Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dialect vocabulary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Opis gwary wsi Rachanie, pow. Tomaszów Lubelski. Cz. III. Słownictwo
Description of the Dialect in the Village Rachanie, pow. Tomaszów Lubelski. Part Three: Vocabulary
Autorzy:
Malec, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953856.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura a rozwój słownictwa
archaiczna warstwa słownictwa
semantyczne kręgi słownictwa
wpływy obce
życie wyrazów
kultura języka w gwarze
culture and the development of vocabulary
archaic stratum of vocabulary
semantic circle of vocabulary
foreign influences
life of words
the culture of the language in the dialect
Opis:
The paper outlines the dialect in the village Rachanie, pow. Tomaszów Lubelski, against the background of the Polish-Russian border. The vocabulary presented here belongs to the oldest part of the dialect. Various semantic circles of this vocabulary have been listed here: tilling of the land, breeding, culinary art, appelative names of people derived from their traits, vocabulary from religion, and children’s vocabulary. The paper has also discussed the foreign influences, especially Russian, also from the Yiddish, English, French, German, Turkish-Tartar, and Hungarian. Attention has been focused on the problem of words’ disappearance, the culture of the language in a dialect milieu. In relation with rapid social changes that cause the dialect in its traditional form die, the paper may be, in a sense, a document of the ancient state of the dialect. At the moment, it undergoes violent changes in relation with civilisation and social changes in the village. There appears a new heterogeneous shape of the language of the village whose users are, above all, young people and of middle-aged generation. They remain under the influence of the Polish-wide language of the media, including people coming from outside.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 99-117
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Podlasianie byli niepobożni? O leksyce religijnej w słowniczkach gwarowych z obszaru Polski Północno-Wschodniej
Were inhabitants of Podlasie pious? About religious vocabulary in dialect dictionaries from the territory of Northern – Eastern Poland Abstract
Autorzy:
Rembiszewska, Dorota Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626567.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
słownictwo religijne w słownikach gwarowych
słowniki gwarowe z obszaru Polski Północno-Wschodniej
the religious vocabulary in the Polish dialect dictionaries
the dialect dictionaries from the territory of Northen-Estern Poland
Opis:
The article discusses vocabulary connected with professed religion coming from Polish dialect dictionaries from the territory of Northern – Eastern Poland (since 19th century until the end of 20th century). Analysis of word collection from the discussed sources shows little representation of words belonging to this topic area and their choice was rather random. Undoubtedly religion (Catholic, Orthodox and Judaic) was an important part of life among inhabitants of Podlasie. It was such an intimate and tame sphere that it did not need to be specially preserved or protected from forgetting. The fact that the dictionaries included so few words of religious meaning may confirm commonness of reception of this lexis. Besides, the religious vocabulary and phraseology is not a collection precisely isolated from other semantic areas and it connects with language usages which do not apply to take part in the sacred only. However, even such a small register of confessional vocabulary in the discussed dictionaries is an interesting evidence of how particular authors perceive reality and the past of a local language. It does not fully reflect the facts.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 309-316
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany językowo-kulturowe wsi na przykładzie ekspresywizmów określających dzieci
Linguistic-cultural changes in a rural area on the basis of expressions connected to children
Autorzy:
Piechnik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594012.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
słownictwo gwarowe
słownictwo ekspresywne
dialekt małopolski
dialectal vocabulary
expressional vocabulary
Małopolska dialect
Opis:
Artykuł zawiera wnioski z badania kwestionariuszowego dotyczącego ekspresywizmów stosowanych na określenie dzieci, przeprowadzonego w 2011 r. w Małopolsce wśród gimnazjalistów z trzech szkół, a następnie wśród najstarszych krewnych tych uczniów. W zebranym materiale (głównie u najstarszych respondentów) znajdują się leksemy gwarowe, odnoszące się do minionej kultury, związane z zakorzenionym na wsi systemem wartości oraz (głownie u młodzieży) elementy nowe, odzwierciedlające zjawiska i mody kultury masowej. Ekspresywizmy podawane przez najstarsze osoby krytycznie oceniają pochodzenie dziecka spoza związku małżeńskiego, negliż oraz zbytnią dbałość o urodę. W leksyce najstarszego pokolenia brakuje określeń wartościujących pozytywnie. Dla odróżnienia: w języku młodzieży pojawia się wiele nazwań czułych, pieszczotliwych, kwestie moralne nie są ostro oceniane, zaś eksponowanie walorów ciała spotyka się z aprobatą. Ponadto w nazwach ekspresywnych wymienianych przez młodzież widać silne wpływy języka angielskiego oraz współczesnej kultury popularnej.
The article presents the conclusions from the materiał gathered among students of three junior high schools and their eldest relatives. The research, in the form of a ąuestionnaire, was done in Małopolska County in 2011. The analysis of the data allows noticing that the eldest generation usually uses dialectical terms connected to values deeply-set in rural backgrounds for centuries. Meanwhile young peoples’s lexicon reflects modern popular culture. The dialectical expressions used by the eldest generation criticise illegitimate children, negligee and attaching importance to taking care of beauty. There is no positive assessment in their vocabulary as opposed to the language of the youth’s, who freąuently use words of endearment, approve exposing of a body and who are not as strict with morał values as elder people. Moreover, their language is rich in English terms and those of modern popular culture.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 227-236
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w słownictwie mieszkańców powiatu grudziądzkiego.
The changes in the lexis of the Grudziądz region’s inhabitants
Autorzy:
Mosakowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594180.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
powiat grudziądzki
słownictwo
słownik
dialekt
Grudziądz region
lexis
vocabulary
dialect
Opis:
Przedmiotem artykułu są rozważania na temat specyfiki słownictwa mieszkańców powiatu grudziądzkiego i zmian, jakie w nim zaszły w ciągu ostatnich 60 lat. Przyjąwszy za bazę słownictwo używane w kręgu rodzinnym, pochodzący z Grudziądza autor wyróżnił 307 haseł, które następnie poddał weryfikacji poprzez przeprowadzenie ankiety ustnej i pisemnej wśród 88 respondentów (60 uczniów liceum ogólnokształcącego, 20 osób dorosłych z terenu powiatu grudziądzkiego i 8 osób z terenów przylegających do badanego obszaru). Stworzony i zweryfikowany na potrzeby ankiety zbiór słownictwa stanowi konglomerat haseł charakterystycznych dla gwary ludowej i miejskiej, slangu oraz języka niemieckiego. Szczególnie wyraźne są w nim ślady modyfikowania i adaptowania słów z języka niemieckiego z zakresu techniki oraz życia codziennego. Niemały wpływ na kształt powojennego słownictwa mieszkańców Grudziądza i jego okolic miały też długoletnie tradycje militarne i penitencjarne. Przedmiotem analizy była żywotność 307 jednostek leksykalnych wśród przedstawicieli dwóch pokoleń (grupy wiekowe: 35–70 i 15–16 lat). W wyniku analizy danych okazało się, że przedstawiciele starszej grupy wiekowej znają i/lub używają 76,99% podanych w ankiecie haseł, natomiast respondenci rekrutujący się z młodszej grupy wiekowej znają i/lub używają zaledwie 40,44% całości ankietowanego słownictwa.
The object of the article is to deliberate on the specificity of vocabulary used by the people living in the region of Grudziądz and the changes that it has gone through in the past sixty years. The author, who comes from Grudziądz himself, set as a basis for the analysis the vocabulary used among family members and relatives. He selected 307 lexical items to be then verified by the means of a questionnaire in a written and oral form among 88 respondents (60 secondary school students, 20 adults from the region of Grudziądz and 8 people from areas adjacent to the region researched). The lexicon created and verified for the questionnaire is a conglomerate of words and phrases characteristic of folk and city dialect, slang and German language. There are particularly clear traces of adapting and modifying technical and everyday words from the German language. The city’s long military and penitentiary tradition also had a significant influence on the development of the after-war language of the inhabitants of Grudziądz and its surroundings. The subject of the analysis was the life-span of the 307 lexical items among representatives of two generations (age groups of 35 to 70 and 15 to 16). The result has shown that representatives of the older generation know and/or use 76.99 per cent of the items listed in the questionnaire while respondents from the younger age group know and/or use only 40.44 per cent out of the total lexis presented in the questionnaire.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 143-163
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tesalska i kreteńska nazwa tykwy pospolitej
The Thessalian and Cretan name for ‘bottle gourd’
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Witczak, Krzysztof T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882797.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nazwy botaniczne
dialekt kreteński
dialektologia grecka
leksyka grecka
botanical names
Cretan dialect
Greek dialectology
Greek vocabulary
Opis:
W dziele pt. Uczta mężów (IX 369b) Atenajos przytacza cztery greckie nazwy rzepy (Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’): βουνιάς, γογγυλίς, lak. γάστρα oraz beoc. ζεκελτίς. Trzy pierwsze apelatywy mają doskonałą motywację w zachowanej leksyce greckiej. Czwarty wyraz pozostaje etymologicznie i słowotwórczo niejasny. Atenajos podaje, że dwaj greccy autorzy, Amerias oraz Timachidas, przytaczają dialektalny (niewątpliwie tesalski) termin ζακελτίς f. ‘tykwa pospolita, tykwa zwyczajna, kalebasa, Lagenaria siceraria (Molina) Standl.’. W leksykonie Hesychiosa z Aleksandrii pojawiają się dwie pokrewne glosy: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). Pierwsza glosa odnosi się do tesalskiej leksyki. Druga glosa (niepotrzebnie emendowana w wydaniach M. Schmidta i K. Lattego) dokumentuje zmianę spółgłoski płynnej λ [l] do [ṷ], co jest zjawiskiem typowo kreteńskim, dobrze poświadczonym w leksykonie Hesychiosa, por. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). Proces welaryzacji *λ [l] potwierdzają też teksty epigraficzne odnalezione w trzech ośrodkach centralnej Krety (Gortyna, Fajstos, Lebena). W tej sytuacji Hesychiosowy termin ζακαυθίδες ‘tykwy’ (sprowadzający się do uprzedniego *ζακαλθίδες) musi być uznany za typowy dialektyzm centralnokreteński.
In his work Deipnosophistae (IX 369b) Athenaeus discusses four Greek names for ‘turnip, Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’, namely βουνιάς, γογγυλίς, Laconian γάστρα and Boeotian ζεκελτίς. Three first appellatives are clearly motivated by the Greek vocabulary. The fourth term is unclear etymologically. According to Athenaeus (IX 369b), two Greek writers, Amerias and Timachidas, refer to a dialectal (evidently Thessalian) term ζακελτίς f. ‘bottle gourd, Lagenaria siceraria (Molina) Standl’. In his lexicon Hesychius of Alexandria registers two related glosses: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). The former refers to the Thessalian item. The latter one (wrongly printed as ζακυνθίδες · κολοκύνται in M. Schmidt’s and K. Latte’s editions) demonstrates a change of the liquid stop λ [l] to [ṷ], which is explained as a Cretan phenomenon, attested also in the Hesychian lexicon, see e.g. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). The same phonological process of velarization of *λ [l] is securely confirmed in three towns of Central Crete (Gortys, Leben, Phaestus) by numerous epigraphic texts. It is highly probable that the Hesychian term ζακαυθίδες ‘calabash gourds’ (as if from *ζακαλθίδες) must be treated as a dialectal form typical of Central Cretan.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 3; 23-42
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo kulinarne w chorwackich przysłowiach, porzekadłach, frazeologizmach, przyśpiewkach, formach żargonalnych i ludowych
Autorzy:
Słabińska, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645209.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
jargon form
proverb
saying
idiom
dialect vocabulary
Croatian cuisine
Opis:
Culinary lexis in Croatian proverbs, sayings, idioms, songs, and jargon and dialectal formsDishes and food products – the way they are made, their complexity, taste and appearance – are all part of culture and tradition that are created by people feasting at the table. While discussing various everyday issues, they also talk about food – they praise it, complain about it and criticize it. Eating meals with friends and family both in everyday situations and on special occasions creates a special mood. It creates an occasion for confessions, advice, jokes, memories and reflections about life. Various sayings and proverbs, which enrich the culture of a given country or region are brought to life on these occasions. Croatia is not an exception in this regard. Many proverbs and sayings connected with local culinary traditions exist in Croatian. Some of them are known widely throughout the country, others only in certain territories. Numerous proverbs are known throughout Croatia, albeit with a slightly changed imagery.The proverbs presented in my article are found in a dictionary by Josip Kekez, a renowned Croatian paremiologist. It is worth noting that they comprise selected material, which does not cover information present in internet dictionaries. Further in the paper I describe regional proverbs and songs, which are an important element presenting the diversity of Croatian dialects. Each Croatian phrase is accompanied by my Polish translation, which clarifies its meaning. Additionally, I quote other language variants like jargonisms and foreign lexis in culinary vocabulary with a view to present the extraordinary abundance and diversity of Croatian culinary lexis. Słownictwo kulinarne w chorwackich przysłowiach, porzekadłach, frazeologizmach, przyśpiewkach, formach żargonalnych i ludowychPotrawy i artykuły spożywcze, sposób ich sporządzania, złożoność, smak i wygląd są częścią kultury i tradycji, którą tworzą ludzie biesiadujący przy stole. Rozmawiając o różnych codziennych sprawach, mówią też o jedzeniu – chwalą, narzekają czy krytykują. Spożywanie posiłków w gronie rodziny, przyjaciół, zarówno w sytuacji codziennej, jak i uroczystej, tworzy specjalny nastrój. Nadarza się okazja do zwierzeń, porad, żartów, wspomnień i życiowych refleksji. Powstają różne powiedzenia, przysłowia, które wzbogacają kulturę danego kraju czy regionu. Nie inaczej jest w Chorwacji. W języku chorwackim istnieje wiele przysłów i porzekadeł związanych z lokalnymi tradycjami kulinarnymi. Część z nich jest powszechnie znana w całym kraju, niektóre tylko na wybranych obszarach. W całej Chorwacji znane są liczne przysłowia w formie nieco zmienionej w warstwie obrazowej.Zaprezentowane w niniejszym artykule przysłowia i porzekadła zaczerpnęłam ze zbioru Josipa Kekeza, uznanego paremiologa chorwackiego. Należy wziąć pod uwagę, iż jest to materiał wybrany, a w słownikach internetowych notowane są jeszcze inne formacje, których nie będę tu omawiać. Obok form chorwackich podaję w nawiasach polski ekwiwalent w tłumaczeniu własnym, oddający sens całej konstrukcji. W dalszej części opisuję przysłowia regionalne oraz przyśpiewki, które ilustrują różnorodność dialektów chorwackich. Przytaczam także obecne w chorwackiej leksyce kulinarnej inne formy językowe, jak żargonizmy i elementy zaczerpnięte z innych języków, aby ukazać jej niezwykłą różnorodność i bogactwo.
Źródło:
Adeptus; 2016, 8
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany świat obrzędowości weselnej w dawnej Polsce (na podstawie słowniczka Nazwy weselne... Zygmunta Glogera)
The forgotten world of wedding rites in old Poland (on the basis of the glossary Nazwy Weselne... by Zygmunt Gloger)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117877.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dialect lexicography
19th century
thematic vocabulary
wedding rites and customs
linguistic image of the world
Opis:
The article depicts former, regionally diversified wedding lexis and helps to reconstruct rich nuptial rites hidden behind words, which were still very common in the second half of the 19th century and are now nearly completely forgotten. The resource material used as a basis of considerations herein is a nineteenth century glossary by Z. Gloger Nazwy weselne, wyrażenia i przedmioty używane przy godowych obrzędach ludu na przestrzeni byłej Rzplitej. The set of words recorded by Gloger mostly includes archaisms which not only show a fragment of a historical reality of the language but also reflect an important segment of a family and social life that does not exist anymore in the same old form.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 173-190
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesjolekty jako źródło translacyjnych i kulturowych problemów tłumacza (na materiale Kolacji z zabójcą Aleksandry Marininej w tłumaczeniu Margarity Bartosik)
Professional dialect as a source of lexical and cultural problems of the interpreter (based Confluence of Circumstances by Alexandra Marinina and its Polish translation by Margarita Bartosik)
Autorzy:
Letka-Spychała, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481536.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
militsiya
novel
Alexandra Marinina
translation
lexical and vocabulary problems
professional dialect
Opis:
Professional dialect as a source of lexical and cultural problems of the interpreter is considered in the article. The author of the article analyses two groups of professional dialects: vocabulary connected with the militsiya rank structure and militsiya procedures in the best-selling Russian writer of criminal novels – Alexandra Marinina. Her first novel Confluence of Circumstances published in 1996 was material of the present analysis.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2017, 2, XXII; 117-124
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zapożyczeniach polskich w słownictwie gwar okolic Moskwy
On Polish loanwords in the dialects of the Moscow area
Autorzy:
Wójtowicz, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594092.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
rosyjskie słownictwo gwarowe
zapożyczenia polskie w rosyjskim
gwary moskiewskie
Russian dialect vocabulary
Polish loanwords in Russian
Moscow dialects
Opis:
Autor analizuje 35 wyrazów zapożyczonych z języka polskiego do gwar okolic Moskwy. Większość z nich została przejęta z języka polskiego przez rosyjski język literacki w XVII–XVIII wieku, a następnie dostała się do gwar. Część zapożyczeń weszła do gwar moskiewskich z języka polskiego przez sąsiednie gwary zachodnie i południowe. W porównaniu z zapożyczeniami w innych gwarach rosyjskich wpływ języka polskiego na gwary moskiewskie był niewielki.
The author analyses 35 words borrowed from Polish in the dialects of the Moscow area. The majority were borrowed from Polish by the Russian literary language of the 17th–18th centuries and subsequently entered the dialects. Some of the borrowings were adopted from the neighbouring Western and Southern dialects. In comparison to the borrowings of other Russian dialects, the influence of the Polish language on the Moscow dialects was insignificant.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 553-564
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О специфике славянской языковой личности в пунктах смешанного проживания Донских Казаков и Украинцев на территориях позднего заселения
Autorzy:
Tupikowa, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032589.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavic language personality
bilingualism
vocabulary of dialect users
Don and Ukrainian dialects
Podonje (area between the Volga and the Don)
Źródło:
Slavia Orientalis; 2018, LXVII, 1; 117-127
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Слово у вимірах історичної пам’яті українців
Autorzy:
Hnatiuk, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789776.pdf
Data publikacji:
2018-04-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
New Ukrainian literary language
Old Ukrainian literary language
culture of historical memory and national identity
language awareness
archaic vocabulary
dialect
Opis:
The article shows that archaic language is one of the components and methods of the detection of historical memory of Ukrainians. The analysis of the use of such elements in Old Ukrainian literary language of the 14-18th centuries., in Ukrainian literary language of the 19-20th centuries and in modern Ukrainian dialects has proved “Ukrainianness” of some archaic elements of the Ukrainian language, which are perceived by the language awareness of the modern Ukrainian as elements of the Russian language rather than the elements of its national identity in the diachronic dimension, as these words do exist in the modern Russian literary language, while in the New Ukrainian literary language they are replaced by other lexemes. It is shown that such archaisms in the language awareness of educated Ukrainians, including writers, acquire additional connotations and update their historical memory.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 61-72
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Thessalian and Cretan Name for ‘Bottle Gourd’
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806904.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
botanical names; Cretan dialect; Greek dialectology; Greek vocabulary
Opis:
The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 63 (2015), issue 3. In his work Deipnosophistae (IX 369b), Athenaeus discusses four Greek names for turnip, (Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.): βουνιάς, γογγυλίς, Laconian γάστρα and Boeotian ζεκελτίς. The three first names are clearly motivated by the Greek vocabulary. The fourth term remains obscure in terms of its etymology and word-formation. According to Athenaeus (IX 369b), two Greek writers, Amerias and Timachidas, refer to a dialectal (evidently Thessalian) term ζακελτίς f. ‘bottle gourd, calabash, Lagenaria siceraria (Molina) Standl.’. In his lexicon, Hesychius of Alexandria registers two related glosses: ζακελτίδες · κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες · κολοκύνται (HAL ζ-30). The former refers to the Thessalian lexis. The latter one (wrongly printed as ζακυνθίδες · κολοκύνται in M. Schmidt’s and K. Latte’s editions) demonstrates a shift of the liquid consonant λ [l] to [ṷ], which is a typical Cretan phenomenon, attested also in the Hesychian lexicon, see e.g. [1] αὐκάν · ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα · ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα · ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος · ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι · θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). The same phonological process of the velarization of *λ [l] is also registered in epigraphic texts found in three towns of Central Crete (Gortyna, Leben, Phaistos). Thus, it seems that the Hesychian term ζακαυθίδες ‘bottle gourds’ (derived from the earlier *ζακαλθίδες) must be seen as a dialectal form typical of Central Cretan.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 3 Selected Papers in English; 59-79
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Дочку в колыбельку, приданое в коробейку»: название приданого в севернорусских говорах
«Daughter in a cradle, the dowry in a small box»: names for the dowry in the North Russia dialects
Autorzy:
Крылова, Ольга Николаевна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008035.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
North Russian dialects
dialect vocabulary
wedding
dowry
севернорусские говоры
диалектная лексика
свадьба
приданое
Opis:
В статье рассматривается один элементов свадебного ритуала – приданое и все, что с ним связано (процесс, время его приготовления, наименование лиц, перевозивших его). Выделены признаки, которые легли в основу наименований приданого. Наибольшее количество номинаций связано с его дарением (дар, дары, даровье, дарьё, задарье, вздарье); с одеждой и постелью, как части приданого (справа, свита, лопоть, лотонье, платно, место, перина); с коробом, в котором оно перевозилось (коробейка, коробья, кладовица, кошева).
The article examines one element of the wedding ritual: the dowry and everything related to it (the process, the time of preparation, the names of the individuals transporting it). The author has highlighted the features at the basis of the names of the dowry. The largest number of nominations are associated with its donation (dar, dary, darov’ye, dar’yo, zadar’ye, vzdar’ye); with clothes and bedding as part of a dowry (sprava, svita, lopot’, loton’ye, platno, mesto, perina) and with the box in which it was transported (korobeyka, korob’ya, kladovitsa, kosheva).
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 179-190
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About synonymy in dialects in the context of the general Polish language
W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007922.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialect
idiolectal nature of vocabulary in dialects
vocabulary in dialects
synonymy in dialects
gwara
idiolektalność leksyki gwar
leksyka gwar
synonimia w gwarach
Opis:
This article presents the issue of synonymy in dialects. The phenomenon is viewed in a context of contemporary dialectal lexicographic descriptions and the abounding material excerpted from a corpus of a dialect spoken in a single village in Wielkopolska (Bukówiec Górny, Leszno county). If we agree that synonymy is a stylistic phenomenon, c h o i c e gains in importance as the prerequisite for a synonymic relation. The presented analyses indicate that a proper synonymic relation in dialects occurs only on the level of idiolects.
W artykule podejmowany jest problem funkcjonowania w gwarach synonimii. Zjawisko to rozpatrywane jest zarówno w kontekście współczesnych dialektalnych opisów leksykograficznych, jak i bogatego materiału wyekscerpowanego z korpusu gwary jednej wsi wielkopolskiej (Bukówiec Górny, pow. Leszno). Uznając synonimię za zjawisko stylistyczne, przyjmuje istotne znaczenie w y b o r u jako podstawowego warunku zaistnienie relacji synonimicznej. Przedstawione wyniki analiz wykazują, że o właściwej relacji synonimicznej w gwarach można mówić jedynie na poziomie idiolektalnym.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 13; 215-226
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środkowodalmatyńskie kontakty językowe w Psich Przypowiastkach Miljenka Smoje. Zapożyczenia leksykalne w gwarze miejskiej Splitu
Middle Dalmatian language contacts in Pasje Novelete by Miljenko Smoje. Loan words in the urban dialect of Split
Autorzy:
Giel, Karina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103014.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borrowings
etymology
frequency
language contact
loan words
statistics
urban dialect
vocabulary
Opis:
This article has been written following a thesis in which I analyse borrowings from foreign languages in the urban dialect of Split, with references to Pasje novelete by Miljenko Smoje. To this end, I have conducted a lexical and etymological survey on the vocabulary excerpted from the book and I have delved into linguistic statistics. Consequently, I have documented the number and frequency of words borrowed from foreign languages. I also present a detailed calculation of the relationships between the borrowings and juxtaposed with the native vocabulary. In addition, I present a historical outline of the contacts between Croatian and other languages. I describe their intensity and the recent situation as reflected in the lexical area of the Croatian language. Finally, I make several comments on the semantic characteristics of loan words.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 65-79
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies