Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "czasoprzestrzeń" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Память из гипса. О хрупкости традиции и моделировании прошлого-будущего в позднем творчестве Виктора Пелевина
Memory made of plaster. On the fragility of tradition and modelling of the past-future in the late works of Viktor Pelevin
Pamięć z gipsu. O kruchości tradycji i modelowaniu przeszłości-przyszłości w późnej twórczości Wiktora Pielewina
Autorzy:
Jaworski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/605177.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Пелевин, время-пространство, хронотоп, память, путешествия во времени, традиция
Pielewin, czasoprzestrzeń, pamięć, podróże w czasie, tradycja
Pelevin, time-space, memory, time travel, tradition
Opis:
Pamięć z gipsu. O kruchości tradycji i modelowaniu przeszłości-przyszłości w późnej twórczości Wiktora Pielewina Celem niniejszego artykułu jest próba interpretacji dwóch późnych powieści Wiktora Pielewina – Lampy Mafusaila i iPhuck 10– w kontekście czasoprzestrzeni, pamięci i zapomnienia. Przeprowadzona analiza wyjawiła niezwykłe zainteresowanie rosyjskiego pisarza fizycznymi i filozoficznymi teoriami, aspirującymi do zrozumienia prawdziwej natury Wszechświata. Czas i przestrzeń w analizowanych utworach stanowią nierozerwalną całość, tworząc skomplikowaną sieć równoległych światów. Co więcej, te światy nie funkcjonują w linearny sposób, do jakiego przywykło ludzkie poznanie. W Lampie Mafusaila podróże w czasie są możliwe, ale wprowadzenie zmian/ulepszeń w strukturę przeszłości sprawia, że przyszłość ulega całkowitemu zniszczeniu (w rzeczywistości zmiana przeszłości prowadzi do zupełnie innej czasoprzestrzeni). Z drugiej strony podróże w czasie w iPhuck 10 przybierają oryginalną formę aktu Demiurga (w tym wypadku stworzony świat jest pełen tęsknoty i walki o zanikłe wartości duchowe), jako że pamięć w danej powieści równoznaczna jest tworzeniu nowej materialnej rzeczywistości. W tym świetle podróże w czasie są niezwykle utrudnione i pozbawione sensu – wszystkie możliwe światy istnieją przecież równolegle.
Memory made of plaster. On the fragility of tradition and modeling the past-future in the late works of Viktor Pelevin The paper aims at interpreting two recent novels by Viktor Pelevin –  Mafusail's Lamp and iPhuck 10 in the context of time-space, remembrance and oblivion. The analysis revealed the Russian writer’s vast interest in the physical and philosophical theories related to the true nature of the Universe. Therefore, time and space are inextricably connected in the relevant novels as they form a whole network of parallel realities. Moreover, the realities do not function in the linear way, as human beings would like to perceive them.  In Mafusail’s Lamp time travel is possible, but the introduce modifications of the past make the future impossible (in fact, the amendment of the past leads to an utterly new time-space). On the other hand, time travel in iPhuck 10  takes an unorthodox form of world creation (in this case – a world struggling to revive traditional spiritual values), as remembrance in the novel calls for constructing a whole new world. Thus, time travel hardly makes any sense, as all possible worlds exist simultaneously.
Память из гипса. О хрупкости традиции и моделировании прошлого-будущего в позднем творчестве Виктора Пелевина Целью нынешней статьи является попытка интерпретации двух поздних романов Виктора Пелевина – Лампы Мафусаилаи iPhuck 10– к ключе хронотопа, памяти и забвения. Проведенный анализ выявил несомненную заинтересованность русского писателя в физических и философских теориях, пытающихся разгадать истинную природу Вселенной. Время и пространство в анализированных произведениях неразделимы, так как создают сложную сеть параллельных миров. К тому же эти новые реальности не функционируют линейным, привычным для человеческого познания образом. В Лампе Мафусаила путешествия во времени возможны, но введение модификаций/улучшений в структуре прошлого полностью уничтожает будущее (в сущности изменение прошлого становится путем в другое пространство-время). С другой стороны, вiPhuck 10 путешествие во времени приобретает оригинальную форму демиургического акта (в данном случае созданный таким образом мир полон тоски и ностальгии по исчезнувшим духовным ценностям). В таком ракурсе путешествия во времени трудны и лишены смысла, так как все возможные реальности существуют и материализируются, будучи параллельными действительностями.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2020, 3 (171)
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Компонент хронотопу в романах Юрія Андруховича та Тадеуша Конвіцького
Komponent chronotopu w powieściach Jurija Andruchowycza i Tadeusza Konwickiego
Autorzy:
Jaruczyk, Віктор
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015568.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Конвіцький
Андрухович
часопростір
хронотоп
проза
роман
Konwicki
Andrukhovych
space-time
chronotope
prose
novel
Andruchowycz
czasoprzestrzeń
chronotop
proza
powieść
Opis:
Часопростір у романах Юрія Андруховича та Тадеуша Конвіцького є явищем багатовимірним. Він має національну, метафізичну, соціально- та культурно-історичну, індивідуально-психологічну, географічну складові. Тадеуш Конвіцький в часових рамках одного дня передав суспільні настрої цілої країни протягом багатьох років. Вміло застосовуючи різні прийоми гри з часом: актуалізацією суб’єктивної пам’яті, ретроспекціями і посиланнями до історичного минулого, спогадами, розтягуванням і, навпаки, стисненням часових рамок. Потрібно звертати увагу на хронотоп з усіма його складниками, тобто на хронотопний комплекс, крім часу і простору, це – людина, рух, дорога, мета, характер руху. Зважаючи на потенційну схожість ідейного задуму і його формального вираження у романах Малий апокаліпсис Т. Конвіцього і Московіада Ю. Андруховича, особливості хронотопів також будуть схожими. Основне ціннісно-емоційне навантаження в романах мають хронотопи порогу, зустрічі та дороги.
Czasoprzestrzeń w powieściach Jurija Andruchowycza i Tadeusza Konwickiego jest zjawiskiem wielowymiarowym. Posiada komponenty narodowe, metafizyczne, społeczno-kulturowo-historyczne, indywidualno-psychologiczne oraz geograficzne. Tadeusz Konwicki w ramach czasowych obejmujących jeden dzień oddaje nastroje społeczne całego kraju, trwające przez wiele lat. Umiejętnie stosuje różnorodne techniki gry z czasem: aktualizację pamięci subiektywnej, retrospekcje i odniesienia do przeszłości historycznej, wspomnienia, rozszerzanie, a także zawężanie ram czasowych. Należy zwrócić uwagę na chronotop ze wszystkimi jego elementami składowymi, poza czasem i przestrzenią, obejmującymi również osobę, ruch, drogę, cel, charakter ruchu. Biorąc pod uwagę potencjalne podobieństwo koncepcji ideowych i ich formalnego wyrażenia w powieściach Mała apokalipsa T. Konwickiego i Moscowiada J. Andruchowycza, można stwierdzić podobieństwo cech chronotopów. Zasadniczy ładunek wartości i emocji w analizowanych powieściach zawierają chronotopy progu, spotkania i drogi.
Time space in the novels of Yuri Andrukhovych and Tadeusz Konwicki is a multidimensional phenomenon. It has national, metaphysical, socio- and cultural-historical, individual-psychological, geographical components. In one day, Tadeusz Konwicki conveyed the public mood of the whole country for many years. Skillfully applying various techniques of the game over time: actualization of subjective memory, retrospectives and references to the historical past, memories, stretching and, conversely, compression of the time frame. It is necessary to pay attention to the chronotope with all its components, ie to the chronotopic complex, except for time and space it is the person, movement, road, purpose, character of movement. Given the potential similarity of the ideological plan and its formal expression in the novels Small Apocalypse by T. Konwicki and Moscoviada by Yu. Andrukhovych, the features of the chronotopes will also be similar. The main value and emotional load in the novels have chronotopes of thresholds, meetings and roads.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 301-315
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia holizmu w kontekście relacjonizmu i strukturalizmu
Autorzy:
Luty, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600542.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gravitational nonlocalities
general relativity
relationism
structuralism
spacetime
holism
nielokalności grawitacyjne
ogólna teoria względności
relacjonizm
strukturalizm
czasoprzestrzeń
holizm
Opis:
Two positions in which the mode of existence of Spacetime is considered are reconstructed — relationism and structuralism (I discuss the version of structuralism one can find in the so-called Ontic Structural Realism). I present and describe the notion of gravitational nonlocalities, at which one arrives through the difficulties with formulating laws of energy conservation in General Relativity. I state and try to defend a thesis, that the above difficulty may rise two different „weak” holisms on the ground of each mentioned position.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórca wobec przestrzeni i czasu. Przyczynek do rozważań o filozofii mobilności Andrzeja Stasiuka
A writer against time and space. A monograph on Andrzej Stasiuk’s philosopfy of mobility
Autorzy:
Setlak, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451211.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
space
space-time, culture
philosophy of mobility
sufficient reason
technopol
geopoetics
the East
przestrzeń
czasoprzestrzeń
kultura
filozofia mobilności
„wystarczający powód”
geopoetyka
Wschód
Opis:
For the last decade Andrzej Stasiuk’s prose has focused on description and interpretation of the author’s numerous journeys to central and Eastern European countries, the Balkans and Asia. He talks about them with his characteristic literary disposition, thus creating a specific genre which can be defined as ‘a wanderer’s diary’ or ‘travel story’. In such works as Going to Babadag (2006), There are no expresses by the yellow roads (2013) or The East (2014), the relational layer maintained in the convention of literary reportage co-exists in an active way with the reflective layer, the artistic projection of which is the clearly marked cultural and spatial nature and the teleology of dynamic existence within its frame requires intellectual mobility in comparing distinguishing features of the Oriental and Occidental cultural systems. The author is clearly in favour of the former – it is the basic territory of his existence as a human being and an artist. Andrzej Stasiuk’s philosophy of mobility marked by nomadic thinking obviously clashes with the desire for balance in the world and his intellect rejects both the opportunity of ‘an escape to the utopia’ and acceptance of what is happening in his territory.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 31-45
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The theme of ruins in contemporary art
Temat ruin w sztuce współczesnej
Autorzy:
Goranskaya, Tatiana
Kazhar, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314342.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
ruin
space-time
architectural heritage
visual arts
virtual reality
ruina
czasoprzestrzeń
dziedzictwo architektoniczne
sztuki wizualne
rzeczywistość wirtualna
Opis:
The article analyzes various interpretations of the concept of “ruin” in the history of culture. It is shown that the ruin, as a “symbolic form”, on the one hand, is a link connecting fragments of various historical eras and cultural pictures of the world with each other, and on the other hand, it embodies the virtual reality of being, a possible global culture and/or catastrophe. The authors singled out such artistic interpretations of the ruins in contemporary fine arts as: a historical ruin; the ruin of the present and/or the “lost future”; semantic construction; object (architectural fragment) as a sign of place and time.
Artykuł analizuje różne interpretacje pojęcia „ruina” w historii kultury. Pokazano, że ruina, jako „forma symboliczna” z jednej strony jest ogniwem łączącym ze sobą fragmenty różnych epok historycznych i kulturowych obrazów świata, a z drugiej strony ucieleśnia wirtualną rzeczywistość, globalną kulturę i/lub katastrofę. Autorki wyróżniły artystyczne interpretacje ruin we współczesnej sztuce plastycznej, takie jak: ruina historyczna; ruina teraźniejszości i/lub „utraconej przyszłości”; konstrukcja semantyczna; obiekt (fragment architektoniczny) jako znak miejsca i czasu.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2022, 28 (178); 13-20
0860-7214
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The symbol criteria in design approach of landscape and architecture memorial site
Kryterium symbolu w projektowaniu założeń architektoniczno-krajobrazowych miejsc pamięci
Autorzy:
Wojtkiewicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369795.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
archetype
Commemorative architecture
space-time
symbol
archetyp
architektura upamiętniająca
czasoprzestrzeń
Opis:
The article is an attempt to interpret the methodological design processes Commemorative space. The work points to symbol issues as a primary artifact of the design process of the iconic dimension of religious, multi-threaded and artistic resonance in space. Dimension architectural and landscape becomes a hermeneutic interpretation of space and tragic recall the events. Slightly text corresponds to the existing examples, rather than focus on the theoretical aspects of the composition and design of the memorial site.
Artykuł przedstawia badania, które dążą do metodologicznej wykładni procesów projektowania przestrzeni kommemoratywnej. W artykule opisano zagadnienia symbolu jako składnika procesu projektowania przestrzeni krajobrazowej, upamiętniającej. Wymiar architektoniczno-krajobrazowy projektowania miejsc pamięci analizowany w kategorii hermeneutyki filologicznej symbolu jest próbą konwersji treści duchowych na formę. Badania mają być pomocne w lepszym rozumieniu struktury znaczeń miejsc pamięci, ukrytych kodów i znaków decydujących o strukturalności tego typu architektury i krajobrazu. Artykuł wskazać ma obszary poszukiwań współczesnego wyrazu przestrzennego projektowania miejsca pamięci.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2017, 29; 155-166
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specificity of artistic chronotope in Czech Cubists architecture
Specyfika czasoprzestrzeni artystycznej w architekturze czeskiego kubizmu
Autorzy:
Okhrim, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/369849.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architectural chronotope
artistic time
Czech Cubism
Janak P.
Modernism
time pattern
czas artystyczny
czasoprzestrzeń architektoniczna
czasowe modele
czeski kubizm
modernizm
Opis:
Starting from 1910 during two decades phenomena of Cubism was observed in Czech architecture. Irrespective of being so succinct, it was of great importance for the whole process of modernists architecture incipience. Questions from the architectural theory realm are considered in this article, devoted to phenomena of Cubism in Czech architecture in the context of artistic chronotope disquisition.
Zjawisko kubizmu w czeskiej architekturze obserwowano w ciągu dwóch dekad, począwszy od 1910 roku. Będąc tak nietrwałym, jednak miało wielkie znaczenie dla ogólnego procesu rozwoju architektury modernistycznej. W artykule są poddane dyskusji pytania z dziedziny teorii architektury, poświęcone eksploracji fenomenu architektury kubizmu czeskiego w kontekście badań artystycznej czasoprzestrzeni.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2016, 27; 245-254
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected geometrical and physical aspects of conformal transformations
Wybrane geometryczne i fizyczne aspekty transformacji konforemnych
Autorzy:
Dudek, M. K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/136146.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
Tematy:
conformal transformation of the metric
general theory of relativity
space-time
Riemannian manifold
pseudo-Riemannian manifold
Lorentzian manifold
Einstein’s equations
Landau-Lifshitz pseudotensor of the energy-momentum
transformacja konforemna metryki
ogólna teoria względności
czasoprzestrzeń
rozmaitość riemannowska
rozmaitość pseudoriemmanowska
rozmaitość lorentzowska
równanie Einsteina
pseudotensor energii-pędu Landaua-Lifszyca
Opis:
Introduction and aims: The conformal transformations play the crucial role in the analysis of the global structure of the space-time. The main goal of this article is to present the consequences of the conformal transformation of the metric like the creation of the energy and momentum for the gravitational field or the creation of the matter. Material and methods: In the paper have been proved the transformation formulas for some geometrical and physical objects. The analytical methods have been used in the paper. Results: In the paper there were proved the transformation formulas of the affine connection, the covariant derivative, the geodesics, the curvature tensor, the Ricci tensor, the curvature scalar and the Weyl tensor. The Einstein’s equations were proved not to be invariant under the conformal rescaling of the metric, as well as the Landau-Lifshitz pseudotensor. Conclusion: The article shows that the conformal rescaling of the metric creates a new matter and an additional energy and momentum of the gravity. There is also possibility of creation of the Friedman universes from the vacuum.
Wstęp i cele: Transformacje konforemne odgrywają istotną rolę w analizie globalnej struktury czasoprzestrzeni. Głównym celem tego artykułu było przedstawienie konsekwencji konforemnego przeskalowania metryki takich jak kreacja energii i pędu dla pola grawitacyjnego oraz kreacja materii. Materiał i metody: W pracy zostały udowodnione wzory transformacyjne dla niektórych obiektów geometrycznych i fizycznych. Metody analityczne zostały wykorzystane w tym artykule. Wyniki: W pracy zostały udowodnione prawa transformacyjne dla koneksji afinicznej, pochodnej kowariantnej, linii geodezyjnych, tensora krzywizny, tensora Ricciego, skalara krzywizny i tensora Weyla. Udowodniono, że równania Einsteina jak również tensor Landaua-Lifszyca nie są konforemnie niezmiennicze w wyniku konforemnego przeskalowania metryki. Wniosek: Artykuł pokazuje, że konforemne przeskalowanie metryki kreuje nową materię i dodatkową energię oraz pęd grawitacji. Istnieje również możliwość tworzenia wszechświatów Friedmana z próżni.
Źródło:
Problemy Nauk Stosowanych; 2015, 3; 91-106
2300-6110
Pojawia się w:
Problemy Nauk Stosowanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rdzenie strukturalnych ontologii czasoprzestrzeni — analiza i krytyka
Autorzy:
Luty, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521643.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
strukturalizm
czasoprzestrzeń
ogólna teoria względności
Opis:
W artykule przedstawiono propozycję analizy rdzeni stanowisk strukturalistycznych, w których interpretuje się ontologicznie ogólnorelatywistyczne czasoprzestrzenie. Określono również pojęcie skuteczności tych rdzeni. Skuteczność rdzeni została uznana za podstawę do oceny omawianych stanowisk. Omówiono cztery stanowiska z zakresu ontologicznego strukturalizmu czasoprzestrzennego, a każde z nich skrytykowano z perspektywy skuteczności ich rdzeni. Postawiono tezę, że omawiane rdzenie posiadają ograniczoną skuteczność oraz sformułowano postulat syntezy między wyłonionymi rdzeniami (lub przynajmniej ich aspektami). Na końcu wskazano sugestie dotyczące możliwych prób dokonania wspomnianej syntezy.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 221-238
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quantum theory of gravitation
Autorzy:
Pluta, Z.
Hryniewicz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/411692.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
grawitacja
czasoprzestrzeń
potencjał
potencjał pola
zasada zachowania energii
gravitation
space-time
potential
potential field
principle of energy conservation
Opis:
In the paper, the outline of a new quantum theory of gravitation is presented. The energetic states of a material body, stable and unstable, are described. Characteristics of a body motion in a gravitation-inertia space-time has been given. It has been proved that all the time both gravitation and inertia are co-existent, independent on the position of a moving object. This is the reason of that twolink name of the space-time. A thorough in-depth analysis of the problem made it possible to state that so called the law of common gravity is a hyperbolic approximation of a proper course of inertia force. Therefore the mentioned courses have only two common points. One of them, the initial point belongs also to the course line of the gravity force, constant on the whole length of space-time. This theory is adequate in character and thus generally does not corresponds with the existent classical theory of gravitation.
Źródło:
International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy; 2012, 5; 35-45
2299-3843
Pojawia się w:
International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekład modernistyczny i czas
Modernist Translation and Time
Модернистский перевод и время
Autorzy:
Brzostowska-Tereszkiewicz, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38590916.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
модернизм
художественный перевод
время
вертикальный хронотоп
стилизация
Велимир Хлебников
Юзеф Бака
modernizm
przekład literacki
czas
pionowa czasoprzestrzeń
stylizacja
Wielimir Chlebnikow
Józef Baka
modernism
literary translation
time
vertical chronotope
stylization
Velimir Khlebnikov
Jozef Baka
Opis:
Artykuł dotyczy kategorii czasu jako jednej z cech definiujących modernistycznego przekładu literackiego. czasowość spotkania międzykulturowego i międzyjęzykowego rozpatrywana jest przede wszystkim w kategoriach poetyki historycznej i interstylistyki. Kontrastowe tło rozważań stanowią zachodnioeuropejskie wysokomodernistyczne teorie przekładu. Opierając się na środkowo-i wschodnioeuropejskich koncepcjach przekładu literackiego jako przemieszczenia w uprzestrzennionym czasie, artykuł prezentuje intertekstualne operacje tłumaczy jako wędrówkę przez historyczne tradycje literackie.
В статье рассматривается категория времени как одна из определяющих черт модернистского художественного перевода. Автор рассуждает темпоральность межкультурной и межъязыковой встречи преимущественно с точки зрения исторической поэтики и интерстилистики на фоне западноевропейских высоких модернистских теорий перевода. Опираясь на центрально- и восточноевропейской концепции художественного перевода как сдвига в пространственном времени, статья рассматривает интертекстуальные операции переводчиков как важное средство путешествия по историческим литературным традициям.
This article addresses the category of time as one of defining features of modernist literary translation. Against the background of Western European high modernist theories of translation, the temporality of an intercultural and interlingual encounter is viewed predominantly in terms of historical poetics and interstylistics. Drawing from Central and Eastern European conceptualisations of literary translation as a shift in spatialized time, the article considers the translators’ intertextual operations as important means to travel through historical literary traditions.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2023, 13; 1-28
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektanci czasoprzestrzeni. Modernistyczna architektura w kadrze filmowym
The Designers of Spacetime. Modernist Architecture in Film
Autorzy:
Uchowicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341127.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
modernizm
architektura XX wieku
Praesens
czasoprzestrzeń
synteza sztuk
reżyseria ruchu
modernism
architecture of 20th century
spacetime
synthesis of the arts
design of movement
Opis:
Autorka omawia wybrane przykłady przenikania się architektury i filmu w dwudziestoleciu międzywojennym. Punkt wyjścia artykułu stanowi działalność grupy modernistów Praesens, zaś jego celem jest ukazanie modernizmu jako syntezy sztuk oraz interdyscyplinarnych dialogów artystycznych. Filmowo-architektoniczne związki zostały zaprezentowane z różnych perspektyw, począwszy od zaangażowania architektów w projekty scenograficzne (Szymon Syrkus, Andrzej Pronaszko), przez współpracę projektantów z reżyserami (Robert Mallet-Stevens, Marcel L’Herbier), komponowanie fotomontaży, po kształtowanie dekoracji na wzór nowoczesnych miast – i odwrotnie – projektowanie architektury na podstawie wizji scenicznych (Barbara i Stanisław Brukalscy). Relacje architektury i filmu objęły także nowy język architektoniczny, czego przykładem są stosowane przez architektów terminy zaczerpnięte z nomenklatury filmowej, takie jak „reżyseria ruchu” czy „czasoprzestrzeń”, komentowane równocześnie przez włoskiego teoretyka kina Ricciotta Canudo. Ponadto w tekście przypomniano biografie architektów, którzy po uzyskaniu dyplomu poświęcili się wyłącznie scenografii, otwierając tym samym nowe pole działalności zawodowej (Jacek Rotmil).
The article discusses selected inter-war artistic projects in which architecture and film intersect. The activity of the group of modernist artists called Praesens serves as a starting point for a presentation of modernism as both a synthesis of the arts and as a space of interdisciplinary artistic dialogues. Several issues are addressed here to capture the relations between film and architecture, namely: the involvement of architects in stage design (as exemplified by Szymon Syrkus and Andrzej Pronaszko), collaboration between architects and film directors (Robert Mallet-Stevens, Marcel L’Herbier), the production of photomontages, the practice of modelling stage designs on architecture as well as designing architectural structures inspired by stage designs. Another question discussed is the new language of architecture exemplified by such terms as the design of movement or ‘spacetime’. These terms drawn from the language of the film were both commonly used by architects and widely commented on by Ricciotto Canudo, an Italian theoretician of cinema. Moreover, this paper recalls the biographies of architects who, after having graduated in architecture, devoted their lives and careers to stage design, entering a new field of artistic activity.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 109; 138-158
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polifonia łuków jako technika organizowania czasoprzestrzeni w Sesto na fortepian solo Hanny Kulenty
Polyphony of arches as a time-space organization technique in Sesto for piano solo by Hanna Kulenty
Autorzy:
Nowak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
Kulenty
Sesto
polifonia łuków
muzyczna czasoprzestrzeń
polyphony of arches
time-space of a musical piece
Opis:
Filozofia muzyki Hanny Kulenty, koncentrująca się na zagadnieniach odczuwania czasu w muzyce, w twórczości kompozytorskiej znalazła wyraz w technikach kompozytorskich pozwalających jej kształtować czasoprzestrzeń dzieła muzycznego. Inspirowana muzyką Andriessena idea organizowania „wielkich czasów” w muzyce opiera się na wielości w jedności. Tworzy ona typ polifonii formy konstytuującej się poprzez nakładanie różnorakich łuków energetycznych. Polifonia formy ujawnia się również w sposobie konstruowania i funkcjonowania pojedynczego łuku, który po wyodrębnianiu z konstrukcji zachowuje muzyczną autonomię. Techniką, od której rozpoczynają się poszukiwania twórcze kompozytorki, jest „polifonia łuków”. Istota tej techniki oraz sposób funkcjonowania w muzyce omawiane są w artykule na przykładzie Sesto na fortepian solo skomponowanym w roku 1985. Muzyczny sens przebiegu dramaturgicznego Sesto wyjaśniany jest również za pomocą kategorii modalnych Algirdasa Greimasa (struktury aktoralne, aktanty, temporalizacja, spacjalizacja) oraz Eero Tarastiego („wola”, „przymus”, „bycie”, „czynienie”).
The philosophy of Hanna Kulenty’s music, focusing on the issues of time perception in music, found its expression in her art of composition by means of the techniques allowing her to shape the time-space of a musical piece. Inspired by Andriessen’s music, the idea of organizing “grand times” in music is based on multiplicity in unity. It creates a type of polyphony of the form constituting itself through overlapping of various energetic arches. Furthermore, the polyphony of the form reveals itself in the way of constructing and functioning of a single arch which, having been separated from the structure, retains its musical autonomy. The technique with which the composer starts her artistic searches is the “Polyphony of Arches”. Its essence, as well as the way it functions in music are discussed in the paper on the example of Sesto for piano solo, written in 1985. The musical meaning of the dramatically structured Sesto is also explained using Algirdas Greimas’s modal categories (actoral structure, actants, temporalization, spatialization), as well as the ones by Eero Tarasti (“the will”, “compulsion”, “being”, “acting”).
Źródło:
Aspekty Muzyki; 2018, 8; 361-376
2082-6044
Pojawia się w:
Aspekty Muzyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the fictional and real lost gravitation force
Autorzy:
Pluta, Z.
Hryniewicz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/411829.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
fikcyjna siła grawitacji
reguła d'Alemberta
prawdziwa grawitacja
siła grawitacji
potencjał pola (SSPF)
niestabilny statyczny potencjał pola (ASPF)
czasoprzestrzeń
fictional gravitation force
d'Alembert's rule
real gravitation force/gravitation force
stable static potential field (SSPF)
unstable static potential field (ASPF)
interstate space
space-time
rigid system
mass-flexible system
Opis:
The paper covers a critical approach to the natural reality study which is the method of scientific cognition. The existent so called d`Alembert's rule is the link of reality on which the specific attention is focused. The critics is directed to the fictional inertia force covered in the mentioned rule. The necessity for its elimination from the reality description has been presented. Instead, it is proved that a real inertia force occurs. A proper exemplification material has been delivered with two examples of force equilibrium of the system. One of them refers to a rigid system being both under stable and unstable states. The second one covers also these two states but it is referred to a mass-flexible system. Finally, the discussed solution of the problem has been explained on the example of mathematic pendulum and a mass-string system.
Źródło:
International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy; 2012, 4; 8-16
2299-3843
Pojawia się w:
International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiektyw kamery Stefanii Zahorskiej
Stefania Zahorska’s Camera Lens
Autorzy:
Hendrykowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395573.pdf
Data publikacji:
2021-07-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stefania Zahorska
novel
film
film criticism
film inspirations in novels
spacetime
film editing
metapoetics
simultaneous narration
time and space ellipticity
sensualism
powieść
krytyka filmowa
filmowa adaptacja literatury
filmowa inspiracja powieści
czasoprzestrzeń
montaż
metapoetyka
narracja symultaniczna
eliptyczność czasu i przestrzeni
sensualizm
Opis:
W obszernym i różnorodnym dorobku Stefanii Zahorskiej (1889–1961) obejmującym m.in. publikacje z zakresu historii i teorii sztuki, filozofii, psychologii, historii kultury, istotne miejsce zajmuje refleksja teoretyczno- i krytycznofilmowa. Stefania Zahorska była najwybitniejszym krytykiem filmowym dwudziestolecia międzywojennego. Decydował o tym nie tylko jej talent pisarski, krytyczny, ale erudycja, rozległe wykształcenie, a przede wszystkim niezależność sądów. Gdy w latach trzydziestych dość powszechnie traktowano film jako hubę żerującą na organizmie literatury, Zahorska w artykule Co powieść zawdzięcza filmowi opublikowanym w 1934 roku na łamach „Kuriera Literacko-Naukowego”, stwierdza, że także powieść powoli zaczyna być dłużnikiem widowiska filmowego. Autorka skupia swoją uwagę na polskiej powieści współczesnej i na potencjalnych zyskach, jakie dla literatury płyną ze strony filmu. Przekonująco pokazuje, w jaki sposób inspiracja filmowa wpłynęła na literacki konkret, jak pod wpływem filmu zmienił się model czasoprzestrzeni w literaturze. Analizując „zainfekowanie” powieści filmem, wskazuje na jego udział w kształtowaniu współczesnej metafory literackiej. Oryginalność jej spojrzenia polega na przełamaniu popularnego dyskursu na temat podobieństw między ekranizacją a pierwowzorem oraz wskazaniu, że relacja między obiema dziedzinami nie przebiega wyłącznie jednokierunkowo: od literatury w stronę filmu. Można ją opisać poza tradycyjną domeną samej adaptacji, w kategoriach metapoetyki oraz estetyki słowa i ruchomego obrazu. W Polsce to ważny i prekursorski głos w sposobie widzenia głębszych relacji pomiędzy filmem a literaturą.
The vast and varied literary output of Stefania Zahorska (1889-1961) including, among others, articles on art history and theory, philosophy, psychology, history of culture, out of which reflections on film theory and criticism have the most prominent position. Zahorska was the most distinguished film critic of the Polish interwar period, due not only to her talent for writing and criticism, but also her erudition, education, and most importantly, independent judgment. While in the 1930s film was commonly seen as a parasite preying on literature, Zahorska in her essay “What literature owes film”, published in 1934 in Kurier Literacko-Naukowy, states that the novel was also slowly getting something from film. She focused on the contemporary Polish novel and the potential benefits which literature could gain from film. She convincingly demonstrated how film inspirations influenced literary concreteness, how – under film’s influence – the spatiotemporal model changed in literature. By analyzing novels “infected” with film, she pointed to its role in shaping contemporary literary metaphors. Her originality of thought stemmed from her breaking from popular discourse regarding the similarities between an adaptation and its source, and her indicating that the relation between film and literature is not simply unidirectional: from literature to film. It can be described beyond the traditional domain of adaptation, in terms of metapoetics and the aesthetics of word and moving pictures. In Poland hers was an important, pioneering voice in terms of how the relations between film and literature were seen.
Źródło:
Forum Poetyki; 2021, 23; 246-259
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies