Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "congregations" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
„Czuwać jak najtroskliwsza matka nad dzieckiem”. Działania Matki Kazimiery Gruszczyńskiej w kierunku przygotowania Sióstr Franciszkanek od Cierpiących do pracy pielęgniarskiej
„Like a most caring mother tending her child”. The activities of Mother Kazimiera Gruszczyńska to prepeare the Franciscan Sisters of Suffering for nursing work
Autorzy:
Marosz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545229.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Kazimiera Gruszczyńska
Honorat Koźmiński
Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących
Królestwo Polskie
zgromadzenia ukryte
szpitale
pielęgniarstwo
szkoła pielęgniarska
Congregation of the Franciscan Sisters of Suffering
the Kingdom of Poland
hidden-life congregations
hospitals
nursing
nursing school
Opis:
W 1882 roku w Warszawie założone zostało, jako jedno ze zgromadzeń ukrytych powstałych z inicjatywy o. Honorata Koźmińskiego, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących. Zajmować się miało szeroko rozumianą opieką nad cierpiącymi i potrzebującymi. Od początku istnienia Zgromadzeniem kierowała Kazimiera Gruszczyńska, jego założycielka. Zdając sobie sprawę z ogromnych potrzeb w zakresie opieki nad chorymi zarówno w szpitalach i innych zakładach leczniczych, jak i w domach prywatnych posługę tę traktowała, jako jeden z ważniejszych obowiązków sióstr. Przełożona dbała, aby siostry kształciły się w zakresie pielęgniarstwa już od chwili wstąpienia do zakonu. Sama opracowywała dokumenty i instrukcje pomocne w pracy z chorymi, kierowała siostry na kursy i szkolenia, niestrudzenie nadzorowała ich pracę z pacjentami. Doprowadziła do wybudowania w Warszawie szpitala, tak zwanego „Sanatorium”, jednego z najnowocześniejszych w tamtym czasie, służącego także, jako miejsce praktycznego szkolenia franciszkanek. W planach Kazimiery Gruszczyńskiej było również założenie szkoły pielęgniarskiej, jednak w związku z wielorakimi trudnościami musiała zrezygnować z tego zamiaru. Warto podkreślić, że działania Matki Przełożonej mające na celu jak najlepsze przygotowanie sióstr do pracy z chorymi były, jak na owe czasy, nowatorskie dla zawodowego kształcenia pielęgniarek. Sama nie mając przygotowania medycznego doskonale rozumiała potrzeby i wymagania w tym zakresie. Równocześnie zabiegała o to, by przygotowanie fachowe było mocno powiązane z autentyczną religijnością sióstr. Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących odwołujące się do duchowości franciszkańskiej, wywodzi z niej podstawowy dla siebie apostolat posługi cierpiącym, prezentowany wielokrotnie w Konstytucjach i innych dokumentach, a także w pismach i działaniach K. Gruszczyńskiej.
In 1882, the Congregation of the Franciscan Sisters of Suffering was founded in Warsaw as one of the hidden life congregations formed on the initiative of Fr. Honorat Koźmiński. The aim of the congregation was to take care of the suffering and the needy. From the beginning of its existence, the Congregation was managed by Kazimiera Gruszczyńska, its founder. Realizing the great needs in the care of the sick, both in hospitals and other establishments, as well as in private homes, she treated this service as one of the most important duties of the sisters. The superior took care that the sisters were educated in nursing from the moment they joined the convent. She herself developed documents and instructions to help the work with the sick, directed the sisters to courses and trainings, and supervised their work with patients. She led to the construction of a hospital in Warsaw, the so-called "Sanatorium", one of the most modern at that time, also serving as a place for practical training for Franciscan Sisters. In Kazimiera Gruszczyńska's plans there was also the establishment of a nursing school, but due to multiple difficulties, she had to give up this intention. It is worth noting that the Mother Superior's actions aimed at preparing the sisters for the best possible work with the sick were, for those times, innovative for the vocational training of nurses. Not having medical training herself, she understood the needs and requirements in this area perfectly well. At the same time, she took care that the professional preparation should be strongly linked to the authentic religiousness of the sisters. The Congregation of the Franciscan Sisters of Suffering, based on Franciscan spirituality, derives from it the basic apostolate of serving the suffering, presented many times in the Constitutions and other documents, as well as in the writings and activities of K. Gruszczyńska.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 131; 103-131
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CARE AND EDUCATIONAL ACTIVITY OF RELIGIOUS CONGREGATIONS IN PŁOCK... FROM THE EARLIEST TIMES TO THE MID-TWENTIETH CENTURY
OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA DZIAŁALNOŚĆ ZGROMADZEŃ ZAKONNYCH W PŁOCKU OD CZASÓ W NAJDAWNIEJSZYCH DO POŁOWY XX W.
Autorzy:
Kuźniewska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832874.pdf
Data publikacji:
2021-08-23
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
opieka
edukacja
zgromadzenia zakonne.
care
education
religious congregations
Opis:
Kościół od samego swego początku opiekował się najuboższymi. Organizował i prowadził dla nich szpitale i szkoły. Oprócz okazywania pomocy dorosłymzajmował się także osieroconymi dziećmi. Dzieci te były wpierw pod opieką zgromadzeń zakonnych, ponieważ często porzucano je w kościołach. W Polscepierwsze szpitale opiekowały się porzuconymi dziećmi już w XIII w. Pierwszy tego typu szpital powstał w Sandomierzu w 1222 r. W Polsce przez kilka stuleci opieką nad biednymi dziećmi i młodzieżą zajmowały się zgromadzenia zakonne oraz księża z diecezji płockiej: Norbertanki, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia Ojca a 'Paulo (Szarytki), Zgromadzenie Sióstr matki Bożej Miłosierdzia, Zgromadzenie Sióstr Pasjonistek z księdzem Adamem Pęskim, Stowarzyszenie Charytatywne z księdzem Ignacym Lasockim, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny i Starokatolicki Kościół Mariawicki. Dzięki zaangażowanej działalności płockich zgromadzeń zakonnych i księży diecezjalnych, wiele dzieci miało szansę na normalne i godne życie.
From the very beginning of its existence, the Church took care of the poorest. It organized and ran hospitals and schools for them. In addition to helping adult people, it took care of orphaned children. The children were looked after by religious congragations because they were often abandoned in the churches. In Poland, the first hospitals that looked after abandoned children appeared in the 13th century. The first hospital of thistype was established in Sandomierz in 1222. In Płock, for several centuries, the care of poor children and youth was provided by religious congregations and priests of the Płock diocese: Norbertines, the Congregation of the Sisters of Mercy of Father Paulo (Szarytki), the Congregation of the Sisters of Our Lady of Mercy, the Congregation of the Passionate Sisters of priest Adam Pęski, the Charity Society with priest Ignacy Lasocki, the Congregation of the Sisters Servants of the Blessed Virgin Mary and the Old Catholic Mariavite Church. Thanks to the dedicated activity of Płock assemblies and diocesan priests, many children had a chance for a normal and dignified life.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2021, 13; 23-35
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność charytatywna zakonów żeńskich w Polsce nowożytnej
Charitable activity of female religious orders in Poland in the early modern period
Autorzy:
Surdacki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023035.pdf
Data publikacji:
2015-06-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
miłosierdzie
działalność charytatywna
dobroczynność
szpitale
zakony
zgromadzenia żeńskie zakonne
szarytki
duchaczki
sierocińce
chorzy
mercy
charitable activity
hospitals
religious orders
female congregations
the Sisters of Charity
the Sisters Canonesses of the Holy Spirit
orphanages
the sick
Opis:
The development of hospital services in the Polish State was associated with baptism, the development of Christianity and church organization, and above all, the arrival of religious orders. In the Middle Ages, male religious orders played a huge role in charitable activities, while in modern times female congregations dealing with charity and hospital services were of great importance in that regard. As for female religious orders in the Middle Ages, the Benedictine and Cistercian nuns were the first ones who were engaged in running hospitals and charity work, although it was not their primary mission and charisma. Sometimes hospitals were also run by the Poor Clare Sisters of the Second Franciscan Order, the Magdalene Sisters, the Bridgettine Sisters, and primarily by the Beguines, loose groups of women who were close mostly to Dominican and Franciscan churches and the rules of community life, that is the Third Order. The most important congregation, however, turned out to be the Sisters Canonesses of the Holy Spirit (duchaczki in Polish), who from the beginning of the thirteenth century run, along  with the male branch of the Order, Holy Spirit hospital in Cracow, which specialized in the care of abandoned children and was the largest and the most important one in Poland until the Enlightenment. The great development of charitable female religious congregations occurred after the Council of Trent (1545-1563). Undoubtedly, the most significant of which were the Sisters of Charity (so-called szarytki in Polish) founded by St. Vincent de Paul in Paris in 1633. In Poland, they had 29 houses, where they ran hospitals, orphanages and schools for girls, including the poor. Similar activities, although at a smaller scale, were done by the Sisters of St. Catherine from Braniewo, founded in 1571 by Regina Protman. In addition, charitable activities were undertaken by the Congregation of the Virgins of the Presentation of the Blessed Virgin Mary (founded in Cracow in the 1620s by Zofia Czeska), the Visitation Sisters (founded by St. Francis de Sales -1601, Geneva,) and the Mariavites founded in 1737 by Stefan Turczynowicz in Vilnius. Apart from the above mentioned orders, the work of mercy was developed, on the margins of its core mission, by most non-charitable female religious congregations existing in Poland in the period before the partitions.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 103; 237-271
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność misyjna Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej
Missionary activities of the Congregation of the Servant Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary
Autorzy:
Adamiak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519394.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Misje 'ad gentes'
zgromadzenia zakonne
zgromadzenia honorackie
Rwanda
Kongo
Missions 'ad gentes'
religious congregations
Honorat’s congregations
Congo
Opis:
W sierpniu 2022 r. minęło 45 lat od rozpoczęcia przez siostry z jednego z tzw. zgromadzeń honorackich – Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej – pracy misyjnej w Afryce. Artykuł prezentuje, uwzględniając specyfikę tego zgromadzenia, jego zaangażowanie w dzieło misji ad gentes. Założyciel zgromadzenia posyłał siostry do najbardziej potrzebujących. Obecnie pojmują one swoją misję jako misję na peryferiach świata, zrozumiały i odczytały znaki czasu oraz odważnie podążają na „obrzeża” dzisiejszego Kościoła, niosąc „radość Ewangelii”. Chociaż zgromadzenie sióstr honoratek, Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej, nie powstało specjalnie z myślą o misji ad gentes, to po stu latach od swego powstania podjęło tę formę pracy. Poszerzenie postrzegania i realizacji charyzmatu zgromadzenia wpisuje się w aktualne nauczanie Magisterium Kościoła o zaangażowaniu zgromadzeń zakonnych w dzieło ewangelizacji. Rodzime powołania do tego zgromadzenia, a nawet przejmowanie placówek misyjnych (misja w Butare) przez „siostry Afrykanki” potwierdzają prawdę, że misje to nie tylko dawanie, ale i wymiana darów.
August 2022 marked 45 years of the missionary work in Africa undertaken by one of the so-called Honorat’s congregations, the Sisters Servants of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary. Taking into account the uniqueness of this assembly, the article demonstrates its commitment to the work of the mission ad gentes. The congregation’s founder assigned the sisters to the most needy. Today the sisters recognize their vocation as a mission to the periphery of the world and having understood and read the signs of the times, they courageously go to the periphery of today’s Church, bringing “the joy of the Gospel” to the poorest of the poor. Although Honorat’s congregation of the Sisters Servants of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary was not founded with the intention of doing mission ad gentes, it nevertheless engaged in this form of work one hundred years later. The current teaching of the Church’s Magisterium on the engagement of religious congregations in the work of evangelization includes widening of the perception and implementation of the congregation’s charism. The local vocations of this Congregation as well as the African Sisters taking over missionary offices (mission in Butare), confirm the truth that missions are not merely about giving but also about exchanging gifts.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2023, 28; 29-44
1731-6170
2956-6282
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność oświatowo – wychowawcza żydowskich kongregacji wyznaniowych w Polsce w drugiej połowie lat 40 – tych XX w.
Educational activities of Jewish religious congregations in Poland in the late 1940s.
Autorzy:
Pogorzała, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850774.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
confessional school system
Jewish Religious Congregations
Talmud-Thoras
Yeshivas
szkolnictwo wyznaniowe
Żydowskie Kongregacje Wyznaniowe
szkoły Talmud-Tora
jesziwy
Opis:
Żydzi ocaleli po okupacji nazistowskiej rozpoczęli po wojnie odbudowę swojego życia narodowego. Stworzyli również podstawy życia religijnego. Głównym celem artykułu jest przedstawienie działalności oświatowo-wychowawczej Żydowskich Kongregacji Wyznaniowych. Prowadziły one szkoły Talmud-Tora i jesziwy. W sierpniu 1949 roku kongregacje połączyły się w Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego.
Jews survived the Nazi occupation started the reconstruction of the Jewish community after the war and also the bases for the religious life were constructed. The main aim of the article is to present educational activieties of the Jewish Religious Congregations. They maintained Talmud-Thoras and Yeshivas. The Jewish religious congregations amalgamated at their convention of August, 1949, into the Religious Alliance of Jews in Poland.
Źródło:
Facta Simonidis; 2008, 1, 1; 175-190
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fundacje klasztorów Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Archidiecezji Poznańskiej w latach 1922-1939
Foundations of the Monasteries of the Missionary Oblates of Mary Immaculate in the Archdiocese of Poznań in the Years 1922-1939
Autorzy:
Zając, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040332.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Missionary Oblates of Mary Immaculate
Obra
Krobia
Poznań - parish of Christ the King
Polish migrants
missions
religious congregations in the Second Republic of Poland
Opis:
Polish Missionary Oblates of Mary Immaculate belonged initially to the religious  provinces of their Congregation in Germany and Canada. Since the end of the 19th century they were involved greatly with the ministry to the Polish immigrants. After 1918 they pursued a project of   founding a separate Polish province. Their first most important communities in Poland were organized with the support of the archbishops of Poznań and Gniezno and of civil authorities in Poznań. The reasons for choosing this area included its traditional patriotism and closeness to Silesia, which was the source of many early Oblate Polish vocations. The article depicts all the most important stages of Oblate foundations in the archdiocese of Poznań, which included among others the provincial house and two major seminaries.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2010, 5; 147-171
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il Melanesian Institute – la sua Missione e il suo ministero pastorale e sociale
Instytut Melanezyjski – celowość i duszpastersko-społeczne zaangażowanie
The Melanesian Institute – the Purposefulness and the Priestly and Social Commitment
Autorzy:
Steffen, Paul B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480308.pdf
Data publikacji:
2013-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Instytut Melanezyjski
Melanezja
katolickie kongregacje misyjne
ekumenia
edukacja socjologiczna
kulturowa i duszpasterska
Melanesian Institute
Melanesia
Catholic missionary congregations
ecumeny
social
cultural and pastoral studies
Opis:
Instytut Melanezyjski jest jednostką naukową, której celem są studia teologiczne, kulturowe, społeczne i gospodarcze, mające służyć kościołom i społecznościom Melanezji. Instytut powstał na fali ducha odnowy po Soborze Watykańskim II. Antropolog kulturowy Ernest Brandewie oraz Gerald Bus włączyli się w podobną inicjatywę w Papui Nowej Gwinei. Instytut w roku 1969 powołało do życia Stowarzyszenie Przełożonych Religijnych Papui Nowej Gwinei i Wysp Salomona. Zgodnie z wizją fundatorów Instytut powinien wypełniać następujące cele: 1) prowadzić adekwatne badania antropologiczne i socjogospodarcze; 2) organizować kursy wprowadzające dla misjonarzy; 3) publikować „Melanezyjskie Zeszyty Społeczno-Duszpasterskie”; 4) pomagać we wdrażaniu schematów i eksperymentów dotyczących rozwoju społeczno-gospodarczego. W roku 1974 Instytut przekształcił się z jednostki międzyzakonnej, której członkowie wywodzili się z różnorodnych katolickich kongregacji misyjnych – w ośrodek ekumeniczny, którym kierują cztery największe kościoły Melanezji. W czasie ponad czterdziestu lat działalności przyczynił się do studiów socjologicznych, kulturowych i duszpasterskich nie tylko w zakresie socjologicznej, kulturowej i duszpasterskiej formacji księży, ale także do formacji wszystkich wychowawców i przywódców Melanezji.
The Melanesian Institute (MI) is a scientific institute aimed at theological, cultural, social and economic studies at the service of the churches and the society in Melanesia. The MI was born out of the renewal spirit of the Second Vatican Council. The cultural anthropologist Ernest Brandewie and Gerald Bus joined in proposing such an initiative for Papua New Guinea. The MI was founded in 1969 by an Association of Religious Superiors of Papua New Guinea and Salomon Islands. According to the vision of its founders, the MI should accomplish the following goals: 1) to carry out relevant anthropological and socioeconomic research; 2) to organise orientation courses for missionaries; 3) to publish “Melanesian Social Pastoral Papers”; 4) to help implement socio-economic development schemes and experiments. The MI developed in 1974, from an inter-congregational institute staffed by members of various Catholic missionary congregations – to an ecumenical institute under the guidance of the four major churches in Melanesia. In over four decades it contributed with its social, cultural and pastoral studies not only to the social, cultural and pastoral formation of church ministers, but to that of all educators and leaders in Melanesia as well.
Źródło:
Nurt SVD; 2013, 1; 73-116
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość homilii
To Improve the Quality of Homily
Autorzy:
Krasowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062651.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
homilia
celebracja sakramentalna
życie wspólnoty
thematics homily
liturgical celebration
congregation’s life
Opis:
A homily as part of the liturgy is a Holy act like the whole liturgy. The Good News should be its essence. The Good News, Jesus Christ – the Crucified, the Risen, the Giver of the Holy Spirit. He makes himself present in the liturgy, in a real word. He comes to a sinful man to save him. Therefore homily is the meeting of God and man. It’s God’s Word made present in the word of a human preacher. Appropriate knowledge of the Holy Bible and human matters as well as the inclusion of the issues of Christian faith presented in thematic homilies certainly improve their quality.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2010, 1; 127-140
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgia sakramentu bierzmowania w pracach nad „Ordo Confirmationis” 1971
The liturgy of confirmation sacrament in the works on ordo confirmationis of 1971
Autorzy:
Krakowiak, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496232.pdf
Data publikacji:
2014-05-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Liturgia bierzmowania
Ordo Confirmationis
prezentacja kandydatów
odnowienie przyrzeczeń chrztu
Pierwsza Komunia św
Msza św
liturgia słowa Bożego
Consilium
Coetus a Studiis XX
Praenotanda
Paweł VI
Kongregacje Rzymskie
Confirmation liturgy
presentation of candidates
renewal of baptismal promises
the First Holy Communion
the Holy Mass
the Liturgy of the Word
Paul VI
Roman Congregations
Opis:
The article deals with the works carried out on the reformation and renewal of Confirmation sacrament, Ordo Confirmationis, promulgated in 1971. The reform of the book was postulated in votes and suggestions by bishops, Roman Congregations and catholic universities and presented to the Holy See before the Council. Editorial works on Ordo Confirmationis were carried out by Consilium ad exsequendam Constitutionem de Sacra Liturgia and a special work team appointed especially for this task, namely, Coetus a Studiis XX, which consisted of experts on Confirmation liturgy history, theology and legal issues. The team prepared successive schemes of De Confirmatione, which were then discussed and consulted with the members of relevant Congregations and submitted to Pope Paul VI for assessment. Ordo Confirmationis is mainly the work of Coetus a Studiis XX, whereas Praenotanda were prepared by The Congregation for Divine Worship in cooperation with other discasteria of the Holy See. The final version of Ordo Confirmationis was preceded by a special Apostolic Constitution, Divinae consortiun naturae, in which the Pope approved of the rites and defined a significant sacramental sign of Confirmation (substance and formula). Since then, Confirmation is usually bestowed during the Holy Mass and, in other cases, it is always combined with the Liturgy of the Word.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 2; 47-59
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obecność sióstr zakonnych w życiu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1945-1989
Presence of Sisterhoods in the Life of the Catholic University of Lublin in the Years 1945-1989
Autorzy:
Mirek, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807065.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kościół; zakony; zakonnice; KUL
the Church; congregations; nuns; KUL
Opis:
W historię Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i w jego misję od samego początku była wpisana obecność sióstr zakonnych, które tworząc środowisko akademickie, były: studentkami, nauczycielami akademickimi, pracownikami naukowymi, bibliotekarkami, pracownikami administracji różnych agend uniwersytetu, między innymi: rektoratu, domu księży studentów, żeńskiego domu akademickiego, a także Towarzystwa Naukowego KUL oraz Towarzystwa Przyjaciół KUL. Władze PRL od początku lat 50. zamknęły siostrom zakonnym możliwość kształcenia się w szkołach państwowych. Dotyczyło to zarówno szkół średnich, jak i wyższych. Z tego względu przez długie lata Katolicki Uniwersytet Lubelski obok Akademii Teologii Katolickiej był jedyną wyższą uczelnią, gdzie zakonnice mogły studiować. Obecność sióstr zakonnych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim miała swoje przełożenie na kształtowanie się elity zakonnej, gdyż wiele sióstr absolwentek KUL-u podejmowało obowiązki przełożonych generalnych i prowincjalnych. Uniwersytet ten był dla żeńskich wspólnot zakonnych ważnym ośrodkiem naukowym, gdzie zakonnice mogły zdobywać wykształcenie i uzyskiwać stopnie i tytuły naukowe. Zakonnice na stałe wpisały się w historię społeczności akademickiej KUL-u, który z kolei kształtował historię życia nie tylko swoich absolwentek w habitach, ale także całych wspólnot zakonnych.
The presence of nuns in the Catholic University of Lublin (KUL) and its mission was written into its history since the very beginning, who while creating academic environment were students, academic teachers, research workers, librarians as well as university administration employees and its various agendas, including the rector’s office, priests’ dormitory, female dormitory as well as the Scientific Society of KUL and Society of KUL Friends. Since the beginning of the 1950s, authorities of the Polish People’s Republic prevented the nuns’ possibility to study in state schools, and this concerned both secondary schools and colleges. For this reason, the Catholic University of Lublin, apart from the Academy of Catholic Theology, for many years became the only institution of higher education where nuns could study. The presence of nuns at the Catholic University of Lublin translated into a formation of the conventual elite, since many nuns who graduated from KUL assumed the duties of general and provincial superiors. The Catholic University of Lublin was an important scientific centre for sisterhood communities, where nuns not only could acquire education but also academic degrees and titles. The nuns have become the history and academic community of KUL for good, shaping the history of life not only of its graduates in habits, but also of entire religious communities.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 355-381
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od chederu po Wyższą Szkołę Rabiniczną. Żydowska edukacja religijna w Polsce (1945–1950)
From the cheder to the Higher Rabbinical School: Jewish religious education in Poland (1945–1950)
Autorzy:
Rusiniak-Karwat, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076863.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Żydowskie Zrzeszenia Religijne
Żydowskie Kongregacje Wyznaniowe
Związek Religijny Wyznania Mojżeszowego
szkolnictwo wyznaniowe
szkoły religijne
cheder
Talmud–Tora
jesziwa
odrodzenie życia żydowskiego
judaizm
Jewish Religious Associations
Jewish Religious Congregations
Religious Union of the Mosaic Faith
religious education system
religious schools
Talmud–Torah
yeshiva
revival of Jewish life
Judaism
Opis:
As the Second World War ended, Jews that survived the Holocaust tried to resurrect Jewish life in Poland, which, at least to some extent, was supposed to resemble the one from before 1939. They aimed to revive Judaism and follow religious teachings in everyday life. The article shows one form of the Jewish life renewal, ie religious education. Religious schools and courses were created primarily so that children, who spent the wartime away from vital tenets of Judaism and traditions of the Jewish people, could grasp what it means to be a religious Jew. The text provides geographical locations of educational establishments active between 1944 and 1950 and details about their functioning.
Źródło:
Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2019, 56; 81-102
0080-4754
Pojawia się w:
Rozprawy z Dziejów Oświaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1972-1978. Zarys wybranych problemów
Post-council renewal in Catholic Church in Poland in the years 1972-1978. A draft of selected problems
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545125.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Kościół katolicki
PRL
Sobór Watykański II
recepcja Vaticanum II
Komisje Episkopatu Polski
nauczanie soborowe
reforma liturgii
idea synodalności
ruch ekumeniczny
odnowa życia zakonnego
katolickie szkolnictwo wyższe
aktywność wiernych
teologia polska
studia biblijne
formacja seminaryjna
ruchy
movements
stowarzyszenia
Catholic Church
PPR
Second Vatican Council
Vatican II reception in Poland
commissions of Polish Bishops’ Conference
implementation of council’s ideas
liturgical reform
implementation of the idea of synodality
ecumenical movement’s achievements
renewal of oders’ and congregations’ life
renewal of catholic university education
laity’s activity
Polish theology
biblical studies
formation of seminarians
societes
Opis:
Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego. Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II” pióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/ Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
The years 1972-1978 close the early phase of Vatican II reception in the Catholic Church in Poland. Theoretical and practical implementation of council’s ideas took place in particular socio-political conditions of a totalitarian state. The most important phenomena characteristic for the second phase were: changes in Polish piety, atomization of laity groups, growing importance of social communication channels running joining the institutional Church and laity; relationship between catholic hierarchy and democratic opposition; attempts at regulating diplomatic relations between Polish People’s Republic and the Holy See. An important role was played by commissions of Polish bishops entrusted with special tasks. They made sure that everything happened at a proper speed and controlled the tendencies of transformation. The most engaged groups were: Liturgical Commission, Ecumenical Commission, Commission for the Apostolate of Laity, Commission for Catholic Teaching and Commission of General Pastoral Care. Modest, but most important aims were achieved as far as implementing council’s teaching in Polish theology are concerned. A book by cardinal Karol Wojtyła entitled “At the roots of renewal. A study of Vaticanum II implementation” merits special attention. Works which proved crucial to the post-council renewal were published by fr. Stanisław Olejnik (moral theology), fr. Wincenty Granat (dogmatic theology), fr. Franciszek Blachnicki (pastoral theology and liturgical studies), fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv (history of ecumenism), fr. Feliks Zapłata SVD (mission studies), fr. Eugeniusz Weron SAC (theology of laity). The liturgical reform had several dimensions. Three major ones need to be underscored: preparation and editing of new liturgical books; practical adaptation of churches to the new rite of the Mass by relocation of the altar, tabernacle and other architectonical adaptations; new formation of altar boys. Deeper interest in biblical studies was manifest in publishing the translation of the Bible, the so called Poznań Bible in 1975. Practical implementation of the idea of synodality was expressed in following synods: III Warsaw Synod, Pastoral Synod of the Archdiocese of Cracow, I Synod in Katowice; II Synod in Gdańsk; II Synod in Częstochowa; II Synod in Lublin; II Synod in Gniezno. A major success of the ecumenical movement was the activity of Mixed Commission of Polish Ecumenical Council and Commission for Ecumenism of Polish Bishops’ Conference. For many congregations and orders this renewal had to do with returning to the sources and reawakening the founders’ spirit. The renewal of catholic university education called for exceptional ordering, regulating and unifying canon-law-related matters of theological departments and Academies of Catholic Theology. Cardinal Wojtyła paid special attention this necessity. Among catholic movements an example of the changes in question was dynamic development of the Movement of Living Church/Light-Life Movement. Emphasis was also put on creating institutional structures and perfecting concepts and assumptions.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 387-446
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacje pielęgnowania chorych w Europie Zachodniej w okresie od XVI do XVIII wieku
Nursing care organizations in Western Europe from the 16th to 18th centuries
Autorzy:
Supady, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032085.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Tematy:
pielęgnowanie chorych
zgromadzenia dobroczynne
juan de dios
camillo de lellis
vincent de paul
nursing care of the sick
charity congregations
camilo de lellis
Opis:
From the 16th to 18th centuries in Western Europe care and nursing institutions for the sick were created by the faithful of the Catholic Church. The greatest successes in that field were achieved by three persons: Juan de Dios, Camillo de Lellis and Vincent de Paul. They established charity, care and nursing congregations, orders and convents which conducted wide charity activities in Europe before the French Revolution.
W Europie Zachodniej w okresie od XVI do XVIII wieku instytucje opiekuńczo-pielęgnacyjne dla ludzi chorych tworzone były przez wiernych Kościoła katolickiego. Największe osiągnięcia w tej dziedzinie stały się udziałem trzech osób: Juana de Dios, Camillo deLellis oraz Vincenta de Paul. Oni utworzyli zgromadzenia i zakony charytatywne i opiekuńczo-pielęgnacyjne, które w Europie przed Rewolucją Francuską prowadziły szeroko rozgałęzioną akcję dobroczynności.
Źródło:
Health Promotion & Physical Activity; 2019, 6, 1; 8-10
2544-9117
Pojawia się w:
Health Promotion & Physical Activity
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedszkola i ochronki zakonne w świetle polskiego prawa oświatowego w latach 1945-1961
Kindergartens and nurseries in the light of education law in Poland between 1945 and 1961
Autorzy:
Wiśniewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043880.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
przedszkola
ochronki
wychowanie przedszkolne
polska rzeczpospolita ludowa
żeńskie zgromadzenia zakonne
prawo oświatowe
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności religijne w PRL
zgromadzenia zakonne w PRL
Ministerstwo Oświaty
kindergartens
nurseries
pre-school education
female religious congregations
education law
anti-religious activities
communist regime
repression against religious orders
Polish People's Rebuplic
the Ministry of Education
Opis:
Władze komunistyczne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dążyły do laicyzacji systemu oświaty i wychowania, począwszy od najniższego poziomu edukacyjnego, jakim były przedszkola. W ramach antykościelnej i antyzakonnej polityki wyznaniowej państwa, placówki wychowania przedszkolnego prowadzone przez żeńskie zgromadzenia zakonne poddane zostały procesowi stopniowej likwidacji w pierwszych dwóch powojennych dekadach. Ograniczanie niezależnych od panującej ideologii podmiotów, biorących dotąd udział w tworzeniu sieci placówek wychowania przedszkolnego, skutkowało w warunkach niedemokratycznego, totalitarnego systemu politycznego, narzuceniem monopolu państwa na organizowanie, prowadzenie i nadzór nad placówkami wychowania przedszkolnego, co sprzyjać miało skuteczniejszej indoktrynacji wychowanków. Jednym z instrumentów realizacji wytyczonego celu stało się prawo oświatowe. Choć do 1961 r. oficjalnie obowiązywały przedwojenne ustawy oświatowe z 1932 r., w praktyce już w latach czterdziestych rozpoczęło się eliminowanie zgromadzeń zakonnych z obszaru wychowania dziecka w wieku przedszkolnym. Zjawiska tego nie powstrzymały protesty przełożonych zakonnych i hierarchii Kościoła, powołujące się na ratyfikowaną przez rząd PRL międzynarodową konwencję w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty, w myśl której, oprócz państwowych przedszkoli działać mogły również „inne”, niepaństwowe placówki oświatowo-wychowawcze. Pomimo braku przeszkód prawnych, zgromadzenia zakonne nie mogły reaktywować działalności w zakresie prowadzenia placówek wychowania przedszkolnego.
Polish communist authorities of the People's Republic sought to secularization of education system, starting from the lowest level of education, namely kindergartens. As part of the anti-Church state religious policy, kindergartens run by female religious congregations were gradually eliminated in the first two postwar decades. Restricting independent of the ruling ideology entities that had been contributing up to that moment to preschool education institutions, resulted, in an undemocratic, totalitarian political system, in the monopoly of the state on organizing, conducting and supervising the institutions of preschool education, which would encourage more effective indoctrination of pupils. The education law became one of the instruments to implement the objective. Although until 1961 a pre-war educational Act of 1932 officially was still in force, in practice since the forties the state began to move religious congregations away from responsibility of raising a child of a preschool age. This phenomenon was not stopped by protests of superiors from religious congregation and hierarchy of the Church who claimed that the Polish government ratified international convention against discrimination in education, according to which, apart from state-run kindergartens there could also be “other” non-state educational institutions. Despite the absence of legal obstacles, religious congregations could not revive the business of conducting pre-school education.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2015, 18; 311-333
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przystosowanie i opór żeńskich zgromadzeń zakonnych wobec władz komunistycznych w Polsce. Zarys problemu
Nuns’ participation and their role in creating an anti-communism attitude of resistance in People’s Republic of Poland
Autorzy:
Mirek, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887813.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
communist regime
totalitarianism
atheisation
anti-communist resistance
the church
congregations
nuns
reżim komunistyczny
totalitaryzm
ateizacja
opór antykomunistyczny
kościół
zakony
zakonnice
Polska Rzeczpospolita Ludowa
PRL
prawo wyznaniowe
relacje państwo - kościół
stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi
Wolność sumienia i religii
wolność sumienia i wyznania
Opis:
W okresie reżimu komunistycznego w Polsce we wszystkich praktycznie obszarach życia istniały dwie postawy społeczne: przystosowanie i opór. Zewnętrznym przejawom przystosowania, towarzyszyło zachowanie suwerenności wewnętrznej i zdolności do stawiania oporu, przynajmniej wobec niektórych cech systemu czy kierunku działania władz. Antykomunistyczny opór dotyczył wszystkich warstw i grup społecznych. Podejmowany był nie tylko przez zbrojne podziemie ale także przez znaczną część polskiego społeczeństwa. Był ukierunkowany przede wszystkim na kwestie wolności wyznawania religii, naruszania wartości tradycji narodowej, czy wobec ograniczania wolności przekonań i wypowiedzi. Walka z zakonami należała do głównych celów większości reżimów, które kiedykolwiek walczyły z Kościołem. Katolicy byli traktowani jako obywatele drugiej kategorii, zakonnice natomiast jak obywatele trzeciej kategorii, nieustannie spychane na margines życia społecznego, pozbawiane nie tylko możliwości awansu społecznego, ale przede wszystkim podstawowych praw i swobód obywatelskich gwarantowanych przez Konstytucję. Systematycznie pozbawiano siostry prowadzenia działalności apostolskiej i swobodnego podejmowania pracy zawodowej, odmawiano możliwości zdobycia wykształcenia, korzystania z świadczeń socjalnych takich jak ochrona zdrowia, ubezpieczenia społeczne czy świadczenia emerytalne, instrumentalnie wykorzystywano przepisy podatkowe. Planowa ateizacja dotknęła wszystkie obszary działalności wspólnot zakonnych. Przyjmowała ona charakter rozwiązań instytucjonalno-prawnych. Walka z działalnością zakonów dokonywana była „w majestacie prawa”. W okresie od 1949 do 1967 zlikwidowano ponad 80 szkół zakonnych, 263 domy dziecka, 680 przedszkoli, 73 świetlice, 46 żłobków. Z 276 szpitali, w których siostry pracowały do roku 1967 zostały tylko w 93. Szpitale zakonne upaństwowiono. W celu skutecznej obrony zakonów, z inicjatywy Prymasa Wyszyńskiego zapoczątkowano instytucjonalne formy współpracy zgromadzeń zakonnych. Narzędziem represyjnej polityki państwa, prowadzonej w stosunku do zgromadzeń zakonnych była Ustawa o przejęciu „dóbr martwej ręki” z 20 marca 1950 r. mająca na celu ograniczenie bazy materialnej zakonów, wprowadziła stan prawny, w którym zgromadzenia zakonne traciły własne ziemie i gospodarstwa, będące podstawą utrzymania wielu wspólnot zakonnych, a zwłaszcza nowicjatów i domów formacyjnych. Afirmacja, przystosowanie, opór, opozycyjność – wszystkie te postawy występowały jednocześnie i we wzajemnym powiązaniu. Zakonnice, tak jak całe społeczeństwo, zmuszone do milczenia i respektowania narzuconych reguł, przystosowały się do nich, jednocześnie broniły pewnego zakresu autonomii i próbowały ją poszerzać. Dzieje PRL można przedstawić jako proces zmagania się między aparatem władzy a społeczeństwem, w którym to zmaganiu zmieniają się obie strony.
From 1944 when Poland was under the communism rule two kind of attitudes existed in polish society – adaptation and resistance. Affirmation, adjustment, resistance and opposition – those attitudes were appearing at the same time and were related to each other. Anti-communist resistance in People’s Republic of Poland applied to every class and group of society. The resistance was especially directed into a restrict feature limiting a freedom to profess religion, damaging a value of national tradition or limiting a freedom to speech and beliefs. In August 1949 “ A decree of protection of freedom of conscience and denomination” was issued. Technically this document, was meant to create a lawful guarantee of freedom of denominations in Poland. In reality some of the regulations were used by the different authorities to both make Church’s life more difficult and to repress clergy and secular people. The Catholics in Poland were treated as a second category citizens ( limited with their capability to get promotion, even if they kept a loyal attitudes) but nuns were treated even worst as a third category citizens, being continuously pushing to the dregs of social live, without not only any chance to get promotion but also without the fundamental rights and freedom guarantee to every Poles by the Constitution. In further perspective the communist government planned to gradually limited congregations work, created closed enclaves and aimed to completely liquidate nuns work. The right person for the Church happened to be a cardinal Stefan Wyszyński a Primate of Poland. Thanks to an inflexible attitudes of cardinal Wyszyński and his Non possumus the authorities were unable to fulfill the program of “loyality” in Catholic Church in Poland. The Primate tried to show nuns a new perspective of work and was looking for methods to defend and kept monastic life in Poland. The Episcopal was protecting monastic live. It was aware that battle with religious orders was a part of a main repertoire among most of the regime which at any time undertake a battle with Church. The history of People’s Republic of Poland might be describe as a process of struggle between the authorities and society where both sides were changing under influence of this struggle.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2012, 15; 217-233
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies