Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "century book" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-46 z 46
    Tytuł:
    Inkunabuły Biblioteki Kórnickiej – stan obecny i perspektywy badawcze
    Incunabula from the Kórnik Library – the current state and research perspectives
    Autorzy:
    Grobelna-Mazurek, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084906.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
    Tematy:
    incunabula
    single-leaf woodcut
    block book
    history of books
    history of printing
    15th century book
    Opis:
    The scope of the project carried out in the Kórnik Library in 2016-2019 included the set of incunabula kept in the facility. This paper sums up the works concerning this part of the book collection. The author presents new findings concerning the holdings, simultaneously indicating the need for further research on the oldest treasures of the European printing industry kept at the library established by Tytus Działyński.
    Źródło:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2020, 37; 93-106
    0551-3790
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cechy językowe XIX-wiecznego modlitewnika „Różaniec żywy”
    Linguistic features of the 19th-Century prayer book „Różaniec żywy”
    Autorzy:
    Sędziak, Henryka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627095.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    cechy XIX-wiecznego polskiego języka religijnego
    linguistic features of the 19th- Century prayer book
    Opis:
    The subject of this paper is the analysis of linguistic features of the 19th- Century prayer book. The features in question distinguish the analyzed text from contemporary prayers. The differences are to a minor extent observable in the spelling, more frequently in inflection and syntax. The least differences can be observed in vocabulary which, despite being classified in Doroszewski’s dictionary as archaic, is usually preserved in modem prayers, with the exception of a number of words that are no longer in use in contemporary language. The religious language is more conservative and does not undergo changes as rapidly as the general language.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 76-89
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rosyjskie piśmiennictwo XIX wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie
    Russian nineteenth-century prints in the holdings of the Warsaw University Library
    Autorzy:
    Olczak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472260.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
    książka rosyjska w zbiorach polskich
    historia księgozbiorów
    książka XIX w.
    Warsaw University Library
    Russian printed books i Polish collections
    history of book collections
    nineteenth
    century book
    Opis:
    Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie powstała w 1817 roku. Jej pierwszym dyrektorem został S. B. Linde, wybitny uczony slawista i leksykograf. Biblioteka mimo bardzo poważnego kryzysu wywołanego represjami politycznymi po upadku powstania listopadowego, kiedy skonfiskowano około 70% zbiorów, działa nieprzerwanie do dnia dzisiejszego. W ciągu swojej historii wielokrotnie zmieniała się jej afiliacja instytucjonalna i w związku z tym oficjalna nazwa, ale zachowana została ciągłość instytucjonalna. Była kolejno: Biblioteką Publiczną, związaną z Królewskim Uniwersytetem Warszawskim (1817–1834), Biblioteką Rządową (1834–1840), Biblioteką Warszawskiego Okręgu Naukowego (1840– 1862), Biblioteką Główną (1862–1871), Biblioteką Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego z rosyjskim językiem wykładowym (1871–1915), następnie Biblioteką Uniwersytecką. Bogate zbiory dziewiętnastowieczne, które nawarstwiały się na przestrzeni dziejów biblioteki, spowodowały, że w roku 1999 wydzielono je i uznano za historyczne zbiory specjalne, przyjmując jako obowiązujące dla nich cezury lata 1801–1918. W tej kategorii zbiorów szczególnie wyróżnia się kolekcja literatury rosyjskiej, która w powszechnej opinii jest specjalnością BUW. W artykule zostały zaprezentowane wstępne wyniki badań, które miały na celu dokładniejsze określenie liczebności tej kolekcji. W sposób przeglądowy przedstawiono także etapy kształtowania się bogatych zbiorów rosyjskich, korygując niektóre rozpowszechnione opinie na ten temat.
    The University Library in Warsaw was established in 1817, and Samuel B. Linde, an outstanding man of learning, Slavonic philologist, and lexicographer became its fi rst director. The Library, in spite of the grave crisis caused by the political repressions after the fall of the November Uprising in 1831, when 70% of its holdings were confi scated, was not closed down and continued to function, and retains its institutional continuity until today. During its history, the Library’s affi liation changed several times. The name of the Library also underwent changes: Public Library unoffi cially linked with the University of Warsaw (1817–1834); Government Library (1834–1840); Library of the Warsaw Educational District (1840–1862); Central Library (1862–1871); Library of the Imperial University of Warsaw (1871–1915); and fi nally, since 1915, the University Library in Warsaw. Nineteenth-century holdings of the University Library are particularly abundant and valuable. In 1999, in acknowledgment of their importance, books published between 1801–1918 were separated from the rest of the holdings and assigned the status of a special historical collection. Within this category, the Russian publications are considered of exceptional importance. They are widely deemed the specialisation of the University Library in Warsaw. In his article Z. Olczak presents the results of a preliminary research aimed at a more precise estimation of the number of Russian publications in the Library. He also discusses the development of these holdings in historical context, and proposes amendments to widespread erroneous believes in this respect.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 83-96
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koheletowa "marność" według Marcina Bielskiego na tle wybranych XVI-wiecznych przekładów biblijnych
    Autorzy:
    Kozaryn, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520138.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    diachronic linguistics
    Marcin Bielski’s idiolect
    16th-century translations of the Book of Ecclesiastes
    Opis:
    "Vanity" in the Ecclesiastes according to Marcin Bielski against the background of selected 16th‑century biblical translations The article concerns a selected aspect of the translation of the Book of Ecclesiastes by Marcin Bielski and included in the Kronika wszytkiego świata (1554) and the Kronika, to jest historyja świata (1564). The meanings were compared with the ways of speaking about vanity in other 16th-century translations of the Book of Ecclesiastes (Hieronim z Wielunia, Biblia Leopolity, Biblia brzeska, Biblia nieświeska, Biblia Jakuba Wujka) and the Vulgate. The conducted analysis showed the lack of a confessional justification for the choice of the lexeme vanity in Bielski’s translation.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 105-116
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książki, czyli wety rozkoszne naszego ducha. Recenzja książki Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?”. Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku, Universitas, Kraków 2021
    Books, or the Delicious Desserts for Our Spirit. A Review of Publication by Anna Nosek “What to Give a Child for Christmas?” Studies on Reading Culture and Literary Criticism for Young Readers in the 19th Century, Universitas, Kraków 2021
    Autorzy:
    Badowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408279.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    children’s literature
    book – 19th century
    literatura dla dzieci
    książka – XIX wiek
    Opis:
    Artykuł recenzyjny dotyczy publikacji Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (Kraków 2021). Wskazano, że publikacja ta to potrzebny, syntetyczny opis miejsca i roli książki w pojmowaniu ludzi epoki, dokonany przez badaczkę od lat zajmującą się literaturą dla dzieci i młodzieży. Doceniono wnikliwość autorki, zwłaszcza fragmenty poświęcone ustaleniu modelu XIX-wiecznej dobrej książki dla małego odbiorcy. Uwagi krytyczne dotyczą natomiast m.in. ogólnikowości i nieostrości używanej przez badaczkę frazy „dla młodych odbiorców”.
    The review article concerns the publication by Anna Nosek “Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (“What to Give a Child for Christmas?” Studies on Reading Culture and Literary Criticism for Young Readers in the 19th Century). The article indicates that this publication is necessary, concise description of the place and role of the book, made by a researcher who has been analyzing literature for children and adolescents for many years. The author’s insight was appreciated, especially the fragments describing a model of a 19th-century “good book” for children. Critical comments concern, among others, the vagueness of the prase “for young readers” used by the researcher.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2022, 11; 201-209
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane znaki własnościowe występujące w książkach z XIX-wiecznego księgozbioru przechowywanego w Bibliotece Instytutu Teologiczno-Pastoralnego i Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie
    THE SELECTED OWNERSHIP MARKS OCCURRING IN THE BOOKS OF THE NINETEENTH-CENTURY COLLECTION IN THE LIBRARY OF THE THEOLOGICAL AND PASTORAL INSTITUTE AND THE SEMINARY OF RZESZÓW
    Autorzy:
    Przywara, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490098.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    znaki własnościowe
    pieczęcie
    książka XIX-wieczna
    Biblioteka Instytutu Teologiczno-Pastoralnego i Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie
    ownership marks
    seals
    nineteenth-century book
    Library of the Theological and Pastoral Institute and Seminary of Rzeszów
    Opis:
    Marks of ownership traced in the books are valuable, but often underestimated source of historical knowledge. In the books of the nineteenth-century collection in the Library of the Theological and Pastoral Institute and the Seminary of Rzeszów there are many of interesting marks of ownership in form of stamps and labels that say much about former owners. The examination of such marks allows to deepen our knowledge about them.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2015, 22; 251-266
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrahenci Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie (na podstawie wpisów w księdze kasowej
    Contractors of count Wiktor Baworowski Library in Lviv (based on cash journal entries)
    Autorzy:
    Makles, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/541320.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    Baworovianum
    Biblioteka Baworowskiego
    Biblioteka Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego
    biblioteki fundacyjne
    kultura książki we Lwowie w XX w.
    historia książki
    historia bibliotek
    Baworowscy Library
    The Library of the Wiktor Count Baworowski Foundation
    foundation libraries
    20th century book culture in Lviv
    book history
    library history
    Opis:
    Celem artykułu jest prześledzenie działalności Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego na podstawie zapisów w „Księdze kasowej”, w której notowano bieżące wydatki biblioteki. Ten powstający głównie w XX wieku rękopis, stanowi interesujące źródło informacji o funkcjonowaniu biblioteki, gdyż wynotowano w nim szereg wydatków, które rzucają nowe światło na sposób funkcjonowania instytucji. Ponadto, analiza i zestawienie poszczególnych danych, dostarcza informacji o współpracy z najbliższym otoczeniem książnicy. Dane z opisanego rękopisu pozwalają zarysować sieć powiązań handlowych Baworovianum z księgarzami i antykwariuszami polskimi i z zachodu Europy. Tekst prezentuje także inne firmy (np. introligatornie) i instytucje (np. towarzystwa naukowe) oraz osoby, które na przestrzeni lat pojawiają się w „Księdze kasowej” jako współpracujący z biblioteką.
    The article’s objective is to trace the activity of the Baworowscy Library, basing on entries in a “Cash Journal”, in which the Library’s expenses were being noted. This manuscript, created mostly in the 20 th century, constitutes an interesting source of information about the Library’s functioning, since a number of expenses which shed a new light on the Library’s work have been included there. Moreover, the analysis and juxtaposition of certain data brings information about the cooperation between the Library and its closest surrounding. Data from the manuscript described allows us to outline a network of trade links between the Baworovianum and booksellers and antiquaries from Poland and Western Europe. The text also describes other companies (e.g. binderies) and institutions (e.g. learned societies), as well as people, who throughout the years have appeared on the Journal’s pages as Library’s cooperators. Information included in this document are a trigger to the history of book culture in 19 th and 20 th century Lviv.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2018, 4(54); 39-59
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziewiętnastowieczne edycje literatury staropolskiej a światopogląd polskiego modernizmu. Rekonesans
    Nineteenth-century editions of Old Polish literature and the worldview of Polish modernism. A reconnaissance
    Autorzy:
    Kacprzak, Marta M
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967380.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Old Polish literature – reception
    editing – history
    story of the book – nineteenth century
    literatura staropolska – recepcja
    edytorstwo – historia
    historia książki – xix wiek
    Opis:
    1890–1918 was a time of intensive development of editorial works on literary texts, continuing workshop and ideological explorations in publishing work that started in the early nineteenth century. Chief editorial tasks and objectives were defined, principles were developed and a growing number of new editions of Old Polish works were made available. Did introducing them into readership and social awareness contributed to changing the outlook of the modernist era? Did historical phenomena, national traditions and myths found in traditional Polish literary works became a component of the modernist worldview thanks to those editions? The article is an invitation to examine an important aspect of publishing movement of 1890–1918, arguing that finding an answer to the question about the place of editions of Old Polish literature in the cultural and literary life as well as intellectual and artistic profile of Polish modernism may contribute to its specificity being recognised within European culture.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rejestr ksiąg Stanisława Smoły z Wolborza w inkunabule ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu
    Register of books belonging to Stanisław Smoła of Wolborz in an incunabulum held in the collections of Poznań University Library
    Autorzy:
    Łukaszewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912385.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    book register
    edition
    incunabulum
    old prints
    Stanisław Smoła (Szmola) of Wolborz
    Paweł of Piotrków
    16th century Cracow book collections
    rejestr (spis) ksiąg
    edycja
    inkunabuł
    stare druki
    Stanisław Smoła (Szmola) z Wolborza
    Paweł z Piotrkowa
    księgozbiory krakowskie XVI wieku
    Opis:
    Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu w 2017 roku nabyła wydanie dzieła Wilhelma Duranta Rationale divinorum officiorum (Nürnberg: Antonius Koberger, 19 IV 1480, 2o). Na wyklejce przedniej okładki tego inkunabułu znajduje się spis ksiąg z 1553 roku. W artykule przedstawiono losy tego woluminu (dotąd uchodził za stratę wojenną) oraz dokonano analizy spisu ksiąg. Wynika z niej, że właścicielem księgozbioru ujętego w rejestrze był Stanisław Smoła z Wolborza (pierwsza połowa XVI wieku), bakałarz sztuk i rektor szkoły przy kościele św. Szczepana w Krakowie. Do tekstu artykułu dołączono edycję treści spisu ksiąg z objaśnieniami.
    In 2017 Poznań University Library purchased an edition of Wilhelm Durant’s Rationale divinorum officiorum (Nürnberg: Antonius Koberger, 19 IV 1480, 2o) The front fly-leaf of the incunabulum bears a list, drew up in 1553, of a number books. This article presents the history of this particular volume (heretoforem believed to have been lost during the war) and provides an in-depth analysis of the included list. As it can be evidenced from the register, the owner of this particular book collection was Stanisław Smoła of Wolborz (1st. half of the 16thc.), a bachelor of arts and rector of the school attached to St. Szczepan (Stephen) church in Cracow. The article is complemented with an annotated edition of the book register.
    Źródło:
    Biblioteka; 2018, 22(31); 29-47
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theatrum urbium italicarum Pietra Bertellego – przedsięwzięcie wydawnicze biskupa Hieronima Rozrażewskiego podczas jego podróży do Rzymu
    Theatrum urbium italicarum by Pietro Bertelli – Bishop Hieronim Rozrażewski’s publishing undertaking during his visits to Rome
    Autorzy:
    Dudzik, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783988.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    biskup Hieronim Rozrażewski
    Bertelli Pietro
    grafika książkowka XVI w.
    weduta
    widok miast włoskich
    ikonografia miast włoskich
    Theatrum urbium Italicarum
    Jacopo Monticolo
    Bishop Hieronim Rozrażewski
    the 16th-century book design
    a veduta
    the images of Italian towns
    the iconography of Italian towns
    Theatrumurbium Italicarum
    Opis:
    At the end of 1599, a richly illustrated book TheatrumurbiumItalicarum appeared in Venice. The author and publisher was a printer and engraver of Padua - Pietro Bertelli. According to the information provided on the front page and the dedication text, the work was donated to the bishop of Kujawy and Pomorze, Hieronim Rozrażewski (1542-1600). The following article is devoted to several key issues related to the release and influence of this publication. First, the paper focuses on the direct creators of the book: the publisher Pietro Bertelli and the identifiable creators of the various prints (Jacopo Monticolo, Francesco Bertelli). Then it presents the typology of the town depictions, their iconographic representations and direct provenance. Establishing their origins and linking them with the real influence of Bertelli's publication on the illustration material of a number of later publishing undertakings allowed for determining Theatrum's importance in the development of a modern veduta. The text also discusses the problem of the origins of the book and the Polish hierarch’s involvement in this entire undertaking.
    Z końcem 1599 roku w Wenecji ukazała się bogato ilustrowana książka Theatrum urbium Italicarum. Jej autorem oraz wydawcą był padewski drukarz i rytownik – Pietro Bertelli. Zgodnie z informacjami zawartymi we frontyspisie oraz tekście dedykacyjnym dzieło to ofiarowane zostało biskupowi kujawsko-pomorskiemu Hieronimowi Rozrażewskiemu (1542-1600). Niniejszy artykuł poświęcony jest kilku zasadniczym kwestiom związanym z powstaniem i oddziaływaniem tego wydawnictwa. W pierwszym rzędzie przybliżony został krąg bezpośrednich twórców książki: wydawcy Pietra Bertellego oraz dających się zidentyfikować twórców poszczególnych rycin (Jacoppo Monticolo, Francesco Bertelli). Następnie omówiona została typologia przedstawień miast, ich pierwowzory ikonograficzne i bezpośrednia proweniencja. Wskazanie tej ostatniej w powiązaniu z udowodnieniem  realnego wpływu publikacji Bertellego na materiał ilustracyjny szeregu późniejszych przedsięwzięć wydawniczych, pozwolił określić znaczenie Theatrum w rozwoju nowożytnej książkowej weduty. Osobne omówienie znalazł w tekście problem okoliczności powstania książki oraz udział w całym przedsięwzięciu polskiego hierarchy.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 95-134
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Thomas Piketty – współczesny Janosik czy objawienie ekonomiczne”
    Autorzy:
    Kocia, Agata
    Opolski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460793.pdf
    Data publikacji:
    2015-03
    Wydawca:
    Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
    Tematy:
    recenzcja
    Capital in the Twenty-First Century
    Thomas Piketty
    review book
    Opis:
    recenzcja książki „Capital in the Twenty-First Century” (autor Thomas Piketty)
    review book „Capital in the Twenty-First Century” (autor Thomas Piketty)
    Źródło:
    MAZOWSZE Studia Regionalne; 2015, 16; 151-157
    1689-4774
    Pojawia się w:
    MAZOWSZE Studia Regionalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwyczaje dworskie w wybranych miniaturach Bardzo bogatych godzinek księcia de Berry
    Autorzy:
    Smarz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681350.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Godzinki (księgi)
    Iluminatorstwo
    Rękopisy
    Francja
    15 wiek
    Hours (book)
    Illuminations
    Manuscripts
    France
    15th century
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów dworskich, odzwierciedlonych na miniaturach styczniowej i kwietniowej w Bardzo bogatych godzinkach księcia de Berry. Zagadnienia te omówiono, sięgając do szerokiego kontekstu historycznego. Ważnym celem podjętych badań było ponadto zidentyfikowanie postaci znajdujących się na iluminacjach. Zwyczaje dworskie, na których skupiono uwagę, to uczta i zaręczyny w okresie późnego średniowiecza na terenie Francji. Zaprezentowane rozrywki i elementy obyczajów dworskich znajdują odzwierciedlenie na miniaturach Bardzo bogatych godzinek.
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2010, 52; 85-114
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura intelektualna i duchowa dominikanów wileńskich w świetle inwentarza biblioteki z I połowy XVII wieku
    The Intellectual and Spiritual Culture of the Dominicans of Vilnius in the Light of the Library Inventory from the First Half of the 17th Century
    Autorzy:
    Juda, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022860.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    książka
    biblioteka
    inwentarz
    dominikanie
    Wilno
    XVII wiek
    book
    library
    inventory
    Dominicans
    Vilnius
    17th century
    Opis:
    Inwentarz biblioteki dominikanów wileńskich z 1. połowy XVII wieku rejestruje 506 pozycji wydawniczych. Są wśród nich druki opublikowane w XV, XVI i w niewielkiej liczbie w XVII stuleciu. Wydrukowane zostały przede wszystkim przez oficyny zagraniczne: włoskie, francuskie, niemieckie, niderlandzkie i szwajcarskie. Pod względem treściowym reprezentują wszystkie ówczesne obszary wiedzy ludzkiej, a ich liczebność w poszczególnych działach odzwierciedla zapotrzebowanie przez dominikanów wileńskich na określone piśmiennictwo, które pozwalało im właściwie wypełniać zadania wobec własnego zgromadzenia, klasztoru i otoczenia zewnętrznego.
    The inventory of the Vilnius Dominican library from the first half of the 17th century records 506 publishing items. These include prints published in the 15th, 16th and a small number from the 17th century. They were printed mainly by foreign publishing houses: Italian, French, German, Dutch and Swiss. In terms of content, they represent all areas of human knowledge at the time, and their number in individual sections reflects the demand of the Dominicans of Vilnius for specific literature that allowed them to properly fulfil their tasks towards their own congregation, monastery and external environment.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 123-143
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księga wójtowska i ławnicza Kórnika z lat 1580–1607
    The alderman’s and the magistrate’s book for the town of Kórnik from 1580–1607
    Autorzy:
    Jaworski, Szymon Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/510228.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
    Tematy:
    alderman’s and magistrate’s book
    16th–17th century Kórnik
    Kórnik aldermen
    Kórnik magistrates
    Opis:
    The subject of this article is the chancellery and archival analysis of the alderman’s and the magistrate’s book for the town of Kórnik from 1580–1607. At present the manuscript is kept at the headquarters of the State Archives in Poznań. Based on appropriately selected literature and information contained in the book, it was possible to carry out an external and internal critique of the source. It needs to be highlighted that the manuscript has only rarely been as a historiographical archival source.
    Źródło:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2019, 36; 123-140
    0551-3790
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska książka o świętym Józefie w XIX wieku
    Polnische Bücher über den heiligen Josef im 19. Jahrhundert
    Autorzy:
    Fitych, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042012.pdf
    Data publikacji:
    1996
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Kult
    Buch
    Monographie
    19. Jahrhundert
    kult
    książka
    monografia
    XIX wiek
    cult
    book
    monography
    19th century
    Opis:
    Die Verehrung des heiligen Josef stellt ein wichtiges historisches Phänomen dar, und nicht nur im für ihre Entfaltung „goldenen" 17. Jahrhundert. Anhand der im folgenden präsentierten Forschungsergebnisse wurde versucht, sowohl ein umfassenderes Bild von den im 19. Jahrhundert veröffentlichten literarischen Werken zu zeichnen als auch die kirchenbildende Funktion des Kultes des Patrons der Weltkirche in einer sehr schwierigen Zeit für die polnische Kirche zu präzisieren - denn Polen hatte damals seine staatliche Unabhängigkeit verloren. Die im Ergebnis des in Polen entfalteten gedruckten Wortes entstehende Verehrung des heiligen Josef muß im Zusammenhang der in der katholischen Kirche lebendigen gesamteuropäischen Strömungen gesehen werden, die auch Polen beeinflußten, und man muß die für das 19. Jahrhundert typischen Frömmigkeitsformen im Blick behalten. Sowohl die Tatsache, daß das erste polnische Buch über den heiligen Josef im 19. Jahrhundert erst 1842 erschienen ist, als auch die dynamische Entwicklung der verlegerischen Produktion dieser Art finden in einer periodischen Gliederung der Geschichte des inneren Lebens in diesem Jahrhundert in Polen ihre tiefere Begründung. Es müssen zwei Perioden unterschieden werden: die erste dauerte von der Dritten Teilung Polens (1795) bis zum Novemberaufstand von 1830. Sie war in der Geschichte des inneren Lebens von Regression und vom Fehlen irgendwelcher neuer Strömungen oder herausragender christlicher Persönlichkeiten gekennzeichnet. In dieser Zeit gab es einen überaus starken Mißklang zwischen der gläubigen Landbevölkerung, dem Kleinadel sowie den niedrigsten Schichten des Bürgertumseinerseits, die dem Glauben der Väter treu blieben und eine barocke, etwas theatralische Frömmigkeit vertraten, und den höheren Schichten andererseits, die sich von der Kirche abwandten und sich vom Rationalismus und den Losungen der Aufklärung beeinflussen ließen. Die zweite Periode beginnt mit dem Januarauf-stand von 1863. In der Geschichte des inneren Lebens trat eine neue Generation in Erscheinung, die mit der Vergangenheit und dem Romantismus brach und auf der Suche nach neuen Wegen zur positivistischen Arbeit fand und einen konsequenten Katholizismus anstrebte. Es sei bemerkt, daß in dieser Zeit etwa 80% der analysierten. Druckwerke entstanden sind. In dieser Zeit wurden viele neue Formen der Frömmigkeit in Polen eingeführt, wie z.B. die Septene, die Novene, die Anbetung des Allerheiligsten Sakraments -immer mit dem heiligen Josef. Die polnischen Autoren, die Lehrbücher für Andachten zur Verehrung des heiligen Josef vorbereiteten, beschränkten sich darauf, ihn lediglich als Beschützer der Kirche und als Fürsprecher in der Todesstunde zu präsentieren. Der durch das Apostolat des gedruckten Wortes entfaltete Kult des heiligen Josef war an die Mittelschichten der polnischen Gesellschaft adressiert. Er basierte auf dem volkstümlichen Katholizismus, der in hohem Grade durch paraliturgische Gottesdienste sowie die Betonung der Autorität des Papsttums und die Stärkung der Verbundenheit mit dem Heiligen Vater im Gegensatz zu den in diesem Jahrhundert starken gallikanisch-josephinischen Strömungen belebt wurde. Die aktivsten Verlagszentren befanden sich im österreichischen und im russischen Teilungsgebiet. Im österreichischen waren es 21 Druckereien, hauptsächlich in Krakau und in Lemberg, die daran interessiert waren, Bücher über den heiligen Josef zu veröffentlichen. Die ersten von ihnen begannen bereits in den vierziger Jahren mit dieser Tätigkeit. Im russischen Teilungsgebiet gab es solche Verlagszentren seit den fünfziger Jahren in Warschau und seit Mitte der siebziger Jahre auch in Kalisch. Diese Druckereien bildeten oft das übernommene Eigentum aufgelöster Orden.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1996, 65; 255-287
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgi kaznodziejskie z końca XVIII wieku w Beszowej
    Die Predigtbücher vom Ende des 18. Jahrhunderts in Beszowa
    Autorzy:
    Szady, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040631.pdf
    Data publikacji:
    2004-12-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    buch
    Prediger
    18. Jahrhundert
    katholische Kirche
    księga
    kaznodzieja
    XVIII wiek
    Kościół katolicki
    book
    preacher
    18. century
    Catholic Church
    Opis:
    Die Verzeichnisse der in den kirchlichen Visitationsprotokollen aus der Zeit vor den Polnischen Teilungen aufgeführten Bücher bilden oft die einzige Spur nicht mehr existierender Bibliotheken. Die übliche Weise des Notierens der Autoren und Titel der in den Pfarreien oder Klöstern befindlichen Bücher erlaubt lediglich Untersuchungen zur quantitativen und inhaltlichen Struktur dieser Büchersammlungen und macht es unmöglich, zum Beispiel die innere Organisation der Bibliothek, die Arten ihrer Vergrößerung oder die Herkunftsquellen dieser Sammlungen zu erkennen. Das Visitations-Inventarverzeichnis der Ordenspfarrei der Pauliner von 1783 enthält ein Verzeichnis von 807 Bänden und zeugt von einer mehrhundertjährigen Sammeltätigkeit der seit 1421 in diesem Ort ansässigen Ordensmänner. Im Zusammenhang mit der Übernahme der Pfarrseelsorgepflichten durch die Pauliner wurden in ihrer Bibliothek auch Bücher gesammelt, die für die Predigttätigkeit hilfreich sein konnten. Diese Predigtenabteilung bildete 25% des Gesamtbestaneies der Büchersammlung von Beszow und enthielt Predigtsammlungen von etwa 80 polnischen und ausländischen Autoren. Die Bibliothek selbst war am Ende des 18. Jahunderts die umfangreichste aller Büchersammlungen des Dekanats Pacanow sowie der gesamten Präpositur Wislica, Das Inventarverzeichnis von Beszow liefert einen der wenigen Beweise für die Existenz einer so imposanten Bibliothek, die ähnlich wie andere Sammlungen dieser Art in der Zeit der Ordenskassationen zerstört wurde. Ein Teil ihrer Bestände (540 Exemplare) wurde im Jahre 1819 der - nach dem Novemberaufstand nach Petersburg geschafften - Öffentlichen Bibliothek einverleibt, die übrigen wurden zerstreut oder gingen verloren. Einzelne Exemplare kann man noch in den Beständen der Lanelesbibliotheken finden, zum Beispiel in der Öffentlichen Hieronim Łopaciński-Bibliothek in Lublin oder in der Krakauer Jagiellonen-Bibliothek.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 289-304
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekoracja radełkowa na siedemnastowiecznych oprawach w zbiorach Baworovianum
    Roll decoration on the book bindings from the 17th century in the collection of Baworovianum
    Autorzy:
    Wagner, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/541338.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    Baworovianum
    rzemiosło polskie
    XVII wiek
    introligatorstwo polskie
    radełko
    radełka jagiellońskie
    oprawy barokowe
    oprawy wachlarzowe
    orientalizm
    Polish craft
    17th century
    Polish bookbinding
    roll
    Jagiellonian rolls
    baroque book bindings
    l’eventail book bindings
    orientalism
    Opis:
    W artykule scharakteryzowano – dotąd nie zbadany – problem powszechnego wykorzystywania radełek w warsztatach introligatorskich Rzeczypospolitej XVII w. Analiza opraw ze zbiorów dawnego Baworovianum wykazała, iż najczęściej były to narzędzia z XVI w. (z dekoracją typowo renesansową), a nawet z około 1500 r. (z dekoracją późnogotycką). Jednocześnie nikłą rolę odgrywają wśród nich nowe narzędzia – z ornamentami odpowiadającym barokowym trendom w zdobnictwie introligatorskim. Przyczyną tego stanu był przede wszystkim kryzys rzemiosł w Rzeczypospolitej – jako dziedziny gospodarki miast, który nasilił się po potopie szwedzkim.
    The article characterizes the problem of widespread use of rolls in workshops of bookbinders from the Polish–Lithuanian Commonwealth in the 17th century which has so far been not studied. The analysis of bindings from the collection of the ancient Baworovianum proved that most frequent among them were rolls from the 16th century (with typically renaissance decoration) or even from around 1500 (with late gothic decoration). At the same time the faint role was played by new rolls – with the ornament that corresponded with trends in baroque bookbinding. The reason of this was particularly crisis of the crafts in the Polish– Lithuanian Commonwealth as the field of cities’ economy – that intensified after the Swedish Deluge.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2018, 4(54); 108-125
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inwentarz księgozbioru biskupa diecezji lubelskiej Mateusza Wojakowskiego (1775-1845) w świetle akt notarialnych
    Autorzy:
    Dymmel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088401.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    book collection
    bishop Mateusz Wojakowski
    clergy
    notarial records
    inventory
    19th century
    księgozbiór
    biskup Mateusz Wojakowski
    duchowieństwo
    akta notarialne
    inwentarz
    XIX wiek
    Opis:
    W artykule zaprezentowany został inwentarz księgozbioru należącego do biskupa diecezji lubelskiej Mateusza Wojakowskiego (1775-1845). Celem artykułu jest rekonstrukcja księgozbioru, tj. udostępnienie edycji inwentarza odbiorcom wraz ze wstępną analizą zawartości biblioteki. Inwentarz księgozbioru znajduje się w księdze notarialnej z 1845 r., wchodzącej w skład zespołu „Akta Serafina Konwickiego notariusza miasta Lublina” przechowywanego w Archiwum Państwowym w Lublinie. W tekście źródłowym zastosowane zostały zasady edycji zgodnie z Instrukcją wydawniczą dla źródeł historycznych od XVI do XIX wieku. Ponadto uzupełniono i wzbogacono dane bibliograficzne, ponieważ źródłowe informacje dotyczące posiadanych przez duchownego egzemplarzy książek były niepełne, gdyż pierwotnie służyły jedynie dla celów spadkowych. Ustalono pełny tytuł, nazwisko autora, miejsce, rok wydania w oparciu o dostępne bibliografie i katalogi biblioteczne. Poczynione ustalenia pozwolą na pełniejszą analizę zawartości domowej biblioteki biskupa. W inwentarzu liczącym 220 pozycji wymieniono łącznie 255 tytułów dzieł w 296 woluminach. Gromadzone książki były przede wszystkim w języku polskim, ponadto po łacinie, w języku francuskim i niemieckim. Domowy księgozbiór duchownego miał uniwersalny charakter. Zawierał książki i czasopisma z różnych dziedzin: ogólne, prawne, o edukacji, filozoficzne, z historii, geografii, słowniki, z nauk przyrodniczych i stosowanych, literaturę piękną. Ważną część stanowiły druki religijne, w tym księgi liturgiczne, kazania, katechizmy, modlitewniki, Biblia, rozmyślania. Inwentarz księgozbioru biskupa Wojakowskie go – postaci wyróżniającej się nie tylko na polu działalności duszpasterskiej, ale i obywatelskiej – nie był dotychczas znany i wykorzystywany w literaturze. Jest to także przykład inwentarza XIX-wiecznego księgozbioru należącego do duchownego.
    The article presents an inventory of the book collection owned by the bishop of the Lublin diocese, Mateusz Wojakowski (1775-1845). The aim of the article is to reconstruct the book collection, i.e., to make the edition of the inventory available to recipients along with an initial analysis of the library’s content. The inventory of the book collection can be found in a notarial register from 1845, which is part of „Records of Seraph Konwicki, a notary of the city of Lublin” kept in the State Archives in Lublin. In the source text, editing principles were applied in accordance with the Publishing Instructions for historical sources from the 16th to 19th century. Additionally, bibliographic data was supplemented and enriched, because the source information about the copies of books owned by the clergyman was incomplete, as they were originally used only for inheritance purposes. The full title, author’s name, place and year of publication were established on the basis of available bibliographies and library catalogues. The findings will allow for a more comprehensive analysis of the contents of the bishop’s home library. The inventory of 220 items lists a total of 255 titles of works in 296 volumes. The collected books were mainly in Polish, and additionally also in Latin, French and German. The clergyman’s home book collection was of universal character. It included books and magazines in various fields: general, law, education, philosophy, history, geography, dictionaries, natural and applied sciences, and belles-lettres. Religious prints constituted an important part, including liturgical books, sermons, catechisms, prayer books, the Bible, and meditations. The inventory of the book collection of Bishop Wojakowski – a figure distinguished not only in the field of pastoral but also civic activity – has remained unknown and unused in literature so far. It is also an example inventory of a 19th-century book collection belonging to a clergyman.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 37-76
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiór kolekcjonera dzieł sztuki. Słów kilka o bibliotece Seweryna hr. Mielżyńskiego z Miłosławia
    The book collection of an art collector. A handful of comments about the library of Count Seweryn Mielżyński of Miłosław
    Autorzy:
    Kłudkiewicz, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912000.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Count Mielżyński’s book collection
    Miłosław library
    library of the art. collector in the nineteenth century
    bookcollections of the Mielżyński family
    Polish private book collections in the nineteenth century.
    księgozbiór Seweryna hr. Mielżyńskiego
    biblioteka w Miłosławiu
    biblioteka kolekcjonera sztuki w XIX wieku
    księgozbiory Mielżyńskich
    polskie księgozbiory prywatne w XIX wieku.
    Opis:
    Seweryn hr. Mielżyński należał do grona najwybitniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki w XIX-wiecznej Wielkopolsce. W pałacu w Miłosławiu posiadał liczący 5000 tomów księgozbiór, który w zapisie testamentowym przekazał bibliotece Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego. Na podstawie kwerendy i poszukiwań w dziś istniejącym księgozbiorze Biblioteki PTPN udało się odnaleźć 287 tytułów w 368 tomach, pochodzących z biblioteki miłosławskiej Seweryna Mielżyńskiego. Tematyka zachowanych książek wskazuje, że hrabia z Miłosławia oraz jego żona Franciszka zakupywali przede wszystkim współczesną literaturę piękną, a więc książki służące głównie rozrywce, zadumie, przyjemności. Ponadto dużą grupę tematyczną w zachowanym księgozbiorze miłosławskim stanowią prace z zakresu sztuki, architektury i fotografii, obrazujące zainteresowania artystyczne Seweryna Mielżyńskiego i przydatne w jego działalności malarza i fotografa amatora. Osobną grupą były książki z historiografii i historii sztuki, niezbędne w rozwoju kolekcjonerskiej pasji Mielżyńskiego i wykorzystane przez niego w opracowaniu katalogu kolekcji obrazów europejskiego malarstwa dawnego w Miłosławiu.
    Count Seweryn Mielżyński belonged to the core group of preeminent art collectors in the nineteenth century Greater Poland. At his Miłosław palace he had his private book collection amounting to 5,000 volumes which, by his last will, he bequeathed to the library of the Poznań Society of Friends of Sciences. Following a query and extensive searches of the present book collection of the library it was possible to identify 287 titles, in 368 volumes, that were originally housed at Miłosław. The subject matter of the surviving books indicates that Mielżyński and his wife Franciszka were mostly interested in purchasing contemporary belles-lettres, therefore books that provided stimuli for entertainment, but also more serious literature with issues to be considered and one that provided food for thought. Additionally, a large group of books in the surviving book collection includes books on the fine arts, architecture and photography, which reflected the artistic interests of Seweryn Mielżyński and must have been useful in his painting and amateur photography endeavors. A separate group includes books that deal with historiography and the history of the arts, necessary for the owner to continue his collector’s quest, and later used by him in developing a catalogue of his Western European paintings held at Miłosław.
    Źródło:
    Biblioteka; 2015, 19(28); 81-116
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książki w inwentarzach pośmiertnych szlachty ziemi zakroczymskiej w XVIII w.
    Books in 18th-century posthumous inventories of Polish nobles from Zakroczym Land
    Autorzy:
    Główka, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1396331.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    księgozbiór prywatny
    inwentarz pośmiertny
    kultura szlachecka
    Mazowsze w XVIII w.
    private book collection
    posthumous inventory
    Polish nobility
    Masovia in the 18th century
    Opis:
    Out of 130 posthumous inventories of Polish nobles living in Zakroczym Land, 18 included books. Those inventories require a lot of strenuous and not always successful attempts to identify the work mentioned in the inventory; however, they allow us to determine what type of books were popular among people and what intellectual, cultural and practical needs they fulfiled. In most of the cases, the books were concerned with religion, law and politics. Different books also included knowledge on administrative functions or farming. Others were concerned with advice on oratory skills. One exception among the discussed inventories is the one belonging to Czesław Ignacy Łempicki, a member of a well-respected local noble family. His book collection is an example of the emergence of new phenomena, i.e. widening geographical knowledge and the development of secular novels and different life models.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 1; 109-128
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nowe porządki” z socjalizmem w tle. Szkic do powojennych dziejów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu (1945–1956)
    “New order” Communist-style. A contribution to the post-war history of the University Library in Poznań (1945–1956)
    Autorzy:
    Mania, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912346.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Poznań University Library
    book
    history of research librarianship
    twentieth century
    Sovietization
    Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
    książka
    historia bibliotekarstwa naukowego
    XX wiek
    sowietyzacja
    Opis:
    Powojenna historia Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu zapisała się wieloma rozdziałami. Pierwszym był trudny okres usuwania zniszczeń. Drugim – organizowanie i rozwój działalności oddziałów bibliotecznych. Ważnym zadaniem bibliotekarzy było także zabezpieczanie księgozbiorów porzuconych i opuszczonych z terenów Wielkopolski, Ziem Odzyskanych i Śląska. Tymczasem, jeszcze zanim usunięto ślady obecności Universitätsbibliothek zorganizowanej w murach poznańskiej Biblioteki w czasie okupacji, ówczesna sytuacja polityczna narzuciła nowe – sowieckie wzorce. Odtąd powinnością bibliotekarza, oprócz gromadzenia, opracowywania i udostępniania zbiorów, była walka o postawę ideologiczną czytelnika. Wpływowe władze partyjno-państwowe wprowadziły zatem szereg zarządzeń, by czuwać nad całokształtem działalności bibliotekarstwa polskiego. Praktyki te przybierały różne formy, kreśląc kolejne karty bibliotecznych dziejów. Im poświęcony będzie niniejszy artykuł.
    The imminent post-war history of the University Library in Poznań was written in a number of chapters. The first chapter covers the time of measuring the war damages and rebuilding the existing infrastructure. The second chapter is marked by organization and development of the library’s departments. One of the major tasks to be performed by the librarians was to accommodate abandoned book collections from the Wielkopolska region, the so-called Recovered Territories and from Silesia. Things as they were, even before the last traits of the German “Universitätsbibliothek”, established during the occupation in Poznań, had been removed, the contemporary political situation dictated and imposed new Soviet-style patterns. It was from then on that the duties of a librarian included, alongside book acquisition, processing and circulation of the collection, an obligation to struggle for ideological stance of the library’s user and reader. Appropriately, the omnipresent and omnipotent Communist party and Communist state authorities introduced a number of regulations that were to secure the “proper” and adequate totality of circumstances in the activity of Polish librarianship. These notorious practices took on different forms thus shaping the successive chapters in the history of libraries in Poland and are described and discussed in the present article.
    Źródło:
    Biblioteka; 2017, 21(30); 123-153
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie i działalność Macieja Szczepańskiego (1746–1825) w Warszawie
    Life and activities of Maciej Szczepański (1746–1825) in Warsaw
    Autorzy:
    Pietrucha, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154690.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Maciej Szczepański (1746–1825)
    Warsaw
    18th century
    bookselling
    bookbinding
    book catalogs
    press announcements
    Warszawa
    XVIII w.
    księgarstwo
    introligatorstwo
    katalogi księgarskie
    anonse prasowe
    Opis:
    Maciej Szczepański was one of the most outstanding Polish booksellers of the Enlightenment period, who conducted his activity in Warsaw in the years 1779–1825. He was a bookbinder, bookseller and publisher. He contributed to the propagation of the book among a wide audience, conducting various advertisements in the Warsaw press and publishing catalogs of Polish and foreign books. M. Szczepański also took an active part in the social, political and cultural life of Warsaw. Szczepański was a well-known and respected citizen of the city of Warsaw.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2022, 1; 55-78
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katalog toruńskiego księgarza Samuela Janssona Möllera z 1738 roku w zbiorach Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie
    Catalogue of the Toruń bookseller Samuel Jansson Möller from 1738 in the Collection of the Cathedral Library in Gniezno
    Autorzy:
    Imańska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784088.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Jansson Möller Samuel
    księgarstwo
    katalog księgarski
    Toruń
    XVIII w.
    Biblioteka Katedralna w Gnieźnie
    bookselling
    book catalogue
    18th century
    Cathedral Library in Gniezno
    Opis:
    The article presents the book range of Samuel Jansson Möller, a bookseller operating in Toruń in the first half of the 18th century. The basis for its presentation was a book catalogue from 1738, included in the collection of the Cathedral Library in Gniezno. Jansson Möller became involved with Toruń around 1725, when he took position in a thriving bookstore of Jan Christian Laurer, which, after his employer’s death and at the request of the widow, was run by Möller until his own death around 1751 The catalogue contains nearly 1600 items, more than half of which were published in the 17th century, 35% came from the first decades of the 18th century and the rest were 16th century prints, which proves that the bookseller merchandised used books as well as new publications. In many respects, the analysed catalogue demonstrated that Jansson’s activity reflected that of his predecessor and another Toruń bookseller of that period, Jan Fryderyk Hauenstein. Over 20% of the books in his catalogue were polonica, including many publications in Polish. Although the ruling and intellectual elites of the city at that time were mainly Protestants, Jansson also addressed his offer to Catholics, which shows that the Catholic community had to show interest in books to a comparable extent to the Protestant one.
    W artykule zaprezentowana została oferta księgarska Samuela Janssona Möllera, księgarza działającego w Toruniu w pierwszej połowie XVIII wieku. Podstawą do jej przedstawienia był katalog księgarski z 1738 roku, znajdujący się w zbiorach Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie. Jansson Möller związał się z Toruniem ok. 1725 roku, zatrudniając się w prężnie działającej księgarni Jana Chrystiana Laurera, po którego śmierci na prośbę wdowy prowadził ją dalej do ok. 1751 roku, kiedy zmarł. W katalogu zostało wykazanych prawie 1600 pozycji, z czego ponad połowa to książki wydane w XVII wieku, 35% pochodziło z pierwszych dekad XVIII stulecia, a pozostałe to druki XVI-wieczne, co dowodzi, że księgarz na równi z nowymi wydawnictwami handlował książką używaną. Pod wieloma względami analizowany katalog pokazywał, że Jansson działalnością nawiązywał do swego poprzednika i innego księgarza toruńskiego tego okresu, Jana Fryderyka Hauensteina. W katalogu ponad 20% książek stanowiły polonika, w tym sporo pozycji polskojęzycznych. Mimo że elity rządzące i intelektualne miasta to w tamtym czasie głównie protestanci, Jansson zwracał się ze swą ofertą także do katolików, co pokazuje, że społeczność katolicka musiała wykazywać zainteresowanie książkami w porównywalnym stopniu, co protestancka.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 205-220
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Trębicki – zapomniany kolekcjoner i bibliograf z Linowa
    Władysław Trębicki – a forgotten collector and bibliographer from Linowo
    Autorzy:
    Kowkiel, Lilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195922.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Władysław Trębicki
    księgozbiory prywatne
    bibliografia polska
    XIX w.
    Adam Zawadzki
    Józef Ignacy Kraszewski
    Michał Bobrowski
    Biblioteka Ordynacji Zamojskiej
    private book collections
    Polish bibliography
    XIX century
    Opis:
    Kolekcjoner i bibliograf Władysław Trębicki (1806-1861) w rodzinnym majątku Linowo (dawny powiat prużański, obecnie Białoruś) gromadził rękopisy i druki, skupiając się na polonikach i materiałach dotyczących historii i literatury polskiej. W archiwach i bibliotekach Wilna i Krakowa zachowały się listy Trębickiego do Adama Zawadzkiego, Adama Benedykta Jochera, Józefa Ignacego Kraszewskiego i innych. Korespondencja pozwala ustalić tytuły kupowanych lub wymienianych książek i czasopism, czas, kiedy bibliofil poważnie zainteresował się naukowymi pracami z zakresu historii, literatury i bibliografii oraz uzupełniać informacje bibliograficzne dotyczące dawnych poloników. Wielotysięczna biblioteka w Linowie stała się warsztatem pracy bibliografa. Z dawnej kolekcji Władysława Trębickiego zachowało się około 2 tys. tomów starych druków i książek XIX w. Fragment ten obecnie znajduje się w depozycie Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu jako część Księgozbioru Klemensowskiego Rodziny Zamoyskich.
    Collector and bibliographer Władysław Trębicki (1806-1861) in the family estate Linowo (the former Pruzany district, now Belarus) collected manuscripts and prints, focusing on polonic’s and materials about Polish history and literature. In the archives and libraries of Vilnius and Krakow, Trębicki’s letters to Adam Zawadzki, Adam Benedykt Jocher, Józef Ignacy Kraszewski and others have been preserved. Correspondence allows to determine the titles of purchased or exchanged books and magazines, a time when a bibliophile became seriously interested in scientific works on history, literature, bibliography and also suplement bibliographic information about old polonic’s. The library in Linowo with many thousand book’s has become a bibliographer’s workplace. About 2,000 items have been preserved from the former collection of Władysław Trębicki - volumes of old prints and books of the XIX century. This fragment is currently in the deposit of Książnica Zamojska im. Stanisław Kostka Zamoyski in Zamość as part of the Klemensowski Book Collection of the Zamoyski Family.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2021, 15, 1; 89-107
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recommendations for reading and their educational function in the light of selected Polish guides for librarians and catalogs of books published in the years 1918-1939
    Autorzy:
    Koredczuk, Bożena
    Kisilowska, Małgarzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471866.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    library pedagogy
    reading recommendations
    guides for librarians
    bookselling guides
    reading in the first half of the 20th century
    educational function of the book
    Opis:
    In the interwar period about 50 different types of guides for librarians and bookselling guides were published in Poland. Many of them contained mainly advices on setting up libraries, organizing them and gathering collections, but both types contained information on selection of books in terms of their educational function. 1) The aim of the research is the presentation of selected guides issued in Poland in 1918-1939, which were addressed to employees of various types of libraries: public, school, parish, home, etc. and their lists of books and recommendations depending on the targeted reader. 2) Materials and methods: selection of guides, comparative method, literature analysis, bibliographic method. 3) Applications are the answers to the following questions: Were the reading recommendations in the analyzed manuals addressed only to the book professionals, as an aid in completing book collections and making reading choices, or to the readers as well? Which educational models were most important, to what extent they referred to the curricula in schools? Whether censorship was taking place (they included titles that should not be read), etc.?
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 21-35
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fleksja rzeczownika w Książkach o wychowaniu dzieci Erazma Glicznera na tle XVI-wiecznych tendencji normalizacyjnych
    Inflection of nouns in Książki o wychowaniu dzieci by Erazm Gliczner at the background of sixteenth century standardisation trends
    Autorzy:
    Gozdek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/684141.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Erazm Gliczner
    fleksja rzeczownika
    XVI wiek
    poradnik pedagogiczny
    językoznawstwo historyczne
    historia języka polskiego
    sixteenth century
    inflection of nouns
    pedagogical book
    historical linguistics
    history of Polish language
    Opis:
    The subject of this study is inflection of nouns in Książki o wychowaniu dzieci [...] (Cracow 1558) by Erazm Gliczner. The main research aim was verifying progressive of standardisation of the Polish language in comparison to the first part of the sixteenth century. Due to the fact that sixteenth century was a time of the biggest development of Polish language changes were dynamic. Presented research results are only general trends but they show us a progress of normalization. Polish author had a good intuition with regard to developmental tendencies of 16th Polish language. He usually was choosing new variants of inflection forms.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2018, 52; 35-47
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiory Czapskich herbu Leliwa w XVIII wieku
    The Book Colections of the Czapski Family of the Leliwa Coat of Arms in the 18th Century
    Autorzy:
    Tomaszewski, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471909.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Czapscy of the Leliwa coat of arms
    nobility
    Royal Prussia
    book collections in the 18th century
    Czapscy herbu Leliwa
    szlachta
    Prusy Królewskie
    księgozbiory w XVIII w.
    Opis:
    The Czapski family in the 18th century belonged to the Royal Prussian elite. Unfortunately, until today, they did not receive wider studies, which they undoubtedly deserve. Their activity was visible in the political, economic and cultural patronage. Several representatives of this rich Prussian family were developing book collections. An example is the brothers Tomasz and Paweł Tadeusz, who in their Gdańsk properties have collected many books on various subjects, written in different languages. Their younger sister Magdalena also became the owner of a large book collection thanks to a marriage with Hieronym Radziwiłł. Other members of the Czapski family also kept such collections in their palaces. The reason for their collection were both scientific and prestigious motives. Nevertheless, it is worth to discuss briefly the part of their activity, which strengthened their position in the hierarchy of the nobility in terms of the so-called external prestige.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 395-407
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prywatne księgozbiory bazylianów prowincji koronnej zakonu na podstawie proweniencji wynotowanych z druków XVI-XVIII wieku w zbiorach Ossolineum. Zarys zagadnienia
    Private book collections of Basilian monks of the order’s Crown province on the basis of the proveniences derived from 16th-18th century prints from Ossolineum library. The outline of the topic
    Autorzy:
    Pidłypczak-Majerowicz, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472439.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Polska XVIII w.
    bazylianie
    prowincja koronna
    księgozbiory prywatne zakonników –
    stare druki –
    badania proweniencyjne
    Poland 18th century
    Basilian monks
    Crown province
    monks’ private book collections
    old prints
    provenance research
    Opis:
    Badania proweniencyjne prowadzone w zbiorach starych druków pozwalają wyłonić różne większe lub mniejsze kolekcje. Podwaliny wielu dużych prywatnych i państwowych kolekcji starych druków od końca XVIII w. stanowiły książki z dawnych bibliotek klasztornych. Zapisy własnościowe ujawniają, obok nazw klasztorów i miejscowości, w których się one znajdowały, także nazwiska zakonników gromadzących swoje prywatne księgozbiory – pozostawiane zwykle w klasztorach, w których umierali ich właściciele. Prywatne księgozbiory członków zakonu bazylianów prowincji koronnej wzbogaciły kilka klasztorów, głównie w Dobromilu, skąd bibliotekę przejęli bazylianie z Krechowa. Na kilkudziesięciu drukach z prywatnych zbiorów ich właściciele podpisali się swoim nazwiskiem, co pozwala śledzić przyrost bazyliańskich księgozbiorów i przeanalizować ich treść i funkcje oraz ocenić wartość gromadzonych przez zakonników książek.
    Provenance research implemented to the collections of old prints allows to determine the other, different bigger and smaller collections. Books from former conventual libraries established foundation of many large private and state owned collections of old prints from the end of 18th century onward. Except the names of convents and places they were situated in proprietary records contains also the names of the monks building their own private book collections, which usually – after their deaths - were left at convents their owners lived in. Basilian monks of the order’s Crown province left their private book collections in several convents, mainly in Dobromil, from where library collections were overtaken by Basilian monks from Krechów. Several tens of prints from private collections were signed with names by their proprietors, what allows following the growth of Basilian monks’ book collections, analysing their content and functions as well as describing the value of the books collected by these monks.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 95-106
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pulpity w aranżacjach ewangelickich „libri catenati” na Śląsku w dobie reformacji
    Lecterns in evangelical arrangements of libri catenati in Silesia in the age of the Reformation
    Столешницы в обстановках евангелических libri catenati в Силезии в эпоху реформации
    Autorzy:
    Werszler, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462774.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
    Tematy:
    Librarium łańcuchowe
    pulpit łańcuchowy
    Liber catenatus
    Libri catenati
    Śląsk
    XVI wiek
    Chained library
    chained book
    Silesia
    16th century
    либрариум с цепями
    столешница с цепями
    Силезия
    XVI век
    Opis:
    Artykuł analizuje aranżacje i wyposażenie ewangelickich librariów śląskich w XVI w. wyposażonych w pulpity łańcuchowe (liber catenatus). Temat dotyczy sprzętów o konstrukcji policzkowej, z zastosowaniem systemu prętów do nawlekania końcówek łańcuchów zabezpieczających gromadzony księgozbiór. Omówiono zasady modyfikacji technologicznych i konstrukcyjnych sprzętów z wybranych librariów we Wrocławiu, Złotoryi, Brzegu, Legnicy i z Oleśnicy, których powstanie było wynikiem dążenia do podnoszenia kwalifikacji poprzez rozwój edukacji wśród lokalnej społeczności. Przedstawiono obraz historyczny z czasu użytkowania librariów łańcuchowych oraz przyczyny ich likwidacji. Wnioski wyciągnięto na podstawie wydarzeń historycznych czasów reformacji, mających wpływ na tło kulturowe Śląska oraz porównań z zachowanymi europejskimi librariami ewangelickimi. Oparto je na empirycznych i pomiarowych badaniach pomieszczeń, w których gromadzono śląskie zbiory oraz analizach zachowanych przekazów ikonograficznych.
    В статье описывается обстановка и оборудование типичного либрариум в Силезии в XVI веке, в которых использовались столешницы с цепями(liber catenatus). Тема касается оборудования с использованием системы брусьев, на которые были натянуты окончания цепи для обеспечения книг. Речь идет об условиях технологических и конструкционных модификаций оборудования в либрариах в г. Вроцлав, Злоторыя, Бжег, Легница и Олесница. Их создание было результатом стремления к повышению квалификаций посредством развития просвещения среди местных жителей. В статье дается историческая картина времен использования либрариев с цепями а также причины их исчезновения. Вывод дается на основе исторических событий времен реформации, которые повлияли на культурный характер Силезии, а также сопоставления с европейскими евангелическими либрариами. Имеются в виду также эмпирические и измерительные исследования помещений, в которых хранились фонды в Силезии и анализ оставшейся иконографии.
    The article analyses the arrangements and equipment of evangelical Silesian libraries in the 16th century equipped with chained books (liber catenatus). It relates to stringed-construction equipment, in which a system of bars is used to string together the end-parts of chains securing the accumulated book collection. It discusses the principles of modifications in terms of the technology and construction of this equipment from selected libraries in Wrocław, Złotoryja, Brzeg, Legnica and Oleśnica, which were created as a result of the pursuit of enhancements of qualifications through the development of education in the local communities. The article presents a historical picture from the period of the use of chained libraries and the reasons for their liquidation. The conclusions are drawn on the basis of historical events in the times of the Reformation which influenced the cultural background of Silesia and of comparisons with the preserved European evangelical libraries. They are based on empirical and measurement examinations of the premises in which the Silesian collections were gathered, as well as analyses of the preserved iconographic records.
    Źródło:
    Bibliotekarz Lubelski; 2015-2016, 58/59; 107-126
    0137-9895
    Pojawia się w:
    Bibliotekarz Lubelski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wartość lubelskich akt notarialnych jako źródła do badań prywatnych księgozbiorów duchowieństwa w pierwszej połowie XIX wieku
    The value of the Lublin notarial deeds as a source for studying private book collections of the clergy in the first half of the 19th century
    Autorzy:
    Dymmel, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783853.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    duchowieństwo
    źródła archiwalne
    akta notarialne
    księgozbiory prywatne duchowieństwa
    historia książki
    historia bibliotek
    Królestwo Polskie
    Lublin
    XIX wiek
    the clergy
    archival sources
    notarial deeds
    private book collections of the clergy
    the history of the book
    the history of libraries
    the Kingdom of Poland
    the 19th century
    Opis:
    The aim of the article is to present the notarial deeds as potential sources and to show how they can be used for studying the private book collections of the clergy and the history of the book in the partition period. The collections under investigation are well-preserved ones; they are held in state archives. Research on the extensive fonds of the Lublin notaries of 1810-1863, conducted in the State Archive in Lublin, revealed that property inventories, auction records and wills are the documents particularly valuable for studying the book collections of the clergy. The property inventories (especially the ones to 1876) frequently included the lists of the private libraries of various priests. And thanks to a detailed description of the private libraries, it is possible to learn about the book culture of the above-mentioned circles and, indirectly, about the intellectual sources of inspiration to these priests. The auction records are also valuable sources as they provide information about samizdat books circulating locally as well as showing the mechanisms of censorship in practice. In addition, the wills include useful personalized data reflecting the values of contemporary society and the history of the book collection. Using the archival sources mentioned above will broaden the knowledge about the book collections of the clergy and the book culture not only at the regional scale but also with reference to the whole Kingdom of Poland.
    Celem artykułu jest przedstawienie potencjału źródłowego akt notarialnych i wskazanie możliwości ich wykorzystania dla badań nad księgozbiorami prywatnymi duchowieństwa i historią książki doby zaborów. Są to zasoby dobrze zachowane, przechowywane w archiwach państwowych. Jak dowiodła kwerenda prowadzona w Archiwum Państwowym w Lublinie obejmująca obszerny zespół Notariusze miasta Lublina z lat 1810-1863 wśród dokumentów sporządzanych przez notariuszy szczególnie istotne dla badań księgozbiorów duchowieństwa są inwentarze mienia, następnie akta licytacji i testamenty. Inwentarze mienia (szczególnie do 1876 r.) niejednokrotnie zawierają wykazy domowych księgozbiorów kapłanów. Z uwagi na zazwyczaj szczegółowy sposób opisu zawartości prywatnych bibliotek możliwe jest poznanie kultury książki wspomnianego środowiska, a pośrednio źródeł intelektualnych inspiracji duchowieństwa. Wartościowe źródła stanowią także akta licytacji dostarczające informacji  o wtórym obiegu książki w skali lokalnej, jak i ukazujące mechanizmy działania cenzury w praktyce. Także cennych zindywidualizowanych informacji dostarczają testamenty mówiące o świecie wartości ówczesnego społeczeństwa i dalszych losach księgozbiorów. Konsekwentne wykorzystanie wspomnianych źródeł archiwalnych pozwoli poszerzyć stan wiedzy o księgozbiorach duchowieństwa i kulturze książki nie tylko w skali regionalnej, ale i w odniesieniu do całego Królestwa Polskiego.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 110; 145-166
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A toy as a medium of Holocaust remembrance: The case of “Otto: The Autobiography of a Teddy Bear” by Tomi Ungerer
    Zabawka jako medium pamięci o Holocauście na przykładzie picturebooka „Otto. Autobiografia pluszowego misia” Tomiego Ungerera
    Autorzy:
    Slany, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090009.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Children’s literature
    20th-century German literature
    Holocaust remembrance
    picture book
    post-humanist narrative
    non-human (auto)biography
    Jean-Thomas “Tomi” Ungerer (b. 1931)
    zabawka
    picturebook
    Holokaust
    dzieciństwo
    pamięć
    Opis:
    In post-humanist studies of identity, otherness and exclusion – conducted within the de-anthropocentrism of the humanities – questions arise about the condition of non-human subjects (animals, plants, things) that gain the cultural and social status of Others. As non-human entities, they have a socializing value, cement interpersonal relations, attract people to certain places. They have performative, integrative and co-creating abilities. The posthumanistic “turn towards things” opens the room for the construction of their social (auto) biographies, a development which already has been taking place in contemporary children’s literature. The problem of the creation of (auto)biographies of non-human subjects is presented in this article on the example of the picture book Otto: The Autobiography of a Teddy Bear by Tomi Ungerer. The artist gives the non-anthropomorphized plush toy the status of a non-human subject and an active actor of social life as a medium of unoffi cial memory of the Holocaust. Ungerer consciously and innovatively uses the key determinants of the posthuman discourse, including intimate childhood experiences.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 4; 441-456
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Nota o książce:] Emmanuel Desurvire, „Karol Edmund Chojecki, polski patriota, odkrywca, żołnierz, dramaturg, powieściopisarz, publicysta, bibliotekarz…”
    [Annotation about the Book:] Emmanuel Desurvire, ‘Karol Edmund Chojecki, Polish Patriot, Explorer, Soldier, Poet, Playwright, Novelist, Publicist, Librarian…’
    Autorzy:
    Chaplain, Jacques
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690304.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Karol Edmund Chojecki (Charles Edmond)
    biografia
    literatura polska XIX wieku
    literatura francuska XIX wieku
    Emmanuel Desurvire
    polonica zagraniczne
    nota o książce
    przekład
    biography
    Polish literature of 19th Century
    French literature of 19th Century;
    foreign polonica
    annotation about the book
    translation
    Opis:
    This text is a complement to the presented a year ago in the translation into Polish, Jacques Chaplain’s review which is a fragmentary overview of the three volume monograph by a worldknown physicist Emmanuel Desurvire, devoted to his ancestor, Karol Edmund Chojecki (1822−1899). Source materials, meticulously collected by the French biographer — family archives and other documents that were not printed before — enable us to get to know closely this Polish emigrant of the era of Romanticism, known in France under the pseudonym Charles Edmond, inter alia of the side of various, closer or further relationships with the representatives of French culture, science and politics of that time (such as Gustave Flaubert, Georges Sand, Louis Blanc or Georges Clemenceau), as well as his own creative achievements (in the fields of playwriting, dramaturgy, publicism and art of translation) and their twentieth century reception. Desurvire’s work — of impressive size and substantive content — has been currently published for the second time. The second edition, revised and bearing indices is completed with the two-volume supplement.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2014, 69; 223-225
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Digital science in context of book culture history research: Polonica of the 16th-18th centuries in selected databases of written cultural heritage concerning the Kingdom of Hungary
    Humanistyka cyfrowa w kontekście badań nad historią kultury książki: polonica od XVI do XVIII wieku w bazach danych piśmiennego dziedzictwa kulturowego związanego z Królestwem Węgierskim
    Autorzy:
    Špániová, Marta
    Lichnerová, Lucia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472385.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    digital science
    Polish book
    16th-18th century
    historical libraries
    Kingdom of Hungary
    research of Polonica
    humanistyka cyfrowa
    książka polska
    XVI-XVIII wiek
    biblioteki historyczne
    Królestwo Węgierskie
    badania poloników
    Opis:
    The authors summarise the main databases of written cultural heritage, used for research of book culture history in Slovakia, Czech Republic and Hungary, particularly databases including data for research of Polish books of the 16th-18th centuries. Potential of digital science and its sources for traditional book culture history research is emphasised. Authors analyse all types of Polonica in certain digitalised collections of various historical libraries in the Kingdom of Hungary from the 16th to the 18th centuries. Mutual cultural relationship of Slovakia and Poland in book culture history is also highlighted, especially for building of aristocratic and bourgeois libraries.
    Autorki prezentują główne bazy danych piśmiennego dziedzictwa kulturowego używane do badań nad historią kultury książki na Słowacji, w Republice Czeskiej i na Węgrzech, w szczególności te z nich, które zawierają dane przydatne w badaniach nad polską książką od XVI do XVIII w. Autorki podkreślają potencjał jaki reprezentuje humanistyka cyfrowa i źródła przez nią wykorzystywane dla tradycyjnych badań na historią kultury książki. Analizują wszystkie typy poloników znajdujących się w niektórych zdigitalizowanych kolekcjach bibliotek dawnego Królestwa Węgierskiego istniejących od XVI do XVIII w. Naświetlają również relacje w dziedzinie kultury książki pomiędzy Polską a Słowacją, w szczególności w kontekście powstawania bibliotek mieszczańskich i arystokratycznych oraz rozwoju drukarstwa i księgarstwa w Królestwie Węgierskim.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 371-380
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stare druki ze zbiorów Pommersches Museum w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Komunikat
    Old prints from Pommersches Museum in the collection stored in the University Library in Poznań. Report
    Autorzy:
    Łukaszewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2206858.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    old prints
    16th–18th century
    Pommersches Museum (Stettin) book collection
    Poznań University Library collection
    stare druki
    XVI–XVIII wiek
    księgozbiór Pommersches Museum (Stettin)
    kolekcja Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu
    Opis:
    The report presents old prints from the Szczecin Pommersches Museum collection that have been discovered in the University Library in Poznań. These are 17 old prints in 21 volumes. The report is followed by an annex with a list of finds including bibliographic descriptions of the old prints as well as features of each specimen (provenance, marginalia, binding).
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 291-306
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Private Aristocratic Library of Jozef Esterházi (1682-1748) in His Čeklís Mansion (Bernolákovo, Slovakia). Pilot Research
    Autorzy:
    Špániová, Marta Špániová
    Lichnerová, Lucia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27314528.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    history of book culture
    aristocratic library
    Esterházi Jozef (1682–1748)
    eighteenth century
    Kingdom of Hungary
    Čeklís (present-day Bernolákovo
    Slovakia)
    historia kultury książki
    biblioteka magnacka
    XVIII w.
    Królestwo Węgier
    Čeklís (dzisiejsze Bernolákovo
    Słowacja)
    Opis:
    This study is a piece of pilot research on the aristocratic library of Count Jozef Esterházi in his Čeklís Mansion (the present-day Bernolákovo in Slovakia). The main source for the research comprises the extant catalogue of this library from the year 1749, currently deposited in the National Széchényi Library in Budapest, and its published transcription. The authors present some basic biographical data of Jozef Esterházi and, in this context, discuss the character, development, and orientation of his library from various perspectives. They also inform about Poland-related items in Esterházi's collection, including a seventeenth-century print related to Poland, which the authors of this study identified among the holdings of the University Library in Bratislava.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2023, 17, 3; 357-375
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Przesyłka” z Klimontowa do Rosji w 1904 r. Z dziejów biblioteki klimontowskiego konwentu ojców Dominikanów
    “The Shipment” from Klimontów to Russia in 1904. An Episode from the History of Klimontów Dominican Monastery
    Autorzy:
    Niebelski, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1826673.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    XIX wiek
    carska kasata klasztorów
    poklasztorne księgozbiory
    rabunek polskich dóbr narodowych
    publikacja dokumentów
    Klimontów
    Petersburg
    19th century
    Tzar’s secularization of monasteries
    monastery book collection
    plundering of national goods
    publication of documents
    Opis:
    Tekst opisuje historię likwidacji biblioteki klasztoru Dominikanów w Klimontowie (w czasie kasaty 1864 r. uznany za tzw. etatowy) w ziemi sandomierskiej po śmierci ostatniego zakonnika w 1901 r. oraz przebieg przejęcia w 1904 r. przez Publiczną Bibliotekę w Petersburgu najcenniejszych ksiąg. Zawiera także przedruki dokumentów sprawy (w jęz. rosyjskim), ilustrujące szczegóły urzędowej procedury, poczynając od spisu tytułów zbioru książek po wysyłkę do Petersburga najcenniejszych pozycji, oraz prezentuje instytucje biorące w tym udział: zarówno ze strony rosyjskiej (łącznie z MSW), jak i polskiej: m.in. Konsystorz Biskupi w Sandomierzu oraz wójt Klimontowa, który drogą pocztową realizował wysyłkę do Petersburga. Według przytoczonej dokumentacji, do Petersburga wysłano dwie książki; wysyłkę pozostałych książek zatrzymały wydarzenia rewolucyjne 1905 r. mające miejsce w Rosji i w Królestwie Polskim. Prawdopodobnie pozostałe książki dominikańskiego zbioru w Klimontowie zostały później przekazane do biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu.
    The text describes the story of secularization of the library in the Dominican monastery in Klimontów (recognized as a permanent monastery during 1864 secularization) in the Sandomierz region after the death of the last friar in 1901 and the takeover of the most valuable books by Petersburg Public Library. The text contains copies of the documentation (in Russian) illustrating the legal details of the process, including the titles of the book and the shipment of the most valuable items to Petersburg. It also presents the institutions partaking in the process: Russian (including Foreign Affairs Ministry) and Polish, like Sandomierz Bishop’s Consistory and the mayor of Klimontów, who shipped the books via mail to Petersburg. According to the appended documents, two books were sent to Petersburg; the shipment of others was stopped by the revolution of 1905 in Russia and the Kingdom of Poland. Probably the rest of the Dominican books from the Klimontów collection were transferred to the Sandomierz Seminary.
    Źródło:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2021, 18; 101-112
    2658-1175
    2719-3144
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wydawnictwa periodyczne w asortymencie wtórnego rynku książki
    Periodical publications in second-hand book trade
    Autorzy:
    Nieć, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075965.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    rynek wtórny książki
    antykwarstwo
    aukcje antykwaryczne
    bibliofilstwo
    kolekcjonerstwo
    dawna prasa
    rynek prasy
    Poland’s book trade in the 21st Century
    secondhand
    trade in periodicals
    the antiquarian business
    collectible periodicals
    changes in the press market
    Opis:
    This article presents an analysis of the current situation of periodical magazines in second-hand book trade. Although periodical publications constitute a mere margin of that market, they can be found in practically all its segments, from the antiquarian through remainders to hot-off-the-press editions. However, their presence is individual segments does vary, both in terms of quantity and value. Moreover, the traditional balance of supply and demand has been put under severe pressure by technological changes in press distribution (Internet) and the ongoing digitalization of archival and library collections.
    W niniejszym tekście przedstawiono współczesny obieg wydawnictw periodycznych w ramach wtórnego rynku książki. W swojej masie stanowią one w stosunku do książek marginalny dział asortymentu, aczkolwiek jest on stale obecny w ofercie wszystkich segmentów rynku, obejmujących zarówno obiekty zabytkowe, jak i nowsze, w tym bieżącą produkcję. Obecność ta jest jednak zróżnicowana pod względem jakościowym i ilościowym, na podaż i popyt zaś w istotny sposób wpływają zmiany technologiczne w zakresie rozpowszechniania prasy (Internet) oraz udostępniania jej zbiorów archiwalnych i bibliotecznych (digitalizacja).
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 2; 63-80
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W CZECHACH BEZ ECHA? TŁUMACZENIA LITERATURY POLSKIEJ NA JĘZYK CZESKI W XXI WIEKU
    W CZECHACH BEZ ECHA? TŁUMACZENIA LITERATURY POLSKIEJ NA JĘZYK CZESKI W XXI WIEKU / The Czechs Unimpressed? Polish Literature in Czech Translations in the 21st Century
    Autorzy:
    Jeništa, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036020.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    polish literature in the czech republic
    literary translations
    book market
    translators
    from polish
    polish 21st-century literature
    literatura polska w czechach
    tłumaczenia literackie
    rynek książki
    tłumacze z polskiego
    literatura polska w xxi wieku
    Opis:
    The article surveys the last twenty years of the presence of Polish literature in the Czech Republic. The study focuses on the types and genres of literary texts translated into Czech, the total number of translations published in the period under discussion, as well as typical publishing practices and the network of support offered by Polish cultural institutions. Furthermore, the article offers some insight into the publishing industry and book market in the Czech Republic. The author examines the position of translators from Polish in this industry and the extent of their influence on what is published and how. The quantitative analysis presented in the article sheds light on certain prevalent trends, such as the rising popularity of Polish non-fiction books and the unique status of Polish fantasy literature. Investigating these trends further, the author aims to answer the question of whether the relatively high number of books translated from Polish and currently available on the Czech market is indicative of an actual rise of general interest in Polish literature.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2020, 75; 131-144
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola polskiej książki i jej instytucji w utrzymaniu więzi międzyzaborowych w drugiej połowie XIX w.
    The role of the Polish book and its institutions in maintaing relations among three annexed territories Poland in the second half of the 19th century
    Autorzy:
    Gruca, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946341.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    świadomość narodowa
    księgarstwo w 2. połowie XIX w.
    bibliografia w 2. połowie XIX w.
    drukarnie w 2. połowie XIX w.
    biblioteki w 2. połowie XIX w.
    national identity
    book trade in the second half of the 19th century
    bibliography in the second half of the 19th century
    printing houses in the second half of the 19th century
    libraries in the second half of the 19th century
    Opis:
    In the second half of the 19th century, when Poland was divided between three invaders, the book and its institutions were a factor that enabled contacts for people (above all: people of the Polish science and culture), who lived in three annexed territories, first of all in the maintenance of national consciousness. A special role was played by a book trade, which business was led despite the states borders (on the three annexed territories), in spite of functioning of the censorship. Printing houses led a similar activity. A retrospective and current bibliography of Polish publishing output has been prepared, irrespective of the publication places of books.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 177-195
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiór Piotra Krausneckera (1763?-1842) w Bibliotece Ossolineum
    The Book Collection of Piotr Krausnecker (1763?-1842) in the Ossoliński National Institute
    Autorzy:
    Sidorowicz-Mulak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/530547.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
    Tematy:
    Piotr Krausnecker
    księgozbiory medyczne
    książka naukowa XVIII/XIX w Uniwersytet Lwowski Wydział Medyczny
    księgozbiory prywatne
    medical book collections
    private libraries
    scientific literature of 18th and early 19th century Medical Department of Lviv University
    Opis:
    Piotr Krausnecker, działający na Uniwersytecie Lwowskim anatom, chirurg i ginekolog-położnik, twórca uniwersyteckiego muzeum anatomicznego, był także jednym z założycieli bezpłatnego zakładu szczepienia ospy we Lwowie otwartego w 1802 r. Ten absolwent Uniwersytetu Wiedeńskiego w 1842 r. przekazał do Biblioteki Ossolineum swoją kolekcję fachowych książek lekarskich. Wpłynęło wtedy do zbiorów 456 dzieł w 939 woluminach, wzbogacając zasób książnicy o dzieła z zakresu: interny, diagnostyki, anatomii, chirurgii, chorób zakaźnych, farmakologii, ginekologii i położnictwa, neurologii, fizjologii, patologii, dermatologii, urologii, psychiatrii, leczenia wodami mineralnymi i wielu innych dziedzin. Wszystkie woluminy oprawione były w eleganckie oprawy, w brązowy półskórek i papier marmurkowy ze złoceniami na grzbiecie. W 1946 r. księgozbiór Krausneckera rozdzielono między Lwowską Narodową Naukową Bibliotekę Ukrainy im. Wasyla Stefanyka i Bibliotekę Ossolineum, przeniesioną w tym czasie ze Lwowa do Wrocławia.
    Piotr Krausnecker – the anatomist, surgeon and specialist in gynecology at Lviv University, was also the founder of the university museum of anatomy and the smallpox vaccination institute in Lviv in 1802. He graduated at Vienna University. Himself a collector, donated his library of 456 titles of books and periodicals in 939 volumes to The Ossolinski National Institute in 1842. He enriched Ossolineum with professional medical literature on subjects: general medicine, diagnostics, anatomy, surgery, pharmacology, gynecology, neurology, physiology, pathology, dermatology, urology, psychiatry, infectious diseases and many others. All volumes coming from his library have unified bindings. They are covered in smart brown half-leather with gold tooling on spines. In 1946 his collection was divided between Stefanyk National Science Library in Lviv and The Ossolinski National Institute – from then on – in Wroclaw.
    Źródło:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2018, 81; 68-84
    0860-1844
    Pojawia się w:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fryderyk Chopins juvenilia and the occasional verse from his circle of relatives and friends
    Fryderyk Chopin w kręgu poezji ulotnej i okolicznościowej
    Autorzy:
    Puchalska, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087692.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish culture in the 19th century
    Romantic literary culture
    occasional verse
    juvenilia
    friendship book (album amicorum)
    Frédéric Chopin (1810–1849)
    Fryderyk Chopin
    poezja ulotna XIX wieku
    poezja okolicznościowa XIX wieku
    poezja biesiadna XIX wieku
    kultura literacka XIX wieku
    Opis:
    This article deals with Fryderyk Chopin's juvenilia and the occasional verse dedicated to him by his his relatives and friends. Extraordinarily diverse in tone and nature (versified happy birthday and nameday messages, friendship book entries, humorous and partying verse), they offer unexpected insights into various aspects of the composer's biography and his participation in the literary culture of his epoch, especially the more private occasions and celebrations.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 5; 657-677
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barokní rukopisné kancionály z Valašska
    The Baroque Hand-written Hymn-books from Moravian Wallachia
    Barokowe manuskrypty zbiorów hymnów z Morawskiej Wołoszczyzny
    Autorzy:
    Smyčková, Kateřina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951902.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    kancionál
    duchovní píseň
    česká literatura 17. a 18. století
    Valašsko
    rukopis
    hymn-book
    spiritual song
    Czech literature of the 17th and 18th century
    Moravian Wallachia
    manuscript
    zbiór hymnów
    pieśń religijna
    literature czeska 17. i 18. wieku
    Wołoszczyzna Morawska
    rękopis
    Opis:
    Tento výzkumný článek je založen na analýze čtyř rukopisných zpěvníků: kancionál Mikuláše Zigmundíka z Lidečka (1696), Martina Mužikovského z Pržna (před 1755), J. Mžíka ze Vsetína (1731–1734) a Ondřeje Štefka ze Vsetína (1769–1770). Jeho cílem je představit málo známé prameny české duchovní písně 17. a 18. století. V českém prostředí se hymnografické výzkumy dosud zaměřovaly primárně na tištěnou produkci, ačkoli rukopisná produkce byla neméně početná. Tato studie se zaměřuje na čtyři barokní rukopisné kancionály z Valašska, svébytného kulturního regionu na východě České republiky. Tyto prameny jsou dostupné v regionálních muzeích a nebyly dosud zpracovány v odborné literatuře. Proto se článek věnuje jejich podrobnému popisu: datace, autorství, místo vzniku, rozsah rukopisu. Ve zkratce se zabývá také iluminacemi, jazykem a notací pramenů, zaměřuje se ale zvláště na jejich písňový repertoár. Literárněhistorická analýza rukopisných kancionálů ukazuje, že se od tištěných zpěvníků lišily vyšším počtem tropovaných ordinárií a že určitá část písní se dochovala pouze v rukopisné, nikoli tištěné podobě. Tropovaná ordinária ukazují, že se praxe katolického kostelního zpěvu mírně odlišovala od oficiálních církevních předpisů, jež nepovolovaly nahrazovat mešní texty vernakulárním zpěvem. Výskyt specifického repertoáru dokládá určitou nezávislost rukopisného média na tištěné hymnografii. Studie přináší zatím předběžné závěry z rozsáhlejšího výzkumu moravských rukopisných kancionálů. Mnoho informací zůstává dosud neznámých (např. o autorech zpěvníků), mnoho čeká na budoucí zpřesnění.
    This article is based on an analysis of four hand-written hymn-books: the hymnal by Mikuláš Zigmundík from Lidečko (1696), Martin Mužikovský from Pržno (before 1755), J. Mžík from Vsetín (1731–1734) and Ondřej Štefek from Vsetín (1769–1770). The aim of the article is to present some unknown sources of the Czech spiritual song of the 17th and 18th century. The hymnological studies in the Czech milieu focus still in the first place on the printed production, but the hand-written production was no less plentiful. This study focuses on four handwritten baroque hymn-books from Moravian Wallachia which is a unique cultural region in the eastern part of the Czech Republic. These sources are accessible in some regional museums and have not been described yet in any reference book. The article deals with the detailed description of the manuscripts: the date and the place of origin, the authorship, the extent of the manuscript. The study deals briefly with the illumination, language and music notation, focusing especially on the song repertoire. The literary-historical analysis of the hand-written hymn-books shows that the manuscripts differ from the printed hymn-books in the high number of ordinarium tropes [the addition to the ordinarium missae] and in the fact that a specific part of the repertoire survived only in the manuscript form, not in the printed form. The ordinarium tropes [the addition to the ordinarium missae] demonstrate that the practice of the Catholic Church singing was a little different from the official church regulations. These regulations forbade to replace the Mass texts with vernacular songs. The occurrence of the specific repertoire is a proof of some independence of the printed hymnography. The article offers some provisional results of the large research (focused on Moravian hand-written hymn-books). Much information is still unknown (e. g. about the authors), much is waiting for the next specification.
    Niniejszy artykuł opiera się na analizie czterech ręcznie spisanych zbiorów hymnów, którego autorami są kolejno: Mikuláš Zigmundík z Lidečka (1696), Martin Mužikovský z Pržna ( przed 1755), J. Mžík z Vsetína (1731-1734) i Ondřej Štefek z Vsetína (1769-1770). Celem artykułu jest przedstawienie mało znanych źródeł czeskiej pieśni religijnej z XVII i XVIII wieku. Studia hymnologiczne w Czechach skupiają się przede wszystkim nadal na materiale publikowanym, ale ręcznie pisane materiały są nie mniej liczne. Ten artykuł dotyczy czterech ręcznie napisanych, barokowych zbiorów hymnów z Morawskiej Wołoszczyzny, która jest unikalnym regionem kulturowym we wschodniej części Republiki Czeskiej. Te źródła są dostępne w regionalnych muzeach i nie zostały jeszcze dotąd opisane w żadnej literaturze przedmiotu. Dlatego artykuł przedstawia dokładny opis manuskryptów, podając datę i miejsce pochodzenia, autorstwo i długość tekstu. W opisie zajęto się także iluminacjami, językiem i muzyczną notacją, zwracając specjalną uwagę na repertuar pieśni. Analiza historycznoliteracka tych ręcznie spisanych zbiorów hymnów pokazuje, że rękopisy różnią się od drukowanych książek z hymnami ze względu na wysoką ilość ordinarium tropes [dodatków, rozszerzeń liturgicznego śpiewu gregoriańskiego do ordinarium missae, czyli do obowiązkowego kanonu stałych części mszy śpiewanej] i ze względu na fakt, że specyficzna część repertuaru przetrwała tylko w formie rękopiśmiennej, nie w formie drukowanej. Ordinarium tropes [dodatki, rozszerzenia śpiewu gregoriańskiego do ordinarium missae] wskazują, że w praktyce śpiew w kościele katolickim różnił się trochę od obowiązujących w tej materii oficjalnych regulacji (przepisów) kościelnych. Te regulacje zakazywały zastępowania tekstów Mszy św. pieśniami w języku narodowym. Pojawienie się odrębnego repertuaru jest dowodem na pewną niezależność drukowanej hymnografii. Artykuł przedstawia wstępne rezultaty tego szeroko zakrojonego badania (skupiającego się rękopiśmiennych zbiorach hymnów). Nieznana jest jeszcze spora ilość informacji (np. dotycząca autorów hymnów), a wiele informacji oczekuje jeszcze na dalszą specyfikację.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 47-62
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Features of the Biblical Translations Made on the Territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania in the 16th Century
    Osobliwości tłumaczeń biblijnych z terenów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku
    Autorzy:
    Kozhynava, Ala
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837714.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    biblical translations
    the 16th century
    the Crown of the Kingdom of Poland
    the Grand Duchy of Lithuania
    the Book of Ecclesiastes
    tłumaczenia biblijne
    XVI wiek
    Rzeczpospolita
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Księga Koheleta
    бiблейскiя пераклады
    XVI стагодзе
    Рэч Паспалiтая
    Вялiкае княства Лiтоўскае
    Кніга Еклесіяста
    Opis:
    The article provides an overview of biblical translations created in the 16th century on the territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. On the example of verses 1.5–7 from the Book of Ecclesiastes a specific translation technique and the reasons for the differences between the original and translated text are considered. The study uses the method of textological analysis. The author comes to the following conclusions. Firstly, it can be a clash of different language systems, since the original language and the language of biblical translation refer not only to different language groups, but also to different language families. Secondly, a strong opposition to the accuracy of the translation is a different understanding of the text, due to differences in religion. By the time of the creation of most Slavic translations, Christian exegetics was fundamentally different both from the ancient understanding of sacred texts and from the interpretation adopted in the rabbinical tradition. Thirdly, intertextual differences may be due to differences in culture that have nothing to do with the religious system. Fourthly, the difference between the original and the translation is due to the fact that not all translators were equally gifted linguists; they didn’t know the original language and the subject in question equally well. Therefore, in the textual structure of the translation, we can meet with various kinds of deviations from the essence and form of the original, up to language and substantial mistakes.
    Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowy, jest poświęcony tłumaczeniom biblijnym, które powstały w XVI w. na terenie Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tekście na przykładzie wierszy 1.5–7 z Księgi Koheleta rozpatruje się konkretną technikę translatorską oraz przyczyny różnic między tekstem oryginalnym i przetłumaczonym na inny język. W badaniu zastosowano metodę analizy tekstologicznej. Autor dochodzi do następujących wniosków. Po pierwsze, może to być konflikt różnych systemów językowych, ponieważ język oryginalny i język tłumaczenia biblijnego odnoszą się nie tylko do różnych grup, ale także do różnych rodzin językowych. Po drugie, dokładności tłumaczenia może przeszkadzać odmienne rozumienie tekstu z powodu różnic religijnych. W czasie stworzenia większości słowiańskich tłumaczeń biblijnych chrześcijańska egzegetyka zasadniczo różniła się zarówno od starożytnego rozumienia świętych tekstów, jak i od interpretacji przyjętej w tradycji rabinicznej. Po trzecie, różnice intertekstualne mogą wynikać z różnic kulturowych, które nie mają nic wspólnego z systemem religijnym. Po czwarte, różnica między oryginałem a tłumaczeniem wynika z faktu, że nie wszyscy tłumacze byli równie utalentowanymi lingwistami, znali dobrze język oryginalny. Dlatego w strukturze tekstowej tłumaczenia możemy się spotkać z różnego rodzaju odchyleniami od treści i formy oryginału, aż po błędy językowe i merytoryczne.
    У артыкуле даецца агульнае ўяўленне пра біблейскія пераклады, створаныя ў XVI ст. на тэрыторыі Рэчы Паспалітай і Вялікага княства Лiтоўскага, а таксама на прыкладзе вершаў 1.5–7 з Кнігі Еклесіяста разглядаецца канкрэтная тэхніка перакладу і прычыны адрозненняў паміж арыгінальным і перакладным тэкстам. Для даследавання выкарыстоўваецца метад тэксталагічнага аналізу. Аўтар прыходзіць да наступных высноў. Па-першае, гэта можа быць сутыкненне розных моўных сістэм, паколькі мова арыгінала і мова біблейскага перакладу належаць не толькі да розных моўных групаў, але і да розных моўных сем’яў. Па-другое, моцным процідзеяннем на шляху да дакладнасці перакладу аказваецца рознае разуменне тэксту, абумоўленае адрозненнем у веравызнанні. У час стварэння большасці славянскіх перакладаў хрысціянская экзегетика каардынальна адрознівалася як ад старажытнага разумення святых тэкстаў, так і ад тлумачэння, прынятага ў раввнистической традыцыі. Па-трэцяе, міжтэкставые адрозненні могуць быць абумоўленыя адрозненнямі ў культуры, якія не маюць ніякага дачынення да сістэмы веравызнання. Па-чацвёртае, адрозненне арыгінала ад перакладу абумоўліваецца тым, што не ўсе перакладчыкі былі аднолькава адоранымі лінгвістамі, аднолькава добра ведалі мову арыгінала і прадмет, пра які ідзе гаворка. Таму ў тэкставай структуры перакладу мы можам сустрэцца з рознага роду адхіленнямі ад сутнасці і формы арыгінала, якiя прыводзяць да моўных і змястоўных памылак.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 235-247
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Decoration of Manuscript PL-GD Mar. F 406. A Contribution to Studies on the Fifteenth-Century Art of Book Illuminating in Gdańsk
    Zdobienia rękopisu PL-GD Mar. F 406. Przyczynek do studiów nad piętnastowiecznym iluminatorstwem gdańskim
    Autorzy:
    Jakubek-Raczkowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24256895.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    PAN – Biblioteka Gdańska
    rękopis Mar. F 406
    iluminatorstwo
    XV wiek
    warsztat gdański
    Introligator Smoka Starszy
    kadele
    kaligrafia
    filigrany
    dekoracja gwaszowa
    czeska tracycja artystyczna
    Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences
    manuscript Mar. F 406
    art of book illumination
    fifteenth century
    scriptorium of Gdansk
    Dragon Bookbinder the Elder
    cadels
    penwork
    pen-flourishing
    gouche decoration
    Bohemian art tradition
    Opis:
    This article analyses music manuscript Mar. F 406, originally from the collection of St Mary’s church in the Main Town (Rechtstadt) of Gdańsk, now kept at the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences. The codex is a compilation of liturgical chants. This article offers the first analytical study of the source undertaken from the perspective of the history of art, with a discussion of the character and quality of the gouache and calligraphic ornaments. These decorations are presented in the wider context of illumination art in fifteenth-century Gdańsk. Stylistic and comparative analyses were supported by non-invasive XRF and IR examination. The physical characteristics of the volume, along with the results of parallel musicological studies (Piotr Ziółkowski and Kamil Watkowski), make it possible to present a new chronology of the manuscript’s compilation, distinguish the individual illuminators’ hands and obtain knowledge of the techniques and practice of the scriptorium in Gdańsk. The codex is thus shown to have received its present-day form in the mid-fifteenth century. It is partly an original work from that period (by two Gdańsk-based copyists), and partly a compilation of older fragments (from the late fourteenth and early fifteenth century). It was bound in Gdańsk by the elder Dragon Bookbinder (älterer Drachenbuchbinder). The first scribe-illuminator was a representative of the Gdańsk environment trained according to Bohemian models. The last three gatherings (VIII–X) remained blank until the early sixteenth century, when more chants were added by a team of copyists. The decoration in this section is the work of a single illuminator, who drew on old thirteenth-century models, as well as calligraphic patterns used in the decoration of incunabula. This section can be dated to the turn of the sixteenth century; the work of this illuminator has analogies in other Gdańsk books from the first quarter of the sixteenth century. The source constitutes a valuable example of a manuscript’s intense, long-term liturgical use. Its analysis demonstrates the need for a comprehensive study of the Gdańsk scriptorium in the second and third quarters of the fifteenth century (including illuminating and bookbinding techniques).
    Przedmiotem analizy jest muzyczny manuskrypt Mar. F 406 z PAN Biblioteki Gdańskiej, z zasobu kościoła NMP na Głównym Mieście. Księga ta zawiera kompilację śpiewów liturgicznych. W przedkładanym studium po raz pierwszy została poddana analizie znawczej z pespektywy historii sztuki, z uwzględnieniem charakteru i jakości dekoracji gwaszowej i kaligraficznej a jej zdobienia zostały wpisane w szerszy kontekst produkcji gdańskiej w XV wieku. Przeprowadzone analizy styloznawcze i porównawcze zostały wsparte badaniami nieniszczącymi (XRF, IR). Biorąc pod uwagę cechy fizyczne księgi i zestawiając je z wynikami prowadzonych równolegle badań muzykologicznych (P. Ziółkowski, K. Watkowski) można przedstawić nowy obraz chronologii powstawania tego manuskryptu, rozróżnić ręce iluminatorowi, a także uzyskać wiedzę o praktykach warsztatowych w gdańskim skryptorium. Udało się wykazać, że kodeks w swej obecnej postaci powstał w połowie XV wieku: częściowo jest dziełem autorskim z tego okresu (dwóch gdańskich kopistów), częściowo – kompilacją starszych fragmentów (z przełomu XIV i XV oraz z 1. ćw. XV); oprawiono go w gdańskim warsztacie Iluminatora Smoka Starszego. Pierwszy kopista-dekorator to reprezentatywna osobowość środowiska gdańskiego, kształcona na wzorcach czeskich. Ostatnie trzy składki (VIII–X) pozostawały niezapisane do początku XVI stulecia, kiedy to zespół kopistów dopisał kolejne śpiewy; zdobienia w tej części są dziełem jednego dekoratora, który wykorzystywał stare XIII-wieczne wzorniki oraz schematy kaligrafii stosowane w dekoracji inkunabułów. Tę partię można datować na przełom XV i XVI wieku; twórczość iluminatora znajduje analogie w innych gdańskich księgach z 1. ćw. XVI w. Zabytek stanowi cenne egzemplum długiego, intensywnego użytkowania manuskryptów uzusie liturgicznym. W świetle jego jednostkowej analizy dezyderatem badawczym staje się nowe rozpoznanie gdańskiego skryptorium (w tym warsztatu iluminatorskiego i introligatorskiego) w 2–3. ćwierci XV wieku.
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 1; 62-92
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziewiętnastowieczne katalogi wystaw artystycznych jako źródło bibliologiczne
    Autorzy:
    Piechota, Grażyna
    Kida-Bosek, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681197.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish society, 19th century, catalog of artistic exhibitions, bibliographic research, occasional printing, documents of social life, book culture, architecture of the catalog, construction of the exhibition catalog, frame of the catalog of the exhibition
    społeczeństwo polskie, XIX wiek, katalog wystawy artystycznej, badania bibliologiczne, druk okolicznościowy, dokumenty życia społecznego, kultura książki, architektura katalogu, budowa katalogu wystawy, rama wydawnicza katalogu wystawy, estetyka katalogu,
    Opis:
    The aim of the article was a bibliological analysis of over thirty catalogs of artistic exhibitions published in the 19th century for the needs of public institutions related to art. It was important to clarify what catalogs of exhibitions are, paying attention to their promotional and functional functions. An attempt was made to answer the question about the purpose of issuing and the form (typology) of this type of ephemeral prints. The bibliological analysis of catalogs of exhibitions covered conversions, including the content, topography of publishing centers in the repertoire of which these types of prints appear, as well as the architecture of catalogs, i.e. external construction (format, paper, binding) and internal (fonts, composition of the main text and auxiliary materials, publishing frame). Significant research was conducted, paying attention to the recipient/reader of catalogs, as well as to the aesthetics (readability of the magazine and graphic techniques) of catalogs of artistic exhibitions.
    Celem artykułu była analiza bibliologiczna ponad trzydziestu katalogów wystaw artystycznych wydawanych w XIX wieku na potrzeby instytucji publicznych związanych ze sztuką. Istotne było doprecyzowanie, czym są katalogi wystaw ze zwróceniem uwagi na ich funkcje promocyjne i użytkowe. Starano się odpowiedzieć na pytanie o cel wydawania oraz formę (typologię) tego rodzaju druków ulotnych. Analiza bibliologiczna katalogów wystaw obejmowała przemiany, m.in. w zawartości treściowej, topografii ośrodków wydawniczych, w których repertuarze pojawiają się tego typu druki, jak również w architekturze katalogów, czyli budowie zewnętrznej (format, papier, oprawa) i wewnętrznej (czcionki, kompozycja tekstu głównego i materiałów pomocniczych, rama wydawnicza). Istotne badania przeprowadzono w obrębie tytulatury, zwracając uwagę na adresata/czytelnika katalogów, jak również w estetyce (czytelność pisma i techniki graficzne) katalogów wystaw artystycznych.
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2017, 59
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Co jsou svatí anjelé, jak jsou na lidi laskaví“. K tematizaci anděla v české literatuře doby barokní
    „Who are the holy angels, how kind they are to people“: the Themes of the Angel in the Czech Literature of the Baroque Period
    „Kim są święci aniołowie, jak są dla ludzi uprzejmi [łaskawi]”. Do tematu anioła w czeskiej literaturze okresu baroku
    Autorzy:
    Bočková, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951907.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    barokní zbožnost
    nábožensky vzdělávací literatura anděl
    Theatrum divinum Matouše Konečného (1569 – 1622)
    Knížka pobožná o svatých anjelích Valentina Bernarda Jestřábského (1630 – 1710)
    česká literatura
    literatura 17. století
    Matouš Konečný (1569 – 1622)
    The pious book about holy angels Valentin Bernard Jestřábský (1630 – 1710)
    Czech literature
    literature of the 17th century
    Baroque piety
    religious educational literature
    angel
    Theatrum divinum
    Barokowa pobożność
    religijna literatura dydaktyczna
    anioł
    Matouš Konečný (1569-1622)
    Nabożna księga o świętych aniołach Valentin Bernard Jestřábský (1630-1710)
    literatura czeska
    literatura XVII wieku
    Opis:
    Článek na příkladu dvou českých textů doby barokní ukazuje, jakým způsobem bylo použito téma anděla a andělské úcty k cílům nábožensky vzdělávacím. Theatrum divinum (1616) nekatolíka M. Konečného je encyklopedie založená na vizi světa jako božího divadla, v němž je v šesti dějstvích (šesti dnech stvoření světa) vyložena podoba makro- a mikrokosmu. Víra v anděly je jeho součástí a její výklad je ilustrovaný biblickými příklady. Knížka pobožná o svatých anjelích (1699) jezuity V. B. Jestřábského zachycuje spiritualitu vrcholného baroka. V centru její pozornosti je vzájemný vztah člověka a anděla, kultivuje čtenářovu zbožnost, schopnost meditace a modlitby. Dobovou představu o andělu jako průvodci člověka životem využívá Jestřábský i v alegorické próze Vidění rozličné sedláčka sprostného (1710 nebo 1716). Interpretace textů se opírá o strukturální analýzu, pokouší se též charakterizovat autorskou strategii zaměřenou na prohloubení znalosti víry modelového recipienta. Přínos článku lze spatřovat v tom, že zvolené texty sleduje též z hlediska jejich významné funkce mimoliterární, prezentuje metody a postupy, které vedou modelového recipienta k rozvíjení úcty k andělům a tím i k prohloubení jeho zbožnosti.
    Using two examples of Czech texts of the Baroque period the article shows the way how the theme of angels and respect for the angels was used for religious educational goals. Theatrum divinum (1616) by a non-Catholic - M. Konečný is an encyclopedia based on the vision of the world as God´s theatre which describes in six acts (6 days of the creation of the world) the form of macro- and microcosm. The belief in angels is the part of this vision and its interpretation is illustrated by biblical examples. The pious book about angels (1699) by the Jesuit V. B. Jestřábský captures the spirituality of the high Baroque period. It focuses on the mutual relationship between a man and an angel, cultivates the reader´s piousness, his ability to meditate and to pray. Jestřábský uses the contemporary idea of angels as man’s guides to life also in the allegorical prose Various visions of an ordinary peasant (1710 or 1716). The interpretation of the texts is based on a structural analysis and also attempts to characterize the author´s strategy aimed to deepen the knowledge of a model recipient’s faith. The contribution of this article can be seen in the fact that it analyses the chosen texts also from the point of view of their significant extra-literary function, it presents the methods and procedures that lead the model recipient to developing a respect for angels and thus to deepening his/ her piety too.
    Stosując dwa przykłady czeskich tekstów z okresu baroku, artykuł pokazuje sposób, w jaki temat aniołów i szacunek (cześć) dla aniołów używano do celów edukacyjno-religijnych (dydaktyczno-religijnych). Theatrum Divinum (1616) napisana przez nie-katolika Matouša Konečnego (Mateusza Koniecznego) jest encyklopedią opartą o wizję świata jako teatru Boga, który opisuje wq sześciu aktach (6 dni Stworzenia świata) formy makro- i mikro-kosmosu. Wiara w anioły jest częścią tej wizji a jej interpretację zilustrowano biblijnymi przykładami (przykładami z Biblii). Nabożna księga o swiętych aniołach (1699) jezuity Valentina Bernarda Jestřábský’ego (Walentyna Bernarda Jastrzębskiego) przejmuje duchowość wysokiego (wzniosłego) okresu baroku. Ona skupia się na wzajemnych relacjach pomiędzy człowiekiem i aniołem, kultywuje pobożność czytelnika, usprawnia jego zdolność do medytacji i modlitwy. Jestřábský (Jastrzębski) używa współczesnej mu koncepcji (idei) aniołów jako człowieczych przewodników w życiu także w alegorycznej prozie Różne wizje zwykłego chłopa (1710 albo 1716). Interpretacja tekstu opiera się na analizie strukturalnej, spróbowano też scharakteryzować strategię autorską mającą w zamierzeniu pogłębić poznanie wiary modelowego odbiorcy. Wkład artykułu można dostrzec w tym, że wybrane teksty wynikają także z punktu widzenia ich znaczących funkcji pozaliterackich, prezentuje metody i praktyki, które wiodą modelowego odbiorcę do rozwijania szacunku do aniołów i tym samym także i do pogłębienia jego pobożności (religijności).
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 29-46
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-46 z 46

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies