Temat: critical rationalism - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Antropologická téma v sociálnej filozofii kritického racionalizmu
Autorzy:: Cehelník, Marián
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2147468.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:: Social Philosophy
critical rationalism
Opis:: The work is dealing with the analysis of K. R. Popper ́s philosophical concepcion of critical rationalism. Popper ́s anthropological concepcion can be viewed against the background of two fundamental areas: 1. General methodological and epistemological issues; 2. Sociophilosophical and political issues. Rather than being viewed as a narrow epistemological standpoint, critical rationalism is conceived of as an approach to life and attitude to life with its specific ethical foundation resulting from a moral choise. Popper ́s anthropological conception is a rational conception of survival, based on the idea of criticism.
Źródło:: Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2008, 1(1); 37-48
1898-8431
Pojawia się w:: Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Shaftesbury as Popperian: critical rationalism before its time? Part I
Autorzy:: Amir, Lydia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1622088.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: humor, critical rationalism, Shaftesbury
Opis:: Shaftesbury has assigned humor an unparalleled role within philosophy, which maybe encapsulated in the following tenets: (1) ridicule is the test of truth; (2) humor andgood humor have a habilitating function with regard to truth; (3) the most effective criticism is humorous; and (4) humor is the mark of rationality. In the present article, I introduce Shaftesbury's views on ridicule, good humor and humor in order to assessboth the originality and viability of Shaftesbury's contribution. I argue, first, thatShaftesbury's views on ridicule as a test of truth and on good-humor as habilitatingtruth are thoroughly original, but cannot be implemented without adhering to hismetaphysics and epistemology. Second, Shaftesbury's views on humor are only partiallyoriginal, though these can be implemented independently of metaphysical andepistemological assumptions for the greatest benefit of philosophers in general andcritical rationalists in particular. I conclude that not only does Shaftesbury anticipatethe view that critical thinking is the core of rationality, the main principle of the viewknown as critical rationalism associated with the renown 20th century philosopherof science and social philosopher, Karl Popper, but he also offers a viable meansto enhance criticism as rationality by taking into consideration the psychologicalresistance to criticism that Popper acknowledges but refuses to address.
Źródło:: Analiza i Egzystencja; 2016, 35; 5-21
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:: Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Shaftesbury as Popperian: critical rationalism before its time? Part II
Autorzy:: Amir, Lydia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1622149.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: humor, critical rationalism, Shaftesbury
Opis:: Shaftesbury has assigned humor an unparalleled role within philosophy, which maybe encapsulated in the following tenets: (1) ridicule is the test of truth; (2) humor andgood humor have a habilitating function with regard to truth; (3) the most effective criticism is humorous; and (4) humor is the mark of rationality. In the present article, I introduce Shaftesbury’s views on ridicule, good humor and humor in order to assessboth the originality and viability of Shaftesbury’s contribution. I argue, first, that Shaftesbury’s views on ridicule as a test of truth and on good-humor as habilitating truth are thoroughly original, but cannot be implemented without adhering to his metaphysics and epistemology. Second, Shaftesbury’s views on humor are only partially original, though these can be implemented independently of metaphysical and epistemological assumptions for the greatest benefit of philosophers in general andcritical rationalists in particular. I conclude that not only does Shaftesbury anticipate the view that critical thinking is the core of rationality, the main principle of the view known as critical rationalism associated with the renown 20th century philosopher of science and social philosopher, Karl Popper, but he also offers a viable means to enhance criticism as rationality by taking into consideration the psychological resistance to criticism that Popper acknowledges but refuses to address.
Źródło:: Analiza i Egzystencja; 2016, 36; 5-23
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:: Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Kontrowersyjność antynaturalizmu w racjonalizmie krytycznym
Antinaturalism Controversy in Critical Rationalism
Autorzy:: Hajduk, Zygmunt
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015767.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: antynaturalizm
racjonalizm krytyczny
antinaturalism
critical rationalism
Opis:: The paper demonstrates the actual in critical rationalism naturalism – antinaturalism opposition. It is aimed at showing diagnoses of the recent discussion and critique of some classical conceptions of this opposition and possible application especially to social sciences philosophy. Current work on consolidation of the disciplinary synthesis of internalist history and philosophy of science as a response to criticisms of logical reconstructivism may take philosophy of science including philosophy of social sciences in new directions.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 215-223
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: The Possibilities of Employing the Paradigm of Coincidence in Contemporary Political Science Research
Możliwości wykorzystania paradygmatu koincydencji we współczesnych badaniach politologicznych
Autorzy:: Młyńczyk, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2167530.pdf
Data publikacji:: 2011-08-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: empirical methodology
coincidence
paradigm
critical rationalism
meta-activity
Opis:: Explaining a political phenomenon is not to be viewed as a multi-variant function but rather a comprehensive research tool ensuring adequacy (in a broader context – chances of arriving at an explanation) at the expense of universality. The proposed coincidence paradigm provides possibilities of applying explanations seemingly contradictory from the substantive and methodological perspective. The concepts of “meta-activity” and “quasi-expert” are used for the sake of explaining the criteria ensuring development of a political science research tool composed of multiple elements. At the core of deliberations lies broadly-defined exemplification of the dispute between normative and empirical methodology.
Wyjaśnienie zjawiska politycznego jest nie tyle funkcją wielowariantową, lecz wieloelementowym narzędziem badawczym, które gwarantuje adekwatność (w szerszym kontekście chodzi o szanse wyjaśnienia) kosztem uniwersalności. Proponowany paradygmat koincydencji dostarcza możliwości aplikacji wyjaśnień, które pozornie pozostają ze sobą w sprzeczności merytorycznej oraz metodologicznej. Poprzez pojęcia „metaaktywności” oraz „ quasi-eksperta” zostają wyjaśnione kryteria, które gwarantują powstanie wieloelementowego narzędzia badawczego w naukach politycznych. Podstawą rozważań jest szeroko rozumiana egzemplifikacja sporu pomiędzy metodologią normatywną oraz empiryczną.
Źródło:: Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2011, 30; 50-63
1505-2192
Pojawia się w:: Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: O racjonalną krytykę racjonalizmu krytycznego - teoria postępu naukowego w ujęciu Popperowskiego racjonalizmu krytycznego
Popper and the theory of scientific progress
Autorzy:: Hanuszewicz, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/691237.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Copernicus Center Press
Tematy:: scientific progress
fallibilism
foundationalism
critical rationalism
David Stove
Karl Popper
Opis:: We analyse the position of David C. Stove who accuses Popper, Kuhn, Feyerabend and Lakatos of being irrationalists. We concentrate on the subject whether this accusation is correct as far as Popper is concerned. In Stove's opinion, putting some words - like 'knowledge', 'discovery' or 'solution of a problem' - into quotation marks is irrational because our knowledge constantly grows, and we know more and more. Stove's position should be qualified as a foundationalism. He refuses Popper's fallibilism and, for this reason, cannot accept the view that all our knowledge is tentative and hypothetical. From the critical rationalism point of view, although our knowledge progresses, we are not justified in believing that we possess safe foundations for our knowledge, just because there are no such foundations. This position justifies our putting some success-words into quotation marks. If we accept fallibilism, formulated within framework of critical rationalism, there are good reasons for the neutralization procedure.
Źródło:: Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 48; 95-110
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:: Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Common Sense in Science
Autorzy:: Przybył, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/426765.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: common sense
science
philosophy
Michał Heller
critical rationalism
zdrowy rozsądek
nauka
filozofia
krytyczny racjonalizm
Opis:: Common sense is an ability common to all people and it is related to right judges based on correct perception. These elements are very important in science too, so common sense could be a universal method of dialog among different disciplines. Critical rationalism of Karl Popper, as a method of verification theories, is a reflection about human perception, it is the way to know the truth and it is objective judging. Polish philosopher Michał Heller points out a characteristics which are necessary to be a good scientist and philosopher: self‑criticism, objectivism, and discipline in thinking etc., which are common with Popper’s idea. The aim of this article is to show that Heller’s critical rationalism is commonsensical way of practicing science and philosophy.
Zdrowy rozsądek jest zdolnością wspólną dla wszystkich ludzi i jest związany z właściwymi sądami opartymi na poprawnym poznaniu. Te elementy są również bardzo ważne w nauce, więc zdrowy rozsądek może być uniwersalną metodą dialogu pomiędzy różnymi dyscyplinami. Krytyczny racjonalizm Karla Poppera jako metoda weryfikacji teorii jest refleksją nad ludzkim poznaniem, sposobem poznawania prawdy i obiektywnym osądzaniem. Polski filozof Michał Heller wskazuje kilka cech charakteru, które są konieczne, by być dobrym naukowcem lub filozofem i które są wspólne z ideą Poppera: samokrytycyzm, obiektywizm, dyscyplina w myśleniu itd. Celem tego artykułu jest pokazanie, że krytyczny racjonalizm Hellera jest zdroworozsądkowym sposobem uprawiania nauki i filozofii.
Źródło:: Logos i Ethos; 2017, 45
0867-8308
Pojawia się w:: Logos i Ethos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Czy zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest faktem naukowym?
Autorzy:: Przybył, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669347.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: Josh McDowell
Michał Heller
critical rationalism
naturalism
popular apology
krytyczny racjonalizm
naturalizm
apologia popularna
Opis:: The Resurrection of Christ is one of the fundamental dogmas of the Christian faith. Can this event be considered as a scientific fact? This article attempts to answer this question. In this work will be presented popular apology of Josh McDowell which states the opportunity to prove this fact. The different opinion will be shown in ideas of Michael Heller, which speaks of God’s action in the world without compromising methodological naturalism in science.
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest jednym z fundamentalnych dogmatów wiary chrześcijańskiej. Czy to wydarzenie może zostać uznane za fakt naukowy? Celem artykułu jest próba odpowiedzi na to pytanie. W pracy tej zostanie przedstawiona apologia popularna Josha McDowella, która stwierdza możliwość udowodnienia tego faktu. Zdanie odmienne zostanie ukazane w poglądach Hellera, który mówi o działaniu Boga w świecie bez naruszania naturalizmu metodologicznego w nauce.
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2017, 36, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Kantowska filozofia transcendentalna. Mariana Massoniusa próba ujęcia krytycyzmu Immanuela Kanta
Kant’s Transcendental Philosophy. Marian Massonius’s Approach to Immanuel Kant’s Critical Philosophy
Autorzy:: Musioł, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29519192.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: filozofia polska
neokantyzm
transcendentalizm
filozofia krytyczna
racjonalizm krytyczny
racjonalizm dogmatyczny
Massonius
Kant
Polish philosophy
Neo-Kantianism
transcendentalism
critical philosophy
critical rationalism
dogmatic rationalism
Opis:: Autorka artykułu odniosła się do założeń rozprawy doktorskiej Mariana Massoniusa, a także uwzględniła założenia jego kilku pomniejszych prac dotyczących sposobu ujęcia Kantowskiego systemu filozofii krytycznej. Poddała analizie problem sądów analitycznych i syntetycznych oraz sądów syntetycznych a priori. Podjęła zagadnienie możliwości istnienia czystej matematyki, problem czasu i przestrzeni, opisała także sposoby ujęcia Kantowskich antynomii oraz teorii poznania rozwijanej w kontekście idealizmu oraz realizmu czasu i przestrzeni. Uwagę skupiła również na problemie umiarkowanego agnostycyzmu w filozofii Massoniusa oraz ujęciu filozofii w perspektywie nauki. Podjęła również wysiłek udzielenia odpowiedzi na fundamentalne pytanie: dlaczego Marian Massonius, podobnie jak w 1865 roku wczesny neokantysta Otto Liebmann, rzucał wyzwanie powrotu do Kanta (Zurück zu Kant!) oraz głosił postulat koniecznego wypracowania krytycznej formuły apriorycznych form umysłu.
In the article, Anna Musioł, by referring to the assumptions of Marian Massonius’s doctoral dissertation and taking into account the assumptions of his several smaller works, considers Massonius’s approach to the Kantian system of critical philosophy. Analyzing, inter alia, the problem of analytical and synthetic judgments, and a priori synthetic judgments, Musioł addresses the issue of the possibility of pure mathematics. She considers the problem of time and space and analyzes the ways of presenting Kantian antinomies and the theory of cognition developed in the context of idealism and realism as well as the realism of time and space. Additionally, Musioł focuses on the problem of Massonius’s moderate agnosticism and his scientific approach to philosophy. Finally, she proposes an answer to the fundamental question, Why did Massonius, like the early neo-Kantist Liebmann in 1865, challenge a return to Kant (Zurück zu Kant!) and advocate as necessary the development of a critical formula of the a priori forms of the mind?
Źródło:: Folia Philosophica; 2022, 48; 1-18
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:: Folia Philosophica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Zarys realistyczno-krytycystycznej koncepcji socjologicznej analizy literatury
An Outline of a Realistic-Criticalist Concept of the Sociological Analysis of Literature
Autorzy:: Jabłoński, Arkadiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1833012.pdf
Data publikacji:: 2020-04-30
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: socjologia literatury
socjologiczna analiza literatury
racjonalizm krytyczny
Karl R. Popper
sociology of literature
sociological analysis of literature
critical rationalism
Opis:: Celem tego artykułu jest prezentacja perspektywy teoretyczno-analitycznej, która może stanowić dodatkowe uzasadnienie badań na tekstem literackim prowadzonych w ramach socjologii. Autor skupia się zwłaszcza na konsekwencjach ustaleń racjonalizmu krytycznego Karla R. Poppera oraz osiągnięciach realizmu krytycznego uprawianego w ramach socjologii.
The purpose of the article is to present a theoretical and analytical perspective that may provide additional justification for research on a literary text conducted in sociology. The author focuses particularly on the consequences of the critical rationality arrangements of Karl R. Popper and the achievements of critical realism cultivated in the context of sociology.
Źródło:: Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 67-95
0137-4176
Pojawia się w:: Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Co lub kogo falsyfikuje Popper? Problem ścisłej wiedzy politologicznej
What or whom falsification by Popper? The issue of scientific political knowledge
Autorzy:: Młyńczyk, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/462379.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Opolski
Tematy:: naturalizm
antynaturalizm
krytyczny racjonalizm
teoria ewolucji
dobór naturalny
teoria polityki
naturalism
antinaturalism
critical rationalism
evolution
natural selection
political
theory
Opis:: Wartość poznawcza współczesnej politologii jest wynikiem utrwalonego konsensusu, który w znaczącym stopniu ignoruje metodologiczny spór pomiędzy naturalizmem i antynaturalizmem, zakładając że ścisłość wiedzy politologicznej jest mniej istotna od jej postulowanej użyteczności. Tekst podejmuje próbę wskazania perspektywy epistemologicznej, będącej odpowiedzią na formalne usunięcie wiedzy o faktach społecznych z zasobów teorii nauki przez Karla R. Poppera. Chodzi zatem o perspektywy znalezienia odpowiedzi na ile synteza wiedzy społecznej i przyrodoznawstwa może zdjąć z politologii inwektywę pseudonauki, do czego w dużym stopniu przyczynili się jej współcześni prominenci, ograniczając poznanie do kwantyfikacji typowych zachowań społecznych, a wiedzę o tym uznając za niepodważalną na gruncie metodologii.
The cognitive value of contemporary political science is the result of a consensus which largely ignores the methodological dispute between naturalism and antinaturalism, assuming that the scientific of political knowledge is less important than its postulated usefulness. The text attempts to indicate the epistemological perspective, which is a response to the formal removal of knowledge about social facts from the resources of science theory by Karl R. Popper. It is therefore a question of how the synthesis of social knowledge and natural sciences can be removed from politics by the invective pseudo-science, to which its contemporary luminaries have contributed significantly, limiting knowledge to the quantification of typical social-science behaviours, and recognizing this as undeniable on the basis of methodology.
Źródło:: Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2017, 4; 13-25
2450-9078
Pojawia się w:: Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Fallibilismus als Anwalt der Opfer Der kritische Schlüssel René Girards und seine Parallelen im kritischen Rationalismus
Fallibilism appears for the victims. René Girard’s critical key and its analogies to Critical Rationalism
Autorzy:: Paulin, Maximilian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/558642.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:: Hans Albert
Bekehrung
Dogma
Dramatische Theologie
René Girard
kritischer Rationalismus
Karl Popper
Relativismus
Sündenbockmechanismus
Totalitarismus
Wissenschaftstheorie
conversion
Critical Rationalism
dogma
Dramatic Theology
epistemology
Charles Popper
relativism
scapegoat mechanism
totalitarianism
Opis:: Die mimetische Theorie René Girards mit ihrem Instrumentar zur Opferkritik einerseits und die von Karl Popper entwickelte Methodologie des kritischen Rationalismus, welche im heutigen wissenschaftstheoretischen und erkenntnistheoretischen Diskurs fak tisch als allgemein akzeptiert gelten kann, andererseits weisen eine große systematische Affinität zueinander auf. Dies weist dieser Beitrag zunächst mit einer Analyse des Girard’schen Wissenschaftsverständnisses nach. Da nach werden typische Missverständnisse und Engführungen der beiden Ansätze in ihrer Analogie betrachtet und ihr Zustandekommen aus der mimetischen Perspektive heraus erklärt. Dabei zeigt sich, dass auch die Mimetische Theorie einen – recht verstandenen – Fallibilismus impliziert, der theoretisch wie auch ethisch‑praktisch motiviert ist.
Providing a critical instrument to identify structures of victimization, René Girard’s program is in fact very affine to Critical Rationalism methodology as developed by Charles Popper and widely assented in contemporary epistemology. In order to proof this thesis, in a first step, Girard’s understanding of epistemology is reconstructed. His occasionally very strict objection to any form of relativism thereby is shown to be due to an obviously polemic context. In claiming his theory to be scientific, Girard indeed knows very well that it is the specification of science to approach things not apodicti cally, but hypothetically, and he clearly assents this principle. In a second step, typical misunderstandings of both the Mimetic Theory and Poppers fallibilism are analysed and parallelized. They properly consist in an exaggeration of some aspects, while com plementary aspects are suppressed. With the Mimetic Theory, just this uneven exag geration can be explained as happening precisely in constellations of rivalry, as among the „hostile brothers”, and yet as happening unintentionally and therefore being so hard to detect. Therefore, the claim of showing this connection, as raised by the Mimetic Theory, itself cannot be presented in an apodictic manner because it so would force the counterpart into rivalry about the alleged truth, which would so again deform it, NB on both sides of the disputation. Besides this rather „ethical” reason, there also is a strongly „epistemic” reason why Mimetic Theory and the uncovering of scapegoat mechanism should consider themselves to be hypothetical and fallible: Without a continuous rising of this self‑critical attitude, the self‑vindicatory and self‑enclosing spell of myth would have never been broken.
Źródło:: Studia Gdańskie; 2013, 32; 15-38
0137-4338
Pojawia się w:: Studia Gdańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki