Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "biblical language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Średniowieczne analecta czeskie w rękopisie z dawnej biblioteki kościoła św. Piotra i Pawła w Legnicy
Medieval Czech analecta in a manuscript from the former library of St Peter and Paul’s Church in Legnica
Autorzy:
Mrozowicz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189560.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
kodykologia
biblistyka
historia medycyny
średniowiecze
Psalmy
hagiografia
język czeski
św. Ludmiła
Legnica
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu
codicology
Biblical studies
history of medicine
Middle Ages
Psalms
hagiography
Czech language
St Ludmila
Wrocław University Library
Opis:
The main source used in the article is a Latin manuscript from the former library of St Peter and Paul’s Church in Legnica, currently kept at the Wrocław University Library. The components of the manuscript were created in the 1370s and 1390s in Bohemia. In the course of processing the document, various interesting bohemica were discovered, ie Czech translations of Psalms 129 and 132, identified as a part of the Clementine Psalter from around the mid-14th century, in ‘Mammotrectus’ by John Marchesinus, 13 Czech month names on the margins of ‘De regimine mensium’ as well as botanical names, medical terms and advice on lactation inducers among other medical prescriptions. There is also a contentual bohemicum, ie initial fragments of ‘Passio sanctae Ludmillae’, the Latin account of the martyrdom of the Bohemian patroness saint, from a breviary written at the turn of the 12th and the 13th centuries. The article includes comments on the aforementioned texts as well as their editions.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2022, 31, 1; 35-57
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekłady biblijne nazw należących do kategorii pojęciowej ptactwa w Księdze Hioba 28,7 z bazowym komponentem leksykalnym ostříže i kobuza – na materiale czeskim i polskim
Bible Translations of Names From the Conceptual Category of Birds in the Book of Job 28:7 with the Base Lexical Component of ‘Ostříž’– ‘Kobuz’ on Czech and Polish Materials
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992209.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
interpretation
translation
Czech language
Polish language
hyponyms and hyperonyms
Bible
imagery and biblical symbolism
the conceptual category of birds
language equivalence and synonymous lexical units
obraz i symbolika biblijna
przekład
translacja
tłumaczenie
ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
język czeski
język polski
kategoria pojęciowa ptactwa
hiponimy
hyperonimy
Biblia
Opis:
In this article, the author draws attention to translation issues, especially related to the avifauna lexis which appears on the pages of the Bible in the analyzed fragment of Job 28:7 in selected twelve Czech and eighteen Polish translations of the Holy Scripture. In the confrontational-lexical analysis, he describes not only the similarities, but above all the noticeable differences, i.e. changes in the equivalence of bird names and how and in what language form depending on the translation version this conceptual category of birds is used in translation by synonymous lexemes. The marginal presence of the Czech lexeme ostříž was noted. The remaining birds mentioned in Job 28:7 have so different lexical equivalents in individual Czech and Polish biblical translations that on the one hand it gives the impression of chaos, and on the other, reveals far-reaching freedom in translating avifaunic names.
Autor w niniejszym artykule zwraca uwagę na kwestie tłumaczeniowe związane zwłaszcza z wykorzystaną leksyką awifaunistyczną, jaka pojawia się na kartach Biblii w analizowanym fragmencie Hi 28,7 w wybranych 12 czeskich i 18 polskich przekładach Pisma Świętego. W przeprowadzonej konfrontatywno-leksykalnej analizie opisuje on nie tylko podobieństwa, ale przede wszystkim zauważalne różnice, czyli zmiany w ekwiwalencji nazw ptaków oraz jak i w jakiej formie językowej owa kategoria pojęciowa jest wykorzystywana w przekładzie przez bliskoznacznie synonimiczne leksemy – w zależności od wersji tłumaczeniowej. Zwrócono uwagę na marginalne występowanie leksemu czeskiego ostříž. Pozostałe ptaki wymieniane w Hi 28,7 mają w czeskich i polskich przekładach biblijnych tak różne odpowiedniki leksykalne, że sprawia to wrażenie chaosu i daleko idącej dowolności w tłumaczeniu awifaunistycznych nazw.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 7-28
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Современные исследования и различные подходы к изучению библеизмов в русском языке
Studying biblical idioms in the Russian language – an overview of the most important research approaches
Autorzy:
Maksimowicz, Eugenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519399.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
the Bible
Russian language
biblical phraseology
linguistic research
national culture
Библия
русский язык
библейская фразеология
лингвистические исследования
национальная культура
Opis:
In recent decades, in the post-Soviet area, an interest of linguists in religious subjects has been increasing. Linguists undertake a large-scale research on the religious image of the world. Studying the Bible gains in importance, and the attention of many researchers focuses on the multi-facited description of phraseological units of the biblical origin. In contemporary Russian linguistic analyzes, there are two approaches to the study of phraseological expressions of biblical provenance: in accordance with the Russian or western research traditions. Representatives of both fields of study refer in their works to the achievements of Russian or foreign scientists. The resulting studies are typologically diversified. Among them you can find literary, philosophical and linguistic works, articles of historical and cultural character, descriptive and comparative works (created on the basis of material from several languages), experimental dictionary publications and other types of scientific texts. The present article is a presentation of the most important, in my opinion, works on the religious image of the world.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2021, 21; 169-181
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Female Images in European Baroque Poetry (Based on the Verses of Ivan Velychkovsky, Danylo Bratkovsky, Robert Herrick, and Andrew Marvell)
Autorzy:
Boiko, Svitlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154652.pdf
Data publikacji:
2020-08-26
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
women’s images
Ivan Velychkovsky
Polish-language epigram
Danylo Bratkovsky
English Baroque
Robert Herrick
Andrew Marvell
Baroque antithesis
biblical reception
Opis:
The following paper explores the specificity of female images with regard to the peculiarities of their formation in European poetry of the Baroque period on the examples of Ivan Velychkovsky’s works. The oeuvre of this striking representative of seventeenth-century Ukrainian literature is compared with the verses of the Polish-language author Danylo Bratkovsky as well as English Baroque epigrams by Robert Herrick and verses by Andrew Marvell. Comparison of poetic specimens belonging to different linguistic and cultural spaces is possible because, in spite of the different local mentality, all the above-mentioned poets are carriers of the common Baroque worldview formed on the basis of the Holy Scripture, Christian theology, and the heritage of Greek and Roman antiquity. In the course of our research, we observed the existence of common Baroque poetry traits (regardless of the place of genesis and confessional affiliation) in the perception of women and the formation of female images. All of the mentioned poets followed the bipolarity and Baroque antithesis of women’ imagery. All of them, in one way or another, derive their judgments from the reception of the established biblical stereotypes. In view of the insufficient reflection on this issue in contemporary Ukrainian literary criticism and in order to arrive at a more comprehensive outline of female images in the seventeenth-century poetry, we use a method of comparing Ukrainian, Polish, and English samples of Baroque verses in terms of their features and traits, characteristic for the works of this period. This article proposes to create a generalised Baroque image of the woman, outlining her place in the society at that time, by comparing the works of the representatives of different local mentalities.
Źródło:
Studia Polsko-Ukraińskie; 2020, 7; 30-37
2353-5644
2451-2958
Pojawia się w:
Studia Polsko-Ukraińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieświadomy komizm w języku tłumaczeń Biblii. Na marginesie czeskiego „nowego stylu biblijnego”
Unconscious comicality in the language of the Bible translations. On the margin of the Czech “New Biblical Style”
Autorzy:
Bartoň, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203029.pdf
Data publikacji:
2020-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Czech stylistics
modern Czech Bible translations
Czech new biblical style
modern biblical language
comicality in the Bible
Opis:
In Czech, modern biblical translation begins in the early 20th century. (The attribute “modern” indicates here the distance to the older tradition of Czech biblical translation from the Middle Ages to the 19th century). Since then, sixteen whole New Testaments and ten whole Old Testaments have been translated and published (which also means nine new whole Bibles) in the Czech language. However, the expert reflection of the Czech new biblical style (or modern biblical language) is still quite insignificant. Generally speaking, the language of modern Bible translations is characterized, among other things, by considerable volatility, internal contrastivity, “extreme markedness” of different types. The article focuses on one partial aspect of “extreme markedness”, in particular, the unconscious comicality of some places in Czech biblical texts. In the paper, four examples are presented and interpreted (Mt 9,16; L 13,7; Apc 2,7; Mt 10,10), taken from four important modern Czech biblical translations (Catholic Czech Bible from the early 20th century; Czech ecumenical translation; Catholic liturgical translation; evangelical Bible of the 21st Century). These examples show how the specific treatment of stylistic means of the Czech language has the potential to give rise to a comic effect (unintended by the translator) among readers/listeners. The author of the article notes that such extremely stylistically problematic places occur across all modern Czech translations of the Scripture. In the background of these stylistically defective places there are psychological and social reasons, given paradoxically by the fact that the biblical text belongs to the sacral sphere. It is thus desirable that the authors of future Biblical translations and critics of translations consciously and intensively try to shape and cultivate the Czech new biblical style (which, even after a hundred years of its existence, is still characterized by considerable instability).
Źródło:
Stylistyka; 2020, 29; 199-212
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różnice w czeskich i polskich przekładach na przykładzie biblijnego reprezentanta awifauny – żurawia
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909167.pdf
Data publikacji:
2020-05-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation
picture and biblical symbolism
translation
language’s equivalence and synonymous lexical units
przekład
translacja i tłumaczenie
obraz i symbolika biblijna
ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
Opis:
In this article, based on sixteen various biblical trans la tions (eight Czech and eight Polish) ex clu si ve ly referring to two Old Testament verses, the author tries to present the trans la tio nal dif feren ces in avifauna paying special attention to its re pre sen ta tive – a crane. The author focuses on various aspects of trans la tio nal dif feren ces both in ter a lin guis tic and in ter lin guis tic as well as on the es ta blished image and the deep- roo ted symbolism of the described re - pre sen ta tive of the semantic category of fowl, which is the lexically basic crane.
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 2; 232-256
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The linguistic picture of the woman and the man in the prophetic books of the Old Testament
Autorzy:
Szarlej, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828635.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Bible
language image of the world
woman
man
prophetic books
biblical anthropology
Opis:
The paper is an attempt at a cognitive analysis and description of biblical images of the human being, deeply rooted in the religious system of values, such as the covenant with God, redemption or sanctity, found in various morphemes, lexemes and other expressions of the biblical Hebrew language. The analysis of the Hebrew lexemes used to define the man and the woman, helpful in the reconstruction of the informal ways of thinking of the human being, observed in the Semitic culture, is expected to present a biblical picture of the human being as a living creature (neºpeš), revealing itself in BäSär (a physical component) as well as rûªH (a spiritual component), a creature functioning among other creatures, belonging to their world, but also occupying a particular place in it.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 34, 1; 357-376
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Біблійні слова-образи в текстах українських народних пісень
Autorzy:
Danylyuk, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788602.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
figurative language (words)
images
Biblical words
theonym
heortonym
folk song text
слово-образ
мовний образ
народнопісенний текст
мовно-естетичний знак культури
зміни у формі та змісті
Opis:
The article investigates the fi gurative language (words) of the biblical origin such as God, Jesus Christ, God’s Mother and other that obtained new national cultural meanings and became ethnologemes in the texts of Ukrainian folklore. The research is conducted on the basis of a great number of reference texts, written down mainly in the 19th – beginning of the 20th centuries. It was found out that the texts of oral lore are linguo-aesthetic signs of ethnic culture refl ect a mode of thinking of a nation at diff erent historical periods. It was pointed out that modern authors understand the meaning of such terms as a “word-image” and “language image” in diff erent ways and add their individual interpretations. Key words-images have been analysed in the context of the linguistic conceptual map of the Ukrainians in whom pagan and pre-Christian beliefs of our people are refl ected. It was discovered that Biblical words-images in the Ukrainian folklore were reconsidered and, as a result, it led to the changes in their forms and meanings. The analysis of the folk songs texts makes it possible to conclude that the word-images of Jesus Christ and God’s Mother are developed to the level of language images obtaining specifi c senses that are typical to a real man, a master/landlord, and a woman, a mother and a hostess/ landlady.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2020, 8; 41-59
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“… striving for the prize”: The Theological Significance of Athletic Language in Philippians 3:12-16
Autorzy:
Bieringer, Reimund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040951.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Neues Testament
biblische Exegese
Philipperbrief
Paulus
Briefes des Apostels Paulus
athletische Sprache
New Testament
biblical exegesis
P hilippians
Paul
letters of the apostle P aul
athletic language
Nowy Testament
egzegeza biblijna
List do Filipian
Paweł
Listy Pawłowe
język atletyczny
Opis:
This study focuses on potential athletic language in Phil 3:12-16. The main focus is the question what the assumption of the presence of athletic language in this text contributes to understanding it and especially its theological meaning better. The study consists of three parts. In part 1, the author analyses the preceding and the subsequent context of Phil 3:12-16 joining the defenders of a concentric structure: 3:1-11 (A), 3:12-16 (B), 3:17-4:1 (A’). The two framing sections (A and A’) focus on the opposition between Paul and his opponents, but the main point is Paul’s command to the Philippian addressees to “stand firm in the Lord”. Part 2 contains a brief exegetical analysis of 3:12-16. Our analysis focuses on the most important words (gaining/attaining; movement; thinking) and the goal of heavenly perfection with which they are connected. In the third part we analyse the potential athletic images in 3:12-16 which finds its “anchor point” in the noun τὸ βραβεῖον in 3:14. Based on the acceptance of this noun as an agonistic terminus technicus, other verbs and nouns which are not in and of themselves referring to athletics are interpreted as having an thletic meaning in our context. The study concludes with the caution that Paul counterbalances the “effort-reward scheme” of athletic language with the “giving-receiving scheme” of his call language. In this way, Paul introduces an emphasis on the future-orientedness of the message which is characteristic of his preaching and living.
Tematem niniejszego artykułu jest potencjalny język atletyki w Flp 3,12-16. Główny akcent skupia się na pytaniu, jak przyjęcie istnienia w nim języka atletyki przyczynia się do lepszego zrozumienia tego tekstu, a przede wszystkim jego teologicznej treści. Artykuł składa się z trzech części. W części pierwszej autor analizuje poprzedzający i następujący kontekst Flp 3,12-16. Przychyla się przy tym ku poglądowi zwolenników struktury koncentrycznej: 3,1-11 (A), 3,12-16 (B), 3,17-4,1 (A’). W częściach obramowania (A i A’) chodzi o polemikę Pawła z jego przeciwnikami, przy czym głównym zamiarem Pawła jest wezwanie Filipian do tego, by „mocno stali w wierze”. Część druga artykułu zawiera krótką analizę egzegetyczną tekstu 3,12-16, która jest skoncentrowana na najważniejszych pojęciach (zdobyć, ruch, myślenie) oraz na celu niebiańskiej doskonałości, z którymi te pojęcia są związane. W części trzeciej zostają zanalizowane potencjalne atletyczne obrazy w 3,12-16. W oparciu o powszechną akceptację rzeczownika τὸ βραβεῖον w 3,14 jako agonistycznego terminus technicus, inne rzeczowniki i czasowniki, które same w sobie nie mają znaczenia atletycznego, zostają zinterpretowane jako odnoszące się do atletyki w kontekście tej perykopy. Na zakończenie autor artykułu zauważa, że Paweł jako przeciwwagi dla schematu „wysiłek-nagroda”, typowego dla języka atletycznego, używa języka powołania, wprowadzając schemat „dawanie-otrzywanie”. W ten sposób Paweł podkreśla ukierunkowanie na przyszłość, które jest charakterystyczne dla przesłania, które głosi i którym żyje.
Dieser Aufsatz hat die potentielle athletische Sprache in Phil 3,12-16 zum Thema. Das Hauptinteresse liegt auf der Frage, was die Annahme des Vorliegens von athletischer Sprache in diesem Text dazu beiträgt, ihn und insbesondere seinen theologischen Inhalt besser zu verstehen. Diese Untersuchung besteht aus drei Teilen. In Teil 1 analysiert der Autor den vorausgehenden und den folgenden Kontext von Phil 3,12-16. Dabei schließt sich diese Untersuchung den Vertretern einer konzentrischen Struktur an: 3,1-11 (A), 3,12-16 (B), 3,17-4,1 (A‘). In den beiden Rahmenteilen (A und A‘) geht es um die Polemik des Paulus gegenüber seinen Gegnern, wobei allerdings der Aufruf des Paulus an die Adresse der Philipper, „fest im Herrn zu stehen“, der Hauptpunkt des Paulus ist. Teil 2 enthält eine kurze exegetische Analyse von 3,12-16, welche sich auf die wichtigsten Begriffe (erreichen; Bewegung; denken) und auf das Ziel der himmlischen Vollkommenheit, mit dem sie verbunden sind, konzentriert. Im dritten Teil werden die potentiellen athletischen Bilder in 3,12-16 analysiert. Ausgehend von dem Substantiv τὸ βραβεῖον in 3,14, das allgemein als agonistischer terminus technicus akzeptiert wird, werden andere Verben und Substantive, dieals solche keine athletische Bedeutung haben, in diesem Kontext als athletisch interpretiert. Die Untersuchung schließt mit dem Hinweis, dass Paulus zum „Werke-Lohn-Schema“ der athletischen Sprache mit dem Gebrauch der Sprache der Berufung das „Geben-Empfangen-Schema“ als Gegengewicht einführt. So unterstreicht Paulus die Ausrichtung auf die Zukunft, die der Botschaft eigen ist, die er verkündet und lebt.
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2019, 14; 75-87
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i znaczenie protestanckich przekładów Pisma Świętego w historii polszczyzny biblijnej (zarys opisu)
The place and significance of Protestant Bible translations in the history of biblical Polish language (an outline of the description)
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044605.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
protestant bible translations
biblical polish language
the history of the Polish language
Opis:
The paper is an attempt at the synthetic look into this part of Polish bible translation heritage, whose integral part are the translations of the Bible in Protestant circles. The fundamental thesis of the work is based on the statement that Protestant translations of the Bible into Polish contributed substantially to its quantitative and qualitative evolution, as well as constitute one of the main sources of the development of the biblical stylistic variant of Polish. The greatest attention has been paid to the role and significance of Polish Bible translations in this process, which were made in the times of Reformation and Counter-Reformation, as well as to the attempt at indicating some links that appeared between the most important Catholic and Protestant translations of this period. The paper provides numerous references to previous views on the investigated issues, and provides a range of new suggestions, e.g. a periodization of the history of biblical Polish language, as well as indicates the need for further work in this field.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 149-172
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staročeské sumáře v biblích 15. století
Autorzy:
Voleková, Kateřina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678676.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Czech
Bible
translation
summaries
biblical language
vocabulary
Opis:
Old Czech Summaries in Fifteenth-Century BiblesThis article focuses on some non-biblical texts accompanying Old Czech Bible translations in the Middle Ages. The oldest translation of the entire Bible into Old Czech, which comes from the 1350s, included a particular type of non-biblical texts: prefaces to biblical books. The following Old Czech revisions and new translations of the Bible were provided, to varying degrees, with other textual aids, such as the lists of Mass readings. In this paper, we focus on the so-called capitula, summaries of individual chapters of particular biblical books. In the Middle Ages, the capitula were an aid providing orientation in the text for the study of the Holy Writ in Latin. During the revision of the Czech biblical translation at the turn of the fourteenth and fifteenth centuries, chapter summaries in Latin were also translated. However, they are only preserved in their entirety in one manuscript, the second volume of the Litoměřice-Třeboň Bible. Other Old Czech Bibles included biblical summaries only exceptionally and selectively; the Old Czech chapter summaries survived in nine biblical manuscripts, mainly before individual chapters of selected books of the Old Testament. They were primarily intended to familiarise readers with the content of the text. The biblical summaries deserve a critical edition and further research, especially for their Old Czech vocabulary, reflecting the formation of biblical language and style in the late Middle Ages.Staroczeskie streszczenia w piętnastowiecznych tłumaczeniach BibliiNiniejszy artykuł jest poświęcony tekstom towarzyszącym staroczeskim przekładom Biblii z okresu średniowiecza. Pierwszy staroczeski przekład całej Biblii, pochodzący z lat pięćdziesiątych XIV wieku, zawierał również szczególny rodzaj tekstu: przedmowy do poszczególnych ksiąg. Zarówno jego zmodyfikowane wersje, jak i nowe przekłady, były (w różnym stopniu) zaopatrzone w teksty pomocnicze, na przykład listy czytań mszalnych. Przedstawiona analiza omawia tzw. capitula, czyli streszczenia poszczególnych rozdziałów ksiąg biblijnych. W średniowieczu stanowiły one jedyną w swoim rodzaju pomoc, umożliwiającą orientację w treści łacińskiego tekstu Pisma Świętego. Podczas modyfikacji czeskiego przekładu Biblii na przełomie XIV i XV wieku przetłumaczono również łacińskie streszczenia; zachowały się one w całości tylko w jednym manuskrypcie – drugim tomie Biblii litomierzycko-trzebońskiej. Inne biblie staroczeskie zawierały takie streszczenia tylko w wybranych rozdziałach; zachowały się one w dziewięciu manuskryptach, gdzie w większości przypadków poprzedzają poszczególne rozdziały wybranych ksiąg Starego Testamentu. Ich głównym celem było zapoznanie czytelnika z treścią tekstu biblijnego. Streszczenia, o których mowa, zasługują na krytyczne opracowanie i dalsze badania, zwłaszcza ze względu na staroczeskie słownictwo, odzwierciedlające formowanie się języka i stylu biblijnego w okresie późnego średniowiecza.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cain’s rhetorical artfulness: Erasmus’ Biblical spoof
Retoryczna przebiegłość Kaina. Biblijny apokryf Erazma
Autorzy:
Ryczek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089948.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Early Modern European history
16th-century Latin-language writers
16th century humanism
rhetoric
Biblical mythopoeia
Cain
Desiderius Erasmus (1466–1536)
wczesna nowożytność
literatura nowołacińska
humanizm
retoryka
apokryfy biblijne
Erazm z Rotterdamu (1466–1536)
Opis:
This article contains a bilingual, Latin-Polish, edition of a letter written by Erasmus to John Sixtin (Ioannes Sixtinus), a Frisian student he met in England. In it Erasmus describes a dinner party at Oxford to which he was invited as an acclaimed poet. In the presence of John Colet, leader of English humanists, table talk turned into learned conversation. Erasmus’s contribution to the debate was an improvised fable (fabula) about Cain who, in order to become farmer, persuades the angel guarding Paradise to bring him some seeds from the Garden of Eden. His speech, a showpiece of rhetorical artfulness disguising a string of lies and spurious argument, is so effective that the angel decides to steal the seeds and thus betray God’s trust. Seen in the context of contemporary surge of interest in the art of rhetoric, Erasmus’ apocryphal spoof is an eloquent demonstration of the heuristic value of mythopoeia and the irresistible power of rhetoric.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 531-544
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polszczyzna biblijna a polszczyzna literacka. Historyczne związki i uwarunkowania
Biblical versus literary Polish language. Historical connections and conditions
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395869.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
biblical Polish language
literary Polish language
the Bible
Polish translations of the Bible
the history of the Polish language
polszczyzna biblijna
polszczyzna literacka
Biblia
polskie przekłady Biblii
historia języka polskiego
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie na wielowiekowe związki polszczyzny z Biblią, jako jednym z fundamentów polskiej kultury i tożsamości. Relacje te autor artykułu rozpatruje na płaszczyźnie genetycznej i formalnej współzależności pomiędzy stylowym inwariantem polszczyzny biblijnej a literacką odmianą języka polskiego. W tym celu przywołane zostały dotychczasowe ustalenia teoretyczne oraz badania materiałowe ukazujące kierunki i formy owych wpływów, skutkujące powstaniem głównych konstant stylowych polszczyzny biblijnej, a także wskazujące na znaczenie Biblii i jej rodzimych przekładów na kształtowania się polszczyzny literackiej. Zwrócona została także uwaga na nowsze możliwości badań nad uwarunkowaniami relacji polszczyzna biblijna – polszczyzna literacka, które wynikają z odwołania się do retorycznego i literackiego dziedzictwa poszczególnych ksiąg Pisma Świętego. Artykuł dostarcza szeregu argumentów na rzecz obrony literackości polszczyzny biblijnej, jako faktu wynikającego z jej rodzimych doświadczeń historycznych, jak też z właściwości odziedziczonych z prymarnego stylu biblijnego. Na prawach polemicznych w artykule znalazły się również krytyczne odniesienia do tych spośród nowszych inicjatyw translacyjno-biblijnych, które zmierzają do oderwania polszczyzny biblijnej od jej wzorca literackiego oraz normy stylu wysokiego.
The purpose of this article is to show age-old connections between the Polish language and the Bible, as one of the foundations of Polish culture and identity. The author views these relations from the perspective of the genetic and formal interdependence between the style invariant of the biblical Polish language and its literary variety. To this end, the author mentions previous theoretical findings and material research showing directions and forms of these influences, resulting in the emergence of the main style constants in the biblical Polish language. What is more, the significance of the Bible and its native translations for the emergence of literary Polish language has been pinpointed. Attention has also been drawn to more modern options of research into the conditions of the relationship between biblical Polish vs. literary Polish which stem from reference to the rhetorical and literary heritage of the specific books of the Bible. The paper provides a number of arguments in favor of the literary value of the Bible, as a fact resulting not only from its local historical experiencesbut also features inherited from the primary biblical style. Moreover, the article discusses the critical references to the biblical translation initiatives which lead to the detachment of biblical Polish from its literary model and the norm of high style.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 55-65
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tekst biblijny i sprawy „zbyt powszednie”? Na marginesie kwestii tabu językowego w tradycji czeskiego przekładu biblijnego
Biblical text and „too prosaic” things. Marginal notes on the problem of the language taboo in the tradition of the Czech Biblical translation
Autorzy:
Bartoň, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044718.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech Bible translation
Biblical translatology
language taboo
Mt 15 17
Mk 7 19
JN 21 7
Opis:
The case study deals with the fortunes of translation equivalents of the words ἀφεδρών//secessus (in Matthew 15,17 and Mark 7,19) and γυμνός//nudus (in John 21,7) in the Czech Biblical tradition. The paper presents the material from almost fifty Czech translations (from the end of the 13th century to this day) and shows that the expressions (notions) draught, toilet and naked disappear in certain moments and are missing in most of the translations. The author tries to demonstrate in his analyses and interpretations when, under which circumstances and why there was this specific secondary tabooization that itself (slightly) disturbs the taboo of the inviolability of the content of the sacred text.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 11-32
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Русские библеизмы в европейском контекстe
Rosyjskie biblizmy w kontekście europejskim
Russian bibleisms in the European context
Autorzy:
Mokienko, Valery
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192173.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Библия
библеизм
адаптация библеизмов
христианской культурa
церковно-славянски язык
лекскикографической описание
литературний язык
Biblia
biblizmy
adaptacja biblizmów
kultura chrześcijańska
język cerkiewno-słowiański
język literacki
opis leksykograficzny
Bible
biblical quotations
adaptation of biblical phrases
Christian culture
Old Church Slavonic
literary language
lexicographical description
Opis:
В статье демонстрируется влияние Библии на формирование русского литературного языка. Этот процесс объединяет русский язык с литературными языками многих народов, приобщенных к христианской культуре. Рассматриваются библеизмы разного типа, имеющие соответствия в других европейских языках, в том числе славянских. При общности источника библеизмов в языках, находящихся под влиянием христианской культуры, и в русском языке обнаруживаются большие различия как в количестве, так и в качественном составе этих единиц. Специфичность адаптации библеизмов в русском языке проявляется в сочетании книжно-церковного и разговорного (навеянного во многом кальками с европейских языков) начал, значительно обогатившем фонд русских библеизмов. В статье рассматриваются примеры, иллюстрирующие европейский фон усвоения и активизации библеизмов в русском литературном языке. Обобщается и опыт их лекскикографического описания.
W artykule pokazany jest wpływ Biblii na kształtowanie się rosyjskiego języka literackiego. Proces ten łączy język rosyjski z językami literackimi wielu narodów pozostających pod wpływem kultury chrześcijańskiej. Omówione zostały biblizmy różnego typu, posiadające odpowiedniki w innych językach europejskich, w tym także słowiańskich. Mimo wspólności źródłowej biblizmów w językach będących pod wpływem kultury chrześcijańskiej język rosyjski wykazuje znaczne zróżnicowanie w strukturze tych jednostek zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Specyficzność adaptacji biblizmów w języku rosyjskim przejawia się w połączeniu pierwiastka książkowo-cerkiewnego i potocznego (głównie jako produktu kalk z języków europejskich), który znacznie wzbogacił zasób biblizmów rosyjskich. W artykule analizowane są przykłady ilustrujące europejskie tło przyswojenia i aktywizacji biblizmów w rosyjskim języku literackim. Ukazane są przykłady opisu leksykograficznego analizowanych jednostek.
The article demonstrates the influence of the Bible on the formation of the Russian literary language. This process unites the Russian language with the literary languages of many other nations who are attached to the Christian culture. The author analyzes bibleisms of different types that have correspondences in other European languages, including Slavic ones. With the common source of biblical texts in languages influenced by Christian culture, in Russian also great differences are found both in the number and in the qualitative composition of these units. The specificity of the adaptation of bibleisms in the Russian language is manifested in the combination of old-church and colloquial (inspired in many ways by tracing from European languages), which greatly enriched the fund of Russian bibleisms. The article examines examples illustrating the European background of the assimilation and activation of bibleisms in the Russian literary language. The experience of their lexicographical descriptions is also generalized.
Źródło:
Językoznawstwo; 2018, 12; 33-45
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies