Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "catastrophism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 26
Tytuł:
„Œconomia divina” Czesława Miłosza jako projekt dystopii
Czesław Miłosz’s „Œconomia divina” as a project of dystopia
Autorzy:
Garbol, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013663.pdf
Data publikacji:
2014-06-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Miłosz
dystopia
katastrofizm
catastrophism
Opis:
The article is a contextual interpretation of Czesław Miłosz’s poem Œconomia Divina. Connoting other Miłosz’s works published at the time of Œconomia Divina publication allows to present its dystopian character. The dystopian character is self-evident in Miłosz’s unfinished novel The Parnas Mountains. Œconomia Divina appears to be a project of dystopia which was more completely realized in this novel.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 383-396
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Esthétique de l’imaginaire et enjeux spiritualistes : La Terre avant le déluge de Figuier et L’Univers de Pouchet
The aesthetics of imagination and spiritualist issues in La Terre avant le déluge by Figuier and L’Univers by Pouchet
Autorzy:
Percheron, Bénédicte
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048488.pdf
Data publikacji:
2018-05-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
popularization
natural science
spiritualism
catastrophism
prehistory
Opis:
Science popularization books, La Terre avant le déluge by Louis Figuier and L’Univers: les infiniment grands et les infiniment petits by Félix-Archimède Pouchet, represent the success of science popularization publishing of this period and the desire to spread naturalistic knowledge far and wide. With a spiritual approach to nature, they underline the important epistemological stakes of this period. The aim of this study is to question the literary, stylistic and formal strategies to assert or underline thoughts on nature in these books.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2017, 44, 4; 117-130
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka pustego miasta. Pejzaże urbanistyczne w katastroficznej science fiction
The poetics of an empty city. Urban landscapes in catastrophic science fiction
Autorzy:
Szałasek, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445454.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
apocalypse
grotesque
catastrophism
popular literature
science fiction
Opis:
Post-apocalyptic novel – a catastrophic branch of science fiction devoted to the vision of civilization ruined by some sort of a cataclysm – managed to form a separate poetics of space creation. Images of the presented world depend on the psychological shape of the heroes who are directly exposed to the extreme boundary experience. When picturing the landscapes of desolated metropolises, the authors use solutions typical for horror and adventure novels, the ex- and impressionistic traditions as well as techniques typical for grotesque and naturalism. By extending the paths typical for science fiction, the post-apocalyptic novel moves away from the main movement and forms a separate convention of the description. The author of the article tries to shed some light on its assumptions by providing numerous examples of urban landscapes.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2013, 1; 138-157
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marks jako fałszerz tradycji socjalistycznej. Diagnoza Gieorgija Fiedotowa
Marx as a Forger of the Socialist Tradition. Diagnosis by Georgii Fedotov
Autorzy:
Mazurek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797140.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
chrześcijaństwo
socjalizm
liberalizm
katastrofizm
Rosja
Christianity
socialism
liberalism
catastrophism
Russia
Opis:
The author tries to demonstrate that Georgii Fedotov, who at first sight seems to be not very interested in the philosophy of Marx, was an insightful and very severe critic of marxism. In order to prove it he explains what part the criticism of marxism plays in his philosophy of history. According to Fedotov the only way to overcome the crisis of civilization is reconciling of liberalism, socialism and Christianity. Such a reconciliation is quite possible because liberalism is compatible with Christianity while socialism has Christian sources as it was demonstrated in the course of ecclesial history and in the history of socialism whose founders (Leroux, Lammenais, George Sand and others) proposed an ideology with a strong religious bias. The materialistic and atheistic marxism, however, cut the ties between Christianity and socialism; thus it constitutes one of the major obstacles to reconcile the three traditions and overcome the crisis.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2018, 40, 1; 57-70
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Malarskie pogranicza Andrzeja Buszy
Painterly Borderlands of Andrzej Busza
Autorzy:
Budzik, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36856037.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
obrazowanie malarskie
surrealizm
katastrofizm
ekfrazy
ekphrases
painterly imagery
surrealism
catastrophism
Opis:
Artykuł poświęcony jest poezji ekfrastycznej Andrzeja Buszy – polskiego poety emigracyjnego zamieszkałego od lat 60. ub. wieku w kanadyjskim Vancouver. Zaprezentowane w szkicu rozważania dotyczą jego poezji związanej z konkretnymi dziełami sztuki, bądź tej, którą cechuje malarskie i artystyczne obrazowanie. Przedmiotem namysłu są tu przede wszystkim wiersze wpisujące się w klasyczną definicję ekfrazy. Osobno przedstawione zostały uwagi dotyczące wierszy inspirowanych konkretnym stylem malarskim, badź biografią artystyczną malarza. Ostatni z wyróżnionych obszarów refleksji badawczej, stanowiący podsumowanie całego wywodu, oświetla szersze zagadnienie, ściśle powiązane z próbą odpowiedzenia na pytanie o to, czy myślenie obrazowe A. Buszy i jego sposób postrzegania rzeczywistości można odczytywać w odniesieniu do konkretnego prądu w sztukach malarskich. Wywód został zaprezentowany w perspektywie hermeneutycznej.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 39, 4; 331-348
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość Witkacego wobec międzywojennej kultury masowej
Witkacy’s Oeuvre and Mass Culture in the Interwar Period
Autorzy:
Lisowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460403.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
mass culture
catastrophism
mechanization
intellectualism
photography
landscape painting
portray
film technique
Opis:
The aim of this paper is to consider the relationship between the work of S. I. Witkiewicz and mass culture. First, I analyse Witkacy’s photography and paintings. Then, I focus on the connections between his dramas and novels, and cinematography. The idea is to reveal the author’s ambiguous attitude towards mass culture. I refer to Witkacy’s philosophical and aesthetic writings. References to Polish mass culture of the interwar period are also included. The bibliographical basis of the study contains works of such authors as Janusz Degler, Katarzyna Taras and Daniel C. Gerould.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2012, 2
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samosąd mdłej demokracji na jestestwie: Filozofia i dramatopisarstwo Stanisława Ignacego Witkiewicza a idee Martina Heideggera
Summary Execution of the Individual by Bland Democracy: The Philosophy and Drama of Stanisław Ignacy Witkiewicz and the Thought of Martin Heidegger
Autorzy:
Winch, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520130.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Witkacy
Polish drama 1918-1939
Martin Heidegger
catastrophism
dramat polski 1918-1939
katastrofizm
Opis:
Artykuł opiera się na obecnym w badaniach nad Witkacym od dłuższego czasu spostrzeżeniu, które pozwala czytać jego dramaturgię i filozoficzne poszukiwania przez pryzmat filozofii Martina Heideggera. Struktura eseju opiera się więc z jednej strony na lekturze dramatów Witkacego – Pragmatystów (1919), Bezimiennego dzieła (1921), Wariata i zakonnicy, czyli Nie ma złego, co by na jeszcze gorsze nie wyszło (1923) i Matki (1924) – oraz na analizie jego pism filozoficznych z lat 1933–1939. Z drugiej strony opiera się na prezentacji Heideggerowskich koncepcji bycia właściwego i niewłaściwego, czasu pierwotnego pojęcia prawdy, jego przekonania o końcu filozofii w związku z dominacją myślenia naukowo-technicznego oraz roli, jaką przypisywał metafizyce. Wnioski płynące z osadzenia dramaturgii i filozofii Witkacego w kontekście myśli Heideggera pozwalają w nowy sposób spojrzeć na los bohaterów sztuk Witkiewicza. Wyznaczają go nie tylko kabaretowe improwizacje aranżowane przez bohaterów dla metafizycznych uniesień; jest on także areną zmagań między Heideggerowskim autentycznym byciem Sobą a nieautentycznym światopoglądem Się. Walki, w której – zgodnie z katastroficznymi przeczuciami Witkiewicza i przekonaniami Heideggera – zwycięża światopogląd Się.
This article is informed by an insight that has been present in Witkiewicz studies for a long time and makes it viable to read Witkacy’s dramaturgy and philosophical investigations through the philosophy of Martin Heidegger. Thus, the structure of the essay rests, on the one hand, on a reading of Witkacy’s dramas—The Pragmatists (1919), The Anonymous Work (1921), The Madman and the Nun, or There Is Nothing Bad Which Could Not Turn into Something Worse (1923), and The Mother (1924)—as well as on an analysis of his philosophical writings of 1933–1939. On the other hand, it is based on a presentation of Heidegger’s conceptions of the authentic and inauthentic modes of Dasein, his understanding of primordial temporality and truth, his notions about the end of philosophy brought along by the domination of operative thinking, and the role he ascribed to metaphysics. The conclusions flowing from setting the dramatic and philosophical writings of Witkacy in the context of Heidegger’s thought enable us to look at the lot of protagonists of Witkiewicz’s plays in a new way. It is not only determined by the super-cabaret improvisations arranged by the characters for their metaphysical thrills; it is also an arena of struggle between the Heideggerian authentic self-being and the inauthentic they-being. The struggle in which, according to catastrophic premonitions of Witkiewicz’s and beliefs of Heidegger, the they-being wins.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 33-54
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katastrofizm Czesława Miłosza
Czesław Miłoszs catastrophism
Autorzy:
Miklas-Frankowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901881.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
Czesław Miłosz
catastrophism
Polish literature (20th c)
katastrofizm
literatura polska XX w.
Opis:
This article is an attempt to look at Miłosz’es catastrophism from the side that has usually been ommitted in research so far – Miłosz’es own attitude to catastrophism – his individual characteristic. It the reconstruction I used Miłosz’es statements about catastrophism from The Land of Ulro, The Witness of Poetry, Native Realm, from conversations with Renata Gorczyńska („World Traveler”) as well as from a polemic article „Death to Cassandra” from 1945. According to Miłosz catastrophism has a planetary scale. It is the end of one world and civilization and the beginning of a new unknown, global world. Diagno-sis of XX century in his opus magnum The Land of Ulro indicates it’s decadent critical character. Civilization and society have been deprived of life-giving „onto-logical ground” and last only thanks to a phenomenon called by Miłosz „the law of delay”. Though, as per Miłosz, catastrophism is not a hopeless vision. The catastro-phe is necessary to let the broken down world be reborn and return to order. In the conclusion to The Land of Ulro author admits that from Oscar Miłosz he inherited faith (…) in a distant happy era of humanity reborn. And in his last Harvard lecture On Hope Miłosz announced that humanity will enter a new, regenerating dimen-sion, regaining it’s historical awareness and will begin learning of its past, contem-plating cultural heritage left behind by past civilizations and generations.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2014, 11; 61-72
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intensywność Wata
The intensity of A. Wat
Autorzy:
Kandziora, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1534049.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Aleksander Wat
Futurism
Communism
Symbolism
Catastrophism
literature in exile
Judeo-Christian tradition
mythology
Opis:
The article discusses a collection of literary essays Elementy do portretu. Szkice o twórczości Aleksandra Wata published and edited by Poznań-based specialists in Polish literature and dedicated to Professor Ewa Wiegandt. The starting point for the discussion is the observation that the authors of the essays had to grapple with the elusiveness and multidimensional character of the output of A. Wat, with the entanglement of the text of his works with the text of his biography, and finally with the multitude of its cultural contexts. The reviewer distinguishes four research currents in the collection of essays, each being a different answer to these particular traits of Wat’s writing. Historical and literary studies in the book show the author in his relations and as a non-categorizable author, and challenge the Futurist character of his juvenile writings by juxtaposing them with earlier Symbolism and later Catastrophism. The interpretative study current tries to find ways to define Wat through reading his individual works. Here, the overriding opposition between ”closeness” and ”openness”, so pivotal in the poet’s works, becomes apparent. The current of thematology that present Wat’s literary topoi in relation to his biography is well represented in the volume. Finally, the studies that cross the strictly literary horizon try to capture the multi-tier structures of Wat’s works, reinterpreting them from the sociological, historical or axiological perspectives. The final conclusion of the review is the acknowledgement of the richness offered by the book that corresponds well to the intensity of works and the biography of the author.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 303-316
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI
Autorzy:
Wierel, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607928.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
fantastic fiction
post-apocalyptic fiction
catastrophism
cosy catastrophe
new humanistic
fantastyka
katastrofizm
postapokalipsa
nowa humanistyka
Opis:
The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.
Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative fiction, dystopia postapokaliptyczna czy ekotopia, wraz z przykładami literackimi i filmowymi. Motywy  katastrofy, końca i apokalipsy stanowią główne punkty konstrukcyjne niniejszej analizy i kierują uwagę na ich wykorzystanie w literaturze fantastycznej, szczególnie z końca wieku XX i początku wieku XXI. W celu zobrazowania przemian, jakim ulegają owe motywy,  przywołano pojęcia takie jak: fantastyka, fantastyka  postapokaliptyczna, katastrofizm, cosy catastrophe, speculative fiction. Odmiany te przedstawiono wraz z przykładami dzieł  przynależących do fantastyki naukowej. Wykorzystano narzędzia oferowane przez hermeneutykę oraz intuicjonizm. Po analizie i interpretacji zgromadzonego materiału zauważono, iż konwencje charakterystyczne dla „gatunków zmąconych” z przełomu wieku XX i XXI są podobne pod względem konstrukcji fabuły do aktualnych dyskursów prowadzonych w obszarze nowej humanistyki, humanistyki afirmatywnej czy humanistyki zaangażowanej w kwestie podstawowe dla całej dziedziny, takie jak zdefiniowanie pojęć: człowiek, życie, człowieczeństwo, nie-człowiek. Konwencje katastroficzna i postapokaliptyczna, które bazują na perspektywie stworzenia rzeczywistości odmiennej od tej sprzed katastrofy, uruchamiają obszary wiedzy z dziedziny antropologii kultury, socjologii czy psychologii w celu interpretacji tematów istotnych dla paradygmatów nowej humanistyki końca XX i początków XXI wieku. Zarysowują pejzaż intelektualny i emocjonalny czasu przełomu.</>
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Matka” Witkacego: Tragedia rodzinna – zagłada człowieczeństwa w człowieku
“The Mother” by Witkacy: A Family Tragedy—a Killing of Humanity in a Human Being
Autorzy:
Sokół, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520128.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Witkacy
Polish drama 1918-1939
political theater
catastrophism
dramat polski 1918-1939
teatr polityczny
katastrofizm
Opis:
Sztuka Witkacego Matka (1924), powszechnie chwalona za błyskotliwą inwencję i szokujący awangardyzm, bywa uznawana za dramat rodzinny, tragedię rodzinną lub groteskę. Sam Witkacy potwierdza adekwatność klasyfikacji Matki jako dramatu rodzinnego, ponieważ otwarcie wykorzystuje w niej inne dramaty rodzinne: Upiory Ibsena i Sonatę widm Strindberga. Utwory te wyróżnia atmosfera niesamowitości; pojawiają się w nich motywy wampiryczne; teksty obnażające zgniliznę ukrytą za fasadą szczęśliwego mieszczańskiego domu pracą tragiczny posmak, a więc należą do kategorii groteski. Analiza rodziny Eely u Witkacego idzie dalej niż ukazanie kryzysu czy upadku mieszczańskiego świata; ma na celu ukazanie stopniowego upadku człowieka i człowieczeństwa w człowieku. Kiedy wszystko, co było stabilne i solidne się rozpływa, odrzucenie wartości i zasad znanego nam świata przychodzi z łatwością i bez skrępowania. Mówiąc słowami Witkacego, religia, sztuka i filozofia będą umierać jedna po drugiej, a to, co nastąpi potem, można nazwać dehumanizacją. Matka przynosi konkretną wizję upadku. Ludzie de facto ludzcy, czyli Istnienia Poszczególne wrażliwe na metafizykę, zginą bezpowrotnie, zastąpieni przez ludzi tylko nominalnie ludzkich, których cała egzystencja sprowadza się do procesów produkcji, konsumpcji i reprodukcji, ludzi nienawidzących jakiejkolwiek metafizyki i będących postludzkimi, „zmechanizowanymi" jednostkami.
Witkacy’s play The Mother (1924), widely praised for its brilliant inventiveness and shocking avant-gardism, is sometimes considered to be a family drama, or a family tragedy or grotesque. Witkacy himself confirms the adequacy of classifying The Mother as a family drama by openly using other family dramas in his play: Ibsen’s Ghosts and Strindberg’s The Ghost Sonata. What sets these family dramas apart is their eeriness; they feature vampiric motifs; they expose putrid decay hidden behind the façade of a happy bourgeois home that has lost all flavor of tragedy and thus belongs to the category of grotesque. The analysis of the Eely family in Witkacy goes further than to show a crisis, or downfall, of the bourgeois world; it aims at showing the gradual downfall of man, and of humanity in a human being. When all that has been stable and solid is disintegrating, a rejection of the values and principles of the world as we know it becomes something done easily and unabashedly. To put it in Witkacy’s own terms, religion, art, and philosophy will die away one by one, and what comes next could be called dehumanization. The Mother brings a concrete vision of the downfall. People who are de facto human, i.e. Individual Beings sensitive to metaphysics, will perish forever, replaced by people only nominally human whose whole existence is reduced to the processes of production, consumption and reproduction, people who hate metaphysics of any kind and are just post-human, “mechanised” individuals.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 15-32
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomorrow is the fear. Lęk przed technologią w twórczości grup rockowych i metalowych
Tomorrow is the fear. Fear of technology in rock and metal groups’ works
Autorzy:
Małczyński, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853757.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
kultura rocka
metal music studies
audiowizualność
katastrofizm
kultura popularna
rock music culture
audio-visuals
catastrophism
popular culture
Opis:
This sketch analyses the series of images used by rock and metal bands (King Crimson, Voivod, Pestilence) on their selected album covers. They depict a distinctive motif of a face wincing because of some extreme traumatic sensation. Sources of theses extreme emotions are various, but one of the most significant is a sudden awareness of threats deriving form the unstoppable development of technology. Selected lyrics focusing on ominous and dystopian themes are also reflected upon and analysed. Their content clearly confirms the presence of fears and obsessions embedded in rock and metal music.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 101, 2; 157-173
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesycenie. Koncepcje Jürgena Habermasa i Jeana Baudrillarda na tle katastrofizmu neohumanistycznego St. I. Witkiewicza
Surfeit. Philosophies of Jürgen Habermas and Jean Baudrillard against the background of St. I. Witkiewicz’s neohumanistic catastrophism
Autorzy:
Smrokowska-Reichmann, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622252.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
neo-catastrophism, postmodernity, metaphysical feelings, communicative action, consumerism, subject
neokatastrofizm, ponowoczesność, uczucia metafizyczne, działanie komunikacyjne, konsumpcjonizm, podmiot
Opis:
The paper analyses the category of neo-catastrophism. Postmodern society has launched the mechanisms of self-destruction which are now working not only in interpersonal and communicative relationships, but also in the realms of axiology, ethics and even ontology. According to the author, the main aspects of Jean Baudrillard’s and Jürgen Habermas’ philosophy can be interpreted as containing such neo-catastrophic message. However, as the forerunner of neo-catastrophism in philosophy the author points out Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), especially his theory of metaphysical feelings and their disappearance in mass society. Stanisław Ignacy Witkiewicz, known among the philosophy critics as neohumanistic catastrophist, has foreseen many categories which are typical for Habermas’ and Baudrillard’s writings. The neo-catastrophic mechanisms has a serious consequences for the condition of postmodern subject, the more so because the main part of the neocatastrophism is the strong conviction that there is no escape. The author, besides the main thesis mentioned above, highlights some common features between Baudillard’s and Habermas’ conceptions.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2015, 30; 127-149
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Implozja ludzkości. Katastrofizm biologiczny panromantyzmu w ujęciu Maxa Schelera
Implosion of Humanity. The Biological Catastrophism in Max Scheler’s Philosophy
Autorzy:
Raube, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423198.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
biological catastrophism
panromanticism
Ludwig Klages
Theodor Lessing
Max Scheler
Nazi Germany
katastrofizm biologiczny
panromantyzm
nazistowskie Niemcy
Opis:
This paper presents a stream of German philosophy which reached he ights of popularity in the first thirty years of the twentieth century, and which is associated with the names of Ludwig Klages and Theodor Lessing. It is known as biological catastrophism or panromanticism. The latter term is derived from Max Scheler. The article is mostly focused on his interpretation of the biological catastrophism. Klages and Lessing argued that humanity follows the path of destruction. They wrote that the main cause of the decadence of man was mind (spirit). It is the spiritual mind which was responsible for man’s weakened vitality. The human mind invented ever new measures: philosophy, religion, art or science, but nothing will prevent us from the final defeat; unless you rediscover the importance of some vital characteristics. Some historians of philosophy believed that the philosophy of Klages and Lessing was an ally.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2013, 25; 107- 123
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy
The Fairy Tale in Catastrophist Poetry: Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy
Autorzy:
Vandenborre, Katia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690269.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
katastrofizm
baśń
cudowność
poezja polska XX wieku
catastrophism
fairy tale
the supernatural
Polish poetry of 20th Century
Opis:
In the present article an attempt is made to describe the use of fairy tale in catastrophist poetry, focusing more specifically on Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy’s works. Both poets allude to the despair of the Second World War by contrasting the idyllic Arcadia of fairytale world with the hopeless universe of the apocalyptic reality. Unconnected with the reality, fairy tale may seem unattainable, like an unseizable dream. But it can also be the victim of the omnipresent evil of the war and decomposes from the inside, unable to avoid its baleful power. A careful analysis of Baczyński and Gajcy’s works shows that this subtle relationship between fairy tale and evil or death recurs in their poetry, and is even widespread in their period. The popularity of this strategy raises therefore the question of the existence of a separate category that could be called ‘catastrophist fairy tale’. The paper is divided into three parts: the first part is devoted to Baczyński, the second one — to Gajcy and the third one offers a synthetic reflection on the notion of ‘catastrophist fairy tale’.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2014, 69; 163-175
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia po „końcu historii” (próba ogólnej diagnozy kondycji kultury i polityki Zachodu)
An Attempt at the Generally Diagnosing of the Culture Condition and Politics of the West
История после «конца истории» (попытка общей оценки состояния культуры и политики Запада)
Autorzy:
Breczko, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497754.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
ochlocracy
end of philosophy
catastrophism
mass culture
solipsisation of culture
охлократия
конец философии
катастрофизм
массовая культура
солипсизация культуры
Opis:
The subject of the article are self-destructive tendencies in the contemporary European culture. An indication of the observation of these tendencies are among others: thesis F. Fukuyama about the end of philosophy, cultural catastrophism of A. Bobkowski, W. Gombrowicz and Cz. Miłosz. In the sphere of the highbrow culture these tendencies are reinforced by postmodernism. Their result is a reduction the level of the political class, pandering to average tastes and the dominance of the mass culture. The author called this culture as a “ochlocracy”. These tendencies are leading to the disappearance of virtue of the solidarity and the responsibility as well as the public trust. It indicates the disintegration of the society.
Предметом статьи являются аутодеструктивные тенденции в совре-менной европейской культуре. Выражением констатации этих тенденций являются среди прочих тезис Ф. Фукуямы о конце философии, культурный катастрофизм А. Бобковского, В. Гомбровича и Ч. Милоша. В сфере высокой культуры эти тенденции усиливаются постмодернизмом. Их результа-том является понижение уровня политического класса, угождение заурядным вкусам и доминирование массовой культуры. Эту культуру автор называет «охлократией». Эти тенденции приводят к потери таких добродетелей, как солидарность, ответственность и общественное доверие. Это означает дезинтеграцию общества.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2012, 12; 69-82
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zanik uczuć metafizycznych jako przyczyna kryzysu kultury
Autorzy:
Breczko, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644232.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Kultur, Krise, Katastrophismus, S. I. Witkiewicz
culture, crisis, catastrophism, S. I. Witkiewicz
kultura, kryzys, katastrofizm, S. I. Witkiewicz
Opis:
Ich stehe auf dem Standpunkt, dass den zweifellosen Fortschritt in der Technik heutzutage im Westen die Kulturkrise begleitet. Es lässt sich über ihre Kraft streiten: Man kann nämlich den Standpunkt verteidigen, dass was sich entwickelt, das zerfällt auch zum Teil, folglich ist die Krise permanent und sie ist eine Funktion des Fortschritts, aber man kann auch nicht die Richtigkeit der katastrophischen Diagnose ablehnen. Diese Krise hat unzweifelhaft unterschiedliche Anzeichen und unterschiedliche Quellen. Im Artikel konzentriere ich mich auf die von S. I. Witkiewicz aufgezeigte Quelle: auf das Schwinden des Metaphysischen Gefühls der Seltsamkeit des Daseins und auf seine Folgen. Die Diagnose von Witkacy, die mir in allgemeinen Umrissen richtig scheint – versuche ich auf gegenwärtige Zeiten anzuwenden. Ich vertrete die Meinung, dass das Schwinden der metaphysischen Gefühle heute nicht nur durch einen immer bequemeren und immer dichteren "Zivilisationskokon", aber auch durch das "Vergessen des Todes" (der Tod wird in der Kultur zum Tabu) und durch das Vorherrschen des methodologischen Naturalismus in der Wissenschaft stimuliert wird. Der letzte Faktor führt dazu, dass die Welt nicht mehr "seltsam", "geheimnisvoll" erscheint. All das beeinträchtigt höhere Stufen der Kultur, macht sie "steril", beeinflusst also negativ das Wirken der künstlerischen, philosophischen und religiösen Eliten.
In my opinion, the unquestionable progress in technology is currently accompanied by the crisis of culture in the West. What is controversial is its intensification. One may defend a view that what is developing is simultaneously partly decomposing. Thus, crisis is permanent and is a function of progress, but it is also impossible to reject the accuracy of the catastrophic diagnosis. This crisis undoubtedly manifests itself differently and has different sources. In this article I focus on the source pointed by I. S. Witkiewicz: on the disappearance of the “Metaphysical Sense of the Oddity of Existence” as well as its results. I try to apply Witkacy’s diagnosis, which seems to me generally accurate, to modern times. In my opinion, the disappearance of metaphysical feelings is now stimulated by a not only increasingly convenient and hermetic “civilisation cocoon” yet also “oblivion of death” (death becomes taboo in the culture) as well as the methodological naturalism in science, which results in the world ceasing to appear “odd” or “mysterious”. All this damages and “sterilizes” the upper tiers of culture, which means that it affects adversely the activities of artistic, philosophical or religious elites.
Sądzę, że niewątpliwemu postępowi w technice towarzyszy obecnie na Zachodzie kryzys kultury. Kwestią sporną jest jego nasilenie; można bronić poglądu, że co się rozwija, to się po części rozkłada, kryzys jest więc permanentny i jest funkcją postępu, ale też nie można odrzucić trafności diagnozy katastroficznej. Kryzys ten ma niewątpliwie różne przejawy i różne źródła. W artykule koncentruję się na źródle wskazanym przez S. I. Witkiewicza: na zaniku Metafizycznego Poczucia Dziwności Istnienia oraz na jego skutkach. Diagnozę Witkacego – która wydaje mi się w ogólnych zarysach trafna – próbuję zastosować do czasów współczesnych. Uważam, że zanik uczuć metafizycznych jest obecnie stymulowany nie tylko coraz wygodniejszym i bardziej szczelnym „kokonem cywilizacyjnym”, ale też „zapomnieniem o śmierci” (śmierć staje się tabu w kulturze) oraz panowaniem w nauce naturalizmu metodologicznego, który powoduje, że świat przestaje się jawić jako „dziwny”, „tajemniczy”. Wszystko to zaś uszkadza, „wyjaławia” wyższe piętra kultury, czyli destrukcyjnie wpływa na działalność elit artystycznych, filozoficznych i religijnych.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 13
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Promień ostry, który nas otwiera”. Światło w międzywojennej poezji Czesława Miłosza
A Sharp ray that opens us”. Light in Czesław Miłosz’s interwar poetry
Autorzy:
Amroziewicz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040926.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czesław Miłosz
light
catastrophism
Poemat o czasie zastygłym
A Poem on Frozen Time
Trzy zimy
Three Winters
Ocalenie
Rescue
Postój zimowy
Opis:
In Czesław Miłosz’s poetry, light takes a special place. In my work, I have made an attempt to determine its role in the interwar poetry of the memberof the Żagary literary group, in which light takes various shapes which are often contrary to one another. One can look at them in search of not only a variability of artistic forms, but also for testimonies of the era and declarations of contemporary poetic worldview of the author of Three Winters (Trzy zimy). The clash with various interpretations of the word ‘catastrophism’ shows that light in Miłosz’s poetry leads far beyond the course of history.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2019, 36; 259-288
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Jedlicki jako historyk XIX stulecia
Autorzy:
Kożuchowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689982.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jerzy Jedlicki
marksizm
liberalizm
historia społeczna
historia idei
ironia
katastrofizm
optymizm
Marxism
liberalism
social history
history of ideas
irony
catastrophism
optimism
Opis:
Artykuł podejmuje próbę podsumowania dorobku badawczo-pisarskiego Jerzego Jedlickiego (1930–2018) jako historyka XIX w. Analizie poddane zostały wszystkie książki Jedlickiego, ważniejsze artykuły oraz recenzje, a także zasoby archiwalne z Instytutu Historii PAN, z którym związana była cała jego kariera zawodowa. Zaakcentowano następujące zagadnienia: ewolucja stosunku do marksizmu i – szerzej – determinizmu historycznego; nowatorskie podejście na styku historii społecznej i historii idei; poglądy na miejsce historii pośród nauk społecznych i naturę poznania historycznego; indywidualny styl pisarski Jedlickiego oraz funkcję ironii jako narzędzia interpretacyjnego; wreszcie jego poglądy na społeczne i polityczne konsekwencje głównych nurtów ideowych w Polsce w XIX stuleciu. The article analyses the legacy of Jerzy Jedlicki (1930–2018) as a historian of the nineteenth century. The analysis covers his books, his main articles and the most characteristic reviews, as well as archival materials from the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, where Jedlicki worked for his entire professional career. The following problems are emphasized: the evolution of his attitude to Marxism and historical determinism; his attempts to combine the methods of social history and the history of ideas; his approach to the main challenges of history as a social science and a discipline of the humanities; his individual authorial style and the function of irony as an interpretative tool. And finally, his attitude towards the main ideological currents in the nineteenth-century Poland.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2018, 10
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Against steady state
Autorzy:
Garzanti, Eduardo
Sternai, Pietro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2204350.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
understanding nature
models in geology
uniformitarianism
catastrophism
data interpretation
physical models
zrozumienie natury
modele w geologii
uniformitaryzm
katastrofizm
interpretacja danych
modele fizyczne
Opis:
Nature is never at a steady state. Natural history is generated by ever-new and ever-interacting forces that produce continuous changes. At virtually all timescales, the geological record shows that these changes do not cancel each other out and, thus, that the steady state is utopic. However, we need a state of equilibrium as a starting point for modelling Nature, and the steady-state condition is widely used as a reference in idealisations aimed at understanding natural processes. The present contribution is meant as an epistemological note of caution − from Earth scientists to Earth scientists − aimed at discouraging the use of theoretical models as true evidence instead of terms of comparison.
Źródło:
Geologos; 2022, 28, 2; 157--168
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postapokaliptyczna przyszłość świata w kinematografii SF
Постапокалиптическое будущее мира в научно-фантастическом кинo
Autorzy:
Kutyła, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969382.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
dystopia
przyszłość
kinematografia
science-fiction
katastrofizm
anarchia
apokalipsa
future
cinematography
science fiction
catastrophism
anarchy
apocalypse
дистопия
будущее
кинематография
научная фантастика
катастрофа
анархия
апокалипсис
Opis:
Разрушение человечества всегда присутствовало в человеческих размышлениях о судьбе мира и самого человечества. Во второй половине 20-го века постапокалиптические фильмы становились все более и более популярными. Все интерпретации социального порядка после глобальной катастрофы с тех пор стали неотъемлемым элементом научно-фантастического кинематографа. В то же время, эти видения являются художественными примерами постапокалиптической дистопии - то есть ада, которое человек может подготовить себя в по разному понимаемом и указываемом в будущем. Глобальная пустыня является там величайшим страхом, экзистенциальным кошмаром, рожденным в голове человека, возникающим на основе историософского пессимизма. На рубеже 20 и 21 веков у человека как никогда прежде были орудия, которые могли бы привести к глобальному разрушению. Постапокалиптические дистопии также являются определенной интерпретацией катастрофической идеи, хорошо известной в истории философии и социологии. Из-за того, как этот постапокалиптический мир изображается, эти видения можно разделить на: технократическое, пандемическое, анархистское, постапокалиптическое блуждающее кино, постапокалиптическое кино убежища.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 1; 167-180
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jalu Kureks S.O.S. as an apocalyptic novel
S.O.S. Jalu Kurka jako powieść katastroficzna
Autorzy:
Boruszkowska, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087697.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
interwar avant-garde
modernization
catastrophism
apocalyptic novel
Jalu Kurek (1904–1983)
Jalu Kurek
S.O.S.
powieść katastroficzna
mit modernizacji
proza awangardy
Opis:
Jalu Kurek, a prominent member of the Cracow avant-garde, is the author of several novels. This article discusses the undeservedly neglected S.O.S., published in 1927, and suggests that its weird plotting and literary mockery is in fact an apocalyptic narrative. It has a place, it is argued, in the 'catastrophist' trends which were on the rise in the Polish literature of the late 1920s and 1930s. It should be read in the context of a growing sense of decline and crisis of European society, which, on the one hand, drew on the cultural pessimism of the turn of the 19th century, and, on the other hand, was a reaction against the wave of modernization that was sweeping the world. As this analysis shows, Jalu Kurek's S.O.S. is deeply ambivalent about the onslaught of modernity.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 5; 703-720
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
I wojna światowa w Hymnach Józefa Wittlina. Poetyka odwrócenia
World War I in Hymns Joseph Wittlin. Poetics reversal
Autorzy:
Nowicka, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1108736.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
World War I
anthem
catastrophism
poetry rescuing
religious poetry
carnality
fragment
memory
trauma
poetics of reversal
I wojna światowa
hymn
katastrofizm
poezja ocalająca
poezja religijna
cielesność
pamięć
zwrot poetycki
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi próbę spojrzenia na Hymny Józefa Wittlina przez kategorie cielesności i fragmentaryczności. Lektura wybranych utworów Wittlina pozwala zauważyć konieczność wyjścia poza ramy klasycznego hymnu religijnego, pokasprowiczowskiego. W artykule opisano problem osobnej tożsamości podmiotu, uwikłanego w wojenną traumę. Poezja Józefa Wittlina odkrywa miejsca nieokreślone na mapie literackiej, wskazuje na kategorię paradoksu i powtórzenia. Hymny to utwory funkcjonujące na granicy sacrum i profanum, polemiczne.
The article presented below tries to analize at Hymns Joseph Wittlin’s anthems through categories of corporeality and fragmentariness. Reading of Wittlins’ chosen works makes us able to notice the necessarity of moving beyond the classical framework of the religious anthem. The article describes the problem of the separate identity of the person, who experiences the trauma of war. The Wittlins analysed prose reveals the uncovered places on the literary map, which points to the category of paradox and repetition. Hymns function on the line of the sacred and the profane.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2016, 3; 23-34
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba typologii myśli katastroficznej
Autorzy:
Gawor, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644437.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Zivilisation, Geschichtsphilosophie, Katastrophismus, Krise, Kultur, Destruktion, Typologie des katastrophistischen Gedankens
civilization, catastrophic thought typology, catastrophism, crisis, culture, destruction, philosophy of history
cywilizacja, historiozofia, katastrofizm, kryzys, kultura, destrukcja, typologia myśli katastroficznej
Opis:
Am Anfang werden der Begriff des Katastrophismus in der reinen Form des geschichtsphilosophischen finistischen Pessimismus wie auch seine Beziehung zur Idee der Krise besprochen. Weiter werden Unterscheidungen im Bereich des Katastrophismus hinsichtlich des Umfangs der Katastrophe (totale oder partikulare Dimension) und des Charakters ihres Verlaufs (unabwendbar und irreversibel oder allein hypothetisch, alternativ) eingeführt. Die Zusammenführung der zwei Auffassungen des Katastrophismus ergibt vier Varianten des katastrophischen Gedankens: 1. den konsequenten Totalkatastrophismus, den konsequenten Partikularkatastrophismus, den alternativen Totalkatastrophismus und den alternativen Partikularkatastrophismus. Diese Modelle werden dazu verwendet, eine allgemeine Bezeichnung des "Katastrophismus" zu formulieren.
The idea of catastrophism is discussed at the outset, as a pure form of historiosophic pessimism of the end times, and positioned in relation to the idea of crisis. The article goes on to introduce distinctions in catastrophism - in terms of scope (total or particular) and nature of its course (inevitable and irreversible or only hypothetical, alternative). The juxtaposition of the abovementioned catastrophic approaches results in four variants of catastrophic thoughts: 1. consistent total catastrophism; 2. consistent particular catastrophism; 3. alternative total catastrophism and 4. alternative particular catastrophism. These models are then used to formulate the general definition of "catastrophism".
Na wstępie omówione jest pojęcie katastrofizmu jako czystej formy historiozoficznego pesymizmu finistycznego oraz jego relacja do idei kryzysu. Następnie wprowadzone są rozróżnienia w obrębie katastrofizmu pod względem zasięgu katastrofy (totalny bądź partykularny wymiar) oraz charakteru jej przebiegu (w sposób nieuchronny i nieodwracalny bądź jedynie hipotetyczny, alternatywny). Zestawienie tych dwóch ujęć katastrofizmu owocuje 4 wariantami myśli katastroficznej: 1. konsekwentnego katastrofizmu totalnego; 2. konsekwentnego katastrofizmu partykularnego; 3. alternatywnego katastrofizmu totalnego i 4. alternatywnego katastrofizmu partykularnego. Modele te są wykorzystane do sformułowania ogólnego określenia „katastrofizmu”.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 13
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys Europy w filozofii Aleksandra Hercena oraz José Ortegi y Gasseta
Autorzy:
Michna, Natalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644121.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Krise, Katastrophismus, Menschenmasse, soziale Elite, Alexander Herzen, José Ortega y Gasset
crisis, catastrophism, human mass, social elite, Europe, Aleksander Hercen, José Ortega y Gasset
kryzys, katastrofizm, masa ludzka, elita społeczna, Europa, Aleksander Hercen, José Ortega y Gasset
Opis:
Der Artikel stellt das Problem der Krise Europas in der Auffassung zwei Denker dar: des russischen Philosophen aus dem 19. Jahrhundert Alexander Herzen und des spani-schen Philosophen aus der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts José Ortega y Gasset. Ihre Philosophie ist zweifelsohne auf dem Boden anderer historischer und kultureller Bedingungen entstanden, in anderen Zeiten und an anderen Orten. Paradoxerweise zeigten jedoch beide Denker überraschend ähnliche Anschauungen über die Natur und die Gründe der Krise, die die europäische Kultur zehrte. Indem Herzen die Umwälzun-gen im Europa des 19. Jahrhunderts beobachtete, nahm er einige Ideen in Bezug auf die Krise Europas vorweg, die später im Denken von Ortega y Gasset zum Ausdruck kamen. Im Denken über die Krise bei Herzen und Ortega lassen sich zwei wesentliche Übereinstimmungen bemerken: erstens der von beiden Denkern präsentierte Katastrophismus, zweitens die philosophische Auffassung der Masse und der sozialen Elite.
This article presents the problem of the European crisis as seen by two thinkers: the nineteenth-century Russian philosopher Alexander Hercen and the Spanish philosopher of the first half of the twentieth century, José Ortega y Gasset. Undoubtedly their philo-sophy grew on the basis of different historical and cultural circumstances. Paradoxically, both thinkers presented surprisingly similar views on the nature and causes of the crisis consuming European culture. Observing the nineteenth century Europe, Hercen anticipated some of the ideas related to the crisis in Europe, evident later in the thought of Ortega y Gasset. Hercen and Ortega’s thought on crisis is characterized by two basic similarities: firstly, the kind of catastrophism presented by both thinkers; secondly, the philosophical approach to the idea of the mass and social elite.
Artykuł prezentuje problem kryzysu Europy w ujęciu dwóch myślicieli: dziewiętnastowiecznego rosyjskiego filozofa Aleksandra Hercena oraz hiszpańskiego filozofa pierwszej połowy XX wieku, José Ortegi y Gasseta. Niewątpliwie ich filozofia wyrosła na gruncie odmiennych uwarunkowań historycznych i kulturowych, a także w różnym czasie i miejscu. Paradoksalnie jednak obaj myśliciele prezentowali zaskakująco zbliżone poglądy na naturę i przyczyny trawiącego kulturę europejską kryzysu. Obserwując zmieniającą się w XIX wieku Europę, Hercen antycypował niektóre idee związane z kryzysem Europy, obecne później w myśli Ortegi y Gasseta. W kryzysowym myśleniu Hercena i Ortegi dostrzec można dwie istotne zbieżności: po pierwsze, rodzaj katastrofizmu prezentowanego przez obu myślicieli, po drugie, filozoficzne ujęcie masy i elity społecznej.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 14
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies