Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "dialektológia" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Cechy fonetyczne o podłożu gwarowym w wypowiedziach uczniów szkoły podstawowej (kl. I–VI)
Phonetic features of dialect origin in primary school pupils (grade 1 to 6)
Autorzy:
Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594096.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
dialektologia
gwara
cechy fonetyczne
dydaktyka
dialectology
dialect
phonetics
didactics
Opis:
Dzieci kształtują swój język pod wpływem najbliższych. Od nich słyszą pierwsze słowa, zdania i do nich też kierują swoje pierwsze konstrukcje językowe. Z bagażem doświadczeń i sprawności językowych wyniesionych z domu dzieci rozpoczynają edukację szkolną. Dlatego szkoła staje się między innymi miejscem, gdzie obserwować można współfunkcjonowanie różnych odmian polszczyzny. Celem artykułu jest omówienie charakterystycznych dla ustnych wypowiedzi uczniów szkół podstawowych cech językowych mających podłoże gwarowe, określenie ich pochodzenia i repartycji ze względu na etap edukacyjny oraz zwrócenie uwagi na aspekt dydaktyczny, tj. na konsekwencje cech o podłożu gwarowym dla dydaktyki.
Children form their language under the influence of close family members. From them they hear their first words and sentences. And to them they direct their first linguistic constructions. Children begin school education with the knowledge and skills gained at home. Therefore in a school one can observe the coexistence of different varieties of Polish. The aim of this article is to discuss the basic linguistic features of dialect origin in the oral statements of pupils, to determine roots of those utterances and their repartition according to the phase of their education. The author also pays attention to the didactic aspect, namely to the influence of those features on the process of teaching.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 219-238
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyczne leksemy związane z rolnictwem i gospodarstwem domowym (na przykładzie gwar obwodu brzeskiego)
Autorzy:
Charnyakievich, Yury
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081319.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialectology
linguistic geography
atlas
map
Brest region
dialektologia
geografia językowa
mapa
obwód brzeski
дыялекталогія
лінгвагеаграфія
атлас
карта
Брэсцкая вобласць
Opis:
Field research conducted in the Brest region of Belarus reveals many synonyms in dialect vocabulary related to agriculture and the household (this is the most ancient and archaic vocabulary). But many lexical facts that exist in the speeches of the Brest region of Belarus have not been introduced into scientific use, therefore, the attention of researchers to this topic is not accidental. The most obvious distribution of lexical facts can be shown by regional linguistic geography. Therefore, the article contains linguistic maps based on the analysis of numerous linguistic materials recorded by the author himself in about 70 rural settlements of the Brest region. Distinctive lexemes, which are introduced into scientific use for the first time, once again confirm the conclusions of previous researchers about the linguistic richness of the studied region (and the whole Polesie) and can significantly expand the factual basis of Slavic dialectology.
Badania terenowe przeprowadzone w obwodzie brzeskim na Białorusi ujawniają wiele synonimów w słownictwie gwarowym związanym z rolnictwem i gospodarstwem domowym (jest to słownictwo najstarsze i najbardziej archaiczne). Tym niemniej do tej pory wiele faktów leksykalnych, które funkcjonują w codziennej komunikacji mieszkańców obwodu brzeskiego, nie zostało wprowadzonе do obiegu naukowego, nie przypadkowo więc badacze kierują uwagę do tak tematycznie zakrojonego słownictwa.Rozpowszechnienie jednostek leksykalnych najbardziej obrazowo można przedstawić za pomocą regionalnej geografii językowej. Dlatego w artykule zamieszczono mapy językowe sporządzone na podstawie analizy licznych materiałów odnotowanych osobiście przez autora w około 70 osadach wiejskich obwodu brzeskiego. Wyróżniające się leksemy, które po raz pierwszy zostają wprowadzone do użytku naukowego w tym artykule, ponownie potwierdzają wnioski innych badaczy o bogactwie językowym badanego regionu (i całego Polesia), z pewnością mogą znacznie poszerzyć podstawę materiałową dialektologii słowiańskiej.
Палявыя даследаванні, праведзеныя на тэрыторыі Брэсцкай вобласці Беларусі, дазваляюць выявіць шматлікія сінонімы ў дыялектнай лексіцы, звязанай з сельскай і хатняй гаспадаркай (гэта найбольш старажытная і архаічная лексіка). Але да сёння многія лексічныя факты, што бытуюць у гаворках Брэсцкай вобласці Беларусі, не ўведзены ў навуковы зварот, таму ўвага даследчыкаў да гэтай тэмы – невыпадковая. Найбольш наглядна пашырэнне лексічных фактаў можна паказаць з дапамогай рэгіянальнай лінгвагеаграфіі. Таму ў артыкуле змешчаны лінгвістычныя карты, зробленыя на падставе аналізу шматлікага моўнага матэрыялу, запісанага прыкладна ў 70 вясковых паселішчах Брэсцкай вобласці асабіста аўтарам. Адметныя лексемы, якія ўводзяцца ў навуковы ўжытак упершыню, яшчэ раз пацвярджаюць высновы ранейшых даследчыкаў пра моўнае багацце даследаванага рэгіёна (ды і ўсяго Палесся) і могуць значна пашырыць факталагічную базу славянскай дыялекталагічнай навукі.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 349-362
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charaszaj, czyszczacz, kastrun, krasacz, misiak… Kilka uwag o leksykalnym i słowotwórczym zróżnicowaniu nazw człowieka kastrującego zwierzęta (na przykładzie gwar małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego)
Diversity of names for a person who castrated (castrates) animals - a couple of remarks from the fields of lexicology and word formation (on the example of the dialects of the lesser Poland and Masovia linguistic borderland)
Autorzy:
Marciniak-Firadza, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683860.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dialektologia
gwary
leksyka
słowotwórstwo
dialectology
dialect
lexis
word formation
Opis:
Social, economic and cultural transformations of the Polish countryside over the last few dozen years have resulted in the disappearance of many professions, such as, i.a. the profession of an animal castrator, who worked mostly in pig farms. The aim of this paper is to indicate the semantic elements in derivational bases (charaszać, charszować, czyścić, kastrować, krasać, miśić, miśkować) and formal exponents constituting derivatives to name a person who castrates animals (‑acz, ‑aj, ‑ak, ‑ek, ‑nik, ‑ajko, ‑ciel, ‑un, ‑ator, ‑arz, ‑ø). Apart from that, the author intends to discuss the geographical range of those derivatives, not only in the borderland region, but in the whole Polish dialect area. Moreover, the paper discusses the issues of lexical, see kras‑ak / mis‑ak, kastrow‑ak / kras‑ak and word-formation variants, see czyszcz‑acz - czyszcz‑ak - czyszcz‑arz - czyśc‑iciel. The analysed material originates in the dialects of the Lesser Poland and Masovia borderland and it was collected in 2008–2011 from 32 villages.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 55-66
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cioty, duchy, zmory jako ginący element języka i kultury ludowej okolic Gniezna
Cioty, duchy, zmory as a dying element of the language and folk culture around Gniezno
Autorzy:
Kobus, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075907.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dialectology
ethnography
educational project
thematic field
dialektologia
etnografia
projekt edukacyjny
pole tematyczne
Opis:
W artykule zostały zaprezentowane wyniki badań dialektologiczno-etnograficznego projektu edukacyjnego dotyczącego świąt wierzeń i przesądów w okolicach Gniezna. Omówiono założenia projektu oraz problemy związane z badaniami terenowymi. Dzięki wspólnym badaniom dialektologów i uczniów udało się uzyskać materiał umożliwiający opis zmian między innymi w mikropolu tematycznym magia i demonologia ludowa. Analiza wybranych przykładów została przedstawiona w artykule.
The article presents the results of dialectological and ethnographic research of an educational project concerning the holidays, beliefs and superstitions in the region of Gniezno. Objectives of the project and the problems associated with fieldwork were discussed. Thanks to the joint research of dialectologists and students, we managed to obtain a material that would enable the description of changes in the thematic, among others, magic and folk demonology. Analysis of selected examples is presented in the article.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2019, 9; 155-170
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czeladź dworska i ludzie służący. Nazwy osób związanych z funkcjonowaniem gospodarstwa w XVIII-wiecznych inwentarzach z Wielkopolski
Courtly servants and people serving. The names of people associated with the operation of the farm in the eighteenth-century inventories of Greater Poland
Autorzy:
Osowski, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971473.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialektologia
historia języka
nazwy osób
słownictwo
Wielkopolska
XVIII w.
dialectology
history of language
terms for people
lexis
Greater Poland
18th century
Opis:
The article differentially analyses the collected vocabulary. For this purpose, data from historical dictionaries is used, as well as available studies based on the same material - regional official texts. The material gathered distinguishes the names of: 1) persons working on farms, 2) people working in courts for their inhabitants, 3) people working on their master’s estate, but not engaged in agricultural activities, 4) young people apprenticed to a trade.
Artykuł analizuje zebrane słownictwo pod kątem dyferencyjnym. W tym celu wykorzystano dane słowników historycznych oraz dostępnych opracowań bazujących na analogicznym materiale – regionalnych tekstach urzędowych. W zgromadzonym materiale wyróżniono nazwy: 1) osób pracujących w gospodarstwie, 2) osób pracujących w budynku dworskim na rzecz jego mieszkańców, 3) osób pracujących w dobrach swego pana, ale niewykonujących zajęć rolniczych, 4) młodych osób przyuczanych do zawodu.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 167-174
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialektologia wobec zmian językowych na polskiej wsi. Jak mogłoby wyglądać nowe spojrzenie?
Dialectology towards language changes in the Polishvillage. How could a new look like?
Autorzy:
Rak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172247.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dialektologia
socjolingwistyka
gwary polskie
sytuacja językowa na polskiej wsi
dialectology
sociolinguistics
Polish dialects
linguistic situation in the Polish village
Opis:
The article concerns the linguistic situation in the Polish village and the need for a new approach in dialectological research. In the 21st century, Polish dialectology becomes a de facto subdiscipline of sociolinguistics. The disintegration of the dialects means that there is a need for new descriptive research in the area that was part of Poland before 1945. In the western and northern territories (until 1945 belonged to Germany), it seems justified to conduct sociolinguistic research taking into account the communicative communities.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 173-184
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialektologiczne badania terenowe na podstawie kolekcji muzealnej jako metoda budowania nowych kontekstów kulturowych
Dialectological field research based on a museum collection as a method of providing a new cultural contexts.
Autorzy:
Konczewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854334.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialectology
field research
museum materials
language contacts in a borderland
dialektologia
badania terenowe
muzealia
kontakty językowe na pograniczu
Opis:
Dialektologiczne badania terenowe w areałach charakteryzujących się skomplikowaną sytuacją socjolingwistyczną wymagają od eksploratora wiedzy także historycznej i etnograficznej. W artykule została przedstawiona metoda badań kontaktów językowych na pograniczu w oparciu o materiały archiwalne i obiekty muzealne. Korzystając z tej metody, badacz otrzymuje możliwość odczytania nowych kontekstów kulturowych, pozyskania nowego materiału gwarowego, a nawet łatwiejszego nawiązania kontaktu z informatorami. Metoda ta pozwala także spojrzeć na muzealia jako pomocne instrumentarium w dialektologicznych badaniach terenowych, a nie wyłącznie „martwą” materię.
Dialectological field research in areas with a complicated sociolinguistic situation requires the explorer to have historical and ethnographic knowledge. This paper presents a method of examining language contacts in a borderland based on archival materials and museum objects. By using this method, a researcher learns about new cultural contexts, obtains new dialect material; it also facilitates contacts with the informants. This method allows us to look at museum materials as helpful instruments in dialectological field research rather than only “dead” matter.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 165-174
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drugie życie gwary — dialektyzacja w wybranych powieściach Katarzyny Bereniki Miszczuk
Second life of dialect — dialect stylization in selected novels of Katarzyna Berenika Miszczuk
Autorzy:
Osowski, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475635.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
stylizacja
dialektologia
Kieleckie
literatura fantastyczna
stereotyp gwary
stylization
dialectology
Kielecczyzna
fantasy literature
stereotype of dialect
Opis:
Cykl powieściowy "Kwiat paproci" to alternatywna wizja Polski w XXI wieku. Jest w niej jednak miejsce i dla gwary okolic Kielc, gdzie osadzona jest akcja. W artykule zbadano językowe wykładniki dialektyzacji oraz stereotyp tej odmiany polszczyzny w literaturze popularnej. Autorka umiejętnie oddała cechy rzeczywistej gwary (poziom fonetyczny, fleksyjny, słowotwórczy i leksykalny), jednocześnie wpisała je w literacki stereotyp dialektu ludowego. Ciekawie przedstawia się sposób wprowadzania leksykalnych środków gwarowych, który został dopasowany do zwyczajów językowych bohaterów. Badając stosunek bohaterów do gwary, umieszczenie tej odmiany w określonym kontekście kulturowym, odtworzyć można społeczny stereotyp gwary we współczesnej Polsce.
The novel series The Fern Flower is an alternative vision of Poland in the 21st century. However, there is a place in it for the dialect of the Kielce area (there is an action set in there). The article examines linguistic indicators of dialect stylization and the stereotype of dialect in popular literature. The author skilfully presented the features of the real dialect (phonetic, inflectional, word-form and lexical level), at the same time she wrote them into the literary stereotype of the dialect. Interesting is the manner of introducing dialectal vocabulary that has been adapted to the linguistic habits of the heroes. Examining the attitude of the heroes to the dialect, placing this variety in a specific cultural context, we can recreate the social stereotype of dialect in contemporary Poland.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 269-282
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice zasięgu gwar białoruskich w świetle badań lingwistów. Część I: pogranicze białorusko-rosyjskie
The limits of the range of Belarusian dialects in the research of linguists. Part I: The Belarusian-Russian borderland
Межы функцыянавання беларускіх гаворак у святле даследаванняў лінгвістаў. Частка І: беларуска-расійскае памежжа
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430746.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
dialectology
Belarusian dialects
Russian dialects
Belarusian-Russian linguistic borderland
transitional sub-dialects
ideology
dialektologia
dialekty białoruskie
dialekty rosyjskie
językowe pogranicze białorusko-rosyjskie
gwary przejściowe
ideologia
дыялекталогія
беларускія дыялекты
рускія дыялекты
беларуска-расійскае моўнае памежжа
пераходныя гаворкі
ідэалогія
Opis:
The article discusses the range of occurrence of Belarusian sub-dialects on the Belarusian-Russian borderland in the light of linguistic research. Selected publications covering the period from the mid-nineteenth century, texts of the interwar period, post-war times of the USSR and the years after the collapse of the Soviet Union were analysed. The focus was on publications by Belarusian, Russian and Polish authors. The approach to the issue of the linguistic borderland changed chronologically, depending on the adopted research methods and understanding of the terms transitional / mixed dialect, the development of linguistic geography, the progressing process of Russification and political and ideological factors.
W artykule omówiono zasięg występowania gwar białoruskich na pograniczu białorusko-rosyjskim w świetle badań lingwistycznych. Analizie poddane zostały wybrane publikacje obejmujące okres od połowy XIX w., teksty okresu międzywojennego, powojenne czasy ZSRR oraz lata po rozpadzie Związku Sowieckiego. Skupiono się na publikacjach autorów białoruskich, rosyjskich i polskich. Podejście do zagadnienia pogranicza językowego zmieniało się chronologicznie w zależności od przyjętych metod badawczych i rozumienia terminów gwara przejściowa / mieszana, rozwoju geografii lingwistycznej, postępującego procesu rusyfikacji oraz czynników polityczno-ideologicznych.
У артыкуле прадстаўлены арэал функцыянавання беларускіх гаворак на беларуска-расійскім памежжы ў святле лінгвістычных даследаванняў. Прааналізаваны выбраныя публікацыі, якія ахопліваюць перыяд ад першай паловы ХІХ ст., тэксты міжваеннага часу, як і пасляваеннага перыяду Савецкага Саюза і надрукаваныя ў апошні час пасля распаду СССР. Для аналізу выбраны публікацыі беларускіх, расійскіх і польскіх даследчыкаў. Падыход да праблемы моўнага памежжа змяняўся храналагічна, у залежнасці ад прынятых метадалогій, разумення тэрмінаў “пераходныя / змешаныя гаворкі”, развіцця лінгвістычнай геаграфіі, працэсу русіфікацыі і палітычна-ідэалагічных фактараў.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2023, 23; 31-61
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwarowa etykieta językowa i religia
Rural dialect etiquette and religion
Autorzy:
Sikora, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854396.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialectology
language etiquette
ethnolinguistics
religion
dialektologia
etykieta językowa
etnolingwistyka
religia
Opis:
W artykule podjęto próbę przedstawienia zależności pomiędzy licznie obecnymi w gwarze modlitewnymi formułami codziennej etykiety a tradycyjną chłopską religijnością i osadzonymi w niej: modelem wiejskiej grzeczności oraz systemem wartości i norm obyczajowych. Jak dowodzą analizy wybranych formuł grzecznościowych (quasi-religijnego powitania, pożegnania, powitania przy pracy i jedzeniu posiłków), mają one początek w kulturowym mechanizmie religijnej aksjologizacji rozmaitych sfer życia, skryptów, gestów kultury, oraz w sakralizacji pracy na roli i wszystkich obszarów związanej z nią aktywności człowieka. Należą one jednocześnie do kultury „dobrego słowa”, traktującej życzenie jako realny dar, zapewniający odbiorcy, z pomocą Boga, pomyślność, zdrowie i szczęście we wszelkich okolicznościach życia prywatnego i społecznego (nie wyłączając jedzenia i spożywania alkoholu). Artykuł reprezentuje antropologiczno-kulturowy nurt badań w dialektologii.
The article presents a relationship between prayer formulas of everyday etiquette used frequently in peasant dialects and traditional peasant religiosity, in which a model of rural politeness and a system of values and moral norms are embedded. An analysis of selected forms of address (quasi-religious welcomes, farewells and greetings at meal times and at work) shows that they originate from the cultural mechanism of the religious axiologisation of various spheres of life, scripts, gestures of culture, and from adding a sacral dimension to farming and all areas of human activity related to it. The analysed forms of address are part of the “kind word” culture that sees a wish as a tangible gift that, with the help of God, provides prosperity, good health and luck in all spheres of private and social life (including food and alcohol consumption). The paper follows the anthropological-cultural research trends in dialectology.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 247-263
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwary białoruskie na Łotwie
Bielarusian Dialects in Latvia
Autorzy:
Głuszkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435192.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialektologia
gwary białoruskie
teksty gwarowe
kontakty językowe
Łotwa
dialectology
Belarusian dialects
dialectal texts
language contacts
Latvia
Opis:
This review presents Mirosław Jankowiak’s monograph against the background of other selections of Slavic dialectal texts as well as shows its novelty in relation to previous works on Belarusian dialects in Latvia. The author discusses Jankowiak’s approach to the issues in focus, e.g. the system of transcription, the usefulness of the collected material for future research and the comparison between the latest observations and Evfimiĭ Karskiĭ’s works from the early twentieth century.
Recenzja ukazuje monografię Mirosława Jankowiaka na tle innych wyborów słowiańskich tekstów gwarowych, a także określa jej nowatorstwo w stosunku do wcześniejszych prac na temat gwar białoruskich na Łotwie. Omówione zostały zastosowane przez autora rozwiązania, system transkrypcji, porównanie najnowszych obserwacji z badaniami Jewfimija Karskiego z początków XX wieku, a także użyteczność zebranego materiału w dalszych badaniach.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 304-311
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Bartmiński i jego program nauki otwartej
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670875.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Jerzy Bartmiński
ethnolinguistics
folklore
dialectology
axiology
stereotype
values
etnolingwistyka
folklorystyka
dialektologia
aksjologia
stereotyp
wartości
Opis:
The article presents the profile of Professor Jerzy Bartmiński as a researcher, organizer of scientific life and social worker.
W artykule prezentowana jest sylwetka Profesora Jerzego Bartmińskiego jako badacza, organizatora życia naukowego i społecznika.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 9-39
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o wykrzyknikach na, ne, nę i pochodnych od nich formach w znaczeniu `bierz, weź' lub `bierzcie, weźcie' w gwarach polskich
Polish Dialectal Interjections: na, ne, nę and Their Derivatives Used Imperatively in the Sense of `take (it) Revisited
Autorzy:
Reichan, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127797.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językoznawstwo
dialektologia polska
słownictwo
fleksja
linguistic studies
Polish dialectology
vocabulary
flexion
Opis:
In 1885 Jan Karłowicz published in Volume 1 of Prace Filologiczne a short article entitled „Wykrzykniki z końcówkami czasowymi” (“Interjections with Verbal Endings”), in which he noted, in particular, that the na, ne, nę interjections often take plural (or dual) verbal endings when the speaker addresses more than one person. This gives rise to such dialectal forms as: nacie, nata, necie, neta, namcie, nańcie... In the present article, the author presents the geographical extent of: (1) the na, ne, nę interjections; (2) their forms augmented with the ż(e) particle and the dative of the pronoun ty (`you (singular)'), of the type naści, neści, naściże, neściże...; (3) forms used when addressing more than one person, composed of the na, ne, nę interjections and the second person plural or dual verbal ending, e.g., nacie, nata, necie, neta, nańcie, namcie... Besides, the author attempts to explain the origin of these forms and their geographical extent.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 329-348
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowa wspólnota wsi słowiańskiej – założenia projektu badawczego
The linguistic and cultural community of a Slavic village – assumptions behind a research project.
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498392.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialektologia słowiańska
leksyka
komparatystyka
Slavic dialectology
lexis
comparative
Źródło:
Gwary Dziś; 2017, 9; 71-84
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowe znaczenie swaczyny na Śląsku
The linguistic and cultural meaning of swaczyna in Silesia
Autorzy:
Przymuszała, Lidia
Świtała-Trybek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850442.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialectology
Silesia
swaczyna
afternoon meal
folk culture
dialektologia
Śląsk
podwieczorek
kultura ludowa
Opis:
Przedmiotem artykułu uczyniono swaczynę – mało dzisiaj znaną gwarową nazwę podwieczorku. Celem artykułu jest analiza znaczenia słowa, pokazanie jego funkcjonowania na tle kultury ludowej regionu, omówienie jego pochodzenia oraz synonimów, a także przeobrażeń znaczeniowych samego leksemu i nazywanych nim wzorów zachowań kulturowych. Analiza łączy perspektywę lingwistyczną z kulturoznawczą. Podstawę badawczą stanowią zróżnicowane chronologicznie materiały etnograficzne, własne materiały terenowe oraz materiały wyekscerpowane z kartoteki Słownika gwar śląskich. Temat wpisuje się w ważną i aktualną problematykę związaną z ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego, polegającą – w myśl konwencji UNESCO z 2003 r. – na utrwalaniu i przekazywaniu tego dziedzictwa (obecnego w języku i zwyczajach) m.in. poprzez jego badanie i dokumentowanie.
The subject of the article is swaczyna – a little-known dialect name for an afternoon meal. The aim of the article is to analyze themeaning of this word, to show its functioning against the background of the region’s folk culture, to discuss its origin and synonyms, as well as to show how the lexeme’s meaning changed together with the cultural behaviour patterns denoted by it. The analysis combines the linguistic and cultural perspectives. The research is based on chronologically diverse ethnographic materials, own field materials and materials extracted from the record of Słownik gwar śląskich [Dictionary of Silesian Sub-dialects]. Thesubject is a part of an important and current effort to protect intangible cultural heritage, which – in accordance to the UNESCO convention of 2003 – consists in the preservation of and passing the heritage (in the form of language and customs), for instance by examining and documenting it.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 137-147
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies