Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "badania architektoniczne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-61 z 61
    Tytuł:
    Badania zabytków Piaseczna pod kątem ich przyszłej rewitalizacji
    Research on the historical monuments of Piaseczno in the light of their future revitalization
    Autorzy:
    Barański, Marek
    Kinsner, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343443.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Piaseczno
    badania architektoniczne
    rewitalizacja
    architectural research
    revitalization
    Opis:
    Podjęcie działań rewitalizacyjnych w mieście wymaga badań zabytków oraz poszerzonej analizy lokalnych uwarunkowań. Zespół historycznych kamienic w Piasecznie jest dobrym przykładem pozwalającym ukazać, jakie możliwości daje posłużenie się badaniami architektonicznymi do rozpoznania wartości, które mogą być wykorzystane w projektach rewitalizacji. Dzięki badaniom zabytków nie tylko uzyskujemy informacje historyczne o poszczególnych obiektach, lecz także oceniamy strukturę zabytkową. Ta zaś winna współgrać z nowymi rozwiązaniami i społecznie oczekiwanymi funkcjami. Autorzy przedstawiają ponadto propozycje rewitalizacji badanych obiektów w Piasecznie.
    Undertaking revitalization initiatives in a city requires carrying out research work on the historical monuments as well as an extended analysis of local conditions. The complex of historic townhouses in Piaseczno is a good example to show what the possibilities are of using architectural research to identify assets that can be used in revitalization projects. Through research of historical monuments, we are not only able to obtain historical information about individual objects, but also assess the historic structures. This, in turn, should be compatible with both new developments and their anticipated social function. The authors also present proposals for the revitalization of the objects studied in Piaseczno.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 133-148
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza ukształtowania się najczęściej realizowanego typu kamienicy krakowskiej
    Autorzy:
    Łukacz, M.M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218335.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Kraków
    kamienica
    badania architektoniczne
    tenement house
    architectural research
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2003, 14; 11-20
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczne przekształcenia zespołu trzech budynków przy ul. Mostowej 6 w Toruniu
    Medieval transformations of a complex of three buildings at 6 Mostowa Street in Toruń, Poland
    Autorzy:
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927172.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    badania architektoniczne
    kamienica mieszczańska
    Toruń
    architectural research
    burgher house
    Opis:
    Zespół budynków na ul. Mostowej 6 jest jednym z najciekawszych przykładów architektury mieszczańskiej na terenie Starego Miasta Torunia, wpisanego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W dotychczasowej literaturze nie rozpoznany całościowo zabytek datowano na XVI w. Przeprowadzone w latach 2014-2015 badania architektoniczne znacznie zmieniły obraz jego przekształceń. Celem niniejszego tekstu jest prezentacja historii budowlanej do połowy XVI w., kiedy to budynki zostały ze sobą połączone, otrzymując dzisiejszą formę. W najstarszej fazie (XIII-XIV w.) były to najprawdopodobniej trzy niezależne domy szkieletowe zbudowane na kamiennych piwnicach, o wielkości dzisiejszego pierwszego traktu. W XIV w. doszło do ich rozbudowy w głąb działki wraz z wyprowadzeniem ceglanych ścian wzdłużnych. Budynki otrzymały typowy układ dwutraktowy. Elewacje w tym czasie zapewne były jeszcze szkieletowe; były wymieniane od XV do XVI w. W bardzo dobrym stanie zachowany jest szczyt schodkowy kamienicy południowej, pochodzący z ok. 1400 r., która – tak jak północna – pełniła funkcję domu-składu. Budynek środkowy od początku pełnił funkcję przejazdu ze spichlerzem.
    The complex of buildings at 6 Mostowa Street is one of the most interesting examples of burgher architecture in the Old Town of Toruń, inscribed on the UNESCO World Heritage List. The literature has so far dated the incompletely recognised monument to the 16th century. Architectural research carried out in 2014-2015 brought a significantly changed picture of its transformations. This paper sets out to present the history of construction until the mid-16th century, when the buildings were joined together to acquire the form they have today. In the earliest phase (13th-14th century), these were most probably three independent timber-framed houses built on stonework basements, the size of today’s first bay. In the 14th century, they were extended into the plot, with the construction of longitudinal brick walls. The buildings were arranged in a typical double-bay layout. At that time, the façades were probably still timber-framed; they were consecutively replaced from the 15th to the 16th century. A very good state of conservation is observed for the stepped gable of approx. 1400 in the southern tenement house, whose function, like the northern one’s, was a house combined with a warehouse. The middle building from the beginning served as a passage with a granary.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2018, 2; 9-32
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia części wschodniej kościoła w siedemnastowiecznym zespole klasztornym na Karczówce (Kielce) w świetle badań architektonicznych struktury murowanej
    Alterations of the eastern part of the church in the 17th century monastery complex in Karczówka (Kielce) in the light of architectural research of the brick structure
    Autorzy:
    Prarat, Maciej
    Piaskowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2107152.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    badania architektoniczne
    architektura klasztorna
    Karczówka
    architectural research
    monastery architecture
    Opis:
    Zespół klasztorny w Karczówce jest jednym z najważniejszych zabytków nowożytnej architektury sakralnej na terenie województwa świętokrzyskiego. Dotychczasowe badania dotyczące historii całego kompleksu obejmowały głównie badania archiwalne oraz stylistyczne. Celem niniejszego tekstu jest prezentacja wyników badań architektonicznych struktury murowanej części wschodniej kościoła połączonej z wieżą i skrzydłami klasztornymi. W wyniku przeprowadzonej analizy, popartej badaniami dendrochronologicznymi, zaproponowano nową chronologię dla przekształceń budowlanych tej części zespołu. Strukturą najstarszą jest kościół, który powstał w dwóch fazach budowlanych (po 1622 i do 1628 r.). Największy zakres przekształceń związany był z przejęciem wzgórza przez zakon bernardynów, a co za tym idzie rozbudową kościoła i budową klasztoru (przełom lat 40. i 50. XVII w.). Kolejne zmiany miały miejsce w XVIII w. Na historyczny obraz całości największy wpływ miały prace konserwatorskie prowadzone na przełomie XIX i XX w.
    The monastery complex in Karczówka is one of the most important monuments of sacral architecture in the Świętokrzyskie Voivodeship. So far, the research on the history of the entire complex has mainly included archival and stylistic studies. The aim of this text is to present the results of architectural research concerning the brick structure of the eastern part of the church connected with a tower and monastery wings. As a result of the analysis, supported by dendrochronological studies, a new chronology was proposed for construction alterations of this part of the complex. The oldest structure is the church, which was built in two construction phases (after 1622 and until 1628). The greatest extent of the alterations was related to the takeover of the hill by the Bernardine monastery, and thus with the expansion of the church and the construction of the monastery (late 1640s and early 1650s). Further changes took place in the 18th century. The historical picture of the whole was most strongly influenced by conservation works carried out at the turn of the 20th century.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2020, 2; 37-63
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budynek dawnej łaźni przy ul. Łaziennej 12/14 w Toruniu w świetle badań historyczno-architektonicznych
    The former bathhouse building at ul. Łazienna 12/14 in Toruń in the light of historical and architectural research
    Autorzy:
    Kucharzewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343028.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Toruń
    łaźnia
    badania architektoniczne
    ulica Łazienna
    bathhouse
    architectural research
    Opis:
    Dawna łaźnia w Toruniu, będąca przedmiotem badań architektonicznych, znajduje się na rogu ulic Ciasnej i Łaziennej. Zasadniczy obrys dzisiejszego budynku został wyznaczony przez budynek remizy z 1870 roku. W 1877 roku poddano go gruntownej przebudowie na łaźnię. Ta w czasach prosperity była dwukrotnie rozbudowywana – w 1894 i 1920 roku – z myślą o zwiększeniu powierzchni użytkowej. Budynek zachował pierwotny, neorenesansowy wystrój elewacji, pochodzący z 1877 roku, z czytelnymi historycznymi napisami reklamowymi, które informowały zarówno o usługach łaziebnych, jak i o firmie magazynowo-spedycyjnej. Budynek powstał w miejscu wcześniejszej zabudowy z okresu średniowiecznego, którą stanowił dom-skład z zabudową oficynową, o czym świadczą dokumenty archiwalne oraz analogiczne przykłady budynków sąsiedzkich. Zabudowa ta ulegała późniejszym zmianom i – jak się wydaje na podstawie materiału źródłowego – przetrwała do pierwszej połowy XIX wieku. W trakcie badań architektonicznych nieliczne relikty gotyckie odnaleziono tylko w obrębie ściany wschodniej w piwnicy, a nowożytne – fragmentarycznie w piwnicy i na poziomie parteru. Dzięki nim można było stwierdzić, że obecny budynek powstał w miejscu wyburzonych zabudowań gotyckich i nowożytnych. Jego częściowe podpiwniczenie pozwala przypuszczać, że został on posadowiony na murach obwodowych wcześniejszego budynku oraz że więcej reliktów gotyckich i nowożytnych może się znajdować pod poziomem dzisiejszego parteru.
    The former bathhouse in Toruń, which is the subject of architectural research, is located on the corner of ul. Ciasna and ul. Łazienna. The general outline of today’s building was marked out by the fire station building dating from 1870. In 1877, it underwent major reconstruction and was converted into a bathhouse. In prosperous times, it was extended twice – in 1894 and 1920 – to increase the usable floor area. The building has retained its original neo-Renaissance facade decoration, dating back to 1877, with legible historical inscriptions that informed the public both about the bathhouse facilities and the warehousing and forwarding company. The building was built on the site of an earlier development dating from the medieval period, which consisted of a storehouse with outbuildings, as indicated in archival documents and similar examples of neighbouring buildings. These buildings underwent later changes and – or so it seems based on the source material – survived until the first half of the nineteenth century. During architectural research, few Gothic relics were found only within the eastern wall in the basement, and early modern ones – partially in the basement and on the ground floor. They made it possible to conclude that the current building was constructed on the site of demolished Gothic and early modern buildings. The partial basement allows us to assume that it was built on the perimeter walls of an earlier building and that more Gothic and early modern relics may be located below the level of today’s ground floor.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 31-49
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia architektoniczne zabudowań zlokalizowanych na posesji przy ul. Rybnej 5 w Lublinie
    Architectural transformations of the buildings on estate at Rybna 5 street in Lublin
    Autorzy:
    Janus, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/391240.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    ul. Rybna 5
    architectural study
    Rybna 5, Lublin
    Opis:
    W pracy opisano możliwe fazy przekształceń budynków znajdujących się przy posesji Rybna 5 w Lublinie. Podstawą do analizy były badania architektoniczne zespołu budynków wykonane w 2011 roku oraz dokumentacja naukowo- historyczna. Badania miały na celu określenie stopnia zachowania substancji zabytkowej oraz określenie faz przekształceń kamienicy.
    The paper represents possible phaze transformations of buildings in parcel at Rybna 5. The basis for analysis was architectural study group of buildings in 2011. The main goal of the research was to specify degree of preserve monument’s substance of the tenement as well as state of transformations phaze.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2012, 11, 2; 73-81
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania materiałoznawcze zapraw integralną częścią badań architektonicznych zabytków
    The mode of research on old mortar the integral piece of the investigations of architectural relics
    Autorzy:
    Klimek, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390459.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    badania tynków
    badania makroskopowe tynków
    architectural research
    plaster study
    macroscopic analysis
    Opis:
    Jednym z głównych etapów badań zabytków architektury są odkrywki tynkowe. Wykonywane są one w celu uzyskania nowych informacji o materiale używanym do budowy, a opracowywana w trakcie badań stratygrafia zawiera wiele danych o przemianach budowli i fazach przekształceń budowlanych. Informacje uzyskane w trakcie badań są szczególnie pomocne przy pracach konserwatorskich i remontowo-budowlanych związanych z rekonstrukcją tynków, a wcześniej z ustaleniem przyczyn zniszczeń. Należy podkreślić, iż architekt czy historyk architektury nie jest upoważniony do dokonywania samodzielnie odkrywek tynkowych dopóki nie upewni się, że nie kryją one malowideł. Zabytkowe tynki szczególnie wewnętrzne mogą posiadać polichromie, których nie wolno zniszczyć w czasie badań architektonicznych. W obiektach w których istnieje prawdopodobieństwo występowania wielobarwnych polichromii, do grona badaczy powinien przyłączyć się specjalista konserwator. W przypadku braku dekoracji malarskiej tynki mające wielowarstwową budowę należy zdejmować pojedynczymi warstwami, dokumentując ich stratygrafię. Wiadomo, że istnieją miejsca szczególnie ważne dla badań odkrywkowych np. naroża, styki murów, anomalie przebiegu murów i ich odkształcenia, pęknięcia płaszczyzn zaprawy, nieregularności na jej powierzchni, czy różnice w zabarwieniu tynku widoczne po nagłych zmianach zawilgocenia pomieszczenia [1]. Kolejny etap badań zabytkowych zapraw opiera się na analizach i badaniach laboratoryjnych. Warunkiem koniecznym, który pozwala na prawidłowe wnioskowanie z prowadzonych badań jest odpowiednie pobranie i przygotowanie próbki. Podstawowy problem tej fazy badań dotyczy pobierania próbek, zwłaszcza że wielkość i ilość próbek jest ograniczona ze względu na ryzyko uszkodzenia większych partii tynków. Dla próbek pobranych z obiektów szczególnie cennych należy wykonać pełny cykl badań, które dadzą wyczerpujące informacje o badanym materiale, ponieważ po przeprowadzeniu zabiegów konserwatorskich wiele oznaczeń zwłaszcza dotyczących tynków jest niemożliwych do wykonania.
    The problem connected with the methodology of research on old binders remains unsolved. The reason of this situation raises from the impossibility of creating one formula according to which all old binders ally known. One might think that a simultaneous use of all the methods for research on binders coming from historical objects would guarantee complete information on the binders. At the same time the information would be helpful in restoration process, especially those of reconstruction would in the identifying of the causes of damages. A considerable difficulty with talking samples is an additional problem. This refers first of all to plasters located below paintings, where the possibility of talking samples is very limited because of a possible damaging of the painting. It is especially do research which will provide maximum information, because after carrying out restoration works many marks may be impossible to remake. Therefore making a decision on the type of research one should find such information which will provide the line of further research. The introductory information may be collected through the observation of thin sections in transmitted light with a polarizing microscope. An analysis analogous to that which is done at the identification of rocks–petrography analysis.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2010, 7, 2; 35-42
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia średniowiecznego klasztoru kanoników laterańskich w Kaliszu w świetle badań architektonicznych elewacji
    Transformations of the Medieval Monastery of the Canons General of the Lateran in Kalisz in the light of architectural studies of the facade
    Autorzy:
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841709.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Kalisz
    architektura średniowieczna
    klasztor
    badania architektoniczne
    medieval architecture
    monastery
    architectural research
    Opis:
    Klasztor kanoników laterańskich w Kaliszu jest jednym z ważniejszych zabytków architektury średniowiecznej zarówno miasta, jak i regionu. W dotychczasowym stanie badań podnoszono, że dzisiejsza bryła zapewne kryje w sobie dwa średniowieczne budynki. Nigdy jednak budynek ten nie był przedmiotem szerszych analiz. Tekst ma na celu prezentację wyników badań architektonicznych, wykonanych w latach 2016–2017. Objęto nimi wszystkie elewacje celem zarówno rozpoznania przekształceń, jak i określenia wniosków do prac konserwatorsko-restauratorskich. Na ich podstawie wyodrębniono osiem głównych faz budowlanych. Pierwotnie budynek ten był o połowę krótszy i nieco wyższy niż obecna bryła. Jeszcze w okresie średniowiecza został rozbudowany w kierunku zachodnim. Nowa część uzyskała jednak zupełnie inną artykulację. Najbardziej charakterystycznym jej elementem były podwójne, wąskie blendy z małymi otworami okiennymi piętra. W drugiej ćwierci XIX w. zmieniono jego funkcję na plebanię, przemurowano wtedy większość otworów. W takim też stanie dawny klasztor zachował się do dziś.
    The Monastery of the Canons Regular of the Lateran in Kalisz is one of the most significant monuments of medieval architecture in both the city and the whole region. In the current state of research, it has been emphasized that its present shape probably hides two medieval buildings. However, the building has never been the subject of wider analyzes. The aim of the text is to present the results of architectural research carried out in the years 2016–2017, which covered all the facades, in order to recognize the transformations and determine the conclusions for conservation and restoration works. Consequently, eight main construction phases were distinguished. Originally the building was half shorter and slightly taller than it is today. As soon as in the Middle Ages, it was extended towards the west. The new part, however, was given a completely different articulation. Its most characteristic element were double, narrow blendes with small window openings on the first floor. In the second quarter of the nineteenth century its function was changed into a rectory, and most of the openings were then remodeled. The former monastery has survived in this condition to this day.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 65; 157-168
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The ruins of the castle in Koło in the light of the latest architectural and archaeological research, and their conservation issues
    Ruiny zamku w Kole w świetle najnowszych badań architektonicznych i archeologicznych oraz związana z nimi problematyka konserwatorska
    Autorzy:
    Piaskowska, Beata
    Prarat, Maciej
    Różański, Artur
    Olszacki, Tomasz
    Schaaf, Ulrich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203598.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    Middle Ages
    castle
    architectural research
    archeological research
    Koło
    średniowiecze
    zamek
    badania architektoniczne
    badania archeologiczne
    Opis:
    The ruins of the castle in Koło are one of the better-preserved examples of a stronghold from the times of Kazimierz Wielki in the lowlands. The building has been in a state of ruin since the 17th century. A prominent corner tower with a fragment of three curtains has survived to this day. The purpose of this text is to discuss the results of architectural and archaeological research carried out in the years 2019–2020 and the project of the castle’s partial protection. The analysis of the aforementioned research made it possible to state that the construction of the stronghold began with the residential tower in the northern part. Subsequently, a tower was built in the south-west corner. In the next few stages, curtain walls were erected, closing the courtyard. In the southern part there was a gatehouse. A different construction technique enables us to conclude that there were several workshops working on it, which used single-rack and overhang scaffolding. The condition of the ruins was so bad that it was necessary to arrange a project to protect parts of one of the walls, which was completed in 2020.
    Przedmiotem artykułu są ruiny zamku w Kole. To jeden z najlepiej zachowanych przykładów warowni z czasów Kazimierza Wielkiego na terenach nizinnych w Polsce. Budowla ta już od XVII w. znajdowała się w stanie ruiny. Do dziś zachowała się wydatna wieża narożna z fragmentem trzech kurtyn. Celem autorów niniejszego artykułu było omówienie wyników przeprowadzonych w latach 2019–2020 badań architektonicznych i archeologicznych ruin zamkowych oraz projektu częściowego zabezpieczenia tych pozostałości. Wykonane analizy pozwoliły na konstatację, że budowę warowni rozpoczęto od wieży mieszkalnej w części północnej. W dalszej kolejności powstała wieża w narożniku południowo-zachodnim. W kolejnych kilku etapach wzniesiono mury kurtynowe, zamykając dziedziniec. W części południowej funkcjonował budynek przybramia. Zastosowane różne techniki budowlane prawdopodobnie świadczą o tym, że pracowało przy niej kilka warsztatów, które wykorzystywały rusztowania jednosztandarowe i przewieszone. Stan zachowania ruin był na tyle zły, że konieczne było wykonanie projektu zabezpieczenia fragmentu jednej ze ścian, co też wykonano w 2020 r.
    Źródło:
    Architectus; 2022, 4 (72); 47--58
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The discovery during the architectural restoration at the castle in Łańcut from 2014-2016 shown on examples from selected interiors
    Odkrycia architektoniczno konserwatorskie na zamku w Łańcucie w latach 2014-2016 na przykładzie wybranych wnętrz
    Autorzy:
    Łyziak-Dyga, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952760.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architectural research
    digitalization
    polychromatic artwork
    historic building
    badania architektoniczne
    cyfryzacja
    polichromia
    zabytek
    Opis:
    This article familiarizes the reader with the results of the architectural and conservation studies conducted in selected rooms at the castle in Łańcut, which were carried out during the renovation and restoration works in 2014- 2016. The results of this work revealed important discoveries that significantly influenced the interpretation of architectural history and design of two of the rooms described below.
    Artykuł przybliża wyniki przeprowadzonych badań architektonicznych oraz konserwatorskich wybranych pomieszczeń na Zamku w Łańcucie, które zostały przeprowadzone w trakcie prac remontowo-konserwatorskich w 2014-2016 r. W skutek niniejszych prac, ukazały się istotne odkrycia, które w sposób znaczący wpłynęły na interpretację historii Zamku jak i wystroju architektonicznego dwóch opisanych poniżej pomieszczeń.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2017, 31; 149-160
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza nawarstwień architektonicznych kościoła w Szewcach
    Analysis of the architectural layers of the church in Szewce
    Autorzy:
    Smirnowa, Lubow
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/2193006.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    kościół
    Szewce
    Schebitz
    architektura sakralna
    badania architektoniczne
    church
    sacred architecture
    architectural research
    Opis:
    Przedmiotem opracowania są badania architektoniczne kościoła w Szewcach przeprowadzone w 2017 r. Podczas prac sporządzono inwentaryzację fotograficzną i rysunkową elewacji kościoła, wykonano badania stratygraficzne wątków ceglanych na elewacjach oraz analizę poszczególnych faz budowlanych. W wyniku tych działań ustalono, że w fazie pierwszej (w 2. połowie XIII w.) powstały prezbiterium oraz nawa, w fazie drugiej (XV w.) została dobudowana wieża z kruchtą od zachodu, w fazie trzeciej (XVIII w.) nastąpiła zmiana kształtu otworów okiennych, został zmieniony układ dachu, a ściany podniesiono, w ostatniej zaś fazie (XIX w.) od strony północnej została dobudowana kruchta.
    The subject of the study were architectural studies of the church in Szewce, carried out in 2017. During the research a photographic and drawing inventory of the church façade was prepared, stratigraphic tests of brick motifs on elevations were carried out and an analysis of individual building phases was carried out. During the work it was established that in the first phase (in the 2nd half of the 13th century) a presbytery and nave were built, in the second phase (15th century) a tower with a porch was added from the west, in the third phase (18th century) there was a change in the shape of window openings, roof layout was changed, and the walls were raised, in the last phase (19th century) from the north side a porch was added.
    Źródło:
    Dziedzictwo architektoniczne. Badania podstawowe i ich dokumentowanie; 27-32
    9788374930437
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postulates for architectural investigation guidelines, based on a virtual reconstruction of Dobra castle near Nowogard
    Postulaty do programu badań architektonicznych jako pochodna wirtualnej rekonstrukcji zamku w Dobrej koło Nowogardu
    Autorzy:
    Płotkowiak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147215.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    badania architektoniczne
    wirtualna rekonstrukcja
    zamek
    Dobra
    architectural investigation
    virtual reconstruction
    Dobra Castle
    Opis:
    A virtual reconstruction of a historic building is based on building its digital model based on available research data. The success of this procedure depends on the model’s level of detail, which is in turn derived from what is known about the building. Should necessary data be missing, they are ignored and the model’s value decreases; alternatively, one can use suppositions and risk crossing the boundary of academic conduct. Virtual reconstruction is a procedure during which gaps in knowledge about the reconstructed building are identified, and their list defines the scope of postulated tasks that could lead to the building’s full exploration. This procedure was applied in a virtual reconstruction of Dobra Castle.
    Wirtualna rekonstrukcja obiektu historycznego polega na wykonaniu jego cyfrowego modelu w oparciu o dostępne dane o charakterze naukowym. Powodzenie tej procedury jest uzależnione od stopnia uszczegółowienia modelu, który jest pochodną stanu wiedzy o obiekcie. W przypadku braku niezbędnych danych dochodzi do ich pominięcia i w rezultacie zubożenia modelu lub posłużenia się domysłem i niebezpieczeństwa przekroczenia granic działań o charakterze naukowym. Jest więc wirtualna rekonstrukcja procedurą, w trakcie której dochodzi do identyfikacji luk w wiedzy o obiekcie stanowiącym przedmiot rekonstrukcji, a ich lista określa zakres postulowanych badań prowadzących do jego pełnego rozpoznania. Powyższą procedurę zastosowano podczas wirtualnej rekonstrukcji zamku w Dobrej.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2022, 51; 51--58
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najstarsze dzieje budowlane Wieży Kleszej na Zamku Wysokim w Malborku oraz prowadzone tam prace konserwatorskie w XIX wieku w świetle wyników badań architektonicznych (cz. 2)
    Early building history of the Klesza Tower in the High Castle in Malbork and conservation work carried out in the 19th century in the light of results of architectural research (part 2)
    Autorzy:
    Prarat, M.
    Jesionowski, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218289.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Zamek w Malborku
    Wieża Klesza
    badania architektoniczne
    Malbork Castle
    Klesza Tower
    architectural research
    Opis:
    Tekst jest podsumowaniem badań architektonicznych Wieży Kleszej, znajdującej się na Zamku Wysokim w Malborku. Podzielony został na dwie uzupełniające się części. Pierwsza zawiera prezentację zabytku, stan badań oraz analizę przekształceń budowlanych. W części drugiej przedstawiono rozwarstwienie chronologiczne zespołu oraz podjęto próbę hipotetycznej rekonstrukcji wybranych faz jej funkcjonowania. Dotychczas uważano, że Wieża powstała w 2. ćwierci XIV w., kiedy to rozbudowano kościół zamkowy. Najnowsze badania autorów pozwalają domniemywać, że już w XIII w. funkcjonowała w tym miejscu duża wieża zabudowana arkadowo ponad fosą, zaś podczas prac restauracyjnych w XIX w. C. Steinbrecht rozebrał jej oryginalne fragmenty i postawił nową w innym miejscu.
    This paper provides a summary of the architectural research of the Klesza Tower located in the High Castle in Malbork. It was divided into two complementary parts. The former contains presentation of the monument, state of research and analysis of the construction’s transformations. The latter one is dedicated to chronological stratifi cation of the buildings and the assumption made to hypothetically reconstruct selected phases of its functioning. The Tower was believed to have been built in the second part of the 14th century, when the castle church was expanded. The latest research done by the authors makes it possible to assume that in the 13th century here operated a massive arcade tower, built over the moat. During the restoration works in the 19th century, Steinbrecht dismantled its original fragments and place a new one somewhere else.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 55; 24-34
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania architektoniczne kaplicy Sachenkirchów w katedrze świdnickiej
    Architectural research of the Sachenkirch Chapel in the Cathedral of Świdnica
    Autorzy:
    Smirnowa, Lubow
    Zgraja, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/2193008.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    kaplica Sachenkirchów
    katedra
    Świdnica
    badania architektoniczne
    Chapel of the Sachenkirch
    cathedral
    architectural research
    Opis:
    Przedmiotem opracowania są badania architektoniczne kaplicy Sachenkirchów w katedrze św. św. Stanisława i Wacława w Świdnicy prowadzone przez autorki w 2017 r. W czasie prac udokumentowano odkrywki zrobione podczas działań remontowych i konserwatorskich, a także podjęto próbę analizy oraz datowania poszczególnych okresów odpowiadających zmianom tej części kościoła. Stwierdzono, że w pierwszej fazie (ok. 1330) powstał fragment ściany południowej katedry wraz z przyporami. W fazie drugiej (ok. 1342) pomiędzy przypory została wbudowana kaplica. W fazie trzeciej (1563) przekuto przejście pomiędzy kaplicą Sachenkirchów a sąsiadującą z nią od zachodu kaplicą maryjną. W fazie czwartej nastąpiła rozbudowa kaplicy w kierunku południowym oraz barokizacja wnętrza.
    The subject of the elaboration were architectural studies of the Sachenkirch Chapel in the Cathedral of St Stanisław and St Wacław in Świdnica, conducted by the authors in 2017. During the research, excavations carried out during renovation and restoration works were documented, and also an attempt was made to analyze and date individual periods corresponding to changes in this part of the church. As a result of the work, it was found that in the first phase (around 1330) a fragment of the southern wall of the cathedral with buttresses was built. In the second phase (around 1342), a chapel was built between the buttresses. In the third phase (1563), a passage was built between the Sachenkirch Chapel and the western chapel adjacent to it. In the fourth phase, the chapel was extended towards the south and the interior became Baroque.
    Źródło:
    Dziedzictwo architektoniczne. Badania podstawowe i ich dokumentowanie; 33-48
    9788374930437
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Późnoromański portal kościoła sióstr norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie. Badania archeologiczno-architektoniczne – próba interpretacji
    Late Romanesque portal of the church of the Norbertine Sisters in Zwierzyniec in Kraków. Archaeological and architectural research – an attempt at an interpretation
    Autorzy:
    Bojęś-Białasik, Anna
    Łyczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343029.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    norbertanki
    Kraków
    portal
    badania architektoniczne
    badania archeologiczne
    architektura
    archeologia
    Norbertines
    architectural research
    archaeological research
    architecture
    archaeology
    Opis:
    W latach 2018–2023 przeprowadzono badania archeologiczno-architektoniczne oraz prace konserwatorskie przy późnoromańskim kamiennym portalu kościoła klasztornego sióstr norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie. Ten unikatowy zabytek architektury XIII wieku był w katastrofalnym stanie technicznym ze względu na mocne zawilgocenie i zasolenie oraz długotrwałe zasypanie do połowy wysokości ziemnymi warstwami kulturowymi, które kumulowały się w otoczeniu portalu przez wiele stuleci. Interdyscyplinarne badania diagnostyczne pozwoliły zidentyfikować przyczyny i źródła zawilgoceń oraz opracować procedury prac konserwatorskich, dzięki którym doszło do zahamowania zniszczeń i ustabilizowania struktury kamienia. W rezultacie badań archeologiczno-architektonicznych odsłonięto zasypane dotychczas partie portalu i wyeksponowano jego pełną formę. Badania te były okazją do szczegółowych obserwacji budowy architektonicznej portalu, analizy form detalu typowych dla sztuki XIII wieku i oceny jego stanu zachowania. Synteza wyników interdyscyplinarnych badań pozwoliła sformułować wstępne wnioski dotyczące historii budowy portalu jako obramienia głównego wejścia do XIII- -wiecznego kościoła oraz jego późniejszych przekształceń, pozostających w ścisłym związku z podnoszącym się poziomem użytkowym otaczającego terenu.
    In the years 2018–2023, archaeological and architectural research and conservation work was carried out on the late Romanesque stone portal of the convent church of the Norbertine Sisters in Zwierzyniec in Kraków. This unique thirteenth-century architectural relic was in a very dilapidated condition due to extensive damp and salinity, as well as the long-term backfilling with earthen cultural layers – to up to half of its height – that had accumulated around the portal over many centuries. Interdisciplinary diagnostic tests made it possible to identify the causes and sources of the damp and establish procedures for conservation work, thanks to which the damage was contained and the structure of the stone stabilized. As a result of archaeological and architectural research, the hitherto buried parts of the portal were uncovered and its full form was revealed. These studies provided an opportunity to make detailed observations of the architectural structure of the portal, analyse the forms of details typical of thirteenth century art and assess its state of preservation. A summary of the results of interdisciplinary research made it possible to draw preliminary conclusions regarding the history of the portal’s construction as a setting for the main entrance to the thirteenth-century church and its subsequent transformations, which are closely related to the increasing rate of usability of the surrounding area.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 51-72
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piece hypokaustyczne w klasztorach Małopolski. Wybrane przykłady pieców i systemów grzewczych, odkrytych podczas badań
    Autorzy:
    Bojęś-Białasik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/960294.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    piec hypokaustyczny
    klasztor
    ogrzewanie powietrzne
    badania architektoniczne
    hypocaust furnace
    monastery
    air heating
    architectonic research
    Opis:
    Piece hypokaustyczne jako elementy dawnych systemów ogrzewania pomieszczeń za pomocą gorącego powietrza zostały odkryte podczas badań architektonicznych w wielu obiektach, w tym w klasztorach różnych zgromadzeń. Przedstawione w publikacji przykłady dwóch takich pieców i jednego systemu pochodzą z różnych miejsc: opactwa cystersów w Mogile, klasztoru norbertanek w Imbramowicach oraz klasztoru karmelitanek bosych w Krakowie. Zabytki pochodzące z różnych okresów – od średniowiecza, przez wczesną nowożytność do współczesności – ukazują ciągłość i trwałość idei ogrzewania pomieszczeń za pomocą gorącego powietrza emitowanego przez podpodłogowy piec. Zasada działania pieców hypokaustycznych narodziła się w starożytności i przez kolejne stulecia była udoskonalana i racjonalizowana. Efektem końcowym tej ewolucji był późnośredniowieczny dwukomorowy piec, który upowszechnił się jako najistotniejszym element systemów grzewczych we wszystkich rodzajach budownictwa, w tym również w klasztorach. Dawne piece stanowiące zabytki kultury i techniki podlegają ochronie konserwatorskiej na równi z architekturą i wystrojem artystycznym obiektów, dając świadectwo poziomu rozwoju cywilizacyjnego i kultury materialnej.
    Hypocaust furnaces as elements of former hot-air heating systems have been discovered in the course of architectonic research in numerous buildings, including monasteries of various religious orders. The examples of two such furnaces and one heating system, presented in this publication, come from different places: the Cistercian abbey in Mogiła, the Norbertine convent in Imbramowice and the convent of Discalced Carmelites in Krakow. The monuments dating back to various periods, from the medieval through the early modernity to the present, display the continuity and permanence of the concept of heating rooms using hot air emitted by an underfloor furnace. The operating principle of hypocaust furnaces was invented in the antiquity, and then developed and perfected during the next centuries. The final result of this evolution was the late-medieval two-chamber furnace that was commonly used as the vital element of heating systems in all kinds of buildings, including monasteries. The former furnaces, which are monuments of culture and technology, are under conservation protection, just like architecture and artistic decor of buildings, bearing testimony to the development of our civilization and material culture.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 59; 73-82
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczny kościół w Karlinie – historia przekształceń budowlanych w świetle badań architektonicznych
    The medieval church in Karlino – the history of building transformations in the light of architectural research
    Autorzy:
    Zalewski, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2107153.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Karlino
    średniowiecze
    architektura
    kościół
    badania architektoniczne
    konserwacja
    Middle Ages
    architecture
    church
    conservation
    architectural research
    Opis:
    W artykule przedstawione zostały wnioski z badań architektonicznych wykonanych przez autora w okresie od października 2016 roku do września 2017 roku. Przeprowadzone badania architektoniczne w karlińskiej świątyni polegały na analizie materiału użytego do jej budowy i nie obejmowały konstrukcji drewnianych (więźby dachowej w prezbiterium, korpusie nawowym, wieży oraz dzwonnicy). Do opracowania badań wykonano analizę architektoniczną murów kościoła. W ramach przyjętych kryteriów zbadano ich styki, które przedstawiono graficznie w postaci węzłów badawczych w celu ustalenia wzajemnej chronologii oraz zaznaczono na dokumentacji fotograficznej. Mury zostały również porównane pod kątem wątków konstrukcyjnych, kolorystyki cegieł, rodzaju zaprawy, wielkości cegieł i sposobu opracowania spoiny. W połączeniu z kwerendą archiwalną badania te pozwoliły na rozpoznanie przekształceń budowlanych, rozwarstwienie chronologiczne i próbę rekonstrukcji poszczególnych faz budowlanych, a także na szczegółowe określenie średniowiecznej techniki budowlanej. Omówienie tych właśnie aspektów jest głównym celem niniejszego artykułu.
    The article presents the conclusions from the architectural research carried out by the author in the period from October 2016 to September 2017. The architectural research carried out in the Karlino church consisted of an analysis of the material used for its construction and did not include wooden structures (roof trusses in the chancel, nave body, tower and belfry). An architectural analysis of the church walls was carried out for the study. As part of the criteria adopted, their joints were examined, which were graphically presented in the form of research nodes in order to establish a mutual chronology, and marked on the photographic documentation. The walls were also compared in terms of the construction bonds, colour of bricks, type of mortar, size of bricks and the way of joint preparation. Together with the archival study, the research allowed for the recognition of building transformations, chronological stratification and the attempt at reconstruction concerning individual construction phases, as well as the detailed definition of the medieval building technique. The discussion of these aspects is the main purpose of this article.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2020, 2; 9-36
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie kontynuacji badań architektonicznych podczas rozbiórki na przykładzie zagrody z Kaniczek translokowanej na teren Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce
    The importance of continuing research during the demolition of architectural wooden architecture on the example of pens from Kaniczek translocated into 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka
    Autorzy:
    Maślak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390310.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    translokacja
    architektura drewniana
    osadnictwo olęderskie
    architectural research
    translocation
    wooden architecture
    settlements olęder
    Opis:
    Olęderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce jest jedynym w Polsce muzeum na wolnym powietrzu, które zostało dedykowane budownictwu wiejskiemu, związanemu z osadnictwem olęderskim. Obecnie swoim zasięgiem badawczym obejmuje obszar Doliny Dolnej Wisły. Dotychczasowe działania konserwatorskie, których głównym zadaniem jest ochrona obiektów architektury in situ, nie zawsze jest wystarczająca lub możliwa. Zachowane do dziś nieliczne już przykłady tego budownictwa zagrożone są postępującą degradacją prowadzącą do ich eliminacji z krajobrazu nadwiślańskiego. Utworzenie muzeum na wolnym powietrzu i translokacja tych cennych zabytków jest właściwie jedyną szansą na ich dalsze przetrwanie. Na wstępie przedstawię krótko charakterystykę osadnictwa olęderskiego w Dolinie Dolnej Wisły oraz koncepcję Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce wraz z próbami powołania nowego oddziału Muzeum. Celem niniejszego artykułu jest podkreślenie znaczenia uzupełniających badań architektonicznych podczas rozbiórki obiektów architektury drewnianej na przykładzie zagrody z Kaniczek translokowanej na teren Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce. Początkowo omówiony został koncepcyjny projekt konserwatorski opracowany na podstawie wyników badań architektonicznych przeprowadzonych przed rozbiórką. Badania te zostały przeprowadzone metodą nieinwazyjną, co utrudniało dostęp do wszystkich elementów i miejsc. Uzupełnienie badań podczas rozbiórki rzuciło nowe światło na temat problematyki konserwatorskiej. Podsumowaniem działań związanych z translokacją będzie pokazanie ostatniej fazy budowlanej obiektu.
    'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka is Poland's only open-air museum that has been dedicated to construction of the rural, associated with olęder settlement. Currently, its research range covers an area of Lower Vistula Valley. Existing conservation measures, which main task is to protect architectural monuments in situ, however, is not always sufficient or possible. Preserved until today, very few examples of this construction are threatened by the progressive deterioration leading to their elimination from the Vistula landscape. The creation of a museum in the open air and translocation of these precious relics is actually the only chance for their continued survival. As a preliminary point, I will briefly present the characteristics of the 'olęder' settlement in the Lower Vistula Valley and the concept of 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka along with attempts to establish a new branch of the Museum. The purpose of this article is to highlight the importance of supporting architectural research during the demolition of wooden architecture on the example of pens in Kaniczek translocated into 'Olęder' Ethnographic Park in Nieszawka Wielka. Initially, the concept of conservation project was discussed, developed on the basis of architectural research conducted before demolition. These studies were conducted using a non-invasive method, making it difficult to access all components and places. Supplementing the research during the demolition shed a new light on conservation issues. The summary of activities related to the translocation will show the last phase of facility construction.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 89-106
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania architektoniczne reliktów piwnic i murów fundamentowych przyrynkowej parceli Rynek 1 (Apteka pod Orłem) w Kwidzynie z odniesieniem do zabudowy mieszczańskiej regionu
    Architectural research of the relics of the basements and foundation walls on the plot of land on the market square at Rynek 1 (the ‘pod Orłem’ Pharmacy) in Kwidzyn with reference to the urban housing in the region
    Autorzy:
    Rzepczyński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343447.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Kwidzyn
    rynek
    parcela
    kamienica
    podcienia
    badania architektoniczne
    market square
    plot
    townhouse
    arcades
    architectural research
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest próba rozpoznania historii budowlanej wraz z hipotetyczną rekonstrukcją uchwytnych faz i etapów przekształceń budowlanych domostwa w północno-zachodnim kwartale przyrynkowym w Kwidzynie, pod dawnym adresem Rynek 1, od późnego średniowiecza do 1945 roku. Aby zrealizować ten cel, przeprowadzono szeroko zakrojoną kwerendę archiwalną, ale przede wszystkim ponownie przeanalizowano struktury reliktów murów fundamentowych i piwnicznych w ramach badań architektonicznych. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej metody badawczej, polegającej na szczegółowej analizie strukturalnej murów w połączeniu z analizą przekazów źródłowych, kartograficznych i ikonograficznych z uwzględnieniem stanu badań oraz na odniesieniu wyników do próby porównawczej, sformułowano liczne wnioski. Analiza architektoniczna pozwoliła wyróżnić w ujęciu chronologicznym uchwytnych osiem faz i etapów przekształceń budowlanych wraz z hipotetyczną rekonstrukcją opisową oraz rysunkową. Zostały też skorygowane wnioski poprzednich badaczy, które zasadniczo dotyczyły datowania najstarszych odkrytych reliktów, powstania podcieni, a także pierwotnego rozplanowania zabudowy na parceli. W artykule podkreślono także istnienie jeszcze w średniowieczu murowanych piwnic wraz z drewnianym podcieniem lub przedprożem i szyją piwniczną, w których miejscu w czasach nowożytnych powstały arkady murowanego podcienia. Równie ważnymi aspektami było ukazanie procesu kształtowania się układów funkcjonalno-przestrzennych kondygnacji piwnicznej, których ostateczna forma wykształciła się w czasach nowożytnych, oraz próba ukazania przemian kompozycyjnych, formalnych, technologicznych oraz stylistycznych fasady kamienicy. Została również przeprowadzona skrócona analiza porównawcza z rozwiązaniami występującymi w innych ośrodkach miejskich regionu. Ponadto dowiedziono zasadności, a wręcz konieczności prowadzenia badań interdyscyplinarnych przy tego typu przedsięwzięciach naukowo-badawczych.
    The main aim of the article is an attempt to identify the architectural development, along with a hypothetical reconstruction of the tangible phases and stages of changes made to the housing in the north-western quarter of the market square in Kwidzyn, at the former address Rynek 1, from the late Middle Ages to 1945. To accomplish this task, extensive archival research was carried out, but above all, the structure of the relics of the foundation and basement walls was analysed once again as part of the architectural research. The use of an appropriate research method, which consisted of a detailed structural analysis of the walls combined with an analysis of source, cartographic and iconographic records, taking into account the state of research and referencing the results to a comparative sample made it possible to draw numerous conclusions. The architectural analysis made it possible to distinguish chronologically eight phases and stages of building transformations, along with a hypothetical descriptive and drawn reconstruction. The conclusions of previous researchers – which basically concerned the dating of the oldest discovered relics, the origin of the arcades, and the original layout of the buildings on the plot of land – were also corrected. The article also highlights the existence of brick basements with a wooden arcade or lintel and a basement ‘neck’ in the Middle Ages, which were replaced by bricked arcades in early-modern times. Equally important aspects were to show the process of shaping the functional and spatial arrangements of the basement floor, the final form of which was developed in early-modern times, and an attempt to show the compositional, formal, technological and stylistic changes in the facade of the townhouses. A short comparative analysis was also carried out with solutions available in other urban centres in the region. Moreover, the legitimacy and even necessity of conducting interdisciplinary research in this type of academic and research project was proven.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 149-172
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najstarsze dzieje budowlane Wieży Kleszej na Zamku Wysokim w Malborku oraz prowadzone tam prace konserwatorskie w XIX w. w świetle wyników badań architektonicznych (cz. 1)
    Early building history of the Klesza Tower in the High Castle in Malbork and conservation work carried out in the 19th century in the light of results of architectural research (part 1)
    Autorzy:
    Prarat, M.
    Jesionowski, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218372.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    zamek w Malborku
    Wieża Klesza
    badania architektoniczne
    castle in Malbork
    Klesza Tower
    architectural research
    Opis:
    Tekst jest podsumowaniem badań architektonicznych Wieży Kleszej znajdującej się na Zamku Wysokim w Malborku. Podzielony został on na dwie uzupełniające się części. Pierwsza zawiera prezentację zabytku, stan badań oraz analizę przekształceń budowlanych. W części drugiej przedstawiono rozwarstwienie chronologiczne zespołu oraz podjęto próbę hipotetycznej rekonstrukcji wybranych faz jej funkcjonowania. Dotychczas uważano, że Wieża powstała w 2. ćwierci XIV w., kiedy to rozbudowano kościół zamkowy. Najnowsze badania autorów pozwalają domniemać, że już w XIII w. funkcjonowała w tym miejscu duża wieża zabudowana arkadowo ponad fosą, zaś podczas prac restauracyjnych w XIX wieku C. Steinbrecht rozebrał jej oryginalne fragmenty i postawił nową w innym miejscu.
    The paper provides a summary of architectural research on the Klesza Tower, in the High Castle in Malbork. The paper has been divided into two complementary parts. The first part comprises a presentation of the heritage building, the status of research and an analysis the construction history. In part 2, a building modification chronology in an historical context is presented and an attempt is made to hypothetically reconstruct selected phases in relation to building function. To date, it was thought that the Tower was constructed in the second quarter of the 14th century, when the castle church was expanded. The latest research presented by the authors suggests that a large tower surrounded by arcades located above the moat was present in the 13th century. But as part of the restoration work carried out in the 19th century, C. Steinbrecht dismantled the original fragments and built a new tower in a different location.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 54; 7-24
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje latarni w Twierdzy Wisłoujście w świetle badań architektonicznych z roku 2018
    History of the Lighthouse of the Wisłoujście Fortress in light of a 2018 architectural study
    Autorzy:
    Samól, Piotr
    Hirsch, Robert
    Woźniakowski, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841738.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    fortyfikacje
    Twierdza Wisłoujście
    Gdańsk
    latarnia morska
    badania architektoniczne
    fortifications
    Wisłoujście Fortress
    lighthouse
    architectural study
    Opis:
    W roku 2018 zespół autorski wykonał badania architektoniczne wieży w Twierdzy Wisłoujście w Gdańsku w związku z planowanymi pracami konserwatorskimi. Pierwszy raz podjęto metodologiczne badania architektoniczne najstarszej struktury zespołu – wieży- latarni morskiej wzniesionej w 1482, a następnie rozbudowywanej w wiekach XVI–XX. Wyniki badań oraz weryfikacja źródeł historycznych i archeologicznych pozwoliły zrekonstruować 6 głównych etapów budowy. Ustalono, że obecne wejście do wieży jest wtórne, a forma jej zwieńczenia (krenelaż) jest ahistoryczną kreacją zrealizowaną pod koniec lat pięćdziesiątych XX stulecia, nieznajdującą historycznego uzasadnienia. Wyniki badań – pomimo nowych ustaleń – wskazują na wiele dalszych wątpliwości na temat historii, a zwłaszcza przekształceń twierdzy, które do tej pory nie zostały rozpoznane. Dowodzą też konieczności kontynuowania analiz twierdzy poprzez badania architektoniczne i archeologiczne w powiązaniu z badaniami archiwalnymi.
    In 2018, the authors performed architectural research of the tower in Wisłoujście Fortress, in Gdańsk, in connection with planned conservation works. For the first time, methodological architectural studies of the oldest structure of the complex were undertaken-focusing on the tower-lighthouse, which was erected in 1482, and which was extended in the sixteenth and twentieth centuries. The results of the research and verification of historical and archaeological sources allowed to identify six main stages of the structure’s construction. It was established that the current entrance to the tower is a secondary one, and the form that is placed at the top of the tower (battlements) is an ahistorical creation built at the end of the 1950s, with no historical justification. The results of the research-despite the new findings-indicate more uncertainties about the history and especially the transformation of the fortress, that have not been discovered yet. The study also proved the necessity to continue the analysis of the fortress by means of architectural and archaeological research, along with archival research.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 66; 21-36
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kraśniku - nowe ustalenia badawcze po I etapie badań - 2008-2009
    Saint Virgin Mary Parish Church in Kraśnik - new research results after I phase of studies 2008-2009
    Autorzy:
    Landecka, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390465.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    konserwacja
    gotyk
    klasztor
    kanonicy regularni
    architectural research
    conservation
    gothic
    monastery
    Canons Regular
    Opis:
    Kraśnik należy do najstarszych miast na Lubelszczyźnie - badania archeologiczne potwierdzają, że w XIII wieku istniała tu osada z zamkiem i kościołem Prawa miejskie nadane zostały w roku 1377, gdy miasto należało do rodu Gorajskich. Murowany kościół, ufundowany został przez rodzinę Tęczyńskich ok. 1448 r. Dziś odpowiada mu wykonane z gotyckiej cegły prezbiterium, do którego w kolejnej fazie dobudowana została zakrystia i skarbiec. W 1461 r. do Kraśnika sprowadzono z Krakowa zakon kanoników regularnych, którzy zbudowali klasztor i rozbudowali kościół. Z kamiennych bloków wzniesiona została nawa główna i nawy boczne, a gotycki kościół został włączony w nową bryłę. Kolejne przebudowy prowadzone są w I połowie wieku XVI (podwyższenie murów, nowe sklepienia, renesansowe dekoracje wnętrza, polichromie, kaplice grobowe). Po zniszczeniach kościoła w wojnach szwedzkich i przejęciu kościoła przez rodzinę Zamojskich, dokonana zostaje przebudowa w stylu barokowym ( nowe szczyty w elewacjach, budowa kaplicy - w której zachowała się data - 1657). W 1864 roku, po kasacie zakonu, kościół został zajęty przez władze rosyjskie. Zniszczony przez pożary wymagał napraw (elewacje, dach). W roku 1911 odnotowany jest ostatni etap zmian – nadbudowa wieży zegarowej. Kościół w Kraśniku ze swoją 600 letnią historią od lat przyciągał badaczy architektury. W 1986 r. odkryte zostały dwie arkadowe nisze z romańską kolumną, ceglana krypta grobowa, fragmenty posadzki kamiennej. W 2007 roku rozpoczęty został remont elewacji kościoła. Pierwsze prace przy usuwaniu tynku ujawniły, że znakomicie zachowane są kamienne bloki i detale architektoniczne z najwcześniejszych faz budowy (fragmenty gotyckiego szczytu, kamienne obramienia okien, lico murów). Badania konserwatorskie, archeologiczne i architektoniczne we wnętrzu kościoła, w poziomie fundamentów, poddasza i elewacji pozwoliły na odkrycie nowych elementów i pełniejsze ustalenie etapów budowy świątyni. W oparciu o wyniki badań podjęto decyzję o przywróceniu - rzadkiej na Lubelszczyźnie – gotyckiej formy kościoła, ekspozycji ceglanego lica najstarszego kościoła, jego kamiennej bryły (z II fazy), z pięknym gotyckim szczytem schodkowym, portalem, wysokimi oknami i detalami architektonicznymi. Prowadzone w związku z remontem badania są kontynuowane, co pozwoli poszerzyć wiedzę o historii budowlanej kościoła, klasztoru i miasta.
    The town of Kraśnik is one of the oldest of its kind in the Lublin region - archaeological researches confirmed that that in the XIII century in the same place existed a settlement with castle and a church. Municipal rights were granted to Krasnik in 1377, when town was ruled by Gorajski family. A brick church was founded by Teczynski family around 1448. Today this is reflected by the chancel build around the altar from Gothic bricks, to which in the next phases vestry and reasury has been constructed. In 1461 a n Canons Regular of the Lateran Order has been brought to Krasnik from Cracow. The Order extended the original structure and built a monastery. From stone blocks they erected main nave and church aisles and Gothic church was incorporated in the new form. Consecutive rebuilding continued in 1st half of XVI century (raising of church walls, new arches, Renaissance decorations, polychrome wall paintings, memorial chapels). After damages to the church caused by the wars with Sweden, it became a property of Zamoyski family, who rebuilt it in the Baroque style (new elevation copings, building of new chapel in which the foundation date remained - 1657). In the year of 1864 after the cessation of the Order, church has been taken under the control of Russian government. Damaged by fires it required renovations (front elevations, roof). In 1911 the last phase of modifications was recorded - extension to the clock tower. Church in Krasnik with its 600 years of history always attracted attention from architectural researchers and scientists. In 2007 renovation of front elevation commenced. Initial works on removing plaster revealed perfectly preserved stone blocks and details from the earliest phases of the construction (fragments of a Gothic arch, stone window framings, front walls). Conservatory and archaeological researches inside the church on the foundation, roof and elevation levels uncovered new architectural elements and therefore allowed to understand in more complete way the construction phases of the church. As the results of the research, a decision has been made to restore the Gothic form of the church (rarely found in Lublin region) and to expose the oldest brick front, stone contour with beautiful stepped facade, portal, high windows and architectural details from the II phase of construction. Research to reveal more about the history of church, monastery and the town itself continues along with reconstruction works.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2010, 7, 2; 53-66
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenne odwzorowania fotogrametryczne w badaniach architektonicznych
    Photogrammetric spatial reconstruction used in architectural researches
    Autorzy:
    Karnicki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/2193797.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    fotogrametria
    chmura punktów
    badania architektoniczne
    badania archeologiczne
    metody dokumentacyjne
    photogrammetry
    pointcloud
    architectural researches
    archeology researches
    documentation methods
    Opis:
    Fotogrametria jako technika pozwalająca na wykonywanie pomiarów na podstawie zdjęć od dawna służy kartografom przy sporządzaniu map. W ostatnim dziesięcioleciu rozwinięte i udostępnione zostały zautomatyzowane metody komputerowego wspomagania analizy dużych zbiorów zdjęć. Autor artykułu na podstawie wykonanych w latach 2010–2017 odwzorowań fotogrametrycznych przedstawił możliwości ich wykorzystania przy sporządzaniu dokumentacji projektowej i badań architektonicznych. Artykuł zawiera odniesienia do aktualnie dostępnego oprogramowania oraz wiele wskazówek opartych na własnych doświadczeniach.
    Cartographers use photogrammetry as a measurement technique in the preparation of maps. In the last decade, automated methods of computer-aided analysis of large collections of photos have been developed and made available for everyone.The author presents the effects of using photogrammetric reconstructions in the preparation of architectural designs and architectural studies. The presented works were carried out in the years 2010–2017. The article contains references to currently available software and many suggestions based on the author’s experience.
    Źródło:
    Dziedzictwo architektoniczne. Badania podstawowe i ich dokumentowanie; 107-117
    9788374930437
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piece hypokaustyczne w klasztorach Małopolski. Zarys rozwoju techniki ogrzewnictwa i najstarsze odkryte systemy ogrzewania
    Hypocaust furnaces in monasteries in Lesser Poland. Technological development of heating and the oldest discovered heating systems
    Autorzy:
    Bojęś-Białasik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218217.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    piec hypokaustyczny
    klasztor
    ogrzewanie powietrzne
    badania architektoniczne
    hypocaust furnace
    monastery
    air heating systems
    archaeological research
    Opis:
    Piece hypokaustyczne jako elementy dawnych systemów ogrzewania pomieszczeń za pomocą gorącego powietrza zostały odkryte podczas badań architektonicznych w wielu obiektach, w tym w klasztorach różnych zgromadzeń. Koncepcja techniczna takiego systemu grzewczego ma korzenie antyczne, ale od czasów starożytnych przeszła wiele technologicznych transformacji, zanim wyłonił się z niej niezależny i autonomiczny element systemu w postaci pieca. Dawne piece były integralnymi elementami struktury budynków, przebudowywanymi i dostosowywanymi do bieżących potrzeb. Jako historyczne wyposażenie klasztorów – choć przestarzałe i zbędne – podlegają ochronie konserwatorskiej na równi z ich architekturą i wystrojem artystycznym, dając świadectwo poziomu rozwoju cywilizacyjnego i kultury materialnej.
    Hypocaust furnaces as elements of old heating systems that used hot air to war rooms were discovered in the course of architectonic research in many objects, including monasteries of various orders. The technological concept of such heating systems has its roots in the antiquity, though it underwent numerous technological transformations since then, before it evolved into an independent and autonomous element of the system in the form of the heat storage furnace. Old furnaces used to be integral elements of a building’s structure, remodelled and adapted to suit current requirements. As historic equipment in monasteries – even if outdated and unnecessary – they are under conservation protection on a par with architecture and artistic decor, bearing testimony to the level of civilisation development and material culture.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 58; 33-43
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Więźby dachowe domostwa na ulicy Łaziennej 10 w Toruniu w świetle badań architektonicznych
    The roof trusses of the house at ul. Łazienna 10 in Toruń in the context of architectural research
    Autorzy:
    Schaaf, Urlich
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343024.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Toruń
    średniowiecze
    kamienice mieszczańskie
    więźby dachowe
    badania architektoniczne
    Middle Ages
    bourgeois townhouses
    roof trusses
    architectural research
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza historycznych więźb dachowych kamienicy i oficyny na ul. Łaziennej 10 w Toruniu. Zespoły te nigdy nie były badane, natomiast już wstępny ogląd pozwalał stwierdzić, że w obecnej prostej, jętkowej konstrukcji zastosowano wiele wtórnie użytych elementów. Badania architektoniczne objęły analizę układu konstrukcyjnego, systemu ciesielskich znaków montażowych, złącz ciesielskich oraz obróbki i wielkości budulca. Na końcu wyselekcjonowane zespoły zostały poddane badaniom dendrochronologicznym. Na tej podstawie wyodrębniono cztery główne fazy budowlane. Elementy użyte wtórnie do budowy więźby jednojętkowej nad kamienicą pochodziły z trójjętkowej więźby, którą wydatowano na lata 60. XIV wieku. Pod względem materiału jest to zatem jedna z najstarszych konstrukcji dachowych w Toruniu. Więźba nad oficyną musi był młodsza, choć na pewno również pochodzi z czasów średniowiecza. W okresie nowożytnym wymieniono wszystkie belki wiązarowe w kamienicy, zachowując jednak trójjętkowy ustrój. Do głównej zmiany doszło na początku XIX wieku w związku z przebudową elewacji frontowej i montażem obecnie istniejącej konstrukcji.
    The aim of the article is to analyse the historical roof trusses of the townhouse and outbuilding at ul. Łazienna 10 in Toruń. These structures have never been examined, however a preliminary inspection showed that many elements were reused in the current simple, collar beam structure. The architectural research included an analysis of the structural arrangement, the format of the carpenters’ assembly marks, the types of wood joints and the processing and size of the building materials. Finally, selected assemblages were subjected to a dendrochronological examination. On this basis, four main construction phases were distinguished. The elements reused to build the single collar beam above the tenement house came from the triple collar beam dating back to the 1360s. In terms of the materials used, it is therefore one of the oldest roof structures in Toruń. The truss of the outbuilding must have been made later, although in all certainty it also dates back to the Middle Ages. In the early modern period, all the truss beams in the tenement house were replaced, but the triple truss beam structure was retained. The main change occurred in the early nineteenth century in connection with the reconstruction of the facade and the installation of the present-day structure.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 11-29
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia architektoniczne zabudowań zlokalizowanych na posesji przy ul. Archidiakońskiej 1
    Architectural transformations of the buildings on estate at Archidiakońskiej 1 street
    Autorzy:
    Janus, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390300.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania architektoniczne
    ulica Archidiakońska 1
    mury miejskie
    kamienica
    Lublin
    architectural study
    Archidiakońska
    municipal walls
    apartment house
    Opis:
    W pracy opisano możliwe fazy przekształceń budynków znajdujących się przy posesji Archidiakońska 1. Podstawą do analizy były badania architektoniczne zespołu budynków wykonane w 2011 roku. Badania miały na celu określenie stopnia zachowania zabytkowej substancji kamienicy oraz określenie jej faz przekształceń.
    Paper represents possible phase transformations of buildings in parcel at Archidiakońska 1. Basis to analysis was architectural study group of buildings in 2011 e. The main goal of the research was to specify degree of preserving monument’s substance of the tenement as well as state of transformations phase.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2011, 9, 2; 112-120
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The mediaeval roof structure over the nave of the cathedral in Kamień Pomorski in the light of architectural and dendrochronological research
    Średniowieczna więźba dachowa nad nawą środkową katedry w Kamieniu Pomorskim w świetle badań architektoniczno-dendrochronologicznych
    Autorzy:
    Schaaf, Ulrich
    Prarat, Maciej
    Ważny, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203594.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    Kamień Pomorski
    cathedral
    roof structure
    Middle Ages
    architectural research
    dendrochronological research
    katedra
    więźba dachowa
    średniowiecze
    badania architektoniczne
    badania dendrochronologiczne
    Opis:
    The subject of the article is the roof structure over the central nave of the cathedral in Kamień Pomorski. Although there are numerous studies relating to the history of the construction of this cathedral or to the development of historic roof structures in general, none of them has yet included the roof structures discussed in this work. This situation and the need to repair the construction have justified the carrying out of the architectural research to learn its construction history and carpentry technique. The research on the existing material substance in the eastern trusses, taking into account the following aspects: load-bearing structure, sides of timber framing, carpentry joints, a system of carpentry assembly marks, building material, and its processing. The results of these analyses were supplemented and compared with the results of dendrochronological research and that presented in the literature on the subject. As a result of this research, it has been possible to establish that the chancel of the Kamień Pomorski cathedral is crowned with a cross-braced collar beam roof structure, which dates back to the early 1360s. It was strengthened in the late 1860s by additional entablature above the vault rise, and an inclined queen post structure and a king post structure. The next strengthening took place fragmentarily as part of the repair that has been underway since the end of the late 2010s. Despite its age and repairs, the original structure has survived to a great extent. The type of the roof structure used above the nave in Kamień Pomorski – a cross-braced collar beam roof structure – served a specific construction function in the Middle Ages – the construction of a roof over a vault within the boundaries of the roof. A preliminary literature review has shown that examples of such solutions have survived in various parts of Europe to the present day, but only in a small number. In the territory of Poland, so far it is the only known example of this kind from the 14th century. Currently, the remaining cross-braced collar beam roof structures over both arms of the transept and chancel of the cathedral in Kamień Pomorski are included in the architectural research. A wider study on this type of mediaeval roof structures, and attempts to compare the roof structures of the Kamień Pomorski cathedral against a broader background are desirable in the future.
    Tematem artykułu jest konstrukcja dachowa nad nawą środkową katedry w Kamieniu Pomorskim. Istnieją wprawdzie liczne opracowania odnoszące się do dziejów budowy tej świątyni lub do rozwoju historycznych więźb dachowych ogólnie, ale w żadnym z nich nie uwzględniono omawianych w tej pracy więźb dachowych. Sytuacja ta oraz konieczność naprawy konstrukcji uzasadniły wykonanie badań architektonicznych celem rozpoznania jej historii budowlanej oraz techniki ciesielskiej. Badania zastanej substancji materialnej przeprowadzono we wschodnich wiązarach, uwzględniając następujące aspekty: strukturę nośną, strony odwiązywania, złącza ciesielskie, system ciesielskich znaków montażowych, budulec i jego obróbkę. Rezultaty tych analiz uzupełniono i skonfrontowano z wynikami badań dendrochronologicznych oraz przedstawionymi w literaturze przedmiotu. W wyniku tych badań udało się ustalić, że nawę środkową katedry kamieńskiej zwieńczyła pierwotnie więźba wolna ze ściągami, która pochodzi z początku lat 60. XIV w. Została ona wzmocniona w końcu lat 60. XIX w. przez dodatkowe belkowanie powyżej strzałki sklepienia, konstrukcję stolca leżącego oraz konstrukcję wieszarową. Kolejne wzmocnienia nastąpiły fragmentarycznie już w ramach trwającej od końca drugiego dziesięciolecia XXI w. naprawy. Mimo wiekowości i napraw pierwotna konstrukcja przetrwała w dużym stopniu.Zastosowany w Kamieniu Pomorskim typ konstrukcji dachowej – więźba wolna ze ściągami – służył w okresie średniowiecznym do konkretnego zadania budowlanego – wykonania dachu nad sklepieniem wchodzącym w jego obręb. Wstępny przegląd literatury przedmiotu wykazał, że przykłady takich rozwiązań przetrwały w różnych częściach Europy do dziś, ale tylko w małej liczbie. Z terenu Polski jest to póki co jedyny znany taki przykład z XIV w. Badaniami architektonicznymi objęto obecnie pozostałe więźby wolne ze ściągami katedry, nad oboma ramionami transeptu i prezbiterium. Warto pokusić się o przygotowanie szerszego studium na temat tego typu więźb średniowiecznych oraz próbę zestawienia więźb katedry kamieńskiej z więźbami z innych miejsc.
    Źródło:
    Architectus; 2022, 4 (72); 3--15
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie oznaczeń badań architektonicznych w uszczegóławianiu modeli przestrzennych i sposoby prezentacji wyników
    Architectural research annotation in detailing spatial models and results presentation methods
    Autorzy:
    Karnicki, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2146318.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura
    badania architektoniczne
    zapis graficzny
    modelowanie przestrzenne
    fotogrametria
    hBIM
    architecture
    architectural research
    graphic notation
    spatial modeling
    photogrammetry
    Opis:
    Praca przedstawia wykorzystanie elementów graficznego zapisu badań architektonicznych w oparciu o fotogrametryczne modele przestrzenne. W części wstępnej przedstawion techniczne aspekty sporządzania rysunków oraz przykłady syntetyzujących oznaczeń badawczych uwydatniających fazy budowlane i rodzaje styków strukturalnych. Zwraca to uwagę na możliwości i kierunki usprawnienia technik zapisu graficznego. Możliwość wirtualizacji stanowiska badawczego pozwala na wdrażanie technik pracy zdalnej i wzbogacania procesu dydaktycznego. Zastosowanie narzędzi do modelowania trójwymiarowego, których funkcjonalność wykracza poza natywne rozwiązania BIM, służy wykorzystaniu tradycyjnych sposobów wykonywania rysunku badawczego z bezpośrednim działaniem na modelu przestrzennym. Daje to możliwość łatwego oznaczania rozpoznawanych faz budowlanych, integracji zasobów, a nawet weryfikowania wcześniej wykonanych rysunków poprzez rzutowanie ich na model metryczny.
    This paper presents the use of graphical recordation elements of architectural surveys based on photogrammetric spatial models. The effective use of these techniques, based on traditional designation, has been confirmed by their implementation in our research and design team. The introductory part presents key aspects of drawing preparation and synthetic examples of graphical symbols used for the annotation of technological phases and structural joints. It highlights improvement possibilities and trajectories of graphical recordation techniques. The ability to virtualize a research site allows the implementation of remote working techniques while also making teaching more attractive. The use of three-dimensional modeling tools that exceed generic BIM solutions serves to leverage traditional ways of drawing surveys with direct operations on the spatial model. This provides the ability to easily mark any building phases that have been identified, integrate resources, and even verify previously drafted drawings by projecting them onto a metric model.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 89--97
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Buildings at 14 Franciszkańska Street and 24 Fosa Staromiejska Street in Toruń in the light of architectural research and source queries
    Budynki przy ul. Franciszkańskiej 14 i Fosa Staromiejska 24 w Toruniu w świetle badań architektonicznych i kwerend źródłowych
    Autorzy:
    Kucharzewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203603.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    architectural research
    Toruń
    14 Franciszkańska Street
    24 Fosa Staromiejska Street
    badania architektoniczne
    Franciszkańska 14
    Fosa Staromiejska 24
    Opis:
    The article presents the results of architectural research carried out at the basement level at 14 Franciszkańska and 24 Fosa Staromiejska Streets in Toruń. The aforementioned research was supplemented with source studies concerning both cellars and above-ground parts. The aim of the architectural research was to determine stages of construction on the plots in question from the Middle Ages to the beginning of the 20th century. An important issue was to identify the content of the oldest historic substance from the medieval period and the moment of functional and spatial integration of the opposite plots. The plot is located in the northern part of the Old Town of Toruń, within a triangular block of buildings, the outline of which was determined by the course of the north-eastern section of the city walls. Currently, on two opposite plots there is a tenement house, which received its final shape in the early 20th century. During the research, it was found that the oldest, Gothic fragments are present in the southern part (on the side of Franciszkańska Street). In the second Gothic stage, the northern part (from the side of Fosa Staromiejska Street) was given a basement and the stone foundations of the earlier building were used to create it. In the modern period, the two parts, which had been two independent units until then, were connected by a side outbuilding. In the 18th century, on the plot facing Franciszkańska Street, there was a two-story, brick granary. From the side of Fosa Staromiejska Street, there was a timber frame coach house. Both buildings burnt down at the beginning of the 19th century. In the mid-19th century, a large, fivestorey granary covering both plots was erected. The granary was founded on medieval and modern cellars. The ultimate change of buildings took place in 1906, when, after the demolition of the granary, two tenement houses were built with a common central route containing a staircase and an inner courtyard. Architectural research together with the source material was an effective tool for reconstructing individual stages of construction and expanding our knowledge about the forms of development of the walled part of the Old Town in Toruń.
    W artykule zaprezentowano wyniki badań architektonicznych przeprowadzonych na poziomie piwnic przy ul. Franciszkańskiej 14 i Fosa Staromiejska 24 w Toruniu, uzupełnione o kwerendy źródłowe dotyczące zarówno piwnic, jak i części naziemnych. Celem badań architektonicznych było ustalenie kolejnych etapów budowlanych zachodzących na omawianych działkach od średniowiecza do początków XX w. Istotną kwestią było rozpoznanie zawartości najstarszej substancji zabytkowej pochodzącej z okresu średniowiecznego oraz momentu scalenia funkcjonalno-przestrzennego przeciwległych działek. Będąca tematem pracy działka znajduje się w północnej części Starego Miasta Torunia, w obrębie trójkątnego bloku zabudowy, którego zarys determinowany był przez przebieg północno-wschodniego odcinka murów miejskich. Obecnie na dwóch przeciwległych parcelach znajduje się kamienica, która ostateczny kształt uzyskała na początkuXXw. W trakcie badań stwierdzono, że najstarsze gotyckie fragmenty znajdują się w części południowej (od strony ul. Franciszkańskiej). W drugim etapie gotyckim podpiwniczono część północną (od strony Fosy Staromiejskiej), wykorzystując kamienne fundamenty założone dla wcześniejszej budowli.W okresie nowożytnym te dwie, do tej pory funkcjonujące niezależnie, części połączyła oficyna boczna.W XVIII w. na działce od strony ul. Franciszkańskiej znajdował się 2-piętrowy, murowany spichlerz, a od strony Fosy Staromiejskiej wozownia o konstrukcji szkieletowej. Obydwa budynki spłonęły na początku XIX w. W połowie XIX w. powstał duży, obejmujący obie działki, 5-kondygnacyjny spichlerz, który założono na średniowiecznych i nowożytnych piwnicach. Ostateczna zmiana zabudowy nastąpiła w 1906 r., kiedy po rozbiórce spichlerza wybudowano dwie kamienice ze wspólnym traktem środkowym wypełnionym klatką schodową i wewnętrznym podwórkiem. Badania architektoniczne wraz z materiałem źródłowym stanowiły skuteczne narzędzie do rekonstrukcji poszczególnych etapów budowy i poszerzenia wiedzy na temat form zabudowy przymurnego fragmentu Starego Miasta w Toruniu.
    Źródło:
    Architectus; 2022, 4 (72); 91--102
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BADANIA KONSTRUKCJI DACHU KOŚCIOŁA PW. DUCHA ŚWIĘTEGO W SIERPCU – DODATKOWE MATERIAŁY DO DZIEJÓW BUDOWY I PRZEKSZTAŁCEŃ ŚWIĄTYNI
    RESEARCH ON THE ROOF CONSTRUCTION OF THE HOLY SPIRIT CHURCH IN SIERPC – ADDITIONAL MATERIALS ABOUT THE HISTORY OF CONSTRUCION AND TRANSFORMATION OF THE TEMPLE
    Autorzy:
    Warchoł, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490252.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    badania architektoniczne
    badania dendrochronologiczne
    konstrukcje dachowe
    Sierpc
    kościół pw. Ducha Świętego
    architectural research
    dendrochronological research
    roof constructions
    Holy Spirit church
    Opis:
    Przeprowadzone badania architektoniczne i dendrochronologiczne konstrukcji dachowej kościoła szpitalnego pw. Ducha Świętego w Sierpcu pozwoliły na ustalenie jej daty budowy oraz zidentyfikowanie w istniejącej konstrukcji pozostałości pierwotnej więźby pochodzącej z okresu średniowiecza.
    Architectural and dendrochronological research carried out on the roof construction of the Holy Spirit hospital church in Sierpc enables us to determine the date of the construction and identify the relict of the original medieval truss in the existing construction.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 2(259); s. 11-16
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania archeologiczne dworu Zarembów w Kalinowej – siedziby jednego z najzamożniejszych rodów w średniowiecznej Polsce
    Archaeological studies in Zaremba manor house in Kalinowa
    Autorzy:
    Ginter, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681897.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Zarembowie
    Kalinowa
    badania archeologiczne
    badania architektoniczne
    średniowiecze
    nowożytność
    architektura obrona
    dwór
    archaeological excavations
    architectural researches
    medieval
    post-medieval
    hillfort
    military architecture
    Opis:
    There is no possibility to talk about medieval Poland without Zaremba z Kalinowy family. Nowadays Kalinowa is a small village with gothic church and the XIX century looking palace surrounded by moat and lake from a north side. In XIV or beginning of XV century first manor house was build on the island. During our excavations in 2011 we discovered that in XV century new mansion was constructed on a mainland area. Inside there were beautiful late medieval tiled stoves, and rare artefacts (i.e. axe shaped badge) mostly known from large cities like Gdańsk or Kraków. In the XVII century Kalinowa was sold to Łubieńscy family. After that they build new palazzo in fortezza residence which was totally rebuilt in XVIII and XIX century.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2018, 33; 153-176
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pałac Adama Kazanowskiego i jego pierwotna forma w świetle badań architektonicznych
    Adam Kazanowski’s Palace and Its Genuine Form in the Light of Architectural Research
    Autorzy:
    Wółkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24561250.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    architektura barokowa
    pałac
    Warszawa
    XVII wiek
    badania architektoniczne
    Baroque architecture
    palace
    Warsaw
    the 17th century
    architectural research
    Opis:
    Tekst jest podsumowaniem wyników badań architektonicznych Pałacu Kazanowskich, jednej z największych rezydencji Warszawy w 1. połowy XVII w. Dzięki nim udało się ustalić pierwotną XVII-wieczną formę budowli. Rekonstrukcja planu pozwoliła na powiązanie pomieszczeń z fragmentami wierszowanego opisu z r. 1643, co umożliwiło poznanie wystroju i wyposażenia istotnych wnętrz pałacu. Zrekonstruowana forma pałacu pozwoliła także na rozważania na temat autorstwa projektu.
    An attempt is made at summing up the results of the architectural research into the Kazanowski Palace, one of the largest Warsaw residences in the first half of the 17th century. Thanks to the research into the structure of the former Palace preserved in the walls of the later Convent of the Discalced Carmelites it has been possible to identify the genuine 17th-century form of an asymmetrical palace with the main body and two wings. This layout, as it turned out, substantially differed from the Palace’s reconstructions so-far existing in literature. The uncovering on the Palace’s walls also allowed an almost full reconstruction of the disposition of its rooms and elevation fragments, e.g., attics. As seen against Warsaw architecture of the period, the plan of the piano nobile seemed quite peculiar. It contained two tracts of reception rooms: one in the Palace’s main body, the other in the northern outbuilding. Both tracts began with sizeable dining rooms, and leading through subsequent antechambers (partially exerting additional functions of, e.g., a library), they led to the lord’s reception bedroom located at the point where the main body bordered on the outbuilding. All this seems to be in line with court protocol which Adam Kazanowski, Marshal of the Court of the Crown, must have been well acquainted with. Next to the master’s apartment there was an apartment of his spouse, the two interconnected by a chapel. The reconstruction of the layout also allowed to associate respective rooms with fragments of a rhymed description of the building which Adam Jarzębski contained in his Gościniec [Guide to Warsaw]  from 1643, this helping to reconstruct the décor and furnishing of all the important Palace’s rooms, Moreover, the reconstructed 17th-century shape of the Palace allowed to undertake considerations related to the residence’s designer. It is known from the sources that while the Palace was being built, fee was paid to the architect and stonemason Constantino Tencalli, yet design solutions suggest that Giovanni Battista Gisleni may have participated in the designing process.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 505-536
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochodzący z końca XVII wieku poewangelicki kościół szkieletowy pw. Bożego Ciała w Jasieniu w świetle badań architektonicznych
    The late seventeenth-century half-timbered post-Evangelical Corpus Christi Church in Jasień in the light of architectural research
    Autorzy:
    Wałdoch, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343034.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura szkieletowa
    technika budowlana
    badania architektoniczne
    Pomorze Zachodnie
    Jasień
    half-timbered architecture
    construction technology
    architectural research
    Western Pomerania
    Opis:
    Najstarszy zachowany na ziemi bytowskiej, pochodzący z końca XVII wieku poewangelicki kościół pw. Bożego Ciała w Jasieniu należy do zespołu sakralnej architektury szkieletowej Pomorza Zachodniego. Pomimo dużego zainteresowania tym obiektem nie stanowił on dotąd przedmiotu szerszych analiz badawczych. Niniejszy artykuł prezentuje wyniki przeprowadzonych w ostatnich latach nieinwazyjnych badań architektonicznych, które objęły strukturę ścian korpusu nawowego i wieży oraz więźb dachowych. Wraz ze szczegółową analizą tekstów źródłowych i literatury badania te pozwoliły zgłębić wiedzę o historii budowlanej kościoła, zrekonstruować jego pierwotną formę oraz scharakteryzować technikę, w jakiej go wzniesiono. Pokłosiem tego jest również analiza porównawcza, która nie tylko dowodzi, że kościół w Jasieniu pod wieloma względami wyróżniał się na tle innych obiektów z obszaru badawczego, lecz także rzuca pewne światło na zagadnienie form i rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych na przełomie XVII i XVIII wieku w sakralnej architekturze szkieletowej Pomorza Zachodniego.
    The oldest surviving post-Evangelical Corpus Christi Church in Jasień, (in Bütow Land – Pol. ziemia bytowska) dating from the end of the seventeenth century, belongs to the group of half-timbered sacred architecture in Western Pomerania. Despite the great interest in this building, it has not yet been the focus of more extensive studies. This article presents the results of non-invasive architectural research carried out in recent years, which included the structure of the walls of the nave and tower, as well as the roof trusses. Together with a detailed analysis of source texts and literature, this research has made it possible to deepen our knowledge of the history of the church’s construction, reconstruct its original form and describe the techniques used to build it. This work has also resulted in a comparative analysis, which not only shows that the church in Jasień stood out in many respects from other buildings in this field of research, but also sheds some light on the issue of forms and construction solutions used in the half-timbered sacred architecture of Western Pomerania at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2024, 1; 115-132
    0029-8247
    2956-6606
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektoniczne relikty gdańskiej Szkoły Fechtunku
    Autorzy:
    Gawlicki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217425.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Gdańsk
    Szkoła Fachtunku
    prace archeologiczne
    archeologia
    badania architektoniczne
    architektura
    konserwacja
    prace konserwatorskie
    archeology
    architectural research
    architecture
    conservation work
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2006, 19; 5-14
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewitalizacja Podziemnej Trasy Turystycznej w Przemyślu w latach 2009–2014. Część I. Stan badań i literatura
    Revitalisation of the Underground Tourist Route in Przemyśl in the years 2009–2014. Part I. State of research and literature
    Autorzy:
    Stojak, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218272.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    rewitalizacja
    podziemia
    badania architektoniczne
    trasa turystyczna
    kolektor
    kamienice
    revitalisation
    underground
    architectonic research
    tourist route
    collector sewer
    tenement houses
    Opis:
    Artykuł pt. Rewitalizacja Podziemnej Trasy Turystycznej w Przemyślu w latach 2009–2014 przedstawiony będzie w dwóch częściach, z racji dużej objętości zgromadzonego materiału badawczego. Część I omawia zarys dotychczasowego stanu badań zabytkowego zespołu przyrynkowych kamienic w Przemyślu, a także przedstawia wybór literatury odnoszącej się do przedmiotowych zabytków. Przytoczone są najstarsze artykuły poświęcone przemyskim kamienicom, ze szczególnym uwzględnieniem opracowań prof. dr. hab. inż. arch. J.T. Frazika oraz mgr inż. arch. Renaty Frazikowej, będącej także historykiem sztuki. Ukazany jest również zarys konserwatorskich zmagań lokalnych służb konserwatorskich z restauracją kamienic w II połowie XX wieku. Omówiono także stan prawny piwnic oraz kolektora sanitarnego, jak też poszczególne formy ochrony zabytkowego rynku, kamienicy mieszczącej piwnice pod budynkiem przy Rynku 1. Część tę zamyka przestawienie historii piwnic wedle ustaleń oraz badań architektonicznych Renaty Frazikowej odnoszących się do piwnic i przyziemia budynku przy Rynku 1. Na koniec przedstawione zostały rozważania na temat dziejów kolektora sanitarnego, co należy do trudnych spraw, zważywszy na szczupły zasób informacji, materiałów kartograficznych i archiwalnych. W kolejnym numerze „Wiadomości Konserwatorskich” w 2018 roku opublikowana zostanie część II artykułu. Poświęcona będzie omówieniu prac projektowych i całego procesu zaplanowanej rewitalizacji, a także trwającemu po dziś dzień zagospodarowaniu piwnic oraz kolektora. Podsumowaniem będzie przedstawienie Podziemnej Trasy Turystycznej w Przemyślu, w tym ukazanie jej na tle zasobów podziemnej architektury w Polsce oraz jej wykorzystania w turystyce i promocji dziedzictwa kulturowego regionu.
    The article entitled Revitalisation of the Underground Tourist Route in Przemyśl in the years 2009–2014 will be presented in two parts because of the large amount of collected research material. Part 1 discusses the current state of research of the historic complex of market square tenement houses in Przemyśl, and presents a selection of literature referring to the monuments in question. The oldest articles devoted to tenement houses in Przemyśl are quoted, with particular attention to the studies by Prof. dr hab. inż. arch. J. T. Frazik, and mgr inż. arch. Renata Frazikowa, an art historian. It also describes the outline of a conservation struggle of the local conservation services to restore tenement houses during the 2nd half of the 20th century. The legal state of the cellars and the collector sewer was described, as well as particular forms of protecting the historic market square, and the tenement house with cellars underneath it at 1 Market Square. This part concludes with a presentation of the history of the cellars according to the fi ndings and architectonic research conducted by Renata Frazikowa, related to the cellars and basement of the building at 1 Market Square. And finally, considerations on the history of the collector sewer are presented, which is a difficult issue considering the limited amount of information, cartographic and archive materials. Part 2 of the article will be published in the next issue of “Conservation News” in the year 2018. It will be devoted to describing project work and the whole process of planned revitalisation, as well as the development of cellars and the collector sewer continuing till today. It will conclude with the presentation of the Underground Tourist Route in Przemyśl, including showing it against the background of underground architecture in Poland and its use in tourism and promotion of the cultural heritage of the region.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 52; 96-110
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań kolegiaty w Głogowie
    Autorzy:
    Zagrodzki, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539242.pdf
    Data publikacji:
    1955
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    kolegiata w Głogowie
    Wola Tumska
    rekonstrukcja kolegiaty w Głogowie
    badania architektoniczne kolegiaty w Głogowie
    romańska budowla w Głogowie
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1955, 2; 102-108
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół parafialny pw. św. Anny w Mołtajnach – dzieje budowlane
    Saint Ann’s Parish Church in Mołtajny: Construction History
    Autorzy:
    Kantorowicz, Klara
    Wółkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30122575.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
    Tematy:
    gotyk
    badania architektoniczne
    Prusy
    architektura ceglana
    inwentaryzacja architektoniczna
    gothic
    architectural studies
    Prussia
    brick masonry architecture
    architectural survey measurements
    Opis:
    Już od stu lat Zakład Architektury Polskiej prowadzi prace inwentaryzacyjne na terenie całego kraju. W 2022 roku w ramach ćwiczeń terenowych studenci Wydziały Architektury pod kierunkiem pracowników ZAP WAPW wykonali dokumentację gotyckiego kościoła parafialnego pw. św. Anny w Mołtajnach w Barcji. Kościół ten jest bardzo dobrze zachowanym przykładem świątyni wiejskiej z tego rejonu, a jego struktura obrazuje przemiany jakie zachodziły w gotyku środkowych Prus w 2. połowie XIV i w XV wieku. Szczegółowa inwentaryzacja kościoła i przeprowadzone badania pozwoliły na zweryfikowanie i doprecyzowanie wiedzy na temat budynku. Udało się ustalić osiem faz budowlanych obiektu, zaczynając od bliżej nieznanego kościoła drewnianego, poprzez jego murowaną rozbudowę w kierunku wschodnim, następnie wymianę części drewnianej na murowaną, dostawienie wieży od zachodu i kruchty od północy, po nowożytną nadbudowę wieży, przebudowę wnętrza (wykonanie nowych okien i drewnianych stopów kolebkowych), do prac o charakterze konserwatorskim z XX wieku. W tekście pokuszono się również o próbę umiejscowienia poszczególnych elementów kościoła w kontekście architektury w Prusach. Przeanalizowano charakterystyczne rozwiązania gotyckich szczytów, otwartego na przestrzał przyziemia wieży oraz artykulacji elewacji zdwojonymi blendami. Te ostatnie rozważania mają znaczenie nie tylko dla stanu wiedzy na temat budowli mołatańskiej, ale mogą zostać wykorzystane również przy kolejnych próbach stworzenia systematyki kościołów wiejskich regionu, które jak pokazują ostatnie badania okazują się często o wiele młodsze niż myślano jeszcze w pierwszej połowie XX wieku. Wyniki badań będą miały także zastosowanie w toczących się w kościele pracach konserwatorskich, dając informacje do uczytelnienia najbardziej wartościowych jego elementów.
    The Department of Polish Architecture has been conducting survey measurement work throughout the country for one hundred years. In 2022, within the framework of field exercises, students of the Faculty of Architecture under the leadership of the staff of the Department of Polish Architecture of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology developed documentation for the Gothic parish church of Saint Ann in Mołtajny, Barten. The church is a very well preserved example of a rural church from this region. Its structure images the changes that took place in the Gothic of central Prussia in the second half of the 14th through the 15th centuries. Detailed survey measurements of the church coupled with studies made it possible to confirm and add detail to knowledge regarding the building. It became possible to establish eight construction phases, starting with the relatively unknown timber church, on through its masonry expansion towards the east, followed by the replacement of the timber section with a masonry one, the adding of a tower to the west and porch to the north, all the way through the early modern period which added to the height of the tower, the remodeling of the interior (the adding of new windows and timber vaulting), up to conservation work in the 20th century. The text also makes an effort to place the individual elements of the church in the context of architecture in Prussia. Analysis encompassed the characteristic solutions for Gothic gables, the pass–through ground floor of the tower, and the articulation of the façade with doubled blind windows. These last considerations are important not only with respect to the state of knowledge concerning the building in Mołtajny, but can also be utilized in successive efforts at creating a systemization covering the rural churches of the region right up to the first half of the 20th century. Study results will also find application in conservation work underway in the church by providing information giving legibility to its most valuable elements.
    Źródło:
    Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce; 2022, 5; 45-61
    2657-5795
    2956-591X
    Pojawia się w:
    Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zaginiona średniowieczna synagoga we Wrocławiu na tle synagog z terenu Europy Środkowej. Architektura i historia
    Lost Medieval synagogue in Wrocław against the background of other synagogues in Central Europe: itsarchitecture and history
    Autorzy:
    Chorowska, Małgorzata
    Goliński, Mateusz
    Caban, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407410.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    średniowieczna synagoga
    Wrocław
    badania historyczno-architektoniczne
    medieval synagogue
    historical and architectural research
    Opis:
    W 2021 roku rozpoczął się remont gmachu przy ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu, będącego obecnie siedzibą Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, a wcześniej przez 300 lat (XV–XVII w.) pałacem miejskim Piastów legnicko-brzeskich. Zaczęły się wówczas wyłaniać spod tynków pokaźne połacie XIV-wiecznych ścian, arkad i otworów. Zasięg ich występowania był rozległy. Badania architektoniczne gmachu ujawniły ich obecność na długości niemal 40 m, szerokości 18 m i wysokości 16 m. Co więcej – odsłaniana struktura budowli zaczęła przypominać układy funkcjonalno-przestrzenne średniowiecznych synagog europejskich. Źródłowe badania historyczne własności posesji pokazały, że do połowy XIV wieku należała ona do przedstawicieli elity żydowskiej we Wrocławiu. Celem artykułu jest zaprezentowanie przeprowadzonych przez autorów wyników badań architektonicznych gmachu i poddanie pod dyskusję argumentów świadczących o tym, że mieścił on w swych murach synagogę. Biorąc pod uwagę czas powstania gmachu, byłaby to jedna z najstarszych i największych budowli tego typu w średniowiecznej Polsce.
    The year 2021 saw the beginning of the renovation of the building at 49 Szewska Street in Wrocław, the current seat of the Institute of History of the University of Wrocław, and that had previously been a city palace of the Legnica and Brzeg branch of the Piasts for 300 years (between the fifteenth and seventeenth centuries). At this time, sizeable portions of fourteenth-century walls, arcades and apertures were found underneath the plasters. Their scope was extensive. Architectural investigation of the building revealed their presence along a length of almost 40 m, a width of 18 m and a height of 16 m. Furthermore, the revealed structure resembled the functio-spatial layouts of medieval European synagogues. Historical source studies of the property’s ownership found that up to the mid-fourteenth century it had belonged to members of Wrocław’s Jewish elite. The goal of this paper is to present the results of the authors’ architectural investigation of the building and to present arguments that it housed a synagogue up for discussion. Considering the building’s construction time, it can be considered one of the oldest and largest buildings of its type in medieval Poland.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2023, 73; 84--101
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Po co badać – jak badać. Uwagi o metodyce współczesnych badań historyczno-architektonicznych i o ich stosowaniu przy adaptacji obiektów zabytkowych
    Why research – how to research. Comments on the methodology of contemporary historical and architectural studies and on their application in the adaptation of historic buildings
    Autorzy:
    Kwaśniewski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294042.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    badania historyczno-architektoniczne
    metodologia
    ochrona zabytków
    architectural history research
    methodology
    heritage protection
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest problematyce jakości prowadzonych w Polsce badań historyczno-architektonicznych służących poznawaniu i wartościowaniu budowli historycznych. Autor charakteryzuje dwa rodzaje prac: poznawcze – prowadzone w ramach działalności ośrodków akademickich i poddane rygorom pracy naukowej, oraz biznesowe – realizowane w ramach zleceń komercyjnych na potrzeby konserwacji i adaptacji zabytków, z rzadka weryfikowane przez środowisko naukowe. Wskazuje na brak precyzyjnych regulacji prawnych obligujących autorów prac do definiowania celów, zakresu i metod pracy, do właściwego sposobu prowadzenia studiów historycznych i dokumentowania prac terenowych, do obiektywizmu przy ustalaniu wniosków konserwatorskich. Postulując konieczność standaryzacji badań historyczno-architektonicznych, autor stawia za wzór instrukcje obowiązujące w Republice Czeskiej – usankcjonowane ministerialnymi certyfikatami i respektowane przez historyków architektury i konserwatorów podejmujących prace przedprojektowe. Rozwiązania czeskie oraz własne doświadczenia zawodowe posłużyły do sformułowania metodologicznych wymogów odnośnie do zawartości i układu treści raportu z badań. Postulowany standard obejmuje m.in. sposób dochodzenia do wniosków konserwatorskich na drodze metodycznej analizy wartości zabytkowych. W artykule autor wskazuje na kluczowe w badaniach historyczno-architektonicznych znaczenie pojęcia kontekst – tylko poprzez rozpoznanie historycznych kontekstów budowli (społecznego, funkcjonalnego, krajobrazowego) można objaśni genezę i sens jej przemian, postrzega obiekt budowlany w relacji z jego historycznym otoczeniem, zauważa ogół wartości zabytku.
    The article presents the issue of the quality of architectural history research in Poland. According to the author, two types of research can be distinguished. Cognitive reaserch work is conducted as part of the activities of academic centers and is usually evaluated by the scientific community, the business one is conducted as part of a commercial assignment related to conservation and adaptation and usually without any scientific verification. Postulating the need for standardization of architectural history research, the author formulates, as a model, the instructions that are valid in the Czech Republic and respected by architectural historians and conservators. He proposes his own standard of content and layout of the research report and methodical analysis of historic values. In the article, the author indicates the key meaning of the term contet. If historical contets are not understood (social, functional, landscape etc.), than it is not possible to understand the genesis and sense of the building and its real value.
    Źródło:
    Architectus; 2019, 1 (57); 3-20
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia zagospodarowania przestrzennego miasta "kazimierzowskiego" w Małopolsce na przykładzie Skawiny
    History of spatial development of a "Casimir" town in Lesser Poland on the example of Skawina
    Autorzy:
    Kuśnierz-Krupa, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217654.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Skawina
    badania archeologiczno-architektoniczne
    rozwój przestrzenny
    archeological research
    architectural research
    spatial development
    Opis:
    W artykule poruszono problematykę rozwoju przestrzennego podkrakowskiego miasta Skawina w okresie średniowiecza. Skawina została założona jako miasto królewskie na prawie magdeburskim przez króla Kazimierza Wielkiego w 1364 roku, w ramach akcji urbanizacyjnej kraju. Na podstawie dostępnych materiałów źródłowych (historycznych, kartograficznych oraz ikonograficznych), zdjęć lotniczych, wizji lokalnych w terenie, a także badań archeologicznych, przeprowadzono analizę rozwoju przestrzennego miasta. W konsekwencji wysunięto hipotezy dotyczące metrologii układu urbanistycznego Skawiny w okresie średniowiecza.
    The article discusses the issue of spatial development of the town of Skawina near Kraków during the medieval period. Skawina was founded as a royal town and granted Magdeburg rights by King Casimir the Great in 1364 during the urbanization of the country. The analysis of spatial development of the town was conducted on the basis of available source materials (historical, cartographic and iconographic), aerial photographs, on-site inspections, as well as archeological research. As a result, hypotheses concerning the metrology of the urban layout of Skawina during the medieval period were put forward.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2010, 28; 101-109
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczny Targ Rybny na Podzamczu w Szczecinie w świetle dotychczasowych badań (na tle wybranych miast portowych południowego pobrzeża Bałtyku)
    Medieval Fish Market in Podzamcze, Szczecin, in the light of current studies (compared to selected port cities of the Southern Baltic Coast)
    Autorzy:
    Płotkowiak, Maciej
    Słowiński, Sławomir
    Paszkowski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055732.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Szczecin
    Targ Rybny
    plac targowy
    rozwój urbanistyczny
    badania architektoniczne
    badania archeologiczne
    Szczecin Fish Market
    market square
    urban development
    architectural research
    archaeological research
    Opis:
    Targ Rybny, położony w najstarszej dzielnicy Szczecina – Podzamczu, przedstawiano w dotychczasowej historiografii miasta nie jako plac targowy, lecz ulicę o niewyróżniającej się formie, łączącą Targ Warzywny z Rynkiem Nowym. W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki badań archeologicznych i architektonicznych z lat 1999–2000 i 2017, które stały się podstawą rekonstrukcji układu urbanistycznego tej części miasta. Dowiedziono, że średniowieczny Targ Rybny w Szczecinie miał formę ciągu ulicznego (Strassemarkt) o szerokości około 19 m – czyli analogiczną do form ulic targowych zastosowanych w miastach portowych południowego i południowo-wschodniego wybrzeża Bałtyku lokowanych w średniowieczu, w okresie kolonizacji niemieckiej (m.in. w Lubece, Gdańsku, Elblągu, Braniewie, Kłajpedzie). Targ Rybny wraz z Targiem Warzywnym, Rynkiem Nowym i Rynkiem Siennym tworzył system przestrzeni rynkowych o interesującej kompozycji urbanistycznej, odtwarzanej współcześnie w trakcie odbudowy Podzamcza.
    The Fish Market, located in Szczecin’s oldest district- Podzamcze- had been presented in the city’s previous historiography not as a market square, but a street with an indistinct form that linked the Vegetable Market with the New Market. This paper presents the findings of archaeological and architectural studies from the years 1999–2000 and 2017, which became the basis for reconstructing the urban layout of this part of the city. It was proved that the medieval Fish Market in Szczecin had the form of a street sequence (Strassemarkt) with a width of around 19 m - analogous to the forms of commercial streets featured in port towns of the southern and south-eastern coast of the Baltic Sea that had their charters granted in the Middle Ages, during the period of German colonization (e.g., in Lübeck, Gdańsk, Elbląg, Braniewo and Klaipėda). The Fish Market, together with the Vegetable Market, the New Market and the Hay Market, formed a system of commercial spaces with an interesting urban composition that is currently being reconstructed as Podzamcze is being rebuilt.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 67; 71--85
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia budowlana kościoła w Łobdowie w świetle badań architektonicznych. Przyczynek do techniki wznoszenia i przekształceń kamienno-ceglanych średniowiecznych, wiejskich świątyń ziemi chełmińskiej
    Building history of the church in Łobdowo in the light of architectural research: Contribution to the technique of erecting and transforming stone and brick medieval village churches in the Chełmno Land
    Autorzy:
    Zimna-Kawecka, Karolina
    Piaskowska, Beata
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055725.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania architektoniczne
    historia technik budowlanych
    kościół średniowieczny
    ziemia chełmińska
    architectural research
    history of construction techniques
    medieval churche
    Chełmno Land
    Opis:
    Celem artykułu jest prezentacja wyników badań historyczno- architektonicznych średniowiecznego kościoła w Łobdowie, ukazujących jego historię budowlaną. Zabytek ten reprezentuje pod względem konstrukcji i układu funkcjonalno-przestrzennego typowy przykład wiejskich kościołów wznoszonych w granicach państwa zakonu krzyżackiego. Przedstawione wnioski dotyczą w szczególności techniki budowy konstrukcji murowanych ścian i drewnianych konstrukcji dachowych pod względem typologicznym i warsztatowym. Obecna kubatura budynku powstała w czterech głównych fazach przekształceń. W dwóch pierwszych, średniowiecznych, zbudowano najpierw wieżę, potem zaś korpus z zakrystią. W okresie nowożytnym oraz w wiekach XIX i XX podejmowano prace związane z naprawą i odbudową zniszczonych fragmentów. Uzyskana wiedza pozwoliła z jednej strony na weryfikację ustaleń, a z drugiej na wyartykułowanie nowych pytań badawczych związanych z wiejskim budownictwem sakralnym w państwie zakonu krzyżackiego.
    The aim of this paper is to present the results of historical and architectural research that focused on a medieval church located in Łobdów, showing its construction history. The monument, in terms of its structure and functional and spatial arrangement, represents a typical example of a rural church built within the state of the Teutonic Order. The presented conclusions relate in particular to the construction techniques of brick walls and wooden roof structures in terms of typology and workmanship. The current capacity of the building was created in four main stages of transformation. In the first two, dated to the Middle Ages, a tower was built first, then the main body with a sacristy. In the early modern period and in the nineteenth and twentieth centuries, damaged fragments were rebuilt. The knowledge obtained allowed, on the one hand, to verify the findings, and on the other, to form new research questions related to rural religious architecture in the state of the Teutonic Order.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 67; 86--100
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zamek w Kazimierzu Dolnym w świetle badań architektonicznych
    The castle in Kazimierz Dolny in the light of architectural studies
    Autorzy:
    Brykowska, Maria
    Wółkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927180.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    zamek
    zabytkowe ruiny
    Kazimierz Dolny
    badania architektoniczne
    konserwacja i adaptacja
    castle
    historic ruins
    architectural research
    monument protection and adaptation
    Opis:
    W artykule przedstawione zostały wnioski z badań architektonicznych wykonanych przez autorów w latach 2010-2013, w powiązaniu z badaniami historycznymi i z wynikami badań archeologicznych. Badania wykonano w Pracowni Rewaloryzacji Architektury „Nowy Zamek” w Warszawie w celu sformułowania wniosków konserwatorskich do projektu stałego zabezpieczenia ruin i zagospodarowania otoczenia. Uzyskane wyniki pozwoliły na przedstawienie w układzie chronologicznym faz budowy i użytkowania zamku od połowy XIV w. do czasów współczesnych. W takim ujęciu opracowane badania in situ oparte na źródłach archiwalnych nie były dotąd publikowane.
    The article presents conclusions from architectural research carried out by authors in the years 2010-2013 in conjunction with historical studies and results of archaeological research. The studies were conducted at the “Nowy Zamek” Architecture Revalorisation Studio in Warsaw in order to formulate conservation conclusions for the project of permanent protection of ruins and development of the surroundings. The obtained research results enabled to present phases of construction and functions of the castle from the mid-14th century to contemporary times, in a chronological order. Such in situ research based on archival sources and assuming the discussed perspective has not been published so far.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2018, 1; 7-47
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Więźba dachowa na ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu. Jej charakterystyka i znaczenie w kontekście historycznej sztuki ciesielskiej
    Roof structure at 49 Szewska Street in Wrocław: its characteristics and importance in the context of the history of the craft of carpentry
    Autorzy:
    Schaaf, Ulrich
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2146325.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania architektoniczne
    historia technik budownictwa
    więźba dachowa
    Wrocław
    średniowiecze
    architectural research
    history of construction techniques
    roof structures
    Middle Ages
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest więźba dachowa znajdująca się nad budynkiem na ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu. Celem podjętych badań architektonicznych była analiza obecnego zadaszenia, pochodzącego z połowy XIX wieku. Specyficzne rozwiązania konstrukcyjne zostały porównane z wiedzą zawartą w historycznych podręcznikach budowlanych. Znaczna część tej konstrukcji ma jednak widoczne ślady wtórnego użycia. Dzięki szczegółowej analizie wielkości budulca i sposobu jego obróbki, a także systemu ciesielskich znaków montażowych czy złącz ciesielskich wyodrębniono dwa wcześniejsze układy konstrukcyjne. Liczba zachowanych elementów pozwoliła na hipotetyczną rekonstrukcję obydwu więźb. Były to ustroje storczykowe o bardzo dużej rozpiętości wiązarów. Wykonane badania dendrochronologiczne dowiodły, że pochodzą one z lat siedemdziesiątych XIV wieku. Są to zatem jedne z nielicznych zachowanych elementów będących przykładami konstrukcji ciesielskich średniowiecznej architektury świeckiej Wrocławia.
    The subject of this study is the roof structure located over the building at 49 Szewska Street in Wrocław. The aim of the architectural research undertaken was an analysis of the present roof from the mid-nineteenth century. The specific structural solutions were compared with the knowledge contained in historical construction textbooks. However, a significant part of this structure bears visible traces of reuse. Thanks to the detailed analysis of the volume of the building material and the method of its trimming, and further the system of carpentry assembly marks or carpentry joints, two earlier structural systems were distinguished. The number of preserved elements made the hypothetical reconstruction of both roof structures possible. They were king strut systems with a very large span of trusses. The performed dendrochronological studies proved that they come from the 1470s. Therefore, they are one of the few preserved elements that are examples of the carpentry structures of medieval secular architecture in Wrocław.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 126--140
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwatorskie badania archeologiczne w PP Pracownie Konserwacji Zabytków
    Conservatory archaeological research in S.E. Monument Conservation Labs
    Autorzy:
    Gromnicki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218526.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania archeologiczno-architektoniczne
    konserwacja
    Pracownie Konserwacji Zabytków
    archeological research
    conservation
    Monument Conservation Labs
    Opis:
    Pracownie Archeologiczno-Konserwatorskie powołane zostały w ramach Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków w roku 1967 z zadaniem prowadzenia prac badawczych dla celów konserwatorskich, głównie we współpracy z przedstawicielami innych specjalności istniejących w ramach tej instytucji. W następnych latach nastąpił ich rozwój organizacyjny, wkrótce pracownie zatrudniały około stu archeologów. Był on połączony z rozwojem naukowym młodych zespołów pracowników, kierowanych i konsultowanych przez osoby o odpowiednim doświadczeniu badawczym. Owocowało to nie tylko wynikami badań terenowych, którymi objęto około 800 stanowisk archeologicznych w obszarach zainwestowania przemysłowego, regulacji wodnych i in. (zaś około 3000 ewidencją i wstępnym rozpoznaniem), w tym też zabytków architektury, lecz również sprawozdaniami naukowymi i innymi publikacjami, udziałem w konferencjach i kongresach archeologicznych. Po rozwiązaniu przedsiębiorstwa konserwatorskiego (w latach 90. XX w.) wielu archeologów, wykorzystując doświadczenie wyniesione z pracy w PKZ, znalazło miejsca pracy w instytucjach związanych z ochroną zabytków, naukowych lub prowadzi własne, autorskie pracownie badawczo-konserwatorskie.
    Archaeological Conservation Labs were established within the State Enterprise Monument Conservation Labs (PKZ) in 1967, in order to conduct research work for conservation purposes, primarily in collaboration with representatives of other specialities existing within the above mentioned institution. During the following years the organisation developed, and soon the labs employed about one hundred archaeologists. It was combined with the scientific development of teams of young employees, directed and consulted by people with suitable research experience. It started to pay off not only in results of field research which involved approximately 800 archaeological sites in areas of industrial interest, water regulations etc., (while about 3000 were registered and initially identified), including monuments of architecture, but also in scientific reports and other publications, participation in archaeological conferences and congresses. After the conservation enterprise had been dissolved (in the 1990s), many archaeologists used the experience acquired during their work for the PKZ to find employment in institutions connected with monument protection or science, or run their own research conservation labs.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2012, 31; 135-139
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palatium możnowładcze Piotra Włostowica? Rekonstrukcja najstarszej fazy budowli romańskiej w Sobótce-Górce na podstawie najnowszych wyników badań archeologiczno-architektonicznych
    Piotr Włostowics magnate Palatium? Reconstruction of the oldest phase of the Romanesque building in Sobótka-Górka, on the basis of the latest results of archeological and architectural research
    Autorzy:
    Stala, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217580.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania archeologiczno-architektoniczne
    kompleks zamkowy
    Sobótka-Górka
    archeological research
    architectural research
    castle complex
    Opis:
    W wyniku badań archeologiczno-architektonicznych kontynuowanych w roku 2008 w obrębie najstarszej części kompleksu zamkowego w Sobótce-Górce, będącego wedle utrwalonych w literaturze przedmiotu opinii reliktem kościoła prepozytury kanoników regularnych, uchwycono istotne sekwencje nawarstwień oraz relikty architektury, które w sposób diametralny zmienić powinny podejście do historii badanego obiektu, jak też jego pierwotnej funkcji. Badania, o których tu mowa, mają charakter ratowniczy i poprzedzający inwestycję obejmującą kompleksową modernizację zarówno zabytkowego obiektu zamkowego, jak również otaczającego go zespołu parkowego wraz z zabudową gospodarczą. Prowadzone są z przerwami od 2002 roku, a od 2007 roku w zespole dwuosobowym: A. Kadłuczka (kierownik badań) oraz autorka. Interpretacja przedstawionych w niniejszym artykule wyników daje podstawy do postawionej tezy o pierwotnym świeckim charakterze budowli romańskiej w Górce. Rozpoznane w trakcie badań rozmieszczenie pomieszczeń w obiekcie przypomina rozplanowaniem palatia wczesnopiastowskie, a zarejestrowane najstarsze poziomy użytkowe świadczące o dużym zagłębieniu pierwotnej podłogi (drewnianej) względem poziomu zewnętrznego są zastanawiające w przypadku budowli sakralnej, natomiast zrozumiałe w zastosowaniu do budowli świeckiej. Zasugerowana zmiana dotychczasowego datowania budowli romańskiej na wiek XII wynika z analiz detalu architektonicznego oraz wątku muratorskiego, a przypisanie własności Piotrowi Włostowicowi wydaje się być uzasadnione w świetle istniejących źródeł historycznych.
    As a result of archaeological and architectural research carried out in 2008 within the oldest part of the castle complex in Sobótka-Górka which, in the light of opinions presented in the literature of the subject, was a relic of a provostship church of Canons Regular, significant sequences of accumulations and relics of architecture were registered which should diametrically change the approach to the history of the examined object, as well as its original function. The research discussed here was of rescue character and preceded the enterprise involving complex modernisation of both the historic castle and the surrounding park complex with utility buildings. It has been conducted intermittently since 2002, and since 2007 by a two-member team: A. Kadłuczka (research manager) and the author of this article. Interpretation of the results presented in this article served as a basis for making a thesis concerning the originally lay character of the Romanesque building in Górka. The layout of rooms in the object, identified during research, resembles the layout of early - Piast palatia, and the registered oldest utility levels proving that the original (wooden) floor was sunk much lower than the outside level would be surprising in the case of a church building, though understandable when applied in a lay building. The suggested change of the previous dating of the Romanesque building to the 12th century resulted from analyses of architectural details and bricklaying bonds, and ascribing its ownership to Piotr Włostowic seems to be justified in the light of the existing historical sources.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2010, 27; 67-78
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budynek dawnego Towarzystwa Kasyno w Kwidzynie w świetle badań historyczno-architektonicznych
    The building of the former Casino Society in Kwidzyn in light of historical and architectural research
    Autorzy:
    Rzepczyński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841673.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    badania historyczno-architektoniczne
    kasyno
    kino
    Kwidzyn
    historical and architectural research
    casino building
    cinema
    Opis:
    Budynek dawnego Towarzystwa Kasyno, późniejszego kina „Filmbühne” i „Tęcza” należy do nielicznych przykładów dawnych lokali towarzyskich, jakie zachowały się w Kwidzynie. Do chwili przeprowadzenia badań historyczno-architektonicznych w 2019 zabytek w zasadzie nie był w pełni rozpoznany, zarówno w kwestiach historycznych czy funkcjonalnych, jak i przekształceń budowlanych. Przykładem niewystarczającej analizy źródłowej może być choćby niesprecyzowane datowanie jego budowy. Zatem głównym celem artykułu jest przedstawienie najnowszych wyników badań związanych z jego przekształceniami budowlanymi od momentu powstania w 1875, poprzez kluczowe przemiany użytkowo-architektoniczne z 1935 aż do lat sześćdziesiątych– siedemdziesiątych XX wieku, kiedy uzyskał ostateczną formę. Od kilkunastu lat zabytek jest nieużytkowany, a jego stan zachowania na skutek zaniedbań i błędnych decyzji poprzedniego właściciela jest katastrofalny. Obecnie obiekt został przejęty przez samorząd w celu przywrócenia dawnych funkcji towarzysko-kulturalnych oraz świetności, poprzez przeprowadzenie gruntownych prac restauratorsko-budowlanych.
    The building of the former Casino Society, later the “Filmbühne” and Tęcza cinema, is one of a few examples of old social venues that have survived in Kwidzyn. Until historical and architectural research was carried out in 2019, the monument was largely unexplored, neither in terms of historical and functional issues, nor in the view of construction transformations. One example of an insufficient source analysis may be the highly unspecific dating of its construction. Therefore, the main goal of the paper is to present the latest research results related to the construction transformations of the building from when it was built in 1875, through the key functional and architectural transformations in 1935, until the 1960sand 70s, when it obtained its final form. The monument has not been used for many years, and its condition is very poor due to negligence and questionable decisions of its previous owner. Currently, the facility has been taken over by the local government in order to restore its former social and cultural functions as well as its great splendor by carrying out thorough renovation and construction works.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 64; 144-160
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieniec w Twierdzy Wisłoujście z lat sześćdziesiątych XVI wieku, jego przekształcenia i uszkodzenie w wojnie w roku 1577 w świetle badań architektonicznych z lat 2020–2022
    Wreath from the Wisłoujście Fortress, dating from the 1560s, and Its transformation and damage in the war of 1577 in the light of architectural research from 2020–2022
    Autorzy:
    Samól, Piotr
    Hirsch, Robert
    Woźniakowski, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200989.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Twierdza Wisłoujście
    Gdańsk
    Wieniec
    basteja
    fortyfikacje
    badania architektoniczne
    historia wojen
    Wisłoujście Fortres
    ring fort
    bulwark
    fortifications
    architectural research
    war history
    Opis:
    Wieniec w twierdzy Wisłoujście, położony przy historycznym ujściu rzeki do Zatoki Gdańskiej, to unikatowy przykład strażnicy w formie samodzielnej bastei łączącej w sobie tradycje budownictwa średniowiecznego i nowożytnego. Powstała w latach 1562–1563 w miejscu wcześniejszego założenia (prawdopodobnie z ok. 1519) o nieustalonej formie. Przedmiotem artykułu jest rozpoznanie pierwotnej formy Wieńca z lat sześćdziesiątych XVI wieku i wskazanie zakresu jego modyfikacji związanych z pierwszą przebudową oraz odbudową po zniszczeniach z 1577. Podstawą artykułu są najnowsze badania architektoniczne autorów z lat 2020–2022, które pozwoliły sfalsyfikować ustalenia starszej literatury, przedstawić nowe ustalenia i wskazać zagadnienia, które będą w przyszłości wymagały weryfikacji w dalszych badaniach architektonicznych i archeologicznych w częściach obecnie niedostępnych.
    The Wreath in Wisłoujście Fortress, located at the historic mouth of the river into the Gulf of Gdańsk, is a unique example of a watchtower in the form of a standalone roundel combining the traditions of medieval and modern construction. It was built between 1562 and 1563 on the site of an earlier establishment (probably from around 1519) of an undetermined form. The subject of this article was to identify the original form of the Wreath of the 1560s and to indicate the extent of its modifications related to the first reconstruction and to the rebuilding after the destruction of 1577. The article is based on the authors’ most recent architectural research from 2020–2022, which has helped to rectify a number of the findings from the older literature, to present new findings and to identify issues that will require verification in further architectural and archaeological research in parts that are currently inaccessible.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 72; 62--79
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania architektoniczne domów pierzei zachodniej ulicy Kanoniczej
    ARCHITECTURAL INVESTIGATIONS IN HOUSES FORMING THE WEST FRONTAGE OF KANONICZA STREET, CRACOW
    Autorzy:
    Swaryczewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/539188.pdf
    Data publikacji:
    1972
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Kraków
    ul. Kanonicza
    ul. Kanonicza w Krakowie
    prace konserwatorskie przy ul. Kanoniczej
    badania architektoniczne przy ul. Kanoniczej
    rewaloryzacja ośrodków zabytkowych
    Opis:
    The architectural investigations of th a t setting were started in 1967. They form a valuable supplementation to historical knowledge acquired as a result of inquiries made in source materials th a t are being kept in archives. Where such kind of source material is not available or .inadequate architectural investigations must be considered to be the only source of historical knowledge. A thorough analysis not only enabled those carrying investigations to reconstruct the history of the separate houses, but it also revealed th e ir technical conditions forming an important factor in the furthe r course of designing work. To present results gained during investigations the author dealt in detail with data and findings which have been gathered from investigations carried out in the house numbered 19.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 1972, 1; 11-16
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia przekształceń wieńcowego dworu w Koźniewie Wielkim od XVIII do końca XX wieku w świetle badań architektonicznych
    History of the transformations of a log manor house in Koźniewo Wielkie between the eighteenth century and the end of the twentieth century in the light of architectural research
    Autorzy:
    Warchoł, Artur
    Zawałeń, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2146327.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Koźniewo Wielkie
    architektura drewniana
    badania architektoniczne
    architektura Mazowsza
    dwory barokowe
    wooden architecture
    architectural research
    architecture of Masovia
    Baroque manor houses
    Opis:
    Celem opracowania jest rekonstrukcja historii budowlanej i przekształceń drewnianego dworu w Koźniewie Wielkim na północnym Mazowszu, w oparciu o przeprowadzone w roku 2020 badania architektoniczne zabytku. W ich wyniku uzupełniono wiedzę o czasie budowy dworu i jego późniejszych przekształceniach oraz rozpoznano użyte techniki budowlane. W trakcie badań ustalono, że budynek dworu zbudowano około 1780 dla chorążego raciąskiego Antoniego Zielińskiego. Do chwili obecnej zachowana jest większość pierwotnej struktury budowlanej ścian, stropów i konstrukcji dachowej obiektu oraz jego charakterystyczna bryła nakryta wyniosłym dachem łamanym. W końcu XIX wieku dwór przebudowano dla warszawskiego kupca pochodzenia żydowskiego Dawida Buchwajtza. Wykonano wówczas facjaty w partii dachu oraz bogatą dekorację snycerską elewacji o stylistyce neobarokowej. Przeprowadzone badania dworu umożliwiły uzyskanie wielu cennych informacji o jednym z najciekawszych przykładów drewnianej, barokowej architektury dworskiej na Mazowszu.
    The objective of this paper is to present a reconstruction of the construction and transformation history of the manor house in Koźniewo Wielkie in northern Mazovia, based an architectural investigation of the building performed in 2020. As a result of this investigation, gaps in the knowledge about the period of the manor house’s construction and its later alterations were filled and the construction techniques used were identified. The investigation found that the manor house building was constructed around 1780 for Raciąż chorąży Antoni Zieliński. The majority of the original structure of the walls, ceilings and roof truss of the building survived, as did its distinctive massing, covered with an impressive combination roof. Towards the end of the nineteenth century, the manor house was remodeled for Warsaw-based trader of Jewish descent, Dawid Buchwajtz. This period saw the construction of dormers in the roof and of rich woodwork décor in the facade in the Baroque Revival style. The investigation of the manor allowed for the procurement of valuable information about one of the most interesting specimens of wooden Baroque manorial architecture in Mazovia.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 109--125
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konserwacja drewnianych struktur architektonicznych – nowe warunki, potrzeby i perspektywy
    Conservation of wooden architectural structures – new conditions, needs and perspectives
    Autorzy:
    Wieczorek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217520.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura drewniana
    budownictwo drewniane
    ciesielstwo
    badania architektoniczne
    materiały konserwatorskie
    dziedzictwo niematerialne
    wood architecture
    wood construction
    traditional carpentry
    architectural research
    conservation materials
    intangible heritage
    Opis:
    W artykule oceniono współczesne techniczne warunki wykonywania prac przy zabytkowych strukturach architektonicznych i przedstawiono możliwe sposoby przeciwdziałania negatywnym zjawiskom obecnym w dotychczasowej praktyce konserwatorskiej. Propozycje zmian elementów dzisiejszych procesów konserwatorskich dotyczą etapu przygotowywania założeń do programów konserwatorskich, wyboru materiałów konserwatorskich i budowlanych oraz narzędzi pracy. Są one odpowiedzią na zmienione warunki korzystania z budulca drewnianego i zwiększoną podaż współczesnych produktów przemysłowych wpływających na wygląd zabytku po konserwacji. Pożądana staje się zmiana sposobu traktowania zabytków drewnianych, które będąc nośnikami wartości historycznych i artystycznych, są także zabytkami techniki i dziełami kultury technicznej o zasługujących na odkrywanie głębokich wartościach naukowych, edukacyjnych i pozamaterialnych.
    The paper describes contemporary technical conditions related to conservation of heritage architectural structures. Possible approaches to counteracting negative tendencies in current conservation practice are discussed. Proposed changes relate to the different stages of a conservation programme – from concept development to selection of materials for conservation and building work and selection of tools and equipment. The proposals constitute a response to the way timber is used today and the widespread availability of contemporary massproduced building materials, which impact the appearance of the monument after conservation work is completed. There is a need to change the way heritage wooden buildings are perceived. They are much more than a medium for communicating historical and artistic values. They are also historical artefacts and masterpieces of technical culture, imbued with scientific, educational and intangible heritage values which deserve to be discovered a new.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2013, 36; 29-37
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposób prowadzenia badań archeologiczno-architektonicznych, a możliwości wykorzystania ich wyników w procesie projektowym na przykładzie byłego Szpitala im. Babińskiego we Wrocławiu.
    The method of conducting archaeological and architectural research, and the possibility of using their results in design process on the example of the former Babiński Regional Hospital in Wrocław.
    Autorzy:
    Kleszcz, J.
    Kmiecik, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390915.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    badania archeologiczno-architektoniczne
    wytyczne projektowe
    konserwator zabytków
    archaeological and architectural research
    design guidelines
    historic monuments conservator
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi omówienie zagadnienia trybu i sposobu prowadzenia badań archeologiczno-architektonicznych ze szczególnym uwzględnieniem możliwości prawnych oraz analizę skutków (pozytywnych i negatywnych) wyboru poszczególnych form na sposób, w jaki prowadzone są prace projektowe oraz możliwości ekspozycji odsłoniętych reliktów. Zagadnienia te zostaną omówione głównie na przykładzie prac prowadzonych od 2015 roku na obszarze byłego szpitala im. Babińskiego przy placu Jana Pawła II we Wrocławiu przez zespół badawczy pod kierunkiem dr inż. arch. Piotra Kmiecika oraz dr Roberta Szweda, przy współudziale dr Czesława Lasoty. Teren byłego Szpitala był zdecydowanie jednym z najciekawszych pod względem archeologiczno – architektonicznym we Wrocławiu, jednocześnie jednak również jednym z najbardziej skomplikowanych. Na stopień skomplikowania miało wpływ nie tyle nagromadzenie warstw kulturowych i spodziewanych odkryć, a samo położenie oraz nawarstwienie ciągłych przekształceń obszaru, skutkujące gęstą zabudową, a także nagromadzeniem czynnych magistrali sieciowych o znaczeniu tranzytowym, ukształtowaniem powiązań komunikacyjnych w obrębie rozległego obszaru i ukształtowaniem zieleni objętej ochroną prawną. Jednoczesne wystąpienie tylu czynników spowodowało niemożliwość oszacowania zakresu i wielkości prowadzonych prac przed ich rozpoczęciem, wymusiło elastyczność oraz konieczność zaaranżowania badań z uwzględnieniem udziału ekip budowlanych w ich trakcie. Poziom komplikacji wymuszał także pewne modyfikacje w trybie prowadzonych prac, co ukazuje konieczność weryfikacji podejścia do restrykcyjnego podziału, oraz ukazuje szereg możliwości, jakie daje ściślejsza współpraca na linii architekt-archeolog-urząd konserwatora zabytków-budowa.
    The paper discusses the issue of the mode and method of conducting archaeological and architectural research with particular emphasis on legal possibilities and analysis of potential effects (both: positive or negative) of the choice of individual forms on the way of carrying out the design works and the opportunity of displaying exposed relics. These issues will be discussed mainly on the example of excavations carried out since 2015 in the area of the former J. Babiński Regional Hospital at Jana Pawła II Square in Wrocław by a research team led by dr ing. arch. Piotr Kmiecik and dr Robert Szwed, with the participation of dr Czesław Lasota. The area of the former hospital was definitely one of the most interesting in terms of archeology and architecture in Wroclaw, but also one of the most complicated. The degree of complexity was influenced not so much by the accumulation of cultural layers and expected discoveries, but by the location and stratification of continuous historical transformations of the area, resulting in dense development, as well as in accumulation of active network buses of transit importance, which resulted in forming communication linkage within a vast area and the existence of urban greenery covered by legal protection. The simultaneous occurrence of many factors resulted in the inability to estimate scope and size of conducted works before their commencement, forced flexibility and the need of arranging excavations taking into account permanent participation of construction team during that time. The level of complexity also forced some modifications in the mode of research, which shows the need of verifying the approach towards restrictive division between different forms of architectural and archeological research and shows numbers of opportunities offered by closer cooperation between architect, archeologist, the office of monument conservation and the construction site.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 1; 169-175
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Średniowieczne konstrukcje ciesielskie południowego skrzydła zamku kapituły warmińskiej w Olsztynie. Przyczynek do historii zamku
    Medieval carpentry structures of the southern wing of the Warmia Chapter Castle in Olsztyn. Contribution to the history of the castle
    Autorzy:
    Skarżyńska-Wawrykiewicz, Magdalena
    Wawrykiewicz, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538693.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Prusy
    Warmia
    architektura gotycka
    zamek w Olsztynie
    badania architektoniczne
    ciesielstwo
    konstrukcja szkieletowa
    szachulec
    więźby dachowe
    Prussia
    gothic architecture
    Olsztyn castle
    architectural studies
    carpentry
    frame structure
    wattle and daub
    roof truss
    Opis:
    The article presents the results of an analysis carried out during the renovation of a roof of the southern wing of the Warmia Chapter in Olsztyn in the years 2013-2014. The renovation of the castle wing roof provided us with the possibility to freely access normally inaccessible places and an opportunity to analyse the form and rules of carpentry structures found in this part of the castle, that is, a roof truss and frame walls from around 1429, including the stock-taking of carpentry joints that are not visible after the structure assembly. Since it was impossible to carry out a conservation analysis of carpentry structures in isolation from the context they are situated in, the research conclusions often have a broader scope and concern the history of the entire southern wing. The example of the Olsztyn castle presented in the article shows a significant role of analyses of historical carpentry structures in chronological order and studies of architecture and construction monuments. Historical and architectural studies of historic carpentry structures, covering a typological analysis of the structure, along with an analysis of carpentry joints, assembly signs, traces of processing and other traces and distinguishing marks, e.g inscriptions, as well as comprehensive archival studies allow chronological breakdown of the sole carpentry structure and determination of relative chronology and stratification of the entire historic building, usually subject to conversions and reconstructions over centuries. As we can see on an example of the discussed monument, studies of historical carpentry structures can often contribute to targeting architectural studies of the entire object, representing a point of departure for stratification of the entire building in many cases. Researchers have not paid much attention to wooden structures of the Olsztyn Castle. As we can speculate, a frame structure of the southern wing yard wall with a secondary masonry work could have been beyond the awareness of castle users and researchers. The level of complexity of frame structures of walls erected along with mezzanine floors and a structure of roof truss attests to the fact that the wooden structure of the granary was erected one of the highly qualified carpentry workshops, established and functioning in the Teutonic Knights state in Prussia in the 14th and 15th centuries under the influence of settlers coming from the West. Broader studies of the typology of medieval frame structures on the territory of former Prussia, especially those applied in secular construction, are seriously hindered due to the low number of preserved fachwerk walls to our times. Therefore, we should all the more indicate the need for preparing detailed documentations and analysing all relics of ancient frame structures, even those – or perhaps especially those – hidden behind subsequent masonry work, which was attempted at demonstrating on the basis of an analysis of medieval carpentry structures of a former granary in the southern wing of the Olsztyn fortress. It is not for the first time that it turns out how important the performance of scientific research during the construction investments carried out in an architecture monument is for its preservation. Not only does it allow us to become familiar with its structural transformations and supplement previous knowledge, but also to verify previous findings. Such simultaneous continuation of scientific research can often influence the construction process itself, allowing potential corrections of initial investment assumptions for the benefit of the monument’s value. As regards the roof of the southern wing of the Olsztyn Castle, the research influenced, among others, the scope and method of conducting carpentry works and the type of reconstructed roof covering. No pre-investment architectural studies carried out at an object that is continuously used cannot contribute to the collection of such a large amount of information about a given monument, as regular, careful supervision exercised by persons with appropriate qualifications, carried out during renovation works.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2015, 2; 65-92
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce. Głos w dyskusji o roli skansenów w ochronie zabytków architektury drewnianej
    The importance of open-air museums in terms of protection architectural monuments. A study based on the idea of transferring certain farm buildings to Olęderski Park Etnograficzny (Haulander Ethnographic Park) in Wielka Nieszawka
    Autorzy:
    Prarat, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/538761.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Olęderski Park Etnograficzny
    Wielka Nieszawka
    architektura drewniana
    architektura chłopska
    muzeum na wolnym powietrzu
    skansen
    park etnograficzny
    ochrona zabytków architektury
    translokacja
    badania architektoniczne
    osadnictwo olęderskie
    zagroda olęderska
    zagroda podcieniowa
    krajobraz kulturowy
    Opis:
    This paper is devoted to the issue of wooden architecture protection in so called open-air museum. Unique form of certain buildings is closely related to their educational and expositional functions. In the museums attempts are frequently made to reconstruct the whole village cultural landscape in a given period of time. This aspect is often more important than the building history or the original materials maintenance. What is more, the conditions of rural architecture are worsening all the time. These factors contribute to the phenomenon of making copies of the buildings. The ideas of this kind are nowadays widely applied by a number of museums. The issue of creating a new museum as well as the attempts made to maintain original monuments has been analyzed on the examples of six conservation projects of the buildings earmarked to be transferred to Olęderski Park Etnograficzny (Haulander Ethnographic Park) in Wielka Nieszawka. These buildings are very much unique in terms of construction as well as spatial design. They were adjusted to the terrain conditions of the Vistula plains exposed to floods. This manner of building was typical of the Haulander colonization. Most of the most valuable buildings come from the 18th century. They will be removed and transferred to the reconstructed cultural landscape dated back to the beginning of the 20th century. Detailed architectural research enabled to establish the chronological boarders of the whole project. The most important features of the buildings were revealed through the analysis of the building materials, reconstruction and the final conceptual project. Three farm buildings will be inserted in the historical village landscape. These are: the one that includes staff rooms, cash desk and the exhibition dedicated to Protestantism; the one that shows impoverished single-building farm typical of the 18th century and the wealthy one that consists of arcade house, workers house, granary and the barn. The latter is to present the prosperous farm typical of the beginning of the 20th century. What is significant, the possibilities of reconstruction have been taken into consideration while preparing the area. That means the maintenance of the original substance (often in deteriorating conditions) was the most important in the project while the restoration work was limited. Translated by Karolina Pszczółkowska
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2013, 1-4; 233-261
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekształcenia dawnej cerkwi greckokatolickiej w Hannie w świetle badań architektonicznych i dendrochronologicznych
    Transformation of the Former Greek Catholic Church in Hanna: Architectural and Dendrochronological Studies
    Autorzy:
    Warchoł, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2104869.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła
    w Hannie
    cerkiew greckokatolicka
    badania architektoniczne
    badania
    dendrochronologiczne
    architektura drewniana
    Keywords: Saints Peter and Paul the Apostles Church in Hanna
    Greek Catholic church
    architectural research
    dendrochronological
    studies
    wooden architecture
    Opis:
    Celem opracowania jest przedstawienie wyników przeprowadzonych w 2018 r. badań architektonicznych kościoła pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Hannie, dawnej cerkwi greckokatolickiej. Z uwagi na brak jednoznacznie określonej chronologii świątyni, głównym celem badań było dokonanie rozwarstwienia chronologicznego poszczególnych części zabytku oraz jednoznaczne określenie czasu ich wzniesienia i zakresu ewentualnych przekształceń. W tym celu analizę architektoniczną obiektu uzupełniono o badania dendrochronologiczne drewna konstrukcji ścian i dachów, dające możliwość precyzyjnego określenia daty ścięcia drzew, z których zostały wzniesione poszczególne części cerkwi. W wyniku przeprowadzonych badań i analiz ustalono, że świątynia wznoszona była w kilku fazach budowlanych od XVIII do XX stulecia. Pierwsza struktura cerkwi hanieńskiej wzniesiona została w latach 1739-1740, kolejne przekształcenia nastąpiły w 1747 r., kiedy dostawiono drewnianą kaplicę, oraz w latach 1764-1765, gdy cerkiew powiększono o część zachodnią mieszczącą babiniec wraz z przedsionkiem oraz nadbudowano z celu wyrównania korony zrębu ścian nowych i starych części. Cerkiew uzyskała wtedy kształt zbliżony do obecnego. W XIX w. dokonywano jedynie niezbędnych remontów, szczególnie w zakresie wieżyczek i przekrycia dachów i ścian, oraz przekształcano dobudówki przy sanktuarium, które ostateczną formę uzyskały dopiero w 1. połowie XX wieku.
    The purpose of the study is to report the results of architectural research conducted in 2018 in Saints Peter and Paul the Apostles Church in Hanna, a former Greek Catholic temple. Since a clear chronology of the temple is missing, the main purpose of the studies was to perform chronological stratification of the individual sections of the historic monument and to clearly date the erection of the temple and determine the scope of its transformations. For this purpose, the architectural analysis of the site was supplemented with dendrochronological studies of the wooden wall and roof structures with a view to precisely determining the time of sourcing the trees used for the construction of particular sections of the church. The performed studies and analysis showed that the temple had been erected over several construction phases from the 18th through the 20th century. The first structure of the Hanna church was built in the years 1739-1740; subsequent additions and transformations occurred in 1747 (a wooden chapel was added) and in the years 1764-1765 when the church was enlarged by the western part housing the women’s section and the vestibule; it was also extended upwards to level the top of the wall framework of the new and old parts. At that time, the church was given its present-day shape. In the 19th century, only necessary renovations were carried out, especially in the turrets, roofs and walls. Also, the annexes to the sanctuary were transformed, however, its current shape goes back to no earlier than the early 20th century.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2020, 1; 79-104
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Program and results of research at the customs chamber in Dukla
    Program i wyniki prac badawczych przy komorze celnej w Dukli
    Autorzy:
    Gransicki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/107200.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
    Tematy:
    archaeological and architectural research
    reconstruction of historical objects
    revalorization of the old town
    badania archeologiczno-architektoniczne
    rekonstrukcja zabytków
    rewaloryzacja starego miasta
    Opis:
    In this article the background and reasons for archeological and architectural research on a site of historical customs chamber ruins in city of Dukla were described. Discovered elements of centuries-old construction and conclusions based on their analyses were shown, as well as approached reconstructions of building’s overlook in three different periods of its functioning. The importance of revitalization of historical buildings for the future of the city was empowered in the summary.
    W niniejszym artykule opisano kulisy i powody przeprowadzenia badań archeologicznych i architektonicznych w obrębie ruin historycznej izby celnej w Dukli. Przedstawiono odkryte elementy wielowiekowej budowli i wnioski jakie nasuwają się z ich analizy oraz próbę rekonstrukcji wyglądu budynku z trzech okresów jego funkcjonowania. W podsumowaniu podkreślono wagę rewaloryzacji zabytkowej zabudowy dla przyszłości miasta.
    Źródło:
    Topiarius. Studia krajobrazowe; 2017, 5; 11-26
    2449-9595
    2543-926X
    Pojawia się w:
    Topiarius. Studia krajobrazowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How should we analyse historical works of architecture, urban planning, garden design, etc. An original methodology proposal for planning conservation, adaptation and promotion, as well as academic teaching
    Jak powinniśmy analizować historyczne obiekty architektury, urbanistyki, sztuki ogrodowej itp. Autorska propozycja metodyki na potrzeby planowania ochrony i adaptacji zabytków oraz dydaktyki akademickiej
    Autorzy:
    Kwaśniewski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312719.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    methodology
    historic architecture research
    historic structure report
    analysing heritage value
    architecture education
    metodologia
    raport
    badania historyczno-architektoniczne
    analiza wartości zabytkowych
    edukacja architektoniczna
    Opis:
    This paper presents an original methodology of analysing the heritage value of historical buildings, which can be useful both for structures, as well as urban, garden and landscape layouts. The methodology is based on treating analysis as a study of cause-and-effect chains: direct dependencies between a heritage site’s matter, its values and their postulated conservation. The proposed method of heritage site value analysis covers three stages of reasoning: collecting resources and determinants – their assessment based on objectivised criteria – formulating conclusions that solely communicate the necessity, feasibility and potential procedures to be applied to the monument to conserve its values and expose its features. The author presents a method that allows for accounting for all environmental aspects that are essential in planning the conservation and adaptive reuse of heritage sites and presents the suitability of the method in the academic education of future architects, urbanists and planners.
    W artykule przedstawiono autorską metodykę sporządzania analizy wartości zabytkowych budowli historycznej, użyteczną zarówno w odniesieniu do obiektów architektury, jak i założeń urbanistycznych, ogrodowych, krajobrazowych. Istotą tej metodyki jest traktowanie analizy jako badania związków przyczynowo-skutkowych: bezpośrednich zależności między materią zabytku, jego wartościami i postulowaną ochroną tych wartości. Proponowany sposób analizowania zabytku pod kątem jego wartości obejmuje trzy etapy postępowania: zgromadzenie zasobów i uwarunkowań – ich ocenę w oparciu o przyjęte zobiektywizowane kryteria – formułowanie wniosków mówiących wyłącznie o konieczności, zasadności, możliwości postępowania z zabytkiem w celu chronienia jego wartości i eksponowania walorów. Autor zaprezentował sposób objęcia analizą wszystkich aspektów środowiskowych istotnych w planowaniu ochrony i adaptacji obiektów zabytkowych oraz omówił przydatność tej metody w edukacji akademickiej przyszłych architektów, urbanistów i planistów.
    Źródło:
    Architectus; 2023, 1 (73); 105--112
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kasztel w Murowanej Goślinie. Odkrycie nieznanego dworu obronnego
    A castellum in Murowana Goślina. Discovery of an unknown fortified manor house
    Autorzy:
    Borwiński, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535898.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    Murowana Goślina
    kasztel w Murowanej Goślinie
    pałac w Murowanej Goślinie
    badania architektoniczne w Murowanej Goślinie
    dwór obronny w Murowanej Goślinie
    castellum in Murowana Goślina
    palace in Murowana Goślina
    architectural research in Murowana Goślina
    fortified manor in Murowana Goślina
    Opis:
    In 2004 L. Kajzer wrote a remark that rightly identifies the scope of interest of architecture researchers: “Castles erected by rulers, secular aristocracy and clergy, are not only the largest residential and defensive seats... The medieval Poland’s architectural landscape was not limited to residences of great oligarchs and peasant cottages... Not only massive fortified residences or castles with a purely military character were erected, but also smaller residential complexes, whose fortification was an element required by conventions of the time... Therefore, our range of knowledge about smaller residences, that is, various types of manors and fortifications is worse... they were more exposed to complete damage and disregard.” An ancient, huge fortified manor in Murowana Goślina – this is what it should be called like – has been raised from the depths of negligence, owing to current studies. An original manor building was erected on a more complicated and richer plan than the surviving palace. The existing cellar in a south-western corner was originally a surface part of the corner extension. Similar remains of walls under the ground were found in south-eastern and south-western corners. They constitute lower fragments of the remaining corner extensions. Therefore, this was a building erected on a rectangular floor plan, with an avant-corps in the middle of a western façade and with corner extensions. During architectural studies carried out in 2013 breakthrough discoveries were made, which allow formulating farreaching conclusions that trigger new research findings. A relic of a wall in Gothic style, discovered in the cellar, justifies the hypothesis of the existence in Middle Ages of a town owner’s residence made of stone, with a probably defensive character, in place of the current palace. Perhaps it was a tower building. The structure of a discovered early modern building (forms and materials used) allowed researchers to classify it as a stone manor with corner extensions. Therefore, it is a castellum. Due to its evidently defensive character, the former local tradition applied a customary name of a castle, which is wrong from the scientific point of view. Castles have yards, while castellums do not. Therefore, by relying only on written sources historians must have been wrong while using the name “castle.” Thorough reconstructions carried out in the 19th century transformed the original castellum to such an extent that they cleared the tracks of the old fortification. Therefore, the building has been recorded in historiography as a palace built in 1841. As a result of the latest studies, it has been proved it was not so. The walls of a defensive manor house from the 16th or the first half of the 17th century, covered by new costumes of particular styles, reach much higher than today’s surface.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2015, 2; 133-142
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania mineralogiczne historycznych nawarstwień wybranych obszarów Krakowa jako podstawa rekonstrukcji przeszłości
    Mineralogical study of historical deposits of selected areas of Kraków as the base of reconstruction of the past
    Autorzy:
    Pawlikowski, M.
    Such, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183598.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    badania mineralogiczne
    osady antropogeniczne
    obiekty architektoniczne
    Kraków
    mineralogical investigations
    anthropogenic sediments
    architectonic objects
    Opis:
    Badania osadów znajdujących się w różnych częściach miasta dostarczają szeregu nowych i interesujących informacji. Zwłaszcza przydatne okazują się w tym względzie metody mineralogiczno--petrograficzne, za pomocą których można stwierdzić, z jakich składników osady te są zbudowane. Można także ustalić charakterystykę zabytków, na które natrafia się w tych warstwach. Badania mineralogiczne osadów antropogenicznych były prowadzone z wykorzystaniem optycznego mikroskopu polaryzacyjnego. Badania skoncentrowano na profilach osadów, w rejonie centrum miasta, reprezentujących antropogeniczne osady zawierające mikrozabytki funkcjonujących warsztatów metalurgicznych (ul. Krupnicza), tynki, cegły oraz fragmenty ceramiki średniowiecznej (Rynek Główny miasta Krakowa), jak również osady powstałe wokół klasztoru Reformatów. Przedstawione badania dokumentują przydatność analiz mineralogicznych w rekonstrukcji historycznych zjawisk, jak również do praktycznych zastosowań, odnoszących się do zachowania i odbudowy obiektów architektonicznych.
    Mineralogical investigations of sediments from different parts of town provide many new and interesting information. Mineralogical-petrographical methods, which are used to determine both elements building sediments and characteristic of relics that can be found in those sediments, are very important in those investigations. A mineralogical investigation of anthropogenic sediments was performed using a polarizing light microscope. The investigations were focused on profiles representing sediments containing relics of the functioning metallurgical workshop (Krupnicza 7 St.), plasters, bricks and pottery representing the XIV and XVIII centuries (Main Market Square of Kraków), as well as on anthropogenic sediments surrounding the foundation of Reformaci Monastery, located at the centre of town. The performed investigation proved usefulness of mineralogical research for reconstruction of historical phenomenon as well as for practical works concerning preservation and reconstruction of architectonic objects.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 1; 77-87
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań architektonicznych piwnic kamienicy przy ulicy Ruskiej 32/33 we Wrocławiu
    Results of architectural research of the basement in the tenement house located at 32/33 Ruska Street in Wrocław
    Autorzy:
    Kleszcz, Justyna
    Kmiecik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171899.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Wrocław
    ulica Ruska
    badania
    archeologiczno-architektoniczne
    kamienica
    Ruska Street
    archaeological and
    architectural research
    tenement house
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę analizy przekształceń, jakie miały miejsce na przestrzeni wieków w sposobie kształtowania zabudowy kwartałowej w obszarze poszerzenia zakresu lokacyjnego Wrocławia. Przyczynkiem do podjęcia niniejszej analizy były wyprzedzające badania architektoniczne, przeprowadzone w obrębie piwnic przy ulicy Ruskiej 32/33, co wraz z bogatym źródłem ikonograficznym stanowi uzupełnienie i poszerzenie stanu wiedzy nad architekturą i urbanistyką tej części miasta od czasów średniowiecznych. Istotnym elementem pracy jest stworzenie katalogu zapraw budowlanych zastosowanych w obiekcie ze względu na możliwość jednoznacznego datowania, co stanowi istotne ułatwienie dla przyszłych badań na tym obszarze. Wyniki badań potwierdziły również, że aktualna zabudowa zajmuje dwie sąsiednie parcele średniowieczne.
    This paper presents an analysis of transformations that have taken place over the centuries in the manner of development of the block buildings in the area of the extension of the city limits of Wrocław. The reason behind this analysis was advance architectural research, which took place in the basement of the tenement house of 32/33 Ruska Street, which, together with rich iconographic sources, complements and extends the state of knowledge on architecture and urban planning of this part of the city since the Middle Ages. An important element of the work is cataloguing of building mortars used in the building due to the possibility of unambiguous dating, which is a significant facilitation for future research in the area. The results of the research also confirmed that the current buildings occupy two adjacent medieval plots.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 71; 151--167
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potrzeby i oczekiwania osob niepelnosprawnych w odniesieniu do rekreacyjnego zagospodarowania lasu
    Preferences and expectations of the disabled with regard to recreational forest management
    Autorzy:
    Woznicka, M
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/881387.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
    Tematy:
    lesnictwo
    lasy
    zagospodarowanie lasu
    zagospodarowanie rekreacyjne
    dostepnosc
    osoby niepelnosprawne
    turystyka
    preferencje uzytkownikow
    badania ankietowe
    bariery architektoniczne
    infrastruktura rekreacyjna
    Opis:
    Rehabilitacja osób niepełnosprawnych ma na celu przywrócenie oraz utrzymanie możliwie wysokiej sprawności fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej. Jednym z elementów rehabilitacji jest turystyka i rekreacja, które wymagają odpowiedniego przygotowania i udostępnienia obiektów, zarówno budynków jak i środowiska, tak by nie stwarzały one barier psychicznych i architektonicznych w przemieszczaniu się i komforcie wypoczynku osób niepełnosprawnych. Lasy są szczególnie atrakcyjnymi terenami dla rekreacji, a zgodnie z Ustawą o lasach z dnia 28 września 1991 r. obszary te powinny być dostępne dla całego społeczeństwa, w tym również dla osób niepełnosprawnych. W celu określenia barier powodujących utrudnienia lub wręcz uniemożliwiających w pełni korzystanie z walorów środowiska leśnego przez osoby niepełnosprawne, przeprowadzono wśród osób poruszających się na wózkach inwalidzkich badania ankietowe. Respondenci m.in. ocenili urządzenia rekreacyjnego wyposażenia lasów miejskich Warszawy pod kątem przystosowania do rekreacji osób niepełnosprawnych. Wyniki tych badań wskazują, że o dostępności lasu dla osób na wózkach inwalidzkich decydują głównie parametry charakteryzujące elementy liniowe rekreacyjnego zagospodarowania. Natomiast, niedostosowanie urządzeń rekreacyjnego wyposażenia lasu do potrzeb osób niepełnosprawnych w małym stopniu wpływa na komfort wypoczynku tej grupy. Ankietowani ocenili, że na terenie lasów warszawskich brak jest dostępnych sanitariatów. Również schody, kładki i pomosty nie uwzględniają wymagań osób niepełnosprawnych. Za najlepiej przystosowane uznano tablice informacyjne oraz kosze na śmieci. Istniejący stan rzeczy należy w krótkim czasie poprawić. Projektując i wykonując urządzenia rekreacyjnego wyposażenia lasu należy uwzględnić m.in. specyficzne dane antropometryczne osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.
    Rehabilitation of the disabled aims at re-achieving the maximum possible physical, psychological, social and occupational activity of a given group. One of rehabilitation elements includes tourism and recreation. However, appropriate preparation, availability of tourist places and suitable environment which does not create psychological and architectural barriers is necessary. Forests constitute a particular attractive place for recreation, according to the Act on forests dated 28th September of 1991 as amended. These places are available for the whole society including the disabled. The surveys among the disabled on wheelchairs have been made to specify the barriers causing obstacles or completely disabling using the environment by the disabled. The respondents evaluated among others the suitability of recreational equipment of municipal forests in Warsaw. For 98% of the surveyors the least suitable equipment involved stairs, foot – bridges and bridges (88%). The best suitable were, in turn, evaluated to be information boards and wastepaper baskets. The respondents drew attention to the fact that when designing and building recreational equipment of a forest it is necessary to consider the differences in anthropometric data as well as the possibilities to move between the disabled and healthy people.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2008, 10, 3[19]; 172-178
    1509-1414
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-61 z 61

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies