Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "early medieval" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Warunki klimatyczne okresu średniowiecza a powstanie, rozwój i upadek grodziska na Zawodziu w Kaliszu
Autorzy:
Hildebrandt-Radke, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295270.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Early Medieval stronghold
valley Prosna
early medieval climate optimum
Little Ice Age
Opis:
The early medieval stronghold in Kalisz was established in the ninth century among the branches of meandering Prosna river. The stronghold's castle was located on the floodplain terrace of Prosna river at an altitude of 100-108 m asl. In the tenth and eleventh centuries numerous redevelopments within the town occurred. In the early thirteenth century, as a result of fightings among dukes, the stronghold was exposed to destruction. Long-term flooding (1221-1223) resulted in the change of the main Prosna river channel. Prosna no longer assured the settlement with defensive functions. The above, and subsequent invasion of duke Henry I the Bearded (Henryk Brodaty) on Zawodzie in 1233, determined moving the castle on a fluvial terrace, in today's center of Kalisz.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 69-72
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania ratownicze osady wczesnośredniowiecznej w Głazowie, stan. 22, pow. sandomierski
Rescue excavations of an early medieval settlement in Głazów, site 22, dist. Sandomierz
Autorzy:
Florek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035220.pdf
Data publikacji:
2021-05-10
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
early medieval
settlement
smoking chambers
Opis:
In 2005, rescue excavations were carried out at site 22 (discovered a year earlier) in Głazów. Their aim was to record and explore the features visible in the high balk. Two of the examined features were the remains of smoking chambers (pits), and the third pit could be of an utility function. Based on the pottery sherds found inside, these features should be dated between the beginning of the 9th and the end of the 10th century. However, in the arable layer of the ground and on the surface of the site, there were mainly fragments of ceramics determined to the 12th – 13th centuries. This dating indicates the two-phase settlement of the early medieval site 22 in Głazów: the first phase – 9th – 10th (or the beginning of the 11th century); the second phase – 12th – 13th centuries. The village Głazów, which exists today, is a direct continuation of the settlement of the second phase.
Źródło:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego; 2020, 41; 171-178
0137-5725
Pojawia się w:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kwestii początków wczesnego średniowiecza w rejonie niecki jezior bnińskich
On the beginnings of the early middle ages in the area of the bnin lakes basin
Autorzy:
Machajewski, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886823.pdf
Data publikacji:
2021-11-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
settlement
the early medieval culture
Wielkopolska
Opis:
The development of archaeological research justifies the need for re-appraising previous conclusions. In the case of the Bnin Lakes Basin (Wielkopolska), the research pertains to the settlement at the early stage of the early Middle Ages. Human settlement developed dynamically at phase B of the early Middle Ages. To date, settlement from phase A has not been discovered in the Basin. The same holds true for the basin of the central river Warta.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2021, 62; 107-114
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarby wczesnośredniowiecznego Śląska w kontekście znalezisk wielkopolskich
Hoards of Early Medieval Silesia in the Context of Finds from Greater Poland
Autorzy:
Butent-Stefaniak, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532239.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
srebro
skarby srebrne
skarby wczesnośredniowieczne monety
wczesnośredniowieczne
denary
silver
silver hoards
early medieval hoards
early medieval coins
denars
Opis:
At least 110 sites with finds of early medieval coins have been recorded so far in Silesia. These include 62 hoards, 29 graves, 22 settlements and 14 stray and undefined. Finds from Greater Poland were much more numerous, as in 2010 their number amounted to as many as 237, including about 160 hoards. The earliest Silesian finds of early medieval coins are dated to the first half of the 10thc. At the settlement in Wszemirów, 3 fragments of dirhams minted after 914 were found. The earliest find, coming from an unknown locality (Śląsk XIII), contained (apart from illegible fragments of dirhams) a small part of an English coin of Athelstan (924–939). Other deposits, containing exclusively Oriental coins are dated to after 942/3 (Śląsk XIV) and after 954 (Sośnica). West European coins are primarily German denars from the Bavarian- Swabian circle, and they appeared in assemblages dated to the 970s (Obiszów, Niemcza). Silesian hoards from the 10th c. also contained considerable numbers of Bohemian coins, cross denars, various German coins, a somewhat lower number of Danish half-bracteates, single English, Italian and French specimens, as well as Ancient Roman denars. Apart from coins, there were also ornaments and silver raw materials, sometimes blanks (usually strongly fragmented). The weight of these assemblages oscillates between c. 7 g to 1.140 g, while the average weight is c. 100–600 g. 10th c. hoards from Greater Poland represent at least 42 finds. The earliest ones appear as early as the second quarter of this century (e.g. Piwonice, Ochle, Gościejewice). Other ones are dated to the 950s and 960s. the earliest assemblages contain exclusively Oriental coins and jewellery. Earlier on in Silesia, that is, in the 950s, the first West European denars occur in deposits, apart from dirhams. Such denars come from Cologne and Bavaria (Kuźnica Czarnkowska, Grzybowo, Gwiazdowo). In somewhat later assemblages there are also Bohemian, English, Danish and Italian cross denars, Byzantine milliarenses, single Ancient Roman denars or French coins. However, the ratio of dirhams is still somewhat higher than in Silesia. Apart from coins, jewellery and silver raw materials occur, and they are less fragmented than in Silesia. The weight of Greater Poland’s deposits from this period is from c. 7 g to 15 kg of silver (Dzierżnica II), c. 200–600 g being the average range of weight.
Źródło:
Studia Lednickie; 2014, 13; 39-48
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ist Gana noch zu retten? Über den Zustand frühmittelalterlicher Burgen im ländlichen Sachsen
Can Gana still be saved? About the condition of early medieval strongholds in rural Saxony
Autorzy:
Strobel, Michael
Westphalen, Thomas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960057.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
early medieval hillforts
Slavic heritage
Polabian Slavs
Opis:
Saxony’s most impressive medieval monuments include about 200 strongholds, preserved in quite different conditions. They bear witness to a story that can be enlightened only fragmentarily from written sources. The assumption was that they were built in response to western aggression. In the meantime, however, they are considered to have served military, administrative and representative purposes as local centres of control. Many of them have taken damage by fire, which can be seen as evidence of very troubled times during the 10th and 11th centuries. These wars might have caused a decline in population, exposing the fertile lowlands to a desertification process no later than the second half of the 11th century. Some of the strongholds have fallen prey to soil improvement; some were built over or served as quarries for roads, bank fortifications and buildings. Civic engagement contributed to seeing the castles as landscape elements worth protecting. Strategic land acquisitions and high-profile campaigns were initiated at a time when state preservation was still in its infancy. Nevertheless, the destruction continues, reaching terrain cuts up to 3 cm, especially in high-yield agricultural landscapes. Achieving a change for the better will be a social task for years. A shift in the EU agricultural subsidies, considering ecological preservation as well as monument protection aspects, could be a linchpin.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 187-214
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monety odkryte w obiektach na stanowisku Giecz 10 w latach 2014-2019
The coins discovered on the Giecz site 10 in the years 2014-2019
Autorzy:
Pisula, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044578.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Giecz
stanowisko Giecz 10
cmentarzysko wczesnośredniowieczne
monety wczesnośredniowieczne
Giecz 10 site
an early medieval burial ground
early medieval coins
Opis:
Podczas badań archeologicznych prowadzonych w latach 2014-2019 na stanowisku Giecz 10 natrafi ono na cmentarzysko wczesnośredniowieczne. Z odkrytych na stanowisku 385 numizmatów 16 znajdowało się w obiektach archeologicznych (w tym 14 wewczesnośredniowiecznych grobach). Celem pracy jest rozpoznanie odkrytych w obiektach monet i próba określenia chronologii cmentarzyska na podstawie ich datowania.
During archaeological research conducted in the years 2014-2019 on the Giecz site 10, an early medieval burial ground was found. 385 old coins were discovered, out of which 16 were located in archaeological sites (of which 14 are in early medieval graves). The aim of the study is to recognize the coins discovered in the features and to assess the chronology of the burial ground on the basis of their dating
Źródło:
Studia Lednickie; 2021, 20; 197-214
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiadro obite blaszanymi okuciami z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Glinnie
Autorzy:
Kurasiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038310.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
early medieval cemetery
buckets
grave goods
Piast State
Opis:
An early medieval plank bucket was discovered in grave no. 18 in a grave field in Glinn, Sieradz county. Possibly, the bucket was manufactured by local artisans as a result of borrowing foreign patterns and techniques. In the grave, its role most probably was to emphasise the social status of the deceased as it was probably his personal property.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2015, 56; 197-214
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Paciorki mozaikowe w otwartym palenisku?”. Kontynuacja badań
Autorzy:
Krzyżanowska, Marta
Frankiewicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038151.pdf
Data publikacji:
2018-06-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ribe
Åhus
Early Medieval
mosaic glass beads
experimental archaeology
Opis:
The aim of the experiment was to confirm the hypothesis about the possibility of Scandinavian bead makers crafting complex mosaic glass beads. For this purpose, raw glass material and tools from archaeological sites were examined. Metal tools and glass mosaic canes were made, for the purpose of the experiment, based on archaeological finds. All the glass beads were made during the experiment on a specially constructed open hearth. As a result of the experiments, the possibility of making mosaic glass beads on an open hearth was confirmed. A theoretical and practical procedure for making complex glass beads has been proposed.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2017, 58; 41-54
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gemstones from the ducal part of the fortified settlement of Poznań (10th/11th century) in the light of gemological studies and micro-Raman spectroscopy
Autorzy:
Sachanbiński, Michał
Kóčka-Krenz, Hanna
Skoczylas, Janusz
Girulski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038457.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rock crystal
garnet
early medieval artifacts
micro-Raman spectroscopy
Opis:
During archaeological excavations in Poznań there were discovered a ducal palace, a chapel dated to the 10th century, and goldsmith’s workshop adjacent to them. In the layer of ashes at the bottom of the manufacture, there were fragments of gold found together with numerous glass beads and gems. Fourteen gems, made of rock crystal, agate, carnelian, milky chalcedony, garnet, were chosen for gemstone analysis and micro-Raman spectroscopy. The study material is dominated by beads (12 samples, of which six is faceted and six globular), while two pyrope samples have the cabochon cut. It should be emphasized that the rock crystal gems in the collection are usually heptagonal. Majority of the Poznań collection is of high quality, which is a sign of an advanced grinding and faceting technology. Pyrope from the Poznań collection contains inclusions of apatite, rutile, quartz, and magnetite, identified with micro-Raman spectroscopy. A similar combination of inclusions was recognized in pyrope from deposits in Vestřev near Turnov (Bohemia), and hence it indicates that the artifacts from Poznań were made of the pyrope from those deposits. Considering inclusions in rock crystal artifacts from the Poznań collection it was assumed that the mineral was also of the Bohemian origin.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2014, 55; 145-169
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Datowanie radiowęglowe grobów komorowych z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Sowinkach (stan. 23a) w Wielkopolsce
Autorzy:
Krzyszowski, Andrzej
Błaszczyk, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023915.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
burial archaeology
early medieval cemeteries
chamber graves
radiocarbon dating
Opis:
This paper presents and discusses the results of 14C dating of two chamber graves (no. 148 and 151) from the early medieval cemetery at Sowinki, site 23A (Wielkopolska).
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2016, 21; 214-234
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja ewolucji układu przestrzennego średniowiecznego miasta i portu Szczecin
Reconstruction of the spatial evolution of the medieval city and port of Szczecin
Autorzy:
Krośnicka, K. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294053.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Szczecin
miasto wczesnośredniowieczne
port wczesnośredniowieczny
dynamika rozwoju miasta
miasta wielokrotne
early medieval city
early medieval port
dynamics of urban growth
multiple cities
Opis:
Praca rekonstruuje ewolucję układu osadniczego Szczecina w okresie od połowy VIII w. do początku XIV w., w oparciu o interpretację dostępnej literatury naukowej dotyczącej historii i archeologii Szczecina oraz metodę analizy planistycznej. Bardzo istotnym elementem opisu struktury urbanistycznej wczesnośredniowiecznego Szczecina było określenie roli i położenia portu. W wyniku analizy zmian układu przestrzennego miasta w omawianym okresie wyłoniono sześć kolejnych etapów jego rozwoju: 1. Osada otwarta na Wzgórzu Zamkowym i jej przystań (2. poł. VIII w.– 2. poł. IX w.), 2. Gród i przystań grodu (2. poł. IX w.–2. poł. X w.), 3. Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy: gród, podgrodzie i port podgrodzia (2. poł. X w.–poł. XII w.), 4. Ośrodek wczesnomiejski: gród, podgrodzie słowiańskie i port podgrodzia, podgrodzie niemieckie i Havening, osady otwarte (2. poł. XII w.–koniec 1. ćw. XIII w.), 5. Średniowieczne miasto podwójne: „dolne miasto”, „górne miasto” (koniec 1. ćw. XIII w.–8. dekada XIII w.), 6. Proces wykształcania się miasta średniowiecznego (8. dekada XIII w.–koniec 1. ćw. XIV w.). Rozwój Szczecina w okresie wczesnośredniowiecznym i średniowiecznym odbywał się skokowo, poprzez przyłączanie kolejnych, autonomicznych funkcjonalnie i zorganizowanych przestrzennie osad. Tak przebiegający proces wzrostu miasta, polegający na istnieniu miast „podwójnych i wielokrotnych”, stanowić może ciekawą alternatywę dla rozwoju współczesnych aglomeracji, borykających się na co dzień ze zjawiskiem „urban sprawl”. Przedstawiona koncepcja w wielu miejscach bazuje na przypuszczeniach wynikających z logiki procesów osiedleńczych znanych z urbanistyki. Dlatego też do chwili zweryfikowania jej za pomocą nowych dowodów archeologicznych należy ją traktować jako hipotezę badawczą.
The paper reconstructs the evolution of the urban growth of Szczecin between half of the 8th century and the beginning of the 14th century, basing on the interpretation of the available scientific literature on history and archeology of Szczecin, and on the method of planning analysis. A very important element of the description of urban structure of the early medieval Szczecin was a determination of the role and location of the port. The analysis of changes in the spatial layout of the city in the mentioned period allowed us to define the six successive stages of its development: 1. The open settlement on the Castle Hill and its’ haven (the 2nd half of the 8th century–the 2nd half of the 9th century), 2. The gord and its haven (the 2nd half of the 9th century–the 2nd half of the 10th century), 3. The early medieval urban complex: the gord, the slavic borough and its port (the 2nd half of the 10th century–half of the 12th century), 4. Townlike urban complex: the gord, the slavic borough and its port, German borough and its port Havening, open settlements (the 2nd half of the 12th century–the end of the first quarter of the 13th century), 5. The double city: “Lower town”, and “Upper town” (the end of the first quarter of the 13th century–the 8th decade of the 13th century), 6. The formation of the medieval city (8th decade of the 13th century–the end of the first quarter of the 14th century). The early medieval Szczecin was not growing simply in a linear manner, but it was developing in a stepwise manner, by attaching new, already spatially organized settlements. Such a model of an urban growth, consisting of the existence of “double” or even “multiple” cities, can be an interesting alternative for the development of contemporary urban areas, which are struggling with the phenomenon of “urban sprawl”. The presented concept is basing in many places on assumptions, resulting from logic of the settlement process, known from urban planning theory. Therefore, this work should be regarded as a research hypothesis, until finding new archaeological evidences will give a chance for its verification.
Źródło:
Architectus; 2016, 4 (48); 3-22
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzybowo pod Wrześnią : potężny gród wczesnopiastowski
Autorzy:
Kurnatowska, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295252.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Early Medieval period
stronghold settlement
Grzybowo
Central Great Poland
Opis:
History of archaeological studies of the Early Medieval stronghold in Grzybowo, near Września in Central Great Poland has been presented and its role in the process of early Polish state formation has been discussed. The great size of the stronghold, its location in the settlement network of the Piast monarchy, the lack of open settlements in its vicinity, may suggest its special role, mainly as a military center.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 56-58
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkopolska krainą grodów : krajobraz kulturowy kolebki państwa polskiego w świetle nowych ustaleń chronologicznych
Autorzy:
Kara, M.
Makohonienko, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294691.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Wielkopolska
Early Medieval period
cultural landscape
stronghold settlements
dendrochronology
Opis:
Development of the Early Medieval stronghold settlements in Wielkopolska (Great Poland) connected with the process of Polish state formation has been outlined. The new established chronology of the strongholds based on dendrodates, showed their younger age than it was previously deduced from archaeological chronology. The stronghold architecture was the main feature of the medieval cultural landscape of the region. In the light of historical records, archaeological data and palaeobotanical reconstructions, the Early Medieval Great Poland was a land of strongholds and arable fields.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 20-25
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reconstruction and Making Archaeological Sites Available to the Public – the Case of the Early Medieval Sites in Nitra and Bojná
Autorzy:
Ruttkay, Matej
Pieta, Karol
Robak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960055.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
early medieval hillforts
revitalisation
open-air museum
virtual reconstruction
popularisation
Opis:
Great Moravian monuments have attracted special attention of both professionals and laypeoplefor a long time. In this paper we focus on only two of the Great Moravian sites studied at the Institute of Archaeology, Slovak Academy of Sciences (IA SAS ). One of the locations is Nitra, the former seat of Great Moravian dukes and Hungarian kings founded in 828. In the 9th century, the town was a large political and cultural centre. Relics from this period (such as remains of fortifications and sacral buildings) can be found on the castle hill and in the area of old military barracks situated in the foothills of Zobor. Unfortunately, some of the relics have been irreversibly lost due to the intense growth of the city and related construction activities. The second site is Bojná, with an agglomeration of five earth fortifications. The most significant of these is a twelve-hectare hillfort of Valy, where we have reconstructed or marked the most interesting historical constructions in situ. Here, visitors can see reconstructions of one of the gates, fragments of the impressive fortifications, and dwellings located inside the hillfort. In the village centre, they can also visit an archaeological museum. Each year, thanks to successful cooperation with local communities and representatives of municipalities, the sites and their history are revived during Nitra Days or the St. Cyril and Methodius Day
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 171-186
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Weryfikacja śladów użytkowania kościanych szydeł i stilusów – studium eksperymentalne
Autorzy:
Stelmasiak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023875.pdf
Data publikacji:
2018-07-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
bone awls
bone stiluses
experiment
functional analysis
Early Medieval period
Opis:
Awls have been used for perforating various types of materials from the Paleolithic to the early medieval period, until they were replaced by their metal equivalents. Though the technology of the manufacture has changed, the form remained virtually the same, containing of a handle and a shaft. Stiluses are the component of the stationery set, which also consists of the wax tablets. The latter however, very rarely preserve to our times. Bone awls and stiluses are as well the common type of relics found on the early medieval sites. Recent studies were mainly oriented on their chronological and typological classification and on determining the place of their manufacture and the place of their use. Yet, there were no attempts of conducting a use wear analysis, which leads to the appropriate characteristic of these tools, previously obtained in a very generic way, mostly basing on their morphological features which is quite misleading, due to their overall similarity. That was an impulse to undertake research on that field. Conducted experiments and use-wear analysis resulted in obtaining an accessible way to distinguish bone awls from bone stiluses, which enabled authoress to apply this method on genuine artifacts from early medieval sites.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2017, 22; 287-303
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Preliminary Report on a Search for Artefacts and Verification Excavations Conducted within the Limits of the Old Village of Trójca in 2020 and 2021
Autorzy:
Florek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38609749.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Zawichost
Trójca
early medieval period
Zawichost ford
searching for artefacts
Opis:
In 2020–2021, within the limits of Trójca – a medieval village located near a ford on the Vistula River that is today part of Zawichost – artefacts were sought with the use of metal detectors. Next, a survey excavation was conducted, resulting in the discovery of e.g. two silver hoards from the 11th and 12th c., single coins from the 11th–12th c. (over 140 specimens) and from later times, merchant’s weights, adornments, minor devotional articles and military accessories (especially from the 11th–13th c.) and many other artefacts. Their discovery makes us suspect that Trójca was one of the most important supralocal trade centres of Lesser Poland in the early Middle Ages. The conducted excavations and research are only the first stage for future archaeological prospections to be conducted in Trójca and will be continued in the years to come.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2022, 17; 37-49
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyrodnicza historia Gniezna - plemiennego ośrodka kultu i centrum wczesnopiastowskiego państwa polskiego Civitas Schinesghe
Autorzy:
Makohonienko, M.
Kara, M.
Koszałka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295250.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Gniezno
Lech's Hill
Early Medieval stronghold
vegetation history
floristic diversity
Opis:
The stronghold complex in Gniezno located on the Lech's Hill belonged to the main centers of the early Polish State described for the first time in historical documents as Civitas Schinesghe - the Gniezno State. Recent archaeological studies indicate that the site on Lech's Hill was originally a tribal cult center. Palaeoecological studies provided records of environmental changes and cultural landscape development in the prehistoric periods and early historical times. Reconstructed changes of floristic diversity correlate well with the cultural processes.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 39-45
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rescue excavations at site 1 in Witów, Proszowice district. Seasons 2004 – 2006
Autorzy:
Gawlik, Anna
Godlewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442388.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Witów
excavations 2004-2006
Lusatian culture
fortifications
early Medieval cemetery
Opis:
Excavations at site 1 in Witów, in the years 2004 – 2006, were a continuation of rescue excavations started in 2002. Excavations covered three areas most likely to be destroyed. At the foot of the promontory (trench 1) a sequence of cultural strata dating from the Neolithic (Funnel Beaker culture) through the Bronze Age (Lusatian culture) until the Roman period was unveiled. In trench 2 excavation works were continued on the remains of fortifications (embankment with elements of wooden structures) connected with the Lusatian culture. Within the trench no. 3 next settlement features of the Lusatian culture and early Medieval skeletal graves were discovered. The most interesting discoveries in the reporting period include the Lusatian burials in trapezium-like pits, unearthed in the trench no. 3. Due to its equipment (including ceramics of the “knob” style) and 14C dating, they should be tied with the origins of the Lusatian culture. Other interesting findings were also silver coins (denarii) from a Medieval cemetery. Research in seasons 2004 - 2006 proved most of the conclusions reached in previous seasons: the multicultural nature of the site, high intensity of the Lusatian culture settlement, and the presence of fortifications of this culture.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2009, 1; 83-99
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New Types of the Oldest Polish Coins
Nowe typy najstarszych monet polskich
Autorzy:
Bogucki, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16066337.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
early medieval period
Polish coinage
imitations
wczesne średniowiecze
mennictwo polskie
naśladownictwa
Opis:
This article presents discoveries of new types of coins that can be assigned to the oldest Polish coinage. In case of the PRINCES POLONIE die-chain, it was possible to identify one new die, in an extremely barbaric style, which once again shows that there is no uniform style to the oldest Polish coins and that there was chaos in Bolesław I the Brave’s coinage. In the case of the second – .VIDV die-chain as many as seven new dies have been revealed. Detailed analysis shows that the coins produced with these dies were not necessarily produced at the same time, and that production could have lasted up to several years. The newly revealed dies do not solve the problem of the attribution of denarii with the .VIDV inscription, but their ascription to the coinage of Bolesław I the Brave or Mieszko II is very likely.
Artykuł prezentuje odkrycia monet nowych typów, które można przypisać do najstarszego mennictwa polskiego. W przypadku łańcucha połączeń stempli PRINCES POLONIE udało się zidentyfikować jeden nowy stempel, w niezwykle zbarbaryzowanym stylu, co po raz kolejny ukazuje, że nie istnieje jednolity styl najdawniejszych monet polskich oraz, że w mennictwie Bolesława Chrobrego panował chaos. W przypadku drugiego łańcucha połączeń stempli – .VIDV ujawniono aż siedem nowych tłoków. Ich szczegółowa analiza wskazuje, że monety wybijane tymi stemplami nie musiały być produkowane w jednym czasie, lecz nawet przez kilkanaście lat. Nowo ujawnione stemple nie rozwiązały problemu atrybucji denarów z legendą .VIDV, lecz ich przynależność do mennictwa Bolesława Chrobrego lub Mieszka II jest bardzo prawdopodobna.
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2022, 66; 181-197
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nová stříbrná kaptorga ze středních Čech v souvislosti s konkrétním výrobním okruhem(?) v Praze
Autorzy:
Profantová, Naďa
Daněček, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038167.pdf
Data publikacji:
2018-06-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Early Medieval
Bohemia
burial grounds
female graves
metal kaptorga
protective amulet
Opis:
In response to the new find of a small silver trapezoid casket — i.e. kaptorga — from the grave of female H 2103 from Hostivice-Palouky, we focused our paper on the small group of such amulet caskets from Central Bohemia, decorated with engraved animal motifs on a punched background and with a knot made with the assistance of a pair of compasses on their lids and dated to the 2nd half of the 10th century. The kaptorga from Hostivice belongs to the Bohemian openable construction type IA, and was decorated with an engraving of a pair of birds with their heads turned on eitherr side of a stylized tree of life with leaf-shaped tendrils. Most of the finds from Hostivice, Klecany II, Praha-Lumbe Garden were produced in Prague during the 2nd half of the 10th century.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2017, 58; 91-113
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na marginesie poszukiwań Quarjat as-Saqaliba - wczesnośredniowieczna ceramika z emiratu Nekor
On the margins of the search for Quarjat as-Saqaliba - early medieval pottery from the emirate of Nekor
Autorzy:
Filipowiak, W.
Kokora, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/168572.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:
wczesne średniowiecze
ceramika
Nekor
niewolnictwo
Słowianie
early medieval
pottery
slavery
Slavs
Opis:
Emirat Nekor istniał w VIII–XI wieku n.e. w górach Rif, na obszarze dzisiejszego północnego Maroka. Na przełomie IX i X wieku na dworze władcy emiratu doszło do buntu jego przybocznej gwardii składającej się ze słowiańskich niewolników, którzy schronili się w Qarjat as-Saqaliba, czyli wsi Słowian. W 2016 roku powstała polska grupa badawcza, która obrała za cel odszukanie pozostałości tego miejsca. Jednym ze źródeł, które będą pomocne w tym zamierzeniu, jest ceramika. W artykule tym autorzy przedstawiają stan badań nad ceramiką z obszaru emiratu Nekor, wskazując na możliwe słowiańskie inspiracje w ornamentyce naczyń ręcznie lepionych. Głównym źródłem są zabytki pozyskane podczas badań stolicy Nekor, przedstawione zostały również wyniki badań z innych stanowisk z obszaru emiratu. Analiza ceramiki wyraźnie wskazuje, że miał on silne powiązania we wczesnym średniowieczu z Andaluzją. Problemem natomiast jest brak datowania metodami bezwzględnymi zestawów naczyń.
The emirate of Nekor existed in the VIII–XI century A.D. in the Rif mountains, in the area of today's northern Morocco. At the turn of the ninth and tenth century at the court of the ruler of the emirate a rebellion broke, consisting his personal guard of Slavic slaves who took refuge in Qarjat as-Saqaliba, the village of Slavs. A polish research group has been established in 2016, which has set the goal of finding the remains of that place. One of the sources that will be helpful in this intention is ceramics. This article presents the status of research on ceramics from the emirate Nekor, indicating a possible Slavic inspiration in ornamentation of handmade wares. The main collection of artifacts were obtained during excavation of the Nekor capital; the results of studies from other sites in the area of the emirate are presented. Analysis of ceramics clearly indicates that emirate had strong ties in the early Middle Ages Andalusia. The problem, however, is the lack of absolute dates for the pottery collections.
Źródło:
Szkło i Ceramika; 2017, R. 68, nr 4, 4; 6-11
0039-8144
Pojawia się w:
Szkło i Ceramika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytki z wczesnośredniowiecznych cmentarzysk z grobami w obudowach kamiennych pochodzące z badań Nikolaja P. Awenariusa
Artefacts from the Early Medieval burial grounds with graves in stone-settings coming from the research of Nikolai P. Avenarius
Autorzy:
Dzik, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567514.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Nikolai Avenarius
graves in stone-settings
early medieval Polish-Rus’ borderland
Opis:
The aim of this paper is putting into scientific circulation archaeological finds from eight early medieval burial grounds with graves in stone-settings, from the area of Podlaskie Voivodeship (norh-eastern Poland). The finds come from excavations conducted by Russian researcher Nikolai Avenarius in 1887 and 1888. For a long time his collection, which is kept in the State Historical Museum in Moscow, has been considered to be lost. This is the reason why despite of that 130 years had passed since N. Avenarius’ excavations, hardly any information about his collection can be found in archaeological literature.
Źródło:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego; 2017, 38; 185-196
0137-5725
Pojawia się w:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od tamy szkieletowej do wału obronnego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu – uwagi o konstrukcji najmłodszej linii umocnień
From a timber frame dam to a defensive bank on Ostrów Tumski in Poznan – comments on the structure of the youngest line of the fortifications
Autorzy:
Sikora, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164846.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Poznan
early-medieval banks
hydrotechnical devices
Poznań
wały wczesnośredniowieczne
urządzenia hydrotechniczne
Opis:
The article contains an analysis of woven fascines located under the northern part of the early-medieval defensive banks on Ostrów Tumski in Poznan. The structures, similar to the contemporary timber frame structures, had the task of accumulating the material (sand) carried by the river along the line of the planned fortifications. The author analysed woven fascines located under the northern piece of the defensive banks of the Poznan stronghold (registered at the 5 Posadzego site) and identified them as remains of hydro-technical infrastructure. The structures, similar to the contemporary timber frame structures, had the task of accumulating the material (sand) carried by the river along the line of the planned defensive banks. Similar structures had been discovered in the northern part of the 17 Ostrów Tumski site yet their function was not identified. The author also presents the chronology of the specific phases of the bank construction (based on the results of tree-ring-dating) and structure elements (pilots, starlings, the bank’s turn, stone founda¬tions). This is also an indication of an intended constructing the Poznan cathedral as the possible reason for extending the range of the fortifications around 980.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2018, 2 (17); 68-85
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz kulturowy wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Gieczu nad Maskawą
Autorzy:
Makohonienko, M.
Kara, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295254.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Giecz
Early Medieval stronghold settlement
palatium
sacred mount
Górzno
cultural landscape
Opis:
The paper presents the Early Medieval history of the Giecz settlement complex and characteristic of its landscape. The stronghold in Giecz is the oldest among the so-called central strongholds of the Piast monarchy, dated to around 865 AD, i.e. to the tribal period. The settlement was located in the vicinity of Góra Górzno - probably a sacred mount. The remains of stone architecture – palatium were dated to the first half of the 11th century. The studies on vegetation history, based on the sediments from fossil lake, provided a Holocene record of environmental changes and development of cultural landscape
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 52-55
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba interpretacji zjawiska rytualnego składania ofiar z ludzi na Słowiańszczyźnie Zachodniej
An attempt to interpret the issue of ritual sacrificies from people on Western Slavdom territory
Autorzy:
Pokorski, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044186.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sacrificial rituals
Western Slavs
early medieval
human sacrifices
sacrificial places
graves
Opis:
The subject matter of the article concerns on ritual sacrificial practices related to human sacrifices among the Western Slavs, including the Polish lands and the Polabia region. The chronological range covers the early Middle Ages, from the 7th to the 12th centuries. Considerations on this subject include the review of anthropological and philosophical disciplines research including R. Girard studies in this aspect, an analysis of written sources, and above all the analysis of the occurrence of victims and sacrificial sites from an archaeological perspective. The aim of the study was to identify archaeological remains related to sacrificial rituals by presenting the occurrence of victims and sacrificial sites at selected archaeological sites. The study aims to discuss the issues with interpretations of various aspects of the human sacrifices from the early medival Western Slavdom territory sites. The work is interdisciplinary, as it takes into account and integrates the results of archaeological research, knowledge in the field of history, philosophy and cultural anthropology. The article presents the effectiveness of interdisciplinary methods in expanding analytical and interpretative possibilities of archeology regarding the rituals of sacrifice and sacrificial sites.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2021, 26; 373-397
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pre-Teutonic Gdańsk and Coin Finds: Numismatics Between History and Archaeology
Autorzy:
Paszkiewicz, Borys
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090035.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Gdańsk
early medieval coins
dirhams
coin finds
history of a settlement
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2020, 64; 1-63
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Early Piast Settlement on Ostrów Tumski (Cathedral Island) in Poznań – The Popularisation of Heritage from the Standpoint of the Genius Loci Archaeological Reserve
Autorzy:
Stempin, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960039.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
archaeological heritage
early medieval stronghold
defensive constructions
museum exhibition – forms of presentation
Opis:
In 2012, a new department of the Archaeological Museum in Poznań – the Genius Loci Archaeological Reserve – was established on Ostrów Tumski (Cathedral Island) in Poznań. The island is a unique historical space, where archaeological excavations have been underway since 1938. It is thanks to them that the scope of knowledge about the beginnings of both the Polish state and the city of Poznań has improved significantly, and the results of these works have altered historians’ knowledge. The reserve has been designed so that visitors can learn about the earliest history from the point of view of science, and accompany archaeologists and representatives of other modern disciplines in discovering the secrets of long forgotten areas of history. The structures of the perfectly preserved rampart of the Poznań stronghold and the soil profiles have been made accessible to visitors in the form of an archaeological excavation site. ith the use of multimedia, discreetly placed throughout the exhibition, the entire spectrum of information about the Piast settlement from the 10th/11th century is presented, as is the rich collection of archaeological relics collected during many years of excavations. The article outlines the reserve’s activities to date and discusses the problem of reaching out to adults who seek a deeper and organised contact with culture.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 257-286
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst archeologiczny miejsc odkrycia dwóch wczesnośredniowiecznych skarbów z południowej wielkopolski: z Jastrzębnik i starego miasta w Kaliszu
The archaeological context of the sites where two earlymedieval treasures from southern great Poland were discovered: Jastrzębniki and the old town in Kalisz
Autorzy:
Kędzierski, A.
Ziąbka, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407582.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
wczesne średniowiecze
skarby srebrne
osadnictwo wczesnośredniowieczne
Early Middle Ages
silver treasures
early medieval settlement
Opis:
Z okresu wczesnego średniowiecza z terenu Wielkopolski było znane wiadomości na temat 140 znalezisk depozytów srebrnych: monet, ozdób i tzw. placków srebra. W wydanej w roku 2011 pracy Odkrycia skarbów wczesnośredniowiecznych z terenu Wielkopolski. Kontekst archeologiczny znalezisk autorzy Małgorzata i Mirosław Andrałojć, Patrycja Silska oraz Piotr Szyngiera na 74 znalezisk zweryfikowanych pozytyw nie, tylko cztery uznali za związane z wczesnośredniowiecznym osadnictwem. Niedawno odkryte dwa depozyty z Jastrzębnik koło Kalisza oraz Kalisza-Dobrzeca, ukryte pod koniec XI w. związane są ze współczesnym im osadnictwem.
There were 140 finds of silver deposits (coins, ornaments and pieces of silver) known to come from early medieval Great Poland. In the work published in 2011 called The discovery of early medieval treasures in the Great Poland area. The archaeological context of the find the authors, Małgorzata and Mirosław Andrałojć, Patrycja Silska and Piotr Szyngiera , considered only 4 of the 74 positively verified finds to be related to early medieval settlement. The two recently discovered deposits from Jastrzębniki near Kalisz and Kalisz-Dobrzec, which were hidden at the end of the 11th century, are related to the settlement at that time.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2015, 13; 56-65
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na śladach wczesnośredniowiecznej kolegiaty i kapituły zamkowej św. Michała w Gdańsku
Autorzy:
Librowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048348.pdf
Data publikacji:
1967
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
wczesnośredniowieczny
średniowiecze
kolegiata
kapituła
early medieval
Middle Ages
collegiate church
chapter
castle
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1967, 14; 231-245
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnośredniowieczne monety z X i XI w. w zbiorach Ossolineum
Coins of the 10th and 11th Centuries in the Collection of the Ossolinski National Institute (Ossolineum)
Autorzy:
Butent-Stefaniak, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089960.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Ossolineum
early medieval coinage
hoards
mennictwo wczesnośredniowieczne
skarby
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2020, 64; 213-230
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora
Autorzy:
Modzelewski, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900605.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna
religia Słowian
mitologia Słowian
Piastowie
dziejopisarstwo wczesnośredniowieczne
Aleksander Gieysztor (1916-1999)
early medieval Slavs
religion of the Slavs
mythology of the Slavs
Piasts
early medieval chronicle writing
Opis:
The first part of the article is devoted to a discussion of Aleksander Gieysztor’s research on the religion and mythology of the Slavs. It discusses the sources of his inspiration (among others the works of Georges Dumézil on the original beliefs and mythology of the Indo-European peoples, the Romans and the Germans; the Parisian ‘Annales’ school) and the achieved results, e.g., the reconstruction of the pantheon of the original Slavic deities. In the second part of the paper, the author reinterprets Gallus Anonymous’ account of the founding of the Piast dynasty.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 278-297
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne wyniki badań wykopaliskowych prowadzonych w 2016 roku na grodzisku w Węgielsztynie, pow. Węgorzewo, stan. 1
Preliminary results of excavations at the hillfort in Węgielsztyn, Węgorzewo County in 2016
Autorzy:
Wadyl, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365800.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
grodzisko
wczesna epoka żelaza
wczesne średniowiecze
Prusy
Iron Age
Early Medieval Period
Prussia
Opis:
The stronghold is located about 1 km south of the centre of the village and about 0.35 km south-east of the shore of Lake Węgielsztyńskie. During the excavations quite a large number of artefacts were recovered. The ceramic assemblage included around 3,500 fragments. In addition, about 500 fragments of animal bone were discovered, as well as several dozen artefacts, most of which were for daily use. The preliminary analysis of the materials indicates that the hill was intensively used in the early Iron Age (the second half of the first millennium BC). At that time, the settlement was at least partially fortified and seems to have been permanently inhabited. The next phase of intensive use was in the early Middle Ages.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 292, 2; 383-388
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamienie żarnowe do rozcierania rud ze stanowiska nr 8 w Dąbrowie Górniczej - Łośniu
Ore-grinding quern-stones found at site no. 8 in Dąbrowa Górnicza - Łosień
Autorzy:
Garbacz-Klempka, A.
Karwowski, Ł.
Rozmus, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/122179.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
hutnictwo wczesnośredniowieczne
hutnictwo srebra
hutnictwo ołowiu
archeometalurgia
kamienie żarnowe do mielenia rudy
produkcyjne stanowisko archeologiczne Dąbrowa Górnicza-Łosień st 8
ore-grinding quern-stones
early medieval metallurgical settlement in Dąbrowa Górnicza-Łosień
archaeometallurgy
early medieval smelting of lead
early medieval smelting of silver
X-ray fluorescence
spectrometry
XRF
petrographic research
Opis:
Przedstawiony komunikat jest pierwszym opracowaniem kamieni żarnowych znalezionych we wczesnośredniowiecznej (druga polowa XI w oraz druga połowa XII w.) osadzie hutniczej w Dąbrowie Górniczej – Łośniu, związanej z wydobyciem i wytopem ołowiu i srebra. Wybór kamieni żarnowych został poddany badaniom petrograficznym, a dwa zabytki kamienne zbadano metodą spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej (XRF) pod kątem obecności na powierzchni kamieni pierwiastków metalicznych. Jak stwierdzono ślady pierwiastków metalicznych obecne są w grudkach materiału obcego w stosunku do struktury kamienia, „wprasowanych” w istniejące w kamieniach żarnowych pory. Podsumowując można stwierdzić, że pochodzące z warstw wczesnośredniowiecznych (druga połowa XI do drugiej połowy XII w.) kamienie żarnowe oznaczone jako zabytek 166/III/w. 31 oraz zabytek 139/IX w. 92 służyły do mielenia rudy. Świadczy o tym zestaw pierwiastków charakterystycznych dla rudy cynku i ołowiu z domieszką srebra odkrytych w porach kamienia żarnowego. Gdyby to była glejta (PbO) nie stwierdzono by śladów cynku i srebra. Kamienie żarnowe odkryte w warstwach średniowiecznych związanych z pochodzącym z przełomu XIII / XIV w. dworem, mogły natomiast służyć do mielenia zboża na mąkę.
The following notice constitutes the first treatment of quern-stones found in the early medieval (second half of the 11th c. and the second half of the 12th c.) metallurgical settlement in Dąbrowa Górnicza-Łosień, associated with the extraction and smelting of lead and silver. A selection of the quern-stones was subjected to petrographical research, and two stone monuments were examined by means of X-ray fluorescence spectrometry (XRF) in order to seek the presence of metallic elements on the surface of the stone. It was established that traces of metallic elements occur in the lumps of material which is alien in reference to the structure of the stone. These traces are “ingrained” in the pores of the quern-stones. In conclusion, one may state that the quern-stones derived from early medieval strata (second half of the 11th c. until the second half of the 12th c.) marked as monument 166/III/w. 31 and monument 139/IX w. 92 were used to grind ores. Testimony to this is furnished by the set of elements peculiar to zinc and lead ore with admixtures of silver that were found in the pores of a quern-stone. If this were massicot (PbO), no traces of zinc or silver would have been found. The quern-stones discovered in the early-medieval strata associated with the court dating back to the turn of the 14th century may have been used to grind wheat into flour.
Źródło:
Hereditas Minariorum; 2016, 3; 177-191
2391-9450
2450-4114
Pojawia się w:
Hereditas Minariorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gieczu, stan. 10, woj. wielkopolskie - wyniki badań z lat 2014-2019
Early medieval burial ground in Giecz, site 10, Wielkopolska Voivodeship – the results of the research from the years 2014-2019
Autorzy:
Miciak, Magda
Agnew, Amanda M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044582.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Giecz
stan. 10
cmentarzysko wczesnośredniowieczne
wyposażenie grobowe
the early medieval burial ground
grave goods
Opis:
Artykuł prezentuje dotychczasowe wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku wczesnośredniowiecznym, na stanowisku Giecz 10. W ciągu sześciu sezonów badawczych odkryto tam 133 pochówki wczesnośredniowieczne, wśród których szczególną uwagę zwracają groby z konstrukcjami drewnianymi lub w obstawie kamiennej, groby o nietypowym ułożeniu zmarłego (pozycja podkurczona na boku lub pozycja na brzuchu), groby o odmiennej orientacji oraz groby zawierające podwójne pochówki kobiet z małymi dziećmi. W większości z nich odkryto wyposażenie grobowe w postaci monet, ozdób lub przedmiotów codziennego użytku (w tym egzemplarze o unikalnym charakterze), które – wraz z analizami 14C, wykonanymi dla 7 pochówków – pozwalają określić chronologię cmentarzyska na okres od początku XI wieku (być może nawet końca X) do wieku XIII.
The article presents the results of the research conducted so far on the early medieval burial ground at site 10 in Giecz. Over six seasons of research, 133 early medieval graves have been discovered. Graves of wooden construction or encased in stone, as well as graves with an unusual arrangement (the deceased bent on the side and on the stomach), with different orientation, or double graves of women with small children draw particular attention. In the majority of graves, grave goods were found such as coins, ornaments or household items (including pieces of unique character). These finds – together with 14C analyses conducted for 7 graves – made it possible to determine the chronology of the burial ground to the period dating from the beginning of the 11th century (or even the end of the 10th century) till the 13th century.
Źródło:
Studia Lednickie; 2021, 20; 125-195
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elements of “Possibly Chinese” origin in Selected Poems by Princess Shikishi (1149-1201)
式子内親王の和歌に於ける「漢詩的のようの」起源の要素
Autorzy:
Citko, Małgorzata Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810477.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Badań Japonistycznych
Tematy:
Princess Shikishi
ancient Chinese poetry
early medieval poetry
wakan
Tang poetics
Song poetics
intertextuality
Opis:
本論文では、式子内親王といった中世前期の歌人の四首の短歌は検討され、その「漢詩的のようの」・アジア本土の多様の種類・層のインターテキストと、そのインターテキストが伝授されたテキスト(私家集・物語)は考慮される。そして、享受・摂取という文学的現象と、和歌の特徴である和漢概念も再考・再定義される。本論文の結果によると、式子内親王のような中世前期の歌人の和歌に於ける「漢詩的のようの」インターテキストは、広く認識された唐詩論のみでなく、唐以前・唐以後の宋詩論も重要である。従って、古代・海外からインスピレーションを受けた『新古今和歌集』の時代に、式子内親王がその時代の直前期の和歌の革新者として表示される。
Źródło:
Analecta Nipponica; 2012, 2; 21-56
2084-2147
Pojawia się w:
Analecta Nipponica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku zwanym „Okrągła góra” w Ppasymiu, pow. Szczytno, stan. 1 w roku 2016
The report of excavations at the „Okrągła góra“ hillfort in Pasym, Szczytno County in 2016
Autorzy:
Wadyl, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365797.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
grodzisko
okres wędrówek ludów
wczesne średniowiecze
Prusowie
Migration Period
Early Medieval Period
Old-Prussians
Opis:
The stronghold is located 1.5 km north-west of Pasym. It is situated on a peninsula called Ostrów within Lake Kalwa. Numerous artefacts were recovered during the course of the excavations: nearly 9000 fragments of pottery, over 16,000 animal remains, as well as numerous objects that can be dated to the younger Stone Age / early Bronze Age (e.g. a stone axe) or the early Iron Age (a fragment of a bronze knife ), whilst the vast majority of materials can be dated to the Migration Period and the early Middle Ages.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 292, 2; 377-382
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka refleksji na temat prób rekonstrukcji wierzeń mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu
Some Reflections on the Attempts to Reconstruct the Beliefs of the Inhabitants of the Polish Lands in the Early Middle Ages
Autorzy:
WAWRZENIUK, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047410.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
pogaństwo słowiańskie, mitologia słowiańska, wczesnośredniowieczne wierzenia, obrzędy magiczne we wczesnym średniowieczu, wczesnośredniowieczne amulety, chrystianizacja Polski
Slavic paganism, Slavic mythology, early medieval beliefs, magical rites in the early Middle Ages, early medieval amulets, Christianization of Poland
Opis:
Mimo wysiłków badaczy reprezentujących liczne dyscypliny wierzenia mieszkańców ziem polskich przed przyjęciem chrześcijaństwa w dalszym ciągu nie zostały do końca poznane. Barierą nie do pokonania jest brak rodzimych źródeł pisanych, a te którymi dysponujemy, dotyczą tylko nielicznych aspektów pogaństwa słowiańskiego, głównie Połabia i Rusi. Źródła późniejsze z kolei ganią kult bóstw domowych oraz noszenie amuletów i opisują obrzędy magiczne. Niewielką też pomocą mogą służyć dane lingwistyczne, nieco więcej informacji dostarczają wyniki badań archeologicznych. Jednym z naczelnych bogów pogańskich Słowian był bóg pioruna będący personifikacją ognia niebiańskiego. Potwierdzono archeologicznie, że kult ten sprawowany był w świątyniach (na przykład na Wolinie i we Wrocławiu) i w halach kultowych (w Lubomi i w Chodliku). Ogień czczono również jako boga słońca, a pod ziemską postacią – jako ognisko domowe. Kronikarze średniowieczni wspominali o kulcie natury, której elementy mogły pełnić również rolę sanktuariów. Otaczano kultem szczyty gór i mniejszych wzniesień, na których konstruowano rowy i wały (przykładami mogą być: Góra Ślęża, Łysa Góra, Góra Lecha w Gnieźnie, Radzikowo na Mazowszu, Mołoczki na Podlasiu i Rowokół), symboliczne pierwsze grody, które budowano na wzniesieniach (np. w Haćkach), gaje (np. w Kleczanowie), pojedyncze drzewa czy wody, w których deponowano różne przedmioty (np. w Jeziorze Żarnowieckim) oraz związane z nimi plaże i wyspy kultowe (na Ostrowiu Lednickim i Jeziorze Zarańskim). Także kamienie, szczególnie duże okazy, otaczano specjalnymi względami, czego potwierdzeniem wydają się liczne późniejsze (co prawda) zapiski etnograficzne. Dużą rolę w wierzeniach mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu odgrywały demony domowe, przeznaczenia lub rodu oraz duchy przodków, którym składano ofiary w obrębie domostwa i dbano o ich wygodę. Potwierdzają to również badania archeologiczne. Cennych informacji o wierzeniach przedchrześcijańskich dostarczają analizy grobów i cmentarzysk ciałopalnych, a także szkieletowych, ich konstrukcje i dary składane zmarłym przez żyjących krewnych. O dokonywaniu obrzędów na cmentarzach informują znajdywane tam pozostałości ognisk czy fragmenty naczyń glinianych, a także liczne kości zwierzęce. We wczesnym średniowieczu chętnie noszono amulety wykonywane przede wszystkim z roślin, kości i kłów zwierząt, a także z innych surowców o odpowiednio dobranym kształcie. Amuletem mógł być zresztą każdy odpowiednio przystosowany przedmiot. Analizując postępy chrystianizacji w tym okresie, niektórzy badacze uważają, że w świadomości większości mieszkańców ziem polskich ukształtował się system magiczno-wierzeniowy będący połączeniem starej pogańskiej tradycji obejmującej mity o niebie, słońcu, księżycu, gwiazdach, piorunach czy demonach z religią chrześcijańską.
The beliefs of the inhabitants of the Polish lands before the Christianization have not been scrutinized yet despite the efforts of researchers representing various disciplines. A major obstacle in the research is the lack of written native sources, while those which are available relate to only a small number of issues of Slavic paganism in the Polabian Slavs’ and Kievan Rus’ territories. Later sources include criticism of the worship of household gods by the Slavs; the authors criticize their habits of amulet wearing and describe their magical rites. While the linguistic data available is not of help to the researchers, archaeological research provides more information. Among the main gods worshipped by pagan Slavs was the thunder-god, which personified heavenly fire. Archaeologists have confirmed that the cult of the thunder-god was held in temples (e.g. in Wolin and in Wrocław) and in special cult halls (e.g. in Lubomia and in Chodlik). Fire was also worshipped as the god of the sun and, in its earthly shape, through the cult of the sacred fire place. Medieval chroniclers mention nature worship, and indeed natural phenomena also served as sacred places. Mountain tops and small hills on which trenches and shafts were constructed (e.g. on Mount Ślęża, on Mount Łysa Góra, on Mount Lech in Gniezno, in Radzikowo in Mazovia, in Mołoczki in Podlachia, and in Rowokół) were venerated. Other objects of veneration were the first ‘symbolic’ strongholds (in Haćki), groves (in Kleczanów), single trees, as well as ponds and lakes where artifacts were deposited (e.g. Lake Żarnowiec). Worship of beaches and of islands was also popular (e.g. in Ostrów Lednicki and in Lake Zarańskie). Later ethnographical evidence has demonstrated that stones, in particular large ones, were also worshiped. In the early Middle Ages inhabitants of the Polish lands believed in the existence of household, destination, lineage and ancestral demons: sacrifices were offered to them and their comfort was taken care of. These facts have also been confirmed by archaeological research. An important source of information on pre-Christian beliefs in the territories in question is provided by analyses of graves (of both cremation and inhumation types): of their construction as well as of the offerings for the dead made by their living kin. In the early Middle Ages amulets made predominantly from plants, bones and tusks of animals were frequently worn. Also other materials were used for making amulets, and special shapes were preferred. Actually, any object could serve as an amulet. While analyzing the progress of Christianization in the period in question, researchers have observed that the mentality of the inhabitants of the Polish lands was largely shaped by a magical-religious system of beliefs combining the old pagan tradition, with its myths about the sky, the sun, the moon, the stars, the thunders, and the demons, with the Christian religion.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 46-65
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gieczu, stan. 10. Wstępne wyniki badań
Early medieval cemetery in Giecz, site. 10. Preliminary research results
Autorzy:
Miciak, Magda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532006.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Giecz
wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe
XI–XIII w.
early medieval inhumation cemetery
eleventh-thirteenth centuries
Opis:
Discovered in 2013, the inhumation cemetery in Giecz, site 10, is the fourth funeral site related to the early medieval settlement complex that developed around one of the principal stronghold centres of the first Piast site. The cemetery is located about 500m north-west of the stronghold, near an early medieval settlement discovered during surface research in 1928. During three excavation seasons (2014–2016), 55 burials and several dozen settlement features from the period preceding the establishment of the cemetery were discovered and excavated at the site. In general, the graves were oriented along an east-west axis, forming a row system characteristic of early medieval cemeteries. The burial pits were distinct, mostly rectangular, with rounded corners, of varying dimensions. In a few cases, traces of wood were observed. These were interpreted as a formwork or a wooden construction framing the grave or a specific widening of a burial pit suggesting a remnant of the bier. The deceased were placed in an extended supine position, their heads mostly to the west, with arms folded along the body or on the pelvis. These rules were not always respected in the case of the graves of small children, but also several adults were positioned differently in graves (with the head facing east, flexed on the side or with the hand on the abdomen or the chest). Most of the burials were single, but a double grave was also discovered, in which a small child was later interred into in the grave of an adult woman. Grave goods were recovered from 31 burials. They were mainly everyday items (knives, buckets with iron rings, spindles or fragments of combs), coins and ornaments, among which noteworthy are two necklaces consisting of glass beads and semi-precious stones found in children’s graves. A very preliminary analysis of the grave goods (the excavated artefacts have not yet been subject to conservation) suggests that the cemetery functioned between the eleventh and the thirteenth centuries. Excavations at Giecz, site 10, are going to be continued under a research programme implemented by the Archaeological Reserve in Giecz in cooperation with the Slavia Foundation.
Źródło:
Studia Lednickie; 2017, 16; 39-59
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne etapy zasiedlenia i rozbudowy grodziska w Bonikowie (Wielkopolska) w świetle badań litologicznych i geochemicznych
Autorzy:
Hildebrandt-Radke, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295256.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Early Medieval stronghold
middle Obra Ice-Marginal Streamway (Obra Marshy Meadows)
lithological geochemical analysis
Opis:
The early medieval fortified settlement in Bonikowo was located within the wetland, in very marshy backwaters of the middle Obra river (the Obra Marshy Meadows). The Bonikowo stronghold belonged to a system of numerous small castles of southern Great Poland which had been formed in the period before the rise of the centralized state. This was a concave fortified settlement, consisting of many parts, with three ramparts, originating in different phases of the Middle Ages, as was confirmed by dating of archaeological pottery findings and by absolute dating. The castle was built with material from the sandy sediment of the Obra river backwaters. Geochemical analysis shows the length and intensity of the settlement and economic use of internal zones of the ramparts, especially of the internal zones within the rampart II, considered the oldest.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 77-80
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnośredniowieczne znaki garncarskie z wykopalisk przy placu Nowy Targ we Wrocławiu
Early medieval pottery marks from the excavations at Nowy Targ square in Wrocław
Autorzy:
Kmiecik, Piotr
Szwed, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36123630.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:
ceramika wczesnośredniowieczna
znak garncarski
Wrocław
archeologia
wczesne średniowiecze
early medieval ceramics
pottery mark
archeology
early Middle Ages
Opis:
Artykuł omawia wczesnośredniowieczne fragmenty ceramiki z zachowanymi znakami garncarskimi odnalezione w trakcie badań archeologiczno-architektonicznych w pobliżu placu Nowy Targ we Wrocławiu. Przedstawiono okoliczności i kontekst odkrycia, przeprowadzono próbę datowania i przedstawiono jego możliwe znaczenie dla dalszych badań nad najwcześniejszymi fazami rozwoju organizmu miejskiego Wrocławia.
The article discusses early medieval pottery fragments with preserved pottery marks, found during the archaeological and architectural research in the vicinity of Nowy Targ square in Wrocław. The paper presents circumstances and context of the discovery, its possible significance for further research on the earliest stages of the development of the urban structure of Wrocław and gives the first attempt to its dating.
Źródło:
Szkło i Ceramika; 2022, 73, 3; 43-46
0039-8144
Pojawia się w:
Szkło i Ceramika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradne czy codzienne. Rozwój konstrukcyjny i stylistyczny obuwia skórzanego we wczesnym średniowieczu z perspektywy źródeł archeologicznych
Ceremonial or everyday. Structural and stylistic development of leather footwear in the early Middle Ages from the perspective of archaeological sources
Autorzy:
Kowalska, Anna B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440467.pdf
Data publikacji:
2018-12-27
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Pomerania
Baltic region
leather footwear
early medieval dress
Pomorze
rejon Bałtyku
obuwie skórzane
strój wczesnośredniowieczny
Opis:
Forms of leather footwear shaped in the early Middle Ages were being developed over the course of the next centuries. It was related to the development of tanning technologies and manufacturing techniques. It also resulted from the need to adjust the footwear to a ceremonial dress, emphasizing the user’s prestige. The large amount and diversity of archaeological sources provide information revealing the process of transforming footwear into an important element of dress.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2018, 14; 167-191
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opracowanie antropologiczne szczątków ludzkich z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska rzędowego w Gołuniu, stan. 23/24, woj. wielkopolskie
An Anthropological Analysis of Human Remains from the Early Medieval Row Cemetery in Gołuń, Site 23/24, the Wielkopolskie Voivodeship
Autorzy:
Wrzesińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532438.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Gołuń
cmentarzysko wczesnośredniowieczne
rzędowe
osteologia
paleopatologia
paleodemografia
Early Medieval cemetery
row cemetery
osteology
palaeopathology
palaeodemography
Opis:
The Early Medieval cemetery in Gołuń is archaeologically dated to the period from the end of the 10th c. to the mid-11th c. (Małgorzata Talarczyk-Andrałojć in this volume). The span of use of the cemetery was about 50 years. In the nearest neighbourhood there is no other uncovered and examined cemetery from this period. Only in the second half of the 11th c. did two cemeteries in a close vicinity commence to exist next to each other — Dziekanowice Site 2 and Dziekanowice Site 22. Both are situated on the eastern coast of Lake Lednica (to the north, c. 10 km from Gołuń). The anthropological analysis first of all concerned the age and sex assessment (of adult individuals) (Table 1), the structure of deaths for the examined cemetery (Table 2) and the reconstruction of intravital body height, done individually for each adult individual (Table 5; Table 6). Based on measurements of the long bones of the upper and lower limbs, the average intravital body height of the examined individuals was reconstructed. It was found that the inhumation burials and stray human bones belong to no less than 54 individuals. The bones of 5 individuals were found in 2007, while the bones of another 49 individuals were discovered in 2011 (Table 1). The group of children’s burials was composed of 10 skeletons (or skeleton fragments). Among these, 7 died at the age of Infans I, while three — at the age of Infans II (for one individual the age was assessed as 13–15 years, i.e., the end of Infans II and the beginning of Juvenis). 4 burials were classified as juvenile persons (the age of Juvenis): 3 of these were female burials and 1 was a male burial. 13 individuals died at the age of Adultus: 3 females and 10 males. Yet another burial was that of a woman who died at the age of Adultus–Maturus. 13 individuals died at the age of Maturus: 4 females and 9 males. One man died at the age of Maturus–Senilis. 7 persons: 3 females and 4 males died at the age of Senilis. Gender was assessed for 39 adult or juvenile individuals. 14 female individuals and 25 male individuals were isolated. For 5 individuals their age was assessed as “Adult” (Table 2). The state of health of the examined group can be assessed, with some approximation, on the basis of the changes which have come into existence in the bones [Gładykowska-Rzeczycka, Sokół 2000]. In the group of analysed skeletons, lesions of disease were found within 34 skeletons (Table 1), more often in male than female ones (22:10). Two skeletons with recorded lesions of disease belonged to children (Table 1). The bone material was measured using the anthropometric technique. Individual results for each person are offered in the Tables. A poor state of preservation of the bone material rendered most measurements impossible. The obtained results of intravital body height, separately for women and men, were compared with data for various Early Medieval skeleton series from the territory of Poland. The average height of female individuals (157.9 cm) and male individuals (169.3 cm) buried in the cemetery in Gołuń displays the greatest similarity to a series from Dziekanowice 2 (women 157.0 cm, men 170.1 cm) [Henneberg, Puch 1989: Table 7, p. 153]. We can assume that the group buried in the cemetery in Gołuń was remarkable for their considerable body heights. These values are higher than the average value of this trait in the Early Middle Ages in Poland (men — 165.7 cm, women — 153.6 cm) [Stolarczyk, Lorkiewicz 1993]. Thus, the body height of individuals from this population was above the average in this period. Thanks to the detailed anthropological analysis of the examined bone remains, it was possible to carry out a reconstruction of mortality processes in the group from Gołuń. The distribution of mortality of the examined group (Table 9) diverged from the mortality model which is typical for prehistoric populations [Henneberg, Strzałko 1975; Piontek 1979]. What is absent are evenly distributed frequencies of mortality of the adult individuals, and the frequency of mortality of children too is low (18.5%). If one assumes, however, that this is a reflection of the actual mortality conditions in the examined group, it would be necessary to state that the group from Gołyń does not significantly differ from other groups from the territory of Poland in terms of their biological condition. Differences in values of individual measures, i.e., the percentage of individuals who lived until the age of x (lx), the probability of death (qx), and the average further continuation of life of an individual at the age of x (eo x) (Table 9 and 11), confirm the observations of Janusz Piontek [1979] on the considerable diversification of biological conditions of local groups in historical periods. The anthropological analysis of even such a small and poorly preserved group can be a valuable contribution to the reconstruction of the structure and the age of the dead and the reconstruction of the biostructure of this population. Based on the nature of the changes, we are able to say that in spite of the fact that in a majority of cases the dead suffered from childhood diseases related to periodical malnutrition, they belonged to a “wealthy” group, whose living conditions were at least good. The adult population rather suffered from diseases progressing with age than from too onerous physical labour.
Źródło:
Studia Lednickie; 2015, 14; 177-237
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia grobów ciałopalnych cmentarzyska Dziekanowice 22
The anthropology of cremation graves in the Dziekanowice 22 grave field
Autorzy:
Wrzesińska, Anna
Wrzesiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887126.pdf
Data publikacji:
2021-11-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ostrów Lednicki
Dziekanowice site 22
early medieval grave field
skeletal graves
cremation graves
anthropological analysis
Opis:
The article presents the analyses and descriptions of two graves in the Dziekanowice grave field, site 22 (dated back to the late 10th – the late 13th centuries) located on the eastern coast of lake Lednica, approx. 90 m from the eastern bridge leading to Ostrów Lednicki. The isle hosts a hillfort regarded a seat of the then ruler, the sedes regni principales. Within the gord, in the second half of the 10th century, a complex of residential and sacral buildings was raised: a baptistery, a palas and a church. The burial rite as of the late 10th and the early 11th centuries, which appeared in what is now Poland’s territory, is typically associated with Christianity encroaching the area. The issues under discussion, which are not fully explained, include both the ways in which the dead were buried before skeletal burials were introduced and popularised, the methods used to promote the changes, acceptance thereof, the rate and the prevalence of the new mode of burying the dead. In the course of extended excavations in the Dziekanowice 22 grave field, 1,665 graves have been discovered with preserved bone material, among them two graves where cremated bodies were laid (cremation burial). The graves have been dated back to the early Middle Ages (the time of the grave field’s operation).
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2021, 62; 171-191
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekologia historyczna miasta : uwarunkowania środowiskowe i podstawy gospodarcze wczesnomiejskiego zespołu osadniczego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu
Autorzy:
Makohonienko, M.
Makowiecki, D.
Koszałka, J.
Kara, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295216.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
urban historical ecology
early urban settlement
archaeobotany
archaeozoology
Ostrów Tumski
Poznań
Central Great Poland
Warta River
Early Medieval period
Opis:
Environmental conditions, animal and plant economy of the Early Medieval stronghold complex at Ostrów Tumski - and island on Warta river - have been discussed. The stronghold complex with the nearby open settlements, its role as a center of administration, church, and trade center have been considered as the early urban type of settlement. It finally developed into main economic and cultural center of western Poland - Poznań city.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 26-31
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pochodzenie mieszkańców grodu w Grzybowie (Wielkopolska) na podstawie badań izotopów strontu
The origin of the inhabitants of the gord in Grzybowo (Wielkopolska) based on strontium isotope studies
Autorzy:
Bełka, Zdzisław
Wrzesińska, Anna
Wrzesiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176152.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Grzybowo
środkowa Polska
early medieval graves
origin of human individuals
central Poland
groby wczesnośredniowieczne
pochodzenie ludzi
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań składu izotopowego strontu kości z trzech grobów szkieletowych odsłoniętych w latach 2018-2019 podczas badań grodziska w Grzybowie. Materiał badawczy stanowiły zęby ludzkie i zwierzęce, dla których określono skład izotopowy strontu 87Sr/86Sr. Sygnatury izotopowe zbadanych zębów trzonowych kobiety i mężczyzny z Grzybowa mieszczą się w wąskim zakresie pomiędzy 0,7116 a 0,7121 i są typowe dla osób zamieszkujących obszary Polski, na których odsłaniają się czwartorzędowe osady polodowcowe.
The article presents the results of a study of the strontium isotope composition of bones from three skeletal graves uncovered during the 2018-2019 survey of the Grzybowo settlement. The study material consisted of human and animal teeth, for which the isotopic composition of strontium 87Sr/86Sr was determined. The isotopic signatures of the examined molar teeth of a woman and a man from Grzybowo fall within a narrow range between 0.7116 and 0.7121 and are typical of people inhabiting the territory of Poland.
Źródło:
Studia Lednickie; 2022, 21; 275-283
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój krajobrazu kulturowego w otoczeniu jeziora Lednica na Wysoczyźnie Gnieźnieńskiej
Autorzy:
Makohonienko, M.
Makowiecki, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295212.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Early Medieval period
Ostrów Lednicki
Lednica Lake
cultural landscape
hornbeam forests history
archaeozoology
sturgeon
hen
hare
Opis:
The paper presents development of cultural landscape in Central Great Poland, in the Ostrów Lednicki settlement complex during the Early Medieval times in the light of vegetation history and faunal records. The destruction of hornbeam forests The differences in vegetation cover between areas of moraine upland and outwash plains was demonstrated. Archaeozoological studies showed the dominant role of pig and cattle in the Early Medieval animal economy. Relatively high representation of hare remains among wild animals, corresponds with palaeobotanical data and confirms the dominance of open, cultural landscape
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 32-38
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Textually Invisible? Emporia on the Southern Shore of the Baltic in Scandinavian Medieval Sources
Autorzy:
Damm, Carina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146247.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
emporia
early medieval trade
Viking Age
Old Norse literature
slavery
handel wczesnośredniowieczny
epoka wikingów
literatura staronordycka
niewolnictwo
Opis:
Niniejszy artykuł jest poświęcony wczesnośredniowiecznym rynkom, tak zwanym emporiom, położonym na południowym brzegu Bałtyku na obecnych terytoriach Szlezwiku, Meklemburgii i Pomorza, oraz ich obecności w źródłach skandynawskich. Jest intrygujące, że spośród szesnastu zidentyfikowanych archeologicznie emporiów tylko dwa są poświadczone w średniowiecznych tekstach z Islandii: Hedeby (st. nord. Heiðabýr/Heiðabœr) i Wolin (st. nord. Jómsborg). Analiza tych tekstów pokazuje, że Hedeby było ważnym przystankiem na Austrvegr (“wschodniej drodze”) dla kupców, wojowników czy pielgrzymów – nawet jeżeli jego znaczenie nie było wyjątkowe w skali świata skandynawskiego. Źródła pisane również wskazują, że literacka pamięć o Bałtyku była ograniczona do X–XII w. Możemy zatem podejrzewać, że pamięć i tradycje pisane o Bałtyku są związane z formującym się królestwem Danii, jak na to wskazują liczne przekazy o Haraldzie Gormssonie i jego synu Swenie Widłobrodym, i o ich obecności w obu wspomnianych emporiach. Końcowa część artykułu poświęcona jest funkcjom także tych emporiów, które są poświadczone archeologicznie, ale są nieobecne w źródłach pisanych.
The present study focuses on early medieval trading places, so-called emporia, along the south- ern Baltic coast in today’s territories of Schleswig, Mecklenburg, and Pomorze, and their prominence in Old Norse literature. Intriguingly, from the archaeologically identified sixteen places, only two are attested in the high-medieval textual sources from Iceland, namely Hedeby (ON Heiðabýr/Heiðabœr) and Wolin (ON Jómsborg). A close text-based analysis on the former highlights Hedeby as a crucial station for commercially, militarily and religiously motivated expeditions along the Austrvegr (“the Eastern way”) – albeit not unique in its importance for mobile Scandinavians among numerous other places in the Viking world. The textual sources also suggest that the literary memory of the Baltic is restricted to the tenth to twelfth centuries. Hence, we can assume that writing and memory was attached to the emerging Danish royal power as is evidenced in the numerous narratives on Haraldr Gormsson and his son Sveinn tjúguskegg and their presence in the two trading places. Eventually, the article serves as a case study for the functions of the numerous emporia that are archaeologically, but not textually visible.
Źródło:
Studia Maritima; 2023, 36; 49-67
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prisoners of War in Early Medieval Bulgaria (Preliminary Remarks)
Autorzy:
Hristov, Yanko M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prisoners of war
captives
the First Bulgarian state
Byzantine-Bulgarian relationships
early medieval history
peace/war studies
Opis:
The work is concentrated on the problem of war prisoners in the chronological period of the existance of the so-called First Bulgarian state. The analysis is based predominantly on various Byzantine and selected Latin and Bulgarian sources from the epoch. With some exceptions, mostly for 707/708, 754/755, 763/764 and 774, the notices are concentrated around the events of 811–815/816, 837/838; 894–896, 917–30s and for a moment or two from the period of 971–1018. In his preliminary remarks the author comes to the conclusion that in the Early Middle Ages prisoners of war (in the broadest medieval sense) were an integral part of the efforts to achieve the political objectives of the Bulgarian rulers. Response mechanisms against prisoners of war were highly dependent on the course of the conflict and their attitude towards their own warriors and subjects caught up in enemy hands. They included a wide range of solutions, which could be grouped into three main areas: the first one refers to killing (and/or mutilation) of war prisoners; the second main line was connected with preserving the lives of the captives; the third group of measures was due to the fact that an immediate effect is not always haunted.
Źródło:
Studia Ceranea; 2015, 5; 73-105
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie ukrywano monety we wczesnośredniowiecznym Kaliszu i jego okolicach
Where Coins Were Hidden in the Early Medieval Kalisz and its Vicinity
Autorzy:
Kędzierski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036068.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
early middle ages
kalisz
monetary circulation
silver hoards
trade routes
early medieval settlement
wczesne średniowiecze
osadnictwo
obieg pieniężny
srebro
szlaki handlowe
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie miejsc, w których ukryto wczesnośredniowieczne monety na terenie Kalisza i okolic (Kalisz-Szałe, Kalisz-Zawodzie, Kalisz-Rajsków, Jastrzębniki i Kalisz Dobrzec). Dotychczasowe badania Małgorzaty i Mirosława Andrałojciów, Patrycji Silskiej i Piotra Szyngiery, dotyczące kontekstu archeologicznego deponowanych w X, XI i początkach XII wieku zespołów srebrnych wykazały, że depozyty z Wielkopolski ukrywane były przede wszystkim poza terenami zamieszkałymi: osadami i grodami. Większość analizowanych znalezisk pochodzi z dużych osad, funkcjonujących również w okresie późnego średniowiecza i czasów nowożytnych, a tylko monety z Kalisza-Szałe ukryto na terenie krótko istniejącej osady W studium przeanalizowano pięć zespołów, których miejsca odkrycia są znane. pod kątem lokalizacji na tle ówczesnego osadnictwa. Jedynie zespół z Kalisza-Dobrzeca został zdeponowany na peryferiach dawnej wsi. Zespoły ukryto na osadach leżących na ważnych szlakach handlowych łączących Kalisz ze wschodem i północą.
The aim of this paper is to list all the places in which early medieval coins were deposited in Kalisz and the surrounding area (Kalisz-Szałe, Kalisz-Zawodzie, Kalisz-Rajsków, Jastrzębniki and Kalisz Dobrzec). Recent research into the archaeological contexts of silver hoard assemblages deposited in the 10th, 11th, and the beginning of the12th century by Małgorzata and Mirosław Andrałojć, Patrycja Silska and Piotr Szyngiera has proved that deposits from Greater Poland were hidden principally outside of residential areas, either settlements and strongholds. Five assemblages are analyzed in the text. The places of their discovery are known in terms of their relationship to known areas of settlement of their time. The coins were been hidden in areas of early medieval settlements. Only the assemblage found at Kalisz-Dobrzec was deposed on the periphery of a former village. The majority of the assemblages come from large settlements which also functioned through the later Middle Ages down to modern times. Only the coins from Kalisz-Szałe were hidden at a site which was settled for a short duration of time. Hoards from Kalisz and its surroundings were hidden in settlements located on important trade routes, which in early medieval times connected Kalisz with the East and the North.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2020, 66; 15-26
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tetrakonchos NMP (św. św. Feliksa i Adaukta) na Wawelu jako przykład dziedzictwa antycznego w architekturze wczesnośredniowiecznej. Problemy interpretacyjne
Autorzy:
Stala, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217476.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
architektura wczesnośredniowieczna
Kraków
Wawel
Wzgórze Wawelskie
Rotunda NMP
Early Medieval architecture
Wawel Hill
Rotunda of the Virgin
Opis:
Rotunda NMP została fragmentarycznie odsłonięta w trakcie prac rewaloryzacyjnych Wzgórza Wawelskiego w rejonie tzw. Kuchni Królewskich przez Zygmunta Hendla w 1911 roku. Badania architektoniczno- archeologiczne prowadzone były w tym miejscu od 1917 roku przez Adolfa Szyszko-Bohusza, który jako pierwszy podjął próbę rekonstrukcji budowli wawelskiej.
Rotunda of the Virgin was fragmented exposed during the work revaluation of Wawel Hill in the area of the so-called. Royal Cuisine by Zygmunt Hendel in 1911. Architectural and archaeological studies were conducted at the site since 1917 by Adolf Szyszko-Bohusz, who first attempted to reconstruct the building Wawel.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2007, 21; 20-27
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Carpathian Troy Archaeological Open-Air Museum in Trzcinica as a Proposal of Using an Archaeological Site for Tourism and Protection of Cultural Heritage
Autorzy:
Gancarski, Jan
Madej, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960097.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
The Carpathian Troy Archaeological Open-Air Museum
Trzcinica
Bronze Age
Otomani-Füzesabony Culture
Early Medieval Period
Hillfort
Opis:
The Royal Earthworks hillfort in Trzcinica is one of the most important archaeological sites in Poland, where strongly fortified settlements of the Pleszów group of the Mierzanowice culture and the Otomani-Füzesabony culture, as well as an early medieval stronghold, were discovered. Interdisciplinary research has brought excellent results and numerous prehistoric artefacts have been discovered there. The fortification, chronology and stratigraphy were well recognised. The idea to build an Archaeological Open-Air Museum named the Carpathian Troy appeared in 1998, owing to amazing research results, mass tourism and further, the desire to provide archaeological discoveries to the public. Therefore, a scientific concept was prepared and after numerous consultations, the area for the construction of the archaeological open-air museum was bought and an architectural design was planned, which was to include the area of the hillfort and the terrain located at its foot. The Carpathian Troy Archaeological Open-Air Museum in Trzcinica is a branch of the Subcarpathian Museum in Krosno. The funds from the Norwegian EEA Financial Mechanism and from the local governments were obtained for the building, which was carried out in 2008–2011, and the opening took place in June 2011. The archaeological open-air museum occupies an area of over 8 ha. On the hillfort, nine sections of defensive ramparts, a fragment of the road and the gate, as well as two Otomani- Füzesabony culture cottages, an early medieval gate and four early medieval cottages were reconstructed. Paths for visitors were also built. At the foot of the hillfort, an Archaeological Park and exhibition pavilion were created. In the Archaeological Park, Otomani-Füzesabony culture and early medieval settlements were reconstructed. The Exhibition Pavilion contains an archaeological exhibition, rooms for an educational shelter, an office, a warehouse and a room For technical purposes. As part of subsequent undertakings implemented with EU funds and as a part of cross-border Polish-Slovakian projects, a viewing tower, an educational shelter, a livestock sector, and experimental plots were created and a section of an early medieval rampart was reconstructed. The Carpathian Troy Archaeological Open-air Museum in Trzcinica is a centre of tourism, education and experimental archaeology as well as a research centre.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 377-400
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archäologisches Informationssystem (AIS) zur bodendenkmalpflegerischen Archivierung und Forschung: Fallbeispielhafte Anwendung zur Identifizierung der Besiedlungsdynamik der Oderregion von der späten römischen Kaiserzeit bis zum Frühmittelalter
Archeologiczny system informacyjny (AIS) w konserwatorskiej archiwizacji i badaniach nad osadnictwem: przykład studiów nad dynamiką zmian osadniczych w dorzeczu dolnej Odry od późnego okresu wpływów rzymskich do wczesnego średniowiecza
Autorzy:
Volkmann, Armin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442413.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Archaeological Information System (AIS)
GIS
lower Oder region
Late Roman Period
Migration Period
Early Medieval Period
settlement patterns
Opis:
The basic concept of the function of the Archaeological Information System (AIS) is the following: A GIS (Geographic Information System) is integrated into the virtual research environment of the AIS and allows access to external and internal databases through the Internet or intranets. The AIS is utilised for visualisation, analysis, and finally publication of heterogeneous archaeological data (site registries, excavation plans and reports, and photographic records) through the integration of additional open-source tools. This article investigates settlement patterns and the conception of settlement spaces west and east of the lower Oder from the Late Roman Iron Age until the Early Middle Ages. All relevant data from archaeological finds and natural features are condensed into the AIS and analysed as a case study on the use of experimental design of the developed AIS. A pattern of discrete settlement clusters containing multiple individual settlements was identified during the Late Roman Iron Age. These clusters lay exclusively in areas with high natural potential for crop cultivation and animal husbandry. The borderlands demarcating these clusters are partly infertile and partly fertile, indicating that the agricultural potential of the landscape was not wholly responsible for the location of these clusters, but rather that this was done in a planned fashion and based on social concepts. Considerable emigration out of the Oder region occurred in the Migration Period, reaching its high point in the late fifth century A.D. and resulting in a broad desettled region in the sixth and early seventh centuries. First the settlement clusters underwent a process of concentration and only those in optimal natural resource surroundings could continue to exist. Not until the second phase do these clusters dissolve and for a brief time there were only individual settlements lying far away from one another. Interestingly, the repopulation of the Oder region during the Early Middle Ages in the eighth century initially copied the old pattern of discrete settlement clusters. Following the first consolidation phase however settlement formation of the Oder region at the end of this period in the ninth and tenth century was widespread and the previous spatial concept of discrete settlement clusters abandoned.1
Podstawowe założenia funkcji archeologicznego systemu informacyjnego (AIS) są następujące: GIS (geograficzny system informacji) jest zintegrowany z wirtualnym środowiskiem badawczym AIS i umożliwia dostęp do zewnętrznych i wewnętrznych baz danych przez Internet i Intranet. AIS służy wizualizacji, analizie i wreszcie publikacji heterogenicznych danych archeologicznych (spisów stanowisk, planów i raportów z wykopalisk) poprzez zastosowanie dalszych narzędzi z otwartych zasobów. Prezentowany artykuł poświęcony jest rozważaniom nad wzorcami osadniczymi i konceptem przestrzeni osadniczej na zachód i wschód od dolnej Odry od późnego okresu wpływów rzymskich do wczesnego średniowiecza. Wszystkie istotne informacje o znaleziskach archeologicznych i naturalnych cechach krajobrazu zostały razem zestawione w oprogramowaniu AIS i przeanalizowane jako studium przypadku. W późnym okresie wpływów rzymskich stwierdzić można obecność wyodrębniających się wyraźnie zespołów osadniczych, na które składa się po kilka osiedli. Skupiska te położone są wyłącznie na obszarach o dużym potencjale gospodarczym, zarówno z punktu widzenia uprawy roślin jak i hodowli. Rubieże tych skupisk, i przestrzenie między nimi to jednak po części tylko obszary o małej żyzności, co świadczy tym, że uwarunkowania gospodarcze były tylko jednym z czynników wpływających na takie właśnie rozmieszczenie osadnictwa i że istotną rolę w tym względzie musiały odgrywać również czynniki społeczne. Znacząca emigracja z ziem położonych w dorzeczu dolnej Odry ma miejsce w okresie wędrówek ludów, osiągając apogeum w V wieku naszej ery i skutkując trwałym wyludnieniem w szóstym i początkach siódmego stulecia. Proces ten przebiega w dwóch fazach. Początkowo następuje koncentracja osadnictwa połączona z zanikiem całych skupisk osadniczych leżących na gorszych z gospodarczego punktu widzenia terytoriach. Następnie dochodzi do zmniejszenia się gęstości zaludnienia w tych skupiskach, które wciąż funkcjonowały. W rezultacie sieć osadniczą tworzą pojedyncze stanowiska, położone w dużej odległości od siebie. Interesujące jest to, że w początkach powtórnego zasiedlania dorzecza dolnej Odry – w ósmym wieku – sieć osadnicza kopiuje starszy wzorzec z wyraźnie wyodrębnionymi skupiskami osadniczymi. Dopiero w IX i X wieku, wraz ze wzrostem gęstości zasiedlenia, model ten zostaje porzucony i zacierają się granice pomiędzy skupieniami osadniczymi.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2015, 7; 117-143
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atypowe zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stanowiska 3 w Wolinie
Autorzy:
Krahel, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038325.pdf
Data publikacji:
2018-01-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural influences
early medieval shipbuilding
dismantled clinker-built ships
port infrastructure
Scandinavia
shores of the southern Baltic
Wolin
Opis:
Wolin in its early medieval history is inextricably linked to the using of water routes and shipbuilding tradition. Even as a town in the early stage of its development, has merged in itself influences of many cultural circles, which can be traced today by examining an archaeological artefacts. With a view to this phenomenon, the aim of this article is the presentation and analysing of construction of 10th century atypical hull fragments of the early medieval clinker-built boats from the archaeological site no. 3 in Wolin. Examined relics consists of four constructional groups – keel made of pine wood, upper strakes with oarports, planks of unusual cross-sectional shape and these with painted external side. They are a part of a set of 80 shipbuilding elements secondary used in the constructions of harbour quays, recorded during archaeological excavations conducted in 2012-2013. The whole observation is embedded on the wide comparative background enabling indication of similar objects – e.g. the finds discovered off the coast of the south Baltic zone and today’s Denmark, Norway and Sweden. Furthermore, the study aims to emphasize the high research value of the heterogeneous set of secondary used planks. On the basis of the observed technical aspects such as raw material, caulking, planks cross-sections, holes for the oars or treatment of the outer sides, there was noted many similarities to the wrecks characteristic for both the lands dominated by Slavs and Scandinavians. Thus, we are able to observe the specificity of the nautical craftsmanship created by two cultural elements. Visible technological diversity of relicts found in Wolin, undoubtedly legitimizes us to apply to this set the assertion about a ‘transregional’ idea existing in early medieval shipbuilding.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2015, 56; 231-255
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Microanalysis of Early Medieval Archaeological Objects Made of Silver Alloy
Mikroanaliza wczesnośredniowiecznych zabytków archeologicznych wykonanych ze stopu srebra
Autorzy:
Miśta-Jakubowska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16066684.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Early Medieval silver
micro-analysis
provenance and technological study
archaeometallurgy
wczesnośredniowieczne srebro
mikroanaliza
badania proweniencji złożowej i technologicznej
archeometalurgia
Opis:
Modern archaeological research uses physico-chemical methods to answer questions beyond the scope of the conventional historian’s workshop. This applies to research on the borderline of fields, including material research into the elemental and isotopic composition of artefacts. The results of such analyses make it possible to address issues relating to the distribution of raw materials and the technology of artefact production. The paper discusses the SEM-EDS and LA-ICP-QMS micro-analysis methodology, addressing the limitations that result from the specification of techniques and the state of preservation of archaeological artefacts due to corrosion processes and conservation treatment. We present the preliminary results of technological research and provenance study of early medieval objects made of silver alloys, considered by typological group, i.e. coins, cake, and jewellery. Two hundred objects were analysed, revealing clear evidence for the use of remelted dirhams as the main source of raw material. The results of the research allowed for a material description of the phenomenon of the existence of cores in cross denarii, distinguishing two types of cores: based on copper and brass. In the case of jewellery, the research provided evidence for technological distinction, indicating the use of copper-based solders, as well as tin- and lead-based dolders, which have analogies in goldsmithing material from the Czech Republic. Recipes based on the marked composition are described in ancient sources. Silver cakes, on the other hand, can be divided into three extraction groups related to the degree of purification of the raw material. The preliminary results indicate that these objects were made of Asian dirhams and native lead, perhaps as an additive in the cupellation process.
We współczesnych badaniach zabytków archeologicznych metody fizykochemiczne wykorzystywane są w celu udzielenia odpowiedzi na pytania wykraczające poza obszar zainteresowań konwencjonalnego warsztatu historyka. Dotyczy to badań na pograniczu dziedzin, w tym badań materiałowych pozwalających na określenie składu pierwiastkowego i izotopowego zabytków. Wyniki takich analiz pozwalają na przybliżenie zagadnień dotyczących dystrybucji surowców oraz technologii wykonania zabytków. W pracy przedstawiono propozycję metodyki mikro-analizy SEM-EDS i LA-ICP-QMS uwzględniając jej ograniczenia wynikające ze specyfikacji technik, jak i stanu zachowania zabytków będącego efektem procesów korozyjnych i złej konserwacji. Przedstawiono wstępne wyniki badań technologicznych i proweniencji wczesnośredniowiecznych zabytków wykonanych ze stopów srebra uwzględniając podział na grupy typologiczne to jest monety, placki srebrne i ozdoby. W sumie analizie poddano 200 obiektów wskazując jako główne źródło surowca przetop z dirhamów. Wyniki badań pozwoliły na materiałowy opis zjawiska istnienia rdzeni w denarach krzyżowych wyróżniając dwa rodzaje rdzeni: na bazie miedzi i mosiądzu. W przypadku ozdób umożliwiły ich rozróżnienie technologiczne wskazując na użycie lutowania opartego o związki miedzi ale też cyny i ołowiu, co ma swoje analogie w materiale złotniczym z terenu Czech. Receptury bazujące na oznaczonym składzie są opisane w źródłach antycznych. Placki srebrne natomiast można podzielić na trzy grupy ekstrakcyjne związane ze stopniem oczyszczenia kruszcu. Wstępne wyniki wskazują, iż obiekty te zostały wykonane z kruszczu azjatyckiego przy udziale ołowiu rodzimego, być może jako dodatku w procesie kupelacji.
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2022, 66; 111-139
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Un modello di santità femminile alla corte dei Merovingi: per un approccio storico-religioso alla figura di Gertrude badessa di Nivelles
Model kobiecej świętości na dworze Merowingów: przyczynek historyczno-religijny na temat postaci ksieni Gertrudy z Nivelles
Autorzy:
Iannello, Fausto
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947690.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gertrude of Nivelles
Merovingian Church
Early Medieval Monasticism
Irish Missionaries in Continental Europe
Female Sanctity
Gender Studies
Western Christendom
Opis:
Autor niniejszego artykułu pragnie omówić historyczno-religijny wpływ wywierany przez św. Gertrudę z Nivelles w świetle nowych trendów kulturowych poruszonych przez tzw. „gender studies” oraz w kontekście tych lat, które przyczyniły się bardziej niż inne do powstania tak zwanego „zachodniego chrześcijaństwa”. Przez pryzmat działań młodej ksieni merowińskiej, w kluczowym czasie przygotowującym renesans karoliński, możemy obserwować całkowicie oryginalny model kobiecej świętości.
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 253-270
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja krajobrazu okolic Góry Św. Wawrzyńca w Kałdusie, od okresu atlantyckiego do czasów współczesnych
Landscape evolution in the St. Lawrence Mount area in Kałdus, between the Atlantic period and contemporary times
Autorzy:
Luc, Małgorzata
Szmańda, Jacek B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578418.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wczesnośredniowieczny zespół osadniczy
rekonstrukcja krajobrazu
Dolina Fordońska
Pojezierze Chełmińskie
early medieval settlement complex
landscape reconstruction
Fordon Valley
Chelmno Lakeland
Opis:
Na początku XXI wieku, na południe od Chełmna, na szeroką skalę przeprowadzono interdyscyplinarne, archeologiczno-przyrodnicze badania naukowe. Pozyskano wówczas obszerny materiał badawczy z zakresu archeologii, botaniki, geoekologii, geomorfologii, palinologii i pedologii. Na jego podstawie w niniejszej publikacji podjęto próbę rekonstrukcji krajobrazu od początku działalności człowieka, uwzględniającą relacje komponentów przyrodniczych i antropogenicznych. Rezultaty przeprowadzonego studium zaprezentowano na modelach krajobrazowych. Wskazują one na postępującą ewolucję krajobrazu od pierwotnego na początku okresu atlantyckiego, poprzez naturalny (quasikulturowy) w neolicie, kulturowy rolniczo-osadniczy w epoce brązu i żelaza, do kulturowego osadniczo-rolniczego we wczesnym średniowieczu
At the beginning of the 21st century, south of Chełmno in Poland, interdisciplinary, archaeological and natural research was conducted on a large scale. At that time, extensive research material in the field of archeology, botany, geoecology, geomorphology, palynology and pedology was acquired. On its basis, and taking into account the relations of natural and anthropogenic components, the authors attempt in this publication to reconstruct the landscape from the beginning of human activity. The results of the study are presented on landscape profiles. They indicate the progressive evolution of the landscape from a Primeval landscape at the beginning of the Atlantic period, through a Natural (quasicultural) landscape in the Neolithic Age and an Agricultural-settlement cultural landscape in the Bronze Age and Iron Age, to a Settlement-agricultural cultural landscape in the Early Medieval Period.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 39-51
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studia nad baptysteriami w Polsce x wieku I: Poznań, Ostrów Tumski
Studies on baptisteries in Poland. Part I: Poznań, Ostrów Tumski (Cathedral Island)
Autorzy:
Sikorski, Dariusz Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039474.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
baptistery
cathedral church in Poznań
10th c. sacral architecture in Poland
early medieval archaeology
archaeology of Early Piasts
Christianization of Poland
mortar mixers
Opis:
The author presents the circumstances of the rise and development of the conception that below the oldest cathedral church in Poznań is the site of a temporary or permanent baptistery as allegedly evidenced by a round limestone bowl. Attention is drawn to the fact that so far this conception has not been supported by analysis of the source material or a detailed study of the remains of the bowl itself or the architectural remains of the purported baptistery.The author makes a reassessment of hitherto claims and shows that the state of the source material does not allow us to uphold the hypothesis of the baptismal function of the limestone bowl from Poznań. The only hypothesis competitive to the baptismal one refers to 60 analogous objects, a majority of which are beyond doubt the remains of mechanical mortar mixers. The article shows that these examples can be treated as fully justified analogies to the bowl from Poznań.The text reviews the arguments of both sides of the dispute: the baptismal and “construction” claims. Weaknesses of the argument for the baptismal interpretation are exposed. Doubts raised by skeptics concerning the interpretation of the bowl as a mortar mixer are dispelled on the basis of analysis of analogous objects. The author concludes that the interpretation of the bowl as a mortar mixer is supported by numerous analogies whereas the baptismal conception lacks such support. 
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2016, 11; 7-48
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Datowanie najstarszych denarów krzyżowych (Gumowski CNP Typ I)
Zur Datierung der ältesten Kreuzpfennige/Hochrandpfennige (Gumowski CNP Typ I)
Autorzy:
Ilisch, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089973.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Early Medieval German Coinage
Sachsenpfennige
Hochrandpfennige
Kreuzpfennige
cross deniers
anonymous Coins
wczesnośredniowieczne mennictwo niemieckie
krzyżówki
monety anonimowe
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2020, 64; 93-107
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cmentarzysko ludności kultury oksywskiej (stan. 29) oraz osada wielokulturowa (stan. 42) w Czarnowęsach, pow. białogardzki
Oksywie culture cemetery (site 29) and multicultural settlement (site 42) at Czarnowęsy, Białogard district
Autorzy:
Durdyń, Grzegorz
Machajewski, Henryk
Rogalski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2092172.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
cmentarzysko
osada
Pomorze Zachodnie
kultura łużycka
kultura oksywska
wczesne średniowiecze
cemetery
settlement
Western Pomerania
Lusatian culture
Oksywie culture
Early Medieval Period
Opis:
W 1987 roku przeprowadzono badania wykopaliskowe cmentarzyska i osady w Czarnowęsach, pow. białogardzki (stan. 29 i 42). W obrębie nekropoli odsłonięto 39 obiektów archeologicznych, w tym 35 grobów ciałopalnych kultury oksywskiej, jedną jamę wczesnośredniowieczna oraz trzy obiekty nieokreślone. Cmentarzysko (stan. 29) datowane jest ceramiką na fazę A3 młodszego okresu przedrzymskiego. Na osadzie (stan. 42) wyróżniono osadnictwo kultury łużyckiej datowane na schyłek epoki brązu, kultury oksywskiej z fazy A3 młodszego okresu przedrzymskiego oraz wczesnośredniowieczne (IX–X wiek).
In 1987, excavation research was carried out at a settlement and a cemetery at Czarnowęsy, Białogard district, sites 29 and 42. In total, 39 features were recovered, including 35 Oksywie culture cremations, one early medieval pit, and three features of unknown origin. The cemetery was dated using pottery to phase A3 of the younger pre-Roman period. Site 42, the settlement, was inhabited by people of the Lusatian culture, dating to the end of the Bronze Age, the Oksywie culture from phase A3 of the younger pre-Roman period, and early medieval (the 9th–10th century).
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2021, 17; 11-53
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monety z cmentarzyska w Gieczu, stanowisko 4, jako źródło do badań obrzędów funeralnych
Coins from the burial ground in Giecz, site 4, as a source for the research of funeral rituals
Autorzy:
Indycka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532523.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Giecz
monety
zwyczaje pogrzebowe
wczesnośredniowieczne cmentarzysko
XI–XIII wiek
coins
funeral rituals
early medieval burial grounds
11th–13th century
Opis:
The article presents the results of the analyses of coins, which were found during excavation works on the early medieval skeleton cemetery in Giecz (site 4). 281 graves were uncovered and examined there, among which were the ones with coins. The conducted archaeological and numismatic analyses refer to funeral rituals, chronology of the burial ground and various cultural phenomena connected with coins. The obtained data indicate that the ritual of depositing coins with the dead at the cemetery located next to the castle-town in Giecz appeared over half century after converting to the new religion and continued for 200 years. On the basis of the conducted analysis it can be stated that the coins were placed with the dead regardless of their sex or age at the moment of death. The deceased were buried in the same way as the majority of the decedents at the burial grounds; their graves did not stand alone. With the exception of the shears, no other special objects were placed in them and no two groups of graves of the same type were registered. Graves with coins, regardless of their orientation as well as sex and age of the individuals buried in them, and regardless of the chronology of the coins which they contained, were placed on the entire burial ground. They were orientated similarly to the majority of graves. The relationship between the type of coin and the grave’s orientation, where the coins were put, was not identified. The complete coins were placed in graves and these included almost exclusively saxon cross coins and princely denars. The custom of placing coins in graves was probably restricted to the elite groups which were in the possession of coins. At the present stage of research one could risk saying that it also showed the bonds connecting members of the family. It is possible that families had their quarters “assigned” at this cemetery, which can be reflected in graves with coins of different chronology located next to each other. The family bonds can also be indicated by the coins minted with the same stamps, which were found in the graves. The archaeological analysis of graves with coins also brought crucial data, which can be pertained to the stages of the functioning of the burial ground. It has been pointed out that in the third decade of the 11th century the custom of placing coins in graves appeared in Giecz. However, it was not prevalent in those days and was probably limited to a small group of the local community which was in the possession of money in the period when the monetary economy had just started to popularize [Łosiński 1991: 251–257]. Presumably the first coins, which were placed in graves of both segments after the incursion of Bretislav, are the cross denars type V, which were first issued in 1060. The research also revealed that in both periods when the burial ground was in use, at least two of its segments were occupied simultaneously. The coins manifested, among other things, power, prestige, wealth and religious content [Kiersnowski 1988: 38; Dzieduszycki 1995: 85–86]. The coins spread, among other ways, through wealth redistribution [Dzieduszycki 1995: 64–69]. The presence of coins in graves — the symbols of wealth and glamour, of which a small piece was placed with a deceased member of the family — despite the absence of other “precious” objects, points to the high social status of both the buried individuals and the contributor. In the research concerning the importance of coins in graves, the iconography of coins attracts attention, especially the religious symbols visible on them [Kiersnowski 1988: 314– 326; 170, 378–379]. Such varied images of a cross and saints can also be found on coins from Giecz. Therefore, it can be assumed that some of the coins were placed with the deceased as a confession of their faith and/or an offering to the Creator. It could be possible that the coins in the youngest children’s graves were their baptism certificate. Only one object from a grave which depicted religious symbols has been identified so far. It was a metal pendant. Its décor presents a miniature Maiestas Crucis, derivative from the pattern known from cards and the covers of Carolingian and Ottonian books [Indycka 2017]. Hence, the coins found in the graves should be included in the group of objects which express the Christian ideology. Diverse aspects of belief in the magic of coins show that the living could have multiple motives for placing coins with the deceased member of the family and community [Miechowicz 2006: 149–153]. Further analyses of the coins minted with the same stamps may lead to the research concerning the origins and distribution of the coins [Paszkiewicz 2015: 237]. The presence of coins in graves, with different periods of emission, brings data concerning the period of their circulation [Suchodolski 2016: 184], as well as their hoarding [Dzieduszycki 1995: 73–78]. The above considerations also point to the family bonds. Due to numismatic and archaeological analyses, the data concerning various cultural phenomena related to coins and funeral rituals and their chronology was obtained. The remarks concerning the usefulness of coins in social analyses, both in the aspect of social hierarchy and family bonds of the Giecz community, are also crucial. However, almost all the issues mentioned in the present article require further interdisciplinary research and profound comparative studies.
Źródło:
Studia Lednickie; 2019, 18; 207-243
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie pochowano mieszkańców grodu w Grzybowie?
Where were the inhabitants of the Grzybowo stronghold buried?
Autorzy:
Wrzesińska, Anna
Wrzesiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176153.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Grzybowo gród
stan. 1
wczesnośredniowieczne groby szkieletowe
chronologia
analiza antropologiczna
Grzybowo stronghold
site 1
early medieval skeletal graves
chronology
anthropological analysis
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań kości ludzkich pochodzących z trzech grobów szkieletowych wkopanych we wczesnośredniowieczne nawarstwienia północnej partii majdanu grodu w Grzybowie oraz analizę luźnego materiału kostnego z warstw zasypiskowych. Są to pierwsze pochówki szkieletowe, jakie odsłonięto i udokumentowano na grodzie. Analizowane szczątki należały do osób dorosłych obu płci oraz dzieci – w tym płodu i noworodka. W sezonie wykopaliskowym w 2018 roku odsłonięto dwa groby szkieletowe orientowane na osi E-W. W większej jamie grobowej spoczywały szczątki osoby dorosłej (grób nr 1/2018), w mniejszej – pochówek dziecka (grób nr 2/2018). W sezonie 2019 roku odsłonięto kolejny grób orientowany wzdłuż osi E-W (grób nr 1/2019), gdzie w jamie spoczywał kompletny szkielet osobnika dorosłego, u którego, przy kości udowej prawej i w zasypisku grobu, odsłonięto kości szkieletu dziecka. Materiał szkieletowy wydatowano metodą radiowęglową 14C na wiek XII/XIII.
The article presents the results of a study of human bones from three skeletal graves buried in the early medieval stratification of the northern part of the maidan of the Grzybowo stronghold, as well as an analysis of loose bone material from backfill layers. These are the first skeletal burials to be exposed and documented in the stronghold. The analysed remains belonged to adults of both sexes and to children – including a foetus and a newborn. The 2018 excavation season uncovered two skeletal graves oriented on the E-W axis. In the larger grave pit was situated the burial of an adult individual (grave no. 1/2018), and in the smaller one the burial of a child (grave no. 2/2018). In the 2019 season, another grave oriented along the E-W axis was uncovered (grave no. 1/2019) where the pit contained the complete skeleton of an adult and the bones of a child’s skeleton which were exposed near the right femur and in the grave fill. The skeletal material was dated by the 14C radiocarbon method to the 12th/18th centuries, respectively.
Źródło:
Studia Lednickie; 2022, 21; 239-274
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Remarks on an Early-Medieval „Show Trial”: Tassilo III’s Dethronement
Uwagi o wczesnośredniowiecznym „procesie pokazowym”: detronizacji Tassilo III
Autorzy:
Nótári, Tamás
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011853.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
show trial
early medieval legal history
Bavarian Dukedom
Tassilo III
Charlemagne
infidelitas
harisliz
proces pokazowy
historia wszesnośredniowiecznego prawa
księstwo Bawarii
Karol Wielki
Opis:
The creation of a unified empire by Charlemagne required quite a number of victims, one of whom was Tassilo III, the last duke of the Agilolfing dynasty reigning in Bavaria for two centuries. The history of his fall may awake the legal historians’ interest because the Frank monarch dethroned him not by means of a bloody military defeat but by a legal trial (now called show trial1) in 788. Before the trial Charlemagne isolated Tassilo both in foreign and home affairs by means of carefully measured diplomatic steps. Finally, putting him under his jurisdiction in 787, he made him his vassal. The main charges brought against Tassilo were infidelitas, i.e., unfaithfulness to the liege lord and harisliz, i.e., desertion – though the latter was claimed to had been carried out a quarter of a century before the legal trial. The given work aims to enlighten the legal background of this rather opaque case by contouring the historical context. First we consider Tassilo’s reign and the historical background of the trial, then we investigat the Franko-Bavarian conflict and the iuramenta fidelitatis of Tassilo. In the end, after highlighting the question of infidelitas and of harisliz we analyse the show trial itself.
Tworzenie przez Karola Wielkiego jednolitego imperium pociągnęło za sobą wiele ofiar. Jedną z nich był Tassilo III, ostatni książę z dynastii Agilolfing, panującej w Bawarii przez dwa stulecia. Historia jego upadku może budzić zainteresowanie historyków prawa, ponieważ frankijska monarchia zdetronizowała go nie wskutek krwawej klęski militarnej, lecz procesu prawnego (nazywanego teraz pokazowym) w 788 roku. W okresie poprzedzającym proces Karol Wielki za pomocą starannie podejmowanych kroków dyplomatycznych izolował Tassilo, zarówno w sferze stosunków międzynarodowych, jak i spraw wewnętrznych. W 787 roku Tassilo III stał się wasalem Karola Wielkiego. Głównymi zarzutami stawianymi księciu były infidelitas, czyli zdrada suwerena oraz harisliz, czyli jego porzucenie – choć później podnoszono, że zdarzenia te miały miejsce ćwierć wieku przed procesem. Celem artykułu jest naświetlenie tła prawnego tego dość nieprzejrzystego przypadku przez nakreślenie jego historycznego kontekstu. Artykuł przedstawia panowanie Tassilo i tło historyczne procesu oraz zawiera analizę zarówno konfliktu frankijsko-bawarskiego fidelitatis iuramenta Tassilo, jak i samego procesu – ze szczególnym uwzględnieniem kwestii infidelitas i harisliz.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2015, 7, 1; 331-363
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spalona ziemia. Losy bułgarskiego zaplecza gospodarczego w czasie wyprawy Nikefora I Genika z roku 811
A scorched earth: The fate of the Bulgarian economic background during the expedition of Nikephoros I Genikos of 811
Autorzy:
Marinow, Kirił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910291.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Byzantium
early medieval Bulgaria
Nikephoros I Genikos
Khan Kroum
Haimos mountains
Byzantine warfare
Byzantine-Bulgarian wars
early medieval history
Theophanes Confessor
The Byzantine chronicle of 811
Bizancjum
wczesnośredniowieczna Bułgaria
Nikefor I Genik
chan Krum
góry Hemos
wojskowość bizantyńska
wojny bizantyńsko-bułgarskie
historia wczesnośredniowieczna
Teofanes Wyznawca
Kronika bizantyńska roku 811
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu wielkiej wyprawy zbrojnej pod wodzą cesarza bizantyńskiego Nikefora I Genika (802–811) na ogólną polityczno-gospodarczą sytuację ziem państwa bułgarskiego. W trakcie działań zbrojnych na terenie chanatu, wojska bizantyńskie niszczyły pola uprawne,  wybijały zwierzęta hodowlane i prawdopodobnie dopuściły się mordów na miejscowej ludności. Zazwyczaj badacze tłumaczą te działania rozluźnieniem dyscypliny w armii cesarskiej, w związku z brakiem decyzyjności ze strony głównodowodzącego. Na podstawie korelacji i racjonalizacji źródeł dotyczących kampanii należy uznać, że niszczycielska aktywność wojskowa była podejmowana świadomie, z myślą o zadaniu Bułgarom możliwie największych strat gospodarczych. Co więcej, taka interpretacja przeczy powszechnej tezie, że wspomniana kampania cesarska miała na celu likwidację państwowości bułgarskiej i inkorporację jej ziem do Bizancjum. Należy uznać, że celem opisywanych działań było raczej wyłączenie na dłuższy czas chana Kruma (796/803–814) i jego podwładnych z zaangażowania zbrojnego na terenie Tracji i Macedonii, czyli obszarów, na których cesarstwo starało się odzyskać oraz umocnić swoje wpływy.
The article is dedicated to the impact of the military expedition led by the Byzantine emperor Nikephoros I Genikos (802–811) on the overall political and economic situation of the Bulgarian state. During the military operations carried out in the Khanate, the Byzantine forces undertook the devastation of arable fields, the killing of farm animals and probably committed murders of the local population. Many researchers associate this activity with the loosening of discipline within the army, which was to be the result of a lack of control on the part of the commander-in-chief. On the basis of the correlation and rationalization of the sources in the matter, we have to interpret all these actions in a completely different way, as a conscious activity aimed at causing the Bulgarians the greatest possible losses by the imperial army. Moreover, the interpretation contradicts the universally accepted thesis, that the imperial campaign was aimed at eliminating Bulgarian statehood and incorporating its lands into Byzantium. It seems, therefore, that the purpose of the described activities was to exclude, for a long time, Khan Kroum (796/803–814) and his subordinates from military engagement in Thrace, Macedonia, i.e. areas where the Empire tried to regain and consolidate its influence.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2020, 27, 1; 17-46
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Noże z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Sowinkach pod Poznaniem – ze studiów nad typologią i technikami kowalskimi
KNIVES FROM THE EARLY MEDIEVAL GRAVE FIELD IN SOWINKI NEAR POZNAŃ: STUDIES OF TYPOLOGY AND BLACKSMITH’S TECHNIQUES
Autorzy:
Krzyszowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038010.pdf
Data publikacji:
2020-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
early medieval grave field
blacksmith’s techniques
iron knives made from welded iron and steel
steel overlay
technology in the “sandwich” variant
Opis:
The article presents a typological analysis of a collection of iron knives comprising 70 specimens from the early medieval grave field in Sowinki near Poznań, dated back to the time between the second half of the 10th century and the early 12th century. Sixteen of the specimens were subjected to further metallographic analyses, carried out in the Casting Institute in Krakow. As a result, 4 major technological groups were identified with as many as 10 separate types. In half of the studied knives, the technology of welding iron and steel was used, i.e. steel in the form of an overlay or a “sandwich” in the classical variant. The analysis proved that the knives from the grave field represented the type of metal and technologies typical of the Vistula basin as well as the early medieval Kievan Rus’.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2019, 60; 303-348
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeden z dziesięciu. Pomorskie kontyngenty dla Krzywoustego według relacji Herborda
One in Ten. Pomeranian Contingents for Bolesław Iii Krzywousty (Wrymouth) According to Herbord’s Account
Autorzy:
Babij, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591106.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
early medieval Pomerania
military organization
select levy
expeditionary levy
hagiography
wczesnośredniowieczne Pomorze
organizacja sił zbrojnych
wybranieckie pospolite ruszenie
ekspedycyjne pospolite ruszenie
hagiografia
Opis:
Artykuł traktuje o interpretacji relacji Herborda, w którym autor jednego z żywotów św. Ottona opisał wymiar kontyngentów wojskowych, jakie Pomorzanie mieli dostarczać Bolesławowi III. Istnieją trzy zasadnicze interpretacje tego przekazu. Pierwsza oparta jest na rozumieniu sformułowania patres familias jako warstwy możnych. Zgodnie z drugą byli oni grupą niewolnych wojowników wyspecjalizowanych w wyprawach łupieżczych. Zdaniem autora najwłaściwsze będzie jednak dosłowne rozumienie tekstu Herborda. Wymiar pomorskich kontyngentów najczęściej porównywano z realiami monarchii karolińskiej i ottońskiej. Warto odnieść się też do materiału porównawczego z obszaru Danii i Połabia. Duńska organizacja sił zbrojnych znała ekspedycyjne pospolite ruszenie o charakterze morskim. Słowianie Połabscy również mobilizowali oddziały na zasadzie terytorialnej, jednak nie wiadomo, czy było to wybranieckie pospolite ruszenie tak samo jak na Pomorzu. Liczba 1/10 wydaje się prawdopodobna, jednak należy pamiętać, że Herbord był hagiografem i bardziej zależało mu na symbolicznym znaczeniu liczb niż ich dokładności.
This article covers the interpretation of Herbord’s account, in which the author describes the size of the military contingents which the Pomeranians were supposed to provide to Bolesław III. There are three main interpretations of this source. The first one relies on understanding “patres familias” as the upper class or magnates. The second interprets the same phrase as a group of slave warriors specialised in raids. According to the author of this article, the literary interpretation is the most appropriate one. The size of the Pomeranian contingents was most commonly compared to the reality of Carolingian and Ottonian monarchy. One may also use comparable sources from Denmark and Polabia. The Danish military organisation included maritime expeditionary levy. The Polabian Slavs mobilised their troops based on territorial rules but it is not certain whether they were select levy as in Pomerania. The one in ten ratio seems to be probable but it should be noted that Herbord was a hagiographer and wanted to emphasize the symbolic meaning of the numbers rather than their accuracy.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 2; 43-66
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oblicze stylistyczne figuralnej dekoracji rzeźbiarskiej kościołów wizygockich na tle rzeźby europejskiej i bliskowschodniej od VI do VIII w.
Stylistic Face of the Visigothic Figurai Sculpture
Autorzy:
Głowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953691.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka wizygocka
rzeźba wczesnośredniowieczna
San Pedro de la Nave
Quintanilla de las Vinas
Visigothic art
early-medieval art
San Pedro de la Mave
Opis:
The Visigothic figurai sculpture, being part of the aesthetics of the early-medieval European art, at the same time shows its similarity to the Middle Eastern fine arts. Especially close analogies - manifested both in the stylistic level and the iconographie one - can be found in Syria, Armenia, Georgia and Palestine. This is connected with the major problem of the presence of “Syrians” in the Visigothic Spain.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 4; 185-206
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka „rodzima” na ziemiach polskich w okresie chrystianizacji. Próba charakterystyki
‘Native’ Art in the Polish Territory During the Period of Christianization: A Tentative Characterization
Autorzy:
BŁAŻEJEWSKA, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047428.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
sztuka, rzeźba późnoplemienna, sztuka rodzima wczesnośredniowieczna w Polsce, kultowe rzeźby pogańskie
art, late tribal sculpture, early medieval Polish native art, pagan cult sculptures
Opis:
Artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia sztuki rodzimej, późnoplemiennej w okresie chrystianizacji Polski. Problematyka materialnych świadectw ówczesnej kultury jest obiektem zainteresowania kilku dyscyplin naukowych, przede wszystkim archeologii, w mniejszym zaś stopniu historii sztuki i historii. W polskiej historii sztuki nie sformułowano jednak dotąd właściwej oceny rodzimej sztuki późnoplemiennej okresu chrystianizacji ani też nie dokonano charakterystyki tego zjawiska z punktu widzenia tej dyscypliny. Moja prezentacja sztuki późnoplemiennej odnosi się głównie do tych jej przejawów, które dla historyka sztuki są najciekawsze: przedstawień figuralnych – wizerunków wielkoformatowych, plastyki drobnej, jak też budowli kultowych. Miały one szczególne znaczenie dla późnopogańskich społeczności i pozwalają na ich określanie według stosowanych w tej dyscyplinie kategorii (stylu, typu czy konwencji przedstawiania). Zachowane (jak również znane jedynie z opisów średniowiecznych kronikarzy) zabytki plastyki figuralnej pozwalają – moim zdaniem – wyodrębnić na ziemiach Polski kilka różniących się obszarów: pas Polski środkowej (na czele z Wielkopolską), Polski południowej (Śląsk, Małopolska) i region północny (Pomorze i jako – etnicznie odrębny – Prusy). Z obszaru Wielkopolski znamy niewiele zabytków (monumentalne: tak zwana głowa z Jankowa, dwa posągi z Powiercia koło Koła czy pochodząca z pogranicza z Małopolską tak zwana głowa z Dąbrówki, a z plastyki drobnej – tak zwany koziołek z Lednogóry). Wymienione zabytki wykazują cechy formalne bliskie rzeźbie średniowiecznej. Nie ma na tym terenie popularnych na innych słowiańskich obszarach wyobrażeń wielogłowych, nie zachowały się też żadne relikty budowli kultowych. Na terenach Polski południowej brak jest z kolei w ogóle wyobrażeń monumentalnych (grupę zabytków z okolic Ślęży uważam za starszą niż wczesnośredniowieczna), występuje natomiast sporo plastyki drobnej, zwłaszcza zoomorficznej. Monumentalnych posągów nie znało też państwo wielkomorawskie, nie znały ich Czechy (występuje tam tylko jeden przykład: Ploveč) – być może bliskie związki z tymi państwami zaważyły na ich braku także w południowej Polsce. Na Śląsku pogańska monumentalna rzeźba kultowa mogła się pojawić późno, w czasie rewolty pogańskiej w latach trzydziestych jedenastego wieku, gdy we Wrocławiu wzniesiono pogańską świątynię. Najliczniej wyobrażenia figuralne i budowle kultowe występowały w regionie północnym. Były też najbardziej zróżnicowane (posąg z Łubowa, płyta ze Słupska, płaskorzeźbiony kamień z Leźna, liczna plastyka drobna, w tym policefalna, i – jako odrębne zjawisko: duża grupa figur pruskich, niefortunnie zwanych „babami kamiennymi”). Wszystkie one (inaczej niż w Wielkopolsce) charakteryzują się wysokim stopniem schematyzacji. Powstały najpóźniej i – wraz ze znanymi z opisów kronikarzy bogato dekorowanymi drewnianymi świątyniami, w których czczono posągi bóstw – łączyły w sobie tradycję „znakowej” sztuki pradziejowej tych obszarów i efektowną „oprawę” kultu, zainspirowaną sztuką chrześcijańską.
The article aims at a synthetic presentation of native, late tribal art in the period of the Christianization of Poland. Material manifestations of the culture in question are investigated by a number of disciplines, in particular archelogy, art history and history. However, a proper evaluation of the phenomenon discussed in the paper has not been accomplished in Polish art history yet. My presentation of late tribal art in the period of the Christianization of Poland considers mainly the phenomena which appear most interesting to the art historian: figural representations (monumental images as well as small format art), and cult buildings. Those objects had a particular significance to late heathen communities and they may be categorized according to the criteria used by art history (such as the style, the type, the convention or representation). My analysis of the preserved figural art monuments (and of those we know only from the descriptions provided by medieval chroniclers) points to the existence of a range of culturally varied areas within the Polish territory, namely: the middle area (including the Wielkopolska region), the southern part (the Silesia and the Małopolska), as well as the northern region (the Pomerania and the ethnically distinct Prussia). There is a scarce number of monuments preserved in Wielkopolska (among them large ones, such as the so-called ‘head from Jankowo,’ the two statues from Powiercie near Koło, and the ‘head from Dąbrówka’ found in the area bordering with the Małopolska, as well as manifestations of small format art, e.g. the ‘goatie’ from Lednogóra). All those objects exhibit the formal qualities characteristic of medieval sculpture. However, neither polycephal images (popular in the Slavonic territories) nor remains of cult buildings were found in that area. The southern part of the Polish territory in turn is characterized by the absence of monumental images (I believe the group of monuments from around Ślęża should be placed earlier than early middle ages). A number of bas-reliefs, specifically of zoomorphic character, were preserved there though. Neither in Great Moravia nor in the Czech territory (with the exception of Ploveč) were monumental statues erected. It might have been the close relations with those states that resulted in the absence of such statues also from southern Poland. Pagan monumental cult sculpture might have appeared only later, during the pagan revolt of the 1030’s, when a pagan temple was erected in Wrocław (Vratislavia). Most figural images and cult buildings were found in the northern region. They manifested an immense diversity and included, among others, the statue from Łubowo, the plate from Słupsk, and the stone from Leźno, as well as numerous instances of small (also polycephal) objects, and a distinct phenomenon: a big group of Prussian figures, inaccurately called ‘stone babas.’ Unlike in the Wielkopolska region, all those objects exhibit a high degree of schematization. They were created in the latest period and, together with the richly decorated wooden temples (we know from the descriptions provided by medieval chroniclers) where statues of pagan deities were worshipped, they combined the tradition of primeval ‘sign’ art characteristic of those territories with the effective cult ‘setting’ inspired by Christian art.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 12-45
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnopiastowskie cmentarzysko rzędowe w Gołuniu, gm. Pobiedziska, woj. wielkopolskie
The Early Medieval Row Cemetery in Gołuń, the Pobiedziska Commune, the Wielkopolskie Voivodeship
Autorzy:
Andrałojć, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532639.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Gołuń
cmentarzysko rzędowe
cmentarzysko wczesnośredniowieczne
cmentarzysko wczesnopiastowskie groby wojowników
topór typu M
paciorki mozaikowe
row cemetery
Early Medieval cemetery
Early Piast cemetery
warrior graves
Type M axe
mosaic beads
Opis:
This work discusses the results of rescue excavations in the Early Medieval row cemetery in Gołuń, the Pobiedziska Commune. 17 ares were examined, out of which the necropolis took up the area of 13.21 ares. Prehistoric and Late Medieval finds were also recorded in the cemetery. The cemetery in Gołuń is situated in the Gniezno Lake District, in an area which is pretty diversified with regard to its hypsometry. There are a few more prominent rises of terrain, and one of these, located near a small watercourse, was occupied by the examined necropolis (Fig. 1). All immovable features and finds related to the cemetery were discussed in detail in the catalogue. The catalogue is divided into two principal parts — one of which contains descriptions of graves, including those preserved in situ and destroyed, while the other iscusses the remaining features found within the necropolis: empty grave pits and bonfires. All the graves contained inhumation burials and the dead were buried directly at the bottom of grave pits (perhaps in one case the body was covered with bog soil). 42 graves in situ containing one burial in each were discovered. Further discoveries included 1 grave with the remains of 2 persons as well as bones belonging to 10 individuals, which came from destroyed graves. Almost all out of the 44 burials which were not destroyed were located along the E–W axis or with some deviation to the N and S from it, according to the alignment of the grave pits. The arrangement of skeletons from two graves (24 and 38) which are aligned along the N–E axis is at variance with this principle. Furthermore, these two graves disturb the row arrangement of the cemetery. On the other hand, one can see some sort of regularity for the cemetery in Gołuń, as women were deposited with their heads to the west and men — with their heads to the east. The anthropological analysis demonstrates that most of the dead were men (26 persons — c. 48%), while the women were buried in 14 graves (nearly 26%). Persons whose sex was not assessed constituted about 26% altogether, including children. The nature of the grave inventories (recorded in c. 61.5% of graves) and the co-occurrence of given funds were analysed (Tables 1–2). Deformations of bone materials (e.g., a successful skull trepanation was recorded) as well as the stratigraphy of this basically single-layer cemetery are also discussed. In the work an analysis of all the portable finds discovered in the cemetery was carried out. 3 groups of finds were isolated: artefacts and tools of daily use (knives — 17 items in the graves and 1 in a secondary deposit; a bronze fitting of a leather knife sheath, vessels — 4 in the graves, 1 in the top of an empty grave pit, 1 in a secondary deposit; 2 staved buckets with iron rims; 4 phyllite whetstones; 1 double fire striker; an iron hoof; a clay spindle whorl, an iron awl and 4 artefacts with unclear functions), weaponry (a Type M iron axe and two pairs of spurs belonging to Type I:2 according to Hilczerówna, including one with a pair of buckles) and ornaments (2 silver temple rings; 2 necklaces having 9 beads each — Tab. 3, including 2 mosaic beads; a bronze bell-shaped pendant) and a single find — a silver clump. Concerning other features discovered in the area of the cemetery in Gołuń, 5 features were classified as unused grave pits based on their formal traits, while one of these may have been a cenotaph (a vessel was found in the top of this feature). Another two features — bonfires, which did not disturb graves but overlapped them — are believed to have been related to post-funeral ceremonies. C14 dating (AD 985–1043, cf. Fig. 21) demonstrates that the functioning of the cemetery in Gołuń should be dated to between the late 10th and the mid-11th c. This is also coherent with the results of a typological-chronological analysis of the discovered finds: such as first of all the Type M axe (finds from Greater Poland are dated to the first half of the 11th c.), Type I iron spurs (chiefly dated to the 10th-mid-11th c. in Central and Northern Europe), and a silver bead taken from an earring of Type Świątki, which were in use from the mid- 10th to the late 11th c., or perhaps only to the mid-11th c. Two glass polyhedral mosaic beads with a few groups of “eyelets,” probably coming from Scandinavia or Rus’, are dated to about 1000 and they belong to artefacts with a more precise chronology among those found in the “Gołuń” necropolis. Both temple rings found in the cemetery are dated to between c. the mid-10th c. and the early (?) 13th c. However, their small dimensions (Variant A according to Kóčka-Krenz) rather suggest the first half of this period. Furthermore, the co-occurrence of clay vessels of the Type Menkendorf-Szczecin and Type Vipperov demonstrate that we are dealing with partially slow-wheel made forms which became obsolete and the occurrence of fully slow-wheel made vessels. Therefore, it is justified to propose the first half of the 11th c. as the chronology for the pottery finds. Phyllite whetstones have one quality which confirms the assumed chronology of the cemetery, as in the Baltic Sea zone they have been most commonly discovered among finds from the 10th–11th c. Bronze bell-shaped pendants and staved buckets with iron rims are most often recorded in Poland in necropolises dated to the 10th/11th–11th c. The remaining artefacts, such as the fire striker, the hoof, some other types of beads and the bronze fitting of the leather sheath of a knife, although having a broader chronology, are also discovered in grave inventories which are contemporary to the cemetery in Gołuń. Furthermore, the fittings of knife sheaths with extended upper parts (as it is the case with the Gołuń find) occurred already in finds from early phases in Birka. The sparse stratigraphic relations between the graves, their low number and the relatively small area of the necropolis also suggest that it was in use for a rather short period of time. The necropolis in Gołuń belongs to a type of Early Medieval row cemeteries, which were not located next to churches. It is possible to isolate two zones of this burial ground. The main one — the southern, western and northern parts — consisted of 4 rows, running from the north to the south. However, the arrangement of some parts (especially the central one) is disturbed (Fig. 5). The cemetery with such a spatial layout is adjoined from the south-east by a much smaller cluster of 17 graves (2–3 rows), some of them overlapping each other. Within these two main parts of the necropolis one could make an attempt at isolating smaller units of division. This brings some order and reveals a better spatial organization of the cemetery in Gołuń. This is a hypothetical division, as no traces of fences were recorded in the course of excavation works. When analysing the positions of the graves in the cemetery in Gołuń one can isolate as many as 10 such smaller zones/quarters, which were marked with Roman letters from I to X (Fig. 22). The central part of the necropolis in Gołuń is taken up by Quarter I, with dimensions of c. 8 × 10 m. Only 4 graves were located in it, but they stand out with regard to their grave furnishings. In an empty square which can be seen in the centre of the southern part of the cemetery in Gołuń, no remains were discovered, which could imply an existence of any structure fulfilling a role of a sacral building, e.g., a small wooden church or a cemetery chapel. On the basis of the number of discovered graves and taking the data on destroyed burials into consideration, one can suppose that the cemetery was used by a small local community for some dozen years. Among the finds which were recorded together with the burials of the dead, one’s attention is attracted to grave goods which testify to the formation of a group of warriors, related to the Early Piast monarchy — which was coming into existence at that time. There is no doubt that two women buried with necklaces composed of 9 beads each, belonged to the group of wealthier members of the community using the necropolis. The knife in a leather sheath which is fitted with a bronze sheet with rich ornamentation, which was found in Grave 30, should also be regarded as a luxurious artefact. The analysis of the Archaeological Record of Poland’s research results, demonstrated that the cemetery is situated on the edge of an area which was used in an enormously intensive manner in the Early Middle Ages. The cemetery in Gołuń was probably one of the burial grounds which were used by this broader community, inhabiting the mentioned settlements.
Źródło:
Studia Lednickie; 2015, 14; 15-176
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naprom, Powiat Ostróda (Gross Nappern, Kr. Osterode) wczesnośredniowieczne cmentarzysko w świetle danych archiwalnych
Naprom, Ostróda county (Gross Nappern, Kr. Osterode). The Cemetery from the Early Medieval Period in the Light of Archival Data
Autorzy:
Wadyl, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365761.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
wczesne średniowiecze
Prusowie
pogranicze mazowiecko-pruskie
obrządek pogrzebowy
cmentarzyska
archiwalia
Carl Engel
Early Medieval Period
Old Prussians
Polish-Masovian borderland
burial
customs
cemeteries
archival sources
Opis:
The cemetery discovered in the village of Naprom, Ostróda County (former Gross Nappern, Kr. Osterode) is not known in the archaeological literature. Contemporary knowledge of the necropolis comes from the article: Prussians in the early Middle Ages and the outline of their material culture. The content can be inferred that the discovered site was a vast necropolis, within which a large number of sepulchral objects were uncovered. Some information about the discovery can be found in the articles by C. Engel published in the daily press in the 1930s. (Königsberger Stadtspiegel, Johannisburger Zeitung). During the archival inquiry carried out in the Archäologisches Landesmuseum Schloss Gottdorf in Schleswig (the so-called Rudolf Grenz’s files) and the Museum für Vor- und Frühgeschichte in Berlin (the archives of the former Prussia-Museum) interesting unpublished materials concerning the burial ground in Gross Nappern were found. During his journey in Ostróda and Lidzbark county in 1931 Carl Engel carried out a trial excavation. In the trench two cremation graves covered with stone constructions were discovered. The potsherds were the only artifacts found in the graves (on the basis of the description these can be dated back to the 11th – 1st half of 13th c.). The owner of the grounds, where the graves were discovered reported that in the vicinity of the excavated graves there used to be a barrow (it was destroyed around 1905, and the stones from the mound were used during the construction of the barn). That was the reason why C. Engel came back to the village of Naprom to excavate the destroyed barrow.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 3-10
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Saint Adalbert – Apostle of Prussia His family environment and residence in Libice
Autorzy:
Mařik, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365855.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Święty Wojciech
ród Sławnikowiców
Libice nad Cidlinou
Prusy
Czechy
we wczesnym średniowieczu
St. Adalbert of Prague
Slavník family
Libice Cidlinou
Prussia
Early Medieval Bohemia
Opis:
Gród Sławnikowiców w Libicach pojawia się w Kronice Kosmasa jako siedziba rodowa i miejsce narodzin św. Wojciecha. W 995 r. gród został zaatakowany przez wojska Przemyślidów, a większość rodziny Wojciecha poniosła wówczas śmierć. Następne źródła dotyczące Libic pojawiają się dopiero w 1107 r. w związku ze śmiercią Bożeja, kasztelana w Libicach, i jego syna Boruta. Ostatnim pisemnym świadectwem dotyczącym Libic jako grodu (oppidum) jest wzmianka z 1130 r. W 1227 r. w inwentarzu majątku klasztoru na Zamku Praskim Libice wymienione są już tylko jako wieś. Na miejscu dawnego grodu przez wiele lat prowadzono wykopaliska archeologiczne, które rozpoczął w końcu XIX stulecia Jan Hellich z Podiebrad. Początkowo za sprawą Rudolfa Turka, który od 1949 r. prowadził wykopaliska w Libicach, wysuwano koncepcję jakoby gród stanowił centrum potężnego rodu Sławnikowiców, którzy w drugiej połowie X w. kontrolować mieli prawie połowę terytorium czeskiego, a tragiczne wydarzenia z 995 r. stanowiły efekt długiej rywalizacji z rządzącymi księstwem czeskim Przemyślidami i ostateczne zakończenie ich zabiegów o ujednolicenie panowania nad Czechami. Niniejszy artykuł pokazuje proces falsyfikacji wcześniejszych poglądów, który rozpoczął się już w drugiej połowie lat 90-tych. Podjęte na nowo badania archeologiczne i numizmatyczne z pozyskanych w trakcie wykopalisk monet pozwoliły obalić hipotezę o stopniowo rosnącym napięciu między władcami Czech a rodem Sławnikowiców – pretendującym rzekomo do zajęcia ich miejsca. Zweryfikowano także poglądy na temat wielkości dominium Sławníka. Dużo nowych danych dostarczyły również badania nad środowiskiem naturalnym oraz zagospodarowaniem przestrzennym grodu i sąsiadującej z nim osady oraz cmentarzyska. Ostatecznie okres funkcjonowania grodu jako siedziby elit związanych z rodem Sławnikowiców obejmował koniec IX do co najmniej XI w. Wykopaliska pokazują, że także po upadku rodu Sławnikowiców gród w Libicach, jako znajdujący się na skrzyżowaniu ważnych szlaków, pełnił nadal swoją rolę. Podobny horyzont chronologiczny wykazuje także cmentarzysko. Pochówki tu odkryte datować można na okres od przełomu IX i X do połowy X w. Drugi okres to pochówki datowane od końca X do pierwszej połowy XI w. Na drugą połowę X w. datować można również ruiny libickiego kościoła.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 293, 3; 457-483
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarby wielkopolskie z początków państwa polskiego
Greater Poland’s Hoards from the Beginnings of the Polish State
Autorzy:
Kurnatowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531926.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
skarby wczesnośredniowieczne
znalezisko gromadne
początki państwa polskiego
kontakty handlowe
szlaki dalekosiężne
early medieval hoards
multiple finds
beginnings of the Polish state
trade relations
long-distance routes
Opis:
In the 9th–11th c., hoards consisting of silver coins and ornaments chiefly occured in the Baltic zone and they are a kind of distinguishing mark of this zone against the background of other European countries. These hoards present archaeological sources which allow for the examination of various aspects of the culture and civilisation of those days. In the territory of northern Poland, especially in Pomerania, there are known hoards which are dated to as early as the 9th c., or even the 8th/9th centuries. On the other hand, in the territory of later Greater Poland, hoards mainly appear in the first half of the 10th c. They become more widespread in the second half of the 10th and in the 11th c. These hoards can be roughly divided into so-called dirham hoards and somewhat later ones, which contain Western coins. The map of the distribution of early medieval hoards in Greater Poland shows an evident concentration of such finds in the hinterland of the most important centres of the arising state of the Piasts—in the vicinity of strongholds in Giecz, Gniezno and Poznań, as well as in the hinterland of Ostrów Lednicki and Kruszwica. There are various hypotheses in scholarly literature which attempt at explaining this phenomenon. The distribution of hoards was related to the trade routes of those days. The relation of the hoards to a defined group of contemporary society was also pointed out. At that time, a group of magnates in the entourage of the duke was in the process of formation. These magnates lived in the neighbourhood of the especially significant centres of the arising state and they were believed to actively participate in the exchange of goods, especially long-distance ones. Another issue is the reason behind the deposition of hoards in the ground. Comparative studies incline the researcher to assume that artefacts made from precious metals which were deposited in the earliest of Great Poland’s hoards may have come from ceremonial exchange, or, more precisely, from gifts granted by the ruler to his men. However, another possibility must also be taken into consideration. The person who deposited the hoard was not doing this in order to temporarily secure it and to be able to extract and use it at some later time. Rather, in contrast to this, the deposition of the hoard had a completely different meaning: a non-economic and non-prestige one. It could be assumed that the deposition of the hoard was (at least in some cases) related to magical or cult activities. Such practices have been well-known since Antiquity.
Źródło:
Studia Lednickie; 2014, 13; 19-26
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludwik, Otton, Henryk i „Dziecko śniegu”. Literatura dworska i kultura duchowieństwa w literaturze wczesnego średniowiecza
Ludwig, Otto, Henry and “The Snow Child”. Courtly literature and clergy culture in early medieval literature
Autorzy:
Schiewer, Hans-Jochen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177374.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wczesnośredniowieczna literatura niemiecka
X–XIII wiek
król niemiecki Henryk III
literatura dworska
early medieval German literature
10th to 13th centuries
German King Henry III
courtly literature
Opis:
In this article, the author presents literary considerations on the 11th-century poem “Snow Child” from the “Cambridge Songs” (Carmina Cantabrigiensia) collection as an important element of courtly literature and clergy culture in the early Middle Ages.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 4(35); 11-32
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vignetten von Konstantinopel in den Mittelalterlichen und Frühneuzeitlichen Karten. Die Entwicklung eines Graphischen Topos der Stadt (Winiety Konstantynopola na mapach średniowiecznych i wczesno-nowożytnych. Ewolucja graficznego toposu miasta)
Vignettes of Constantinople in the medieval and early modern maps. The evolution of a graphic topos of the city
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613062.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Konstantinopel
Vignetten
mittelalterliche und frühneuzeitliche Karten
medieval and early modern Maps
Constantinople
vignettes
Opis:
The article is based on the analysis of 45 vignettes of Constantinople, which are on the maps created in the years 775-1679. This study has been divided into two parts. The first part contains „metrics” of the analyzed maps (1-41B), arranged in chronological order, and table (I), in which reproductions of the above-mentioned 45 vignettes of the Greek Metropolis were placed. The layout of this table corresponds with the layout of the „metrics” of the maps. The second part of the article consists of seven tables (II-VIII), in which the material from table I was used. These tabular statements represent different variants of the graphic topos of Constantinople, accompanied by analytical comments. And so table II groups vignettes presenting Constantinople as a fortified town. Table III collects, in turn, vignettes that depict the City as a donjon or burg. Table IV contains the vignettes on which Constantinople has a scheme of the defensive city gate. Table V, in turn, shows the evolution of the graphic topos of the City, in which the elements of sacral architecture dominate, emphasizing the importance of Constantinople as one of the capitals of Pentarchy. Table VI, on the other hand, collects mini view (vedute) of the Greek Metropolis. In turn, Table VII shows the city’s fortifications from the profile, and in front of them locates the Genoese district of Pera, lying on the other side of the Golden Horn. Finally, the last table (VIII) presents the vignettes whose graphic content does not fit into any of the above mentioned topoi. As a consequence, the article distinguishes six graphical topoi of Constantinople (Table II-VII), which can be found on its cartographic vignettes between 775 and 1679.
Artykuł jest oparty na analizie 45 winiet Konstantynopola, które znajdują się na mapach powstałych w latach 775-1679. Opracowanie niniejsze zostało podzielone na dwie części. Pierwsza część zawiera „metryki” analizowanych map (1-41B), ułożone w porządku chronologicznym, oraz tabelę (I), w która umieszczono reprodukcje wspomnianych wyżej 45 winiet greckiej metropolii. Układ tej tabeli koresponduje z układem „metryk” map. Druga część artykułu składa się z siedmiu tabel (II-VIII), w których wykorzystano materiał z tabeli I. Te tabelaryczne zestawienia przedstawiają różne warianty graficznego toposu Konstantynopola, a towarzyszą im analityczne komentarze. I tak tabela II grupuje winiety prezentujące Konstantynopol jako miasto-twierdzę. Tabela III zbiera z kolei winiety, które wyobrażają Miasto w formie donżonu lub burgu. Tabela IV zawiera winiety, na których Konstantynopol posiada schemat bramy obronnej. Z kolei tabela V ukazuje ewolucję graficznego toposu miasta, w którym dominują elementy architektury sakralnej, podkreślając znaczenie Konstantynopola jako jednej ze stolic Pentarchii. Natomiast tabela VI zbiera mini-weduty greckiej metropolii. Z kolei tabela VII ukazuje fortyfikacje Miasta z profilu, a naprzeciw nich lokalizuje genueńską dzielnicę Pera, leżącą po drugiej stronie Złotego Rogu. Wreszcie ostatnia tabela (VIII) przedstawia te winiety, których graficzna treść nie przystaje do żadnego z wyżej wymienionych toposów. W konsekwencji artykuł wyróżnia sześć graficznych toposów Konstantynopola (tab. II-VII), uchwytnych na jego kartograficznych winietach między rokiem 775 a 1679.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 70; 395-448
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacje po końcu świata
Interpretations after the end of the world
Autorzy:
Śnieżko, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041771.pdf
Data publikacji:
2017-09-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
medieval and early modern literature
methodology of literary studies
interpretation
empathy
affect
poetology of insight
Opis:
The topic of the article is an analysis of the positions of today’s interpretations of the old Polish literature. Firstly, the position of the interpreter was examinated in the context of the methodological map of medieval, Renaisssance and Baroque studies in Poland. Secondly, it is about the chronological location of the interpreter, generally beyond the horizon of medieval and early modern authors’ expectations toward future readers, that was limited by the eschatological perspective (near the end of the world). The issues of empathic references and affective reactions have also been raised, which are considered here as a stimulating experience of “recognizing continuity” between the ancient and present epochs. At last, the article presents the justification for the interpretative practice that could be called “the poetology of insight” – in reference to the remarks by Roland Barthes and Hans Ulrich Gumbrecht.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2017, 30; 169-183
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herchenefreda. Trzy listy do syna Dezyderego
Autorzy:
Chudzikowska-Wołoszyn, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158116.pdf
Data publikacji:
2022-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Herchenefreda,
pareneza wczesnośredniowieczna
edukacja w Państwie Franków
listy merowińskie
epoka merowińska
święty Dezydery z Cahors
Herchenefreda
early medieval paraenesis
Merovingian letters
Merovingian era
education in the Frankish state
Saint Didier of Cahors
Opis:
Prezentowany tekst zawiera przekład trzech listów, które w pierwszej połowie VII w. merowińska arystokratka Herchenefreda napisała do swojego syna Dezyderego, wpływowego możnego i przyszłego biskupa Cahors. Przekład poprzedzony został wstępem, w którym czytelnik odnajdzie szkicowo zarysowany kontekst epoki, informacje na temat życia Herchenefredy oraz Dezyderego, a także tematykę poszczególnych listów. Korespondencja merowińskiej arystokratki ostatecznie znalazła się w anonimowych dziejach świętego Dezyderego i w ten sposób także ocalała od zapomnienia. Niekwestionowanie ubogaca ona zasobną merowińską tradycję epistolarną. Przede wszystkim z uwagi na samą autorkę – świecką możną - która w tak przeważającym gronie współczesnych jej męskich twórców pretenduje do miana rara avis.  Zwraca uwagę także osobisty i emocjonalny ton omawianej matczynej korespondencji. Listy są ważnym świadectwem wczesnośredniowiecznych relacji rodzicielskich, statusu szlachetnie urodzonych matron, ich wykształcenia oraz powinności względem rodu, męża, synów i wreszcie także całej chrześcijańskiej wspólnoty.        
The present paper contains a translation of three letters written in the first half of the seventh century by the Merovingian aristocrat Herchenefreda to her son Deisider, an influential nobleman and future bishop of Cahors. The translation is preceded by an introduction, in which the reader will find a sketch of the context of the period, information on the lives of Herchenefreda and Dezydier, and the subject matter of the individual letters. The correspondence of the Merovingian authoress eventually found its way into the anonymous history of St. Désider and has thus also been saved from oblivion. It undoubtedly enriches the rich Merovingian epistolary tradition. First of all because of the author herself - a secular noblewoman - who in such a predominant group of her male contemporaries pretends to be a rara avis. Also notable is the personal and emotional tone of the maternal discussed correspondence.  The letters are an important testimony to early medieval parental relations, the status of noble matrons, their education, and their duties to their family, husband, sons, and ultimately the entire Christian community. 
Źródło:
Vox Patrum; 2022, 83; 507-520
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady prac górniczych w Libiążu pow. Chrzanów
Traces after mining works in Libiąż, Chrzanów County (Poland)
Autorzy:
Rozmus, D.
Szymaszkiewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/122129.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
górnictwo wczesnośredniowieczne
górnictwo kruszcowe srebra
górnictwo kruszcowe ołowiu
halsztacki wytop
produkcja ozdób ołowianych
wyrobiska
szyby kopalniane
chodniki kopalniane
early medieval lead
silver mining
hallstatt smelting of metals
production of lead ornaments
mining pits
shafts
drifts
Opis:
Przedmiotem artykułu są wyniki nadzoru archeologicznego przeprowadzonego w 1988 r. po odkryciu szybów górniczych w Libiążu. Jest to jeden z rzadkich przykładów badań archeologicznych na reliktach górnictwa kruszcowego, na obszarach pogranicza Górnego Śląska i Zachodniej Małopolski. Podczas nadzoru archeologicznego nad pracami budowlanymi natrafiono na szyb, od którego odchodziły promieniście chodniki poziome w liczbie przynajmniej trzech. Chodniki występowały na głębokości 2,5–3 m, w warstwie skalnej dolomitu o niezbyt zwartej strukturze. Poziome wyrobiska miały płaski spąg, w miarę wyrównane ociosy i łukowato sklepiony strop. Ich szerokość wynosiła około 100 cm a wysokość około 80–100 cm. Jeden z chodników posiadał rozgałęzienie. Prawa odnoga, była ściśle zasklepiona regularnie ułożonymi bloczkami dolomitu. Tajemniczo przedstawia się chronologia znalezisk. Najprawdopodobniej związane są one z wczesnośredniowiecznym górnictwem kruszcowym. Prawdopodobne jest też postawienie hipotezy, że związane są one z okresem halsztackim. Byłyby zatem śladami prac górniczych prowadzonych przez ludność kultury łużyckiej, która na omawianym regionie (cmentarzysko ciałopalne w Żarkach, około 5 km od miejsca odkrycia szybów) eksperymentowała z wytopem ołowiu z lokalnych rud i produkcją z niego ozdób znalezionych pośród darów grobowych.
The article is devoted to the results of archaeological supervision conducted in 1988 afer the discovery of mining shafts in Libiąż. This is one of the rare examples of archaeological studies in the relic of ore mining, in the border areas of Górny Śląsk and Zachodnia Małopolska. During the archaeological supervision and the construction work a vertical shaft was discovered, from which spread at least 3 horizontal drifts projected in a radial manner. The drifts were located at the depth of 2.5–3 m in a dolomite rock layer whose structure was of relatively poor density. The horizontal tunnels (adits) had a flat bottom, relatively straight lateral walls and an arched vault. Their width was about 100 cm and their height was about 80-100 cm. One of the tunnels bifurcated – there was a side tunnel, oriented at about 25 degrees. The chronology of the finds is a source of mystery. Most probably the finds are associated with early medieval ore mining. One may also venture a legitimate hypothesis that they may be associated with the Hallstatt period. Therefore they are the traces of the mining work which was conducted by the people who represented Lusatian culture and experimented with the technology of smelting lead from local ores and with the production (from this material) of ornaments found among the burial gifs in the region in question (a cremation grave in Żarki located about 5 km from the place where the shafts were discovered).
Źródło:
Hereditas Minariorum; 2017, 4; 209-220
2391-9450
2450-4114
Pojawia się w:
Hereditas Minariorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza trwałych izotopów węgla i azotu w szczątkach osobników pochowanych na grodzisku w Grzybowie
Analysis of stable isotopes of carbon and nitrogen in the remains of individuals buried in the Grzybowo stronghold
Autorzy:
Lisowska-Gaczorek, Aleksandra
Szostek, Krzysztof
Wrzesiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176151.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
stan. 1
wczesnośredniowieczne groby szkieletowe
analiza trwałych izotopów węgla i azotu
rekonstrukcja diety osobników
Grzybowo
site 1
early medieval skeletal graves
analysis of stable isotopes of carbon and nitrogen
reconstruction of the diet of individuals
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań izotopowych kości ludzkich z dwóch grobów szkieletowych odsłoniętych w trakcie badań wykopaliskowych w roku 2018. Materiał badawczy stanowiły zęby ze szkieletu osobnika dorosłego, mężczyzny zmarłego w wieku Maturus (grób nr 1/2018) i zęby dziecka zmarłego w wieku Infans I (grób nr 2/2018). Jako materiał porównawczy w badaniach wykorzystano kości długie i ząb zwierząt z obiektów, w które wkopane były groby. Rekonstrukcję diety osobników przeprowadzono poddając analizie 8 prób – cztery pobrane ze szkieletów ludzkich i cztery z kości zwierzęcych
The article presents the results of isotopic studies of human bones from two skeletal graves uncovered during the 2018 excavations. The study material consisted of teeth from the skeleton of an adult male who died at the age of Maturus (grave no. 1/2018) and teeth of a child who died at the age of Infans I (grave no. 2/2018). Long bones and a tooth of animals from the sites into which the graves were buried were used as comparative material in the study. Reconstruction of the diet of individuals was carried out by analysing 8 samples – four taken from human skeletons and four from animal bones.
Źródło:
Studia Lednickie; 2022, 21; 285-299
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja doliny Darżyńskiej Strugi jako efekt procesów naturalnych i antropogenicznych
The evolution of the Darżyńska Struga valley as a combined effect of natural and anthropogenic processes
Autorzy:
Florek, W.
Majewski, M.
Machajewski, H.
Gałka, M.
Pajewska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294426.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
dolina rzeczna
neolit
epoka brązu
okres przedrzymski
okres rzymski
okres wędrówek ludów
wczesne średniowiecze
osady deluwialne
aluwiacja
river valley
Neolithic
Bronze Age
pre-Roman Periode
Roman Periode
Great Migration Periode
Early medieval Periode,
eluvial deposits
alluviation
Opis:
Badany obszar był przez ponad 30 lat przedmiotem zainteresowań archeologów, którzy odkryli tu wielokulturowe stanowisko obejmujące niemal cały okres od schyłku neolitu po wczesne średniowiecze.Wlatach 80. ubiegłego wieku wykonano pierwsze prace geomorfologiczne i geologiczne, które dały obraz daleko idących zmian dna doliny i ich zboczy, ale nie dały jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jakie przyczyny i w jakim okresie je spowodowały.Wostatnim czasie przeprowadzono rozpoznanie paleobotaniczne, które wskazało przede wszystkim na istnienie wielu luk sedymentacyjnych w osadach organicznych, ale dostarczyło też dowody na znaczne przekształcenia środowiska doliny Darżyńskiej Strugi, które dokonywały się zarówno u schyłku plejstocenu, jak i w średniowieczu.
The investigated area has been researched by archaeologists, who discovered a multi-cultural site spanning the period from the latest Neolithic to the early medieval times, for more than 30 years. The first geomorphological and geological study, carried out in the 1980s, led to the recognition of substantial changes in the morphology of the valley floor and the valley sides, but left the question of their causes open. The more recent palaeobotanical prospecting revealed numerous hiatuses in the organic sedimentary record and indicated considerable environmental change in the Darżyńska Struga valley which took place in the latest Pleistocene and in the Middle Ages.In the latest Pleistocene the direction of meltwater drainage was to the south, using a part of marginal esker depression. After the valley of Łupawa was incepted, meltwater eroded a valley tract which is now the lower reach of the Darżyńska Struga. An erosional pavement (bed armour) originated in this way, currently underlying the valley fill. Parallel to climate change and increase in rainfall, particularly after the climatic optimum, peat accumulation commenced. In the Subboreal period Neolithic settlements were established in the proximity of the valley, quickly followed by intense denudational processes. The respective deposit is sandy diamicton of agricultural origin, prograding from the slopes onto the valley floor. Alluviation took place in the Middle Ages, as testified by pollen analysis and macrofossils from peat sediments, and was the consequence of floods redistributing slope sediments over peaty substratum. In the recent times channelization and drainage works have resulted in water level lowering in both the channel and within the floodplain.
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 7; 43-52
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akty woli w myśli średniowiecznej: od św. Augustyna do Wilhelma z Auxerre
The First and Second Orders of the Will in Medieval Thought: From Augustine to William of Auxerre
Autorzy:
Michałowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488481.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pragnienia pierwszego i drugiego rzędu
złożoność woli
warunkowość woli
etyka wczesnośredniowieczna
etyka dwunasto- i trzynastowieczna
first and second order desires
the complexity of the will
the conditionality of the will
early medieval ethics
12th and 13th century ethics
Opis:
Koncepcja autonomii osoby Harry’ego Frankfurta, uznawana obecnie za jedną z ważniejszych teorii autonomii, podkreśla istotną rolę zdolności podmiotu moralnego do świadomej refleksji nad sobą i swoim życiem i ufundowana jest na zdolności podmiotu do formułowania pragnień pierwszego oraz drugiego rzędu. Intrygujące, że już w myśli średniowiecznej daje się zauważyć propozycje, które budują prekursorski wobec współczesnych teorii obraz podmiotu moralnego, odnosząc się do złożonej struktury woli, jak również dwurzędowości jej aktów. W niniejszym artykule śledzę rozwój terminologii oraz argumentacji wykorzystywanej w tych średniowiecznych koncepcjach, które odwołują się do pragnień pierwszego oraz drugiego rzędu oraz rozróżnień między różnymi aktami woli. Skupiam się na koncepcjach powstałych do pierwszej połowy XIII wieku wprowadzających do debaty woluntarystycznej terminologię, niuanse pojęciowe oraz argumentację, która stanie się punktem wyjścia dla późnośredniowiecznych teorii woli.
Harry Frankfurt’s concept of autonomy that has been acknowledged as one of the most important theories of autonomy underlines the essential role of a moral agent’s ability to reflect on herself and her life. The core element of the concept is the ability of a moral agent to formulate first as well as second order desires. Intriguing seems the fact that we can find the concepts referring to the complexity of the will and its first and second order acts already in medieval thought. In this paper I examine the development of the terminology and argumentation employed in these medieval concepts which analyze first and second order acts of the will as well as the subtle difference between various acts of the will. I focus on the concepts formulated until the first half of the 13th century pointing out to the terminology and arguments which became the point of departure for late medieval theories of the will.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 151-172
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnośredniowieczny srebrny skarb z Tarnowa (Łekna). Informacje na temat jego odkrywania
An Early Medieval Silver Hoard from Tarnowo (Łekno). Data on the Process of Its Discovery
Autorzy:
Wyrwa, Andrzej Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532211.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Łekno
Tarnowo Pałuckie
Hedeby
łekneński kompleks osadniczy
rotunda w Łeknie
skarb wczesnośredniowieczny
denar Bolesława Chrobrego
dirhemy,
ozdoby,
monety czeskie
monety saskie
Łekno settlement complex
rotunda in Łekno
early medieval hoard
denar of Bolesław the Brave
dirhams
ornaments
Bohemian coins
Saxon coins
Opis:
The silver hoard from Site Ł5 in Łekno, the Wągrowiec Commune, which was discovered in 2007 and which was subsequently examined up to 2014, is a scattered one. As a consequence of ploughing and denudation, it was dragged over a quite vast area (see Fig. 5). It constitutes Part III of a hoard which was discovered here in 1861 by Wojciech Jankowiak and Antoni Łukaszewicz. Based on our findings, it can be said beyond doubt that it was found in the field of A. Łukaszewicz (Figs. 2, 3, and 4). Its Part II was gathered as a result of the activities of “treasure hunters” in 2004 [Bogucki 2006b]. This hoard (Parts I–III), as it can be said, based on hitherto preliminary findings (examinations are still in process), was deposited in a “trade settlement” situated to the west of the suburbium and the stronghold at Sites Ł3 and Ł4 in Tarnowo Pałuckie—that is, Medieval Łekno (see Figs. 1 and 2) in the late 10th c.—or in the first five years of the 11th c. at the latest. It occurred in the layer of humus and in the upper zone of Cultural Layer I (Trenches I, II, and III—cf. Fig. 5). It is a scattered-type hack-silver hoard. In the years 2007–2014, in the course of surveys and excavations, more than 630 finds related to the discussed hoard were discovered. Together with its 19th c. part (Part I) and Part II from 2004, it contains more than 841 finds. The contents of Part III of the hoard, discovered in 2007–2014, include: whole and fragmented coins, fragments of silver and cast lead/silvered jewellery, silver clumps, and wires. Concerning the coins, there are: Arabian dirhams (hacked) from the Abbāsid, Sāmānid and possibly Buvaihid?, Hamdānid?, and Ziyārid? dynasties (dated to between c. 815 and c. 976, according to the analysis by D. Malarczyk); silver coins (whole and fragmented)— according to a preliminary analysis by Z. Bartkowiak, they are West European: German denars of Otto and Adelheid, Heinrich, Otto, denars from the Cologne mint (?), Bavarian denars; Danish half-bracteates (Hedeby); denars of the Bohemian type, including a hybrid of a Bohemian denar, cross denars of Type I; Byzantine coins of Constantine VII and Roman II (945–959). A hitherto unknown hybrid of the Princes Polonie denar of Bolesław the Brave is also related to this assemblage [Bogucki 2006b, p. 181–182 ff.) The silver hoard from Tarnowo Pałuckie (Łekno) is a very significant find for defining settlement changes in the centre of the Łekno settlement complex, its settlement, economic-trade and architectural-construction structures, as well as for broader cultural phenomena within Greater Poland and its relations to the European cultural circle. All the finds from Part III of the hoard (coins, jewellery, silver clumps and wires, other finds) underwent detailed numismatic and art history studies, as well as specialist examinations—detailed non-invasive metallographic examinations and conservation ( J. Strobin and M. Sawczak). The results of these examinations and the hoard itself (the catalogue with specialist examinations) will be published in a separate monograph devoted to this discovery after all the examinations are completed. Apart from the planned monograph, details of a 9th c. sword scabbard chape from this hoard have already been published [Wyrwa, Janiwski 2014].
Źródło:
Studia Lednickie; 2014, 13; 95-111
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osadnictwo wczesnośredniowieczne i z okresu nowożytnego na stanowisku nr 4 w Zambrzycach Starych, gm. Rutki, woj. podlaskie
Early medieval and post-medieval settlement at site no. 4 in Zambrzyce Stare, Rutki Commune, Podlaskie Voivodeship
Autorzy:
Trzeciecki, Maciej
Affelski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896881.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Early Middle Ages
post-medieval period
settlement
ceramics
Opis:
The article presents the analysis of two settlement phases discovered at a site in Zambrzyce Stare in relation to the construction of the S-8 road. The authors present settlement relics from the early Middle Ages (12th century) and the post-medieval period (15th-17th centuries).
Źródło:
Raport; 2017, 12; 169-197
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:
Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klauzura północno-wschodniej Azji na mapach średniowiecznych i wczesnonowożytnych
The enclosed area of North-East Asia on the Medieval and Early Modern world maps
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614277.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gog i Magog
ludy zamknięte
Wrota Kaspijskie
mapy średniowieczne i wczesnonowożytne
Gog and Magog
the Inclosed Nations
Caspian Gates
Medieval and Early Modern World Maps
Opis:
The present article explores 44 medieval and early modern world maps. The subject of research are three graphic topoi, that evoke the image of the biblical and historical enemy from the north: Gog and Magog, Caspian Gates (Portae Caspiae) and the inclosed nations (inclusae nationes). These topoi were localized in north-east Asia. For this reason the title of the article includes the concept of the enclosed area of north-east Asia. There are also analyzed vignettes of the cities, which are located on the territory of the enclosed area. The aim of the article is to show the changes which over several centuries have occurred within the interpretation of these three topoi. This evolution has been closely associated with the expansion of geographical horizon of Europeans. Geopolitical and historical changes were also an important factor of this evolution. All these elements have an impact on the way of looking at the enclosed area of north-east Asia. Important factor was also philosophy and theology. Slows fear of the enemy from the north gave way to curiosity, and curiosity prompted the Europeans to get to know this part of Asia. Graphical topos has been replaced by geographical knowledge, that has been transferred to the maps.
Źródło:
Vox Patrum; 2016, 65; 211-344
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Knowing Without Digging? Non-invasive Research of the Krzczonów Earthwork and its Surroundings
Autorzy:
Wroniecki, Piotr
Brejcha, Roman
Sikora, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497949.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Krzczonów
non-destructive archaeology
motte-type castle
Late Medieval Period,
Early Modern Period
Opis:
The topic of this paper is a non-invasive research case study of a protected monument mound in Krzczonów, Świętokrzyskie voivodeship in Lesser Poland. It explores the possibilities of noninvasive methodological approaches in the recognition of archaeological sources by asking whether it is possible to procure relevant information without conducting excavations. A new interpretation of the mound’s function and chronology is based on data derived from multimethod field surveys including remote sensing (satellite imagery, UAV, light aircraft, ALS), geophysical (magnetic gradiometry, earth resistance), total station measurements and analytical field walking prospection along with comparison of archival field-walking data. We would like to hypothesize that, contrary to the protected monument list, the Krzczonów earthwork is not a prehistoric feature but could be related to the end of 14th up to the beginning of the 16th century. In this case it could be understood as a remnant of a motte-type castle
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2017, 12; 177-198
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gegenwart und Zukunft der älteren deutschen Literatur in der polnischen Germanistik
Autorzy:
Górecka, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700317.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
Medieval German literature, Poland, presence and future of early German literature, academic curricula
Opis:
The German literary heritage from the period between Middle Ages and Modern Times (8th-17th cc.) has an unquestionably high status in German Studies in the German-speaking countries. Hence, German Medieval Studies are widely acknowledged as an indisputably vital research domain. Austrian, German and Swiss academic institutions recognize German Medieval Studies as one of the three main autonomous components in German Studies – the other two being modern German Literature and Linguistics. This division is also mirrored in the academic curricula and the regulations concerning the scope of academic examinations. German Medieval Studies have a completely different status in countries other than the above, including Poland. In Poland, there can be no mention of institutional equality between the three components listed above. As can be inferred from the changes affecting the majority of programmes offered by the Institutes of German all around Poland, academic curricula seem to increasingly marginalize the early German literary legacy. The knowledge about the Medieval, Modern or Baroque texts is presented mostly, and sometimes exclusively, through curricular lectures. In some academic programmes, literature starts with the 18th century texts onward. This marginalized status of German Medieval Studies in the Polish Academia manifests itself correspondingly in the two branches of research: specializations and publications. Drawing upon the relevant German and English-language literature, the author of this paper would like to convince the Polish milieus of the specialists in German Studies of how important Old German literature is. The author also puts forward a postulate that in both the scientific and the didactic discourse within German Studies, the early German literary legacy should be given the position it rightly deserves.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2015, 4, 4
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ starożytnej schematyzacji mnemotechnicznej na kartografię średniowieczną i wczesnonowożytną
The influence of the ancient mnemonic schematisation for medieval and early-modern cartography
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612173.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kartografia średniowieczna
kartografia wczesnonowożytna
mnemotechnika
schematyzacja
medieval cartography
early-modern cartography
mnemonics
schematisation
Opis:
The article analyzes the ancient geographical schemes seen on the 75 medieval and early modern maps. Here distinguishes three types of schemes: 1. geographical and geometric, 2. chorographic, 3. topographic. The first type is based on the Globe of Crates of Malos and the acrostic of the name Adam. The second type includes Sicily, having a triangle scheme; Sardinia, having the shape of a human foot; Cyclades and Orkney, taking the form of a circle; Italia, having the shape of a triangle, a quadrangle, bull horns or the famous „Stivale”; Spain also schematized in the form of a triangle; Alps presented as ramparts of Italy and the mouth of the Nile, Rhine, Danube, Ganges and Indus in the form of the Greek letter delta. An example of the third type is the Caspian and Nubian Gates. The conclusion of the article is that, among the great number of ancient geographical schemes, medieval cartography preserved only those that survived in the encyclopedic works of such authors as Pliny, Solinus, Orosius, Macrobius, Martianus Capella, Isidore of Seville and Rabanus Maurus.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 285-375
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Winiety metropolii pentarchii na mapach średniowiecznych i wczesnonowożytnych
Vignettes of the pentarchy on the medieval and early modern world maps
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613656.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Pentarchia
winiety
mapy średniowieczne i wczesnonowożytne
Pentarchy
vignettes
medieval maps
early modern maps
Opis:
The idea of the pentarchy directly expressed by Justinian I (527-565) – Novella 131 – is also perceptible in cartography. This paper examines the 41 medieval and early modern world maps in the context of the vignettes of the pentarchy. From the above analysis shows that almost every map from this period had a vignette of Jerusalem and 37 maps have a vignette of Rome. But only 28 maps have a vignette of Alexandria, 24 maps have a vignette of Constantinople, and 20 maps have a vignette of Antiochia. In the case of Jerusalem, a huge majority of vignettes is a sacred buildings (most often it is the Tomb of Christ). Only in three cases is a Holy Cross. In contrast, Rome’s vignettes represent both religious buildings and fortifications. As for the drawings on the vignettes of Antiochia, Alexandria, and Constantinople, the vast majority of them are character of fortifications. These vignettes are, on the one hand, a close relationship with the history of these cities, on the other hand, they are associated with the medieval and early modern politic ideology and theology. This paper is trying to capture and analyze these complicated, religious, political, and theological relationships, and explaining the meaning of these vignettes.
Źródło:
Vox Patrum; 2014, 62; 213-296
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje samorządowe koczowniczych i półkoczowniczych pasterzy na Bałkanach i w regionie karpackim w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności
Autorzy:
Luković, Miloš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631492.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Balkans, Carpathian region, semi-nomadic livestock breeders, self-government institutions, late medieval and early modern periods
Bałkany, region Karpat, półkoczowniczy pasterze, instytucje samorządowe, późne średniowiecze, wczesna nowożytność
Opis:
Artykuł odnosi się do: koczowniczej i półkoczowniczej hodowli na Półwyspie Bałkańskim w okresie średniowiecza; instytucji samorządowych średniowiecznych koczowniczych pasterzy na Bałkanach; sedentaryzacji wołoskich pasterzy na Bałkanach; instytucji samorządowych knežin i plemion bałkańskich; przyrodniczych oraz socjopolitycznych wyznaczników wykorzystania wysokogórskich pastwisk w Karpatach między XIII a XVI stuleciem; instytucji samorządowych społeczności wiejskich i związków wsi z romańską ludnością Wołoszczyzny, Transylwanii oraz Mołdawii w okresie późnośredniowiecznym; socjoekonomicznych aspektów kolonizacji na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat; samorządowych instytucji wsi i związków wsi powstałych na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat (ziemie monarchii: węgierskiej, polskiej, czeskiej).
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje samorządowe koczowniczych i półkoczowniczych pasterzy na Bałkanach i w regionie karpackim w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności
Autorzy:
Luković, Miloš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632027.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Balkans, Carpathian region, semi-nomadic livestock breeders, self-government institutions, late medieval and early modern periods
Bałkany, region Karpat, półkoczowniczy pasterze, instytucje samorządowe, późne średniowiecze, wczesna nowożytność
Opis:
This paper deals with: nomadic and semi-nomadic livestock breeding in the Balkan Peninsula in the medieval period; self-government institutions of the medieval nomadic livestock breeders in the Balkans; sedentarization of Vlach livestock breeders in the Balkans; self-government institutions in the knežinas and tribes in the Balkans: natural and socio-political determinants of exploitation of the high mountain pastures in the Carpathian mountains between the 13th and 16th centuries; self-governmental institutions of village communities and the confederations of villages with Romanian populations in Wallachia, Transylvania and Moldavia in the Late medieval period: socio-economic aspects of the colonization on Vlach rights in the Central and Western Carpathian mountains: self-government institutions of villages and village alliances created on Vlach rights in the Central and Western Carpathians (lands of the Hungarian crown, lands of the Polish crown, lands of the Czech crown).
Artykuł odnosi się do: koczowniczej i półkoczowniczej hodowli na Półwyspie Bałkańskim w okresie średniowiecza; instytucji samorządowych średniowiecznych koczowniczych pasterzy na Bałkanach; sedentaryzacji wołoskich pasterzy na Bałkanach; instytucji samorządowych knežin i plemion bałkańskich; przyrodniczych oraz socjopolitycznych wyznaczników wykorzystania wysokogórskich pastwisk w Karpatach między XIII a XVI stuleciem; instytucji samorządowych społeczności wiejskich i związków wsi z romańską ludnością Wołoszczyzny, Transylwanii oraz Mołdawii w okresie późnośredniowiecznym; socjoekonomicznych aspektów kolonizacji na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat; samorządowych instytucji wsi i związków wsi powstałych na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat (ziemie monarchii: węgierskiej, polskiej, czeskiej).
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzęt taborowy (wozy) w przemieszczeniu armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów
The tabor equipment (war wagons) in the translocation of the mercenary army in Poland of the last Jagiellons
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688686.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia średniowieczna
historia wczesnonowożytna
historia wojskowości
medieval history
early-modern history
history of warfare
Opis:
The translocation of the mercenary army in Poland of the last Jagiellons, expect for days of the Prussian War (1519–1521), came at the east frontiers of Polish-Lithuanian monarchy. That was the reason, why mercenaries had to cover the long, even several hundred kilometres distances, just to get through to expanse of campaign. By extention, the mercenary army did the huge marchpastes, even from the today point of view. Essential mean of transport, which was used in the transport of war commodity, were wagons drawn by carthorses. This article is mainly dedicated to horse-drawn cart at wagon forts, theirs construction, the organising of march-pastes and using them as a combat tools.
Przemieszczenie armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów, za wyjątkiem wojny pruskiej (1519–1521), następowało na wschodnich rubieżach monarchii polsko-litewskiej. Implikowało to konieczność pokonywania nawet kilkusetkilometrowych dystansów jedynie w celu dotarcia do obszaru lub teatru działań wojennych. Armia zaciężna dokonywała więc, nawet z dzisiejszego punktu widzenia, ogromnych przemarszów. Podstawowym środkiem transportowym stosowanym dla materiałów wojennych były wozy zaprzęgane w konie pociągowe. Artykuł omawia głównie wozy konne (taborowe), ich konstrukcję, organizację przemarszu oraz wykorzystanie ich jako środka bojowego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2017, 99; 111-124
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemarsz armii koronnej pod Chocim podczas kampanii letniej 1538 roku w świetle dokumentacji skarbowo-wojskowej
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038319.pdf
Data publikacji:
2019-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia średniowieczna
historia wczesnonowożytna
historia wojskowości
medieval history
early-modern history
history of warfare
Opis:
Szczegółowa analiza kampanii wojennych zazwyczaj obejmuje kwestie związane z taktyką, walką, uzbrojeniem czy pochodzeniem żołnierzy. Mniej popularne są natomiast takie zagadnienia, jak np. przemieszczenia armii, obozowanie czy życie koszarowe/garnizonowe. Stosunkowo dobrze zachowane materiały źródłowe dotyczące letniej kampanii wojennej przeprowadzonej w 1538 r. przeciw Mołdawii pozwalają na dokładne odtworzenie trasy, a właściwie tras przemarszu oddziałów koronnych z miejsc lustracji pod zamek chocimski. Choć armia koronna w tej kampanii nie stanowiła homogenicznej grupy (pod względem przynależności do formacji, stosowanych armatur, pochodzenia społecznego czy terytorialnego), to warto zwrócić uwagę na jej aktywność, ponieważ może ona stać się podstawą do szerszego wnioskowania, również w odniesieniu do innych kontekstów geograficznych i chronologicznych.
Analysis of war campaigns usually are relating to the tactic, fight, weapon or origins of the soldiers. Not so popular issues are for example translocations of armies, everyday life in the war camp or in the garrisons. Military documentation concerning the crown army of 1538 campaign preserved almost completely in the collection of the Central Archives of Historical Records in Warsaw. It gives possibility of analysis of way, or rather ways, of march Polish army from Lwów to Chocim castle. The crown army in this campaign was not a homogeneous by organisation, arms and armour, equipment or origins of the soldiers. Despite this it is a good example to wide conclusions also in other geographical and chronological contexts.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 104; 47-60
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The case of Nowe Warpno – new dimension of underwater research in the Szczecin Lagoon
Autorzy:
Krajewski, Przemysław
Chmiel, Marta
Adamczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023949.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Coastal sites
Coastal processes
Szczecin Lagoon
Late Palaeolithic/Mesolithic
Early Iron Age
Post-Medieval Period
Opis:
Following paper presents a new aspect of the study of submerged landscapes in the Szczecin Lagoon. This aspect is the importance of coastal processes for the conservation status of the sites and archaeological contexts. Underwater prospection can lead to collection of archaeological material of an entirely different character. These artifacts may in fact come from the destroyed land erosion processes (abrasion), and so – in terms of methodology of archeology – lie on the secondary deposit. Of course, cognitive value of such sources is very different than artifacts found in full context. However, there is possibility to use them not only to study archeology, but to assess the scale, pace and extent of coastal phenomena perceived as post-depositional processes.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2015, 20; 235-256
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantazmat czy doświadczenie rzeczywistości pozahistorycznej? Studium obrazu Wniebowzięcie zbawionych Jheronimusa Boscha z Palazzo Ducale w Wenecji
Fantasy or a transcendent experience? Study of the painting Ascent into Heaven by Jheronimus Bosch from the Palazzo Ducale in Venice
Autorzy:
Kubies, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879796.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jheronimus Bosch
malarstwo niderlandzkie
eschatologia średniowieczna
aniołowie
tunel
światło
Early painting
medieval eschatology
angels
tunnel
light
Opis:
Tablica Wniebowzięcie zbawionych (88.8 x 39.9 cm; datacja dendrologiczna: 1482-1490) przechowywana w Palazzo Ducale w Wenecji, jest jedną z czterech tablic o tematyce eschatologicznej (pozostałe to: Raj ziemski, Upadek potępionych, Piekło), które prawdopodobnie w latach dwudziestych XVI wieku znajdowały się w zbiorach weneckiego kardynała Domenica Grimaniego. Tablice (oryginalny układ i funkcja pozostają nieznane) nie są sygnowane, a ich atrybucja Jheronimusowi Boschowi (ok. 1450-1516) zasadza się w głównej mierze na gruncie stylistycznym. W niniejszym studium Wniebowzięcie zbawionych jest sytuowane przede wszystkim w dwóch fundamentalnych dla badań ikonograficznych tego dzieła kontekstach: piśmiennictwa eschatologicznego i malarstwa niderlandzkiego/ flamandzkiego oraz w kontekście doświadczeń z pogranicza śmierci (near-death experiences - NDE). Odpowiedź na pytanie, czy wizja Jheronimusa Boscha jest fantazmatem, innymi słowy: imaginacją religijną, czy stoi za nią doświadczenie rzeczywistości pozahistorycznej, jest w istocie dwoista. Na podstawie danych przywołanych w studium, daje się uzasadnić treść obrazu z Palazzo Ducale poprzez odniesienie do najczęściej przytaczanych w literaturze przedmiotu źródeł inspiracji jego autora: obrazu Dierica Boutsa (lewe skrzydło Ołtarza Sądu Ostatecznego; Lille, Palais des Beaux Arts), iluminacji Simona Marmiona (Le livre des sept âges du monde; Bruksela, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 9047, fol. 12r) i piśmiennictwa Jana van Ruysbroeck (Dat rike der ghelieven). Jego treść daje się w równym stopniu uchwycić poprzez odwołanie się do roli wyobraźni artysty (kategorie inventio i fantasia), sięgającego do dostępnej mu wiedzy teologicznej, przyrodniczej oraz własnych doświadczeń optyczno-wizualnych. Powyższa linia interpretacyjna akcentująca oddziaływanie biblijnej logosfery (Ps 84,12; 104,2; Dn 2,22; Łk 16,22; 23,43; J 8,12; 12,36; 2 Kor 12,2; 1 Tm 6,15-16; 1 J 1,5; Ap 21,24), uwzględnia niepodważalne doświadczenia religijne malarza z ’s-Hertogenbosch wynikające z przynależności do Kościoła (liturgia, kazania, modlitwy). Czynnikiem o istotnym znaczeniu epistemologicznym rzutującym na odpowiedź na tytułowe pytanie studium jest nieweryfikowalny fakt ewentualnego osobistego doświadczenia transcendentnego Boscha, tym samym niemożliwa staje się ocena przekładu tego, co duchowe (przeżycie) na wizualne (obraz). Z kolei nie w pełni uchwytna naukowo natura NDE wyklucza włączenie tego zjawiska, pomimo odnotowanych podobieństw pomiędzy NDE a tablicą z Wenecji, w obszar wniosków końcowych.
The painting Ascent into Heaven (88.8 x 39.9 cm; dendrological dating: 1482-1490) kept in the Palazzo Ducale in Venice is one of the four eschatological panels (remaining three: Earthly Paradise, Fall of the Damned, Hell) which probably were in the collection of the Venetian Cardinal Domenico Grimani in the 1520s. The panels’ original arrangement and function are unknown. The paintings are not signed and their attribution to Jheronimus Bosch (c. 1450-1516 ) is based largely on the grounds of stylistic criteria. In the study I put Ascent into Heaven into two fundamental contexts for the iconographic analysis of this work: eschatological literature and Netherlandish/ Flemish painting and in the context of near-death experiences (NDE) as well. The answer to the question posed in the title of the study must remain twofold. On the basis of the data gathered in the study the content of the painting can be comprehended by reference to the most frequently quoted sources of inspiration for Bosch: one painting by Dieric Bouts (left wing of the Last Judgement Altarpiece; Lille, Palais des Beaux Arts), two illuminations by Simon Marmion (Le livre des sept Ages du monde; Brussels, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 9047, fols. IV & 12r) and a literary work Dat rike der ghelieven by Jan van Ruusbroec. Its content can be equally understood by reference to the role of the painter’s imagination (categories of inventio and fantasia), using his theological and astronomical knowledge. The above line of interpretation that emphasizes the influence of biblical logosphere, takes into account undeniable religious experience of the painter from ‘s-Hertogenbosch resulting from being a member of the Church. The factor of an epistemological importance which influences the form of the answer to the title question is hypothetical non-verifiable Bosch’s personal transcendental experience, thus it becomes impossible to evaluate the translation of what is spiritual (experience) into visual (image). Due to the elusive, not fully scientific nature of NDE this fenomenon should be excluded from the final conclusion.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 4; 5-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Olkuska synagoga – wyniki wstępnych badań archeologicznych przeprowadzonych w 2017 roku
Olkusz synagogue – results of the 2017 preliminary archaeological excavations
Autorzy:
Rozmus, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896923.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Olkusz
medieval defensive walls
remains of a synagogue from the 19th and early 20th century
Opis:
The article presents the results of preliminary archaeological excavations of the remains of the Olkusz Synagogue. The excavations revealed a fragment of the building constructed in the 19th and early 20th century.
Źródło:
Raport; 2019, 14; 111-120
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomerania in the Medieval and Renaissance Cartography – from the Cottoniana to Eilhard Lubinus
Autorzy:
Krawiec, Adam
Atkinson, Mark
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591474.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
pomerania
Duchy of pomerania
medieval cartography
early modern cartography
maritime cartography
pomorze
Księstwo pomorskie
kartografia średniowieczna
kartografia wczesnonowożytna
kartografia morska
Opis:
Praca stanowi nową próbę nowego spojrzenia na kwestie związane z obrazem Pomorza w kartografii średniowiecznej i renesansowej. Punkty graniczne analizy wyznacza pojawienie się pierwszej próby bardziej jednoznacznego opisu terenów na południowym wybrzeżu Bałtyku na mapie określanej jako tzw. Cottoniana (XI w.), a z drugiej strony opracowanie mapy Eilharda Lubinusa (1618), która stanowiła najdoskonalsze wczesnonowożytne przedstawienie kartograficzne terenu Księstwa Pomorskiego, a jednocześnie pod względem formalnym stała na pograniczu kartografii renesansowej i siedemnastowiecznej kartografii „pomiarowej”. Omówienie sposobu przedstawiania kartograficznego obrazu Pomorza zostało podzielone na podrozdziały, odnoszące się do różnych kategorii map. Pierwszy dotyczy średniowiecznych map encyklopedyczno-symbolicznych, a zwłaszcza możliwych przyczyn nieuwzględniania nazwy Pomorza na zdecydowanej większości map z tej kategorii. W kolejnych podrozdziałach zanalizowane zostały mapy żeglarskie, późnośredniowieczne mapy ptolemejskie i tzw. mapy typu przejściowego, kartografia renesansowa oraz wczesnonowożytne odrębne mapy Pomorza. Szczególna uwaga została zwrócona na sposób rozumienia nazwy Pomorza przez kartografów oraz na sposoby wpisywania przez nich omawianego regionu w szersze konteksty przestrzenne.
The paper is a new attempt at a new look at the issues related to the image of Pomerania in medieval and renaissance cartography. The breakpoints of the analysis are marked by the appearance of the first attempt to more clearly describe the areas on the southern Baltic coast on the world map known as Cottoniana (11th century), and on the other hand, the map by Eilhard Lubinus (1618), which was the most perfect early-modern cartographic rep- resentation of the Duchy of Pomerania, and at the same time formally stood on the border of Renaissance cartography and 17th-century “cartography of measurement”. The overview of the presentation of the cartographic image of Pomerania has been divided into sub-chapters relating to various categories of maps. The first one concerns medieval encyclopedic-sym- bolic maps, and especially the possible reasons for not including the name of Pomerania on the vast majority of maps in this category. In the following subsections were studied nautical maps, late medieval Ptolemaic maps and the so-called transitional maps, renaissance car- tography and early modern separate maps of Pomerania. Particular attention was paid to the way the name of Pomerania was understood by cartographers and to the ways of inserting the discussed regions into wider spatial contexts.
Źródło:
Studia Maritima; 2020, 33; 85-128
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ołów i władza: plomby Rurykowiczów i Piastów w Europie środkowo-wschodniej
Lead and power: small lead seals of the Rurik and the Piast dynasties in central and eastern Europe
Autorzy:
Musin, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15809983.pdf
Data publikacji:
2022-10-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Early Middle Ages
Byzantium
Polska
Early Rus’
Western Europe
cultural transfer
Antique tradition
commerce
customs control
borderland
small lead seals of “Drohiczyn type”
medieval bracteates (Hohlpfennig)
small Polish fiscal lead seals
Opis:
The article considers the economic and political use of small lead seals (tag seals) to validate different kinds of social relations in early medieval Poland and Rus’. Originated in Antiquity, the practice of sealing peaked in Byzantium from where it spread to Early Rus’. This is reflected, for example, in the use in late 11th-late 14th centuries of small lead seals referred to as the “Drohiczyn type”. In this paper I put forward an opinion that not all the early medieval small lead seals should be attributed to “coinless economy”. A study of the corpus of small lead seals from Drohiczyn and Czermno, and finds from Mazovia, has identified a group with iconography identical to the Polish Hohlpfennig, suggesting they were commercial-customs small lead seals used by the Piast dynasty, contemporary with the bracteates introduced in the first half/mid-13th-early 14th centuries. The extraordinary number of small lead seals found in Drohiczyn possibly reflects the outstanding position of the town in the Eastern and Central European relationships as well as a short-term relocation of trade routes leading north, caused by the military conflicts of the 1240-1280s in the upper course of the Western Bug. The practice of sealing could have been introduced by Conrad of Mazovia to Poland from Early Rus’. Subsequently, the small Polish lead seals might have contributed to the emergence of lead cloth seals in Western Europe as part of a cultural transfer.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2022, 63; 199-258
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paweł Gancarczyk, „Petrus Wilhelmi de Grudencz i muzyka Europy Środkowej XV wieku”, Warszawa 2021 Instytut Sztuki PAN, ss. 327. ISBN 978-83-66519-23-7
Autorzy:
Lubieniecki, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806181.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka późnego średniowiecza
Europa Środkowa
Petrus Wilhelmi de Grudencz
polifonia menzuralna
wykonawstwo muzyki dawnej
wykonawstwo historyczne
late medieval music
Central Europe
mensural polyphony
early music performance
historically informed performance
Opis:
Recenzja książki: Paweł Gancarczyk, Petrus Wilhelmi de Grudencz i muzyka Europy Środkowej XV wieku, Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2021.
Book Review of: Paweł Gancarczyk, Petrus Wilhelmi de Grudencz i muzyka Europy Środkowej XV wieku, Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2021.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 173-181
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Omnes sunt wandali dicti. Znaczenie etnonimu „Wandalowie” w polskiej tradycji historiograficznej okresu średniowiecza
Omnes sunt wandali dicti. The meaning of the ethnonym “Vandals” in the polish medieval historiographic tradition
Autorzy:
Krawiec, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048356.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Polish medieval historiography
early modern historiography
Vandals
Slavs
Master Wincenty Kadłubek
Dzierzwa
Jan Długosz
Maciej of Miechów
polska historiografia średniowieczna
historiografia wczesnonowożytna
Wandalowie
Słowianie
mistrz Wincenty zw. Kadłubkiem
Maciej z Miechowa
Opis:
The article examines the meaning of the ethnonym “Vandals” in Polish historical tradition of the High and the Late Middle Ages. The first Polish text where the term was used is the chronicle of Master Wincenty Kadłubek who mentioned it in the context of the story of the legendary queen Wanda. The article argues that when writing about the “Vandals”, Kadłubek probably referred not only to Poles, but also Slavs in general. In fact, the term in question combines these two meanings and could be more precisely translated as “Polesas- Slavs”. Furthermore, the article shows that the use of the term, which originated in late ancient ethos, in a contemporary Middle-European context was not Kadłubek’s idea, as the term was used in the same manner in Western European medieval sources. Moreover, Kadłubek’s concept was properly understood by the later medieval Polish chroniclers who continued using the term “Vandals” in a similar way. The article ends with a transition from the medieval to the early modern era and reflects on the origins of the Polish “political nation” and its place among other nations. The transition coincided with the introduction of the Sarmatian nomenclature which gradually superseded the earlier, “Vandalian”, selfperception of the Polish elites. This happened after a transitional period of the co-existence of both traditions which merged with each other in various ways, a noteworthy example of which is how the word “Vandals” was understood by Maciej of Miechów.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 47-73
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieniądz jako narzędzie wojny (florenos breves et integros) w Polsce pierwszej połowy XVI wieku
Money as Tool of War (florenos breves et integros) in Poland in the First Half of the 16th Century
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46190652.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
późnośredniowieczna historia wojskowości
wczesnonowożytna historia wojskowości
skarbowość (pieniądze, rachunkowość)
„wojna pruska” 1519–1521
late medieval history of warfare
early modern history of warfare
finances (coins, accounting)
Prussian War 1519–1521
Opis:
Pieniądz zawsze był postrzegany jako narzędzie wojny. Przewija się w wielu anegdotach związanych z działaniami zbrojnymi, jego znaczenie było wielokrotnie dostrzegane przez badaczy historii wojskowości. Zazwyczaj jednak poprzestawano na stwierdzeniu, że bez pieniędzy lub ich substytutu nie jest możliwe toczenie jakiegokolwiek konfliktu. Rzadko natomiast sięgano głębiej, by wyjaśnić strukturę finansową działań zbrojnych. Szczególnie w odniesieniu do dawniejszych epok jest to zrozumiałe, zwłaszcza że niestandaryzacyjny charakter mennictwa oraz obowiązujących systemów rachunkowo-pieniężnych jest mało czytelny. Wprowadzenie systemu podwójnej księgowości na przełomie średniowiecza i nowożytności nieco ułatwia takie badania, nadal jednak łatwo o przeinaczenia i pomyłki. Szczególnie interesującym przypadkiem jest moment stopniowego przejścia z systemu grzywny obrachunkowej na system florenowy (nadal jednak mieszczący się w systemie grzywny), co w realiach państwa polskiego miało miejsce na przełomie XV i XVI w. Na to zjawisko nałożyło się rozpowszechnienie funkcjonowania pieniądza w postaci monety i pieniądza „wirtualnego” – zapisanego w rachunkach (również w rachunkach wojskowych), który miał ograniczone przełożenie na jednostki i znaki pieniężne pozostające w obiegu (tzw. link coin). Wśród wielu istotnych i mało rozpoznanych zagadnień warto zwrócić uwagę na możliwości, jakie dawało prowadzenie rachunkowości w postaci spisywanych rejestrów wydatków na wojsko, a wśród nich na manipulowanie kursem monety florenowej. Zagadnienie to zostanie omówione w oparciu o wybrane księgi rachunków wojskowych sporządzone w związku z wojnami prowadzonymi przez ostatnich Jagiellonów na tronie polskim.
Money has always been perceived as a tool of war. This is evoked in many anecdotes connected with military actions, its importance has been repeatedly recognised by military historians. However, they usually settled for the statement within the idea that engaging in any military conflict without money or its substitute was impossible. An attempt to delve deeper and to clarify the financial structure behind military actions was rarely made. Particularly with regard to earlier eras, this is understandable, especially since the non-standardised nature of minting and the accounting and monetary systems in place is rather unclear. The introduction of the double-entry accounting system at the turn of the Middle Ages makes such research somewhat easier, but misrepresentations and mistakes are still easily made. Particularly interesting case is the period of the gradual transition from the “marca” system (grzywna obrachunkowa) to the florin system (which fell within the ambit of the “marca” system) which in the reality of Poland took place at the turn of the 15th and the 16th centuries. This process was accompanied by the prevalence of money existing in both forms – as a physical coin and as a virtual value noted in the accounts (including military accounts) which has a limited bearing on currency units and mediums of exchange in the coins circulation (so-called link coin). Among the many important and little-recognised issues, it is worth noting the possibilities offered by the keeping of accounts in the form of written records of military expenditure, among them the manipulation of the rate of the florin. This question will be discussed based on the chosen military ledgers drown up in connection with the wars waged by the last Jagiellon Kings of Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 57-71
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies