Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "bunty" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
The disintegration of the Austro-Hungarian army in 1918
Rozkład armii austro-węgierskiej w 1918 r.
Autorzy:
Baczkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11344244.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
First World War
Austro-Hungarian army
military rebellions
I wojna światowa
armia austro-węgierska
bunty wojskowe
Opis:
The internal disintegration of the Austro-Hungarian army in 1918 was one of the chief causes of not only the defeat of the Habsburg monarchy in the First World War but also of the breakup of the dual state. That long-term process began in the winter of 1917/18 with the shortages in supplies for the soldiers. Its dynamic was strongly boosted by the return of prisoners of war from Russian captivity on the power of the peace treaty of Brest-Litovsk (March–October 1918), and the defeat by the Piave (July 1918). There were increasing instances of marauding and local rebellions in the rear ranks from the spring of 1918 resulting in the breakdown of discipline and a huge wave of desertions in the summer of that year. The response of the authorities was poor for fear of a civil revolution or a rebellion stimulated by the national context in the event of a brutal use of force. The weakened army limited its activity on the front, passively awaiting the signing of a peace. The last phase of the demise came in October 1918 and resulted from the lack of faith in a quick conclusion to the conflict combined with the hopes of rank-and-file soldiers for the establishment of national states on the wreckage of Austria-Hungary, which was to result in immediate termination of hostilities. In such circumstances, the beginning of the Italian offensive at Vittorio Veneto led to a series of rebellions of line troops. This caused the collapse of the front, the unauthorised return of entire corps to their homes, and the signing of the Armistice of Villa Giusti by the declining monarchy and capitulation to the conditions of the on Italians.
Rozpad armii austro-węgierskiej w końcowej fazie I wojny światowej wynikał ze splotu kilku czynników. Były to: kryzys aprowizacyjny dotykający nie tylko ludność cywilną, lecz także żołnierzy; brak wiary w zwycięstwo, spotęgowany klęską podczas ofensywy nad Piave na froncie włoskim (czerwiec 1918); powrót jeńców z niewoli rosyjskiej (marzec-październik 1918) w znacznej mierze zrewoltowanych i zanarchizowanych i wreszcie wzrost nastrojów partykularnych wśród różnych grup etnicznych. Przejawami rozkładu wojska były: masowe dezercje i samowolne przedłużanie urlopów, symulowanie chorób, odmowa wykonywania rozkazów, a w szczególności pełnienia służby frontowej, próby wszczęcia buntu o podłożu politycznym i socjalnym. Władze austro-węgierskie nie potrafiły przeciwstawić się tym tendencjom, licząc na dotrwanie państwa do chwili zawieszenia broni. Włoska ofensywa pod Vittoria Veneto (od 24.10.1918.) w połączeniu z równoczesnym załamaniem się cywilnych struktur władzy państwowej, doprowadziły do błyskawicznego rozkładu armii.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 123-143
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mały” romantyzm w sprawie ludu. Bunty chłopskie w wybranych wierszach Lucjana Siemieńskiego
“Low” Romanticism for the Folk Cause: Peasant Revolts in Selected Poems by Lucjan Siemieński
Autorzy:
Czech, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694935.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
“low” Romanticism
inland poetry
Lucjan Siemieński
peasant revolts
folk culture
„mały” romantyzm
poezja krajowa
bunty chłopskie
ludowość
Opis:
Romantic literature, dominated by the great artistic personalities (of Mickiewicz, Słowacki, and Krasiński), was founded on the category of “folksiness” and “folk culture”, understood as a mythical and spiritual foundation of the Polish identity. However, the dominating trend of “high” Romantic literature was accompanied by the lyrical work of the inland poets, who created another social project, based on the desire to be “the voice of the common people”.“Narzeczony”, “Napierski” and “Czerniawa” are three original poems by Lucjan Siemieński, stylized after rustic dumkas and focused on peasant revolts. The perspective of Siemieński’s poetry enables us to see the “Mickiewicz’s era” as a heterogeneous structure, leaving space for the inland poetry that lets the “folk histories” resound and that treats the issues of peasants as vital societal problems even if they were marginalized within the dominating discourse. The case of Siemieński opens up a perspective of reading the Romantic inland poetry as a space within which there could be produced a revolutionary language of a new social order. 
Literatura romantyzmu, zdominowana przez wielkie indywidualności artystyczne (Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego), została ufundowana na kategorii „ludowości”, rozumianej jako mityczny, duchowy fundament polskiej tożsamości. Obok dominującego nurtu „wielkiej” literatury romantycznej w epoce tworzyli jednak także poeci krajowi, którzy wypracowali poetycki projekt społeczny, zasadzony na pragnieniu mówienia "głosem ludu".Narzeczony, Napierski i Czerniawa to trzy oryginalne utwory Lucjana Siemieńskiego, stylizowane na ludowe dumki i poruszające tematykę buntów chłopskich. Spotkanie z tekstami Siemieńskiego pozwala spojrzeć na „epokę Mickiewicza” jako strukturę niejednolitą, w której znalazło się miejsce także dla liryki krajowej, pozwalającej wybrzmieć „ludowym opowieściom” i traktującej kwestię chłopską jako żywy, choć zmarginalizowany w dominującym dyskursie, problem społeczny. Przykład Siemieńskiego otwiera perspektywę odczytywania romantycznej poezji krajowej jako przestrzeni, w obrębie której mógł wytworzyć się rewolucyjny język nowego porządku społecznego.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 3; 14-21
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ritu paganorum vivere. O przyczynach buntów przeciwko chrystianizacji Węgier
Ritu paganorum vivere. On the Causes of Rebellions Against the Christia- nization of Hungary
Autorzy:
Madeja, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057703.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
chrystianizacja
bunty pogańskie
Węgry
średniowiecze
Stefan I Święty
Christianization
pagan rebellions
Hungary
Middle Ages
King Saint Stephen
Opis:
Artykuł przedstawia dotychczasowe poglądy badaczy na kwestię przyczyn wybuchu buntów pogańskich na Węgrzech (ok. 997, 1046, 1060/1061). Miały być one niezwiązane bezpośrednio z religią, a skupione na próbie odzyskania władzy przez dawnych naczelników plemiennych lub na chęci zrzucenia nowych obciążeń materialnych przez społeczeństwo. Autorka wykazuje, że propozycje te były niezadowalające i sprzeczne z wymową źródeł, wobec czego proponuje szersze spojrzenie na zagadnienie. Chrystianizacja rozpoczęta przez Stefana I Świętego (997–1038) i kontynuowana przez jego następców cechowała się znaczną gorliwością i przymusem, połączona była również z przemocą sankcjonowaną przez nowe prawa. Nakazy oraz zakazy wynikały z religijnej postawy panującego i napotykały opór o podobnym charakterze. Zbyt wąskie jest postrzeganie religii tylko jako doktryny i światopoglądu, które wobec nieznacznej ewangelizacji (brak kadry, trudności językowe) nie mogły stanowić kwestii spornych. Istotę religii konfrontowanej z chrześcijaństwem upatrywać należy w rytuałach oraz sankcjonowanym sakralnie porządku społecznym i władzy.
The article presents views of researchers on the issue of the causes of the outbreak of pagan rebellions in Hungary (c. 997, 1046, 1060/1061). They were supposedly not related to religion directly, but focused on the attempts of former tribal chieftains to regain power, or on the desire of the population to shed recently introduced material burdens. The author shows that these proposals were unsatisfactory and contradictory to the sources, and therefore proposes a broader view of the issue. The Christianization, initiated by King Saint Stephen (997–1038), and continued by his successors was characterized by great zeal and coercion, combined with violence sanctioned by new laws. Rules and prohibitions resulted from the religious attitude of the ruler and were met with resistance of a similar nature. It is too narrow a perspective to perceive religion just as a doctrine and a worldview, which, in view of the scarce evangelization (lack of personnel, language difficulties), could not have been a matter of conflict. The essence of religion confronted with Christianity should be sought in the rituals and the sacredly sanctioned social order and power.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 237-250
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewolucja wolnych oficerów w Egipcie i jej wpływ na dynamikę konfliktu izraelsko-arabskiego
Autorzy:
Zych, Joanna.
Powiązania:
Obronność. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej 2019, nr 2, s. 361-379
Data publikacji:
2019
Tematy:
Bezpieczeństwo międzynarodowe
Bunty w wojsku
Zamach stanu
Protest społeczny
Artykuł z czasopisma naukowego
Opis:
Artykuł przedstawia przyczyny przewrotu wojskowego w Egipcie z 23 lipca 1952 roku. Przedstawia także jego przebieg i konsekwencje. Autor wskazuje na wpływ rewolucji na stosunki izraelsko-egipskie.
Bibliografia, netografia na stronach 377-379.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Kryzys i upadek wczesnych państw słowiańskich oraz ich odbudowa (IX–XI wiek). Zarys problemu
Autorzy:
Pleszczyński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601947.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
państwa słowiańskie
średniowiecze
kryzys władzy
bunty pogańskie
ustrój państwa
Slavic states
the Middle Ages
crisis of power
pagan revolts
state organisation
Opis:
Artykuł jest analizą kryzysów, które miały miejsce w państwach środkowoeuropejskich w IX–XI w. Uzasadniano w nim tezę o strukturalnych,ekonomiczno-politycznych przyczynach załamywania się państw stworzonych przez Przemyślidów, Piastów, Arpadów i inne dynastie regionu. Kryzys wiązał się z wyczerpaniem możliwości istnienia państwa ekstensywnie, często rabunkowo eksploatującego poddanych, charakterystycznego dla wielu ówczesnych wczesnych organizacji politycznych. Te akurat funkcjonujące w Europie Środkowej w największym stopniu czerpały wzory z państwowości koczowniczych. Kryzys w tym regionie przetrwały jedynie te organizmy polityczne, które zdołały zmienić zasady sprawowania władzy i zmodernizować je, racjonalizując sposób eksploatacji poddanych, inspirując się rozwiązaniami stosowanymi na obszarach dawnego państwaFranków.The article is an analysis of the crises that occurred in Central European states in the ninth to eleventh centuries. A thesis is proved about structural, economic and political causes of the collapse of states formed by the Přemyslids, Piasts, Árpáds and other dynasties of the region. The crisis was related to the exhaustion of the possibility of existence of state which extensively, often wastefully, exploited its subjects, characteristic of many early political entities. Those functioning in Central Europe were mostly modelled on nomadic states. Only those political entities that were able to transform their principles of governance and to modernize them, improving their ways of exploitation of the subjects, drawing inspiration from practices known in the territories of the former Frankish kingdom, survived the crisis in theregion.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Powstanie ropczyckie” w wybranej prasie międzywojennej
The portrayal of the “Ropczyce Uprising” in the interwar press
Autorzy:
Woźny, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547033.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
1933 Peasants’ Uprising
Kozodrza
Nockowa
the Communist Party of Poland
The People’s Party
bunty chłopskie 1933
Komunistyczna Partia Polski Stronnictwo Ludowe
Opis:
The article is an attempt to piece together the events of what has become known as the “Ropczyce Uprising of 1933”. The text is based on archive sources, press articles and the testimony of witnesses and participants in the peasants revolt in Kozodrza, Nockowa and other locations. Thanks to the voluminous press articles, new facts and a precise chronology have been established, and the leaders of the unrest have been identified. Contrary to the traditionally held view, it has been shown that the revolutionary uprising in Ropczyce was planned in advance. The achievement of these plans to some extent brought forward the resignation of Leon Wałęga, an opponent of folk policies, from the diocese. The architects of the “Ropczyce Uprising” were either folk rabble-rousers or communists illegally operating within the structure of the folk parties and Związku Młodzieży Wiejskiej “Wici” (The Union of Rural Youth). The uprising claimed the lives of a number of people, while more were injured by police bullets. Hundreds were arrested and tried in Tarnow, Rzeszow, Krakow and even Lviv. The highest price for the “Ropczyce Uprising” was paid by the poorest village inhabitants, who from a position of poverty and ignorance entered into a political conflict which they had no hope of winning: their ultimate aim being to improve the material situation in rural areas.
Artykuł stanowi próbę zrekonstruowania przebiegu wydarzeń, które przeszły do historii pod nazwą „powstanie ropczyckie 1933”. Tekst oparto na źródłach archiwalnych, artykułach prasowych różnych orientacji politycznych, wspomnieniach świadków i uczestników buntów chłopskich w Kozodrzy, Nockowej i innych miejscowościach. Dzięki licznym publikacjom w prasie ustalono nowe fakty, dokładną chronologię wydarzeń i wskazano przywódców rozruchów. Wbrew dotychczasowej opinii dowiedziono, że rewolucyjne bunty w Ropczyckiem były zaplanowane. Ich realizację przyśpieszyła w pewnym stopniu rezygnacja z biskupstwa Leona Wałęgi – przeciwnika polityki ludowej. Inspiratorami powstania ropczyckiego byli prowokatorzy ludowi oraz komuniści nielegalnie działający w strukturach partii chłopskich i Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Bunty chłopskie pochłonęły życie kilkunastu osób. Było wielu rannych od kul policji, a setki aresztowanych sądzono w Tarnowie, Rzeszowie, Krakowie, a nawet we Lwowie. Najwyższą cenę za powstanie ropczyckie zapłacili najubożsi mieszkańcy wsi, którzy z biedy i niewiedzy dali się wciągnąć w konflikt polityczny bez najmniejszych szans na pomyślne jego zakończenie, czyli poprawę materialnej sytuacji wsi.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2017, 5, 4; 5-42
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wandea – heroizm i ludobójstwo
Autorzy:
Kucharczyk, Grzegorz (1969- ).
Powiązania:
Polska Zbrojna. Historia 2021, nr 4, s. 40-47
Data publikacji:
2021
Tematy:
Rewolucja francuska (1789)
Wojny wandejskie (1793-1832)
Kontrrewolucja
Wojna domowa
Bunty i powstania chłopskie
Ludobójstwo
Chłopi
Artykuł z czasopisma historycznego
Opis:
Chłopskie powstanie w Wandei było sprzeciwem wobec rewolucji francuskiej i protestem wobec prześladowań duchowieństwa i katolików. Brutalne tłumienie antyrewolucyjnego zrywu autor zakwalifikował jako pierwsze ludobójstwo w historii nowożytnej Europy. Tylko w latach 1792-1794 spośród zgilotynowanych wrogów rewolucji ponad 80% stanowili chłopi i biedota. Wiosną 1793 roku w Wandei spontanicznie powstała Armia Katolicka i Królewska, która do września 1793 odnosiła same sukcesy. Zgodnie z uchwałą parlamentu z 1 sierpnia 1793 roku żołnierze masowo eksterminowali Wandejczyków, wycinali lasy, zabijali bydło. Według statystyk na 815 tysięcy mieszkańców zabito ponad 177 tysięcy, z 53 tysięcy domów zniszczono ponad 10 tysięcy.
Ilustracje, mapka.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Religijno-społeczne aspekty Wielkiej Wojny Chłopskiej (1524-1526) : próba charakterystyki = Attempt to characterize religious and social aspects of the Great Peasants’ War (1524-1526)
Attempt to characterize religious and social aspects of the Great Peasants’ War (1524-1526)
Autorzy:
Kamiński, Marcin.
Powiązania:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 2022, nr 1, s. 43-60
Data publikacji:
2022
Tematy:
Luter, Marcin (1483-1546)
Müntzer, Thomas (ok. 1489-1525)
Bunty i powstania chłopskie
Wojna chłopska (1524-1526)
Święte Cesarstwo Rzymskie (962-1806)
Chłopi
Artykuł z czasopisma naukowego
Opis:
Tematem artykułu jest Wielka Wojna Chłopska – największe antyfeudalne powstanie chłopskie w dziejach Niemiec, mające miejsce w latach 1524–1526. W tekście skoncentrowano się na religijno-społecznych aspektach powstania. Omówiono ówczesne rozdrobnienie polityczne Niemiec i zróżnicowane warunki życia najniższych warstw feudalnych w poszczególnych niemieckich regionach. Autor opisuje także rolę religii, reformacji protestanckiej oraz wpływ Tomasza Müntzera na ruch chłopski. Przedstawia krótko poszczególne etapy chłopskiego zrywu, organizacje zgrupowań, zasięg terytorialny insurekcji oraz metody walki obu obozów – chłopskiego i feudalnego.
Bibliografia na stronach 59-60.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Military coins during the reign of Commodus Types: VICT BRIT, CONC MIL, FID EXERC, FIDEI COHORTIVM AVG and FIDEI COH
Wojskowe monety Kommodusa. Typy VICT BRIT, CONC MIL, FID EXERC, FIDEI COHORTIVM AVG i FIDEI COH
Autorzy:
Łuć, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969734.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Commodus military coins
Roman military propaganda
domestic issues in Rome
wars
mutinies
Roman military formations
monety wojskowe Kommodusa
rzymska propaganda wojskowa
sytuacja wewnętrzna w Rzymie
wojny
bunty
rzymskie formacje wojskowe
Opis:
W artykule zostały zrekonstruowane okoliczności, w jakich doszło do wybicia tzw. wojskowych monet cesarza Kommodusa. Adresatami emisji każdego z zaprezentowanych numizmatów byli żołnierze odbywający służbę czynną w różnych formacjach armii rzymskiej. Analizowane numizmaty, choć uwieczniono na nich ikonograficzne wyobrażenia i idee, które były już dobrze znane w rzymskim mennictwie to ze względu na czas ich wybicia będzie wyróżniać nieco bardziej specyficzny charakter co w sposób ścisły łączyło się z aktualną sytuacją w państwie rzymskim. Właściwe zdefiniowanie symboliki i przekazu propagandowego, jaki miały wyrażać wyszczególnione typy monet, nie byłoby możliwe bez pogłębionej refleksji nad innymi typami źródeł i ukierunkowanej na tę problematykę literatury przedmiotu.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 3; 211-228
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)
Autorzy:
Janas, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631673.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku
Opis:
The events of the first years of war in Ukraine clearly suggest an increase of the army’s involvement in the country’s public life. This tendency has to be regarded largely as a new and unprecedented phenomenon of the political life of the Commonwealth, visible from the outbreak of the Khmelnytsky Uprising to at least the 70s of the 17th century. It is possible to believe that this state of affairs stemmed from two main reasons- the endeavoursof some of the groups and representatives of the elites, in numerous cases also simultaneously present within the circle of the army elders, to establishing their influences and political role through navigating or manipulating the army, one of the instruments of gaining these influences and attitude of a broader circle of the soldiers from nobility, who saw in themselves not only a military branch of the country, but also fully-fledgedcitizens, entitled to co-deciding on all the aspects of the Crown just like the nobility. This tendency can be noticed already during the interregnum and elections in 1648 (i.e. in the time of the Lviv circle of the general army in September, making essentially illegal, even if later approved, election of a commander-in-chief), but the decisive influence on the choice of a new sovereign was nevertheless not granted to the army. In the coming months and years, the control over the army triggered a rivalry between the monarch, royal court, the key senators, generals and other people from the circle of the elders and the elites of aristocracy. As a consequence the army was becoming politicised. At the same time critical attitude of the soldiers’ circles towards the country (the monarch, royal court and senate) was building up, in the largest part generated by the destruction of financial and military apparatus of the Commonwealth escalating in the war conditions. Rebellious atmosphere triggered mainly by economic factors was more frequently occurring in the army. A new esprit de corps of the army, being created from 1648, was inspiring the soldiers to demand changes in the country’s politics, including entitlements which had not been so far grantedto the army. Simultaneously, the forms of self-governing organisation of the army (the military circles) were being consolidated and solidified, a more permanent programme expressing soldiers’ aspirations was being crystallised and planks for the future and more dramatic rebellions and confederacies, easily submitting to the political inspiration, were being created.
Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.
Źródło:
Res Historica; 2014, 38
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies