Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dzieła sztuki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-36 z 36
    Tytuł:
    Zjawisko artyfikacji jako inspiracja dla ontologii dzieł sztuki
    Autorzy:
    Andrzejewski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705465.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    artyfikacja
    dzieła sztuki
    ontologia sztuki
    metodologia
    metaontologia
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób ontologia dzieł sztuki może czerpać badawcze inspiracje od najnowszych przejawów twórczości artystycznej, częstokroć sytuujących się poza instytucjami sztuki. Artyfikacja, czyli łączenie sztuki z nie-sztuką, jest przykładem takiego fenomenu. W pierwszej kolejności przedstawiam i analizuję pojęcie artyfikacji autorstwa Ossiego Naukkarinena, ze szczególnym uwzględnieniem warunków koniecznych i wystarczających dla jego zajścia. W drugiej części zostaje ukazana ogólna struktura przedmiotów artyfikowanych oraz ich relacja do dzieł sztuki zawierających elementy nie-sztuki. W części trzeciej rozważam, jak badania nad artyfikacją mogą się przyczynić do rozwoju ontologii tradycyjnie pojmowanych dzieł sztuki. Wskazuję tu dwa możliwe pola badań: możliwość substancjalnej zmiany dzieł sztuki w czasie oraz brak tożsamości pomiędzy materią dzieł a ich medium.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 63-75
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ubezpieczenia dzieł sztuki–wybrane aspekty
    The insurance of pieces of art – specific aspects
    Autorzy:
    Sikora, Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953748.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dzieła sztuki
    muzealia
    dobra kultury
    G220
    Opis:
    Opracowanie ma na celu przedstawienie wybranych aspektów ubezpieczeń dzieł sztuki. Au-torka w niniejszym artykule przedstawi problem dostępnych na rynku ofert dedykowanych ubez-pieczeniu dzieł sztuki oraz zaprezentuje zakres oraz warunki zawieranych umów. Opracowanie będzie składało się z czterech części. Jako pierwszy zostanie ukazany problem ubezpieczeń ru-chomych dóbr kultury (muzealiów) podczas wystaw krajowych i zagranicznych. Szczegółowej analizie poddana zostanie oferta Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji AXA S.A. dotycząca warunków ubezpieczenia wystaw dzieł sztuki. Ponadto w kontekście zawieranych umów, Autorka zwróci uwagę na kłopotliwą, ale często stosowaną w praktyce klauzulę mienia odzyskanego. W ostatniej części artykułu, zostaną zaprezentowane przykłady szkód, które miały miejsce w ostatnich latach.
    The aim of this study is to discuss selected aspects of insuring pieces of art. The problem of insuring portable cultural goods (museum collectibles) during domestic and international exhi-bitions is discussed for the first time. The conditions of insuring exhibitions of pieces of art offered by AXA were analysed in detail. What is more, the problematic, but often practised Unclaimed Property Act is pointed out. In the last part of the article, the examples of damages which took place in recent years are discussed.
    Źródło:
    Finanse i Prawo Finansowe; 2015, 2, 4
    2391-6478
    2353-5601
    Pojawia się w:
    Finanse i Prawo Finansowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania dzieł sztuki prowadzone w IOE WAT za pomocą spektroskopii emisyjnej wzbudzanej laserem
    Investigations of artworks using laser induced breakdown spectroscopy carried outat the IOE MUT
    Autorzy:
    Skrzeczanowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/158793.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
    Tematy:
    spektroskopia emisyjna
    plazma
    widmo liniowe
    dzieła sztuki
    Opis:
    Opisano zastosowanie spektroskopii emisyjnej wzbudzanej laserem (LIBS) w badaniach składu i struktury dzieł sztuki. Opisano istotne zjawiska fizyczne związane z LIBS, takie jak ewolucja czasowa promieniowania i poszerzenie linii widmowych. Omówiono charakterystyki eksploatacyjne wyposażenia badawczego. Przedstawiono rezultaty badań obrazów, rzeźb, zabytkowych militariów i starożytnych narzędzi uzyskane za pomocą różnych zestawów badawczych oraz interpretację uzyskanych wyników.
    LIBS applications in analysis of chemical composition of selected museum objects and artworks are described in the paper. In the introduction a review of typical physical phenomena present in LIBS experiments is given, problems related to correct interpretation of LIBS emission spectra are shortly discussed, and a brief comparison of various experimental techniques used in artwork diagnostics is also shown. Next part of the paper is devoted to short description of experimental setup and its essential components. In the Chapter 3 works on determination of pigments used in selected paintings are presented, results of analysis of chemical composition of mineral sculptures and ancient tools made of bones are shown, qualitative measurements of antique textures and trappings clasp are discussed and results of first attempts to quantitative measurements of metallic objects are shortly described. Summary includes authors' opinion on presented results and a short comment on problems related to quantitative LIBS measurements.
    Źródło:
    Prace Instytutu Elektrotechniki; 2008, 234; 217-233
    0032-6216
    Pojawia się w:
    Prace Instytutu Elektrotechniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożone dziedzictwo : zaskakujące losy zabytków na krętych ścieżkach XX wieku
    Autorzy:
    Adamczewski, Leszek (1948-2022).
    Współwytwórcy:
    Stasiński, Adam. Recenzja
    Wydawnictwo Replika. Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Poznań : Wydawnictwo Replika
    Tematy:
    Zabytki kultury
    Zaginione dzieła sztuki
    Opracowanie
    Opis:
    Bibliografia na stronach 296-[299].
    Śladami utraconych i odzyskanych zabytków.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    "Degradation, conservation et restauration de l’oeuvre d’art", R. H. Marijnissen, Bruxelles 1967 : [recenzja]
    Autorzy:
    Szyszko, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539053.pdf
    Data publikacji:
    1970
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    „Niszczenie, konserwacja i restauracja dzieła sztuki”
    retusz
    patyna
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1970, 4; 332-334
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Works of Art, Produced from Concrete, Installed in Public Spaces from the 1950’s to the 1980’s in the former Czechoslovakia – Technologies and Surveys
    Dzieła sztuki produkowane z betonu, instalowane w przestrzeniach publicznych od lat 1950-1980 w byłej Czechosłowacji – technologie i badania
    Autorzy:
    Cervinka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/319033.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
    Tematy:
    dzieła sztuki
    beton
    Czechosłowacja
    works of art
    concrete
    Czechoslovakia
    Opis:
    The article discusses techniques applied to artworks created from concrete in the period from 1950 until 1989. The aim of submitted text is to broaden view on the surveyed objects as to their future repairs and restoration. In addition, the paper wishes to draw attention to topical issues of heritage preservation. The introduction highlights technological questions related to terminology. Surveys, characterizing a specific type of use of concrete material, including detected damage indicators, are introduced on examples of the selected concrete objects. The article follows topographic and archive survey of the mentioned artwork fund.
    W artykule omówiono techniki stosowane do dzieł stworzonych z betonu w okresie od 1950 do 1989 roku. Celem artykułu jest poszerzenie analizy obiektów o ich przyszłe remonty i renowacje. Ponadto, praca pragnie zwrócić uwagę na aktualne problemy ochrony dziedzictwa. Wprowadzenie zwraca uwagę na kwestie technologiczne związane z terminologią. Ankiety, charakteryzujące określony rodzaj wykorzystania materiału betonowego, w tym wykryte wskaźniki uszkodzeń, są wprowadzane na przykładach wybranych obiektów betonowych. Artykuł zawiera analizę topograficzną i archiwalną wspomnianego funduszu graficznego.
    Źródło:
    Inżynieria Mineralna; 2018, R. 20, nr 2, 2; 327-336
    1640-4920
    Pojawia się w:
    Inżynieria Mineralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poezja i malarstwo o starości kobiet – wiersze Anny Świrszczyńskiej w dialogu z wybranymi obrazami
    Poetry and Painting about the Old Age of Women – Poems by Anna Świrszczyńska in Dialogue with Selected Paintings
    Autorzy:
    Gajak-Toczek, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1848107.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Anna Świrszczyńska
    old woman
    works of art
    stara kobieta
    dzieła sztuki
    Opis:
    Celem artykułu jest ogląd tożsamości starej kobiety na przykładzie utworów Anny Świrszczyńskiej, które porównano z wybranymi pracami malarskimi. Podkreślono, że specyfika kreacji artystycznej poetki, jej sposób prezentacji kobiecego punktu widzenia na wszelkie zjawiska i uczucia, nie prowadziła do negacji rzeczywistości męskiej, lecz stanowiła jej uzupełnienie. Zamierzona interdyscyplinarność dyskursu ma uzasadnienie w przekonaniu, że różnorodność językowego przekazu zwielokrotnia siłę oddziaływania sztuki oraz empatycznie orientuje odbiorców na niepowtarzalność i jednostkowość doświadczenia egzystencjalnej relacji podmiotu ze światem w dziełach sztuki.
    The aim of the article is to look at the identity of an old woman on the example of works by Anna Świrszczyńska, which were compared with selected paintings. It was emphasized that the specificity of the poet’s artistic creation, her way of presenting a woman’s point of view to all phenomena and feelings, did not lead to the negation of male reality, but constituted its complement. The intended interdisciplinary nature of discourse is justified by the belief that the diversity of linguistic message multiplies the strength of art’s influence, empathically orientates recipients to the uniqueness as well as the individuality of the subject’s existential relationship with the world in works of art.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 252-264
    2451-0491
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hypotypoza – zapoznana figura na mapie relacji werbalno-wizualnych
    Autorzy:
    Słodczyk, Rozalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090072.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    hypotypoza
    ekfraza
    opis dzieła sztuki
    trompe l’oeil
    anamorfoza
    mise en abyme
    Opis:
    The article explores the problem of literary pictorialism, i.e. literary representation of the visual arts, with respect to the term hypotyposis. It appears to have sunk in oblivion, although it can boast of no less respectable origin as ekphrasis, and is by no means synonymous with the latter. In this article the precise meaning of hypotyposis is made out by means of comparisons with terms like trompe-l’oeil, anamorphosis, mise-en-abîme, and palimpsest. On the whole, hypotyposis does not describe a work of art but constitutes its verbal variant, or a structural and thematic equivalent in which the plot brings forth animated allegory of the image. We should distinguish, the article argues, two types of hypotyposis, the mimetic and the diegetic. The mimetic hypotyposis animates the content (the what) of the work of art, i.e. what is presented, or, in other words, the components of the fi ctional world. The diegetic hypotyposis dynamizes the manner (the how) of the presentation, i.e. it activates the manner in which the fi ctional world is constituted and the philosophical or formal problems raised by the work’s representation. Finally, the article examines the differences between hypotyposis and the generally accepted meaning of ekphrasis.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 2; 143-159
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inwentaryzacja dzieł sztuki i rzemiosła artystycznego w dawnym klasztorze Cystersów w Krzeszowie
    Inventory of works of art and artistic handicraft in the former Cistercian Monastery at Krzeszów
    Autorzy:
    Sebzda, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536367.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Krzeszów
    Lwów
    cystersi
    benedyktyni
    benedyktynki
    inwentaryzacja
    dzieła sztuki
    karty ewidencyjne
    rejestr zabytków
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Opis:
    The complex of the former Cistercian Abbey at Krzeszów has a long history that dates back to the 13th century. Its heyday were the second half of the 17th and the 18th centuries, when refurbishments and expansions made it an important centre of Baroque, that attracted the then leading Silesian and Czech artists. On 31 May 1946, Benedictine sisters deported from the All Saints’ monastery in Lwów (Lviv) arrived at the abbey with their belongings. They noticed the need to record the works of art collected in the Krzeszów monastery. The inventory has been carried out by the Local Division of the National Heritage Board of Poland (NHBP) in Wrocław, since 2008. In December 2012, the first phase of the operation was concluded. Until then, 1006 items were registered, for which 710 records of movable historical items were established. The records, developed by the Local Division of the NHBP in Wrocław in the years 2008-2012, set the basis for three decisions to include in the register of historical monuments 416 works of art from both the Krzeszów and Lwów collections. Another such decision is currently being prepared. Previous decisions enabled the sisters to gain funds necessary to renovate the Baroque painting of St. Fortunate from the Lwów monastery church, as well as 12 portraits of Lwów prioresses. The developed records were disseminated in the scientific and museum communities, i.a. as an auxiliary material attached to a publication on Roman-Catholic churches and monasteries of the former Ruthenian Voivodeship. Works of art from the abbey were first displayed at the exhibitions “Glory of Krzeszów” („Blask Krzeszowa”) and „Ora et labora” at Kamienna Góra in 2010-2012. The inventory completed until now, covers works of art from the Cistercian and Benedictine collections. The planned second phase of operation will mainly address the items the Benedictine sisters managed to salvage, by bringing them to Krzeszów.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2012, 3-4; 161-164
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hidden meaning in art
    Ukryty sens w sztuce
    Autorzy:
    Władyka-Łuczak, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042207.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sztuka
    rzeźba
    komunikacja wizualna
    interpretacja dzieła sztuki
    art
    sculpture
    visual communication
    interpreting works of art
    Opis:
    The author discusses the notion of the interpretation of a work of art. Starting with the assumption that the expression “Art’s hidden meaning” should be understood as a search for narrative plots that can be detected between the perceived spatial-figurative motifs and the formal notions in works of art, she analyses two sculptures by Zbigniew Władyka, both entitled Matka Ziemia [Mother Earth]. In her interpretation she emphasises the fact that, on the one hand, the meaning layer, i.e. the presentation of the woman as a future mother, and, on the other, the material necessary for creating it, their combination and the composition applied in this context, and the applied means of expression, as well as the method of sculpting chosen by the artist.
    Autorka pochyla się nad zagadnieniem interpretacji dzieła sztuki. Wychodząc z założenia, iż sformułowanie „ukryty sens w sztuce” należy rozumieć jako poszukiwanie wątków narracyjnych pomiędzy postrzeganymi motywami przedstawieniowo-figuratywnymi a zagadnieniami formalnymi w dziełach sztuki, dokonuje analizy dwóch rzeźb autorstwa Zbigniewa Władyki pt. Matka Ziemia. W procesie interpretacji zwraca uwagę na fakt, iż z jednej strony istotna jest warstwa znaczeniowa, czyli przedstawienie kobiety jako przyszłej matki, z drugiej strony ważne są materiały niezbędne do jej powstania, jak i ich zestawienie, a w tym kontekście zastosowana kompozycja oraz użyte środki wyrazu, a także obrana przeze artystę metoda rzeźbienia.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 287-299
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DEFINICJA POJĘCIA „DZIEŁO SZTUKI” I JEJ PRZYDATNOŚĆ W STOSUNKACH UBEZPIECZENIOWYCH
    Autorzy:
    Górecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/664338.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    insurance
    fine art
    art
    property insurance
    fine art’s insurance
    ubezpieczenia
    dzieła sztuki
    sztuka
    ubezpieczenia majątkowe
    ubezpieczenia dzieł sztuki
    Opis:
    The article analyses the definition of “an item of fine art” and its practical application in the spectrum of insurance relationships. The definition is considered from a general point of view as well as from the legal perspective. It is also collated with synonymous concepts (i.e. antiquity, cultural property, exhibits) and briefly examined in different legal contexts (fiscal, administrative, international, civil). This review leads to a conclusion that it is impossible to find a satisfactory and generally applicable definition of “an item of fine art,” and that therefore searching for such a definition is a waste of time. On the other hand, attempts to define “an item of fine art” shed light on its classic features, which may be useful in certain cases.The article draws attention to the indirect impact of certain reflections and observations regarding “fine art,” notably their effect on the interpretation of the concept of “items of fine art” in civil law and civil contracts. It also shows that an accurate definition may be essential in an insurance relationship, since the subject of insurance protection has to be clearly defined. These practical implications apply particularly to situations when an item of fine art is not the sole object of insurance protection and when it is an element of an insured collection.The article considers not only the applicable legislation but also the general terms and conditions used by insurance companies.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2015, 15, 4
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza inwestycji w dzieła sztuki - jako klasy aktywów, na polskim rynku aukcyjnym
    Analysis of investment in art on the Polish auction market
    Autorzy:
    Grabowska-Pieśla, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449549.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie
    Tematy:
    Analiza inwestycji w dzieła sztuki
    polski rynek aukcyjny
    Analysis of investment in art
    Polish auction market
    Opis:
    Wzrost obrotów na rynku sztuki i rozwój jego infrastruktury, w ciągu ostatnich 10 lat powoduje coraz większe zainteresowanie sztuką jako klasą aktywów, co oznacza formułowanie wczesnego etapu branży sztuki i finansów. Bezprecedensowy rozwój rynku sztuki w ciągu ostatnich kilku lat doprowadził do "finansjeryzacji" tego rynku. Sztuka jest obecnie postrzegane nie tylko jako obiekt przyjemności, ale również jako nowa klasa aktywów z ciekawymi alternatywnymi możliwościami biznesowymi, wobec kryzysu światowego. Artykuł jest próbą weryfikacji decyzji, podejmowanych przez inwestorów i kolekcjonerów na polskim rynku sztuki. Autor porusza wybrane aspekty metodologiczne określania stóp zwrotu z inwestycji, ryzyka i porównań z innymi aktywami w portfelu inwestycyjnym.
    The growth of the art market and its infrastructure in the last 10 years is fuelling an increasing interest in art as an asset class, which means the early stages of an Art and Finance industry. The unprecedented development of the art market over the past few years has resulted in the ‘financialisation’ of the art market. Art is now seen not only as an object of pleasure, however, also as a new alternative asset class with interesting business opportunities for the financial market crisis. The article is also an attempt of the verification of decisions, made by investors and of collectors on the Polish art market. The author discusses some aspects of methodology for determining rates of return on investment, risk, and comparisons with other assets in the portfolio.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek; 2012, 2(43); 38-45
    2657-3245
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Ojczyzna dzieła sztuki : międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej", Halina Nieć, Warszawa-Kraków 1980 : [recenzja]
    Autorzy:
    Pruszyński, Jan P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538207.pdf
    Data publikacji:
    1982
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    „Ojczyzna dzieła sztuki. Międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej”
    Halina Nieć
    międzynarodowy obrót dziełami sztuki
    prawa państwa do dóbr kultury
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1982, 1-2; 133-134
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena dobrej wiary nabywcy dzieła sztuki przy nabyciu od nieuprawnionego
    Assessment of purchaser’s good faith in the acquisition of a work of art from a person without right or authority to transfer ownership
    Autorzy:
    Kaczorowska, Bogna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535314.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    obrót dziełami sztuki i zabytkami
    prawne aspekty rynku sztuki
    badanie proweniencji dzieła sztuki
    nabycie prawa własności
    nabycie od nieuprawnionego
    dobra wiara nabywcy
    Opis:
    The paper attempts to examine the specifics of the turnover on the market of art in the light of the requirement of good faith in the framework of acquisition from a person without right or authority to transfer ownership. Particular regulations on the protection of monuments and works of art trade do not contain any separate normative solutions as to acquisition of this special category of movables. Therefore the main source of legal rules governing the turnover of art-works is the general regulation of Polish civil code, in particular its art. 169 that concerns the acquisition of ownership from a person without right or authority to transfer it. One of the conditions that determine legally effective transfer of ownership in acquisition from a non authorized person, is the purchaser’s good faith. In order to assess the purchaser’s good faith in acquisition of a work of art (a movable monument) a determinant standard of reasonable care needs to be built. It is necessary therefore to distinguish special features and determinants of the transactions having works of arts as the object that would set specific obligations and acts of care required from a purchaser. Translated by Bogna Kaczorowska
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2012, 3-4; 135-150
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ deskrypcji dzieła sztuki na jego percepcję
    The Influence of the Description of a Work of Art on Its Perception
    Autorzy:
    Niestorowicz, Ewa
    Szubielska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892795.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-28
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    deskrypcja
    recepcja dzieła sztuki
    estetyka brzydoty
    eksperckość
    descriptive
    reception of a work of art.
    aesthetics of ugliness
    expertness
    Opis:
    Artykuł niniejszy podejmuje problem percepcji estetycznej brzydoty w sztuce. Celem prezentowanych badań jest poznanie recepcji dzieł sztuki współczesnej w ocenie studentów Wydziału Artystycznego UMCS, a także porównanie tych ocen grup studentów, którzy zapoznali się bądź nie z deskrypcją (w formie opisu dzieł sztuki i oprowadzania kuratorskiego). Celem artykułu była zatem próba odpowiedzi na pytanie: czy poznanie informacji w formie opisu tekstowego i deskrypcji kuratorskiej, dotyczących badanych dzieł sztuki i ich autorów, ma wpływ na zakres rozumienia i ocenę oglądanego dzieła, a więc w jaki sposób informacja o dziele lub jej brak wpływają na percepcję i wartościowanie estetyczne dzieła.
    The following article deals with the problem of the perception of aesthetic ugliness in art. The research presented in the article focuses on the reception of contemporary art assessed by two groups of students of the Faculty of Arts of the Maria Curie-Skłodowska University. One of the groups has got acquainted with the description (in the form of a text and guided curatorial tours) and the other one has not. Students’ assessments from the two groups are later on compared. The aim of the article was therefore an attempt to answer the question: does being familiar with the description of studied works of art and their authors in the form of a text and curatorial guidance influence the scope of understanding and assessment of the work being watched, and therefore how the information about the work or its lack affect the perception and aesthetic value of the work?
    Źródło:
    Logopedia; 2018, 47, 1; 145-155
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wilanów works of art in the german catalogue sichergestellte kunstwerke im generalgouvernement
    Wilanowskie dzieła sztuki w niemieckim katalogu sichergestellte kunstwerke im generalgouvernement
    Autorzy:
    Kudelski, Robert Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932836.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-07
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    Wilanów Palace
    art works
    war losses
    object relocation
    requisition
    pałac w Wilanowie
    dzieła sztuki
    straty wojenne
    przemieszczanie obiektów
    rewindykacja
    Opis:
    Before the outbreak of WW II, the works of world art collected at the Wilanów Palace were considered to be the largest private collection in the Polish territories. Just the very collection of painting featured 1.200 exhibits. Apart from them the Wilanów collection contained historic furniture, old coins, textiles, artistic craftsmanship items, drawings, and prints, pottery, glassware, silverware, bronzes, sculptures, as well as mementoes of Polish rulers. Already in the first weeks of the German occupation, assigned officials selected the most precious art works from the Wilanów collections, and included them in the Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvernement Catalogue. The publication presented the most precious cultural goods secured by the Germans in the territory of occupied Poland. It included 76 items: 29 paintings and 47 artistic craftsmanship objects. In 1943, the majority of the works included in the quoted Catalogue were transferred to Cracow. A year later, the most valuable exhibits from Wilanów were evacuated to Lower Silesia. What remained in Cracow was only a part of the collection relocated from Wilanów. The chaos of the last weeks preceding the fall of the Third Reich caused that many art works from the Wilanów collection are considered war losses. Among many objects, included in the above Catalogue, there are several Wilanów paintings: Portrait of a Man by Bartholomeus van der Helst, Portrait of a Married Couple by Pieter Nason, Allegory of Architecture, Painting, and Sculpture by Pompeo Batoni, Allegorical Scene in Landscape by Paris Bordone, and The Assumption of Mary by Charles Le Brun.
    Przed wybuchem II wojny światowej dzieła sztuki zgromadzone w pałacu w Wilanowie uznawane były za największą na ziemiach polskich prywatną kolekcję. Tylko zbiory malarstwa obejmowały 1200 obrazów. Oprócz nich w kolekcji wilanowskiej znajdowały się zabytkowe meble, numizmaty, tkaniny, przedmioty rzemiosła artystycznego, rysunki i ryciny, ceramika i szkło, srebra i brązy, rzeźby oraz pamiątki po polskich władcach. Już w pierwszych tygodniach okupacji niemieccy urzędnicy dokonali wyboru najcenniejszych dzieł sztuki ze zbiorów wilanowskich i włączyli je go katalogu Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvernement. Publikacja prezentowała najcenniejsze dobra kultury zabezpieczone przez Niemców na terenie okupowanej Polski. Znalazło się w niej 76 obiektów – 29 obrazów oraz 47 przedmiotów reprezentujących rzemiosło artystyczne. W 1943 r. większość dzieł sztuki włączonych do cytowanego katalogu przewieziono do Krakowa. Rok później najcenniejsze zabytki pochodzące z kolekcji wilanowskiej ewakuowano na Dolny Śląsk. W Krakowie pozostała tylko część kolekcji wywiezionej z Wilanowa. Chaos ostatnich tygodni poprzedzających upadek III Rzeszy spowodował, że wiele dzieł sztuki z kolekcji wilanowskiej uważa się za stratę wojenną. Wśród obiektów, które zostały wpisane do wspomnianego katalogu znajduje się kilka wilanowskich obrazów – Portret mężczyzny Bartholomeusa van der Helsta, Para małżonków Pietera Nasona, Alegoria architektury, malarstwa i rzeźby Pompeo Batoniego, Przedstawienie alegoryczne w pejzażu Parisa Bordone i Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny Charlesa Le Bruna.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2019, 60; 189-198
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ins Sichtbare hineingleiten – Kafkas Kunstbetrachtungen in den Tagebuchaufzeichnungen der Reisetagebücher und Quarthefte
    Autorzy:
    Sommerfeld, Beate
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032549.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Franz Kafka
    ogląd dzieła sztuki
    ekfraza
    medialność
    kryzys języka
    art analysis
    ekphrasis
    mediality
    language crisis
    Kunstbetrachtung
    Ekphrasis
    Medialität
    Sprachkrise
    Opis:
    Der Artikel geht dem Zusammenspiel von visueller Wahrnehmung und literarischer Bedeutungsbildung in den Kunstbetrachtungen der Reisetagebücher und Quarthefte Kafkas nach. Zu Beginn des 20. Jahrhunderts gewinnt die Medienkonkurrenz zwischen Literatur und Kunst, Text und Bild angesichts der Sprachkrise besondere Brisanz. In Kafkas Notizen wird eine interpretierende Transformation der Ekphrasis vollzogen, im Zuge deren die Beschreibungen von Kunstwerken sich als von kulturellen Versatzstücken durchtränkt erweisen und das auratische Kunsterlebnis von Reflexion überlagert wird. Dabei werden Skulpturen und die im Traum oder in der Erinnerung imaginierten Bilder als ein über Perspektiven organisierter Raum konzipiert, der auch den Betrachter involviert. Auch der Blick in den Spiegel und Beschreibungen von Photographien legen den Zusammenhang von Medialität und Reflexivität offen.
    Niniejszy artykuł bada wzajemne relacje między procesami wizualnego postrzegania a konstruowaniem literackich znaczeń, jakie zachodzą w zapiskach zebranych w tzw. ‚Quarthefte‘ oraz dziennikach podróży Kafki. Kontekstem jest kryzys języka, który w obszarze literatury niemieckojęzycznej na przełomie wieków XIX i XX popycha literaturę ku sztukom wizualnym. W szkicach Kafka przedstawia swoistą wersję literackiej tradycji ekphrasis, w której ewidencja rodząca się z kontemplacji dzieła sztuki ustępuje miejsca refleksji. Perspektywistyczne ujęcie przestrzeni, któremu diarysta poświęca szczególną uwagę w opisach skulptur i obrazów rodzących się w imaginacji marzeń sennych albo wspomnień zmienia się w wielopłaszczyznową konstelację spojrzeń tworzącą wspólną przestrzeń łączącą oglądającego z dziełem sztuki. Także lustro i fotografia w zapiskach Kafki ujawniają relację między medialnością i refleksyjnością.
    The article is an attempt to establish a productive connection between visual perception and literature on the example of Kafka’s diaries and travel diaries, shedding light on the mutual influence and interaction between literature and the fine arts. In the beginning of the 20th century literature deals with the challenge of visual arts, in literature commonly referred to as „ekphrasis“. The article analyzes the transformation of ekphrasis in Kafka’s diaries. Visual arts settle the restless modern perception and mind, project distinct frames of perception and thus organize experiences and provide specific horizons of understanding. Kafka’s diaries confirm a particular interest in perspective, sculpture and also imagined paintings being conceived as a space integrating different angles of view, incorporating the onlooker. Descriptions of the mirror and photographies show the relation between reflexivity and mediality.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2013; 167-195
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy i kolekcje dzieł sztuki u Strabona
    Paintings and Art Collections in Strabo’s Geographica
    Autorzy:
    Ławińska-Tyszkowska, Janina
    Szastyńska-Siemion, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127712.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Filostrat Starszy
    stoicka teoria dzieła sztuki
    Strabon
    Geographica
    Philostratus the Elder
    Stoic theory of the work of art
    Strabo
    Opis:
    The article’s premise is a Stoic-based idea of the work of art, featured in the Eikones of Philostratus the Elder. The pair of authors examines the issue of whether, and to what degree, Strabo (himself also an adherent to Stoical philosophy) shares similar views on the work of art, or whether he is partial to the view prevalent in ancient Greece, which consisted in a kind of naïve awe at the execution of ideal likeness (as exemplified, for instance, by the approach of the heroines of Herondas’ mimiambus IV). A thorough analysis of all descriptions of works of art contained in Strabo’s work leads to the conclusion that Strabo’s was not impressed by “barbarians’ art”. In fact, he begins to pay any attention to works of art as late as in Book 8, describing Greece’s sundry lands. Strabo’s views on the work of art fall into the following categories: 1. a mere note of the object combined with a description of its single feature, usually its size; 2. a thoroughgoing description of works of illustrative character (an antique Biblia Pauperum); and 3. a description of peregrinations of works of art after the latter were seized by the Romans. The last category appears to be of particular interest to Strabo, perhaps due to his view that the Greeks were culturally superior to all Romans (see Daniela Dueck, Strabo of Amasia, London and New York, 2000). In conclusion, it appears that Strabo was a dilettante in his reception of the works of art. No element of his views can be construed to prefigure the later Stoic theory of Philostratus the Elder. In Strabo’s work, the works of art serve to adorn the world and to vivify his often very dry geographical descriptions; their existence was made merely to exemplify the superiority of the Greek spirit over the remaining world.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 65-75
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Identyfikacja wartości na drodze aksjologii semiologiczno-ikonograficznej
    Identification of values by means of semiologic-iconographic axiology
    Autorzy:
    Szajda, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431183.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    work of art
    axiology
    determining values
    interpretation of a work of art
    visual art
    dzieło sztuki
    aksjologia
    określanie wartości
    interpretacja dzieła sztuki
    sztuka wizualna
    Opis:
    The aim of this article is to draw attention to the axiological dimension of the interpretation of the works of visual art. The recognition of this dimension becomes possible through the use of an appropriate method that enables the identification of values in the space of a given work of art. The original contribution of the present article consists in developing a method based on the identification of values through semiological-iconographic axiology. Applying this method allows one to discover the content and meaning of the artwork itself, as well as a whole wealth of symbols, allegories or metaphors. Above all, it enables one to identify values, including moral and religious values that are so important in human life.
    Celem niniejszego studium jest zwrócenie uwagi na płaszczyznę aksjologiczną interpretacji dzieła sztuki wizualnej. Wyróżnienie tej sfery staje się możliwe dzięki zastosowaniu odpowiedniej metody, która umożliwia identyfikację wartości w przestrzeni danego dzieła. Innowacyjnym wymiarem prezentowanych treści jest opracowanie metody polegającej na wyodrębnianiu wartości na drodze aksjologii semiologiczno-ikonograficznej. Pozwala ona nie tylko odkryć treść samego dzieła, jego znaczenie, całe bogactwo symboli, alegorii czy metafor, ale przede wszystkim zidentyfikować wartości, w tym tak istotne dla ludzkiej egzystencji wartości moralne i religijne.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 2; 31-59
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Arc-nucleart 50 lat radiacyjnej konserwacji obiektów o znaczeniu historycznym
    ARC-NUCLÉART – 50 years of radiation conservation of historical objects
    Autorzy:
    Cortella, Laurent
    Albino, Christophe
    Tran, Quoc Khoi
    Froment, Karine
    Głuszewski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/214724.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
    Tematy:
    konserwacja
    radioliza
    promieniowanie jonizujące
    dezynsekcja, dezynfekcja
    radiacyjna konsolidacja
    dzieła sztuki
    archeologia
    conservation
    radiolysis
    ionizing radiation
    disinsection
    disinfection
    radiation consolidation
    works of art
    archeology
    Opis:
    Artykuł powstał z okazji 50 rocznicy utworzenia radiacyjnego laboratorium badawczego i profesjonalnej pracowni konserwacji dzieł sztuki ARC-NucleArt (Atelier de Recherche et de Conservation Nucléart). Przypomniano historię tej zasłużonej dla ratowania obiektów historycznych placówki. Jest ona pionierem w zastosowaniu technik radiacyjnych do dezynsekcji, dezynfekcji i konsolidacji. Krótko omówiono zasady wykorzystania promieniowania jonizującego do ratowania zagrożonych insektami, grzybami i bakteriami obiektów archeologicznych i dzieł sztuki. W przeglądzie literaturowym odsyłamy do publikacji podsumowujących światowe badania w zakresie radiacyjnej konserwacji różnych materiałów.
    The article was created on the occasion of the 50th anniversary of the creation of the radiation research laboratory and professional art conservation studio ARC-NucleArt (Atelier de Recherche et de Conservation Nucléart). The history of this institution merited for saving historical objects was recalled. She is a pioneer in the application of radiation techniques for disinfestation, disinfection and consolidation. The principles of using ionizing radiation to rescue archaeological sites and works of art endangered by insects, fungi and bacteria are briefly discussed. In the literature review, we refer to publications summarizing the global research in the field of radiation conservation of very different materials.
    Źródło:
    Postępy Techniki Jądrowej; 2020, 3; 22-24
    0551-6846
    Pojawia się w:
    Postępy Techniki Jądrowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Mosty : dzieła sztuki i inżynierii, zabytki : materiały sesji naukowej, Warszawa 25-26 maja 2000 r.", red. B[ożena] Wierzbicka, Warszawa : [TONZ], 2001 : [recenzja]
    Autorzy:
    Szkurłat, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537418.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    mosty
    dzieła sztuki i inżynierii
    sesja naukowa
    materiały sesji naukowe
    Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
    historia mostów w Polsce
    historyczne mosty w Polsce
    zabytkowe mosty
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2002, 1; 107-109
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między rozumem a instynktem twórczym. Leona Chwistka poglądy na krytykę sztuki
    Between reason and creative instinct. Leon Chwistek’s approach to art criticism
    Autorzy:
    Rozmarynowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034018.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Leon Chwistek
    krytyka artystyczna
    pojęcie dzieła sztuki
    kryteria wartościowania
    postawa twórcza
    art criticism
    the notion of the work of art
    assessment criteria
    creative attitude
    Opis:
    Leon Chwistek był jednym z najważniejszych myślicieli w Polsce okresu międzywojennego. Będąc filozofem, logikiem, artystą i teoretykiem sztuki, niejednokrotnie komentował historyczne i współczesne sobie zjawiska życia artystycznego, a także formułował wyraziste poglądy na temat krytyki sztuki. Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne omówienie tych poglądów i nakreślenie kontekstu, w jakim się one kształtowały. Tym samym w artykule autor odwołuje się nie tylko do osiągnięć teoretyczno-artystycznych Chwistka, ale również do jego filozofii i dokonań naukowych. W tym celu autor prezentuje kluczowe zagadnienia krytyki sztuki Chwistka w układzie problemowym, przeprowadzając analizę treści wybranych wypowiedzi i nakreślając ich konteksty kulturowe. Omówione zostają kolejno następujące aspekty: miejsce krytyki artystycznej w ogólnie pojętym życiu kulturalnym Polski międzywojennej, doświadczenie jako podstawa sądu krytycznego, metodologia pracy krytyka sztuki, kryteria wartościowania dzieł sztuki i postaw twórczych.
    Leon Chwistek was one of the most important thinkers in the inter-war Poland. As a philosopher, logician, artist and art theorist, he frequently commented on historical and contemporary aspects of artistic life, formulating his distinct ideas concerning art criticism. The aim of this article is to synthetically discuss these ideas and to outline the cultural and artistic context that shaped them. In order to achieve this goal, the author of the article refers to both the art theoretical output of Chwistek and his philosophy as well as scientific research. Having employed a descriptive method, the author presents the main questions of art criticism discussed by Chwistek in his various texts. The following aspects are examined: the role of art critics in society, experience as a basis of critical opinion, methodology of art critic’s work, criteria for evaluation of works of art and creative attitudes. In his writings Chwistek emphasized the importance of theory for artistic practice, but even more strongly he stressed the illuminating power of experience, which is able to undermine aesthetic dogmas and which should remain the basic determinant of critic’s activity.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2021, 39; 23-43
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty ekonomiczno-prawne instytucji tzw. art rentalu
    Selected economic and legal aspects of the art rental institution
    Autorzy:
    Gwardzińska, Żaneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539294.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    art rental
    muzeum
    dobra kultury
    dzieła sztuki
    wystawy czasowe
    czasowy wywóz zabytków
    rynek sztuki
    podatki
    museum
    culture goods
    works of art
    temporary exhibitions
    temporary export of historic objects
    art market
    taxes
    Opis:
    The issues discussed in this article concentrate on selected legal and economic aspects of the art rental institution. Civil Code regulations do not contain a specific art rental contract. It is shown in practice that temporary loans of historic objects (or, in a broader sense, culture goods) take place on the basis of a loan contract, leasing contract or a commodate. What is worth our attention is the fact that the art rental institution should be approached on two layers. The first one includes temporary loans of historic objects for display purposes in Poland, the other represents the promotion of the Polish culture abroad and participation of Polish historic objects in foreign exhibitions. From an economic point of view, the art rental services market is not identical with the art market. Consumers of these two markets differ greatly from one another, thus, they cannot be classified in conjunction. The market analysis carried out in this study indicated an increase in the number of companies specialised in temporary loans of historic objects, which allows us to speculate that there is certain demand for a given service. Is it true that a trend consisting in temporary loans of works of art for decorative purposes has found its way to Poland?
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2015, 2; 153-162
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grabież dzieł sztuki przez Armię Czerwoną.
    Powiązania:
    Mówią Wieki 2020, nr 12, s. 50-53
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Armia Czerwona
    II wojna światowa (1939-1945)
    Kradzież dzieł sztuki
    Restytucja dóbr kultury
    Straty wojenne
    Zaginione dzieła sztuki
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
    Opis:
    Tematem artykułu jest rabunek polskich dzieł sztuki dokonany przez „sojusznika” – Armię Czerwoną, w czasie drugiej wojny światowej. Niemieckie składnice z polskimi dobrami kultury zagrabionymi przez Niemców były wywożone do Rosji, choć powinny być przekazane stronie polskiej. Przy wszystkich frontach Armii Czerwonej, walczących z Niemcami na terytorium Polski powołano jednostki specjalistów ds. dzieł sztuki, które wywoziły znalezione obrazy, starodruki i rzeźby do Rosji. Wśród nich także te zagrabione przez Niemców w 1939 roku z polskich muzeów. W 1942 roku w ZSRR wprowadzono prawo o rekompensacie strat wyrządzonych przez Niemcy. Według tego przepisu dobra kultury uznano za zdobycz wojenną i podlegały one konfiskacie. Mimo polskich interwencji do dziś np. w Muzeum im. A.S. Puszkina eksponowany jest obraz „Madonna z dzieciątkiem” autorstwa Lucasa Cranacha, z katedry w Głogowie, będący własnością Polski. I mimo obowiązującego prawa międzynarodowego publicznego, nakazującego bezwzględny zwrot zagrabionych dzieł sztuki ten i wiele setek innych cennych polskich obiektów jest tam przetrzymywanych.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona zabytków, przyrody i krajobrazu w warunkach reformy rolnej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym
    Preservation of historical monuments, nature and landscape under the agricultural reform in Poland in the interwar period
    Autorzy:
    Merta-Staszczak, Adriana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2104868.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    historia
    zabytki architektury
    zabytki ruchome
    dzieła sztuki
    reforma rolna
    obszary wiejskie
    dwudziestolecie
    międzywojenne
    history
    architectural monuments
    moveable monuments
    works of art
    agricultural reform
    rural areas
    interwar period
    Opis:
    Odbudowa państwa polskiego po 1918 r. wymagała podjęcia wielu decyzji dotyczących powołania nowej administracji, instytucji oraz przeprowadzenia reformy gospodarczej, której celem było upełnorolnienie chłopów nieposiadających ziemi lub utrzymujących się z nieefektywnych gospodarstw karłowatych. Nowy kierunek polityki nie tylko przyczynił się do zmian w strukturze własnościowej gospodarstw, ale poważnie zagroził funkcjonowaniu wielkich majątków ziemiańskich i zachowaniu znajdujących się tam dworów, pałaców oraz innych obiektów historycznych. W tej sytuacji podjęto próby, inicjowane przede wszystkim przez towarzystwa naukowe, wprowadzenia dodatkowych aktów prawnych chroniących historyczne budynki, zespoły architektoniczne oraz wyjątkowe tereny krajobrazowe. Projekty przewidywały nie tylko wydawanie ogólnokrajowych zarządzeń, ale również budowę całej struktury organizacji odpowiedzialnych za zachowanie obiektów i miejsc zabytkowych oraz działania na rzecz popularyzacji wiedzy o nich.
    The reconstruction of the Polish state after 1918 required many decisions concerning the establishment of a new administration, institutions and economic reform, the aim of which was the so-called upełnorolnienie (an increase in the size of a small agricultural holding by a sufficient amount of land) of peasants who did not own land or made a living from inefficient small farms. The new policy direction not only influenced the changes in the ownership structure of farms, but also seriously threatened the functioning of large landed estates and the preservation of manors, palaces and other historical objects located there. In this situation, attempts were made, initiated mainly by scientific societies, to introduce additional legal acts protecting historical buildings, architectural complexes and unique landscape areas. The projects provided not only for the issuing of nationwide orders, but also for the construction of the entire structure of organizations responsible for the preservation of historic buildings and sites and activities to promote knowledge about them.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2020, 1; 111-129
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Extrasensory Images: Marginal Phenomenon or Important Trend in the European Art?
    Obrazy pozapercepcyjne: margines czy istotny nurt sztuki europejskiej?
    Autorzy:
    Wojtyniak-Dębińska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593955.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    imagination
    altered states of consciousness
    visionary art
    extrasensory images in art
    transposing works of art.
    wyobraźnia
    odmienne stany świadomości
    sztuka wizjonerska
    obrazy pozapercepcyjne w sztuce
    transponujące dzieła sztuki.
    Opis:
    : This article attempts to answer the question of whether a work of art created under the influence of extrasensory images can be considered a marginal phenomenon in the European art. The author points out that in our culture the interest in this kind of creative inspiration gained importance only in the mid-nineteenth century. Then, she discusses various causes of altered states of consciousness and subsequent stages of trance during which extrasensory images appear. Focusing on works of art which were inspired by such images, she refers to the concepts of David Lewis-Williams, Stanislav Grof, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Aldous Huxley and Carl Gustav Jung. The text is concluded with a reflection on the contemporary significance of art with extrasensory sources. The author emphasizes the remonstrative nature of such art and its role in self-knowledge. It is believed that extrasensory images expand our understanding of personality and allow us to go beyond the scope of the problems imposed through the media by politicians or religious leaders.
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy dzieła sztuki powstające pod wpływem obra-zów pozapercepcyjnych, można uznać za margines sztuki europejskiej. Autorka zwraca uwagę, że w naszej kulturze zainteresowanie tym rodzajem inspiracji twórczej uzyskało istotne znaczenie do-piero od XIX wieku. Następnie omawia różne przyczyny powstawania odmiennych stanów świado-mości i kolejne etapy transu, podczas którego pojawiają się obrazy pozapercepcyjne. Koncentrując się na dziełach sztuki, których źródłem były tego typu wyobrażenia, powołuje się między innymi na koncepcje David Lewisa-Williamsa, Stanislava Grofa, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Aldousa Huxleya i Carla Gustava Junga. Tekst kończy refleksja dotycząca współczesnego znaczenia twór-czości o źródłach pozapercepcyjnych. Autorka podkreśla kontestacyjny charakter tego typu sztuki oraz jej rolę samopoznawczą. Uważa, że obrazy pozapercepcyjne rozszerzają nasze pojmowanie osobowości i pozwalają wyjść poza krąg problemów narzuconych za pośrednictwem mediów przez polityków czy przywódców religijnych.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 101-114
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział państwa w opiece nad pomnikami kultury
    Autorzy:
    Zachwatowicz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536301.pdf
    Data publikacji:
    1948
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    straty wojenne
    Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków
    ratowanie zabytków po wojnie
    prace zabezpieczające dzieła sztuki
    1945 r. – działania interwencyjne
    narodowy plan gospodarczy
    pomniki kultury
    akcja ratowania dorobku polskiej kultury
    Opis:
    La dernière guerre a fo r tement endommagé bien des monuments de P o logne. Immédiatement après la guerre, 1111 groupe de conservateurs, fort bien préparés, s ’est mis au travail. Il s ’est e ffo r c é de résoudre à sa manière les problèmes de conservation dont la po r té e é ta it inou ïe jusque là. On 11e se bornait pas alors à conserves les monuments e x istan ts, mais, en bien des cas, comme à Varsovie, il fa llu t reconstruire des monuments entièrement détruits. On eut l’id é e de tirer pro fit des monumen ts et de les faire servir à la vie contemp o raine et sociale. Pour m ieu x assurer la réalisation de ces tâches, on organisa toute une série d ’ate lier s sp é c ia u x de conservation: d ’architecture, de peinture, de décoration et de g raphiq ue. On organisa aussi des études de conservation près l ’Académie de Beau x Arts de Varsovie et l’École Supérieure des Arts P la stiques de Cracovie. Lors des tr a v a u x de conservation, 011 se contenta au début d ’une assurance provisoire, mais ensuite, en 1946, 011 appliqua une manière du rable et cela dans 370 cas. La r éalisation de ces entreprises fut rendue possible grâce aux crédits adm in is tr a tifs du Ministère de la Culture et des Arts ainsi qu ’à c eu x du Plan P u b lic d ’inv e stissements. O 11 put alors ex écu te r les plus grands tra v au x d’a ssurance, en a p p liq u an t les moyens de construction modernes, comme pour l’ég lise de N o tr e -D am e à Gdańsk et la Cathédrale de Wrocław. Le - Service Public de C on se rv a tion a encore d ’autres tâches à remplir, entre autres s ’occuper des monuments dé truits par la guerre ainsi que des monuments ab an donnés de l’a r ch ite ctu re fo r tifié e d e s p a la is et des châ teaux . Des gardiens sp é c ia u x veillent sur les monuments inhabités. La so c iété v ien t ici ég a lem en t en aide, ce qui permet d ’espérer que la lutte pour la conservation de l ’a sp e c t de la c iv ilisa tio n po lon aise sera couronnée de succès.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1948, 1; 2-6
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Produkcja sztuki – pracownia artysty jako „fabryka” na przykładzie warsztatu Joany Vasconcelos
    Art production – artist’s studio as a “factory” in an example Joana Vasconcelos’ workshops
    Autorzy:
    Rymkiewicz, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519312.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Joana Vasconcelos
    warsztat
    pracowania artysty
    atelier
    proces produkcji dzieła sztuki
    portugalska sztuka współczesna
    artysta zaangażowany komercyjnie
    workshop
    artists studio
    production of art
    Portuguese modern art
    artist commercially involved
    Opis:
    Artykuł jest analizą warsztatu współczesnej portugalskiej artystki Joany Vasconcelos. Najważniejszymi aspektami poruszanymi w tekście są przyjęta w atelier organizacja pracy przy wykonywaniu dzieł (struktura wieloosobowego zespołu) oraz komercyjny profil działalności artystki. Współczesny artysta często staje przed wyzwaniem przeniesienia w świat materialny swojej koncepcji – szczególnie jeśli dzieło ma dużą skalę lub zawiera elementy nietypowych materiałów czy rozwiązań, jak w przypadku Vasconcelos. Czynniki produkcyjne mogą mieć determinujący wpływ na proces twórczy i wykonawczy. Ponadto nawet gotowa praca musi mieć zapewniony odpowiedni transport, promocję, warunki przechowywania, a ostatecznie konserwację. Artystka pozostaje autorką koncepcji wszystkich swoich dzieł, mimo że powstają one bez jej bezpośredniej fizycznej ingerencji. Skala pracowni oraz zaangażowanie licznych pomocników pozwalają porównać ją do warsztatu Petera Paula Rubensa. Analogia jest trafna, również w kwestii uznania, jakie otaczało obu artystów. Rubens otrzymywał zamówienia od królewskich i książęcych rodzin, Vasconcelos wykonuje dzieła dla rodziny Rotschildów, a jej pracownie współcześnie odwiedzają celebryci i postacie popkultury. Vasconcelos zbudowała warsztat, który można porównać do fabryki ze względów organizacyjnych – podporządkowania procesu porządkowi produkcyjnemu. Takie znaczenie wyrazu jest dalekie od nazywanej w ten sam sposób przestrzeni twórczej Andy’ego Warhola. Zarówno z samym nurtem pop-artu, jak i jego czołowym przedstawicielem artystkę łączy komercyjny profil działalności – zaangażowanie we wzornictwo przemysłowe, tworzenie prac na zlecenie m.in. domów mody. Joana Vasconcelos buduje swoją markę w świecie komercji, kapitalizując swoje nazwisko, jednocześnie tworząc dzieła o krytycznym komentarzu wobec mechanizmów kapitalizmu. Nie jest to oznaką hipokryzji, a świadomości uwikłania artysty w wielorakie mechanizmy społeczno-gospodarcze. Zamiast przyjmować anarchistyczną postawę, można wykorzystać je na swoją korzyść i zbudować nazwisko, którego głos będzie znaczący.
    Article aims to analyse workshop of a modern Portuguese artist Joana Vasconcelos. The most significant matters raised in text are: the organization of work, including the structure of team, and the commercial business profile. Contemporary artists often have to face the struggle of transferring the idea into material world – this especially concerns works in big scale and one’s using unusual materials or technics, like in Vasconcelos art. Production factors can determine creative/executive processes. After the work is finished it must be promoted, properly transported, stored under satisfactory conditions and finally preserved. The artist remains to be the author of the idea behind each piece, although works are being made without her direct physical action. Scale of the workshop, as much as involving a group of staff, allows to compare this space to the studio of Peter Paul Rubens. Analogy is accurate also on the level of recognition surrounding both artists. Rubens was receiving orders from royal families, while Vasconcelos today creates pieces for Rothschild family, and her studio is being visited by celebrities. Artist has formed a workshop, which can be compared to the factory, due to its organizational aspects – subordination of process to the production order. This meaning is very distant from creative space of work established by Andy Warhol, called with the same name. However, the artist activity shows parallels to pop-art movement and its leading representant by engagement in commercial design or creating artworks for various fashion houses. Joana Vasconcelos continuous to build her brand in commercial world by capitalizing her name, simultaneously she produces art which criticizes capitalism and its wrongdoings. Those actions cannot be observed as hypocrisy but only as sign of awareness considering artists entanglement in different socio-economic conditions of modern world. Instead of taking the anarchist attitude she took those conditions to her own advantage by establishing a name, that makes her voice more significant.
    Źródło:
    TECHNE. Seria Nowa; 2023, 1, 11; 193-212
    2084-851X
    Pojawia się w:
    TECHNE. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konfiskata majątku poniemieckiego i opuszczonego na Dolnym Śląsku przez instytucje państwowe w latach 1945–1956
    The Confiscation of Abandoned and Former-German Assets by State Institutions in Lower Silesia 1945–1956
    Autorzy:
    Merta-Staszczak, Adriana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546828.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    mienie poniemieckie
    Dolny Śląsk
    urzędy likwidacyjne
    Przedsiębiorstwo
    Poszukiwań Terenowych
    nieruchomości
    dzieła sztuki
    zabytki
    Former German properties
    Lower Silesia
    liquidation offices
    Przedsiębiorstwo Poszukiwań Terenowych (The Office of Territorial Surveyance)
    property
    artwork
    heritage
    Opis:
    Odbudowa zdewastowanych w trakcie działań wojennych terenów przyłączonych do Polski po 1945 r. była priorytetowym zadaniem nowych władz. Od przywrócenia dawnej roli miejskim ośrodkom przemysłowym i kulturalnym oraz rekonstrukcji gospodarstw rolnych i produkcji rolnej zależały bowiem odbudowa oraz rozwój całego regionu. Podstawowymi barierami w tym procesie były zniszczona infrastruktura, braki materiałowe, niewystarczająca ilość środków transportu, maszyn i narzędzi, ale również szczególnie wykwalifikowanych zasobów ludzkich. Aby uzupełnić niedobory, rozpoczęto poszukiwania mające na celu identyfikację lub odzyskanie nadającego się do dalszego wykorzystania mienia. Odpowiadały za nie powołane do tego celu jednostki państwowe, których działania nabierały szczególnego znaczenia na terenie Ziem Północnych i Zachodnich.
    Reconstruction of areas connected to Poland after 1945 but devastated during the war, was a priority of the authorities. The restoration of the former role of urban industrial and cultural centers as well as the reconstruction of farms and agricultural production depended on the reconstruction and development of the entire region. The main barriers in this process were the destroyed infrastructure, material shortages, insufficient means of transport, machines and tools, but also particularly qualified human resources. To complement deficiencies, a search was conducted to identify properties which could be put to further use. Responsible for it were the state institutions, whose activities were of particular importance in the Northern and Western Territories.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2018, 8, 3; 43-61
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Schönheit reden. Überlegungen nach Anton Raphael Mengs und Johann Joachim Winckelmann
    Autorzy:
    Brudzyńska-Němec, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032547.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Johann Joachim Winckelmann
    Anton Raphael Mengs
    estetyka
    XVIII w.
    ogląd dzieła sztuki
    opis obrazu
    retoryka
    aesthetic
    18th century
    art analysis
    art criticism
    rhetoric
    Ästhetik
    18. Jahrhundert
    Kunstbetrachtung
    Kunstbeschreibung
    Redekunst
    Opis:
    Die Mitteilbarkeit von Kunsterfahrung bildet ein zentrales und lebhaft diskutiertes Problem in den ästhetischen Reflexionen des 18. Jahrhunderts. Die individuelle, gefühlsbetonte und zugleich scharfsinnige Kunstbetrachtung erzeugt eine bisher kaum in solchem Grade wahrgenommene sinnliche Nähe zum Kunstobjekt. Diese Erfahrung wird zur Herausforderung nicht nur für die Bildbeschreibung, sondern auch für die theoretische Kunstliteratur, die in vielerlei Hinsicht aus ihrer diskursiven Enge ausbricht. Der Beitrag beschäftigt sich mit den sprachlichen Veränderungen in den theoretischen Erörterungen am Beispiel von frühen Schriften von Johann Joachim Winckelmann und Anton Raphael Mengs. Die enge Verbindung zwischen der Redekunst und der Kunstbeschreibung kommt dabei besonders zum Vorschein.
    The 18th century saw a shift in the meaning of art. The communicability of art experience was a central and lively discussed problem in the aesthetic reflections of the 18th century. The individual, emotional and yet astute viewing of art produced a sensual proximity to the artwork hardly noticed so far. This experience was a challenge not only for the description of pictures, but also for the theoretical literature on art. This essay deals with the changes of style in theoretical literature on art on the example of the early writings of Johann Joachim Winckelmann and Anton Raphael Mengs. Particularly, the close connection between rhetoric and the description of art will be shown.
    Problem, jak ująć w słowa sferę sztuki, był w refleksjach estetycznych wieku osiemnastego jednym z centralnych i bardzo żywo dyskutowanych tematów. Indywidualny charakter oglądu dzieł sztuki, bazujący na doznaniach uczuciowych i jednocześnie przenikliwy intelektualnie, budzi poczucie zmysłowej bliskości w kontakcie ze sztuką, niedoświadczane do tej pory w podobnym stopniu. Doznania te stają się wyzwaniem nie tylko dla nowatorskich prób opisu obrazu, lecz również wpływają na literaturę teoretyczną, która w wieloraki sposób przekracza dotychczasowe dyskursywne kategorie. Poniższy szkic omawia elementy zmian języka literatury teoretycznej poświęconej sztuce na przykładzie wczesnych pism Johanna Joachima Winckelmanna i Antona Raphaela Mengsa. Na szczególną uwagę w tekstach tych zasługują związki między retoryką i oglądem dzieł sztuki.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2013; 143-165
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    En finir avec le fétichisme de l’œuvre, surmonter le mythe de l’artiste. Pratique populaire et œuvre reproductible chez Ad Reinhardt
    Autorzy:
    Leszek, Brogowski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487704.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-04
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
    Tematy:
    AD REINHARDT
    MIT ARTYSTY
    REPRODUKOWALNOŚĆ DZIEŁA + PARADYGMAT SZTUKI NOWOCZESNEJ
    HISTORYCZNA ŚWIADOMOŚĆ SZTUKI
    MYTH OF AN ARTIST
    REPRODUCTIVITY OF AN ART WORK + PARADIGM OF MODERN ART
    HISTORICAL CONSCIOUSNESS OF ART
    Opis:
    Ad Reinhardt (1913–1967) znany jest zwłaszcza jako malarz czarnych ob- razów, wysokich na pięć stóp i szerokich na pięć stóp – jedynych obrazów, jakie malował przez ostatnie siedem lat swego życia. Jest to bez wątpie- nia jedna z najbardziej radykalnych w historii sztuki praktyk malarskich. Otoczony w latach sześćdziesiątych aurą wyjątkowego prestiżu, zarówno artystycznego, jak i etycznego, zwłaszcza w kręgach pokolenia młodych artystów, którzy tworzyli w tamtych latach sztukę konceptualną, pozo- stawał on w krytycznym dystansie wobec ekspresjonizmu abstrakcyjne- go. Jego postawa w stosunku do artystów-kompanionów swego pokole- nia nie wynikała jednak z negatywnej oceny estetycznej ich malarstwa: ostrze jego krytyki zwrócone było przeciwko temu, co na jego temat mó- wili, a także przeciwko ich postawom wobec rynku sztuki i handlu sztuką. Reinhardt uważał, że dzieło nie jest autonomicznym przedmiotem, ale że ma sens i wartość ze względu na projekt sztuki, jaki realizuje, na idee, jakim służy oraz na polityczne i intelektualne źródła, z jakich wypływa. Nikt chyba nigdy nie był surowszy niż on w ocenie poetyckich pseudo- uzasadnień, często o motywach romantyczno- i mistyczno-religijnych, jakimi artyści – a w szczególności malarze ekspresjonistyczni – próbo- wali uprawomocnić swe malarskie praktyki. Jego lewicowa wrażliwość polityczna pozwalała mu jasno oceniać użyteczność tego fetyszyzującego dyskursu dla potrzeb promocji rynkowej; czytelnik Marksa, rozumiał sens pojęcia fetyszyzmu towaru rynkowego. Zaskakujące pisma Reinhardta są właśnie jednym z najbardziej radykalnych przyczynków do krytyki dzieła- -fetyszu jako towaru na rynku sztuki. W publikowanych począwszy od lat czterdziestych pismach, często krótkich i o szczególnej, ostrej i niepozba- wionej poetyckiego uroku retoryce, w formach manifestów, opracowywał on jednocześnie nie mniej radykalną koncepcję sztuki-jako-sztuki, która jest nawiązaniem do rozmaitych antysubiektywistycznych tradycji sztuki i twórczości artystycznej, oraz próbą uaktywnienia tego typu dyskursu o sztuce. Sztuka konceptualna wiele zawdzięcza tej Reinhardtowskiej pracy u podstaw. Mimo że jego pozycja w historii sztuki nowoczesnej jest niekwestio- nowalna, niewiele poświęcono jego pracy poważnych analiz, a teksty jego zbywane są milczeniem; niejednokrotnie – zaprzeczając najbardziej podstawowej uczciwości – próbowano podporządkować Reinhardta fe- tyszyzującym i mistycyzującym koncepcjom sztuki, nazywając go „czar- nym mnichem”, dopatrując się w jego trójdzielnych obrazach symbolu krzyża, podkreślając jego przyjaźń z trapistą Thomasem Mertonem itp. Trudno o lepsze dowody aktualności jego krytycznej postawy wobec ide- ologii rynku sztuki i wobec intelektualnej i politycznej dymisji aktorów obecnego systemu instytucji artystycznych. Przedrukowany tutaj roz- dział z książki Ad Reinhardt. Nowoczesne malarstwo i odpowiedzialność estetyczna, która ukazała się w roku 2011 w éditions de la transparence, przynosi kilka przykładów niekompatybilności projektu sztuki Reinhardta z dominującą ideologią i powszechnie akceptowanym dyskursem na jej temat oraz szkicuje kilka najważniejszych pojęć jego teorii, związanych w szczególności z historyczną świadomością artystyczną. W istocie, o ile malarzowi ekspresjonistycznemu wydawać się może, że niepowtarzalna oryginalność jego obrazów jest efektem subiektywnego wyrazu ich form, o tyle, porównane z innymi seriami obrazów z danego okresu jego twór- czości, obrazy jego wpisują się w ciągłość form, którą nazywamy sty- lem i którą trudno wyjaśnić subiektywnymi źródłami ekspresji; a kiedy porównuje się twórczość malarzy danego okresu historycznego, trudno oprzeć się wrażeniu, że wszystkie są trochę do siebie podobne i że poję- cie oryginalności poddać trzeba krytycznej analizie. Dlatego oryginalność twórczości artystycznej ujawnia się w całkiem innym świetle świadomo- ści, która sztukę ujmuje jako zjawisko historyczne. W książce, z której pochodzi przedrukowany poniżej fragment, po raz pierwszy podjęta została próba mówienia o pracy Ada Reinhardta jako o nierozłącznej całości, to znaczy łącząc sens i zmysłową postać jego malarstwa z pojęciami, które konstruują się w jego pismach. Starałem się w niej dogłębnie przeanalizować teoretyczną spójność i intelektualną dynamikę tego pisarstwa. Naznaczone charakterystyczną retoryką, czę- sto powtarzającą jeden schemat frazeologiczny, pisma te zawierają wiele cytatów, ale nieliczne tylko podane są w cudzysłowach, z rzadka jedynie wskazując na autora. Jest to znak antysubiektywnego projektu Reinhard- ta, który unikać chciał zbyt łatwej, jego zdaniem, oryginalności subiek- tywnej, traktując ją jako rodzaj kaprysu; przeciwnie, chciał konstruować oryginalność na poziomie intelektualnym i w horyzoncie historycznym. Oryginalność jest dla niego oryginalnością koncepcji sztuki, gdzie myśle- nie i malowanie łączą się spójnie w jednym dziele. Reinhardt pragnął po- wtarzać jedynie to, co zostało już wypowiedziane przez innych artystów, ale artystów-jako-artystów, to znaczy przez artystów, których wypowie- dzi dają się pogodzić z ich historyczną misją, a nie są wypowiedziami jed- nostek; usiłował ogarnąć spoistym horyzontem całość tych wypowiedzi. Analiza tekstów Reinhardta pozwoliła mi zidentyfikować dwa główne źródła intelektualne, z których zdają się pochodzić wspomniane cytaty lub kryptocytaty. W artykule Ad Reinhardt: la peinture et l’écrit, opubli- kowanym w piśmie Recherches poïétiques (n° 5, hiver 1996, s. 106–129), analizowałem, porównując jedne z drugimi, fragmenty jego tekstów z wy- branymi fragmentami Georga W.F. Hegla. Na tej podstawie starałem się określić rolę filozofii historii oraz teorii postępu w myśleniu Reinhardta, a zwłaszcza w jego koncepcji sztuki. Kiedy dziesięć lat później studium to zostało przełożone na język amerykański i opublikowane w piśmie „The Open Space Magazine”, n° 7, fall 2005, 199–224, pt. Ad Reinhardt: Painting and Writing, sygnalizowałem już konieczność poszerzenia tego porów- nawczego studium dyskursów o całe pole intelektualne, które odpowiada tradycji i filozofii lewicy, a zwłaszcza anarchizmu. W istocie, zaskakujące podobieństwa odkryć można porównując teksty Ada Reinhardta z wy- branymi fragmentami pism Pierre-Joseph Proudhona, Michała Bakunina, Benjamina Péreta, Alberta Camusa, Oscara Wilde’a itd. Z porównania tego wyciągnąłem wniosek o centralnej roli całej serii wartości, wokół których konstruują się u Reinhardta takie pojęcia, jak twórcza jednostka i jej nieograniczony rozwój w popularnych praktykach sztuki, a zatem filo- zofia działania, a wreszcie bunt i rewolta. Jak pisał Joris-Karl Huysmans, zastosowana do sztuki, teoria środowiska Taine’a jest słuszna, ale słuszna na wspak, gdy idzie o wielkich artystów, gdyż środowisko działa na nich poprzez sprzeciw i nienawiść, jaką w nich wyzwala1. U swych źródeł lewica to projekt przezwyciężania pasywności i „brania w ręce rzeczywistości” w imię nieograniczonego szacunku dla każdej jednostki. Nakładanie się u Reinhardta tych dwóch tradycji, heglizmu i anarchi- zmu, nadaje sens modernistycznemu modelowi sztuki: studium historii uczy artystę mówić „nie”, tak jak fotografia wskazywała Picassowi na wszystko to, czego nie było już sensu malować. Historia jest bowiem je- dyną miarą prawdziwej nowości w sztuce, czyli miarą twórczych wyna- lazków. Taka zarysowuje się w pismach Reinhardta i w jego malarstwie filozofia sztuki: rekapitulować całą powszechną historię form (Reinhardt wiele podróżował po świecie i realizował tysiące slajdów, które organi- zował według typów form), zacząć malować byle co, stopniowo odrzu- cać wszystkie zbędne elementy (przedstawienie, gest, teksturę, zmienne formaty, kolor itp.), aby zrealizować w ten sposób ostatnią i ostateczną w historii postać malarstwa. Reinhardt oznajmia, że robi po prostu ostatnie obrazy, jakie ktokol- wiek może zrobić2. Czy jest to wyraz zarozumiałości? Z pewnością nie, jeśli przyjąć punkt widzenia historycznej świadomości sztuki. Zacyto- wane powyżej jego trzy krótkie teksty zdają się antycypować protokoły sztuki konceptualnej: w najistotniejszym sensie tego słowa, twórczość nieuchronnie związana z analizą historyczną i wynalazkami wprowadza- jącymi nowe wartości w kulturową tkankę. Dokonuje się ona zawsze i je- dynie w materii języka. Cała pierwsza część wywiadu Reinhardta z Bruce Glaserem z roku 1967 poświęcona jest pytaniom, czy ktoś inny mógłby malować dla niego te czarne obrazy. Odpowiedź jest skomplikowana, ale jasna. Oczywiście, że mógłby: tylko w jakim celu i jaki byłby takiego za- biegu sens? Każdy powinien malować swoje własne malarstwo, tak jak Reinhardt maluje swoje. Zacytowany opis czarnych obrazów mógłby być instrukcją dla kogoś, kto mimo wszystko chciałby wykonać takie same czarne obrazy... tyle, że nie będą one w żadnym wypadku dziełami Re- inhardta, bo przedmioty te wynikać będą z całkiem innych motywacji i z innej świadomości artystycznej. Dzieło zostałoby wówczas sprowa- dzone do przedmiotu, gdy tymczasem jest ono całością projektu sztuki i przedmiotu, który zeń wynika, nierozdzielnym stopem malarskiego ob- razu i jego znaczenia (jak u Hegla). W tym Reinhardt różni się od koncep- tualistów, którzy, jak Sol LeWitt czy Lawrence Weiner, wprowadzili te językowe ekwiwalenty dzieła w obieg rynku sztuki. Otóż nawet jeśli ktoś namalowałby takie same czarne obrazy z taką samą świadomości arty- styczną, jak Ad Reinhardt, praca ta i tak nie miałaby już sensu dla sztuki: tego, co już raz zostało dokonane nie ma sensu powtarzać. Reinhardt cy- tuje Gauguina: w sztuce jest się rewolucjonistą albo plagiatorem. W pracy nad tą poświęconą Reinhardtowi książką poza tekstami opublikowanymi przez Barbarę Rose korzystałem z wielu dotychczas nie- publikowanych dokumentów: listów, notatek, konferencji i wywiadów, które udostępniła mi Ad Reinhardt Foundation. Miałem także dostęp do katalogu biblioteki artysty, który (katalog) nie pozwolił mi wszelako po- twierdzić hipotez na temat źródeł Reinhardtowskich koncepcji i pojęć; nie znalazłem w nim książek3, z których pochodzą cytaty, na podstawie których ustalałem intelektualne pokrewieństwa. Po pierwszym rozczaro- waniu stwierdziłem jednak, że tym lepiej broni się przyjęta przeze mnie metoda analizy, bo zbiegają się tym sposobem pojęciowe logiki autorów i całych pól teoretycznych, unieważniając zarazem ewentualny argument przypadkowego cytatu. Ad Reinhardt. Peinture moderne et responsabilité esthétique to pierw- sza, jak dotąd, próba ujęcia twórczości artysty w horyzoncie jego wypo- wiedzi teoretycznych. Pierwsza także, która jako ilustracjami posłużyła się jego komiksami i rysunkami satyrycznymi, jakich równolegle do pracy malarskiej wykonał olbrzymie ilości i które stanowią całe spektrum roz- ciągające się od zaangażowanych karykatur politycznych po wspaniałą serię How to Look at..., (How to Look at Modern Art itd.). Książka moja nie zawiera ani jednej reprodukcji obrazów Reinhardta, zaś jego satyry o sztuce, często śmieszne i trafne, ale także krytyczne i złośliwe, potraktowałem jako interesującą przeciwwagę dla radykalnej „idealności” jego malarstwa, nie- reprodukowalnego, jak sam twierdził; są one także malowniczym i trafnym komentarzem na temat sytuacji sztuki w przestrzeni społecznej; sytuacji, na którą, jak widzieliśmy, Reinhardt był bardzo wrażliwy. Oto główne tezy mojej książki. Według Reinhardta, to nie sfera prze- życia, uczuć i „doświadczenia wewnętrznego”, lecz wiedza historyczna i transmisja kulturowa są źródłami sztuki: artyści pochodzą od artystów, formy sztuki pochodzą od form sztuki, malarstwo pochodzi od malarstwa4. Są to jednak źródła w szczególnym sensie – „ na wspak”, jak mówił Huy- smans – źródła odrzucone lub odnowione. Sztuka to selektywnie skon- struowana tradycja przez nowoczesnych artystów, którzy nauczyli się mówić jej „nie”. Bycie twórczym to wytwarzanie nowych wartości, a za- tem nieuchronna konfrontacja z historią. Ale po to, by interpretować hi- storię, trzeba przejść przez doświadczenie języka, który staje się właści- wym „miejscem” twórczości i wynalazczości, nawet w malarstwie. Taki jest głęboki sens desubiektywizacji procesów twórczych opracowanych i stosowanych przez Ada Reinhardta. Nie pozwala ona uniknąć pewnej formy powtórzenia, a nawet – jak widzieliśmy – plagiatu5. Potępienie nad- miernego subiektywizmu to przyjęcie punktu widzenia sztuki-jako-sztuki, czyli podporządkowanie się jej historycznej – i zmiennej – istocie. Nie bez pewnej ironii i prowokacji, wielokrotnie Reinhardt przyznawał, że powta- rza jedynie to, co artyści już wcześniej mówili, jako artyści-jako-arty- ści. Ta istota sztuki, to – w tamtych czasach – jej nowoczesność; pojęcie, schemat i metoda Reinhardta są właśnie jej ilustracją, a nawet uciele- śnieniem. Sztuka Reinhardta jest paradygmatem sztuki nowoczesnej. Nowoczesność jest, jego zdaniem, epoką rozumu, a zatem etyki: ujmowa- nie historii jaki całości otwiera perspektywę spójnego i konsekwentnego myślenia, nie tylko na temat sztuki, ale także na temat rzeczywistości. Nowoczesność domyka bowiem historyczny proces emancypacji i rozu- mienia świata i otwiera epokę wolności i odpowiedzialności. Takie są też zadania artystów, takie były Reinhardta liczne boje... przede wszystkim z artystami. W takim właśnie kontekście wprowadził on pojęcie estetycz- nej odpowiedzialności artysty. Bowiem sztuka to doświadczenie autono- mii, czyli wolności – ale dzieła sztuki nie są autonomiczne. Nie są one autonomiczne, bo nie da się ich oddzielić ani od historii, ani od znaczenia. 48 Leszek Brogowski jakie nadał im artysta. Z tej ich dwuwartościowości wynikają najbardziej wywrotowe, często przemilczane, aspekty sztuki Ada Reinhardta: — przekonanie, że malarstwo mogłoby się stać praktyką popularną — przemalowywanie czarnych obrazów, kiedy powracały one do atelier, naznaczone aktami wandalizmu lub materialnymi śladami transportu i wystaw — założenie, że malarstwo jest realizacją idei6 pociąga za sobą to, że jak każda idea, i ta może – a nawet powinna – zostać wyrażona słownie... — ... ale w przeciwieństwie do konceptualistów, nikt inny nie mógłby za- miast Reinhardta realizować dzieł-przedmiotów według opisanych przez niego protokołów — reprodukowanie w katalogach i pismach jego czarnych obrazów jest zatem czczym pragnieniem, bo skoro nie da się ich nawet sfotografować, to są siłą rzeczy niereprodukowalne.
    Źródło:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2019, 27; 6-48
    1733-1528
    Pojawia się w:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Penalizing the forgery of a work of art in the Polish legal system: notes de lege lata and postulates de lege ferenda
    Autorzy:
    Gerecka-Żołyńska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120142.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    protection of national heritage
    falsification of a work of art
    counterfeiting or alteration of a monument
    forgery
    author’s rights
    ochrona dziedzictwa narodowego
    fałszerstwo dzieła sztuki
    podrobienie albo przerobienie zabytku
    falsyfikat
    prawa twórcy utworu
    Opis:
    The aim of the article is to justify the formulated postulate to separate in the Polish legal system an autonomous type of offence consisting in the counterfeiting, alteration or illegal reproduction of a work of art, which would comprehensively – similarly to the protection of monuments, or maybe even more broadly – cover the most important phases of this behaviour, taking into consideration also those of a secondary nature related to marketing the forgery or its distribution. The concept of ‘work of art’ has been narrowed down to works of plastic art for the purpose of the article and in this text is understood as an independent object separated from other objects of individual and independent specificity, being man-made, possessing aesthetic value, and expressing emotional qualities (Gołaszewska, Zarys estetyki. Warsaw 1986: 277). The most important problems connected with activation of criminal law protection in the event that a perpetrator engages in conduct commonly referred to as ‘forgery of a work of art’ are presented. The research was conducted primarily using the dogmatic method, and to a lesser extent the historical and comparative method. Finally, it is established that the system of legal interests surrounding the current art market rules makes it necessary for the scope of legal protection of a work of art, including a historical monument in case of forgery, to focus equally on the rights of purchasers – as it has been the case so far – but consideration should also be given to the rights of original creators, so that they can react effectively if they are violated. As a result, having identified the need for legislative intervention with regard to the crime of altering or forging an item and the crime of sale of a forgery, a proposal is formulated to modify the existing legal solutions.
    Celem prowadzonych rozważań jest uzasadnienie sformułowanego postulatu wyodrębnienia w polskim systemie prawnym autonomicznego typu przestępstwa obejmującego podrobienie albo przerobienie bądź nielegalną reprodukcję dzieła sztuki, które kompleksowo – podobnie jak w wypadku ochrony zabytków, a może nawet szerzej – obejmowałoby najważniejsze fazy tego zachowania, uwzględniając również i te o ubocznym charakterze, związane z wprowadzeniem falsyfikatu do obrotu lub jego rozpowszechnieniem. Dla prowadzonych rozważań pojęcie dzieła sztuki zawężone zostało do dzieł sztuki plastycznej, a przez „dzieło sztuki” rozumie się samodzielny przedmiot oddzielony od innych przedmiotów o indywidualnej i niezależnej specyfice, stworzony przez człowieka, posiadający wartość estetyczną i wyrażający walory emocjonalne (M. Gołaszewska, Zarys estetyki. Problematyka, metody, teorie. Warszawa 1986: 277). W poszczególnych częściach artykułu przedstawiono najważniejsze problemy związane z uruchomieniem karnoprawnej ochrony w razie realizacji przez sprawcę zachowania określanego powszechnie jako „fałszerstwo dzieła sztuki”. W prowadzonych badaniach wykorzystano przede wszystkim metodę dogmatyczną oraz w węższym zakresie historyczną i komparatystyczną. Finalnie ustalono, że układ interesów prawnych wokół aktualnych reguł funkcjonowania rynku sztuki sprawia, że zakres ochrony prawnej dzieła sztuki, w tym również zabytku w razie fałszerstwa, w równej mierze powinien koncentrować się na prawach nabywców – jak dotychczas – ale także powinien uwzględniać prawa twórców oryginałów, tak aby mogli w razie ich naruszenia skutecznie reagować. W rezultacie, dostrzegając potrzebę interwencji legislacyjnej także wobec przestępstwa przerobienia albo podrobienia zabytku oraz przestępstwa zbycia falsyfikatu zabytku, wskazano na konieczność wprowadzenia do polskiego systemu prawnego autonomicznego typu przestępstwa fałszerstwa działa sztuki.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2022, 84, 2; 69-84
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KOMPROMIS I METODA – WYBRANE ASPEKTY TEORII KONSERWATORSKICH ALOISA RIEGLA I CESARE BRANDIEGO
    THE EXPROPRIATION OF HISTORICAL IMMOVABLES
    Autorzy:
    Krawczyk, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536294.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    teoria a praktyka konserwatorska
    Alois Riegl
    Cesare Brandi
    światowa myśl konserwatorska
    poglądy Aloisa Riegla
    poglądy Cesare Brandiego
    zamierzone i niezamierzone znaki pamięci
    pomniki zamierzone i niezamierzone
    znak pamięci
    wartości upamiętniające
    wartość historyczna
    wartość dawności
    pomniki dawności
    wartość ważna dla teraźniejszości
    Nowoczesny kult pomników
    Der moderne Denkmalkultus
    Teoria restauracji
    Teoria del restauro
    dwubiegunowość odbioru dzieła sztuki
    instancja estetyczna oraz instancja historyczna
    restauracja aktywna
    restauracja prewencyjna
    konserwacja
    Opis:
    The expropriation of historical immovables for the sake of the State Treasury is a special legal instrument used in the name of collective interest and concern for the national heritage. The expropriation of immovables consists of the deprivation or limitation of ownership rights, the right of perpetual usage or other rights concerning immovables. Intervention into the right of ownership of historical immovables, which involves expropriation, should be realised in accordance with the binding law. The legal foundations for expropriation can be found in three types of regulations: the Constitution of the Republic of Poland, statutes and international public and European law. Decisions pertaining to a temporary seizure of historical immovables and expropriation have been divided between two organs of public administration: the voivodeship conservator of historical monuments and the starosta, with the former acting as the advisory and motionfiling organ, while the starosta conducts the expropriation procedure and makes decisions about the expropriation of the immovables. The expropriation of historical immovables conceived as legal institution, which is to guarantee the preservation of historical monuments by the state, is both correct and regular. Its application, however, calls for the observation of administrative procedures, which considerably increase the time of the procedure. As a consequence, it causes a considerable delay of conservation undertakings aimed at saving the original historical substance. In view of the fact that expropriation usually relates to the most damaged and neglected monuments, chances for the preservation of even the smallest fragment of the original are often slight, and the institution of expropriation, whose purpose is to salvage historical monuments, could contribute to a rapidly progressing and irreversible reduction of the original historical substance. The conservation milieu, mindful of scientific accomplishments and the postulates of the charter for the protection of historical monuments, strives at a preservation of the original historical substance as little altered as possible. It seems more correct, therefore, to opt for a less radical path – to persuade the owner to agree to conservation or sale. Expropriation, envisaged as a form of legal coercion, should be applied in exceptional cases, when the repertoire of other possibilities has been exhausted. On the other hand, it should not be avoided, keeping in mind the fact that historical monuments are supposed to survive not only for the sake of our generation, and that their protection, perceived as a public goal, justifies expropriation.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2009, 2; 64-74
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rückgabe des beschlagnahmten Bibliotheksgutes – argumentacja Gustava Abba i stanowisko Kajetana Mühlmanna. Epizod z dziejów polskich zbiorów artystycznych w okresie II wojny światowej
    Rückgabe des Beschlagnahmten Bibliotheksgutes: Gustav Abb’s Argumentation and the Position of Kajetan Mühlmann. An Episode in the History of Polish Artistic Collections during WW II
    Autorzy:
    Zadrożny, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24779787.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Gustav Abb
    Kajetan Mühlmann
    Generalne Gubernatorstwo - niemiecka administracja okupacyjna
    grabież i eksploatacja okupowanych ziem polskich
    Sonderbeauftragte für die Erfassung und Sicherung der Kunst- und Kulturschätze
    Urząd Pełnomocnika Specjalnego do spraw Sporządzenia Spisu i Zabezpieczenia Dzieł Sztuki i Zabytków Kultury
    Staatsbibliothek Krakau
    Hauptverwaltung der Bibliotheken
    Główny Zarząd Bibliotek
    Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvernement
    zagrabione dzieła sztuki - zabezpieczone dla Rzeszy Niemieckiej
    occupatio bellica
    debellatio
    zawojowanie
    General Government
    administration of Germany-occupied territory
    looting and exploitation of occupied Polish territories
    Office of the Plenipotentiary for the Safeguarding of Works of Art and Cultural Heritage
    Main Library Board
    looted artworks sequestrated for the German Reich
    conquest
    Opis:
    Pod koniec listopada 1941 r. doszło do dyskusji między Gustavem Abbem, szefem Głównego Zarządu Bibliotek w Generalnym Gubernatorstwie, i Kajetanem Mühlmannem, Pełnomocnikiem Specjalnym do Spraw Zabezpieczenia Dzieł Sztuki i Zabytków Kultury, na temat ewentualnego przekazania do Staatsbibliothek obiektów bibliotecznych „zabezpieczonych" przez Urząd Mühlmanna. Raport z tej konfrontacji doskonale obrazuje dwoistość postaw funkcjonariuszy GG wobec dóbr skonfiskowanych z rozkazu i w imieniu władz niemieckich na okupowanych polskich ziemiach, tak jak i ich biegłość w dostosowaniu wywodu do korzystnych dla Niemiec, lecz niezgodnych z prawem międzynarodowym, koncepcji prawnych, w tym wypadku do idei debellatio.
    Towards the end of November 1941, a discussion took place between Gustav Abb, head of the Main Board of Libraries in the General Government, and Kajetan Mühlmann, the Special Plenipotentiary for the Safeguarding of Works of Art and Cultural Heritage, about the possible transfer to the Staatsbibliothek of library objects "secured" by Mühlmann's office. The report on this confrontation perfectly illustrates the duality of attitudes of the GG officers towards goods confiscated in occupied Polish territories by order and on behalf of the German authorities, as well as their proficiency in adapting legal arguments which, while in contravention of international law, were favourable to Germany, in this case to the concept of debellatio.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 697-734
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-36 z 36

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies