Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "communist security" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-29 z 29
    Tytuł:
    Działania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w odpowiedzi na wydarzenia uznawane za cuda w latach 1946–1953
    Activities of communist security structures in response to the events considered miracles in the years 1946-1953
    Autorzy:
    Bączek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395249.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    religious folk
    communist security apparatus
    Catholic Church
    miracles
    Opis:
    The communist authority in Poland monitored events identified in the category of miracles, regardless of whether they were recognized by the Catholic Church as miracles or not. The Ministry of Public Security saw these phenomena as an active method of hostile activities on the part of the clergy.The repression of people who disseminated information about such events started at the end of 1948 started. All forms of MPS activities – creation of groups of secret informants, psychic pressure, brutal pacification meetings, arrests and questionings – were used. There were also cases of people who disseminated information about the miracles been placed in psychiatric hospitals. Preserved documents of the MPS are not proof of the truth of miracles, but they do form evidence of the destructive will by the Communists towards all expressions of religiosity.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2014, 21; 279-290
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An outline of the actions of the communist security apparatus against the Ukrainian population in Ziemia Lubuska in 1947-1989
    Zarys działań komunistycznego aparatu bezpieczeństwa wobec ludności ukraińskiej na Ziemi Lubuskiej w latach 1947-1989
    Autorzy:
    Słabig, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450271.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Ziemia Lubuska
    communist security
    apparatus
    Ukrainian people
    komunistyczny aparat bezpieczeństwa
    ludność ukraińska
    Opis:
    Settled a/er the “Vistula” Operation in Ziemia Lubuska, the Ukrainian population was supervised by the communist security apparatus. All displaced people were subjected to surveillance, irrespective of the degree of loyalty to the new authority. Operational work on Ukrainians was conducted with varying intensity throughout all the period of the People’s Republic of Poland. e actions taken were not only aimed at “neutralizing” anti-systemic behavior but also accelerating the integration and assimilation processes. The repression of the Ukrainian population, the reduction of contacts with the compatriots abroad, and the paralysis of social and religious activity were to become effective means of accelerating the loss of national, cultural and religious diversity.
    Osiedlona po akcji „Wisła” na Ziemi Lubuskiej ludność ukraińska poddana została nadzorowi przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. Inwigilowano wszystkich przesiedleńców, bez względu na wykazywany stopień lojalności wobec nowej władzy. Praca operacyjna wobec Ukraińców była prowadzona z różnym natężeniem w całym okresie Polski Ludowej. Podejmowane działania miały na celu nie tylko „zneutralizować” zachowania antysystemowe, ale też przyspieszyć procesy integracyjne i asymilacyjne. Represjonowanie ludności ukraińskiej, ograniczenie kontaktów z rodakami za granicą, a także paraliżowanie działalności społecznej i religijnej miało stać się skutecznym środkiem przyspieszającym utratę odrębności narodowej, kulturowej i wyznaniowej.
    Źródło:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2017, 7; 137-204
    2084-848X
    Pojawia się w:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POWIATOWY URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO W SIERPCU WOBEC KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W LATACH 1945–1956
    POVIAT OFFICE OF PUBLIC SECURITY IN SIERPC TOWARDS THE CATHOLIC CHURCH IN THE YEARS 1945–1956
    Autorzy:
    Celmer, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/491347.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    komunistyczny aparat bezpieczeństwa
    relacje państwo-Kościół katolicki
    stalinizm
    powiat sierpecki
    Sierpc
    communist security apparatus
    the state-Church relations
    Stalinism
    Sierpc poviat
    Opis:
    Prezentowany artykuł przestawia działania jakie prowadził Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Sierpcu wobec Kościoła Rzymskokatolickiego w latach 1945–1956. Działania te miały głównie charakter tajny. Polegały na inwigilowaniu duchowieństwa, zwalczaniu i ograniczaniu jego wpływów na wiernych oraz przeciwdziałaniu uroczystościom religijnym. Kościół w tym okresie został poddany trudnej próbie, gdyż w Polsce istniał totalitaryzm stalinowski.
    The presented article presents the activities carried out by the Poviat Public Security Office in Sierpc towards the Roman Catholic Church in the years 1945–1956. These activities were mainly secret. They consisted in surveillance of the clergy, combating and limiting its influence on the faithful and preventing religious ceremonies. The Church was subjected to a difficult test during this period, as Stalinist totalitarianism existed in Poland.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2020, 2(263); s. 29-40
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu (1944-1948)
    Autorzy:
    Charczuk, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631464.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Southern Podlachia, anti-communist resistance, fighting the anti-communist underground activity by the Polish security service
    ruch oporu, Podlasie, WiN, PAS, NSZ
    Opis:
    Przez Południowe Podlasie rozumiem tereny, które administracyjnie, politycznie i etnicznie dzisiaj należą do województwa mazowieckiego, stanowiąc jego wschodnią część, i województwa lubelskiego. Przebieg działań wojennych na froncie wschodnim w lipcu i sierpniu 1944 r. wywarł duży wpływ na losy konspiracji antykomunistycznej na terenie Południowego Podlasia. Nasycenie terenu Podlasia żołnierzami ACz pod koniec 1944 r. nie sprzyjało uaktywnieniu się podziemia. Uznanie rządu komunistycznego przez aliantów stworzył dla Polski nowy wizerunek na forum międzynarodowym. Znalazło toodbicie w postrzeganiu sytuacji politycznej w dowództwie podziemia. Stąd też w sierpniu 1945 r. płk Jan Rzepecki wydał rozkaz rozwiązujący Delegaturę Sił Zbrojnych. W związku z nową sytuacją polityczną w Europie i Polsce 2 września 1945 r. została powołana nowa organizacja konspiracyjna Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, która miała mieć charakter cywilny, polityczny, a nie wojskowy. W sumie w wyniku działalności podziemianiepodległościowego na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 zginęło ok. 900 osób, w tym w powiecie łukowskim-95, siedleckim-135, sokołowskim-98, węgrowskim-66, bialskim-282 i radzyńskim-130 osób. Podziemie niepodległościowe według moich obliczeń przeprowadziło ok. 1500 akcji wymierzonych w dezorganizację systemu władzy komunistycznej. Znalazły się wśród nich akcje spektakularne, np. akcja przeprowadzona przez oddział Leona Taraszkiewicza ps. „Jastrząb” 17 lipca 1946 r., kiedy partyzanci zatrzymali samochód z siostrą Bolesława Bieruta-Zofią Malewską z rodziną. Działalność zbrojna podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu 1944-1948 zebrała krwawe żniwo po obu stronach barykady politycznej. Z rąk komunistów w powiecie sokołowskim zginęło ok. 240 osób, w powiecie siedleckim w latach 1944-1954 straty wyniosły 430 osób, w powiecie radzyńskim ok. 120 osób, w powiecie włodawskim ponad 1300 osób. W sumie z rąk władzy komunistycznej zginęło na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 ok. 2 500 osób. Do tego trzeba doliczyć ofiary ludowego wymiaru sprawiedliwości, który skazał na karę śmierci 100 osób, co nam daje 2 600 ofiar komunizmu na Podlasiu. Jeżeli do sumy 176 ofiar komunizmu doliczymy ok. 900 osób zabitych z rąk podziemia niepodległościowego, otrzymamy ofiary w liczbie ok. 3 500 osób. Jest to cena jaką zapłaciło społeczeństwo Południowego Podlasia w czasie walki o władzę w latach 1944-1948.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu (1944-1948)
    Autorzy:
    Charczuk, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631671.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Southern Podlachia, anti-communist resistance, fighting the anti-communist underground activity by the Polish security service
    ruch oporu, Podlasie, WiN, PAS, NSZ
    Opis:
    The Southern Podlachia is understood as the area which administratively, politically and ethnically nowadays belongs to the Masovia Voivodeship, constituting its eastern part and Lublin Voivodeship. Course of military actions alongside the eastern front in July and August 1944 had a great impact on the future of the anti-communist conspiracy in the Southern Podlachia. Saturation of the area of Podlachia with the Red Army soldierstowards the end of 1944 did not encourage the activation of the resistance. The acceptance of the communist government by the Allies created a new image of Poland at an international forum. This was reflected by the perception of the political situation in the resistance leadership. Therefore already in August 1945, col. Jan Rzepecki gave an order to disband the Armed Forces Delegation. On account of a new political situation in Europeand Poland on the 2nd of September 1945, a new conspiracy organisation, Freedom and Independence, became constituted; it was expected to have a civil and political, and not military, nature. Overall, as a result of the activities of the independence resistance movement in the Southern Podlachia around 900 people were killed in 1944-1948, including 95 in the district of Łuków, 135 in the district of Siedlce, 98 in the district of Sokołów, 66 in the district of Węgrów, 282 in the district of Biała Podlaska and 130 in the district of Radzyń. According to my calculations the resistance movement conducted around 1500 actions targeting disorganisation of the communist authorities’ system. Spectacular actions were found amongst them, i.e. the action lead by the troops of Leon Taraszkiewicz, alias “Jastrząb”, on the 17th of July 1946, when the partisans stopped the car with Bolesław Bierut’s sister, Zofia Malewska, and her family. Military activities of the anti-communist resistance in the Southern Podlachia 1944-1948 ended in bloody harvest on both sides of the political barricade. Around 240 people were killed at the hands of the communists in the district of Sokołów; the losses of people in the district of Siedlce in 1944-1954 amounted to 430, in the district of Radzyń around 120 people, in the district of Włodawa more than 1300 people. Overall, around 2500 people died at the hands of the communist authorities in the Southern Podlachia between 1944 and 1948. It is necessary to add to that the victims of the people’s judicature, which condemned to death penalty 100 people, which gives us 2600 victims of communist in Podlachia. If to the sum of the communism victims we addaround 900 people killed at the hands of the resistance movement, we will get a number of victims of around 3500 people. This is the price the society of the Southern Podlachia paid during the fights for power between 1944 and 1948.
    Przez Południowe Podlasie rozumiem tereny, które administracyjnie, politycznie i etnicznie dzisiaj należą do województwa mazowieckiego, stanowiąc jego wschodnią część, i województwa lubelskiego. Przebieg działań wojennych na froncie wschodnim w lipcu i sierpniu 1944 r. wywarł duży wpływ na losy konspiracji antykomunistycznej na terenie Południowego Podlasia. Nasycenie terenu Podlasia żołnierzami ACz pod koniec 1944 r. nie sprzyjało uaktywnieniu się podziemia. Uznanie rządu komunistycznego przez aliantów stworzył dla Polski nowy wizerunek na forum międzynarodowym. Znalazło toodbicie w postrzeganiu sytuacji politycznej w dowództwie podziemia. Stąd też w sierpniu 1945 r. płk Jan Rzepecki wydał rozkaz rozwiązujący Delegaturę Sił Zbrojnych. W związku z nową sytuacją polityczną w Europie i Polsce 2 września 1945 r. została powołana nowa organizacja konspiracyjna Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, która miała mieć charakter cywilny, polityczny, a nie wojskowy. W sumie w wyniku działalności podziemianiepodległościowego na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 zginęło ok. 900 osób, w tym w powiecie łukowskim-95, siedleckim-135, sokołowskim-98, węgrowskim-66, bialskim-282 i radzyńskim-130 osób. Podziemie niepodległościowe według moich obliczeń przeprowadziło ok. 1500 akcji wymierzonych w dezorganizację systemu władzy komunistycznej. Znalazły się wśród nich akcje spektakularne, np. akcja przeprowadzona przez oddział Leona Taraszkiewicza ps. „Jastrząb” 17 lipca 1946 r., kiedy partyzanci zatrzymali samochód z siostrą Bolesława Bieruta-Zofią Malewską z rodziną. Działalność zbrojna podziemia antykomunistycznego na Południowym Podlasiu 1944-1948 zebrała krwawe żniwo po obu stronach barykady politycznej. Z rąk komunistów w powiecie sokołowskim zginęło ok. 240 osób, w powiecie siedleckim w latach 1944-1954 straty wyniosły 430 osób, w powiecie radzyńskim ok. 120 osób, w powiecie włodawskim ponad 1300 osób. W sumie z rąk władzy komunistycznej zginęło na Południowym Podlasiu w latach 1944-1948 ok. 2 500 osób. Do tego trzeba doliczyć ofiary ludowego wymiaru sprawiedliwości, który skazał na karę śmierci 100 osób, co nam daje 2 600 ofiar komunizmu na Podlasiu. Jeżeli do sumy 176 ofiar komunizmu doliczymy ok. 900 osób zabitych z rąk podziemia niepodległościowego, otrzymamy ofiary w liczbie ok. 3 500 osób. Jest to cena jaką zapłaciło społeczeństwo Południowego Podlasia w czasie walki o władzę w latach 1944-1948.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poles in Suceava County during Nicolae Ceausescu’s nationalist-communist regime. Contributions
    Autorzy:
    Hrenciuc, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2178794.pdf
    Data publikacji:
    2023-02-01
    Wydawca:
    Instytut im. gen. Władysława Andersa
    Tematy:
    Romania
    Security
    communist regime
    Nicolae Ceaușescu
    Poles
    Opis:
    This study was carried out on the basis of the original documents discovered during the research carried out in the Archives of the National Council for the Study of Security Archives in Bucharest (ACNSAS), Romania. The analysis of these documents shows us the fact that the Poles from Suceava county (Romania) were monitored by the Securitate during the nationalist-communist regime of Nicolae Ceaușescu. Officially, Romania and Poland were allies within the political-military alliance called the Warsaw Treaty Organization. The totalitarian regime led by Nicolae Ceaușescu was extremely conservative and restrictive towards the groups of cohabiting nationalities (national minorities), repressing and discouraging any form of expression of ethnic-national and religious identity. The Poles were no exception to the measures adopted by the regime, although the Hungarians were especially targeted by the policies of the communist regime in Romania. The documents analyzed in the present study reflect the official position of the regime towards the Polish community in Suceava County, as well as the efforts made by the diplomats of the Republic of Poland accredited in Romania to stimulate the efforts of their compatriots to preserve their language, traditions and school without the process of ethnic homogenization. In this case, the Roman Catholic Church, the school, the teachers of Polish ethnicity were the opinion leaders of the Polish communities in Solonețu Nou, Pleșa and Poiana Micului.
    Źródło:
    Polonia Inter Gentes; 2022, 3; 71-87
    2719-8871
    2956-3224
    Pojawia się w:
    Polonia Inter Gentes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Raport "O służbie bezpieczeństwa publicznego" z 1946 roku
    Autorzy:
    Majchrzak, Grzegorz
    Kopka, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477208.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    report
    1946
    resistance movement
    cursed soldiers
    damned soldiers
    anti-communist resistance
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 1(3); 251-261
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Światy przeciwstawne: komunistyczna bezpieka wobec podziemia niepodległościowego
    Autorzy:
    Kurtyka, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477301.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    cursed soldiers
    accursed soldiers
    damned soldiers
    resistance movement
    anti-communist resistance
    Security Service
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2004, 1(5); 11-21
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Functioning of the Security Service in Starachowice in Regards to the Roman Catholic Church from 1945-1956 (the creation and the structure of the office, officers, agency)
    Działania PUBP w Starachowicach wobec Kościoła rzymskokatolickiego w latach 1945-1956 (Utworzenie i struktura urzędu, funkcjonariusze, agentura)
    Autorzy:
    Słodkowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560603.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    Strachowice
    security forces
    communist repression
    Department of Security Services
    Stalinist period.
    Starachowice
    bezpieka
    represje komunistyczne
    Urząd Bezpieczeństwa
    okres stalinowski.
    Opis:
    This article is the first part of a work discussing the functioning of the security service in Starachowice against the Roman Catholic Church during the years 1945-1956. It shows the creation and structure of the District Security Office in Starachowice, along with a brief description of the area in which it functioned. The author also focused on the presentation of executives and employees in the unit mentioned above. Recruitment by the Staracho-wicka secret police and its business operation against the Roman Catholic Church are also described.
    Artykuł jest pierwszą częścią pracy omawiającej działania Aparatu Bezpieczeństwa w Starachowicach wobec Kościoła rzymskokatolickiego w latach 1945-1956. Ukazuje on utworzenie i strukturę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Starachowicach wraz z krótką charakterystyką terenu, na którym funkcjonował. Autor skupił się również na prezentacji kadry kierowniczej i zatrudnionych we wspominanej jednostce. W artykule podkreślono rolę tych funkcjonariuszy, którzy zajmowali się zwalczaniem i inwigilacją duchowieństwa oraz ludzi wierzących. Opisano również agenturę zwerbowaną przez starachowicką bezpiekę i jej działalność wymierzoną przeciwko Kościołowi rzymskokatolickiemu.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2016, 23; 73-100
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Dyskusja] Aparat bezpieczeństwa publicznego w walce z polskim podziemiem niepodległościowym
    Autorzy:
    Balbus, Tomasz
    Kułak, Jerzy
    Kurtyka, Janusz
    Nawrocki, Zbigniew
    Ostasz, Grzegorz
    Zblewski, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477609.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    cursed soldiers
    accursed soldiers
    damned soldiers
    resistance movement
    anti-communist resistance
    security service
    discussion
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2004, 1(5); 23-59
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komunistyczny aparat represji wobec ezoteryków i ugrupowań ezoterycznych – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze
    Autorzy:
    Łagosz, Zbigniew
    Hess, Karolina Maria
    Krok, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44746871.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    communist apparatus of repression
    invigilation of Security Services
    Western esotericism
    esoteric circles in Poland
    Opis:
    The article analyzes the methodological and source-related issues related to the research on the surveillance of esoteric circles by the communist apparatus of repression. The first part is focused on explaining the broad concept of the repressive apparatus, as well as the presentation of the chronology of the institutions that created it. Next, the article explains the use of the term esotericism in the context of academic research and the range of meanings of the term in the study of esoteric groups in the period under study in Poland. It also presents a review of previous studies focused on the subject of the invigilation of esoteric circles. The main part of the article focuses on the arrangement of existing sources for such a large-scale research project, as well as on various methodological problems related to the specificity of the researched archival documents.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2023, 1/287; 203-218
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vinctis non victis. Wybrane implikacje zbrodni katyńskiej z 1940 r. Przeszłość i współczesność
    Autorzy:
    Glugla, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1931496.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Security apparatus
    Katyn
    20th century
    communist regime
    archives of the Institute of National Remembrance (IPN)
    Opis:
    In the spring of 1940, the Soviets massacred thousands of Polish officers who were in Soviet camps, and buried them in mass graves in Katyn. In 1943 Nazi Germany officially informed the world about this massacre. The communists ruthlessly tried to blame the Germans. Polish representatives went to Katyn. They were eyewitnesses to the discovery of the truth about the mass murder. Each of the Polish delegates was then harassed by the security apparatus. The lie promoted by the communist regime for half a century was only revealed in 1989. Families of the murdered officers were also victims for decades. With the breakup of the Soviet Union and the wave of perestroika (restructuring) in 1990, on the next anniversary of the crime the Soviet press agency reported for the first time in history that the Soviet NKVD was responsible for the murder of these Polish officers. The Katyn massacre was, and is, intertwined with politics.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2020, 4(28); 101-126
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w latach 60. i 70. XX wieku w dokumentach Służby Bezpieczeństwa
    Teachers’ pilgrimage movement to Jasna Góra monastery in the 1960s and 1970s in the documents of the Security Service
    Autorzy:
    Durka, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/549576.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    pielgrzymki
    Kościół
    partia komunistyczna
    Służba Bezpieczeństwa
    nauczyciele
    klasztor
    Pilgrimages
    Church
    communist party
    Security Service
    teachers
    monastery
    Opis:
    The first teachers' pilgrimages to Jasna Góra were organized at the turn of 19th and 20th centuries. Despite numerous obstacles associated with political divisions, attempts were made to intensify this movement after the restoration of Polish independence. The first all-Polish pilgrimage of teachers took place in 1937. However, the organization of such journeys was impossible during the Second World War. After the war teachers' pilgrimages to Jasna Góra were in turn regarded as serious threats for the secularization and indoctrination of the society in a People’s Poland controlled by the communist party. The number of pilgrims along with their age and sex were thus under constant surveillance. The sermons and papers presented at the conferences were also carefully analyzed. They almost always related to current social issues, relations between the state and the Church, and the internal policies of the Polish People's Republic government. In the conditions of strong censorship and information monopoly of the state authorities, the pilgrimages arranged as rallies or days of prayers were breaking the exclusivity of the communist party in shaping the image of socio-political reality in the group of teachers and educators. The Security Service kept records of their actions.
    Pierwsze pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę miały miejsce na przełomie XIX i XX wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, mimo licznych trudności związanych z podziałami politycznymi, starano się zintensyfikować ten ruch. Pierwsza ogólnopolska pielgrzymka nauczycieli odbyła się w 1937 roku. II wojna światowa uniemożliwiała zorganizowany ruch pielgrzymkowy. Po wojnie, w Polsce Ludowej rządzonej przez partię komunistyczną, pielgrzymowanie nauczycieli na Jasną Górę było traktowane jako realne zagrożenie dla działań związanych z laicyzacją i indoktrynacją społeczeństwa. Dlatego kontrolowano liczby uczestników, uważnie analizowano treść kazań i referatów wygłaszanych podczas konferencji. Niemal zawsze odnosiły się one zarówno do aktualnej problematyki społecznej, relacji państwo – Kościół, jak i do polityki wewnętrznej rządu PRL-u. W warunkach silnej cenzury i monopolu informacyjnego władz państwowych pielgrzymki organizowane pod hasłem zjazdu czy dni modlitw przełamywały wyłączność partii komunistycznej na kształtowanie obrazu rzeczywistości społeczno-politycznej w środowisku nauczycieli i wychowawców. Służba Bezpieczeństwa (SB) dokumentowała swoje działania.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2016, 2/2; 161-175
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Zdunek. Od „zawodowego rewolucjonisty” do „elementu reakcyjnego”. Biografia działacza
    Wladyslaw Zdunek. From a "professional revolutionary" to "reactionary element". Biography of activist
    Autorzy:
    Drabik, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488137.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Komunistyczna Partia Polski
    Polska Partia Robotnicza
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Służba Bezpieczeństwa
    działacz komunistyczny
    Communist Party of Poland
    Polish Workers' Party
    Polish United Workers' Party
    Security Service
    a communist activist
    Opis:
    The life of Wladyslaw Zdunek was full of radical changes. He fought with the communists in the Polish-Soviet War in 1920. A few years later he became a union activist in the Communist Party. During the whole period until the outbreak of second world war in various ways to support institutions that sympathized with the Communists. He was stopped many times by the Polish police, also he sat for it in prison. Although became an important person in the communist party in the Lublin province it is his character traits didn't let him the political career. He was quickly sidelined track. It caused more reasons for dissatisfaction. For the communist police became the enemy, which under surveillance and observed. His life is an example of that in the communist period did not really mattered education, but acquaintances in the elite party nomenclature. Although his life you can find many examples of typical careerism, however, character traits and attitudes instability did not allow him on achieving any successes
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 103-115
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z Krasnosielca do Sopotu. Wokół przestępczej działalności funkcjonariusza UB Henryka Wyszomirskiego
    From Krasnosielc to Sopot. Around the Criminal Activity of the Ministry of Public Security (UB) Officer Henryk Wyszomirski
    Autorzy:
    Rabant, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27316728.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    independence underground
    communist crimes
    Maków District
    Ministry of Public Security
    Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
    podziemie niepodległościowe
    zbrodnie komunistyczne
    powiat makowski
    Opis:
    Niniejszy tekst poświęcony jest losom pochodzącego z Krasnosielca Henryka Wyszomirskiego (1921–2014), ochotnika w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r., następnie żołnierza Armii Krajowej i w końcu – po wkroczeniu Armii Czerwonej w styczniu 1945 r. – funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1945–1947. Zwalczał on czynnie swych byłych kolegów, którzy w nowej rzeczywistości politycznej sprzeciwiali się dominacji sowieckiej nad Polską i podjęli walkę z komunistami. Przypadek sprawił, że zarówno Wyszomirski, jak dwie ofiary jego ubeckiej działalności mieszkali od końca lat pięćdziesiątych w Sopocie. W artykule zaprezentowano skalę zbrodni popełnionych przez aparat bezpieczeństwa po 1945 r. na terenie powiatu makowskiego, jak też próby ich tuszowania. Dodatkowo wskazano, gdzie znajdować się mogą ciała ofiar lokalnego UB. Wyszomirski nigdy nie poniósł pełnej odpowiedzialności za czyny popełnione podczas służby w komunistycznej bezpiece, wyjąwszy skazanie w 1947 r. na karę pięciu lat pozbawienia wolności za gwałt na zatrzymanej i przywłaszczenie gotówki. Zmarł w Sopocie w 2014 r. i spoczywa na jednym z sopockich cmentarzy, podobnie jak jedna z jego ofiar. Postać Wyszomirskiego została zaprezentowana w filmie Jerzego Zalewskiego Historia Roja, traktującym o walce, którą z komunistami na północnym Mazowszu prowadził Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój” (1925–1951).
    This text is devoted to the fate of Henryk Wyszomirski (1921–2014), who came from Krasnosielec, a volunteer in the September 1939 campaign, then a soldier of the Home Army and finally, after the entry of the Red Army in January 1945, the functionary of the Department of Security in 1945–1947. He actively fought against his former colleagues from the anti-German underground, who in the new political reality opposed the Soviet domination over Poland and took up arms against the communists. By coincidence, Wyszomirski and the two victims of his spying activities lived in Sopot from the end of the 1950s. The article presents the scale of crimes committed by the security apparatus after 1945 in the Maków District, as well as attempts to cover them up. Additionally, it indicates where the bodies of local UB victims may be found. Wyszomirski was never held fully accountable for the crimes committed during his service in the communist security apparatus, except for his sentencing to 5 years’ imprisonment in 1947, for raping a detainee and appropriating cash. He died in Sopot in 2014 and was interred in the municipal cemetery there, as does the body of one of his victims. Henryk Wyszomirski was presented in the film Historia Roja, directed by Jerzy Zalewski, which deals with Mieczysław Dziemieszkiewicz’s ‘Roj’ (1925–1951) fight against the communists in northern Mazovia.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 618-641
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Faces of Estonian Sovietisation: A Look Back. Notes on the publication: Sovietisation and violence: the case of Estonia. 2018. Tartu: University of Tartu Press, ed. Meelis Saueauk, Toomas Hiio. Proceedings of the Estonian Institute of Historical Memory. Eesti Mälu Instituudi toimetised 1 (2018). 335 pp. ISBN 9789949778249. ISSN 2613–5981
    Autorzy:
    Bułhak, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2108336.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Sovietisation
    Sovietisation and violence
    Communism
    Estonia
    Estonian history 1917–1990
    forced resettlement
    Estonian political emigration
    active measures
    Communist repression apparatus
    security apparatus
    CPSU
    Communist Party of the Soviet Union
    Estonian Communist Party
    Soviet occupation
    Baltic countries
    south Scandinavia
    Opis:
    This article critically discusses the publication entitled Sovietisation and violence: the case of Estonia, edited by Meelis Saueauk and Toomas Hiio, published in 2018 by the University of Tartu Press as the first volume of the Proceedings of the Estonian Institute of Historical Memory series. The author of this article refers in detail to several of the studies and articles published in the volume, most of which were written by researchers associated with its publisher, the Estonian Institute of Historical Memory. In terms of content, as the reviewer notes, the publication’s aim is to introduce the international academic reader to the topic of the forced Sovietisation of Estonia in the 20th century. The author will attempt to assess to what extent the discussed volume lives up to the hopes placed in it. Overall, he concludes that despite all the errors and omissions noted, the publication’s desired aim was achieved, while also showing the above-named institution’s potential as a scholarly research unit with ambitions reaching beyond the local academic market.
    Źródło:
    Institute of National Remembrance Review; 2021-2022, 3; 371-397
    2658-1566
    Pojawia się w:
    Institute of National Remembrance Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozpracowanie Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej „Warta” przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu
    Autorzy:
    Łuczak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478497.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    cursed soldiers
    accursed soldiers
    damned soldiers
    resistance movement
    anti-communist resistance
    WSGO "Warta"
    Greater Poland
    security service
    WUBP Poznań
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2004, 1(5); 61-80
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Represje o charakterze personalnym wymierzone w duchownych Kościoła rzymskokatolickiego w Rzeszowskiem w latach 1944-1968
    THE REPERCUSSIONS ABOUT PERSONAL CHARACTER THAT ARE AIMED AT PRIESTS OF ROMAN CATHOLIC CHURCH IN THE RZESZÓW VOIVODSHIP IN PERIOD FROM 1944 TO 1968
    Autorzy:
    Rak, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490178.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    represje
    Kościół katolicki duchowieństwo
    komunizm
    aparat bezpieczeństwa
    władza ludowa
    repressions
    Catholic Church
    priesthood
    communism
    security apparatus
    communist authorities in Poland
    Opis:
    This article presents the array of methods which was used by communists in order to break the power and decrease the rank and role of Catholic Church in Rzeszów voivodship. Communists did it in special way like attacking directly into individuals-priests (there were personal repressions against them) who shaped the Catholic Church. This is an outline which includes selected forms of repressions, for example: legal case and imprisonment caused by priestly activity, attempt of discrediting as well as the fol-lowing cases: battery, intimidations and blackmail. An outline is based on records which are held in archive of Institute of National Remembrance in Rzeszow (reports, infor-mation, some notes, some studies, dispatches and reports which come from substructures of security apparatus and others materials which are developed by security service (pro-ceedings, investigative dossiers, and different kinds of characteristics etc.) The inquiry carried out in archive of Institute of National Remembrance in Rzeszow complement ma-terials which are held in State Archive in Rzeszow (documents developed by different Religious Departments).
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 247-273
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Likwidacja zgrupowania Narodowych Sił Zbrojnych Henryka Flamego „Bartka” w 1946 roku – próba rekonstrukcji działań aparatu bezpieczeństwa
    Autorzy:
    Kurpierz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477962.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Henryk Flame "Bartek"
    cursed soldiers
    accursed soldiers
    damned soldiers
    resistance movement
    anti-communist resistance
    NSZ
    National Armed Forces
    security service
    reconstruction
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2004, 1(5); 107-132
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowni katoliccy zaangażowani w działalność obwodu buskiego "Służba Wolnej Polsce" w świetle dokumentów aparatu bezpieczeństwa
    Catholic priests engaged in the activity of Busko district " Service to the Free Poland" inthe lignt of documents of the security apparatus
    Autorzy:
    Trepka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1218095.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    duchowni
    Służba Wolnej Polsce
    ks. Stanisław Połetek
    diecezja kielecka
    aparat bezpieczeństwa
    urząd bezpieczeństwa
    dyktatura komunistyczna
    PRL
    indoktrynacja
    clericals
    Service Free Poland
    P. Stanisaw Połetek
    diiocese of Kielce
    security apparatus
    Security Service
    communist dictatorschip
    indoctrination
    Opis:
    Działalność księży Stanisława Połetka oraz Stefana Rzemieńca stanowiła przykład bezkompromisowej walki z dyktaturą komunistyczną w Polsce. Byli oddanymi sługami nauki Kościoła katolickiego oraz obrońcami suwerenności i demokracji. Zapłacili za to wysoką cenę. Skazani na kary bezwzględnego pozbawienia wolności mieli poddać się indoktrynacji Polski „ludowej”. W latach 1949-1955 duchowni stanowili cel numer jeden dla władz partyjno-państwowych, których próbowano zmarginalizować za wszelką cenę, m.in. poprzez podkopywanie ich autorytetu i poparcia społecznego. Mimo nagonki na polskich duchownych, pozostali oni aż do 1989 roku najbardziej nieprzejednanymi oponentami poprzedniego systemu.
    The activity of priests Stanisław Połetka and Stefan Rzemieniec was an example of an uncompromising fight with the communist dictatorship in Poland. They were devoted servants of the Catholic teaching and defendants of the sovereignty and democracy, for which they paid a high price. Sentenced to absolute imprisonment, they were to be subjected to indoctrination of the “People’s” Poland. In the years 1949 - 1955 clergy constituted the main aim for the state and party authorities, which tried to marginalise them as much as possible, among others by undermining their authority and social support. Despite the smear campaign, Polish priest remained the most intransigent opponents of the system until 1989.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 125; 263-282
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zeznanie Ewarysta Zwierzewicza - pierwszego komendanta Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych jako źródło do badań nad historią konspiracji związanej z ruchem narodowym
    Autorzy:
    Resel, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2230846.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Ewaryst Zwierzewicz
    National Armed Forces
    independence underground
    World War II
    communist repression
    security apparatus
    Narodowe Siły Zbrojne
    podziemie niepodległościowe
    II wojna światowa
    represje komunistyczne
    aparat bezpieczeństwa
    Opis:
    Po zakończeniu II wojny światowej komunistyczny aparat bezpieczeństwa skierował działania przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego. Od 1947 r. Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi rozpracowywał m.in. Ewarysta Zwierzewicza. Odgrywał on szczególną rolę zarówno w przedwojennej, jak i wojennej historii Łodzi, gdyż w czasie okupacji niemieckiej był komendantem Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych. Kulminację represji wobec niego stanowi aresztowanie i skazanie go przez Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze w 1954 r. na karę więzienia, utratę praw publicznych i grzywnę. Przedmiotem artykułu jest analiza zeznania Zwierzewicza, które zostało sporządzone podczas śledztwa prowadzonego przeciwko niemu przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze. Źródło to zawiera wiele nieznanych dotąd informacji na temat żołnierzy konspiracyjnego podziemia narodowego, które otwierają nowe możliwości badawcze. Poza omówieniem struktury i zawartości zeznania, autorka porównała jego treść z innymi materiałami archiwalnymi oraz literaturą przedmiotu. W wyniku przedstawionych w artykule badań, na podstawie zeznania Zwierzewicza udało się zrekonstruować losy bohatera artykułu, a także trzy wybrane historie z jego życia: udział, w charakterze oskarżonego, w procesie z 1936 r. w sprawie napaści na przedsiębiorstwa będące własnością Żydów, zdekonspirowanie przez Gestapo łódzkich struktur Narodowej Organizacji Wojskowej oraz kontakty ze Stanisławem Dowborem, działaczem lewicy, związanym w czasie wojny z konspiracją narodową.
    After the end of World War II, the security apparatus took action against the soldiers of the Polish independence underground. From 1947, Ewaryst Zwierzewicz, who during the German occupation carried out the duties of the commander of District IX Łódź of the National Armed Forces, was subjected to investigation by the Voivodeship Office of Public Security in Łódź. Communist repressions against the hero of the above article culminated in his arrest and conviction by the Voivodeship Court in Zielona Góra in 1954. The aim of this article is to analyse Zwierzewicz’s testimony, which was written during the investigation conducted against him by officers of the Voivodeship Office of Public Security in Zielona Góra. The testimony constitutes noteworthy archival material, as the hero of the article played a special role in both the pre-war and wartime history of Łódź. The source reveals a lot of hitherto unknown information about the soldiers of the national underground, which opens up a wide range of new research possibilities. Apart from the analysis of the testimony’s structure, the subject of this article was also the comparison of its content with other archival materials and with the literature on the subject. As a result of the research carried out, on the basis of Zwierzewicz’s testimony it was possible to reconstruct the life of the hero of the article, as well as three selected stories from his life.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 380-400
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oskarżona II Rzeczpospolita. Komunistyczne represje wobec wojewodów okresu międzywojennego
    Accused Second Republic. Communist Repressions Against Voivodes of the Interwar Period
    Autorzy:
    Cichoracki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154467.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    II Rzeczpospolita
    międzywojenna administracja państwowa
    represje komunistyczne
    Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
    Second Republic of Poland
    interwar state administration
    communist repressions
    Ministry of Public Security
    voivodes of the interwar period
    Opis:
    Tekst poświęcony jest represjom komunistycznym, jakie spotkały pięciu urzędników administracji państwowej okresu II Rzeczypospolitej, pełniących przed 1939 r. funkcję wojewodów. Byli to: Stanisław Jarecki – wicewojewoda i p.o. wojewody kieleckiego i wojewoda stanisławowski, Henryk Józewski – wojewoda wołyński i łódzki, Wacław Kostek- Biernacki – wojewoda nowogródzki i poleski, Kazimierz Świtalski – wojewoda krakowski oraz Stanisław Twardo – wojewoda warszawski. Artykuł pokazuje, jak komunistyczny aparat represji postrzegał ich działalność w okresie międzywojennym. Zasygnalizowano mechanizmy prowadzenia śledztw i konstruowania aktów oskarżenia, omówiono także przebieg procesów, zachowanie byłych urzędników w warunkach pozbawienia wolności oraz stosunek władz komunistycznych do prób ich uwolnienia. Opracowanie oparto przede wszystkim na dokumentacji archiwalnej wytworzonej przez komunistyczne Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego i struktury aparatu sprawiedliwości.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 564-578
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem Jana Stefki ps. „Mściciel” w latach 1945–1946 w świetle dokumentów UB
    The group of the National Armed Forces commanded by Jan Stefko nicknamed “The Revenge Taker” in years 1945–1946
    Autorzy:
    Szczygieł, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560535.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Jan Stefko
    Oddział Narodowych Sił Zbrojnych ps. „Mściciel”
    Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
    władza komunistyczna
    the group of the National Armed Forces nicknamed “The Revenge Taker”
    The District Office of Public Security
    Communist government
    Opis:
    Po zakończeniu II wojny światowej myśli o wolnej i suwerennej ojczyźnie skłoniły Jana Stefkę do utworzenia oddziału NSZ, który miał przeciwstawić się totalitarnemu reżimowi komunistycznemu. Oddział powstał w styczniu 1946 roku w Golcowej i Domaradzu w powiecie brzozowskim. W czasie krótkiej, bo dwumiesięcznej, działalności oddział dokonał 24 napadów, kilku rozbrojeń posterunków MO, rozbrojeń żołnierzy WP, 3 zabójstw ludzi związanych z „bezpieką”, podejmując tym samym walkę z reżimem komunistycznym na początku jego istnienia. Oddział został zlikwidowany w ramach akcji pościgowej po dokonanym ataku na Przecław, bez udziału sieci agenturalnej, w wyniku której faktycznie uległ rozproszeniu. Część jego członków została zabita i skazana na wieloletnie więzienia, pozostali zaś ujawnili w UB swą działalność w oddziale „Mściciela”. Jan Stefko doświadczył losu wielu innych przywódców zbrojnego podziemia. Wprawdzie wyszedł obronną ręką z okrążenia w Grudnej i ponownie włączył się do antykomunistycznej partyzantki, jednak jesienią został zamordowany.
    After the end of the Second World War, thinking about the freedom and the sovereigin homeland made Jan Stefko to create the group of the NSZ. Its main cause was to stay against totalitarian and the communist regime. This group appeared in January 1946 in Golcowa and Domaradz in brzozowski district. Despite its short two month activity, its members attacked twenty four times, did a few disarmaments both of the police stations and the soldiers of the Polish Army. They also killed three persons connected with the Security Office. In this way they started fighting against the communist regime just at the beginning of its existance. However, this group was liguidated due to the pursuiting of the military operation in Przecław. Some of its members were killed or imprisoned for many years. The others, came out their activities. Jan Stefko experienced the fortune of many other leaders of Polish antycommunist guerrillas, however he was killed in autumn 1946.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 205-258
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Operational Strategy of the Security Service (SB) towards the Second Circulation in the Polish People’s Republic from 1980 to 1990
    Strategia działań Służby Bezpieczeństwa wobec drugiego obiegu wydawniczego w latach 1980–1990. Analiza syntetyczna na wybranych przykładach
    Autorzy:
    Kuta, Cecylia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20247634.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    second circulation publishing
    independent publishing movement
    independent publishing
    underground publishing
    samizdat
    communist secret service
    Security Service
    drugi obieg wydawniczy
    niezależny ruch wydawniczy
    wydawnictwa niezależne
    wydawnictwa podziemne
    bibuła
    komunistyczne tajne służby
    Służba Bezpieczeństwa
    Opis:
    The issue of second circulation publishing in the Polish People’s Republic has recently attracted considerable interest among researchers, although there have been few publications describing the activities of the communist repression apparatus in relation to the independent publishing movement or taking this theme into account. For many years, the prevailing perception was that the Security Service had failed to penetrate its structures and that it knew little about their activities. Recent research has certainly changed the perception of this form of anti-communist opposition activity. Sources have been successively found the have made it possible to clarify some doubts and fill in the gaps in previous knowledge. Among other things, they testify to the fact that Security Service officials knew much more than has so far been believed. The present text is synthetic in nature. It summarises previous research on this aspect of the functioning of the communist repressive apparatus between 1980 and 1990, namely its actions against the independent publishing circulation, and attempts to identify gaps and research problems. It also aims to draw the attention of English-speaking readers to the complexity of this issue, which is presented in a highly simplified manner in English-language publications, without reference to sources, and not always interpreted correctly.
    Zagadnienie drugiego obiegu wydawniczego w PRL w ostatnim czasie cieszyło się sporym zainteresowaniem badaczy, powstało jednak niewiele publikacji opisujących działania komunistycznego aparatu represji w stosunku do niezależnego ruchu wydawniczego bądź ten wątek uwzględniających. Przez wiele lat dominowało przeświadczenie, że Służbie Bezpieczeństwa nie udało się przeniknąć do jego struktur i że niewiele wiedziała o ich działalności. Najnowsze badania z pewnością zmieniły sposób postrzegania tej formy aktywności opozycji antykomunistycznej. Odnajdywane sukcesywnie źródła pozwoliły wyjaśnić niektóre wątpliwości i uzupełnić luki w dotychczasowej wiedzy. Świadczą m.in. o tym, że funkcjonariusze bezpieki wiedzieli znacznie więcej, niż do tej pory sądzono. Niniejszy tekst ma charakter syntetyczny. Stanowi podsumowanie dotychczasowych badań nad tym aspektem funkcjonowania komunistycznego aparatu represji w latach 1980–1990, jakim były jego działania podejmowane wobec niezależnego obiegu wydawniczego, oraz próbę wskazania luk i problemów badawczych. Jego celem jest również zwrócenie uwagi czytelnika anglojęzycznego na złożoność tego tematu, który w publikacjach anglojęzycznych jest przestawiany w dużym uproszczeniu, bez odwoływania się do źródeł, i nie zawsze właściwie interpretowany.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 175-208
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Więzień skryty i obcy obecnemu ustrojowi” - komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec pułkownika Franciszka Studzińskiego „Rawicza”, „Kotliny ” (1893-1964)
    “A Secretive Prisoner and Alien to the Present System” – the Communist Security Apparatus Towards Colonel Franciszek Studziński “Rawicz”, “Kotlina” (1893–1964)
    Autorzy:
    Rogut, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154456.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Franciszek Studziński
    Armia Krajowa
    II Rzeczpospolita
    represje komunistyczne
    aparat bezpieczeństwa
    Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”
    NKWD
    obozy sowieckie
    represje sowieckie
    Home Army
    Second Polish Republic
    communist repression
    security apparatus
    WiN (”Freedom and Independence”) Association
    NKVD
    Soviet camps
    Soviet repression.
    Opis:
    Franciszek Studziński wstąpił w 1914 r. na ochotnika do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 pułku piechoty, z którym przeszedł cały jego szlak bojowy. Działał także w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej. W niepodległej Polsce służył w 25 pułku piechoty, z którym przeszedł całą wojnę polsko-bolszewicką. Za bohaterstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym V Klasy Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Służył w Korpusie Ochrony Pogranicza na stanowisku dowódcy 6 Batalionu Granicznego w Iwieńcu, a następnie w innych jednostkach Wojska Polskiego. Jesienią 1939 r. przedostał się na Węgry, gdzie został internowany. Latem 1941 r. zbiegł z obozu i przedostał się do Warszawy. Od 9 grudnia 1941 r. pełnił obowiązki komendanta Okręgu Tarnopol ZWZ-AK. W sierpniu 1944 r. został aresztowany przez sowiecki kontrwywiad i osadzony w więzieniu w Kijowie. Później przewieziono go do obozów dla jeńców wojennych i internowanych NKWD 174-454 w Diagilewie koło Riazania, a w lipcu 1947 r. do obozu nr 150 w Griazowcu. 4 listopada 1947 r. wrócił do Polski. Pomimo niepowodzenia prowokacji ubeckiej, przeprowadzonej w październiku 1952 r. (propozycja przystąpienia do rzekomego Zrzeszenia WiN), został aresztowany w grudniu 1952 r. i skazany na prawie 5 lat więzienia. Wyszedł na wolność w 1955 r. na fali odwilży politycznej. Schorowany, żyjąc skrajnej biedzie, zmarł 23 maja 1964 r. Jego losy w okresie drugiej okupacji sowieckiej i kolaboracyjnych rządów komunistycznych stanowią egzemplifikację historii tysięcy jemu podobnych żołnierzy i oficerów WP, AK, Zrzeszenia WiN oraz innych organizacji niepodległościowych, którzy poświęcili swoje życie dla Ojczyzny.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 579-602
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjazd zapomniany – Zjazd obserwowany. O Piątym Ogólnopolskim Zjeździe Socjologicznym w Krakowie (22–25 stycznia 1977 roku)
    The Forgotten Convention – The Observed Convention. On 5th All–Poland Sociological Convention (Kraków, January 22–25, 1977)
    Autorzy:
    Wicenty, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413555.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    historia socjologii
    ograniczenia autonomii naukowej w reżimach komunistycznych
    instytucjonalne otoczenie polskiej socjologii w latach siedemdziesiątych
    polska socjologia a SB
    history of sociology
    limits of scientific autonomy in the communist regime
    institutional environment of the Polish sociology in the 70s Polish sociology and the Security Service (SB)
    Opis:
    Autor rekonstruuje przebieg V Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego z perspektywy politycznych interesów Służby Bezpieczeństwa oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zjazd miał miejsce w środku ery Edwarda Gierka, oficjalnie otwartego na środowiska akademickie. Polityka pozornej otwartości oraz gwałtownej modernizacji zaowocowała zresztą w akademickiej socjologii pewnymi instytucjonalnymi zdobyczami (np. założono nowe instytuty badawcze), z drugiej strony jednak sprowadziła nauki społeczne do narzędzia politycznej legitymizacji. Z tego punktu widzenia to, czego nie powiedziano podczas V Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, staje się najbardziej interesujące. Trudno odnaleźć jakiekolwiek kontrowersje czy gorące debaty podczas Zjazdu, choć trzeba mieć świadomość, że Zjazd poddany był systematycznej infiltracji ze strony SB wyczulonej na każdy krytyczny głos. Autor wykorzystuje materiały archiwalne Instytutu Pamięci Narodowej.
    The author reconstructs the course of the 5th All–Poland Sociological Convention from the perspective of the political interests of the Security Service (SB) and the Polish United Workers’ Party (PZPR). The convention took place in the midst of the Edward Gierek era – officially conducive to academic circles. The politics of apparent openness and sudden modernization resulted in some important institutional benefits for academic Sociology (e.g. new research institutes were funded) yet reduced the social sciences to the functional tool of political legitimacy. From that point of view, what was lacking in the essence of 5th All–Poland Sociological Convention becomes the most interesting topic. One can hardly find any controversies or hot disputes during the convention, but it should be also borne in mind that the Convention was subjected to systematic infiltration of the SB sensitive to any unorthodox voices. The author uses the archival records of the Institute of National Remembrance as source.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2009, 58, 2; 107-127
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podpułkownik Józef Kratko w przedwojennym ruchu komunistycznym, wojsku i Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej (1914–1945)
    Lieutenant Colonel Józef Kratko and his Role in the pre-War Communist Movement, the Army and the Headquarters of the Citizens’ Militia (1914–1945)
    Oberstleutnant Józef Kratko in der kommunistischen Vorkriegsbewegung, in der Armee und im Hauptquartier der Bürgermiliz (1914–1945)
    Autorzy:
    Sztama, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/7438357.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-27
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Aparat bezpieczeństwa
    Armia Andersa
    Armia Berlinga
    Komunistyczna Partia Polski
    Komunistyczny Związek Młodzieży Polski
    komuniści
    Milicja Obywatelska
    oficerowie polityczni
    Polski Samodzielny Batalion Specjalny
    Zgrupowanie „Jeszcze Polska nie zginęła”
    Związek Patriotów Polskich
    security apparatus
    Anders’ Army
    Berling’s Army
    Communist Party of Poland
    Communist Youth Union of Poland
    communists
    Citizens’ Militia
    political officers
    Polish Independent Special Battalion
    the „Jeszcze Polska nie zginęła” Organization
    Union of Polish Patriots
    Sicherheitsapparat
    Anders-Armee
    Berling-Armee
    Kommunistische Partei Polens
    Polnischer Kommunistischer Jugendverband
    Kommunisten
    Bürgermiliz
    Politische Offi ziere
    Polnisches Unabhängiges Spezialbataillon
    Gruppierung „Jeszcze Polska nie zginęła”
    Bund Polnischer Patrioten
    Opis:
    Józef Kratko urodził się w 1914 r., w robotniczej rodzinie żydowskiej. W młodym wieku związał się z ruchem komunistycznym, był działaczem kilku młodzieżowych organizacji, m.in. Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy. Po uzyskaniu matury wyjechał do Warszawy, gdzie przez rok kształcił się w Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Jednocześnie rozpoczął działalność w Komunistycznej Partii Polski. Za swoją nielegalną w II Rzeczypospolitej aktywność był kilkakrotnie zatrzymywany przez policję. Po wybuchu II wojny światowej Kratko wziął udział w kampanii polskiej, a następnie wyjechał do ZSRS. Tam do 1942 r. był m.in. nauczycielem muzyki. Po ataku Niemiec na ZSRS został przez Komintern skierowany do tzw. Armii Władysława Andersa, gdzie miał prowadzić działalność agitacyjną. Ostatecznie z wojska tego odszedł i w 1943 r. zaciągnął się do tworzonej przez komunistów 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Tam służył w różnych oddziałach, np. w Polskim Samodzielnym Batalionie Specjalnym. W 1944 r. został zrzucony na obszar okupowanej Polski i dołączył jako ofi cer polityczno-wychowawczy do Zgrupowania „Jeszcze Polska nie zginęła”. Po opanowaniu wschodniej Polski przez oddziały Armii Czerwonej Kratko został przyjęty do pracy w Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej.
    Józef Kratko was born in 1914 to working-class Jewish parents. At a young age he became involved with the communist movement and was an activist in several youth organizations, including the Communist Youth Union of Western Ukraine. After graduating from high school, he left for Warsaw where he studied for a year at the State Music Conservatory. During this period, he became an active member of the Communist Party of Poland and was imprisoned several times by the authorities for conducting illegal activities. At the outbreak of World War II Kratko took part in the Polish campaign, after which he fl ed to the Soviet Union where he worked predominantly as a music teacher. After the Germans attacked the Soviet Union in 1941 Kratko was sent by the Comintern to serve with the so-called Władysław Anders’ Army, where he was supposed to conduct agitation activities. He left this unit in 1943 and enlisted in the 1st Tadeusz Kosciuszko Infantry Division that was created by the communists. His role involved serving in various units, e.g. the Polish Independent Special Battalion. In 1944, he parachuted into occupied Poland and joined the „Jeszcze Polska nie zginęła” Organization as a political and educational offi cer. Aft er the Red Army took over eastern Poland, Kratko was hired to work at the Headquarters of the Citizens’ Militia.
    Józef Kratko wurde 1914 in einer jüdischen Arbeiterfamilie geboren. Schon in jungen Jahren engagierte er sich in der kommunistischen Bewegung und war Aktivist in mehreren Jugendorganisationen, darunter dem Kommunistischen Jugendverband der Westukraine. Nach dem Abitur ging er nach Warschau, wo er ein Jahr lang am Staatlichen Musikkonservatorium studierte. Zur gleichen Zeit wurde er in der Kommunistischen Partei Polens aktiv. Wegen seiner illegalen Aktivitäten in der Zweiten Polnischen Republik wurde er mehrmals von der Polizei verhaft et. Nach dem Ausbruch des Zweiten Weltkriegs nahm Kratko am Polenfeldzug teil und ging anschließend in die UdSSR. Dort war er bis 1942 u. a. als Musiklehrer tätig. Nach dem deutschen Angriff auf die UdSSR wurde er von der Komintern in die so genannte Władysław-Anders-Armee geschickt, wo er agitatorische Aktivitäten durchführen sollte. Schließlich verließ er diese Armee und trat 1943 in die von Kommunisten aufgestellten 1. Tadeusz-Kościuszko-Infanteriedivision ein. Dort diente er in verschiedenen Einheiten, darunter in der Polnischen Unabhängigen Spezialbataillon. Im Jahr 1944 wurde er in das besetzte Polen abkommandiert und schloss sich der Gruppierung „Jeszcze Polska nie zginęła” als politisch-pädagogischer Offi zier an. Nach der Einnahme Ostpolens durch die Einheiten der Roten Armee wurde Kratko in das Hauptquartier der Bürgermiliz übernommen.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 164-199
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja kościuszkowska w niepodległościowym nurcie walki zbrojnej 1939-1956
    The Kościuszko tradition in the independence trend of the armed struggle 1939-1956
    Autorzy:
    Kurczab, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027627.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    tradycja kościuszkowska
    Drużyny Robotnicze PSS
    303 Warszawski Dywizjon Myśliwski im. Tadeusza Kościuszki
    Ludowa Straż Bezpieczeństwa
    1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
    4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego
    antykomunistyczne zbrojne podziemie niepodległościowe
    Armia Krajowa
    Bataliony Chłopskie
    Kościuszko tradition
    Workers’ Teams of the Polish Socialist Party
    303 Squadron RAF
    Home Army
    Peasant Battalions
    People’s Security Guard
    1st Tadeusz Kościuszko Infantry Division
    4th Jan Kilinski Infantry Division
    anti-communist armed underground
    Opis:
    Artykuł wskazuje na obecność tradycji kościuszkowskiej w działaniach polskich zbrojnych formacji niepodległościowych lat 1939-1956: Drużyn Robotniczych przy PPS (Czerwonych Kosynierów), walczących w obronie gdyńskiego Oksywia we wrześniu 1939 roku; 303 Warszawskiego Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Ludowej Straży Bezpieczeństwa, a także 1 i 4 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego. Pamięć o Powstaniu Kościuszkowskim i jego uniwersalne idee napawały nadzieją kolejne pokolenia Polaków, walczących 150 lat później o te same wartości co insurgenci – niepodległość i suwerenność. Tradycja insurekcji 1794 roku wspomagała również budowę wizji przyszłej, sprawiedliwej, demokratycznej, niepodległej i w pełni suwerennej powojennej Polski.
    The article indicates the Kościuszko tradition in the Polish armed formations in 1939-1956: Drużyny Robotnicze (Workers’ Teams) of the Polish Socialist Party (the so-called Red Scythemen), which fought in defense of Oksyw in Gdynia in September 1939; 303 Warsaw Squadron RAF; the Home Army, the Peasant Battalions and the People’s Security Guard (Ludowa Straż Bezpieczeństwa), as well as the 1st and 4th Infantry Divisions of the Polish Army. The memory of the Kościuszko Uprising and the universal message of the Kościuszko tradition gave hope to successive generations of Poles, who fought 150 years later for the same values as insurgents - independence and sovereignty. The tradition of the insurrection of 1794 also built a vision of a future, just, democratic, independent and fully sovereign post-war Poland.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 1(15); 91-106
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kontrrewolucjonista i sabotażysta”. Major dr Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar” – lekarz, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej w obozach sowieckich
    „Counter-revolutionary and Saboteur”. A Biography of Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Doctor, Officer of the Polish Army and Home Army
    „Konterrevolutionär und Saboteur”. Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Arzt, Offizier der polnischen Armee und der Heimatarmee in sowjetischen Lagern
    Autorzy:
    Rogut, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23203165.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    GUPWI
    Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar”
    lekarz
    oficer
    Wojsko Polskie
    Armia Krajowa
    II Rzeczypospolita
    represje komunistyczne
    aparat bezpieczeństwa
    NKWD
    obozy sowieckie
    represje sowieckie
    obozy kontrolno-filtracyjne
    Stalinogorsk
    więzień polityczny
    GUŁag
    Franciszek Michał Amałowicz „Tatar”
    doctor
    officer
    Polish Army
    Home Army
    Second Polish Republic
    communist repressions
    security apparatus
    NKVD
    Soviet camps
    Soviet repressions
    control and filtration camps
    political prisoner
    GULAG
    Arzt
    Offizier
    Polnische Armee
    Heimatarmee
    Zweite Polnische Republik
    kommunistische Repressionen
    Sicherheitsapparat
    sowjetische Repressionen
    Opis:
    Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” urodził się 28 września 1903 r. we Lwowie. Jako 15-letni ochotnik walczył z Ukraińcami w 1918 r. w obronie swojego miasta, w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920, a następnie 1921 r. w III powstaniu śląskim. Ukończył studia medyczne w Wojskowej Szkole Sanitarnej, a także pracował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. Doktor wszechnauk medycznych, mjr WP w kampanii polskiej 1939 r., walczył z Niemcami w szeregach 55 Pułku Piechoty 14 Dywizji Piechoty Armii „Poznań”. W 1940 r. wstąpił w szeregi konspiracji Armii Krajowej (AK), a od listopada 1942 r. został dowódcą III Rejonu „Dęby” Obwodu „Obroża” (Rembertów) AK. 9 listopada 1944 r. jako ofiara sowieckich represji znalazł się w obozie specjalnym Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego w Skrobowie koło Lubartowa, następnie został wywieziony do obozu jenieckiego Народный комиссариат внутренних дел (NKWD) nr 388 w Stalinogorsku (obecnie Nowomoskowsk), a później do obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD nr 283 w Stalinogorsku. Skazany jako „szczególnie niebezpieczny przestępca” trafił jako więzień polityczny m.in. do Wiatskiego исправительно-трудовые лагеря (ITŁ), Obozu Specjalnego nr 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) w okolicach Inty, obozu Министерство внутренних дел (MWD) nr 476 w mieście Asbiest. Do Polski powrócił dopiero w 1954 r. Z początkiem 1970 r. mjr Amałowicz był rozpracowywany operacyjnie przez Służbę Bezpieczeństwa. Zmarł w Józefowie koło Warszawy 16 kwietnia 1975 r. w wieku 72 lat.
    Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” was born on 28 September 1903, in Lviv. As a 15-year-old volunteer Amałowicz fought against the Ukrainians in 1918 in defence of his city, after which he participated in the Polish-Soviet War of 1919– 1920 and the Third Silesian Uprising in 1921. Amałowicz then studied medical science at the Sanitary Training Centre and the Central Institute of Physical Education, graduating in 1929. As a Doctor of Medical Science and a Major in the Polish Army he fought in the ranks of the 55th Infantry Regiment of the 14th Infantry Division of the „Poznań” Army during the Polish campaign of 1939 against the Germans. In 1940, he joined the Home Army (Armia Krajowa), and in November 1942, he became the commander of the 3rd region „Dęby” of the „Obroża” District (Rembertów). On 9 November 1944, as a victim of Soviet repression, he was sent to a special camp of the Main Directorate of Information of the Polish Army in Skrobowo near Lubartów, he was then deported to the Народный комиссариат внутренних дел (NKVD) POW camp No. 388 in Stalinogorsk (now Novomoskovsk), and later to the NKVD control and filtration camp No. 283 in Stalinogorsk. Convicted as a „particularly dangerous criminal”, he was sent to various camps as a political prisoner, including the correctional labour camp at Viatsky, Special Camp No. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) near Inta, and camp No. 476 of the USSR Ministry of Internal Affairs in the city of Asbiest. He was returned to Poland in 1954. At the beginning of 1970, Major Amałowicz was operationally investigated by the Security Service. He died in Józefów near Warsaw on 16 April 1975, at the age of 72.
    Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” wurde am 28. September 1903 in Lemberg geboren. Als 15-jähriger Freiwilliger kämpfte er 1918 bei der Verteidigung seiner Stadt gegen die Ukrainer, im polnisch-bolschewistischen Krieg 1919–1920 und dann 1921 im Dritten Schlesischen Aufstand. Sein Medizinstudium absolvierte er am Sanitätsschulungszentrum und am Zentralinstitut für Leibeserziehung. Der promovierte Mediziner war Major der polnischen Armee im Polenfeldzug 1939 und kämpfte im 55. Infanterieregiment der 14. Infanteriedivision der Armee „Poznań” gegen die Deutschen. 1940 trat er in die Reihen der Heimatarmee (Armia Krajowa) ein und wurde ab November 1942 Kommandeur der 3. Distrikts „Dęby” des Bezirks „Obroża” (Rembertów). Am 9. November 1944 kam er als Opfer der sowjetischen Repressionen in das Speziallager der Hauptinformationsdirektion der polnischen Armee in Skrobów bei Lubartów und wurde dann in das Народный комиссариат внутренних дел (NKWD)-Kriegsgefangenenlager Nr. 388 in Stalinogorsk (heute Nowomoskowsk) und später in das NKWD-Kontroll- und Filtrationslager Nr. 283 in Stalinogorsk gebracht. Als „besonders gefährlicher Straftäter” verurteilt, wurde er als politischer Häftling u. a. in das Korrektionslager Wjatskij, des Speziallagers Nr. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) in der Nähe von Inta und das Lager Nr. 476 des Innenministeriums der UdSSR in der Stadt Asbiest geschickt. Erst 1954 kehrte er nach Polen zurück. Ab Anfang 1970 wurde Major Amalovich vom Sicherheitsdienst operativ unterwandert. Er starb am 16. April 1975 im Alter von 72 Jahren in Józefów bei Warschau.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 186-216
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-29 z 29

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies