Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "environmental management system" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 69
Tytuł:
Wymagania standardu zarządzania środowiskowego ISO 14001 i spodziewane efekty jego wdrażania w przedsiębiorstwach transportowych
Requirements of the ISO 14001 environmental management standard and the expected effects of its implementation in transport undertakings
Autorzy:
Jagodzińska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/312760.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
ISO 14001
system zarządzania środowiskiem
environmental management system
Opis:
W artykule omówiono wymagania i efekty wdrażania i stosowania usystematyzowanych standardów zarządzania środowiskowego w branży logistycznej w oparciu o standard ISO 14001. Zwrócono uwagę, iż standard zarządzania środowiskowego coraz częściej jest wdrażany w przedsiębiorstwach transportowych. Wymagania prawne oraz standard zarządzania środowiskowego poprawiają efektywność dbania o środowisko, podnoszą świadomość proekologiczną oraz wzbudzają zaufanie wśród kooperantów. Standard ISO 14001 dotyczy zarówno dużych międzynarodowych przewoźników jak i małych firm transportowych.
The environmental management system according to PN-EN ISO 14001: 2015 [1] is a system whose message is to protect the natural environment. The environmental management system focuses mainly on reducing waste, possibilities and methods of waste disposal, preventing pollution, reducing the use of natural resources, and in the context of the transport industry, reducing emissions. The idea of the system is continuous improvement of activities related to the protection of the natural environment - through identification of threats, risk assessment and mobilization of enterprises to comply with the requirements of law in the field of environmental protection. For many years, the transport industry has been governed by its laws. However, with the changing market, where apart from large transport concerns, there are also small and micro companies providing transport services that also have an impact on the environment in individual parts of the transport industry. There are more and more entrepreneurs, both Polish and foreign, specializing in the transport industry, hence legal regulations, EU regulations and industry standards or standards aimed at reducing the impact of transport on the natural environment appear. It seems that as of today, mobilizing enterprises of various sizes to implement unified rules, reduce emissions, oversee waste, implement unified management systems, including environmental management systems, is the most effective method of impacting the improvement of environmental protection in this area.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2019, 20, 6; 71-74
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the Natural Surroundings are a Determinant of the Implementation of the Environmental Management System
Autorzy:
Olkiewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322987.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
natural surroundings
renewable resources
environmental management system
Opis:
The economic, technical, technological, social and economic development of the world, carried out at an increasingly faster pace, aims to increase the quality and standards of life. Attempting to meet market stakeholders' changing expectations and requirements significantly affects the overexploitation of natural resources and the degradation of the natural environment, often leading to irreversible consequences. The publication aims to analyse selected changes in the natural surroundings that influence the implementation decisions of the environmental management system. Research conducted over the last 10 years shows that the pro-environmental activities undertaken bring results not only in the number of management systems implemented but also in the number of ecological farms created, reduction of air pollution and reduction in the extraction of natural resources (coal).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2023, 25; 357--366
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie systemu zarządzania energią i środowiskiem na przykładzie budynków użyteczności publicznej
Autorzy:
Piekarski, W.
Stoma, M.
Dudziak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/311543.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
zarządzanie energią
zarządzanie środowiskiem
energy management system
environmental management system
Opis:
W niniejszym opracowaniu zaprezentowano problematykę i zagadnienia związane z funkcjonowaniem systemu zarządzania energią i środowiskiem. Ponieważ realizacja systemu może przynosić wymierne efekty w postaci ograniczenia zużycia energii, dlatego też stanowi istotny obszar polityki energetycznej kraju. Przedstawiono etapu procesu zarządzania energią oraz algorytm działań związanych z zarządzaniem energią i środowiskiem, jako ważny element w dążeniu do efektywnego zarządzania energią i środowiskiem.
This paper presents the problems and issues related to the functioning of the system energy management and environment. Since the implementation of the system can bring tangible results in the form of reducing energy consumption and therefore represents an important area of the country's energy policy. Presented stage in the process of energy management and algorithm management activities energy and environment as an important element in achieving efficient energy and environmental management.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2011, 12, 10; 339-346
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental insurance and ISO 14001 Environmental Management Systems – analysis of the willingness to implement systemic solutions relevant to insurance
Ubezpieczenia środowiskowe a systemy zarządzania środowiskowego ISO 14001 – analiza skłonności do wdrażania istotnych ubezpieczeniowo rozwiązań systemowych
Autorzy:
Lemkowska, Malwina
Wiśniewska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097394.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
environmental insurance
environmental management system
ISO 14001
ubezpieczenie środowiskowe
system zarządzania środowiskowego
Opis:
The first purpose of the research was to assess the dependence between the organisa-tional decision-makers willingness to implement systemic solutions relevant to insurance (RSSs) and the attributes (systemic, awareness-related and organisational) of an organisation managed in accordance with ISO 14001. Another purpose was to identify the motivators that drive entities to implement additional system elements. Earlier studies suggest that the structures of currently implemented ISO 14001 EMSs should be modified in order to increase their utility for the process of insurance provision. The research problem was solved based on data obtained through an online survey among organisa-tions implementing and certified ISO 14001 EMSs in Poland. Depending on the type of variables, the independence chi-square test, U-Mann-Whitney test, and the test of Spearman’s rank correlation, among others, were used for analysis. The results of the study may help build integrated environmental risk management tools. They indicate the legitimacy of using non-insurance motivators (e.g. reduction of environmental fees) to achieve the desired EMS structure in the organisation from the insurers' point of view. At the same time, they emphasise the need to build environmental risk awareness (including, among other things, the risk of liability for environmental damage and its severity) to achieve the above.
Pierwszym celem badania była ocena zależności pomiędzy skłonnością decydentów organizacji zarządzanych według ISO 14001 do wdrożenia istotnych ubezpieczeniowo rozwiązań systemowych a atrybutami tej organizacji (systemowymi, świadomościowymi i organizacyjnymi). Drugim celem była identyfikacja motywatorów, które skłaniają decydentów do wdrożenia dodatkowych elementów systemu. Wcześniejsze badania sugerują konieczność zmodyfikowania struktury obecnie wdrożonych SZŚ według ISO 14001 w celu zwiększenia ich przydatności dla procesu świadczenia ochrony ubezpieczeniowej. Problem badawczy rozwiązano w oparciu o dane pozyskane w drodze ankiety zrealizowanej online wśród organizacji, które wdrożyły i certyfikowały SZŚ ISO 14001 w Polsce. W zależności od rodzaju zmiennych do analizy wykorzystano m.in. test niezależności chi-kwadrat, test U-Manna-Whitneya, współczynnik korelacji rang Spearmana. Wyniki badań mogą być przydatne do budowania zintegrowanych narzędzi zarządzania ryzykiem środowiskowym. Wskazują na zasadność stosowania pozaubezpieczeniowych motywatorów (np. obniżenie opłat z tytułu korzystania ze środowiska) w celu osiągnięcia pożądanej – z punktu widzenia ubezpieczycieli – struktury SZŚ w organizacji. Jednocześnie akcentują konieczność budowania świadomości ryzyka środowiskowego (w tym m.in. ryzyka odpowiedzialności za szkody środowiskowe, ciężaru tej odpowiedzialności) dla osiągnięcia powyższego.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2022, 2; 106--132
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The motivation for the introduction of the environmental management of the higher education institution
Autorzy:
SOFOLOV, Denys
DROBOT, Nataliia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/455179.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
Environmental Management System
Environmental Policy
Institution of Higher Education
Sustainable Development
Opis:
It has been studied the experience and theoretically proved the need to develop an environmen-tal management system and environmental policy implementation institution of higher education in the context of globalization of higher education for sustainable development.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2016, 7, 1; 152-157
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Benefits and Barriers in Implementing the Eco-Management and Audit Scheme in Selected Organisations
Analiza korzyści i barier przy wdrażaniu System Ekozarządzania i Audytu w wybranych organizacjach
Autorzy:
Ociepa-Kubicka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811994.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
environmental management system
EMAS
ecology
management
systemy zarządzania środowiskowego
ekologia
zarządzanie
Opis:
The development of enterprises in the 21st century must involve care for the natural environment. Owing to the introduction of ecological activities, entrepreneurs gain in the economic, ecological and social sphere. That is why it is so important to implement and disseminate ecological management in companies. Although undoubtedly the environmental awareness of entrepreneurs is increasing, there is a lack of much interest in implementing additional systems such as the EMAS Eco-Management and Audit Scheme. The purpose of the present study was to determine the impact of a functioning EMAS management system on the activities of organisations that have implemented this system. The basis for the evaluation was the results of research and a review of domestic and foreign literature. The results of the research show that the organisations undertook to implement EMAS observing a number of benefits. However, at the implementation stage, there were numerous, not always foreseen, difficulties which extended the planned implementation period. The conducted research can be the basis for the development of new procedures facilitating the implementation of the systems in the enterprise. They can provide valuable information for various organizations supporting and disseminating the development of pro-ecological management.
Rozwój przedsiębiorstw w XXI wieku musi wiązać się z troską o środowisko naturalne. Dzięki wprowadzaniu działań ekologicznych przedsiębiorcy zyskują na płaszczyźnie ekonomicznej, ekologicznej i społecznej. Dlatego tak ważne jest wdrażanie oraz upowszechnianie zarządzania ekologicznego w firmach. Chociaż niewątpliwie świadomość ekologiczna przedsiębiorców wzrasta obserwuje się brak dużego zainteresowania wprowadzaniem dodatkowych systemów jak System Ekozarządzania i Audytu EMAS. Celem pracy było określenie wpływu funkcjonującego systemu zarządzania EMAS na działalność organizacji, które wdrożyły ten system. Podstawą do oceny były wyniki badań oraz przegląd literatury krajowej i zagranicznej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że organizacje podejmowały się wdrożenia EMAS widząc szereg korzyści. Jednak na etapie wdrożenia wystąpiły liczne trudności, na które nie zawsze były przygotowane i które wydłużyły planowany okres wdrażania. Przeprowadzone badania mogą być podstawą opracowania nowych procedur ułatwiających wdrożenie systemów zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie. Mogą stanowić cenną informacje dla różnych organizacji wspierających i upowszechniających rozwój proekologicznego zarządzania. Tematyka artykułu jest ważna i aktualna ze względu na konieczności ograniczania wpływu organizacji na środowisko i wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1461-1472
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery wdrażania i funkcjonowania Europejskiego Systemu Ekozarządzania i Audytu w niemieckich browarach
Barriers of the implementation and functioning of the European Eco-Management System (EMAS) in the German breweries
Autorzy:
Łuczka, W.
Marchwacki, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/324975.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
system zarządzania środowiskowego
EMAS
bariery
browarnictwo
environmental management system
barriers
brewing
Opis:
Celem głównym niniejszego artykułu jest omówienie barier i trudności występujących podczas wdrażania i funkcjonowania Europejskiego Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS) w przedsiębiorstwach branży piwowarskiej w Niemczech. W artykule została podjęta również próba klasyfikacji występujących barier. Cel główny został zrealizowany na podstawie analizy danych pierwotnych pochodzących z badań ankietowych, przeprowadzonych w przedsiębiorstwach branży piwowarskiej w Niemczech oraz analizy publikowanych przez nie deklaracji środowiskowych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w trakcie wdrażania i utrzymywania EMAS występują bariery o charakterze technologicznym, finansowym i organizacyjnym.
The main aim of this article is to talk over the barriers and difficulties encountered during the implementation and functioning of the European Eco-Management System (EMAS) in enterprises of the brewing industry in Germany. The article also made an attempt to present the classification of barriers. The main aim was realized based on the analysis of primary data from surveys carried out in enterprises of the brewing industry in Germany and analysis published their environmental statements. The analysis shows that during the implementation and maintenance of EMAS exist technological, financial and organizational barriers.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2014, 71; 219-230
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effectiveness of ISO 14001 and environmental management system - the case of Norwegian firms
Efektywność ISO 14001 i systemu zarządzania środowiskiem - przypadek firm norweskich
Autorzy:
Deyassa, Kassaye Gudeta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/402096.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:
environmental management
Environmental Management System
organizational management
ISO 14001
zarządzanie środowiskiem
system zarządzania środowiskiem
zarządzanie organizacyjne
Opis:
Organizations use standards to help them manage their activities to comply with regulations and help prevent, mitigate, and control adverse environmental impacts. ISO 14001 is an international standard for environmental management that provides a framework for addressing these responsibilities. The purpose of this study was to examine the relationship between the organization’s primary motivation for the adoption of ISO 14001 and the value creators perceived through the implementation of the Environmental Management and Business Management Standard. The study used the data from the International Organization for Standardization 2013 ISO 14001 Continuous Improvement Survey and the survey results of the participants. It used an existing theoretical model and attempts to improve understanding of how contextual factors influence the outcomes of the ISO 14001 system. The descriptive results are consistent with the statements in the literature that external pressure and stakeholder legitimacy are the main causes for the introduction of ISO 14001.
Organizacje wykorzystują normy w celu pomocy w zarządzaniu ich działaniami, tak aby stosować się do regulacji i pomóc zapobiegać, łagodzić skutki i kontrolować niekorzystne wpływy środowiska. 14001 jest normą międzynarodową nt. zarządzania środowiskiem, która zawiera narzędzia do wypełnienia tych celów. Zadaniem niniejszej pracy było zbadanie zależności między podstawową motywacją danej organizacji do przyjęcia ISO 14001 a postrzeganą wartością, związaną z wprowadzeniem Zarządzania Środowiskowego i Standardem Zarządzania Biznesowego. W pracy wykorzystane dane Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej: „2013 ISO 14001 Continuous Improvement Survey” i wyników badań uczestników. Wykorzystano istniejący, teoretyczny model i próby zrozumienia, jak czynniki kontekstowe wpływają na wyniki wg ISO 14001. Wyniki opisowe są zgodne z danymi literaturowymi, że głównie presja zewnętrzna i interesariusze wpływają na wprowadzenie ISO 14001.
Źródło:
Structure and Environment; 2019, 11, 1; 77-89
2081-1500
Pojawia się w:
Structure and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental Safety of Motor Transport Enterprises within the Urban Areas
Autorzy:
Lukianova, Vitalina
Trofymchuk, Oleksandr
Anpilova, Yevheniia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123719.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
urban land
environmental safety
oil product
sewage
purification method
environmental management system
Opis:
The water resources are the main component of technological processes occurring in industry; therefore, increasing the level of environmental safety, in particular, wastewater treatment without adverse impact on the environment and human health is relevant. The preliminary environmental analysis of the motor transport enterprise (MTE) activity has been carried out. It has been established that about twenty environmental aspects identified in the departments of technical inspection and repair and service have an adverse impact on the state of the environment. A substantial impact on the environment occurs when the sewage containing petroleum products, washing liquids, waste lubricants and contaminated by the products of tissue origin enters the soil and water objects and their resources. On the basis of the preliminary analysis, the authors have identified the environmental aspects of the company’s activity and proposed an environmental policy as an essential element for the implementation of the environmental management system. The studies conducted with the aim of determining the motor transport enterprise sewage composition revealed an excessive content of polluting chemical substances, namely: suspended substances, phosphates, iron, fats, oil products and synthetic detergents. The expediency of using carbonaceous sorbents of vegetable origin, which were obtained from the waste wood industry for wastewater treatment of the enterprise, was investigated. It was revealed that the process of sorption purification improved the quality of wastewater of the motor transport enterprise to the standard values. The proposed recommendations for the implementation of the environmental management system will gradually reduce the impact of the company on the main components of the biosphere. Effective implementation of the environmental management system will help to increase the competitiveness of the enterprise and lead to an economic effect by saving raw materials, materials, energy resources, reducing the environmental fees and penalties.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 4; 231-236
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Certyfikacja systemu zarządzania środowiskiem a weryfikacja EMAS
The certification of the environmental management system and the EMAS verification
Autorzy:
Stoma, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/311553.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
SZŚ
system zarządzania środowiskiem
zarządzanie środowiskiem
ochrona środowiska
EMAS
environmental management system
environmental protection
Opis:
W artykule przedstawiono charakterystykę dwóch podstawowych standardów dotyczących i jednocześnie definiujących wymagania względem Systemu Zarządzania Środowiskowego. Dokonano ponadto analizy różnic powstających na płaszczyźnie oceny tychże wymagań zawartych w obydwu standardach, czyli certyfikacji systemu zarządzania środowiskiem na zgodność z normą ISO 14001 oraz weryfikacji EMAS.
In this paper a characterization of two basic standards concerning and simultaneously defining requirements relative to the Environmental Management System was presented. Moreover, the analysis of differences rising on the plain of the assessment of these requirements in both standards, that is the certification of the environmental management system to the compliance with the ISO 14001 norm and the EMAS verification, was conducted.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2011, 12, 10; 398-404
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Systemy zarządzania środowiskowego ISO 14001 jako element humanizacji organizacji
Systems of environmental management ISO 14001 as a humanization element of an organization
Autorzy:
Koźlak, W.
Hajne, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271482.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
system zarządzania środowiskowego
przedsiębiorstwo
ochrona środowiska
environmental management system
enterprise
environment protection
Opis:
Wskazano, że dla wspomagania idei ochrony środowiska i zapobiegania zanieczyszczeniom komponentów środowiska istotne jest wdrażanie przez przedsiębiorstwa Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001. Wskazano istotę wdrożenia tego Systemu, jego główne elementy planowania, systematyczne działania, identyfikację aspektów środowiskowych, a przede wszystkim zalety posiadania certyfikatu ISO 14001 i jego wpływ na wizerunek przedsiębiorstwa pod kątem humanizacji organizacji.
It was pointed out that in order to amplify the idea of environmental protection and the prevention of environmental contamination, it is essential that enterprises implement the ISO 14001 Environmental Management System. The essence of implementing this system, its main planning elements and system operations, and the identification of environmental concerns are demonstrated. Most importantly the advantages of having an ISO 14001 certificate and the impact it has on a company's image in the area of organizational humanization are discussed.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 6, 6; 278-282
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymagania stawiane systemowi zarządzania środowiskowego w samorządach terytorialnych
Requirements related to the Environmental Management System in local governments
Autorzy:
Gajdzik, B.
Pałasz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/272273.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
wymagania
samorząd terytorialny
system zarządzania środowiskowego
requirements
environmental management system
local government
Opis:
W artykule przedstawiono główne wymagania związane z systemem zarządzania środowiskowego na szczeblu samorządów. Autorzy scharakteryzowali trzy poziomy zarządzania środowiskowego: strategiczny, taktyczny i operacyjny. System zarządzania środowiskowego powstaje w oparciu o standard ISO 14001, jednakże samorządy powinny brać pod uwagę także specyficzne zasady realizacji swoich zadań. Lokalne systemy zarządzania środowiskiem powinny stanowić gwarancje zrównoważonego rozwoju gmin.
The paper presents the key requirements connected with the Environmental Management System in local governments. Authors characterise three levels of environmental management: strategic, tactical and operational. The Environmental Management System is built according to the standard ISO 14001 but local government should take into consideration specific principles of their activities. Local Environmental Management System should ensure sustainable development.
Źródło:
Problemy Ekologii; 2008, R. 12, nr 4, 4; 187-191
1427-3381
Pojawia się w:
Problemy Ekologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research of determinants motiving to implement the environmental management system
Badania determinantów motywujących do wdrożenia sytemu zarządzania środowiskowego
Autorzy:
Pacana, A.
Ulewicz, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/406194.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
environmental management system
ISO 14001
implementing inspirations
system zarządzania środowiskowego
inspiracje wdrożeniowe
Opis:
In the hereby paper, an evaluation of selected determinants that motivates organizations to implement the environmental management system compliant with the ISO 14001 standard has been made. The aim of the paper is to answer the questions which of determinants have influence on decision making to implement environmental managing. A research group is a population of 91 enterprises located in south-eastern Poland. In the researches, a distribution of organizations close to organization’s population per a type of leading activity has been procured. On the basis of the obtained results it has been stated that the determinants deciding of decision making to implement the system are: endeavoring to productivity improvement and necessity of organization’s managing improvement. Most often benefits according to the respondents’ opinion, expected after implementation of the system, are improvement of the area of managing and also implementation of standardized - permanent betterment.
W artykule dokonano oceny wybranych determinantów motywujących organizację do wdrażania systemów zarzadzania środowiskowego zgodnych z normą ISO 14001. Artykuł ma celu udzielenie odpowiedzi, które z determinant mają wpływ na podjęcie decyzji o wdrożeniu zarządzania środowiskowego. Grupę badawczą stanowi populacja 91 przedsiębiorstw z Polski południowo-wschodniej. W badaniach uzyskano rozkład organizacji zbliżony do populacji organizacji wg rodzaju prowadzonej działalności. W oparciu o uzyskane wyniki stwierdzono, że determinantami decydującymi o podjęciu decyzji o wdrożeniu systemu jest dążenie do poprawy produktywności oraz konieczność poprawy zarządzania organizacją. Spodziewane korzyści z wdrożenia systemu to najczęściej w opinii respondentów poprawa w obszarze zarzadzania, a także wprowadzenie standaryzowanego - permanentnego doskonalenia.
Źródło:
Polish Journal of Management Studies; 2017, 16, 1; 165-174
2081-7452
Pojawia się w:
Polish Journal of Management Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental performance indicators used in the EMAS system on the example of Czestochowa Municipal Company
Autorzy:
Brzeszczak, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177330.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Czestochowa Municipal Company
EMAS
Eco-Management and Audit Scheme
environmental management
environmental management system
environmental performance indicators
Opis:
The subject of consideration of the following study are environmental performance indicators used in the Eco-Management and Audit Scheme (EMAS) as a tool for assessing the organization's environmental performance. EMAS is an element of environmental management in organizations, is based on European Union guidelines and regulations, about on the voluntary participation of the organisation in the Eco-Management and Audit System. The following considerations concern the comparative analysis of environmental performance indicators in 2012-2015 at the Czestochowa Municipal Company in order to assess the development of environmental performance of the organization.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 104; 96-109
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The aspect of waste management in Man Star Trucks&Buses Starachowice with implemented Environmental Management System
Gospodarka odpadami w Man Star Trucks&Buses Starachowice w aspekcie wdrożonego Systemu Zarządzania Środowiskowego
Autorzy:
Latosińska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/402388.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:
system zarządzania środowiskowego (SZŚ)
gospodarka odpadami przemysłowymi
Environmental Management System (EMS)
industrial waste management
Opis:
The paper presents the industry waste management in Man Star Trucks&Buses Starachowice. Man Star Trucks&Buses produces public transport buses. Since the turn of 2006/2007 the industry waste management has been implemented in accordance with the Environmental Management System (EMS). The introduction of the EMS has contributed to positive changes in waste management, both: in terms of environmental protection and the finances.
Źródło:
Structure and Environment; 2010, 2, 1; 53-58
2081-1500
Pojawia się w:
Structure and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Risk Assessment Method for Identification of Environmental Aspects and Impacts at Ore Processing Industry in Indonesia
Autorzy:
Susanto, A.
Mulyono, N. B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124658.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
environmental aspects
environmental impacts
environmental management system
ISO 14001
life cycle approach
risk assessment
Opis:
Ore processing industry in Indonesia applies the international standard of environmental management system based on ISO 14001:2015. The implementation of clause 6.1.2 requires every organization to identify the environmental aspects of its operations, as an initial step in environmental management. The objective of this research is to develop a structured approach in identifying the environmental aspects and impacts so that an evaluation on the risks, opportunities as well as severity of possible environmental impacts can be conducted. The employed methods involve life-cycle approach and risk assessment method with four-cell risk assessment matrix in environmental risk determination. The results of this risk assessment can give an overview of environmental aspects and impacts, so that control priority can be determined in order to reduce the risks.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 2; 72-80
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urban Adaptation to Climate Change Plans and Policies – the Conceptual Framework of a Methodological Approach
Autorzy:
Kiełkowska, J.
Tokarczyk-Dorociak, K.
Kazak, J.
Szewrański, S.
van Hoof, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125440.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
urban adaptation plan
climate change
environmental management system
resilience
sustainable urbanization
Opis:
The adaptation of urbanised areas to climate change is currently one of the key challenges in the domain of urban policy. The diversity of environmental determinants requires the formulation of individual plans dedicated to the most significant local issues. This article serves as a methodic proposition for the stage of retrieving data (with the PESTEL and the Delphi method), systemic diagnosis (evaluation of risk and susceptibility), prognosis (goal trees, goal intensity map) and the formulation of urban adaptation plans. The suggested solution complies with the Polish guidelines for establishing adaptation plans. The proposed methodological approach guarantees the participation of various groups of stakeholders in the process of working on urban adaptation plans, which is in accordance with the current tendencies to strengthen the role of public participation in spatial management.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 2; 50-62
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integration management system – new of requirements of ISO 9001:2015 and ISO 14001:2015 standards
Autorzy:
Novakova, R.
Cekanova, K.
Paulikova, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/111846.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Menedżerów Jakości i Produkcji
Tematy:
integrated management system
environmental management system
quality management system
zintegrowany system zarządzania
system zarządzania środowiskiem
system zarządzania jakością
Opis:
Organizations are becoming more aware of the importance of integrated management systems (IMS). Interest in this subject indicates that IMS are seen as "management systems of the future“. The problem is that the methodology of integration of management systems does not exist. There are specification for example PAS 66 that tell only about requirements standards. standards Both ISO 9001:2015 and ISO 14001:2015 standards were revised in 2015. Based on this, the aim of this article is to characterize the possibility of creation of IMS through the identification of common elements and specific requirements in accordance with professional references ISO 9001:2015 and ISO 14001:2015.
Źródło:
Production Engineering Archives; 2016, 13, 4; 35-40
2353-5156
2353-7779
Pojawia się w:
Production Engineering Archives
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Educational concept of eco-management and audit scheme at Slovakian universities
Koncepcja edukacyjna wdrażania systemu zarządzania środowiskowego na uniwersytetach słowackich
Autorzy:
Majernik, M.
Bosak, M.
Chovancova, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85201.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
educational concept
audit scheme
Slovakia
university
environmental management system
education
ecological education
Opis:
People usually associate the protection of waters with the issue of sewage treatment and with the deployment of new technologies which reduce the consumption of water and waste dumping, while the impact of the society's environmental awareness and of the environmental management upon the effectiveness of water protection generally remains underestimated. Slovakia is located in the catchment area of two seas: the Black Sea and the Baltic Sea; river springs and river upper sections are located on its territory. Therefore, the country attaches great importance to the protection of waters. This, supported with the belief that one of the prerequisites of water protection is proper environmental management, has encouraged the authors of this study to tackle the issue mentioned in the topic. They believe that such management requires qualified personnel to be prepared beforehand. The authors present the recent development of environmental education at Slovakian Universities, mainly at the faculty of mechanical engineering, from the implementation of the first environmentally- oriented subjects to the establishment of an independent department. They describe the contemporary state of education in environmental management and audit scheme (EMAS). They also outline the perspectives for its further development. At the same time, they specify the profile of graduates and the educational plans for particular types, forms and branches of study, as well as the personal and laboratory equipment for the scientific and support of the pedagogical process.
Ochrona wód kojarzy się zwykle z problemem oczyszczania ścieków oraz zastosowaniem w przemyśle nowych technologii ograniczających zużycie wody i zrzuty ścieków. Wpływ świadomości ekologicznej społeczeństwa i sposobu zarządzania środowiskiem na skuteczność ochrony zasobów wodnych nie są na ogół doceniane. Słowacja, leżąc w zlewisku dwóch mórz – Czarnego i Bałtyckiego – dużą wagę przywiązuje do ochrony wód. Na jej terenie znajdują się źródła oraz górne odcinki rzek. Do podjęcia tematu skłoniło autorów przekonanie, że jednym z podstawowych warunków ochrony wód jest właściwe zarządzania środowiskiem, co z kolei niesie za sobą konieczność przygotowania wykwalifikowanych kadr. Autorzy prezentują najnowszą historię edukacji ekologicznej na uniwersytetach słowackich – głównie w katedrze mechaniki – od wprowadzenia pierwszych przedmiotów o profilu ekologicznym do założenia niezależnego wydziału. Opisują oni obecny stan edukacji w dziedzinie systemu zarządzania środowiskiem i audytu środowiskowego (EMAS). Kreślą oni także perspektywy przyszłego rozwoju. Ponadto określają profil absolwentów oraz plany edukacyjne dla poszczególnych rodzajów, form i działów studiów, jak też sprzęt laboratoryjny wspomagający proces pedagogiczny.
Źródło:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2007, 11
1643-0115
Pojawia się w:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Transitional Change on the Implementation of ISO 14001:2015 In Copper Ore Mill – Case Study
Autorzy:
Susanto, A.
Mulyono, N. B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123387.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
aspects
EMS standard
conceptual framework
ISO 14001
transition change
environmental management system
Opis:
The transition process of implementation standard for environmental management system (EMS) ISO 14001 :2015 lasts for three years, requiring every organization to adopt the latest version by September 2018. The objectives of this research is to describe and analyze the stages done by copper ore mill. This research used a concept analysis method, which focused on and could be basically defined to examine the basic elements of widely used concept to clarify ISO 14001 :2015 standards characteristics and relations. The result of this research provide a conceptual framework based on the standard of ISO 14001:2015 – EMS : Requirements with Guidance for Use, where this framework consists of steps to design the transition change from EMS ISO 14001 :2004 to its 2015 new version. The description of every step is expected to give understanding and model for organizations that must conduct transition and for the ones that will start implementing the EMS.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 5; 37-49
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Program Czystszej Produkcji (CP) jako strategia zarządzania organizacją i jej zastosowanie w realizacji idei zrównoważonego rozwoju
Cleaner Production Program (CP) as a strategy for managing the organization and its application in implementing the idea of sustainable development
Autorzy:
Popek, Stanisław
Popek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079523.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu
Tematy:
cleaner production
sustainable development
environmental management system
czystsza produkcja
zrównoważony rozwój
system zarządzania środowiskowego
Opis:
Czystsza Produkcja to rodzaj przyjaznej dla środowiska strategii zarządzania przedsiębiorstwem. Skierowana jest ona nie tylko do przedsiębiorców, ale także do jednostek samorządu terytorialnego. Jej zastosowanie ułatwia zarządzanie organizacją ukierunkowaną na zrównoważony rozwój. Organizacje decydujące się na dobrowolne wdrożenie strategii CP nieustannie dążą do zmniejszenia zanieczyszczenia, zmniejszenia zużycia energii i kosztów związanych z opłatami środowiskowymi, poprzez opracowywanie i wdrażanie tzw. Projektów Czystszej Produkcji. Jednym z głównych aspektów „Czystszej Produkcji” jest zmniejszenie obciążenia środowiska i tzw. „dodatkowego efektu ekonomicznego”. Oznacza to, że projekty związane z koncepcją CP przynoszą korzyści zarówno środowisku, jak i organizacji. Strategia Czystszej Produkcji, która stała się podstawą systemu zarządzania środowiskowego, pozwala jednostkom organizacyjnym różnych organizacji podejmować dobrowolne zobowiązania środowiskowe nastawione na dobro środowiska. Istotną cechą Systemu Zarządzania Ekologicznego wg Czystszej Produkcji jest wykorzystanie istniejących baz danych dotyczących wpływu na środowisko oraz wymaganych prawem uwalniania do środowiska. To znacznie ułatwia każdej organizacji podejmowanie dobrowolnych decyzji o wdrożeniu takiego systemu. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka strategii Czystszej Produkcji i próba oceny jej roli w procesie realizacji idei zrównoważonego rozwoju, na przykładzie firmy produkcyjnej. Korzyści wynikające ze strategii w postaci wymiernego efektu ekonomicznego, zmniejszonego zużycia energii elektrycznej, ciepła i wody są oczywiste. Ponadto, nastąpił spadek zanieczyszczeń poprzez emisję gazów, pyłów i produktów odpadowych.
Cleaner Production is a kind of environmentally friendly enterprise management strategy. It is addressed not only to entrepreneurs but also to local government units. Its application facilitates the management of an organization focusedon sustainable development. Organizations that decide to voluntarily implement the CP strategy constantly strive to reduce pollution, energy consumption and costs related to environmental fees, through the development and implementation of so-called Cleaner Production Projects. One of the main aspects of “Cleaner Production” is the reduction of the environmental burden and the so-called “additional economic effect”. This means that projects related to the CP concept benefit both the environment and the organization. The Cleaner Production strategy, which has become the basis of the environmental management system, allows organizational units of various organizations to make voluntary environmental commitments focused on the good of the environment. An important feature of the Cleaner Production Environmental Management System is the use of existing databases of environmental impacts and legally required releases to the environment. This makes it much easier for each organization to make voluntary decisions about implementing such a system. The aim of this work was to show what the Cleaner Production strategy consists in and its role in pursuing the idea of sustainable development, on the example of a manufacturing company. Benefits resulting from the strategy in the form of a measurable economic effect, reduced consumption of electricity, heat and water are obvious. In addition, there was a decrease in pollution through the emission of gases, dust and waste products.
Źródło:
Współczesne Problemy Zarządzania; 2020, 8, 2(17); 33-46
2720-1627
2720-2569
Pojawia się w:
Współczesne Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reorganization of the environmental management system in the process of mergeres – practical aspects
Autorzy:
Białowąs, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/95963.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
konsolidacja firmy
fuzja
nabycie
system zarządzania środowiskiem
company consolidation
merger
acquisition
environmental management system
Opis:
The aim of the article is to present a way to reorganize the environmental management system in the situation of merging companies. This problem was presented on the example of five energy sector companies, which as a result of the consolidation process formed one entity with the group structure. The article is of a practical nature mainly due to the presentation of the implemented principles of assessment of environmental aspects as well as the presentation of the requirements of the new environmental management standard.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2017, 4; 40-49
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i rola systemu zarządzania środowiskowego w łańcuchu wartości
The place and role of environmental management system in the value chain
Autorzy:
Gajdzik, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271548.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
system zarządzania środowiskowego
łańcuch wartości
zrównoważona wartość
environmental management system
value chain
sustainable value
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia umiejscowienia systemu zarządzania środowiskowego w łańcuchu wartości. Przyjęto koncepcję zrównoważonego rozwoju jako strategię rozwoju przedsiębiorstw tworzących łańcuch. W związku, z tym zaproponowano pojęcie wartości zrównoważonej. Ponadto wykazano rolę systemu zarządzania środowiskowego w doskonaleniu funkcjonowania łańcucha wartości.
The article presents the place of environmental management system in the value chain. The base of analysis was the concept of sustainable development as the fundament for companies' strategies. In connection with foundation the sustainable value definition was proposed by author. Moreover the role of environmental management system in development of value chain was presented too.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 1, 1; 3-7
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obszary techniczne w certyfikacji systemów zarządzania środowiskowego
Technical areas in certification of the environmental management system
Autorzy:
Stoma, M.
Dudziak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/316841.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
certyfikacja
system zarządzania środowiskowego
audyt
obszary techniczne
certyfication
environmental management system
audit
technical areas
Opis:
W pracy przedstawione zostało zagadnienie zasad certyfikacji systemów zarządzania środowiskowego z uwzględnieniem obszarów technicznych niezbędnych do prawidłowego przeprowadzenia procesu certyfikacji. Zaprezentowano istotę i rozwój systemów zarządzania środowiskowego w Polsce i na świecie oraz omówiono proces certyfikacji tego systemu. Główny nacisk położony został na możliwe podejścia do ustalania zasad wyznaczania sektorów biznesowych oraz obszarów technicznych, jako jednego z priorytetowych zadań jednostki certyfikującej. Zaproponowano także nową procedurę wyznaczania obszarów technicznych, będącą kompilacją ww. zasad.
This paper presents the issue of the certification rules for environmental management systems, taking into account technical areas necessary to the proper conduct of the certification process. The nature and development of environmental management systems in Poland and around the world was presented and the process of certification of that system was discussed. The main emphasis has been put on possible approaches to setting rules for determination of business sectors and technical areas, as one of the priority tasks of the certification body. The new procedure for determining the technical areas, which is a compilation of the above-mentioned rules, was also proposed.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2012, 13, 10; 219-223
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perception of environmental insurance risk vs. implementation of control measures in organizations managed according to ISO 14001:2015 in Poland
Autorzy:
Lemkowska, Malwina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037223.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
environmental risk
environmental insurance
environmental management system ISO 14001
ryzyko środowiskowe
ubezpieczenia środowiskowe
system zarządzania środowiskowego ISO 14001
Opis:
The numerous studies of risk perception to date have been focused on three different areas of the subject. Firstly, researchers have aimed at the identification of risk perception determinants, secondly, they have created recommendations on how to communicate the risk to society, and finally they have analysed the relationships between risk perception measures and the means of risk control implemented in organizations. The last indicated research area is complemented by the following paper. On the basis of data derived from online interviews it was concluded that the higher the assessment of the measures of environmental insurance risk perception, the more frequently organizations implemented selected means of risk control in the environmental management system according to ISO 14001 (EMS ISO 14001). The largest number of statistically significant dependencies were observed in the area of variables which describe the informative potential of EMS ISO 14001 (informative potential variables) and those which directly determine the volume of environmental insurance risk (the volume of risk variables). Simultaneously, not all categories of risk perception measures are equally related to the frequency of risk control means implementation. A particularly large number of statistically significant correlations were identified for the following variable: the evaluation of the likelihood of the occurrence of environmental damage.
Badania nad percepcją ryzyka dotyczą bogatego katalogu problemów badawczych. Koncentrują się na identyfikacji determinant percepcji ryzyka, budowie rekomendacji w odniesieniu do komunikowania jego czynników i wreszcie analizie zależności pomiędzy wdrożeniem środków kontrolnych ryzyka a miarami jego percepcji. Niniejszy artykuł zasila ostatni wskazany nurt badawczy. Na podstawie danych pozyskanych w drodze ankiety elektronicznej ustalono, że wysoka ocena mierników percepcji ubezpieczeniowego ryzyka środowiskowego jest statystycznie powiązana z wdrożeniem wybranych środków jego kontroli w ramach systemu zarządzania środowiskowego ISO 14001 (SZŚ ISO 14001). Najwięcej istotnych statystycznie zależności zidentyfikowano pomiędzy zmiennymi opisującymi mierniki percepcji a zmiennymi dotyczącymi potencjału informacyjnego SZŚ (zmienne potencjału informacyjnego) oraz tymi, które bezpośrednio determinują wielkość ryzyka (zmienne wielkości ryzyka). Jednocześnie nie wszystkie kategorie mierników oceny percepcji ryzyka są w jednakowym stopniu powiązane z częstością wdrożenia działań kontrolnych ryzyka. Najwięcej istotnych statystycznie zależności zidentyfikowano dla zmiennej Subiektywna ocena prawdopodobieństwa realizacji szkody w środowisku lub innego negatywnego wpływu na środowisko.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 4; 187-203
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 69

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies