITENCJARYSTYCE I JEJ AUTONOMIZACJI
Autorzy:
Czarkowski, Jakub Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567686.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie
Tematy:
penitentiary
science
ontology
epistemology
penitencjarystyka
nauka
ontologia
epistemologia
Opis:
Modern society, globalization processes and rapidly advancing technological progress poses new challenges to the prison system. Contemporary penitentiary science needs to define its ontological and epistemological basis, in particular, the subject of research.
Nowoczesne społeczeństwo, procesy globalizacyjne oraz dynamicznie postępujący rozwój technologiczny stawiają nowe wyzwania przed systemem więziennictwa.Współczesna peni-tencjarystyka potrzebuje określenia swoich ontologicznych i epistemologicznych podstaw, w szczególności przedmiotu badań.
Źródło:
International Journal of Legal Studies (IJOLS); 2018, 3(1); 123-140
2543-7097
2544-9478
Pojawia się w:
International Journal of Legal Studies (IJOLS)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O cenności racjonalności w wierze religijnej
On how Precious Rationality is in Religious Cognition
Autorzy:
Pepliński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015839.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
racjonalność
przekonania religijne
epistemology
rationality
religious belief
Opis:
The issue of rationality of religious beliefs belongs to the main problems of 20th century philosophy of religion. When posing this problem the term `rationality' is often used in a way that is not precise, and sometimes it seems to be ambiguous. In order to avoid this error I define rationality of acceptance regulatively as a property consisting in being in accordance with defined epistemic rules of the ethics of beliefs. The main rule that is taken into consideration here is the following requirement: `Each theorem p accepted by person S should be justifiable by her in a degree proportional to the degree of assertion with which he accepts p'. Acceptances having the property of so defined rationality belong to a broader class of reasonable acts, where rationality is understood as a property consisting in being a reliable use of human cognitive abilities. I claim that although the religious faith of a `common' Christian is not rational in this sense, as mysteries of faith are not justifiable by natural reason, it has a reasonable character and is precious from the epistemic point of view. I defend the proposition that the fact of not being rational in this particular sense does not involve irrationality that consists in breaking the rule that orders a change in the way of accepting a certain theorem p so as to adjust the degree of assertion to the justification one has, the borderline case being one of rejecting the theorem for which one does not have any epistemically valid justification. The proposition that one of these rules is obligatory for the believer with respect to his acceptance of the propositions of faith cannot be justified without stating that Christianity is false. This latter proposition cannot be proved philosophically.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 219-244
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poznanie i byt. Z epistemologii Wilfrida Sellarsa
Knowledge and being in the epistemology of Wilfrid Sellars
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015962.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
poznanie
tomizm
W. Sellars
epistemology
cognition
Thomism
Opis:
Wilfrid Sellars very often expounds his philosophical views in an historical context. In his paper „Being and Being Known” Sellars gives a succinct account of his epistemology while at the same time discussing the Thomistic conception of sensory and intellectual knowledge. His aim in that paper is to provide a plausible interpretation of the doctrine that both the senses and the intellect are informed by the nature of external objects, and thus our cognitive acts are isomorphic with their objects. Sellars claims that there are two dimensions to that isomorphism, and that those separate dimensions are conflated by the Thomists, as well as by other philosophers. That is to say, there is isomorphism in the real or the natural order, and there is isomorphism in the intentional or the logical order. Sellars insists that in sensory cognition isomorphism holds merely in the real order. By contrast, intellectual knowledge is based upon the isomorphism of the intentional order. However, that isomorphism obtains in virtue of specific relations holding in the real order. Thus those two orders are intimately connected. Unfortunately, Sellars does not fully elaborate the nature of the connections between those two orders. I argue that in light of his commitment to ontological naturalism, Sellars should claim that ultimately there is only one isomorphism, namely the isomorphism in the real order. I suggest that his insistence that there are no genuine semantical relations holding between the elements of the intentional and the real supports such an interpretation.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 439-457
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Założenia i konsekwencje epistemologiczne eksplikacji formalnej pojęcia uzasadniania w szkole fińskiej
Assumptions and epistemological consequences of the formal explication of the concept of justification in the Finnish School
Autorzy:
Kawalec, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016136.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
wiedza
indukcja
uzasadnienie
Carnap
epistemology
knowledge
induction
justification
Opis:
The common view on the program of the formal explication of the concept of confirmation, undertaken primarily by Carnap and the members of the Finnish School, is that it is irrelevant to epistemological debates on justification. In order to oppose this view I draw upon the features of Carnap’s early epistemological project expressed in Der logische Aufbau der Welt (1928). The key issue concerns the role of logic in epistemology, which in Carnap's own terms deviates from the one ascribed to it in the traditional program of logical empiricism, i.e. for Carnap logical structure is a precondition of objective epistemic relations between sentences. This view is inherited by the Finnish School, and the differences between theirs and Carnap's systems of inductive logic concern the type of theory of knowledge rather than theory of justification which in both cases is essentially identical.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 109-126
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologia ed epistemologia nell’itinerario scientifico e spirituale di Padre Pavel. A. Florenskij
Ontology and epistemology in the scientific and spiritual itinerary of Father Pavel A. Florenskij
Autorzy:
Del Mastro, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011183.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Florenskij
Cantor
Maths
epistemology
ontology
matematica
epistemologia
ontologia
Fłorienski
matematyka
Opis:
Pawieł A. Fłorienski był autentycznym gigantem zarówno kultury naukowej, jak i teologicznej, wyraźnie uznanym za jednego z wielkich mistrzów wiary w encyklice Fides et ratio przez papieża Jana Pawła II w 1998 r.; myśliciela, który był w stanie przekroczyć wszystkie pola wiedzą, autentycznie transdyscyplinarny, określany przez wielu jako Leonardo da Vinci z Rosji. Integralna wizja wiedzy popycha go do próby zgłębienia „żywych włókien nauki” i dostrzeżenia możliwości wzajemnego powiązania wiedzy i ich różnych języków za pomocą klucza tego symbolu.
Pavel A. Florenskij was an authentic giant of both scientific and theological culture, explicitly recognized as one of the great masters of religious thought in the Encyclical Fides et ratio by Pope John Paul II in 1998, a thinker who has been able to cross all fields of the knowledge, authentically transdisciplinary, defined by many as the Leonardo da Vinci of Russia. An inte¬gral vision of knowledge pushes him to try to penetrate the “living fibers of science”, and to glimpse the possibility of an interrelation of knowledge and their different languages through the key of the symbol.
Pavel A. Florenskij è stato un autentico gigante della cultura sia scientifica, che teologica, esplicitamente riconosciuto come uno dei grandi maestri del pensiero credente nell’Enciclica Fides et ratio da papa Giovanni Paolo II nel 1998, pensatore che ha saputo attraversare tutti i campi del sapere, autenticamente transdisciplinare, da molti definito come il Leonardo da Vinci della Russia. Una visione integrale della conoscenza lo spinge a tentare di penetrare nelle “fibre vive della scienza”, e ad intravvedere la possibilità di un’interrelazione dei saperi e dei loro differenti linguaggi attraverso la chiave del simbolo.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 349-358
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Descartes (and Spinoza) on Intellectual Experience and Skepticism
Kartezjusz (i Spinoza) w kwestii intelektualnego doświadczenia i sceptycyzmu
Autorzy:
Carriero, John
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791056.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
niepowątpiewalność
świadomość
sceptycyzm
intuicja
epistemology
indubitability
consciousness
skepticism
intuition
Opis:
Epistemologia Kartezjusza jest zakorzeniona w jego głębokim zainteresowaniu i uznaniu dla tego, co można by nazwać intelektualnym doświadczeniem, lub dokładniej przejrzystym intelektualnym doświadczeniem (przejrzyste intelektualne doświadczenie jest moim terminem oznaczającym to, co Kartezjusz określał ujęciem jasnym i wyraźnym). To zainteresowanie intelektualnym doświadczeniem, jak mi się wydaje, podzielali inni racjonaliści, Spinoza i Leibniz. W części pierwszej artykułu staram się ulokować fenomen przejrzystego intelektualnego doświadczenia w ramach doktryny Kartezjusza i Spinozy. Usiłuję pokazać, że jeśli nie uwzględnimy w sposób właściwy charakteru tego doświadczenia, to ryzykujemy utratą wglądu w centralne motywy leżące u podstaw ich teorii poznania. W drugiej części artykułu rozważam intelektualne doświadczenia w kontekście sceptycznego wątpienia, w szczególności radyklanego wątpienia. Chociaż często przyjmuje się, że Kartezjusz i Spinoza zajmują opozycyjne stanowiska, gdy chodzi o kwestię radykalnego wątpienia, to ja sądzę, że ich stanowisko były bardziej do siebie podobne w tej sprawie niż się zwykle przyjmuje.
Descartes’s epistemology is rooted in his profound interest in and respect for what might be called intellectual experience, especially lucid intellectual experience. (Lucid intellectual experience is my term for what Descartes calls perceiving clearly and distinctly.) This interest, it seems to me, was shared by Descartes’s rationalist successors Spinoza and Leibniz. In the first part of this paper, I locate the phenomenon of lucid intellectual experience, focusing on Descartes and Spinoza. I try to show if we do not give enough attention to the character of such experience, we risk losing touch with a central motivation behind their respective epistemologies. In the second part of the paper, I consider intellectual experience in the context of skeptical doubt, particularly radical doubt. Although Descartes and Spinoza are often taken to be opposed here, I think they share more than is commonly appreciated.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 21-42
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marburska filozofia krytyczna wobec psychologizmu
Marburg’s Critical Philosophy against the Problem of Psychologism
Autorzy:
Parszutowicz, Przemyslaw
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423144.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
epistemology
Marburg School
neokantianism
psychologism
epistemologia
szkoła marburska
neokantyzm
psychologizm
Opis:
The article discusses the position taken by the neokantian Marburg School against the epistemological claim of psychologism, which localized the ultimate source of knowledge and its proof of validity in psychological realm. Marburg School opposed strongly against psychologism to such an extent that 'antypsychologism' itself became one of the most prominent features of the 'Marburg School doctrine'. Antypsychologism served both as a negative point of reference for the transcendental method developed and practiced by the Marburg School, and as an exemplary determinant which distinguished that specific tradition from other neokantian schools. According to Cohen's, Natorp's and Cassirer's critique, psychologism conceived the whole problem of cognition in a very limited sense and reduced all the cognitive acts to the acts of consciousness; psychologism deemed it is necessary that all the cognitive acts have to be conscious, therefore treated consciousness as a necessary condition of all cognitive operations. Exponents of the Marburg School, most notably Ernst Cassirer, did not seek to get rid of psychology at any cost from the edifice of scientific knowledge, but simply to put is in its right place and to separate 'science of the contents' from the 'science of the forms' of knowledge. The latter was supposed to become a fundamental subject of interest for the critique of epistemology developed by the Marburg School as a strictly philosophical science. Its task was to deduce from any systematically developed domain of knowledge its logical structure and to show constitutive for the object of the given science pure cognitive functions, which are independent from the psycho-physiological constitution of the subject of cognition.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 44-52
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauki przyrodnicze w historyczno–epistemologicznym ujęciu Hansa-Jörga Rheinbergera
Natural sciences in Hans-Jörg Rheinberger’s historico-epistemological approach
Autorzy:
KOKOWSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520386.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Hans-Jörg Rheinberger
epistemologia historyczna
przekładoznawstwo
historical epistemology
translation studies
Opis:
Artykuł omawia krytycznie formę i treść polskiego przekładu książki Hansa-Jörga Rheinbergera pt. Epistemologia historyczna (Warszawa: Oficyna Naukowa, 2015. Przełożył [z języka niemieckiego] Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, ss. 336). Wskazano zarówno merytoryczne zalety tej książki, jak i jej pewne (głównie lingwistyczne) wady.
The article presents a critical review of the form and content of the Polish translation of Hans-Jörg Rheinberger’s book entitled Epistemologia historyczna (Historical epistemology) (Warsaw: Oficyna Naukowa, 2015. Translated [from German] by Jan Surman. ISBN 978-83-64363-20-7, pp. 336), indicating both the substantive advantages of this book and its some (mainly linguistic) shortcomings.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2015, 14; 309-323
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ filozofii Protagorasa na myśl Platona
Autorzy:
Konrad, Boguta,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897388.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Protagoras
Plato
Athenian Enlightenment
epistemology
ontology
Oświecenie Ateńskie
epistemologia
ontologia
Opis:
The article concerns a widely ignored influence of Protagoras on Plato. My objective is to show that generally speaking there would be no Plato’s philosophy if it was not for the thought of Protagoras. The philosopher from Abdera influenced Plato on many levels. I started off with pointing out that Protagoras “gave” young Plato directions towards his crystallised philosophy. Consequently, I argue that Plato created his world of infinitely existing ideas in opposition to Protagoras’s epistemology. Moreover, in order to prove that sophists are not philosophers, later on Plato abandoned his so-called middle philosophy and once again changed his views, forming his late philosophy of five principles.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(2 (453)); 71-80
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alvina I. Goldmana teoria wiedzy i uzasadnienia
Alvin I. Goldman’s theory of knowledge and justification
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016134.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
wiedza
uzasadnianie
naturalizm
reliabilizm
epistemology
knowledge
justification
naturalism
reliabilism
Opis:
A. Goldman proposes a softened version of the naturalistic epistemology connected with cognitive sciences. His theory of knowledge and justification belongs to the trend of extemalism and reliabilism. With reference to the Gettier problem Goldman (1967) suggests adding the condition of causal relation between belief and the fact concerned with the belief to the standard definition of knowledge. In (1976) he replaces the casual definition with the causalreliabilistic one: a true belief is knowledge if it is produced by reliable processes, that is by processes that generate true beliefs in the actual world and would generate them in relevant counter-factual situations (the concepts of relevant alternatives and knowledge as the ability to discriminate are involved here). In his recent works written on the basis of data from cognitive psychology Goldman goes beyond the Gettier problem: if knowledge is a prototype concept analysing it by means of necessary and sufficient conditions loses sense. Contrary to numerous externalists Goldman includes the traditional concept of justification in externalist epistemology. Justification of belief is a function of global reliability of the process that generated it, as reliability is in at least 50% the tendency of the process to generate true beliefs. Goldman's reliabilism struggles against (1) the problem of generality (how broad the definition of the types of processes that are supposed to be reliable may be); (2) the problem of the demon's world (the malicious demon's victims have the same foundations for their beliefs as we have, but still their beliefs are unjustified in the light of reliabilism as they are generated by unreliable processes); (3) the problem of clairvoyance (a reliable clairvoyant meets all the conditions of the reliabilistic theory of justification, and yet his beliefs are irrational): (4} the problem of the range of reliability (which possible worlds are relevant for justification). Responding to these problems Goldman first (1988) differentiates strong and weak justifications and then, changing his position to one of virtue reliabilism, he replaces reliability with what is considered reliable (1992b). By this very fact he agrees to the internalists' thesis saying that reliability is important for justification if it is accessible for the subject. However, Goldman means the collective subject (the community's opinions) and this is the basis for his externalism. He does not agree to subjectivism of the individual subject and he does not change the basic idea that epistemology should be close
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 77-107
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem antecedencji fallibilizmu w poglądach Karneadesa
The antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades
Autorzy:
Kubok, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621894.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
fallibilism
Carneades
skepticism
epistemology
criterion
fallibilizm
Karneades
sceptycyzm
epistemologia
kryterium
Opis:
In this article, I undertake an attempt at recognizing and critically analyzing antecedents of fallibilism in the philosophy of Carneades. Because descriptions of fallibilism are somewhat ambiguous, it is imperative that we first determine the semantic root of this doctrine (both in its negative and positive dimensions) before discussing it in historical and philosophical reflections. The main goal of this article is not to prove that Carneades was a fallibilist before Peirce and Popper, or that he was a precursor of this position; rather, the aim is to critically review arguments for and against fallibilistic interpretations of Carneades’ views. To this end, I introduce a distinction between global and local fallibilism, as well as discuss the position of eudaimonological fallibilism. The reflections contained in this article fit with the current lively debate on the historical roots of fallibilism.
Artykuł podejmuje problem rozpoznania i krytycznego rozważenia antecedencji fallibilizmu w filozofii Karneadesa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że fallibilizm jest stanowiskiem, którego charakterystyka nie jest jednoznaczna. W pierwszej zatem kolejności należy wyodrębnić rdzeń znaczeniowy tej doktryny (przede wszystkim zarówno wymiar negatywny, jak i pozytywny), aby się nim posługiwać w rozważaniach historyczno-filozoficznych. Intencją artykułu nie jest próba dowodzenia, że Karneades był fallibilistą przed Peircem i Popperem, czy też że był on prekursorem tego stanowiska. Zasadniczy cel rozważań koncentruje się na krytycznym przeglądzie argumentów dotyczących fallibilistycznego odczytania jego poglądów. W tym celu odróżniony zostanie fallibilizm globalny i fallibilizm lokalny, a także omówione zostanie stanowisko eudajmonologicznego fallibilizmu. Tym samym rozważania podjęte w tym artykule mieścić się będą w obrębie ożywionej obecnie dyskusji nad historycznymi źródłami fallibilizmu.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2018, 41; 5-24
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concept of Conversion in the Light of Some Concepts of Faith
Pojęcie nawrócenia w odniesieniu do niektórych pojęć wiary
Autorzy:
Lechniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232796.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
conversion
epistemology or religion
faith
Robert Audi
nawrócenie
epistemologia religii
wiara
Opis:
The paper is devoted to an analysis of the concept of conversion in relation to the various concepts of faith distinguished by Robert Audi. The first part presents William James’ analysis of the concept of conversion, the biblical roots of the concept of conversion as epistrephō and metanoeō and analyses of conversion in the social sciences. The second part of the paper analyses the various notions of faith proposed in the works of Robert Audi. Finally, in the third part, I analyse how conversion can be understood in relation to the main of the concepts of faith identified by Audi; I also relate the concept of faith to the concept of scientific revolution characterised in Thomas Kuhn’s theory of the development of science.
Artykuł poświęcony jest analizie pojęcia nawrócenia w odniesieniu do różnych pojęć wiary wyróżnionych przez Roberta Audiego. W pierwszej części zaprezentowane są Williama Jamesa analiza pojęcia nawrócenia, biblijne korzenie pojęcia nawrócenia jako epistrephō metanoeō oraz analizy nawrócenia na gruncie nauk społecznych. Druga część artykułu zawiera analizę różnych pojęć wiary zaproponowanych w pracach Audiego. W końcu w trzeciej części analizuję, jak można rozumieć nawrócenie w odniesieniu do głównych z pojęć wiary wskazanych przez Audiego; odnoszę również pojęcie wiary do pojęcia rewolucji naukowej scharakteryzowanego w koncepcji rozwoju nauki autorstwa Thomasa Kuhna.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 209-238
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Lisowczycy”, czyli Harasymowicz i mielizny poznania poetyckiego
'Lisowczycy', i.e.: Harasymowicz and the shallows of poetic cognition
Autorzy:
Kopa, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036357.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
literary studies
poetry
Jerzy Harasymowicz
Elears
epistemology
literaturoznawstwo
poezja
lisowczycy
epistemologia
Opis:
The following paper is dedicated to the work by Jerzy Harasymowicz: 'Lisowczycy czyli rozpędzona korona polska czyli pułkownik Lisowski lub o nim summa zachwytów i krytyk gorących bezstronnego świadka ze siebie i z historii pełnymi garściami brane na co słowo poetyckie daje skromny sługa pióra rymopis'. It is set against the background of the stages of the poet’s creative work. It is placed in a broad context of social processes which took place in Poland in the second half of the 20th century. The author takes a stand in the discussion on the methods of poetic cognition. He makes an updated interpretation of historical references found in Harasymowicz’s work.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 331-346
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Immanenza e trascendenza nell’icono-sofi a di Pavel Florenskij
Immanence and transcendence in the iconosophy of Pavel Florenskij
Autorzy:
Del Mastro, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139248.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
epistemology
lorenskij
icon
Revelation
epistemologia
icona
Florenskij
Rivelazione
Objawienie
ikona
Florenski
Opis:
Pawła Florenskiego, w przeciwieństwie do wielu rosyjskich naukowców, zwolennicy nieredukowalności między Wiarą a Rozumem, między Wiarą a Kulturą, uznają za pioniera nowej orientacji epistemologicznej, który był w stanie stworzyć odważne i istotne powiązanie między logicznym i naukowym dowodem z jednej strony i objawieniem z drugiej strony, między filozofią a teologią. Czerpał on inspirację z duchowej tradycji prawosławnej, a głębokie zmiany we współczesnej myśli naukowej i w syntetycznej wizji niezwykłej intensywności teoretycznej pozostają splecione z jego tragicznym życiem. W artykule poruszono zagadnienia związane ze skomplikowanym i rozległym dziełem rosyjskiego teologa, filozofa, kapłana i męczennika: charakter przeciwieństw i wiedza systematyczna w wymiarze jego ikony.
Pavel Florenskij, unlike many Russian reaserchers, who were convinced of the irreducibility between Faith and Reason, between Faith and Culture, was certainly a pioneer of a new epistemological orientation that was been able to develop a bold and vital link between logical and scientific reason on one side and Revelation on the other, between philosophy and theology, drawing inspiration from both the Orthodox spiritual tradition and from the profound changes in the contemporary scientific thought, in a synthetic vision of extraordinary theoretical intensity that is intertwined with his life tragically. The key topics that will be presented in this work, among the complexity and vast work of the theologian, philosopher, priest and martyr Russian, will be: the nature of opposites and in-systematic knowledge and its iconic dimension.
Pavel Florenskij, a differenza di molti studiosi russi, convinti assertori dell’irriducibilità tra Fede e Ragione, tra Fede e Cultura, è stato pioniere di un nuovo orientamento epistemologico in grado di sviluppare un legame vitale tra ragione scientifica da un lato e Rivelazione dall’altro, tra Filosofia e Teologia, traendo ispirazione da entrambe, sia dalla tradizione spirituale ortodossa, che dai profondi mutamenti del pensiero scientifi co contemporaneo, in una visione sintetica di straordinaria intensità teoretica che si intreccia tragicamente con la sua vita. Gli argomenti principali che verranno presentati in questo lavoro, della complessa e vasta opera del teologo, filosofo, sacerdote e martire russo, saranno: la natura degli opposti e l’a-sistematicità della conoscenza e la sua dimensione iconica.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2014, 2; 209-224
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A priori, racjomorfizm i sprawczość we współczesnej komunikacji
A priori, ratiomorphism and agency in contemporary communication
Autorzy:
Pleszczyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520752.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
komunikacja medialna
internet,
sprawczość
epistemologia
racjomorfizm
communication
Internet
agency
epistemology
ratiomorphism
Opis:
In my paper, I argue that in contemporary communicaton, which is dominated by modern media technologies, Kant’s forms of pure visibility (such as space), as well as categories (like causality), lose their a priori character. The process of the disappearance of old apriorisms and substituting them with one new – ratiomorphism, is connected with a radical modification in communicative agency. It is a kind of paradox of contemporary communication: on the one hand, modern media technologies significantly strengthen the agency of communication, on the other hand, they weaken it substantially – because they subject it to ratiomorphic constraints.
W artykule argumentuję, że we współczesnej komunikacji, zdominowanej przez nowoczesne technologie medialne, Kantowskie formy czystej naoczności (takie jak przestrzeń) oraz kategorie (takie jak przyczynowość) tracą swój aprioryczny charakter. Proces zanikania starych aprioryzmów i zastępowania ich jednym nowym – racjomorfizmem, wiąże się z radykalną modyfikacją sprawczości komunikacji. Jest to swoisty paradoks współczesnej komunikacji: z jednej strony nowoczesne technologie medialne bardzo wzmacniają sprawczość komunikacji, z drugiej – bardzo ją osłabiają, bo poddają przymusom racjomorficznym.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2020, 12, 2; 4-17
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek metafizyki i epistemologii w myśli W. S. Sołowjowa
The Connection between Metaphysics and Epistemology in V. S. Soloviov’s Thought
Autorzy:
Obolevitch, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013438.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Sołowjow
metafizyka
epistemologia
wszechjedność
Absolut
Soloviov
metaphysics
epistemology
all-unity
Absolute
Opis:
In the article the assumptions are analyzed of V. S. Soloviov’s (1853-1900) metaphysics presented in his Criticism of Abstract Principles. When forming a metaphysics Soloviov considers and subjects to criticism two theories: Hegel’s extreme (in the Russian philosopher’s term – “abstract”) idealism, and the positivists’ radical empiricism. Soloviov perceives resolution of the difficulties seen in these theories in the conception of the so-called all-unity. According to this conception every being has its ontic foundation in the Absolute, which makes possible an inner connection between all things on the metaphysical and, respectively, epistemological level. In the present study it was found that Soloviov’s metaphysics is based on the following assumptions: (1) the thesis about the possibility of cognizing ‘a thing in itself’; (2) determining a close connection that occurs between the ontological and epistemological order; (3) the conviction that analysis of epistemological conception leads to the ontological ‘truth about the thing’. Acceptance of these propositions is connected with the Russian philosopher’s religious beliefs concerning the existence of an ultimate foundation of reality, and his detailed critical-‑historical analyses are completely subjected to the aspiration to create a theist metaphysics on the basis of this Absolute principle, that is of God.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 107-124
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludwig von Mises jako filozof nauki. W stronę epistemologicznych podstaw prakseologii
Ludwig von Mises as a Philosopher of Science. Towards Epistemological Foundations of Praxeology
Autorzy:
Slenzok, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096801.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
Tematy:
praxeology
epistemology
Ludwig von Mises
apriorism
rationalis
prakseologia
epistemologia
aprioryzm
racjonalizm
Opis:
Prezentowany artykuł naświetla metodologiczne podejście do nauki ekonomii rozwinięte przez jednego z najbardziej wpływowych przedstawicieli austriackiej szkoły ekonomicznej Ludwiga von Misesa. Ponieważ głównym zamysłem autora było dokonanie charakterystyki Misesa jako filozofa, jego wkład w dziedzinę metodologii zostały opisany ze szczególnym uwzględnieniem fundamentów filozoficznych (w szczególności: epistemologicznych), z których wyrasta. Z artykułu wyłania się obraz głębokiego myśliciela, który pozostawił po sobie myśl autentycznie wielowątkową, obejmującą zagadnienia takie jak: właściwa metoda ekonomii, metodologiczny monizm i pluralizm, autonomia nauk o człowieku oraz ich epistemologiczny status i wreszcie - klasyczne problemy filozofii Zachodu, a mianowicie pytania o źródła i granice ludzkiej wiedzy, realizm i idealizm, determinizm i indeterminizm, istnienie wolnej woli czy problem ciało-umysł. Mimo że sam Mises uważał się jedynie za ekonomistę i wiele spośród sformułowanych przezeń uwag filozoficznych przybiera w jego dziełach postać zaledwie sugestii, wydaje się on w pełni świadom skomplikowanej filozoficznie materii, na której wspiera się nauka ekonomii. W zakresie metodologii nauk humanistycznych, w szczególności ekonomii, Mises wypracował nowe rozumienie metody apriorycznej jako systemu twierdzeń logicznie wyprowadzanych z oczywistego aksjomatu działania, który stał się odtąd punktem wyjścia dla analizy ekonomicznej prowadzonej w ramach szkoły austriackiej. Zająwszy stanowisko metodologicznego dualizmu, Mises wprowadził wyraźne rozróżnienie pomiędzy domenami nauk przyrodniczych i ekonomicznych, z czym wiązała się jego ostro krytyczna recepcja neopozytywistycznego ideału nauki zunifikowanej. W odniesieniu do fundamentalnych problemów filozofii, Mises prezentuje się jako zwolennik kantowskiego transcendentalizmu. Niemniej jednak autor artykułu uznaje jego stanowisko za zmodyfikowane w oparciu o kilka innowacji wywodzących się z prakseologii. Na przykład rozumienie apriorycznych form jako narzędzi działania czy też hipoteza o ich ewolucyjnej genezie. W opinii autora daje to podstawę do scharakteryzowania Misesa jako „aktywistycznego kantysty".
Presented paper highlights the methodological approach towards economic science elaborated by one of the most influential proponents of the Austrian School of Economics, Ludwig von Mises. Since author's main attempt was to consider Mises as a philosopher, his contributions to methodology are described with a special regard to their philosophical, particularly epistemologicalfoundations. An image ofMises that emergesfrom the article is the one of a profound thinker who came up with a truly wide-ranging thought, covering issues such as the proper method of economics, methodological monism and pluralism, an autonomy of the humane sciences as well as their epistemological status, and - finally - classical problems of western philosophy, namely the questions of the sources and limits of human knowledge, realism and idealism, determinism and indeterminism, the existence of a free will, and the body-mind problem. Even though Mises declared himself to be just an economist and many philosophical remarks are given in his works merely as hints, it seems as if he was fully aware of the complex matters which the economic science relies upon. In terms of the methodology of humane sciences, primarily economics, Mises invented a new understanding of the a priori method: the system of claims logically derived from the self-evident action axiom that has become a starting point of the contemporary Austrian School of economic analysis ever since. Having taken the position of a methodological dualism, he introduced the distinction between the realms of natural and humane sciences, which was the reason for his sharply critical assessment of the neopositivist ideal of an unified science. In the field offundamental questions ofphilosophy, Mises appears to be supportivefor Kantian trancscendentalism, nonetheless authorfinds his standpoint modified around a couple ofinnovationsfollowingfrom the Misesian praxeology, for instance a theory of a priori forms as tools of action or the hypothesis of their evolutionary genesis. In author's opinion, it makes Mises a so called "activist kantian".
Źródło:
Konteksty Społeczne; 2014, 2, 1; 18-28
2300-6277
Pojawia się w:
Konteksty Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Florian Znaniecki o nauce. Perspektywa onto-epistemologiczna
Florian Znaniecki on Science. The Onto-Epistemological Perspective
Autorzy:
Kuszyk-Bytniewska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343873.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Znaniecki
onto-epistemologia
nauka
nauki społeczne
onto-epistemology
science
social sciences
Opis:
Floriana Znanieckiego rozumienie nauk społecznych możemy wpisać w szerszy projekt filozoficzny, który nazywam onto-epistemologią społeczną. Główny cel artykułu to rekonstrukcja filozofii Znanieckiego jako wysiłku badawczego nakierowanego na zbudowanie podstawy nauk społecznych w sensie zakładanym przez XIX-wieczny fundamentalizm, to jest jako poszukiwane podstaw uprawomocnienia nauk. Choć cel ten nie był oryginalny to oryginalne i owocne były środki i sposoby ich stosowania w podejściu Znanieckiego. Onto-epistemologiczne podejście Znanieckiego unika Kartezjańskich i Kantowskich dualizmów, a przede wszystkim unika mono-subiektywnego rozumienia podmiotu. Stopniowanie realności w odniesieniu do przedmiotu nauk społecznych, obiektywność jako przynależność do wielu systemów przedmiotowych to podstawowe wynalazki Znanieckiego dokonane na tej drodze. Główna przesłanka onto-epistemologii może być wyrażona następująco: Ludzkie „poznaję” czy „wiem” jest ufundowane w ludzkim (społecznym) „jestem”, a to z kolei istnienie zawiera niezbywalny moment epistemiczny.
I include Florian Znaniecki’s understanding of cultural sciences into a wider philosophical project which I call social onto-epistemology. The main aim of the paper is to reconstruct Znaniecki’s philosophy as a research effort to set the foundation of social sciences; the “foundation” is meant here as it is meant in 19th philosophical fundamentalism, i.e. as the search for the basis of legitimisation of social sciences. Despite of the non-originality of this aim, the measures and modes of its application in Znaniecki’s approach were fruitful. The onto-epistemological approach avoids Cartesian and Kantian dualisms and, pre-eminently, the monosubjective understanding of the cognitive subject. The graduation of realness with regard to the object of social science, objectivity as belonging to many systems of cultural objects are main invention on this path. The main onto-epistemological premise of Znaniecki’s strategy is as follows: Human knowledge is deeply rooted in human social existence, and the human mode of existence, in turn, contains necessarily and essentially an epistemic component.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 275-284
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne rysy antropologii J. Ratzingera/Benedykta XVI
Autorzy:
Grzywocz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040931.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
anthropology
Christology
ecclessilogy
epistemology
liturgy
Eucharist
antolopologia
Chrystologia
eklezjologia
epistemologia
liturgia
Eucharystia
Opis:
Antropologia J. Ratzingera/Benedykta XVI jest ściśle teologiczna. Jej podstawy to teocentryzm, który jest chrystocentryczny. Całość jest osadzona w eklezjologii. Pytanie o to, kim jest człowiek i jak być człowiekiem, musi być skierowane do Boga. Jego odpowiedzią jest Jezus Chrystus. Jest ona (odpowiedź) słyszalna w Kościele. Ten, będąc Ciałem Chrystusa, jest przestrzenią obcowania Boga i człowieka. Tym samym jest Bożym narzędziem przemiany ludzkiego bytu – wyzwolenia i spełnienia. Człowiek nie jest istotą niezależną. Pochodzi od Boga. Istnieje, ponieważ jest kochany. Bycie stworzonym na Boży obraz przesądza o relacyjnym – dialogicznym - charakterze jego bytu. Rysą na Bożym dziele jest skażenie grzechem. Pytając o to, kim jest, człowiek powinien zwrócić swój wzrok na doskonały Boży obraz – Jezusa (Boga i człowieka zarazem). Charakterystyczne są tutaj kategorie synostwa, dziecięctwa i proegzystencji. To wszystko jest dostępne poprzez wejście w egzystencje Syna Bożego. Dokonuje się to poprzez chrzest w Kościele. Tam może człowiek realizować swój relacyjny byt. Natomiast liturgia otwiera nam dostęp do naszego eschatologicznego przeznaczenia
The anthropology of J. Ratzinger/Benedict XVI is strictly theological. Its basis is theocentrism, which is Christocentric. The whole is embedded in ecclesiology. The question of who a man is and how to be a man must be directed to God. His answer is Jesus Christ. It (the answer) is heard in the Church. It, being the Body of Christ, is a space of communion between God and man. Thus, it is God's tool for transforming human existence - liberation and fulfillment. Man is not an independent being. He comes from God. He exists because he is loved. Being created in God's image determines the relational - dialogical - nature of his being. A scratch on God's work is the contamination of sin, which wants to undermine the truth about creation. Asking about who he is, man should turn his eyes to God's perfect image - Jesus (both God and man). The categories of sonship, childhood and pro-existence are characteristic here. All this is available by entering into existence of the Son of God. This is done through baptism in church. There, man can realize his relational existence. The liturgy, however, opens up access to our eschatological destiny.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2020, 15; 193-212
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synergia epistemologiczna na przykładzie wybranych zagadnień semiotyki znaku językowego w retrospektywie
Synergic Semiotics of a Linguistic Sign: a Retrospective of Selected Accomplishments
Autorzy:
Haładewicz-Grzelak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955644.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
synergia
semiotyka
znak językowy
epistemologia
historiografia
synergy
semiotics
linguistic sign
epistemology
historiography
Opis:
Przedmiotem artykułu jest studium synergii epistemologicznej w domenie semiotyki znaku językowego na przykładzie niektórych aspektów semiotycznego wymiaru dzieła językoznawców, często przesłanianego przez ich bardziej spektakularne teorie językoznawstwa formalnego. Badanie wpisuje się w kanon semiotyki językoznawczej, rozwijany od wielu lat w pracach Zdzisława Wąsika (np. 1996, 2017). Do bazy analitycznej wybrałam omówienia dwojakiego rodzaju: zarówno przykłady dzieł językoznawców mniej popularnych wśród polskojęzycznej akademii (na przykład Yishai Tobin, Julia Kristeva), jak i przykłady myśli naukowców bardzo znanych, ale rozważanych z nietypowej perspektywy ich mniej cytowanych dzieł (Ferdynand de Saussure (1878-79), Charles Morris czy Roman Jakobson (1973). Główną tezę artykułu ‒ synergię epistemologiczną ‒ rozumiem jako uwypuklenie sposobu, w jaki badania prowadzone w jednej dziedzinie wspierały rozwój pokrewnych paradygmatów.
The subject of the article is a study of epistemological synergy in the realm of the semiotics of a linguistic sign as exemplified by selected aspects of semiotic dimension of the work of linguists, which tends to be foreshadowed by their more spectacular achievements in formal linguistics. The study inscribes in the canon of linguistic semiotics, developed for many years in the research of Zdzisław Wąsik (e.g. 1996, 2017). The paper contains two types of research avenues: on the one hand, the study of some aspects of the work of linguists who are less popular among Polish-language academia (for example, Yishai Tobin, Julia Kristeva) and on the other, thoughts of well-known scholars, but considered here from an unusual perspective of their less cited works (Ferdinand de Saussure (1878-79) or Roman Jakobson (1973). Epistemological synergy, the analytical rotor for the presented discussion is understood as the way in which research conducted in one field can foster the development of related paradigms.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2021, 6, 1; 1-37
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Dialectic of Ignorance in School
Dialektyka ignorancji w szkole
Autorzy:
Babicka-Wirkus, Anna
Rusnak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138700.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
dialektyka ignorancji
epistemologia ignorancji
studenci
dialectic of ignorance
epistemology of ignorance
students
Opis:
The aim of this text is to show the dialectic of ignorance as it functions in school. Based on an example of a real situation of an elementary school pupil observed during research, every effort was made to capture the significance of parents’ ignorance, which led to opposing the teacher who, by assumption, is an authority. Thus, paradoxically, ignorance may contribute to subject’s empowerment. Epistemologies of ignorance are also discussed in the text to show different functioning perspectives of this category in everyday school life.
Celem tekstu jest ukazanie dialektyki funkcjonowania ignorancji w szkole. Na przykładzie rzeczywistej sytuacji ucznia szkoły podstawowej starano się uchwycić znaczenie ignorancji rodziców, która prowadziła do sprzeciwu wobec autorytetu, jakim, z założenia, jest nauczyciel. Zatem ignorancja paradoksalnie może przyczynić się do upełnomocnienia podmiotu. W tekście zostały również omówione epistemologie ignorancji w celu ukazania odmiennych perspektyw funkcjonowania tej kategorii w przestrzeni życia szkolnego.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2016, 28, 2(56); 83-96
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemologia wartości Maxa Schelera jako podstawa myślenia pedagogicznego
Autorzy:
Sobczak, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614369.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
axiology
epistemology of values
pedagogy of values
aksjologia
epistemologia wartości
pedagogika wartości
Opis:
Following John Paul II (Wojtyła 1991), many educationalists from the circle of Christian thought are dealing with M. Scheler’s axiology. They are also, to a greater or lesser extent, referring to the sources which, in fact, form the foundation of their education system based on values. This article is a summary of Scheler’s axiological gnoseology and only emphasises the basic threads of Scheler’s doctrine, which can be used as a basis for building the assumptions of pedagogy of values. 
Za Janem Pawłem II (Wojtyła 1991) wielu pedagogów z kręgu myślenia chrześcijańskiego sięga dziś do aksjologii M. Schelera, w mniejszym lub większym stopniu odwołując się do źródeł tworzących w rzeczywistości fundament proponowanego przez nich systemu wychowania do wartości. Niniejszy artykuł stanowi przegląd gnozeologii aksjologicznej Schelera, ale jedynie akcentuje podstawowe wątki jego doktryny, mogące posłużyć jako podstawa do budowania założeń pedagogiki wartości.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 3
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Epistemology of Chance
O epistemologii przypadku
Autorzy:
Gębura, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791052.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przypadek
epistemologia
sceptycyzm
uzasadnienie
wiedza
metafilozofia
chance
epistemology
skepticism
justification
knowledge
metaphilosophy
Opis:
Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza to teizm, który nobilituje pojęcie przypadku i wyjaśnia rolę, jaką ono odgrywa w kontekście opatrzności Bożej. Epistemolog może jednak zainteresować się kwestią o wiele bardziej podstawową i zapytać, czy nasze przekonania dotyczące przypadku można określić mianem wiedzy? Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej omawiam wybrane sposoby uzasadniania wiedzy o przypadku: uzasadnienie zdroworozsądkowe, pragmatyczne, empiryczne i aprioryczne, i konkluduję, że posiadamy wiedzę tychiczną w odniesieniu do przypadku nieintencjonalnego (C2), epistemicznego (C3), probabilistycznego (C5) i kauzalnego (C6). W części drugiej podejmuję problem sceptycyzmu w kwestii przypadku i sugeruję, że znaczącą rolę w dyskusji ze sceptycyzmem tychicznym odgrywają standardy racjonalności. W części trzeciej odnoszę się do dyskutowanego przez Łukasiewicza pojęcia przypadku kompozytywnego i twierdzę, że: (i) nie dysponujemy wiedzą na temat tak rozumianego przypadku; oraz, że (ii) nie należy tego faktu traktować jako racji na rzecz sceptycyzmu tychicznego.
Probabilistic theism according to Dariusz Łukaszewicz is a theism which ennobles the concept of chance and explains the role which chance plays in the context of Divine Providence. An epistemologist can, however, be interested in a much more basic issue and ask whether our beliefs concerning chance can be called knowledge. This article is divided into three parts. In the first one I discuss selected ways of justifying knowledge of chance, namely common sense justification, pragmatic justification, empirical justification, and a priori justification, as well as concluding that we possess tychical knowledge in reference to non-intentional chance (C2), epistemic chance (C3), probabilistic chance (C5), and causal chance (C6). In the second part I undertake the problem of skepticism in the problem of chance and I suggest that a significant role in the discussion with tychical skepticism is played by the standards of rationality. In the third section I refer to the concept of composite chance discussed by Łukasiewicz, and I claim that (i) we do not possess knowledge of composite chance as understood by Łukasiewicz, and that (ii) this fact should not be treated as a reason in favor of tychical skepticism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 221-232
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadka naturalizmu
The Puzzle of Naturalism
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015793.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
naturalizm
epistemologia
filozofia umysłu
teizm
naturalism
epistemology
philosophy of the mind
theism
Opis:
Naturalism is a philosophical doctrine assuming that all that exists is natural, that is, that there are no spiritual realities, no purely spiritual substances, no supernatural beings, transcendent in relation to the world. In epistemology it is said that no correct and convincing arguments can be formulated for existence of this kind of objects. The general thesis of naturalism is concerned with a discussion on theism and atheism, a discussion on the ontological status of the human mind, a discussion coming from the area of philosophy of biology, from the area of ethics and axiology, and even a discussion of the issue of how the objects of formal sciences exist. Naturalism is rather a conclusion from accumulation of arguments from various branches of knowledge than a self-dependent philosophical conviction. In the course of the considerations the following issues will be dealt with: historical background of naturalism, ontological and methodological naturalism, naturalism in axiology, epistemology, in social sciences and philosophy of the mind, relations between naturalism and physicalism, materialism, emergentism and functionalism. Opponents of naturalism usually try to show that within one or another branch of knowledge naturalism cannot be maintained, and on this basis they assume that naturalism as awhole is false. In the present considerations a different method of anti-naturalist argumentation has been used, namely, a fictitious thesis has been accepted, that as result of future development of scientific knowledge naturalism in all the branches will be considered as a convincing point of view and will be generally accepted. The phrase „puzzle of naturalism” used in the title is supposed to suggest that even in such a situation the general thesis of naturalism will not result from acceptance of particular naturalisms in all branches of knowledge. In other words, conceivable complete explanative successes achieved in particular branches of knowledge will not give the right to draw a general naturalistic conclusion. Hence the thesis of auniversal naturalism will remain puzzling.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 19-39
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiektywność percepcji zmysłowej
The objectivity of sense perception
Autorzy:
Smith, Barry
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016133.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
percepcja
obiektywność
środowisko
nisza ekologiczna
epistemology
perception
objectivity
environment
ecological niche
Opis:
There is an old problem in philosophy: the problem of how we pass from the mental theater of our representations to the external realm of concrete physical objects - from the "inner” to the "outer” . This problem arises against the background of representationalist theories of the relation between mind and its objects, theories that have taken different forms since Descartes, Kant, Helmholtz or Brentano. Representationalist theories of perception are marked by the following three features: 1. The perceiving subject is idealized. It is conceived as lying outside any context or environment and in abstraction from any goal-directed behavior. 2. Perception is seen as beginning with raw or bare sensations; then, by a process of inference or deliberation, there arise beliefs about external, physical objects. 3. Physical objects are assumed to be out there in the world, but to be inaccessible to direct experience. Our knowledge of them is indirect; it is the product of hypothesis and inference. This representationalist theory lives on in the computational theories of the mind and in doctrines of "methodological solipsism” embraced by much contemporary cognitive science. But the theory rests on a mistake. By making perception dependent on sensation, and by making sensations the direct objects of experience, it has matters exactly upside down. The paper draws on the ecological psychology of J. J. Gibson and Roger Barker in order to provide the metaphysical principles of a more adequate theory.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 63-75
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo egzystencjalne społeczeństw Zachodu wobec współczesnego sporu epistemologicznego
The influence of contemporary epistemological disputes on the existential security of Western societies
Autorzy:
Hennig, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2200490.pdf
Data publikacji:
2019-04
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
bezpieczeństwo
kultura
cywilizacja
prawda
epistemologia
społeczeństwo
security
culture
civilisation
truth
epistemology
society
Opis:
Koncepcja prawdy stanowi ważny czynnik budowania bezpieczeństwa egzystencjalnego, czyli przekonania, że wartości i cele realizowane w życiu jednostek i wspólnot są właściwe warte ochrony. Źródła pewności naszej pozycji w świecie zmieniają się wraz z cywilizacjami. W Antyku dominowała narracja filozoficzna, w cywilizacji łacińskiej religijna, a współcześnie racjonalna, pragmatyczna kalkulacja funkcjonalistyczna. Zgadzamy się na redukcjonistyczną koncepcję prawdy, która obowiązuje tylko na mocy społecznej konwencji otrzymując w zamian korzyści bezprecedensowej wolności i wygody życia. Autor opisuje historyczne napięcia przechodzenia pomiędzy trzema cywilizacjami oraz spory epistemologiczne, jakie rodziły.
The idea of truth is an important factor for building existential security – the belief that our values and goals are worth pursuing in the lives of individuals and communities. The sources of the certainty of our position in the world tends to change together with civilisation. In Antiquity the leading position belonged to the philosophical narrative, in Latin civilisation it was religion and in contemporary civilisation it is rational and pragmatic calculation. We have agreed to the reductionist idea of truth, which is only valid as a social contract. In return we receive the benefits of historically unprecedented freedom and comfort of living. The author describes the historical tensions between three consecutive European civilisations and the epistemological disputes they have created.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2018, 13; 15-27
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marburska krytyka poznania jako odbicia
The Marburg School’s Criticism of the Mirroring Theory of Cognition
Autorzy:
Kubalica, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423142.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
cognition
critical epistemology
Marburg School
szkoła marburska
krytyka poznania
teoria poznania
epistemologia
Opis:
The article elucidates and assesses the Marburg School’s account of the cognition. The characteristic feature of epistemology from this School is the rejection of the mirroring and acceptance of the cognitive transformation. The criticism of the mirroring theory is implicitly contained in Paul Natorp’s and Hermann Cohen’s cognitive relationism. Ernst Cassirer articulated this critical epistemology in his philosophy of the symbolic form and his conception of the symbolic representation. The historical bases of this criticism has been reconstructed as a main purpose of this article.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2011, 23; 25-41
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja i filozofia. O zasługach Profesora Władysława Stróżewskiego dla badań nad Norwidem
Poetry and philosophy. On professor Władysław Stróżewski’s contribution to Norwid studies
Autorzy:
Niewczas, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233730.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Władysław Stróżewski
Cyprian Norwid
filozofia
poezja
prawda
epistemologia
aksjologia
filosophy
poetry
epistemology
axiology
Opis:
Artykuł poświęcony jest norwidologicznym dokonaniom wybitnego filozofa Władysława Stróżewskiego. Autor artykułu zwraca uwagę na specyfikę filozoficznego podejścia do poetyckich utworów Norwida. Podkreśla elementy zbliżające myśl Stróżewskiego do twórczości Norwida na polu epistemologii i aksjologii, z których najważniejszym wydaje się wspólne obydwu rozumienie prawdy oraz dążenia do niej jako podstawowego imperatywu ludzkiego działania.
The article is devoted to Norwid studies of the outstanding philosopher Władysław Stróżewski. The author draws attention to the specificity of philosophical approach to Norwid`s poetic works. He emphasizes the elements that bring Stróżawski’s work closer to Norwid’s work in the field of epistemology and axiology.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2023, 41; 303-307
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologizm, czyli Siemiona Franka polemika z pokantowskim epistemologizmem
Ontologism – S. Frank’s Polemic with Post-Kantinian Epistemologism
Autorzy:
Obolevitch, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013335.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
S. Frank
I. Kant
neokantyzm
epistemologia
metafizyka
I
Kant
neo-Kantism
epistemology
metaphysics
Opis:
In this article I compare philosophical investigations of S. Frank and epistemology of Kant and neo-Kantians of Marburg school. In accordance with Kant’s conclusions, neo-Kantians claimed that an object of cognition is unknown (x) which is not “given” but “made” by a subject during the process of cognition. Whereas Frank, beginning with an analysis of judgment concluded that an object of cognition (unknown x) is Absolute or all-unity which really exists. Frank insisted that Absolute enables every cognition. Contrary to neo-Kantians, Frank stressed the primacy of being over cognition. These characteristics in Russian philosophy and was named by the term “ontologism.”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 67-79
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał Big Data w badaniach społecznych
The Potential of Big Data in Social Research
Autorzy:
Żulicki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427231.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Big Data
epistemologia
metody badań społecznych
społeczeństwo informacyjne
research methodology
information society
epistemology
Opis:
Problematykę podjęto z powodu epistemologicznych „obietnic”, pojawiających się wśród entuzjastów Big Data. Przedyskutowano możliwości wykorzystania Big Data jako metody czy techniki badań społecznych. Krytycznej ocenie poddano wspomniane „obietnice” oraz popularne w środowisku Big Data hasła o śmierci ekspertów. Wnioski dotyczą szans i zagrożeń poznawczych, szczególnie w naukach społecznych. Uznano, że stosowanie Big Data może być narzędziem poznania świata w różnych dziedzinach życia. Niezbędne jest jednak podejście sceptyczne. Dla socjologów poznawanie samego zjawiska przedstawiono jako cenne dla rozumienia społeczeństwa informacyjnego. Wskazano także możliwy kierunek przyszłych badań Big Data.
The problem was taken up by the epistemological promises emerging among the Big Data enthusiasts. There have been discussions about the use of Big Data as a method or a technique for social research. Also, the promises mentioned above and the common ‘the end of experts’ slogan were criticised. Conclusions concern cognitive opportunities and risks, especially in the social sciences. It was considered that Big Data could be known as a knowledge acquisition tool. However, a strong skeptical approach is necessary. For sociologists, exploring the phenomenon itself is valuable for understanding the information society. The possible direction of future Big Data research is also indicated.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2017, 3(226); 175-207
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porządek przyrody a status wiedzy przyrodniczej. O epistemologicznych konsekwencjach XVII-wiecznej wizji przyrody ożywionej
The Order of the Nature and Status of Natural Knowledge. On Epistemological Consequence of the 17th Century Conception of Fauna and Flora
Autorzy:
Pietrzak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423401.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Jean Baptista Lamarck
John Ray
order of the nature
epistemology
porządek przyrody
epistemologia
Opis:
J. B. Lamarck begins his opus The Philosophy of Zoology from considerations on credibility of ways of making different classifications of living organisms pointing out the reasons for their inadequacy. Although Lamarck’s work was written at the beginning of the 19th century, it brought up the problems about the subject that had emerged in the 17th and 18th centuries as well. Every classification reflects the current state of knowledge about nature – with all its false and true assessments. Thus by observing the changes in animal systematics, such as those proposed by John Ray, one can discuss changes in the knowledge of nature, the changes in its methods, terms and changes of Natural Science status.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27/t.t.; 221-240
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest „epistemologia znaturalizowana”?
What is “Naturalized Epistemology”?
Autorzy:
Kim, Jaegwon
Garbowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488437.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Willard V. Quine
epistemologia
naturalizm
uzasadnianie
psychologizm
normatywność
epistemology
naturalism
justification
psychologism
normativity
Opis:
Jaegwon Kim w swoim artykule dokonuje krytycznej analizy „Epistemologii znaturalizowanej” W.V. Quine’a. Stwierdza, że uprawianie epistemologii przy odrzuceniu aspektu normatywnego jest niemożliwe, gdyż zostaje ona zredukowana wyłącznie do opisu procesów psychologicznych odpowiadających czynności poznania. Aby w ogóle móc mówić o uzyskiwaniu niepowątpiewalnej wiedzy, konieczne jest zastosowanie takich kategorii, jak uzasadnianie, które posiadają charakter wartościujący. Kim uważa, że koncepcja Quine’a jest trudna do zaakceptowania w świetle jakiejkolwiek teorii epistemicznej, stawiającej poznanie prawdy za swój cel.
Jaegwon Kim in his article undertakes a critical analysis of W.V. Quine’s “Epistemology Naturalized.” He states that it is impossible to practice epistemology without taking into consideration the normative aspect, for without it, it becomes reduced to merely a psychological description of cognitive processes. In order to speak of the acquisition of undoubtable knowledge, it is necessary to avert to such categories as justification, which are of an axiological nature. Kim considers Quine’s concept difficult to accept in accordance with any epistemic theory which requires truth as the object of knowledge.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 3; 115-141
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physics – ‘Alienation from’ instead of ‘orientation towards’ the Creator?
Fizyka - „alienacja od” zamiast „orientacja w kierunku” Stwórcy?
Autorzy:
Larenz, Rudolf
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339369.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Physics
Mathematization
Epistemology
voluntarium indirectum
Atheism
Re-Evangelization
fizyka
matematyzacja
epistemologia
ateizm
reewangelizacja
Opis:
Postawa religijna wielu fizyków definiowana jest jako ateistyczna lub agnostyczna. Postawę tę wspiera, choć nie powoduje, ambiwalencja interpretacji teorii matematycznych w fizyce. Interpretacje te z kolei są konieczne ze względu na fakt, że nieznana jest relacja matematyki do rzeczy materialnych. Dlatego interpretacje te mogą być jedynie hipotetyczne i zależą od ich sukcesu: obecnie istnieje tylko praktyczna wiedza pomyślnego używania matematyki w fizyce. Razem z hipotetyczno-dedukcyjnym sposobem myślenia w matematyce definiuje to szczególny klimat epistemologiczny w fizyce. W tle funkcjonuje pojęcie natury odseparowanej kilka wieków temu od pojęcia stworzenia. Zarówno interpretacje, jak i pojęcie natury zachęcają do umysłowych deformacji doświadczanej rzeczywistości w celu zastosowania matematyki i tym sposobem kształtują klimat intelektualny w fizyce. Oczywiście staje się on coraz bardziej wyalienowany od klimatu intelektualnego generowanego przez zwykłe doświadczenie i jego dowód. Alienuje się eo ipso od klimatu intelektualnego w odniesieniu do widzialnego świata potwierdzonego i tworzonego przez chrześcijańskie Objawienie. Świat intelektualny oraz życie chrześcijanina, który jest fizykiem, ukazuje się w jego profesjonalnym otoczeniu czymś obcym. Ocena moralna profesjonalnych działań fizyka dokonuje się za pomocą dwóch rozróżnień: po pierwsze, czy rozumie on fizykę jako naukę dostarczającą fizykalnego punktu widzenia lub jako pole działania profesjonalnego, jak każde inne. Po drugie, dystynkcja między tymi dwoma skutkami profesjonalnego działania fizyka: każde takie działanie zmierza do swojego bezpośredniego przedmiotu i każde takie działanie przyczynia się eo ipso do utrzymania klimatu intelektualnego w fizyce. Działanie profesjonalne fizyka, które jest moralnie dobre, zgodnie ze swoim przedmiotem, intencją i okolicznościami jest moralnie dopuszczalne, jeśli dokonuje się w ramach profesjonalnego działania, w innym przypadku nie. Jest to sytuacja krytyczna. Wskazane jest zatem zbadanie, czy możliwe jest zreformowanie fizyki od środka. Wydaje się, że deformacje, o których mówimy, prowadzą prosto do punktu wyjścia takiej wewnętrznej reformy. Jednakże zakresu tego przedsięwzięcia nie da się jeszcze oszacować. Rzecz dziwna, obecne poglądy dotyczące relacji pomiędzy teologią i fizyką (I. G. Barbour, M. Heller, Th.F. Torrance) nie uwzględniają żadnej potrzeby reformy fizyki. Raczej zalecają bezkrytycznie zwiększony wpływ fizyki na teologię.
The religious attitude of many physicists is atheist or agnostic. In the present article, it is argued that this attitude is favoured by the present shape of the natural science called Physics. The first reason is that the modern concept of nature is alienated from that of creation. The second is that, according to the dominating view, nature is epistemologically silent about itself. Additionally, the view of the axiomatic and thence hypothetical-deductive character of modern Mathematics and the conjectural character of its applications to the material world make impossible an organic connection between mathematical objects and material things. There exists only a practical knowledge of the successful use of Mathematics in Physics. This peculiar epistemological climate in Physics has become more and more alienated from the intellectual climate generated by ordinary experience and its evidence, which in turn is confirmed by Christian revelation. It is this peculiar intellectual atmosphere in which a physicist carries out his professional actions. Their moral assessment is done with the help of two distinctions: the first between the views of Physics as providing a physicalist world-view or as a field of professional activity like others. The second distinction is between the two effects of a professional action of aphysicist: every such action tends to its immediate object, and every such action, by upkeeping the existing professional standards, contributes eo ipso to perpetuate the present intellectual climate in Physics. While such actions may be still morally acceptable, the situation is precarious. Therefore it is convenient to have Physics reformed from within. Such an internal reform should be experience-based and thus start from the very outset from the epistemological climate generated by ordinary experience, which is in harmony with the epistemological climate generated by Christian revelation. This reason on moral grounds is the third motive for attempting an internal reform of Physics. The first one concerns the removal of the ignorance about the link of mathematical objects to material things. It is simply due to the necessity of having a sound selfunderstanding of Physics. This in turn is closely related to the “apologetic” motive of removing the disharmony between the epistemological climates referred to above. − Surprisingly, some current views of the relationship between Theology and Physics (I. G. Barbour, M. Heller, Th. F. Torrance) do not envisage any need for an internal reform of Physics. Instead they promote an increased influence of Physics upon Theology.
Źródło:
Roczniki Teologii Moralnej; 2011, 3; 5-37
2081-1810
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Moralnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The plastic body as an epistemological figure of biotechnological utopia
Ciało plastyczne jako epistemologiczna figura biotechnologicznej utopii
Autorzy:
Barański, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431289.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
body
plasticity of the body
biotechnology
utopia
epistemology
ciało
plastyczność ciała
biotechnologia
epistemologia
Opis:
Underlying the scientific statements about the possibility of transformation of the human condition lies the rejection of the belief in the perfection of the human existence and the acceptance of beliefs about its biological incompleteness and imperfection, which is a cause of disease, old age, and finally, human mortality. This leads to the acceptance of such understanding of the human condition, where whatever pertains to the flesh is conceived of as an accidental feature. In the utopian view of biotechnology, the body can be redeemed from bodily deficits, weaknesses, flaws and limitations. The biological nature of man becomes the subject of biotechnological transformation thanks to technologies optimizing the properties of the body, or becomes a technological artefact substituting the body. This perspective entails a belief in the non–restrictive and unlimited plasticity of the body, which is defined by the equivalence and susceptibility to transformation optimizing its properties. A medical biotechnology project aims to reconstruct the human body, which, thanks to this particular technology, and under its influence, becomes more and more plastic. On the scientific and medical basis the biotechnological utopia is born; it is understood as a design of a perfect, imperishable body, and a body capable of regeneration and self–healing. It raises fundamental questions about human individual identity and its identity as a species.
U podstaw naukowej deklaracji o możliwości przeobrażenia kondycji ludzkiej tkwi odrzucenie przeświadczenia o doskonałości ludzkiego bytu i zaakceptowanie przekonania o jego niepełności i ułomności biologicznej, będącej źródłem chorób, starości i, wreszcie, śmiertelności człowieka. Prowadzi to do usankcjonowania takiego rozumienia ludzkiej kondycji, na mocy którego to, co cielesne, jest pojmowane jako cecha akcydentalna. W utopijnej perspektywie biotechnologii ciało może być wybawione od cielesnych deficytów, ułomności, wad i ograniczeń. Biologiczna natura człowieka staje się przedmiotem biotechnologicznej transformacji dzięki technologiom optymalizującym własności ciała bądź substytuującym ciało artefaktem technicznym. Ta perspektywa pociąga za sobą przekonanie o nieograniczonej i nielimitowanej plastyczności ciała, którą definiuje ekwiwalentność i podatność na transformację optymalizującą jego własności. Projekt biotechnologii medycznej mierzy w przebudowę ludzkiego ciała, które dzięki tej właśnie technologii i pod jej naporem, staje się coraz bardziej plastyczne. Na naukowo-medycznych podstawach rodzi się więc biotechnologiczna utopia ciała rozumiana jako projekt ciała doskonałego, ciała niezniszczalnego, ciała zdolnego do regeneracji i samoregeneracji. Stawia ona fundamentalne pytania o tożsamość osobniczą człowieka i jego tożsamość gatunkową.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2011, 47, 3; 5-17
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Augustine’s Socratic method
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431091.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Augustine
Socrates
Plato
Plotinus
ontology
epistemology
Św. Augustyn
Sokrates
Platon
Plotyn
ontologia
epistemologia
Opis:
The article discusses a seldom investigated problem of Socrates’s influence on Augustine’s intellectual development. It is shown that Augustine started with an intense use of the Socratic method utilizing its elenctic and maieutic questioning to expose the truth hidden in the soul. Also, just as the Socratic method led to ontological developments in Plato and Plotinus, it led Augustine to the development of his Christian ontology.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 1; 5-26
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posągi i kubły. Inaczej o dostępności kultury wizualnej dla osób z uszkodzeniami wzroku
Statues and buckets. A different approach to visual culture accessibility for people with visual impairments
Autorzy:
Iwanicka, Beata
Iwanicki, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2045943.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
kultura wizualna
dostępność
uszkodzenie wzroku
epistemologia
sztuka
culture
accessibility
vision loss
epistemology
art
Opis:
In its analysis of visual culture accessibility for people with vision loss, this article refers to the basic types of visual impairments while highlighting the diversity of the groups and needs of the blind and visually impaired. Philosophical metaphors of statues and buckets are used to depict the cognitive situation of people with visual impairments. Seeking to capture the theoretical nature of the blind subject, the paper does not devalue their vision loss but shows that their aesthetic experience may be as valuable as that of a person without such impairment. The next section offers an overview of selected cultural events and good artistic practices in terms of visual culture accessibility, with a particular focus on the exhibition Choroba jako źródło sztuki (Illness as a Source of Art), held at the National Museum in Poznań in 2019. The problem of visual impairment in visual culture is discussed from several perspectives: that of a blind observer, a blind artist, and blind society (mind-blindness).
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 115, 3; 122-133
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualizacja i techniki notowania w naukach przyrodniczych (według Hansa-Jörga Rheinbergera)
Visualization and Recording Techniques in Natural Sciences in Hans-Jörg Rheinberger View
Autorzy:
Leciejewski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343141.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
epistemologia historyczna
wizualizacja
styl badań naukowych
historical epistemology
visualization
style of scientific research
Opis:
W komentarzu do fragmentów Epistemologii historycznej poświęconych problemowi wizualizacji i technikom notowania w naukach przyrodniczych odwołam się do tez Patera Galisona z monografii „Image and logic: a material culture of microphysics”, aby dokonać krytycznej analizy ustaleń Hansa-Jörga Rheinbergera w kontekście współczesnej praktyki eksperymentalnej wspomaganej komputerowo. Udzielę odpowiedzi na pytanie, czy tezy zawarte w Epistemologii historycznej dotyczące wizualizacji i notowania można utrzymać w konfrontacji z komputerowym stylem badań naukowych, dominującym w pracach eksperymentalnych od lat osiemdziesiątych XX wieku.
In my comment to fragments of Historical Epistemology, devoted to the problem of visualization and recording techniques in natural sciences, I refer to Peter Galison’s theses presented in his book Image and Logic: a Material Culture of Microphysics in order to analyse critically Hans-Jörg Rheinberger’s claims in the context of modern experimental practice engaging computers. I answer for the question whether the theses included in the Historical Epistemology concerning visualization and recording are acceptable when they are confronted with the computer style of scientific research prevailing in experimental research since the 80-ties of the 20th century.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2016, 4; 369-378
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nota o książce: Brian Massumi, <i>Ontopower: War, Powers and the State of Perception</i>
A Critical Note on <i>Ontopower: War, Powers and the State of Perception</i> by Brian Massumi
Autorzy:
Kisiel, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467663.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Onto-epistemologia
wojna z terroryzmem
Gilles Deleuze
uprzedzanie
Onto-epistemology
war on terrorism
precedence
Opis:
Michał KisielInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePoland A Critical Note on Ontopower: War, Powers and the State of Perception by Brian Massumi Abstract: The note is dedicated to Brian Massumi's book Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, representing the new-materialist trend in contemporary theory, attempts an analysis of the eponymous ontopower: a paradoxical order, which strives to predate the existence of the object of its own actions. Ontopower thus reveals itself as a figure of becoming, its own cause and the means of its own propulsion. According to Massumi, a typical example of a phenomenon shaping the model of the ontopower as he describes is George W. Bush's declaration of war on terrorism.Keywords: Onto-epistemology, war on terrorism, Gilles Deleuze, precedence
For an abstract in English, scroll downMichał KisielInstytut Kultur i Literatur AnglojęzycznychWydział Filologiczny"Uniwersytet Śląski w Katowicach Nota o książce: Brian Massumi, Ontopower: War, Powers and the State of Perception Abstrakt: Nota poświęcona jest książce Briana Massumiego pt. Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, wpisując się w w wzrot nowomaterialistyczny we współczesnej teorii, podejmuje się próby analizy tytułowej ontowładzy: paradoksalnego porządku, który stara się uprzedzać istnienie obiektu swojego działania. Okazuje się ona zatem figurą stawania się, swoją własną przyczyną oraz czynnikiem podtrzymującym swój własny pęd. Zdaniem Massumiego, wzorcowym wydarzeniem kształtującym model ontowładzy jest wypowiedzenie wojny z terroryzmem przez Geogre'a W. Busha.Słowa kluczowe: Onto-epistemologia, wojna z terroryzmem, Gilles Deleuze, uprzedzanieA Critical Note on Ontopower: War, Powers and the State of Perception by Brian MassumiAbstrakt: The note is dedicated to Brian Massumi's book Ontopower: War, Powers and the State of Perception. Massumi, representing the new-materialist trend in contemporary theory, attempts an analysis of the eponymous ontopower: a paradoxical order, which strives to predate the existence of the object of its own actions. Ontopower thus reveals itself as a figure of becoming, its own cause and the means of its own propulsion. According to Massumi, a typical example of a phenomenon shaping the model of the ontopower as he describes is George W. Bush's declaration of war on terrorism.Keywords: Onto-epistemology, war on terrorism, Gilles Deleuze, precedence
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 37
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion
Ultymizm – filozofia, która chce być religią
Autorzy:
Biłgorajski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791151.pdf
Data publikacji:
2021-09-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
J. L. Schellenberg
ultymizm
filozofia religii
epistemologia
wyobraźnia
ultimism
philosophy of religion
epistemology
imagination
Opis:
Ultimism is the view that there is a metaphysically and axiologically ultimate reality in relation to which it is possible to achieve the ultimate good. John Schellenberg believes that ultimism is the backbone of every religion, while the differences between religions arise from different views of what the nature of the ultimate is. Schellenberg tries to show that if there is progress in religion, then it is most reasonable to assume that we are only at the beginning of the inquiry into the ultimate. The aim of the paper is to show that epistemological and methodological objections can be raised against ultimism. It will present an epistemological argument, pointing to the cognitive limitations of imagination, and a methodological argument, questioning the feasibility of Schellenberg’s project.
Ultymizm to pogląd, wedle którego istnieje metafizycznie i aksjologicznie ostateczna rzeczywistość, w stosunku do której możliwe jest osiągnięcie ostatecznego dobra. J. L. Schellenberg uważa, że ultymizm jest podstawą każdej religii, podczas gdy różnice między religiami wynikają z różnych poglądów na to, jaka jest natura rzeczywistości ostatecznej. Schellenberg próbuje wykazać, że jeśli w religii jest postęp, to najrozsądniej jest założyć, że jesteśmy dopiero na początku badania rzeczywistości ostatecznej. Celem artykułu jest wykazanie, że można podnosić zastrzeżenia epistemologiczne i metodologiczne wobec ultymizmu. Prezentuję argument epistemologiczny, wskazujący na poznawcze ograniczenia wyobraźni, oraz argument metodologiczny, kwestionujący wykonalność projektu Schellenberga.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 291-304
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernity in Corporate Biographies: The Perspective of Relational Epistemology
Ponowoczesność korporacyjnych biografii. Perspektywa relacyjnej epistemologii
Autorzy:
Biały, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781987.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
postmodernity
transnational corporations
relational epistemology
resonance
biography
ponowoczesność
korporacje transnarodowe
epistemologia relacyjna
rezonans
biografia
Opis:
W artykule do analizy dwóch biografii reprezentujących różnorodne ponowoczesne wzorce życia została zastosowana szczególna rama epistemologiczna i jej wybrane kategorie. Ponowoczesność, a właściwie ponowoczesny porządek jest traktowany jako swobodny i zmienny w odniesieniu do kategorii więzi i pracy, podczas gdy jedynym źródłem pewności dla jednostki jest ona sama i jej tożsamość, niezależnie od tego, czy jest to wariant jej przyszłych możliwości czy potrzeb. Taka charakterystyka ponowoczesności zostaje rozszerzona o kategorię rezonansu jako synonim pierwotnego/podstawowego uwikłania w świecie. Rezonansu tego jednostka jest coraz bardziej świadoma, zastanawia się nad nim i czyni/musi uczynić obiektem swojego doświadczenia.
In this article the author intend to use an epistemological concept and its categories of description to analyse two specially chosen biographies reflecting diverse postmodern life patterns. Postmodernity, or in fact the postmodern order, refers to the concept of order-making dimensions discussed in the previous article concerning hypermodernity. It is treated there as casual and variable with regard to the category of relations and work, and the only certainty for the individual, in regard to future possibilities or necessities, is the individual’s own identity. This article adds the category of resonance to the characteristics of postmodernity, as a synonym for a person’s primary entanglement in the world. It is a category of which individuals are increasingly aware, on which they reflect, and which they make an object of their experience.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 4; 91-101
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sustainability and antifragility
Trwałość, kruchość a polityka dla zrównoważonego rozwoju
Autorzy:
Platje, Joost (Johannes)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435442.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
sustainable development
sustainability
fragility
antifragility
subtractive epistemology
zrównoważony rozwój
trwałość
kruchość
antykruchość
subtraktywna epistemologia
Opis:
In this article, some general conceptual issues regarding the relevance of antifragility for sustainable development and organizational sustainability are developed. This is done against the background of the general research hypothesis which is the basis for future research, requiring a paradigm shift from resilience of systems and organizations towards antifragility: Antifragility is the basis of intra- and intergenerational sustainability as well as long-term survival. More is needed than resilience, which rather focuses on the capacity and capability to recover from different shocks. Sustainability strategies should focus on the prevention or elimination of unsustainable activities or fragilities, replacing them, when necessary, with less unsustainable activities. This is a first step in enabling organizations or systems to handle unexpected future events, potentially threatening their existence.
W niniejszym artykule opisano kluczowe założenia koncepcyjne dotyczące znaczenia antykruchości dla zrównoważonego rozwoju oraz podtrzymywalności organizacyjnej. Autor oparł się na podstawie dla ogólnej hipotezy badawczej stanowiącej fundament dla dalszych badań, wymagającej przesunięcia paradygmatu z odporności systemów i organizacji w kierunku antykruchości: Antykruchość to podstawa podtrzymywalności wewnątrz- i międzypokoleniowej, a także przetrwania w długim okresie. Potrzeba więcej aniżeli tylko odporności, która punkt ciężkości kładzie na możliwościach, potencjale i zdolnościach do powrotu do normalności po różnego rodzaju szokach. Strategie podtrzymywalności i zrównoważonego rozwoju powinny koncentrować się na zapobieganiu lub eliminacji niezrównoważonych działań czy kruchości, zastępując je, gdy to konieczne, mniej niezrównoważonymi działaniami. Stanowi to pierwszy krok umożliwiający organizacjom bądź systemom radzenie sobie w obliczu nieprzewidzianych przyszłym zdarzeń, zagrażających potencjalnie ich istnieniu…
Źródło:
Economic and Environmental Studies; 2015, 15, 4(36); 469-477
1642-2597
2081-8319
Pojawia się w:
Economic and Environmental Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies