Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "cosmological model" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Nieprzewidywalny Wszechświat
Unpredictable universe
Autorzy:
Demiański, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691296.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
standard cosmological model
Opis:
The paper presents the overview of the standard cosmological model, its successes and open questions.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 41-52
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy model Wszechświata powinien być strukturalnie stabilny
Should the Model of the Universe be Structurally Stable?
Autorzy:
Tambor, Paweł
Szydłowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488409.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
stabilność strukturalna
model kosmologiczny
metodologia kosmologii
filozofia kosmologii
structural stability
cosmological model
methodology and philosophy of cosmology
Opis:
Pokazujemy, że kosmologia współczesna posiada cechy efektywnej teorii fizycznej podobnej do standardowego modelu cząstek elementarnych. Obecnie mamy do czynienia z konstytuowaniem się tzw. standardowego modelu kosmologicznego. W pracy wskazujemy na cechy charakterystyczne takiego modelu, który jest modelem kosmologicznym o maksymalnej symetrii (jednorodność i izotropowość przestrzenna) wypełnionego materią barionową i ciemną materią oraz ciemną energią (ze stałą kosmologiczną). Model ten jest nazywany modelem standardowym LCDM (Lambda – Cold – Dark Matter model) i jest rozwiązaniem klasycznych równań Einsteina z członem kosmologicznym. Proces wyłonienia się modelu LCDM z modelu CDM można traktować jako proces emergencji epistemologicznej. Wskazujemy na dwa użyteczne pojęcia: bifurkacji i strukturalnej niestabilności, które mogą być użyteczne w konceptualizacji predykatu nowy, w opisie pojęcia emergencji standardowego modelu kosmologicznego. Na marginesie naszych rozważań formułujemy koncepcję bifurkacyjnego rozwoju kosmologii w drodze kolejnej bifurkacji jej parametrów. Wówczas przejście od modelu dynamicznego CDM do modelu LCDM posiada charakter bifurkacji typu widłowego. Ten scenariusz jest zgodny ze scenariuszem nieliniowego rozwoju nauki Michała Hellera.
We show that the modern cosmology appears to be the case of effective modeling similar to the Standard Model of particle physics (SM). In the study of the universe an important role is played by the physical theory from which the Standard Cosmological Model, allowing us to explain the properties of contemporary universe and its history, is derived. The Standard Cosmological Model includes the model of universe evolution (based on General Relativity) and SM. This paper discusses the scheme of the accelerated expansion of the universe in terms of today's dark energy and dark matter. We will examine the methodological features of such an explanation in the Standard Cosmological Model. We elaborate oscillating models of the Universe from the point of view of their structural stability. We show that this conceptual framework can be useful in describing relations between cosmological models LCDM (Lamda – Cold – Dark Matter Model) and CMD where epistemological emergence of specific properties is presented in terms of bifurcation and instability.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 1; 65-87
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologiczne i epistemologiczne aspekty pojęcia modelu kosmologicznego
Ontological and Epistemological Aspects of the Cosmological Model
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342804.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
ontologia i epistemologia modelu kosmologicznego
metodologia kosmologii
ontology and epistemology of cosmological model
methodology of cosmology
Opis:
W praktyce badawczej kosmologii współczesnej – tak jak i w innych dziedzinach nauki – modele teoretyczne stają się autonomicznymi narzędziami badawczymi, pozwalającymi na planowanie i przeprowadzanie obserwacji astronomicznych i eksperymentów. Na modelach, a nie na teoriach skupia się obecnie uwaga uczonych, a w konsekwencji coraz szerzej koncentrują one uwagę filozofów nauki. W pracy wykażemy, że standardowy model kosmologiczny (w skrócie SMK) ciemnej, zimnej materii ze stałą kosmologiczną (w skrócie LCDM) pełni obecnie kluczową rolę w kosmologii. Model ten jest uznawany za efektywną teorię Wszechświata. Określimy jego podstawowe ontologiczne i epistemologiczne własności oraz funkcje, jakie pełni w praktyce badawczej kosmologii. Rozważamy również, w odniesieniu do modeli kosmologicznych, główne kwestie stawiane przez filozofów nauki: kwestię statusu ontologicznego i epistemologicznego tych modeli, semantycznych funkcji standardowego modelu kosmologicznego, relacji SMK do teorii i tym podobne. Weźmiemy udział w debacie dotyczącej realizmu naukowego, redukcjonizmu w wyjaśnianiu i kwestii praw przyrody w ramach modelowego podejścia w kosmologii.
The standard cosmological model plays a crucial role in the research practice of modern cosmology. We examine ontological and epistemological aspects of this model, and its roles in the research practice of cosmology. We have found that there is not one distinguished ontology of the cosmological model. We point out different ontologies fitting it. The epistemological significance of the notion of cosmological model is also investigated, and complex epistemological roles of this notion are determined. We suggest that that the model is not an object belonging to one ontology, but it is a mixture of elements belonging to different ontological categories.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 277-292
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prostota modelu kosmologicznego a złożoność Wszechświata
Simplicity of the Cosmological Model vs. Complexity of the Universe
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012896.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kryterium Akaike
prostota
filozofia nauki
model kosmologiczny
kryteria selekcji modeli
Akaike Information Criterium AIC
Simplicity
Philosophy of Science
Cosmological Model
Model Selection
Opis:
In this paper we continue our previous investigation od Akaike simplicity criterion [16] which plays the crucial role in the E. Sober philosophy of science [29] in the context of the modern cosmology. We consider different models of accelerating Universe which describe the current evolution of the Universe. We demonstrate that the generalized Akaike criterion (Bozdogen criterion) distinguishes the very simple standard cosmological model called LCDM (Lamda Cold Dark Matter model) whereas the standard Akaike criterion doesn’t give such unique indication. We demonstrate that the case study of cosmological models may be suitable in searching for more adequate criterion of the simplicity in the context of the philosophy of science.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 2; 153-180
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topology and models of ZFC at early Universe
Autorzy:
Król, Jerzy
Asselmeyer-Maluga, Torsten
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690832.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Cosmological model
exotic R4 and S3 × R in cosmology
4-exotic smoothness
models of ZFC
topological model for inflation
topological model for neutrino masses
forcing
QM lattice of projections
Opis:
Recently the cosmological evolution of the universe has been considered where 3-dimensional spatial topology undergone drastic changes. The process can explain, among others, the observed smallness of the neutrino masses and the speed of inflation. However, the entire evolution is perfectly smooth from 4-dimensional point of view. Thus the raison d’être for such topology changes is the existence of certain non-standard 4-smoothness on R4 already at very early stages of the universe. We show that the existence of such smoothness can be understood as a byproduct of the quantumness of the origins of the universe. Our analysis is based on certain formal aspects of the quantum mechanical lattice of projections of infinite dimensional Hilbert spaces where formalization reaches the level of models of axiomatic set theory.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2019, 66; 15-33
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies