Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "drama history" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-32 z 32
    Tytuł:
    Dwa teatry – o Sułkowskim Stefana Żeromskiego i Józefie Sułkowskim Romana Brandstaettera
    Two Theaters – about Sułkowski by Stefan Żeromski and Józef Sułkowski by Roman Brandstaetter
    Autorzy:
    Pruszyński, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564414.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-15
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    dramat, legenda, historia
    drama, legend, history
    Opis:
    The paper makes comparison between two dramas: Sułkowski by Stefan Żeromski and Józef Sułkowski by Roman Brandstaetter from a few points of view. In the aspect of the history of literature, the work by Żeromski was treated by Brandstaetter as a proto-type. From the dramaturgic point of view, the construction of Brandstaetter’s play is more consistent. In the aspect of history, both dramas can be discussed as the examples of the specific ability to create legends possesed by literature. In the conclusion the ex-pectations and intentions of both authors are compared with the stage realization of their dramas.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2013, 11; 109-118
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesna dramaturgia Stefana Żeromskiego w świetle jego fascynacji teatrem
    Stefan Żeromski’s Early Dramatic Work in the Light of His Fascination with Theatre
    Autorzy:
    Sobieraj, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519875.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Stefan Żeromski
    historia dramatu polskiego
    dramat polski XX wieku
    Polish drama history
    20th-century Polish drama
    Opis:
    Artykuł prezentuje kontekstową interpretację dwóch wczesnych dramatów Stefana Żeromskiego, Grzech i Dramatu akt pierwszy, niepublikowanych i niewystawianych za życia pisarza i odkrytych dopiero w 1945 i 1959 roku. Żeromski przez całe życie fascynował się teatrem, czego wyrazem może być na przykład jego nieukończony esej "Pochwała sztuki teatru" z 1924 roku lub odpowiedź na ankietę przygotowaną przez "Przegląd Warszawski" dotyczącą Teatru Narodowego w Warszawie, który wtedy ponownie otwierał swoje podwoje. Jego poglądy są bliskie ideom głoszonym przez twórcę narodowej sceny, Wojciecha Bogusławskiego, a także wszystkim  formułowanym w XIX wieku poglądom, które podkreślały społeczną i patriotyczną misję polskiego teatru. Artystyczna wyobraźnia pisarza kształtowała się na podstawie konwencji teatru XIX wieku, opartego na iluzji scenicznej, zasadzie psychologicznej wiarygodności i wymaganiach naturalnego wyrazu aktorskiego. Głosząc pierwszeństwo deklamacji i słowa poetyckiego w teatrze, Żeromski opowiadał się za literackimi teoriami dramatu. Grzech i Dramatu akt pierwszy (który pozostał nieukończony) to dowód zdolności dramaturgicznych autora. W obu tekstach jego nowatorskie podejście do tematyki i problemów społecznych łączy się z konwencjami dramatu i teatru XIX wieku. Pierwsza inscenizacja Grzechu z nowym zakończeniem napisanym przez Leona Kruczkowskiego w 1950 roku stanowi interesujący epizod w historii polskiego życia teatralnego w połowie XX wieku, świadczący o ówczesnych ograniczeniach ideologicznych i politycznych.
    This article offers a context-bound interpretation of two early dramas written by Stefan Żeromski, i.e. Grzech (The Sin) and Dramatu akt pierwszy (A Drama’s First Act), which remained unpublished and were never staged during his lifetime. The texts were only discovered in 1945 and 1959, respectively. Żeromski had been fascinated with theatre throughout his life, which is evident, for example, in his unfinished essay Pochwała sztuki teatru (‘Apology for the Art of Theatre,’ 1924) or in his answer to the survey prepared by Przegląd Warszawski about the Narodowy Theatre in Warsaw, reopening at the time. His views are reminiscent of ideas propounded by the founder of the national stage, Wojciech Bogusławski, as well as of all the views formulated throughout the 19th century that emphasised the social and patriotic mission of Polish theatre. The artistic imagination of the writer had been shaped by the conventions of 19th-century theatre, based on stage illusion, the principle of psychological verisimilitude and requirements of natural acting expression. By professing the primacy of declamation and poetic word in theatre, Żeromski sided with literary theories of drama. Grzech and Dramatu akt pierwszy (which remained unfinished) both exhibit the author’s knack for dramaturgy. They both combined novelty as to subject matter and treatment of social problems with some conventions of 19th-century drama and theatre. The first ever production of Grzech, supplied with a new ending written by Leon Kruczkowski, put on in 1950 is an interesting episode in the history of Polish theatre life in the middle of the 20th century, bearing testimony to its ideological and political limitations.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 173-193
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wracając do Molière’a: Wprowadzenie
    Returning to Molière: Introduction
    Autorzy:
    Kencki, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29432208.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Molière
    historia teatru
    historia dramatu
    recepcja Molière’a
    theater history
    drama history
    reception of Molière
    Opis:
    Wprowadzenie do bloku tematycznego Molière: Powroty. Autor przedstawia najważniejsze inicjatywy artystyczne i naukowe zrealizowane w Polsce z okazji 400-lecia urodzin Molière’a. Przypomina dwudziestowiecznych tłumaczy komedii Molière’a na język polski oraz książki polskich badaczy podejmujących refleksję nad różnymi aspektami jego twórczości i jej recepcji. Wymienia również poświęcone francuskiemu komediopisarzowi artykuły publikowane na łamach „Pamiętnika Teatralnego” od 1956 roku.
    Introduction to essay cluster Molière Revisited. The author presents the most substantial artistic and academic projects carried out in Poland on the occasion of the 400th anniversary of Molière's birth. He recalls 20th-century translators of Molière's comedies into Polish and books by Polish scholars reflecting on various aspects of his work and its reception. He also lists articles on the works of Molière and their translations or productions published in the pages of Pamiętnik Teatralny since 1956.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 11-18
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efekt zwierciadła: W poszukiwaniu widza Calderonowskiego theatrum mundi
    The Mirror Effect: In Search for the Spectator of Calderón’s Theatrum Mundi
    Autorzy:
    Baczyńska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520100.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    theatrum mundi
    Pedro Calderón de la Barca
    metateatr
    historia dramatu
    dramat hiszpański 1600-1700
    metatheater
    drama history
    Spanish drama 1600-1700
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na metaforze theatrum mundi u Calderóna, rozpatrywanej w kontekście debaty dotyczącej metateatralnego wymiaru jego sztuk. Omówiono badania na ten temat poprzedzające teorię metateatru Lionela Abla (Ernst R. Curtius, Walter Benjamin, Jean Jacquot), a także późniejszą debatę na temat metateatru wśród hiszpańskich badaczy Złotego Wieku i jej implikacje dla badań nad komedią (Henryk Ziomek, Catherine Larson, Thomas A. O'Connor, F.P. Casa, Urszula Aszyk, Katarzyna Mroczkowska-Brand, Jonathan Thacker, Graciela Balestrino, Kasia Lech). Koncepcja metateatru Sławomira Świontka zostaje zastosowana do analizy La vida es sueño i El gran teatro del mundo, które okazują się paradygmatycznymi i wzorcowymi spektaklami metateatralnymi. Autorka omawia metawypowiedzeniowe właściwości dialogu dramatycznego i jego samozwrotność u Calderóna i podkreśla znaczenie efektu mise en abyme implikowanego przez wyraźnie autorefleksyjne cechy sztuk. Wykorzystanie środków metateatralnych można zaobserwować w całej twórczości dramaturga, w komediach (La vida es sueño i Amor, honor y poder), autos sacramentales (El gran teatro del mundo i La protestación de la fe), a także entremés (El toreador) i mojiganga (Mundinovo, Las visiones de la muerte). Wynikająca z tego metateatralna jakość, osiągnięta dzięki skupieniu się Calderóna na relacjach widz-aktor i rzeczywistość-fikcja, pozwala widzom spojrzeć w lustro teatru, aby zobaczyć reprodukujące się własne odbicia, czyli teatr świata.
    The article focuses on the theatrum mundi metaphor in Calderón, viewed in the context of the debate concerning the metatheatrical dimension of his plays. It discusses studies on the subject preceding the metatheatre theory by Lionel Abel (Ernst R. Curtius, Walter Benjamin, Jean Jacquot), as well as the ensuing debate on metatheatre among Spanish Golden Age scholars and its implications for the comedia research (Henryk Ziomek, Catherine Larson, Thomas A. O’Connor, F. P. Casa, Urszula Aszyk, Katarzyna Mroczkowska-Brand, Jonathan Thacker, Graciela Balestrino, Kasia Lech). Sławomir Świontek’s concept of metatheatre is applied to analyse La vida es sueño and El gran teatro del mundo, and both are shown to be paradigmatic and exemplary metatheatre plays. The author discusses the meta-enunciative properties of dramatic dialogue and its metatheatrical cues in Calderón and underscores the importance of the mise en abyme effect implied by the distinctly self-reflexive qualities of the plays. The use of metatheatrical devices is studied throughout the playwright’s work, in the comedia  (La vida es sueño and Amor, honor y poder), auto sacramental (El gran teatro del mundo and La protestación de la fe), as well as entremés (El toreador), and mojiganga (Mundinovo, Las visiones de la muerte). The resulting metatheatrical quality, achieved through Calderón’s targeting on the spectator-actor and reality-fiction relations, lets the audience look into the mirror of theatre to see infinitely reproducing reflexions of themselves, viz. the theatre of the world. 
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 81-102
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metateatralne finały Ibsena
    Ibsen’s Metatheatrical Finales
    Autorzy:
    Partyga, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520108.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Henrik Ibsen
    metateatr
    historia dramatu 1800-1900
    dialektyka paradoksu
    Soren Kierkegaard
    metatheater
    drama history 1800-1900
    dialectics of paradox
    Opis:
    W artykule podjęta została próba interpretacji porównawczej finałów trzech sztuk Ibsena Rosmersholmu (1886), Heddy Gabler (1890) i Budowniczego Solnessa (1892). Metateatralne techniki wykorzystane przez autora w tych trzech scenach finałowych służą problematyzacji sytuacji nascenicznych widzów i widowni teatralnej oraz różnych strategii odbiorczych. Śmierć bohaterów dramatycznych zostaje ukazana w metateatralnej ramie skonstruowanej w każdym tekście trochę inaczej. Metateatralne zabiegi dopełniają się, by uwypuklić siłę percepcyjnych schematów, zademonstrować sposób ich działania, podsunąć możliwości ich podważenia. Ibsen nie stara się jednak uprzywilejować żadnej strategii odbioru, zachęcając w ten sposób widza, by wziął osobistą odpowiedzialność za sens tego, co widzi. We wszystkich omawianych sztukach scena teatru w teatrze staje się także miejscem egzystencjalnego powtórzenia. Dlatego do analizy i interpretacji wprowadzona została Kierkegaardowska koncepcja powtórzenia, która pozwala spojrzeć na teatr jako na miejsce potęgowania świadomości. Ibsenowskie motywy metateatralne wzmacniają tę funkcję teatru, a jednocześnie pomagają  zrozumieć, że zarówno sens teatralnego dzieła czy wydarzenia, jak i proces jego odbioru są uwikłane w Kierkegaardowską dialektykę paradoksu.
    This article brings a comparative reading of the finales of three dramas by Henrik Ibsen: Rosmersholm (1886), Hedda Gabler (1890), and The Master Builder (1892). The metatheatrical techniques used by the dramatist in these three final scenes serve to problematize the situation of the onstage spectators and the theatrical audience with their varied interpretative strategies. Death of the characters is presented in a metatheatrical frame that is constructed a little differently in each drama. The metatheatrical devices complement one another in order to underscore the power of perceptual schemas, to demonstrate the way they operate, and to suggest ways of undermining them. Ibsen does not, however, try to favour one interpretative strategy over any other; he encourages the audiences to take personal responsibility for the meaning of what they see. In all the plays under discussion, the scene of a play within a play involves an instance of repetition. For this reason, the proposed reading makes use of Kierkegaard’s concept of repetition, which enables one to comprehend the theatre as a place of expanding consciousness. Ibsen’s metatheatrical motifs reinforce this function of theatre, yet they also help us understand that both the meaning of a theatrical work or event and the process of its reception involve Kierkegaard’s dialectics of paradox.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 117-134
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komedie Goldoniego w polskim oświeceniu: Aspekty metateatralne
    Goldoni’s Comedies in the Polish Enlightenment: Metatheatrical Aspects
    Autorzy:
    Łukaszewicz, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520103.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    teatr polski 1700-1800
    Carlo Goldoni
    recepcja Goldoniego
    przekład
    metateatr
    historia dramatu
    Polish theater 1700-1800
    Goldoni's reception
    translation
    metatheater
    drama history
    Opis:
    Wiele sztuk Carla Goldoniego ma cechy metateatralne. Autorka szuka motywu teatru w teatrze i autorefleksyjności w pięciu zachowanych osiemnastowiecznych polskich przekładach komedii Goldoniego i porównuje je z włoskimi i francuskimi oryginałami: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L'avvocato veneziano (1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L'amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781) i Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Dokładna analiza pokazuje, że w polskich wersjach słownictwo związane z teatrem pojawia się rzadziej niż w oryginalnych sztukach; zarazem jednak polscy tłumacze mają wyraźną tendencję do wymieniania tytułu komedii w replice zamykającej sztukę, co jest podstawową formą jeu de miroirs. Tłumacze La moglie saggia i L'avvocato veneziano, którzy zgodnie z oświeceniową ideą unarodowionej adaptacji pozbawili sztuki Goldoniego praktycznie wszystkich obcych kulturowo elementów, ograniczyli także aspekty związane z tradycją komedii dell'arte. Jedynie Marianna Maliszewska w Miłości żołnierskiej zachowała imiona postaci kojarzonych z komedią dell’arte, podkreślając nawet metateatralne walory scen z Trufaldynem (Arlekin). Tłumacze ograniczyli rolę niektórych motywów metateatralnych, ale zachowali wszystkie sceny wykorzystujące mechanizm teatru w teatrze w Żonie poczciwej, Miłości żołnierskiej i Pannie rozumnej. Ostatnia z nich, najbardziej metateatralna ze sztuk Goldoniego przetłumaczonych przez ludzi oświecenia na język polski, nosi ślady pewnych zabiegów adaptacyjnych, mających zrekompensować utratę wiarygodnego kontekstu dla efektów metateatralnych, które w oryginale zapewniały wenecki karnawał i tradycja dell’arte, nieuchronnie utracone w wyniku zastąpienia oryginalnej oprawy polską.
    More than a few plays by Carlo Goldoni have metatheatrical qualities. The article probes the presence of play within a play and self-reflexivity in five surviving eighteenth-century Polish translations of Goldoni’s comedies and compares them with the Italian and French originals: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L’avvocato veneziano"(1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L’amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781), and Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Close examination reveals that the Polish versions employ theatre-related vocabulary less frequently than it can be seen in the original plays; on the other hand, however, the Polish translators have a marked tendency to mention the title of the comedy in the concluding lines of the play, which is a basic form of jeu de miroirs. The translators of La moglie saggia and L’avvocato veneziano who, in keeping with the idea of domesticating adaptation advocated by the Enlightenment, stripped Goldoni’s plays of virtually all culturally foreign elements diminished the aspects related to the commedia dell’arte tradition as well. Only Marianna Maliszewska retained the names of stock characters associated with commedia dell’arte in her Miłość żołnierska, where she even laid stress on the metatheatrical qualities of the scenes with Trufaldyn (Arlecchino). The translators reduced the role of some metatheatrical motifs, but they kept intact all the scenes deploying the play-within-a-play device in Żona poczciwa, Miłość żołnierska, and "Panna rozumna. The last of those, being the most metatheatrical of Goldoni’s plays rendered in Polish by the Enlighteners, bears evidence of some adaptive devices meant to compensate for the loss of a plausible context for the metatheatrical effects that had been provided in the original by the Venetian carnival and the tradition of dell’arte, inevitably lost as a consequence of replacing the original setting with a Polish one.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 103-116
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dublin na (tekstualnej) scenie. O dramatyzacji przestrzeni w Ulissesie Jamesa Joyce’a
    Dublin on (textual) stage. On the dramatization of space in James Joyce’s novel Ulysses
    Autorzy:
    Kozłowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038488.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    drama theory
    history of literature
    Opis:
    The author investigates how James Joyce stylizes the space in his novel Ulysses for drama. For this purpose he carries out a comparative analysis of some episodes in this book. This analysis leads to the conclusion that Joyce transposes some dramatic genres and specifically dramatic writing techniques, especially associated with August Strindberg. Kozłowski emphasizes the dramatic character of some motifs that create spatial conditions in Joyce’s novel. Furthermore, he compares these motifs with the literary works of the greatest modern dramatists.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2020, 34; 165-190
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół Przepióreczki. Dyskusje i polemiki
    Around “Przepióreczka”. Discussions and polemics
    Autorzy:
    Warońska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041993.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-17
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stefan Żeromski’s dramas
    Reduta
    the history of drama reception
    Przełęcki as a new hero
    the ideology of the work
    Opis:
    The author of the article has recalled Stefan Żeromski’s comedy, its premiere at Juliusz Osterwa and Mieczysław Limanowski’s Reduta and, above all, the discussion which began in the Warsaw press in 1925 and has been continued to this day. The author has identified and discussed some basic threads: the genology of the work, and its theatricality and ideology. Almost all critics of the interwar period got involved in the beginnings of the discussion, regardless of their experience and political orientation. Readers and theatre critics (incidentally, the play Uciekła mi przepióreczka came in literary and theatrical circulation almost at the same time) perceived a call for a new patriotism in the work, which Przełęcki was supposed to spread in the liberated Homeland. The formal shape of the work, too, contributed to calling it a masterpiece, while the quick death of the author transformed the comedy almost in a literary testament.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 27; 205-226
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chwalebna przeszłość arabska w obrazach renesansu literatury XIX i XX w.
    The Glorious Arab Past in the Pictures of 19th- and 20th-century Renaissance Literature
    Autorzy:
    Machut-Mendecka, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/578134.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
    Tematy:
    Arabic renaissance
    poetry
    neoclassic drama
    history
    glory
    Opis:
    The Arabic world is proud of its past and grandeur of former times dating to the pre-islam period and the era of the rise of Islam. The article is an attempt to describe the theme of glory in the Arab literature of the renaissance concerning this region from the turn of the 19th and 20th centuries. During this time a new Arabic literature developed and it included the so-called poetry of traditional current and drama as an innovatory literary form called neoclassicism, which had not previously existed. Both genres referred to the brilliant past of Arabia and the Muslim civilization, encouraging Arabs to embrace its revival. These genres were basing on the motif of majd – ‘glory’, ‘praise’, ‘fame’. The poetry included, first of all, panegyrics and poems expressing a longing for previous glory while neoclassic dramatists presented the same theme with examples of ancient communities, tribal legends and the history of the Arabic-Muslim Caliphate. The article aims to show the literary pictures of Arabic grandeur and glory outlined by the renaissance writers. With reference to the changes in literature, the paper argues that since the 1950s, poetry and drama writers have rejected the concept of a glorious past and criticized the dreadful and inglorious moments in the history of Arab regions.
    Źródło:
    Przegląd Orientalistyczny; 2017, 1-2; 85-98
    0033-2283
    Pojawia się w:
    Przegląd Orientalistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tragedia i dwór: Stan faktyczny oraz polemiczne użycie stereotypu w historii polskich przekładów Corneille’a i Racine’a
    Tragedy and the Court: The Actual State of Affairs and Polemic Use of the Stereotype in the History of Polish Translations of Corneille’s and Racine’s Work
    Autorzy:
    Bajer, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30103104.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    kultura polska XVIIIw.
    dramat polski XVIIIw.
    literatura polska XVIIIw.
    teatr dworski w Polsce
    Seweryn Rzewuski
    Stanisław Wincenty Jabłonowski
    Udalryk Krzysztof Radziwiłł
    historia dramatu
    Polish culture of the 18th century
    18th-century Polish drama
    Polish literature of 18th cenury
    Polish court theatre
    Stanisław Wincenty Jablonowski
    Udalryk Krzysztof Radziwill
    drama history
    Opis:
    Począwszy od XVII w., przełomem w historii polskiej tragedii była recepcja utworów Pierre’a Corneille’a i Jeana Racine’a przez przekład. Już w czasach Jana Andrzeja i Stanisława Morsztynów uprzywilejowanym kręgiem odbioru francuskiego modelu dramatu poważnego stał się dwór królewski. Wiek osiemnasty przynosi kontynuację tego zjawiska, przy czym zainteresowanie tłumaczy twórczością dwóch tragików rozlewa się na dwory arystokratyczne, później szlacheckie. W czasach saskich na szczególną uwagę zasługuje pochodzący z 1715 roku fragment przekładu La mort de Pompée Corneille’a obecny w sylwie autorstwa Stanisława Wincentego Jabłonowskiego. Twórczość Racine’a inspiruje w kolei innych tłumaczy magnackich, takich jak Udalryk Krzysztof Radziwiłł czy Seweryn Rzewuski. Związki z teatrem dworski wykazuje także pijarska praktyka przedstawień szkolnych, organizowanych przez Stanisława Konarskiego. Czasy stanisławowskie przynoszą kontynuację wcześniejszych inicjatyw. W tej epoce prężnie rozwija się ponadto tradycja francuskojęzycznych teatrów de société. W sferach dworskich przekład francuskiej tragedii klasycystycznej wciąż pojawia się w obiegu rękopiśmiennym (Stanisław Wodzicki) i w druku (Wojciech Turski). W czasach postanisławowskich tradycja teatru dworskich odciska swoje piętno na recepcji francuskich tragedii w sposób nieco bardziej pośredni a czasem zaskakujący: wobec trudnej sytuacji gatunku w repertuarze sceny komercyjnej, wystawiając Horacjuszy Corneille’a (1802), Osiński posługuje się inscenizacją amatorską jako formą promocji gatunku walczącego o popularność. Nakierowana na propagowanie tragedii działalność Iksów wykazuje związki z dworem za sprawą statusu społecznego członków Towarzystwa oraz zakulisowych działań, do których się uciekają. W ostatnim z omawianych okresów - w pewnej mierze za sprawą Iksów, których postępowanie nieświadomie ilustruje pewne tezy krytyki europejskiej, np. Schlegla - wytwarza się negatywny obraz asocjacji francuskiej tragedii i dworu, jako miejsca zepsucia, nadmiernej rytualizacji zachowań i niewrażliwości na problemy ogółu. Nie wyczerpuje to jednak w całości stereotypu dworskości przypisywanej dziełom Corneille’a i Racine’a. W odróżnieniu od Europy zachodniej w Polsce tego okresu wyróżnić można dwa inne warianty zestawienia tragedii z dworem. W twórczości Kopystyńskiego tłumaczenie Racine’a jawi się jako idealne otium wykształconego szlachcica, spędzającego życie w rodzinnym dworze prowincjonalnym. W okresie porozbiorowym kształtuje się też (oparta na błędnych przesłankach) legenda inscenizacji Cyda na dworze Jana Kazimierza. Tragedia francuska ukazana jest jako jeden z ważnych elementów kształtowania się narodowej tradycji.
    The reception of the plays by Pierre Corneille and Jean Racine through translation, which began in the 17th century, was a breakthrough moment in the history of Polish tragedy. By the time of Jan Andrzej and Stanisław Morsztyns, the royal court had become a privileged circle of receiving the French model of serious drama. The trend continued in the 18th century, but the interest of translators in the output of the two tragedians spread into first aristocratic and then nobility courts as well. A notable example from the Saxon times is a fragment of a 1715 translation of Corneille’s Le mort de Pompée that can be found in a silva by Stanisław Wincenty Jabłonowski. Racine’s work, on the other hand, inspired magnate translators, such as Udalryk Krzysztof Radziwiłł or Seweryn Rzewuski. The ties with the court theatre could also be found in the way Piarists, and Stanisław Konarski most notably, put on school theatre spectacles. The trend lived on under the reign of Stanisław August Poniatowski as well. Additionally, there was a surge of interest in French théâtres de société. At courts, the translations of French classical tragedies continued to appear either in manuscript (Stanisław Wodzicki) or in print (Wojciech Turski). After the reign of Stanisław August, the tradition of court theatres still influenced the reception of French tragedies, but in more indirect, and sometimes surprising, ways: confronted with the difficult situation of the genre in the repertories of commercial theatres, for example, Osiński produced Corneille’s Horace (1802) as an amateur play in order to popularise it. Theatre criticism of the Towarzystwo Iksów [the Exes’ Society], intent on promoting tragedy, was connected with the court through the social status of its members and their actions behind the scenes. In the last of the abovementioned periods—to some extent due to the Towarzystwo Iksów whose actions inadvertently exemplified some criticisms levelled by European critics of the time, like Schlegel—negative associations surrounding French tragedy and the court as a place of moral decay, overly ritualistic behaviours and insensitivity towards problems of society as a whole came to the fore. This, however, does not fully define the stereotype of courtliness ascribed to the work of Corneille and Racine. In Kopystyński’s life, translating Racine appears to be a perfect otium for an educated nobleman living in his family mansion in the country. In the post-partitioning period, a legend about the staging of Le Cid at the court of King Jan Kazimierz emerged, although it was based on false premises. French tragedy is presented as an important factor shaping the national tradition.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 55-86
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DEVELOPMENT OF THE KOREAN POETIC DRAMA AND THE SIGNIFICANCE OF THE POETIC DRAMA MOVEMENT
    ROZWÓJ KOREAŃSKIEGO DRAMATU POETYCKIEGO ORAZ ZNACZENIE RUCHU DRAMATU POETYCKIEGO
    Autorzy:
    LEE, Hyeon-Jeong
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138969.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Korean poetic drama
    T.S.Eliot
    Choi Il-soo
    the poetic drama movement
    the history of Korean poetic drama
    koreański dramat poetycki
    ruch dramatu poetyckiego
    historia koreańskiego dramatu poetyckiego
    Opis:
    This paper deals with the definition and characteristics of poetic drama, and attempts to clarify the significance of poetic drama works during the time when the poetic drama movement took place. Unlike drama-poetry or plays, poetic drama is an independent art genre. It presents artistic vision through the conflict of poetics and dramas. The unity of poetic and dramatic things, which is facilitated through music, internal necessity, stage image, sound effect, and visual auditory indication, poetic drama is a part of complex art. The entire work functions as a poem and must be realized on the stage. For Choi Il-soo, in order to develop the characteristics of these poetry plays, the innatrhythm of the free verse should be embodied within these plays. He accepted Eliot’s theory and tried to establish the position that Western poetic drama works and theories are unique to Korea. This deepening perception of theory led to a poetic drama movement with the creators. In this paper, we classify its characteristics by focusing on approximately 18 poetic drama works. From 1920 to 1999, 18 representative works were classified, focusing on the completeness of the works and the remarkable artists. The characteristics of works can largely be divided into historical, narrative, reality, and philosophy. The meaning of this classification can serve as an opportunity for poetic dramas to advance into more diverse topics or forms. The poetic drama movement was dominated by critics and poets with the aim of pursuing independent Korean art works, and although it failed in performance and popularization, it was an achievement of the times to give a glimpse into the possibility of poetic drama. Poetic drama can act as a new element in the genre of poetry and drama that are losing original literary character, and there is a need to revive in Korean literature.
    Niniejszy artykuł mierzy się z próbą definicji i charakterystyki dramatu poetyckiego, jak i usiłuje ustalić znaczenie dzieł dramatycznych w czasie funkcjonowania ruchu dramatu poetyckiego. W przeciwieństwie do sztuk czy poezji dramatycznej, dramat poetycki jest odrębnym gatunkiem. Wizja artystyczna jest uwidaczniana w konflikcie poetyki i dramatu. Jedność poetyki i dramatu, osiągana przez muzykę, wewnętrzny przymus, obraz sceniczny efekty dźwiękowe, wizualne odniesienia publiczności sprawiają, że dramat poetycki jest częścią sztuki ujmowanej kompleksowo. Całe dzieło funkcjonuje jak poemat i musi być realizowane na scenie. Zdaniem Choi Il-soo, by rozwinąć opis tych sztuk poetyckich należy zachować w nich wewnętrzne zasady wolnego wiersza. Przyjął on więc koncepcję Eliota i podjął próbę opracowania podstaw zakładających, że zachodnie dramaty poetyckie oraz teorie są atypowe dla Korei. Ten pogłębiający się odbiór teorii doprowadził do wykształcenia się ruchu dramatu poetyckiego, W artykule dokonana zostanie klasyfikacja cech charakterystycznych na podstawie około 18 dzieł dramatycznych. Wybrane osiemnaście dzieł, które powstałe w latach 1920-1999 sklasyfikowano według kryterium ukończenia i pełności pracy jak i ze względu na uznanie artysty. Opisy dzieł mogą być ogólnie podzielone na historyczne, narracyjne, realistyczne i filozoficzne. Klasyfikacja ta może stać się punktem wyjścia dla dramatów poetyckich do przekształcenia w bardziej zróżnicowane formy lub tematy. Ruch dramatu poetyckiego został zdominowany przez krytyków i poetów, których głównym celem było popularyzowanie niezależnych dzieł sztuki koreańskiej, i mimo, że nie zyskał on wielu odbiorców ani na popularności, to uznaje się go za znaczne osiągnięcie ówczesności, pozwalające na wgląd w możliwości dramatów poetyckich. Mogą one być traktowane jako nowy element w gatunkach lirycznych i dramatycznych, tracących swój pierwotny charakter literacki a które należy odzyskać w literaturze koreańskiej.
    Źródło:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences; 2021, 7; 117-141
    2449-7444
    Pojawia się w:
    International Journal of Korean Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O dynamice i opozycjach XIX-wiecznej kultury
    On the Dynamics and Oppositions in Nineteenth-century Culture
    Autorzy:
    Sobieraj, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1532761.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Young Poland
    nineteenth century
    modernism
    drama
    history
    art
    Opis:
    Sabina Brzozowska’s monograph consists of a coherent collection of comparative and historical and literary studies of various artistic and ideological aspects found in selected works of Polish and European modernism. The author focuses on the dramas by Stanisław Wyspiański, Stanisław Przybyszewski, Tadeusz Rittner, Tadeusz Miciński and on the prose by Wacław Berent, Miciński and Thomas Mann. The interpretations of the works included in the monograph show a common area of European nineteenth-century culture, especially of the modernist period. Brzozowska’s reading experience focused on uncovering the intertextual and comparative relationships between, for instance, Wyspiański’s Wesele (The Wedding) and Mann’s Buddenbrooks, Berent’s Ozimina (Snow Crop) and Czarodziejska Góra (The Magic Mountain), Rittner and Ibsen. High art literature of the modernist period found its counterpoint in popular culture, including the new media. The author reconstructed this development dynamic of modernist culture in multiple versions.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 40; 279-292
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera
    Autorzy:
    Drwięga, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665191.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    man
    phenomenology
    axiology
    agatology
    freedom
    history
    human drama
    tragedy
    Opis:
    The paper aims at comparing the two thinkers, the lives and works of which took place in troubled by totalitarianisms 20th century. Apart from the historical kinship of the biographies there is also a group of issues in which they share some interest. Part of it is related to their affiliation to phenomenological movement. Jan Patočka, former student of Husserl and Heidegger, has developed an original concept of phenomenology, firstly as a science concerning human life taken as a existential movement, including then also some questions concerning first philosophy as a project of a subjective phenomenology. In turn, Józef Tischner, a student of R. Ingarden, in his rich output starting with his dissertation concerning transcendental ego in Husserl, through analyses of axiological consciousness, the problem of values and some issues concerning existence gets to some fundamental problems of ethics and philosophical anthropology. Just as Patočka, Tischner also was active in political life taking part in some important public debates. Central to the paper is the issue of philosophy of man. In the case of Patočka I reveal the relation between man, freedom and history which is best expressed in his late works, the ones from 1970s. They show the way of conceiving man as historical creature and rise of history is accompanied by discovery of philosophy, politics and freedom. Becoming a historical creature, man enters the realm of “controversiality.” In Tischner, on the other hand, the movement of autonomous reflection on man, including its temporal and historical aspects, goes from reflection on axiology to the late period of his intellectual activity when it is placed in the context of his philosophy of drama. Here, the key to grasp who is man is the I-you relation and agatology. Both thinkers see the fragility, even drama of human existence, which they face, and they defend human freedom in the era of ideologies and technology.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2014, 32
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kazalište kao stjecište kolektivne i privatne traume u Erigonu Jordana Plevneša
    Autorzy:
    Baković, Ivica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677855.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    drama
    theatre
    history
    memory
    trauma
    Jordan Plevneš
    Macedonian literature
    Opis:
    Theatre as the confluence of the collective and private trauma in Erigon by Jordan PlevnešThe text problematizes the concept of national history and trauma in the play Erigon, written by the contemporary Macedonian playwright Jordan Plevneš. The starting point of the analysis are some peculiarities of Plevneš’s poetics and of the theatrical conceptions of Antonin Artaud that are central to Erigon as well as the problem of the representation (and performance) of history in drama and theatre. In Erigon one can recognize the critique of eurocentrism and the European centres of power along with their influence on the formation of political and historical processes in Macedonia and the Balkans in general. The main question concerns the societal role of political theatre and its power. Teatr jako ujście zbiorowej i prywatnej traumy w Erigonie Jordana PlevnešaTekst prezentuje koncepcję historii narodowej i traumy w sztuce Erigon autorstwa współczesnego macedońskiego dramatopisarza – Jordana Plevneša. Punktem wyjścia do analizy są cechy charakterystyczne poetyki Autora oraz koncepcje teatralne Antonina Artauda, które zajmują w Erigonie miejsce centralne, podobnie jak problem reprezentacji (i performansu) historii w dramacie i teatrze. W Erigonie rozpoznać można krytykę eurocentryzmu obecnego w politycznych i historycznych procesach w Macedonii, a także ogólnie na Bałkanach. Główne pytanie dotyczy roli teatru politycznego i jego siły oddziaływania na społeczeństwo.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2016, 16
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The History of Editing Literary and Theatrical Works of Karol Wojtyła – John Paul II
    Autorzy:
    Popiel, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668580.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    John Paul II
    history of literature
    poetry
    drama
    theatre
    Opis:
    The article is devoted to the history of the edition of literary and theater works of Karol Wojtyla – John Paul II. Based on the surviving materials in the archives, often unknown facts were presented showing the subsequent phases of discovery of Wojtyła as a poet, playwright, and actor.
    Źródło:
    The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2019, 9, 1
    2391-6559
    2083-8018
    Pojawia się w:
    The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Światopoglądy młodopolskie w teatralnym lustrze XXI wieku. „Termopile polskie” Tadeusza Micińskiego i Jana Klaty
    The Young Poland world-view in the theatrical mirror of the 21st century Tadeusz Miciński’s and Jan Klata’s 'The Polish Thermopylae'
    Autorzy:
    Brzozowska, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967370.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    theatre
    drama
    history
    mystery play
    teatr
    dramat
    historia
    misterium
    popkultura
    Opis:
    The previous attempts to present Tadeusz Miciński’s The Polish Thermopylae on the stage ended in either a complete failure or at least unfulfilled expectations. The multi-dimensional text-charade, full of numerous historical and philosophical references, constitutes a true challenge for an audience and a director. The ideological potential of the text encourages risky updates and simplifications. The plot of Miciński’s play is set in the years 1787–1813, starting with the meeting of King Stanisław August with Empress Catherine II and ending with the death of Prince Józef Poniatowski in the Elster River; yet, it takes place in the head of the dying prince. The Polish Thermopylae condenses time in a mysterious way and provokes the spectator to interpret historical events from the perspective of a mystery play. Jan Klata, the director, abandons allusions to a mystery play, uses many cliches from the sphere of pop-culture, and exposes the presence of the grotesque in Miciński’s play. In his impressive post-modern show, reality is arranged like a video clip: a juxtaposition of war and sports and erotic conquest, a conventional presentation of Empress Catherine II as the insatiable Messallina, a gymnastic amploi of Patiomkin as an allusion to Putin’s muscle flexing are not an intellectual challenge for the contemporary audience. And the ideal of Miciński’s theatre is the theatre being the judgement of conscience, the theatre being the mirror, the “mouse-trap” that never becomes out of date.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzenienie i osadzenie. Dramat zmiennych granic w polskim teatrze współczesnym
    Uprooted and Resettled. The Drama of Variable Borders in The Contemporary Polish Theater
    Autorzy:
    Dobrowolski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1182035.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anti-history
    postmemory
    drama
    theatre
    performativity
    przeciw-historia
    postpamięć
    dramat
    teatr
    performatywność
    Opis:
    Artykuł opisuje zmiany w sposobie prowadzenia dyskursu w polskiej dramaturgii historycznej ostatnich lat na przykładzie tekstów dotyczących Ziem Odzyskanych. Od niedawnabohaterami spektakli stają się osoby pozostawione na marginesie wielkiej historii. To Niemcy wysiedlani z terenów zajętych przez Polskę, ale także ludność ze Wschodu przesiedlana na te ziemie. Teatr przekazujący doświadczenia wykorzenionych i osadzonych, dając im szansę mówienia własnym głosem, pozwala przełamać „historyczną amnezję” grup wykluczanych i pozbawionych przeszłości. Otwiera tak postkolonialną perspektywę widzenia rodzimej historii. Omówione w artykule teksty i przedstawienia to Niech żyje wojna! Pawła Demirskiego, Transfer! Jana Klaty i wyreżyserowana przez Marcina Libera inscenizacja dramatu Trash Story Magdy Fertacz.
    The article describes the changes in discourse in recent Polish historical plays on the basis of texts about the Recovered Territories. The characters in the play are the people left on the margins of great history: the Germans deported from the territories of pre-war Germany that became part of Poland after World War II and the people from the East resettled by the authorities to this land. The theatre that transfers the experience of the uprooted and the resettled gives them the opportunity to speak with their own voice. The theatre breaks the „historical amnesia” of those who used to be excluded and voiceless. It opens a new, postcolonial perspective on Polish history. The discussed texts and plays are Paweł Demirski’s Niech żyje wojna! (Long live the war!), Transfer! by Jan Klata and Marcin Liber’s staging of Trash Story written by Magda Fertacz.
    Źródło:
    Porównania; 2013, 13; 225-237
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategie metateatralne we współczesnym dramacie białoruskim
    Autorzy:
    Siwek, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624965.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    metatheatricality
    intermedium
    grotesque
    history
    drama
    metateatralność, intermedium, groteska, historia, dramat
    метатэатральнасць
    інтэрмедыя
    гратэск
    гісторыя
    п’еса
    Opis:
    The article was aimed at analyzing the phenomenon metatheatricality in the modern Belarusian drama The sources of construction of meta theater date back to intermedia. Just as they are intended to diversify art the framework. therefore songs, dance, music inserts and conventional scenes play an important role in them. The second type, which originates from the prologue is the theme of the theater within the theater, often used for presenting artistic views of the author. Metadramaticality can hardly be considered only in terms of formal although undoubtedly changes the style of the dramatic text. It simultaneously implements aesthetic evaluation (accurate or caricatured, grotesque reflection of external reality or the reality of work of art and, which seems to be the most important), it becomes an expression of the philosophy and the world outlook of the author, an expression of the way they see and interpret the crucial relationship between the real world and the world presented.
    W artykule została podjęta analiza zjawiska metateatralności we współczesnym dramacie białoruskim. Źródła konstrukcji metateatralnych sięgają intermediów. Tak jak one mają na celu urozmaicenie sztuki ramowej, dlatego dużą rolę odgrywają w nich piosenki, taniec, wstawki muzyczne, konwencjonalne scenki. Drugim typem, wywodzącym się z prologów, jest motyw teatru w teatrze wykorzystywany często do zaprezentowania poglądów artystycznych autora. Metadramatyczność trudno rozpatrywać jedynie w kategoriach formalnych, choć niewątpliwie zmienia ona stylistykę tekstu dramatycznego. Wprowadza jednocześnie wartościowanie estetyczne (wierne lub karykaturalne, groteskowe odbicie rzeczywistości zewnętrznej lub rzeczywistości dzieła) oraz – co wydaje się najważniejsze – staje się wyrazem filozofii i światopoglądu autora, wyrazem sposobu, w jaki dostrzega on i interpretuje kluczową relację między światem rzeczywistym a światem przedstawionym.
    У артыкуле праведзены аналіз з’явы метатэатральнасці ў сучасный беларускай драматургіі. Свой пачатак метатэатральныя канстуркцыі бяруць з інтэрмедый. Паколькі ствараліся яны з мэтай зрабіць больш разнастайнай асноўную п’есу, істотную ролю адыгрываюць у іх песня, танец, музычныя ўстаўкі, простыя сцэнкі. Другім тыпам, які выводзіць свой радавод з пралогаў, з’яўляецца матыў тэатра ў тэатры, што часта выкарыстоўваецца з мэтай прадстаўлення мастацкіх пазіцый аўтара. Метадраматычнасць, несумненна, змяняе стылістыку драматургічнага тэксту, аднак цяжка разглядаць яе выключна ў фармальных катэгорыях. Яна адначасова ўводзіць эстэтычную катэгарызацыю (вернае альбо карыкатурнае, гратэскнае адлюстраванне знешняй рэчаіснасці, альбо мастацкага свету твора), а таксама, што здаецца найважнейшым, робіцца выразам філасофіі і светапогляду аўтара, выразам аўтарскай інтэрпрэтацыі рэляцый паміж рэальным і мастацкім светам.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturowy wymiar „Za kulisami” Cypriana Norwida
    The Cultural Dimension of “Za kulisami” (“Behind the Scenes”) by Cyprian Norwid
    Autorzy:
    Braun, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311211.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Norwid Cyprian
    Behind the scenes
    history of the theater
    drama story
    history of culture
    historia teatru
    historia dramatu
    historia kultury
    Za kulisami
    Opis:
    Prezentowany artykuł jest rozdziałem przygotowywanej do druku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego książki Kazimierza Brauna „Mój teatr Norwida”. Artykuł zawiera analizę Za kulisami Norwida z punktów widzenia historii kultury, dramatu i teatru. Odwołuje się również do doświadczeń reżyserskich autora, który sztukę tę zrealizował w Teatrze Telewizji w Warszawie (1966) i w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie (1970).
    The article constitutes a chapter from the book “Mój teatr Norwida” (“My theatre of Norwid”) by Kazimierz Braun, prepared for the publication by the University of Rzeszów publishing house. The article contains the analysis of “Behind the scenes” by Norwid from the point of view of the history of culture, drama and theatre. At the same time, the article refers to the author’s experience who – as the director – staged the play at the TV Theatre in Warsaw (in 1966) and at the Juliusz Słowacki Theatre in Cracow (in 1970).
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 302-313
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What’s past is prologue: the Age of Caliban
    Autorzy:
    Kowalcze-Pawlik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638715.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Shakespeare, Caliban, Prospero, monstrosity, bestial man, reception history, postcolonial studies, cultural studies, Renaissance literature, English drama
    Opis:
    The article provides a brief comparative study of the reception history of Shakespeare’s Caliban in the early modern period and in the contemporary literary criticism. The analysis aims to delineate a fundamental difference in the reception of the character of Caliban throughout the ages which I attribute to a historical shift in the understanding of the notions of humanity and monstrosity. The first part of the article concentrates on the description of the historical and social circumstances of the Elizabethan discourse of monstrosity and draws a link between them and the literary and political context of the time, while engaging into a close reading of The Tempest that brings to the fore the origin and nature of the “servant-monster”. The second part of the paper focuses on the gradual change in the interpretations of Caliban who ceased to be seen as a monstrosity and with time acquired undeniably human characteristics. That shift has been observable since the 19th century and has found its culmination in the postcolonial strain of Caliban’s contemporary interpretations, in which Prospero’s slave becomes a native trying to find a language for himself in a colonial regime his body and mind are subjugated to. The postcolonial project of the unfinished monstrous humanity of Sycorax’s son is congruous with the postmodern condition that can be dubbed, to use Harold Bloom’s phrase, “the Age of Caliban”. It is exactly that liminal and paradoxical notion of monstrous humanity that resides at the core of the contemporary fascination with “Monsieur Monster”.
    Źródło:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2011, 6, 1
    2084-3933
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Takie samo miejsce” dla „orłów i komarów Parnasu”, czyli jaki dramat (i jaki teatr dla tego dramatu) zaprojektowali nasi oświeceni
    “The Same Place” for “Eagles and Mosquitos of the Parnassus,” or What Drama (and What Theater for That Drama) Our Enlighteners Envisioned
    Autorzy:
    Ratajczakowa, Dobrochna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520636.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-15
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    historia teatru
    dramat oświeceniowy
    teatr polski 1765-1800
    theater history
    Enlightment drama
    Polish theater 1765-1800
    Opis:
    Artykuł pokazuje, w jaki sposób cele stawiane teatrowi przez polskich oświeconych i podzielane przez nich założenia, w połączeniu z okolicznościami i warunkami ówczesnej przedsiębiorczości teatralnej, doprowadziły do powstania i rozwoju teatru i dramatu popularnego. Nieporozumieniem byłoby traktowanie tego teatru i dramatu jako przedsięwzięcia artystycznego, mimo że powstała w ten sposób instytucja była na tyle elastyczna, że mogła wystawiać również inne rodzaje przedstawień. Wyznacznikami jego charakteru są jednak przede wszystkim jego walory edukacyjne i utylitarne, czyli polityczne zaangażowanie, programowa umiejętność reagowania na bieżące realia życia, nastawienie na rozrywkę, otwartość na szerokie spektrum odbiorców. Pragmatyczne podejście do sceny wzmacniały także dotacje królewskie. W tej sytuacji wyłonił się nowy zawód dostawcy repertuaru, reprezentowany nie tylko przez Jana Baudouina czy Franciszka Zabłockiego, ale także przez wielu innych autorów, którzy próbowali swoich sił w dramatopisarstwie, choć wcześniej nie zajmowali się literaturą. A ponieważ publiczność teatralna szybko zyskiwała autonomię i wkrótce zaczęła stawiać własne wymagania, stało się jasne, że estetyka neoklasyczna musi ustąpić miejsca tendencjom nieklasycznym.
    The intent of the article has been to demonstrate how goals set by Polish Enlighteners for the theater and the assumptions they shared, coupled with the circumstances and conditions of theater entrepreneurship at the time, led willy-nilly to the formation of a popular theater and the development of analogical popular drama. For it would be a gross misunderstanding to treat this theater and drama as a highly artistic enterprise, even though the resultant institution was flexible enough to be able to put on other kinds of shows as well. Nonetheless, such attributes as the theater’s educative and utilitarian qualities, i.e. that it was politically engaged, responsive to the current realities of life, programmatic, entertainment-oriented, and willing to perform for a broad spectrum of audiences, are indeed marks of its popular character. A pragmatic approach to the stage was reinforced by the royal subsidies as well. In this situation, a new profession of the repertory supplier emerged, represented not only by Jan Baudouin or Franciszek Zabłocki, but also by numerous other authors who tried their hand at playwriting, even though they had not been involved in writing literature before. And since the theater audiences were quickly gaining autonomy and soon started making their own demands, it became clear that the neoclassical aesthetic was bound to give way to non-classical tendencies. What emerged was a generally popular form of theater enterprise that became a major influence on the ensuing development and evolution of the 19th-century stage.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 5-15
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadobny komisarz Mandelbaum
    The Dainty Commissioner Mandelbaum
    Autorzy:
    Pawlak, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520139.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Witkacy
    Polish drama 1918-1939
    Polish history 1918-1956
    biography
    dramat polski 1918-1939
    historia Polski 1918-1956
    biografia
    Opis:
    Spośród wszystkich zachowanych sztuk Witkacego Nadobnisie i koczkodany są najbardziej nasycone aluzjami do przewrotu w Piotrogrodzie. Historia rozgrywająca się na scenie wydaje się momentami parodią ataku na Pałac Zimowy. Odważna i bezkompromisowa żołnierka Zofia prowokuje grupę czterdziestu Mandelbaumów i w końcu staje się ich ofiarą. W 1917 roku Bernard Mandelbaum (1888–1953), syn lubelskiego kupca, sympatyzujący z komunizmem filolog, dziennikarz „Promienia” i kierownik ideowo-literacki Teatru Ludowego w Piotrogrodzie, został jednym z dwóch bolszewickich komisarzy państwowych muzeów i zbiorów sztuki w Piotrogrodzie, a dodatkowo powierzono mu zbadanie losów Batalionu Kobiecego, który bronił Pałacu Zimowego. Później Stalin mianował go na stanowisko referenta ds. oświaty w Komisariacie Polskim. Witkacy mógł poznać Mandelbauma przez wspólnych znajomych lub usłyszeć jego przemówienie na wiecu politycznym. Mandelbaum powrócił do odradzającej się Polski, by prowadzić kampanię przeciwko wojnie sowiecko-polskiej, za co został aresztowany. Po zwolnieniu dostał posadę nauczyciela w szkole, przyjmując nazwisko „Stefan Drzewiecki”, a później „Drzewieski”. Zyskał rozgłos jako członek Państwowej Rady Oświecenia Publicznego. W czasie II wojny światowej pracował w administracji rządowej gen. Sikorskiego w Londynie, a w 1945 wstąpił do służby dyplomatycznej PRL. Ostatecznie zdecydował się pozostać na Zachodzie i został szefem Departamentu Odbudowy UNESCO. Pełniąc tę funkcję, walnie przyczynił się do powstania Międzynarodowej Federacji Wspólnot Dziecięcych (FICE), której pierwszym zadaniem było powołanie komitetu wspierającego dyrektorów wspólnot dziecięcych dla sierot wojennych.
    Among all the surviving plays by Witkacy, Dainty Shapes and Hairy Apes is most imbued with allusions to the Petrograd revolt. The story unfolding on stage seems at times to be a parody of the attack on the Winter Palace. The brave and uncompromising girl-soldier Sophia pushes and taunts the group of Forty Mandelbaums beyond endurance to finally fall victim to their rage. In 1917, Bernard Mandelbaum (1888–1953), son of a Lublin merchant, a Polish philologist sympathizing with Communism, a journalist of Promień, and the ideological and literary manager of the People’s Theatre in Petrograd became one of two Bolshevik commissars of state museums and art collections in Petrograd and was additionally tasked with investigating the fate of the Women’s Battalion that defended the Winter Palace. Later, Stalin appointed Mandelbaum to the post of Education Commissioner of the Committee for the Kingdom of Poland. Witkacy might have got to know Mandelbaum though mutual acquaintances or might have seen him speak out at political rallies. Mandelbaum came back to the re-emerging Poland to campaign against the Soviet–Polish War, for which he got arrested. After his release, Mandelbaum landed a school teaching position, having assumed the name „Stefan Drzewiecki,” and later „Drzewieski.” He rose to prominence as a member of the State Council for Public Enlightenment. During the Second World War, he worked in General Sikorski’s government administration in London, and in 1945 he joined the diplomatic service of the People’s Republic of Poland. Finally, he decided to stay in the West and became a Chief of the Reconstruction Department of UNESCO. In that capacity, he greatly contributed to the foundation of the International Federation of Children’s Communities (FICE) whose first task was to establish a committee supporting directors of children’s communities for war orphans.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 91-112
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lucjan Rydel jako badacz i wydawca literatury dawnej – dzieje edycji "Jerozolimy wyzwolonej" Torquata Tassa w przekładzie Piotra Kochanowskiego (Kraków 1902–1903)
    Lucjan Rydel as a researcher and publisher of Old Polish literature - the edition of Torquato Tasso's 'Gerusalemme liberate', translated by Piotr Kochanowski (Kraków 1902-1903)
    Autorzy:
    Kacprzak, Marta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938352.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    edytorstwo
    historia
    dramat
    literatura staropolska
    recenzja XIX wiek
    publishing
    history
    drama
    Old Polish literature
    recepction
    the 19th century
    Opis:
    The article discusses the research and editing work of Lucjan Rydel related to the Old Polish literature – the two-volume edition of Torquato Tasso’s Gerusalemme liberata, translated by Piotr Kochanowski as Goffred albo Jeruzalem wyzwolona, prepared by Rydel and published in Krakow in 1902–1903 by Polish Academy of Arts and Sciences in the series Biblioteka [96] Marta M. Kacprzak Pisarzów Polskich (Polish Writers’ Library). It is the result of Rydel’s research on the life and work of Piotr Kochanowski – Jan Kochanowski’s nephew, Renaissance poet, Polish translator of Ariosto and Tasso. In the Biblioteka Pisarzów Polskich it was planned to publish, in addition to Goffred, a 5-volume edition of Ariosto’s Orlando furioso translated by Piotr Kochanowski and a monograph on Kochanowski. Rydel’s materials for these books were lost during World War II, but they are known from the accounts of Józef Tretiak and Roman Pollak. Rydel’s edition of Goffred was critically reviewed by Adam Antoni Kryński, Ignacy Chrzanowski and Aleksander Brückner.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2019, 19; 79-96
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historiograficzne próby Lucjana Rydla
    Historiographical attempts by Lucjan Rydel
    Autorzy:
    Budrewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/938371.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    historia historiografii
    podręcznik
    dramat
    Zygmunt August
    św. Jadwiga
    the history of historiography
    a handbook
    drama
    Sigismund II Augustus
    St. Hedwig
    Opis:
    Lucjan Rydel authored a dramatic trilogy about King Sigismund II Augustus. He described the 16th century with great erudition as regards the material and political history of the period. He had studied numerous historical records as well as scholarly works. He also wrote an academic essay on Charles de Nassau. The main areas of his interest in history were texts of didactic and popular character. He wrote a monograph entitled Queen Hedwig, where he collected the themes of female rule in literature and art. He published brochures on buildings of historical interest in Krakow, Warsaw and Vilnius. He brought out A Short History of Poland and History of Poland for Everybody, both of which were written during the Great War. His ambition was to write accessible textbooks on the history of the Polish nation and Polish state with a view to boosting the patriotism of Poles. In matters of ideology, his works were leaning towards conservative views.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2019, 19; 3-20
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Molière – Franciszka Urszula Radziwiłłowa: «Gwałtem medyk»
    Autorzy:
    Kencki, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29551830.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Polish theater 1700-1800
    theater history
    Enlightment drama
    Molière
    Franciszka Urszula Radziwiłłowa
    translation
    teatr polski 1700-1800
    historia teatru
    dramat oświeceniowy
    tłumaczenie
    Opis:
    Edycja przekładu Le médecin malgré lui Molière'a pióra Franciszki Ludwiki Radziwiłłowej. 
    Edition of Franciszka Urszula Radziwiłłowa's translation of Molière's Le médecin malgré lui.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 96-141
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie Silla w okresie Trzech Królestw. Wybrane aspekty zainspirowane serialem Hwarang (2016)
    The functioning of Silla in the Three Kingdoms Period. Selected issues inspired by the television series Hwarang [2016]
    Autorzy:
    Kula, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731689.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
    Tematy:
    Korean history
    Three Kingdoms Period
    Silla
    hwarang
    K-drama
    Korean wave
    soft historical power
    historia Korei
    okres Trzech Królestw
    hwarangowie
    Koreańska Fala
    Opis:
    Worldwide interest in Korean popular culture, especially television series produced in Seoul, has continued to grow since it first came to the attention of international audiences during the 1990s. This is due, among other things, to the numerous costume productions that not only provide entertainment but also popularise the history of the Korean Peninsula, which affords local politicians a specific tool for conducting modern historical policy. Meanwhile, despite the growing popularity of K-drama, Poland still lacks the scientific basis that would allow the ancient history of Korea to be studied. To fill this gap, the author of this article decided to present key issues related to the Three Kingdoms Period (313–668) and the political, social, economic and cultural functioning of the Korean state of Silla. Since the successes of this small country were determined by a combination of factors, including: the nongjajeongbon policy aimed at the welfare of the village and its inhabitants, the hwabaek council with its controlling and mediating function, the golpum bone-rank system that ensured social stability, as well as (shown by the producers of the television series Hwarang from 2016) the chivalrous ethos of members of the elite Hwarang Corps, which remains one of the most important national symbols of Korea to this day.
    Źródło:
    Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis; 2023, 8; 109-131
    2544-4379
    Pojawia się w:
    Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieświeska komedyja Skanarela
    A Nieśwież Sganarelle Comedy
    Autorzy:
    Kencki, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29551829.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    polski teatr 1700-1800
    historia teatru
    dramat oświeceniowy
    Molière
    Franciszka Urszula Radziwiłłowa
    tłumaczenie
    Polish theater 1700-1800
    theater history
    Enlightment drama
    translation
    Opis:
    Artykuł stanowi wstęp do edycji przekładu Le médecin malgré lui Moliera dokonanego przez Franciszkę Urszulę Radzwiłłową. Wśród postaci komicznych stworzonych przez Moliera, trzy są szczególne: Skapen, Masakryl i Sganarel (Skanarel). Komedie z ich udziałem trafiły na staropolskie sceny, wystawiane bądź w języku oryginału, bądź w polskim przekładzie. W dorobku Franciszki Urszuli Radziwiłłowej znajdują się spolszczenia trzech sztuk francuskiego dramaturga. Obok Les précieuses ridicules i Les amants magnifiques znajduje się także Le médecin malgré lui przetłumaczony przez księżną na język polski jako Gwałtem medyk. Komedia przedstawia przygody Sganarela, który zmuszony jest grać lekarza. Sganarel pojawia się w kilku sztukach Moliera. O ile w pierwszej z nich (Le médecin volant) widzimy raczej typ cwanego służącego, o tyle w późniejszych komediach nabiera on bardziej indywidualnych cech, stając się postacią tchórzliwym i nierozważnym. Edycja polskiej adaptacji Księżnej Radziwiłłowej daje możliwość przyjrzenia się Sganarelowi i innym postaciom, które można uznać za bliskich krewnych Harlequina. Wstęp do wydania koncentruje się więc na tych postaciach w twórczości Moliera, zestawiając je z pewnymi spostrzeżeniami na temat Arlekina, który pojawia się w sztukach księżnej kilkakrotnie. Ponadto we wstępie prześledzono recepcję Le médecin malgré lui w Polsce w pierwszej połowie XVIII wieku i przeanalizowano techniki translatorskie Radziwiłłowej. Konkluzja podkreśla metateatralny aspekt Sganarela jako archetypicznego komedianta
    Introduction to Franciszka Urszula Radziwiłłowa's translation of Molière's Le médecin malgré lui. Among the comic characters created by Molière, three are special: Scapin, Mascarille, and Sganarelle. The comedies that feature them found their way to Old Polish stages, being performed either in the original language or in Polish translation or adaptation. The oeuvre of Franciszka Urszula Radziwiłłowa contains Polish adaptations of three plays by the French playwright. Besides Les précieuses ridicules and Les amants magnifiques, there is also Le médecin malgré lui translated by the duchess into Polish as Gwałtem medyk. The comedy shows Sganarelle’s adventures as he is forced to play a doctor. Sganarelle appears in several plays by Molière. Inasmuch as in the first of them (Le médecin volant) we see a rather typical wily servant, he takes on more individual qualities in later comedies, becoming characteristically cowardly and imprudent. The edition of the Polish adaptation by Duchess Radziwiłłowa provides a chance to take a look at Sganarelle and other stock characters that can be regarded as Harlequin’s close relatives. Thus, the introduction to the edition focuses on these characters in Molière’s work, setting them side by side with some insights about Harlequin, who appears in the Duchess’s plays several times. Additionally, the introduction traces out the reception of Le médecin malgré lui in Poland in the first half of the 18th century and examines Radziwiłłowa’s translating techniques. The conclusion stresses the metatheatrical aspect of Sganarelle as an archetypal comedian.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 83-95
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Talent w teatrze zazdrości
    Talent in a Theater of Envy
    Autorzy:
    Ignaczak, Lidia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690219.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dramat XX wieku
    teatr XX wieku
    historia muzyki
    historia teatru
    Paul Barz
    Peter Shaffer
    Spiró Gyōrgy
    20th Century drama
    20th Century theater
    history of music
    history of theater
    Opis:
    This article concerns three selected works of the 20th Century drama: Peter Shaffer’s Amadeus (which had its first-night performance in the Oliver Theatre in London on 11.02.1979), The Impostor Gyorgy Spiró (staged before the Budapest audience in the theatre Katona József Szinhaz on 28.10.1983), and the drama The Four Hand Dinner of Paul Barz (included in the repertoire of European theaters after its first-night performance at the Deutsche Oper in Berlin on 27.01.1987). These dramas present the very thorough, and at the same time subtle analysis of the relationships between artists talented in varying degrees: their mutual curiosity, excessive admiration, cautious distance, small mutual malice or resulting from complexes passionate jealousy. It is interesting that the three so different playwrights used in these dramas the same structural scheme: reaching into the history of theater or music, on the canvas of real artistic biography they created their own tale about desire of unattainable fame, about creative solitude and social exclusion of talented misfits.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2014, 69; 65-82
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Missionaries and Borderlands: «The Mission Play» and Missionary Practices in Alta California
    Misjonarze i pogranicza: The Mission Play i praktyki misyjne w Alta California
    Autorzy:
    Melendez, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083636.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    historiografia teatru
    kalifornijscy Indianie
    Alta California
    Critical Mission Studies
    misterium
    historia Chicana/o
    pogranicze
    theater historiography
    California Indians
    pageant drama
    Chicana/o history
    borderlands
    Opis:
    This essay takes up a core question of this issue of Pamiętnik Teatralny: how are we to think about historiography beyond a dualism, settled in time and reflective of the status quo? With respect to the California missions, historical treatments of colonization revolve around a dualism shaped by moral dimensions of the missionary enterprise—did the missions help California Indians or harm them? Theatrical representations, like the wildly successful early twentieth century pageant drama, The Mission Play, staged a version of mission history that argued for the former. As a representation of the mission past, the play conflated missions, as institutions, with the moral character of missionaries, thus edifying a fantasy and entrenching the dualism. However, attention to missionary practices, like keeping time using the mission bell, reveal how the missions were sites where indigenous and colonial realities were in constant conflict. Through practices, relations between missionaries and indios produced a space that was neither strictly colonial nor indigenous, and yet both—a borderland. As a mode of spatial dialectics, borderlands thinking can unsettle the duality underlying representations of the mission past to question how that dualism has come into being.
    Artykuł podejmuje kluczowe pytanie tego zeszytu „Pamiętnika Teatralnego”: jak mamy myśleć o historiografii, jeśli chcemy przekroczyć dualizm, wynikający z osadzania wydarzeń w czasie i odzwierciedlania status quo. W odniesieniu do misji kalifornijskich historyczne ujęcia kolonizacji oscylują wokół binarnego myślenia o moralnym wymiarze tych przedsięwzięć: czy misje pomogły kalifornijskim Indianom, czy też im zaszkodziły. Przedstawienia teatralne, na przykład cieszące się wielkim powodzeniem na początku XX wieku misterium The Mission Play, przedstawiały taką wersję historii misji, która dowodziła słuszności pierwszej interpretacji. Jako reprezentacja dziejów misyjnej działalności sztuka wiązała instytucję misji z moralnością misjonarzy, konstruując w ten sposób fantazję i utrwalając dualistyczną perspektywę. Jednak analiza praktyk misyjnych, takich jak odmierzanie czasu za pomocą dzwonu, ujawnia, że misje były miejscem ciągłego konfliktu między tubylczą a kolonialną rzeczywistością. W praktyce relacje między misjonarzami i autochtonami wytworzyły przestrzeń, która nie była ani ściśle kolonialna, ani rdzenna, choć miała po trosze z obu jako przestrzeń pograniczna. Refleksja nad pograniczem, jako kategorią dialektyki przestrzennej, może podważyć dualizm leżący u podstaw reprezentacji dziejów misji, a zarazem unaocznić, w jaki sposób ten dualizm powstał.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 61-78
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ślaz – nieoznaczone axis mundi w imaginarium Lilli Wenedy
    Ślaz – the unmarked axis mundi in the imaginarium of Juliusz Słowackis Lilla Weneda
    Autorzy:
    Grzegórzek, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2172226.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Romantic drama
    legendary history of Poland
    grotesque
    Romantic irony
    deconstruction
    Juliusz Słowacki (1809–1849)
    Lilla Weneda (1839)
    dramat romantyczny
    groteska
    symbol
    bohater
    dekonstrukcja
    Juliusz Słowacki (1809– 1849)
    Opis:
    This is a deconstructive reading of Juliusz Słowacki's Lilla Weneda, focusing on Ślaz, an enigmatic character usually marginalized in interpretations of this quasi-historical Romantic drama. Drawing on Professor Marta Piwińska's study of ‘Lilla Weneda’ in Dramat polski: Interpretacje (2001), this article explores the gaps and fissures in Słowacki's text. While complementing her analysis with a number of alternative readings, this article also uses deconstruction to challenge some of the points that are embedded in the traditional reception of the drama.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2022, 1; 15-32
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzy w intymnym świetle. O przemianach w sztuce Odwilży i Października
    Muses in the intimate light. Transformation of Arts in the Years of “Thaw” and “Polish October 56”
    Autorzy:
    Hendrykowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920315.pdf
    Data publikacji:
    2009-06-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of modern art
    aesthetics
    poetics
    Polish art of the 1950s.
    literature
    poetry
    drama
    novel
    film
    music
    peinture
    sculpture
    Man
    existentialism
    individual
    intimacy
    interdisciplinary
    comparative reflexion on arts
    socialist realism
    Październik '56
    odwilż
    socrealizm
    Opis:
    The study assesses the changing nature of the Polish art in the period of liberalization after Stalin’s death. It includes detailed analysis of various (social, political, philosophical and especially aesthetic) implications for important issues such as: poetry, drama, cinema, peinture, sculpture, song, popular culture etc.Marek Hendrykowski provides case studies that lead to alternative ways of viewing current conceptual frameworks of aesthetics and its consequences for interdisciplinary reflexion on arts.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2009, 7, 13-14; 169-179
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ‘Borderline on Fire’ – the Film Image of the Polish Inter-War Period as an Element of Public Discourse
    ‘Pogranicze w ogniu’ – filmowy obraz polskiego dwudziestolecia międzywojennego, jako element dyskursu publicznego
    Autorzy:
    Sioma, Marek Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374230.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Andrzej Konic
    Second Republic of Poland
    historical TV drama series
    inter-war period
    Polish-German relations
    politics of history
    discourse
    Second Department of Polish General Staff
    Abwehr
    Druga Rzeczpospolita
    serial historyczny
    dwudziestolecie międzywojenne
    stosunki polsko-niemieckie
    Oddział II Sztabu Generalnego
    Abwehra
    dyskurs
    polityka historyczna
    Opis:
    Focusing on a 24-episode TV drama series Borderline on Fire, the presented text offers an analysis of the long-lasting discussion of both the series and the Second Republic of Poland with which the series is bound up. The main goal I set myself in writing the article was to show the significance of the inter-war era – which is inseparably associated with the person of Józef Piłsudski and which has been the subject of much mythologization – in public discourse. The article supports the conclusion that the inter-war period still attracts much interest, especially among history-lovers, and that the series dealt with in it can be considered to be one of the factors to which the epoch owes this interest.
    Prezentowany tekst, którego kanwą jest dwudziestocztero odcinkowy serial historyczny pt. ‘Pogranicze w ogniu’ to analiza dyskusji, jaka do dnia dzisiejszego toczy się na temat tego serialu, ale i obrazu Drugiej Rzeczpospolitej. Naczelną przesłanką było pokazanie miejsca i znaczenia w dyskursie publicznym dwudziestolecia międzywojennego – epoki, która nieodłącznie kojarzy się z Józefem Piłsudskim, a która współcześnie uległa znacznej mitologizacji. Wynikiem tych rozważań jest konstatacja, że, przynajmniej dla entuzjastów, historia międzywojnia nadal cieszy się zainteresowaniem, a jednym z elementów je podtrzymującym był, i jest, analizowany serial.
    Źródło:
    Res Historica; 2020, 50; 483-507
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-32 z 32

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies