Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "causative" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
Constructions causatives avec le verbe boire : étude contrastive français/polonais
Autorzy:
Cholewa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041551.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
construction causative
prédicat causatif
analyse contrastive
boire
poić
causative construction
causative predicate
contrastive analysis
Opis:
L’article prend pour objet la construction causative du français faire boire et ses correspondants en langue polonaise. Dans celle-ci, le prédicat causatif de base, exprimant le mieux ce sens causatif est le verbe poić, ainsi que ses dérivés préfixaux aspectuels, que l’on peut désigner par le symbole (-)poić. L’objectif de l’analyse est d’observer les régularités qui se manifestent au niveau du choix du verbe polonais au moment de la traduction de faire boire. L’analyse démontre que le polonais sélectionne différents verbes, selon les sens de faire boire, distingués sur la base de leur construction sémantico- syntaxique. Les emplois que l’on peut appeler prototypiques, se référant aux entités animées, sont traduits en polonais par poić / napoić. Cependant, pour traduire faire boire avec N1 appartenant à la classe [alcool], le polonais sélectionnera soit napoić (sans excès), soit spoić (excessivement). La présence du quantifieur en position de N1 bloque entièrement (-)poić. Enfin, la construction passive se faire boire se traduit par wsiąkać / wsiąknąć, prédicat non causatif.
This paper analyses the French causative construction ‘faire boire’ and its equivalents in the Polish language. The basic causative predicate which translates the sense of faire boire is the verb ‘poić’ and its prefixal aspectual equivalents. The aim of the analysis is to observe the regularities that occur in the choice of the Polish verb at the moment of the translation of ‘faire boire’. The analysis shows that, depending on the meaning of ‘faire boire’ – one distinguished on the basis of a semantic-syntactic construction – the Polish language selects different verbs. The use that we can call prototypical is translated into Polish with ‘poić/napoić’, referring to both humans and animals. However, if N1 belongs to the class [alcohol], the Polish language selects either ‘napoić’ (meaning: not excessively), or ‘spoić’ (meaning: in excess). The presence of the quantifier in position N1 blocks the use of the verb ‘poić’. The French passive construction ‘se faire boire’ can be translated with the predicate ‘wsiąkać / wsiąknąć’, showing no causativity.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2019, 14; 109-119
1505-9065
2449-8831
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jr.: Linguistic typology and the Indo-European causative
Autorzy:
Shields, Kenneth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699908.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
Indo-European
causative
dative
typology
Opis:
On the basis of formal correspondences and typological data, it is argued in this brief paper that an etymological connection probably exists between the Indo-European dative suffix *-ei and the Indo-European causative element *-ei- via a morpheme which Song (1996) describes as “PURP.” Most significantly, the paper demonstrates how typological data can serve a primary role in reconstruction rather than a merely evaluative one.
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 3; 147-152
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Морфо-синтаксическая структура коммуникативных ситуаций каузации радости (на материале польского языка)
Morphological and Syntactic Structure of Communicative Situations of the Causation of Joy (on Polish-Language Material)
Autorzy:
Zakusylo, Daryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044253.pdf
Data publikacji:
2020-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
causative
causator
agent
agentive
non-agentive
split
unsplit
Opis:
The article analyses the morphological and syntactic expression of the causator (or cause) in the communicative situations of causation of joy in the Polish language. By causation we mean the semantic category which expresses the causal relationships between the fundamentals of non-linguistic reality. The purpose of this study is to analyse the syntactic structure of communicative situations of causation of joy, on the semantic level of which there are such actants as: agent, experiencer, causator (or cause). All of the analysed constructions were divided into three groups: agentive split constructions, agentive unsplit constructions and non-agentive constructions. Split constructions refer to those in which the agent and causator are separate actants, while unsplit ones refer to those in which these semantic roles are combined into one actant. The results of the study show that the most numerous group among the examples is that of non-agentive constructions.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 243-252
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Locution verbale espagnole dejar caer – typologie, classification des emplois et tentative de leur traduction en français et en polonais à travers une méthodologie à objets
Spanish verb phrase dejar caer – typology, classification of uses and attempt of its translation into French and Polish through the object oriented methodology
Autorzy:
Żłobińska-Nowak, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109905.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
locution verbale
figement linguistique
construction causative
classe d’objets
traduction automatique
verb phrase
fossilization
causative construction
class of objects
machine translation
Opis:
La communication porte sur le figement linguistique du verbe espagnol dejar avec l’infinitif caer dans la construction dejar caer (que) ayant un caractère polysémique. Une multitude d’emplois se fait observer surtout dans des tentatives de sa traduction en français et en polonais entreprises par l’auteur. L’analyse vise à démontrer que non seulement le sens d’un lexème peut dépendre de la syntaxe mais que la combinatoire des mots influe aussi sur le sens global d’une expression figée. Les emplois de cette locution verbale composée de deux verbes peuvent mettre en jeu, à la place du compément, un nom abstrait, concret, une subordonnée précédée d’une conjonction. Tout emploi a un impact sur les restrictions sélectives quant à la délimitation plus détaillée du type du complément et du sujet, la compréhension et la traduction de cette unité lexicale. La description proposée se base sur la notion de classe d’objets largement étudiée en linguistique par plusieurs chercheurs renommés, à en énumérer surtout G. Gross, X. Blanco Escoda ou W. Banyś. Les résultats de l’analyse sauraient être adaptés également à des fins de la traduction automatique en français et en polonais.
The paper focuses on the analysis of the Spanish verb dejar with the infinitive caer in the phraseological unit dejar caer (que) which has a polysemic character. A multitude of its uses is observed especially in attempts to translate it into French and Polish undertaken by the Author. The aim of this paper is also to show that not only the meaning of one lexeme may depend on the semantic-syntactic environment, but it also influences a compound construction. The verbal unit dejar caer can be followed by different types of nouns (abstract, concrete) functioning as a complement, as well as by a subordinate clause introduced by the conjunction que. Each of the uses is associated with selective restrictions which influence a more detailed type of complement and subject, in this way causing a different understanding and translation of this lexical unit. The proposed description is based on the notion of a class of objects widely studied and applied in linguistics by, for instance, G. Gross, X. Blanco Escoda or W. Banyś. The results of the analysis would also be suitable for the purposes of machine translation into French and Polish.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2019, 19; 439-456
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kauzator zachwytu w języku rosyjskim i polskim
Causative of admiration in Polish and Russian
Autorzy:
Czapiga, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kauzator
zachwyt
język rosyjski
język polski
causative
admiration
Russian
Polish
Opis:
The present paper is devoted to the phenomenon of admiration as the feeling of great esteem for people and objects. The author concentrates on analysing forms of expressing causative, as well as stylistic and syntactic organisation of utterances with the lexemes designated for expressing emotional states of the speaker in Polish and Russian.
Artykuł poświęcony jest zachwytowi jako uczuciu wielkiego podziwu dla osób i obiektów otaczającej rzeczywistości. Omawiane są formy wyrażania kauzatora oraz stylistyczno-składniowa organizacja wypowiedzeń z leksemami nazywającymi ten stan emocjonalny w języku rosyjskim i polskim.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 43-52
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A comparison of the modal dać się structure with the dispositional middle in Polish
Autorzy:
Bondaruk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040170.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
dispositional middles
lassen-middles
generic interpretation
dispositional meaning
(anti-)causative
implied agent
aspect
Opis:
The paper compares the modal dać się structure with the dispositional middle in Polish. It is argued that the two structures are similar as regards argument realization, i.e. in both constructions, the theme argument appears in the structural subject position. The two structures also have a dispositional meaning in common. However, they show a number of differences. They differ in the presence of a syntactically active agent, their aspectual properties, the availability of episodic interpretations, the obligatory presence of an adverbial modifier, and verb class restrictions. Although these differences seem to argue against a common syntactic derivation for the two structures analysed here, they do not preclude classifying the modal dać się structure as a subtype of the dispositional middle. If middles are seen as a notional category, understood as a special meaning that different grammatical structures can have, along the lines postulated by Condoravdi (1989), then the modal dać się structure can be subsumed under the label of middle. In fact, it is argued that the modal dać się structure represents Type II middles in Ackema and Schoorlemmer’s (2005) typology, and it shows properties typical of lassen-middles in German (Pitteroff 2014).
Źródło:
Linguistics Beyond and Within; 2015, 1; 43-63
2450-5188
Pojawia się w:
Linguistics Beyond and Within
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wina jako węzeł moralności
Guilt as the „Knot of Morality
Autorzy:
Wiśniewski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048644.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
guilt
causative fault
a sense of guilt
experience of guilt
conscience
responsibility.
Opis:
The author analyzes the main problems in defining semantic, psychological and social dimensions of conscience. Starting with etymology and with the research of linguistic tradition he distinguishes causative fault and guilt. Internalisation of guilt is treated as the most important issue for morality. This issue essentially creates a major “knot” of morality, however, it points to the objectified, social sense of guilt. From the perspective of conscience guilt reveals and makes possible genuine morality and the chance to adapt human own guilt in view of their personal development and of preserving dignity. The perspectives of the conscience analysis distinguished in the article require a thorough examination and discussion.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2012, 9; 7-21
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gramatykalizacja francuskich i bułgarskich konstrukcji kauzatywnych. Niektóre aspekty diachroniczne i rozwojowe
Autorzy:
Bezinska, Yanka
Novakova, Iva
Chevrot, Jean-Pierre
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607936.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
grammaticalization
language history
acquisition
causative constructions
gramatykalizacja
historia języka
nabywanie języka
konstrukcje kauzatywne
Opis:
The present article deals with the processes of grammaticalization from a diachronic and developmental point of view. To compare grammatical changes in history and acquisition, we focus on the French and Bulgarian causative constructions (e.g. Fr. faire travailler qn vs. Blg. karam njakogo da raboti – ‘to make someone work’). A total of 113 French speakers (71 children and 42 adults) and 96 Bulgarian speakers (56 children and 40 adults) took part in this cross-linguistic study. Children were aged 3 to 6 years at the time of the study. Results show that historically, the French causative construction evolves from analytic devices to synthetic forms. As a compact structure, the faire + Vinf complex predicate requires argument rearrangement and clitic raising. These specificities explain why its acquisition is difficult and occurs at a late stage in French-speaking children. The Bulgarian causative construction evolves in the opposite direction, from synthetic devices to less grammaticalized structures. As an analytic form including two predicates followed by their own arguments, the karam NP da + Vpres periphrastic causative seems easier to acquire and its full command by children is achieved earlier. Finally, we suggest that there are some similarities between language history and language acquisition with regard to the stages of competition between two causative mechanisms and the stabilization of the new construction.
Niniejszy artykuł zajmuje się procesami gramatykalizacji z diachronicznego i rozwojowego punktu widzenia. Aby porównać zmiany gramatyczne w historii i nabywaniu języka, koncentrujemy się na francuskich i bułgarskich strukturach kauzatywnych (np. fr. faire travailler qn vs błg. karam njakogo da raboti – ‘aby ktoś pracował’). W tym międzyjęzykowym badaniu wzięło udział 113 mówiących po francusku (71 dzieci i 42 dorosłych) i 96 mówiących po bułgarsku (56 dzieci i 40 dorosłych). Dzieci były w wieku od 3 do 6 lat w momencie badania. Wyniki badań pokazują, że historycznie francuskie konstrukcje przyczynowe ewoluują od struktur analitycznych do syntetycznych form. Złożony predykat fr. faire + Vinf wymaga przestawienia argumentów i powstania klityk. To wyjaśnia, dlaczego jego przyswojenie jest trudne i występuje na późnym etapie u dzieci francuskojęzycznych. Bułgarska konstrukcja kauzatywna ewoluuje w przeciwnym kierunku, od form syntetycznych do struktur mniej gramatycznych. Jako forma analityczna zawierająca dwa predykaty, którym towarzyszą ich własne argumenty, peryfrastyczna konstrukcja kauzatywna błg. karam NP da + Vpres wydaje się łatwiejsza do nauczenia, a jej pełne opanowanie przez dzieci osiągane jest wcześniej. Na koniec sugerujemy, że istnieją pewne podobieństwa między historią języka a nabywaniem języka w związku z okresem konkurowania między dwoma mechanizmami kauzatywnymi i stabilizacją nowej konstrukcji.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mapping of Soil Erosion Hotspot Areas Using GIS Based-MCDA Techniques in South Gondar Zone, Amhara Region, Ethiopia
Autorzy:
Teshome, Asirat
Halefom, Afera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1076729.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Amhara Region
Causative factors
GIS
MCDA
Pairwise comparison
Raster calculator
South Gondar zone
Susceptibility mapping
Opis:
In the highlands of the country in which the study area found was affected by soil erosion and desertification. This problem on the environment includes loss of soil fertility, reduction of the depth of water body (lakes, ponds, reservoirs etc), high water turbidity, flood hazard problems etc. This study focus on mapping of soil erosion prone areas in South Gondar zone (area: 14604 sq km), which comprises of Blue Nile river basin and Tekeze river basins. This study leads where the most effective soil conservation strategies should focus in the area. Based on GIS with the integration of the Multi Criteria Decision Analysis (MCDA), an attempt was made to combine a set of factors (Land use, Soil, Slope, Topographic Wetness Index, Stream Power Index, Elevation, and Curvature) to have a fruitful decision to fulfil to the stated objective. Raster based pairwise comparison method considering seven soil erosion motivating parameters have been done in Arc GIS environments. MCDA is used to quantify the raster based qualitative spatial erosion hotspot area which produced through pairwise comparison. Raster based spatial model tells that out of total watershed area, 39.31 sq km (0.27%), 33.40 sq km (0.23%), 2358.12 sq km (16.15%), 11027.76 sq km (75.51%) and 1145.60 sq km (7.84%) areas are very high, High, Medium, Low and Very low prone to soil erosion respectively. This study will serve as insight to Basins/watershed decision maker and planners to alleviate soil erosion problems and its related hazards.
Źródło:
World News of Natural Sciences; 2019, 24; 218-238
2543-5426
Pojawia się w:
World News of Natural Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ma-causatives in Tomo Kan Dogon: between causatives and passives
Autorzy:
Dyachkov, Vadim
Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
Storch, Anne
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1040109.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
verb morphology
valency changing alternation
causative
passive
Niger-Congo languages
Dogon languages
Tomo Kan language
Opis:
This article deals with the causative/passive polysemy in the Tomo Kan language (< Dogon < Niger-Congo). The aim of the article is to describe semantic and syntactic properties of the distant causative -má and the homonymous modal passive which are instantiations of the same morpheme. First, I show that the causative can be analyzed as a marker of distant causal relation, whereas the modal passive is a marker with the meaning of participant-external possibility. Second, I discuss a possible polysemy scenario based on the structural properties of the causative. Namely, I will argue that the passive reading could not have arisen from permissive readings of the causative marker and it is better to describe the shift in terms of subject deletion, which led to the reanalysis of the syntactic structure.
Źródło:
West African languages. Linguistic theory and communication; 127-139
9788323546313
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O (nie)istotności roli przebiegu przyczynowego w procesie obiektywnego i subiektywnego przypisywania sprawstwa skutkowego czynu zabronionego – uwagi na marginesie wyroku SA w Krakowie z dnia 1 marca 2016 roku, sygn. akt II AKa 202/15
About the (in) significance of the role of the causative course in the process of the objective and subjective attribution of the perpetration of a causative prohibited act – remarks on the marg in of the judgment issued by the Court of Appeal in Cracow of March 1, 2016, file no. II AKa 202/15
Autorzy:
Tarapata, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596040.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
attribution of the consequence
eventual intent
causative course
przypisanie skutku
zamiar ewentualny
przebieg przyczynowy
Opis:
Artykuł dotyczy roli przebiegu przyczynowego w procesie obiektywnego oraz subiektywnego przypisania sprawstwa skutkowego czynu zabronionego. W tekście zaznaczono, że dla przypisania skutku wystarczające jest, by określone następstwo nastąpiło na takiej drodze, jaka była z perspektywy ex ante obiektywnie przewidywalna dla modelowego obywatela. Dodatkowo dla stwierdzenia umyślności w formie zamiaru ewentualnego nie jest konieczne, by sprawca w czasie czynu uświadamiał sobie, na jakiej konkretnie drodze wystąpi skutek. Wystarczające jest bowiem, by miał świadomość tego, że swym zachowaniem tworzy wysokie prawdopodobieństwo powstania określonego następstwa.
The article concerns the role of the causative course in the process of the objective and subjective attribution of the perpetration of the causative prohibited act. The text indicates that for the attribution of the consequence it is sufficient that a certain consequence occurs in a way that should be objectively foreseeable, from an ex ante perspective, to the model citizen. In addition, in order to determine the intentionality in the form of the eventual intent, it is not required for the perpetrator to realize, at the time of the commitment of an act, in which way the result will occur. It is sufficient for him to be aware that his behaviour creates a high probability of causing a specific consequence
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 213-246
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Choroby zawodowe w Polsce w 2014 r.
Occupational diseases in Poland, 2014
Autorzy:
Szeszenia-Dąbrowska, Neonila
Wilczyńska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164303.pdf
Data publikacji:
2016-05-31
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
zapadalność
choroby zawodowe
czynniki przyczynowe
rejestr
płeć
województwa
incidence
occupational diseases
causative factors
register
gender
provinces
Opis:
Wstęp Celem corocznej analizy zapadalności na choroby zawodowe w Polsce jest ocena poziomu zjawiska oraz identyfikacja przyczyn i rodzajów działalności, w których występują czynniki szkodliwe lub uciążliwe w stopniu wywołującym patologię zawodową. Materiał i metody Analizę przeprowadzono na podstawie „Kart stwierdzenia choroby zawodowej” przesłanych obligatoryjnie przez stacje sanitarno-epidemiologiczne do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Wyniki W 2014 r. odnotowano 2351 przypadków chorób zawodowych, tj. 16,5 przypadków na 100 tys. pracujących. Najliczniej stwierdzano choroby zakaźne lub pasożytnicze (borelioza), pylice płuc, choroby narządu głosu i ubytek słuchu (w sumie 79,7% przypadków). Głównymi czynnikami przyczynowymi chorób zawodowych w 2014 r. były: pył przemysłowy zawierający wolną krzemionkę, przenoszony przez kleszcze krętek Borrelia i sposób wykonywania pracy, w tym nadmierny wysiłek głosowy i hałas. Najwyższą zapadalność na 100 tys. pracujących odnotowano w górnictwie (296), przetwórstwie przemysłowym (24,9), edukacji (24,6) oraz rolnictwie i leśnictwie (24,2). Wnioski W porównaniu z rokiem 2013 nastąpił niewielki wzrost liczby przypadków (o 6,2%) chorób zawodowych, spowodowany głównie zwiększeniem przypadków boreliozy. W poszczególnych województwach nadal obserwowane jest znaczne zróżnicowanie zapadalności nauczycieli na choroby narządu głosu (0–11,3/10 tys.), które wskazuje na niejednolitość stosowanych metod diagnostycznych i orzeczniczych. Med. Pr. 2016;67(3):327–335
Background The aim of the annual analysis of the incidence of occupational diseases in Poland is to evaluate the extent of the incidence and to identify its causes as well as activities involving factors that are harmful or annoying to such an extent that they result in occupational diseases. Material and Methods Occupational diseases reporting forms supplied to the Central Register of Occupational Diseases were used as the study material. Results In 2014, there were 2351 cases of occupational diseases recorded, i.e., 16.5 cases per 100 thousand of employees. The most numerous categories comprised infectious or parasitic diseases (borreliosis), pneumoconiosis, voice disorders and hearing loss (in total 79.7% of cases). The main causative factors of occupational diseases were as follows: industrial dust containing free silica, tick-transmitted Borrelia spirochete, and the way the work is done, including excessive vocal effort, and noise. The highest incidence per 100 thousand workers were recorded in mining and quarrying (296), manufacturing (24.9), education (24.6), agriculture and forestry (24.2) sectors. Conclusions Compared with the previous year, there was a slight increase in the number of cases of certified occupational diseases (6.2%), primarily due to the increased incidence of Lyme disease. The incidence of voice disorders among teachers continues to vary considerably in individual provinces (0–11.3/10 000), reflecting the use of non-uniform diagnostic and certification methods. Med Pr 2016;67(3):327–335
Źródło:
Medycyna Pracy; 2016, 67, 3; 327-335
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Choroby zawodowe w Polsce w 2020 roku
Occupational diseases in Poland in 2020
Autorzy:
Świątkowska, Beata
Hanke, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152940.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
zapadalność
choroby zawodowe
czynniki przyczynowe
sytuacja epidemiologiczna
COVID-19
Polska
incidence
occupational diseases
causative factors
epidemiological situation
Polska
Opis:
Wstęp Celem pracy jest analiza sytuacji epidemiologicznej w zakresie występowania chorób zawodowych w Polsce w 2020 r. i wskazanie możliwych kierunków rekomendacji dotyczących działań prewencyjnych. Materiał i metody Przeanalizowano przypadki chorób zawodowych stwierdzonych zgodnie z obowiązującym w Polsce systemem orzeczniczym i zgłaszanych do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych w 2020 r. W analizie uwzględniono jednostki chorobowe, czynniki przyczynowe, płeć, wiek chorych, okres narażenia, sekcję Polskiej Klasyfikacji Działalności i zróżnicowanie terytorialne. Dane przedstawiono w liczbach bezwzględnych oraz współczynnikach zapadalności na 100 000 pracujących i 100 000 zatrudnionych. Wyniki W 2020 r. stwierdzono w Polsce 1850 przypadków chorób zawodowych (11,5 przypadków na 100 000 pracujących). Jednostkami chorobowymi o najwyższej zapadalności były choroby zakaźne lub pasożytnicze, pylice płuc, przewlekłe choroby narządu głosu, choroby obwodowego układu nerwowego, choroby układu ruchu i ubytek słuchu. Ponad 90% stwierdzeń dotyczyło osób >45 r.ż. Większość stwierdzonych chorób zawodowych wystąpiła po min. 10-letnim okresie pracy w narażeniu na czynnik szkodliwy, a 73,9% przypadków dotyczyło osób z ponad 20-letnim stażem pracy w narażeniu. Wnioski Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zawodowych w Polsce wskazuje na niepokojące zjawisko, jakim jest utrzymywanie się wysokiego poziomu zapadalności na pylicę płuc u górników węgla kamiennego. Odzwierciedlenie skutków pandemii w statystykach zachorowalności na COVID-19 jako choroby zawodowej w 2020 r. jest niewielkie. Należy się jednak spodziewać, że w kolejnych latach liczba tych przypadków gwałtownie wzrośnie.
Background The aim of the study is to analyze the epidemiological situation regarding the occurrence of occupational diseases in Poland in 2020 and to define possible directions for recommendations regarding preventive actions. Material and Methods The cases of occupational diseases identified in accordance with the Polish judicial system and reported to the Central Register of Occupational Diseases in 2020 were analyzed. The analysis took into account disease entities, causal factors, gender, age of patients, exposure period, NACE section and territorial differentiation. Data are presented in absolute numbers and incidence rates per 100 000 employed and 100 000 employed persons. Results In 2020, 1850 cases of occupational diseases were diagnosed in Poland (11.5 cases per 100 000 employees). The disease entities with the highest incidence were infectious or parasitic diseases, pneumoconiosis, chronic diseases of the voice organ, diseases of the peripheral nervous system, diseases of the locomotor system and hearing loss. Over 90% of the statements concerned people >45 years of age. Most of the identified occupational diseases arose after at least 10 years of work in exposure to a harmful factor, and 73.9% of cases concerned people with over 20 years of work experience in exposure. Conclusions The epidemiological situation in the field of occupational diseases in our country indicates a disturbing phenomenon, which is the persistence of a high level of pneumoconiosis of hard coal miners. The reflection of the effects of the pandemic in the COVID-19 incidence statistics as an occupational disease in 2020 is small. It is expected that the number of these cases will increase sharply in the coming years.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2022, 73, 5; 427-433
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Circumfixed Causatives in Russian and Polish: A Root-based Account
Kauzatywa cyrkumfiksalne w rosyjskim i polskim – podejście oparte na rdzeniu
Autorzy:
Malicka-Kleparska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882451.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
czasowniki kauzatywne
czasowniki antykauzatywne
kategoria strony
morfologia oparta na rdzeniu
języki słowiańskie
causative
anticausative
Voice
root-based morphology
Slavic
Opis:
W artykule próbujemy wyjaśnić tajemniczy brak zgodności między prefiksacją kauzatywów i antykauzatywów w językach słowiańskich na przykładzie rosyjskiego i polskiego. Posługujemy się modelem morfo-syntaksy opartym na rdzeniu wyrazowym, w którym poszczególne typy czasowników nie są derywowane z siebie wzajemnie, a raczej poczynając od rdzenia. Taki model pozwala nam wyjaśnić wzajemnie wykluczającą się dystrybucję prefiksów w przypadku badanych czasowników. Czasowniki kauzatywne mają w swojej strukturze prefiks strony czynnej, podczas gdy antykauzatywa – strony nieczynnej. Ta różnica w budowie zapewnia brak odpowiedniości omawianych czasowników. W bardziej tradycyjnym podejściu do derywacji czasownikowej, gdzie jeden czasownik jest wywodzony od drugiego, taki brak odpowiednich form jest trudny do wyjaśnienia, ponieważ czasowniki kauzatywne i antykauzatywne zbliżają się do siebie zarówno znaczeniowo, jak i formalnie.
This paper is aimed at explaining an unexpected adverse relationship of circumfixed causatives and synthetic anticausatives based on the same roots in Slavic languages, on the example of Russian and Polish. We have opted for the root-based construction model of verbal morpho-syntax, as it creates the theoretical mechanisms capable of accounting for this difference. Causatives and anticausatives are topped with distinct Voice heads, which cannot co-occur in a single form. As the heads are prefixal elements, differently prefixed distinct Voice forms are predicted by the model.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 37-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Choroby zawodowe w Polsce w 2013 r. i ich czynniki przyczynowe
Occupational diseases in Poland in 2013 and their causative agents
Autorzy:
Szeszenia-Dąbrowska, Neonila
Wilczyńska, Urszula
Sobala, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166227.pdf
Data publikacji:
2014-11-17
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
choroby zawodowe
czynniki przyczynowe
rejestr
zapadalność
okres narażenia
wiek
occupational diseases
causative factors
registry
incidence
duration of exposure
age
Opis:
Wstęp: W doniesieniu przedstawiono sytuację epidemiologiczną chorób zawodowych stwierdzonych w 2013 r. Materiał i metody: Podstawą opracowania były „Karty stwierdzenia choroby zawodowej” przesłane do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Zapadalność scharakteryzowano za pomocą współczynników na 100 tys. pracujących. Wyniki: Stwierdzono 2214 przypadków chorób zawodowych. Współczynnik zapadalności wynosił 15,6. Utrzymuje się notowana od kilkunastu lat tendencja spadkowa zapadalności, przy czym w stosunku do roku 2012 liczba przypadków zmniejszyła się o 7,8%. Najczęstszymi przyczynami chorób zawodowych było narażenie na pyły (35% ogółu przypadków), w większości nieorganiczne (węgla, azbestu oraz pyły przemysłowe z zawartością wolnej krzemionki). Wśród pyłów organicznych dominujące znaczenie w rozwoju patologii miało alergizujące działanie pyłu mąki i pyłów roślinnych. Co 3. przypadek patologii zawodowej przypisano działaniu czynników fizycznych, głównie sposobowi wykonywania pracy, wysiłkowi głosowemu i hałasowi. Najwyższa zapadalność dotyczyła górnictwa i wydobywania (271,1), na kolejnych miejscach znalazły się: przetwórstwo przemysłowe (24,3), edukacja (22,4), rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (21,0), opieka zdrowotna i pomoc społeczna (20,5). Wnioski: Zmniejszanie się od 15 lat przypadków „klasycznych” chorób zawodowych i wyniki analizy zapadalności w 2013 r. wskazują na konieczność weryfikacji krajowego wykazu chorób uznanych za zawodowe pod kątem czynników szkodliwych i uciążliwych, które występują we współczesnym środowisku pracy. Szczególnej uwagi wymagają warunki pracy na stanowiskach, na których występuje narażenie na pyły przemysłowe zawierające wolną krzemionkę. Obserwowane znaczne zróżnicowanie w województwach zapadalności na choroby narządu głosu u nauczycieli ujawnia potrzebę ujednolicenia standardów profilaktycznych, diagnostycznych i orzeczniczych. Med. Pr. 2014;65(4):463–472
Background: The paper presents the incidence of occupational diseases in Poland (2013). Material and Methods: Occupational disease reporting forms, supplied to the Central Register of Occupational Diseases, were used as the study material. The incidence was specified in terms of rates per 100 000 employed people. Results: The number of new cases was 2214 with the incidence rate of 15.6. The downward trend recorded over several years continues; compared to 2012, the number of new cases decreased by 7.8%. Exposure to dusts (35% cases), mostly inorganic (carbon, asbestos, and industrial dusts containing free crystalline silica) was the most common cause of occupational diseases. Among the organic dusts allergenic effects of flour and vegetable dusts predominated. Every 3rd case of occupational disease was attributable to physical agents, mainly the way the work is done, excessive vocal effort and noise. The sections of national economy with the highest incidence comprised mining and quarrying (271.1), manufacturing (24.3), education (22.4), agriculture, forestry, hunting and fishing (21.0), human health and social assistance (20.5). Conclusions: The decreased incidence of ‘traditional’ diseases observed over the recent 15 years and the analysis of the 2013 incidence indicate a need to revise the Polish list of occupational diseases by exposures found in the modern work environment. Particular attention should be paid to conditions prevailing in workplaces with high exposures to industrial dusts containing free crystalline silica. A considerable variation in the incidence of voice disorders in teachers between individual voivodeships (provinces) points to the need for harmonization of the standards of preventive, diagnostic and certification procedures. Med Pr 2014;65(4):463–472
Źródło:
Medycyna Pracy; 2014, 65, 4; 463-472
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies