Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "antyk" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 44
Tytuł:
Muzeum. Historia światowa: Krzysztofa Pomiana opowieść o świecie ludzi i przedmiotów (1)
Autorzy:
de Rosset, Tomasz F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27723756.pdf
Data publikacji:
2023-08-30
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
muzeum
muzealnictwo
skarbiec
kolekcja
sztuka
antyk
historia naturalna
Opis:
Wiosną tego roku w gdańskim wydawnictwie słowo/obraz terytoria ukazał się pierwszy tom książki Krzysztofa Pomiana Muzeum. Historia światowa. Jest to inauguracja polskiej edycji monumentalnego trzytomowego dzieła opublikowanego przez Éditions Gallimard w Paryżu, pierwszego opracowania powszechnej historii muzeum. To więcej niż książka, to pomnik! (Plus qu’un livre, un monument!) – napisał Fabien Simode w miesięczniku „l’OEil” (marzec 2021). Dziś tak szeroko zakrojone prace historyczne istotnie nie są częste, być może z obawy autorów przed postmodernistyczną metanarracją. W tym wypadku pod względem chronologicznym, geograficznym, a także problemowym ma ona charakter całościowej syntezy. Omawiany tu tom Od skarbca do muzeum, oddany właśnie do rąk polskiego czytelnika, dotyczy procesu krystalizacji europejskiego kolekcjonerstwa i będących jego konsekwencją pierwszych muzeów, głównie włoskich i kilku północnych, od Muzeum Kapitolińskiego w Rzymie (1471) po British Museum w Londynie (1753). W przygotowaniu są już jednak następne tomy. Drugi z tytułem L’ancrage européen, 1789–1850 omawia historię budowania się muzeum jako trwałego i ważnego elementu kultury europejskiej, bliskiego instytucjom, które znamy obecnie – historię tę rozpoczyna rewolucyjny Luwr (1793), a składa się na nią większość najgłośniejszych dziś muzeów Europy Zachodniej. Tom trzeci wreszcie, A la conquête du monde, 1850–2020, jest najobszerniejszy tak pod względem zakresu chronologicznego i terytorialnego, jak i omawianych w jego ramach instytucji i ich działalności. Rozważania autora obejmują tu ekspansję muzeum na Europę Środkową wraz z Rosją, a potem na resztę świata, Azję, Afrykę, obie Ameryki, w tym głównie obszary powiązane z Zachodem więzami kolonialnymi, a także osobno ujęte Stany Zjednoczone, gdzie uformowało się dominujące w dzisiejszym świecie centrum muzealne. W tym momencie tytuł książki – historia światowa – staje się niejako pełny, a odnosi się on tu i do lat międzywojennych w świecie demokratycznym oraz totalitarnym, i II wojny światowej, i długiej epoki współczesności.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 86-91
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Onomastykon o proweniencji antycznej (grecko-rzymskiej) w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego
Onomasticon of ancient (Graeco-Roman) pedigree in Marek Krajewski’s crime novels
Autorzy:
Puda-Blokesz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166340.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
antyk grecko-rzymski
powieść kryminalna
Marek Krajewski
proper name
Graeco-Roman antiquity
crime novel
Opis:
Nazwy własne wywodzące się z kręgu starożytnej tradycji grecko-rzymskiej, z greki i łaciny, ze względów kulturowo-tożsamościowych stanowią bardzo istotny składnik współczesnego onomastykonu języka polskiego. Onimy te przynależą głównie do takich odmian polszczyzny, jak naukowa i literacka/książkowa, głównie w ich postaci pisanej. W onomastyce uznaje się je za nośniki pamięci kulturowej w skali globalnej (makro) i określa się je nazwami topicznymi. Owo onomastyczne dziedzictwo może również stanowić istotny składnik współczesnej kultury popularnej, której wytworem jest także powieść kryminalna, adresowana do masowego odbiorcy. Celem niniejszego oglądu, mającego charakter rozpoznania jakościowego, a nie ilościowego (statystycznego), jest próba przedstawienia, uporządkowania, klasyfikacji i opisu obecnych w siedmiu kryminałach Marka Krajewskiego językowo-literackich sposobów onimicznego odsyłania odbiorcy do kultury antycznej, ze zwróceniem uwagi na ich aspekt funkcjonalny i onimiczny status. Prezentowane badania należy włączyć w obszar onomastyki kulturowej oraz onomastyki literackiej, a także innych działów lingwistyki, takich jak leksykologia i frazeologia/frazematyka. W ekscerpowanych powieściach można znaleźć: (a) onimy o antycznej proweniencji używane w prymarnym odniesieniu, w celu identyfikacji i dyferencjacji desygnatów kojarzonych z kulturą antyku klasycznego (np. nazwy osobowe twórców i filozofów antycznych); (b) nazwy własne, których podstawą stały się wywodzące się z języków klasycznych i z antyku onimy lub formy apelatywne; (c) eponimizmy antyczne, czyli nazwy pospolite, u których podstaw leżą antyczne nomina propria; w tym również apelatywne formy derywowane pochodzące od greckich bądź łacińskich onimów; a także (d) frazeologizmy eponimiczne zawierające w swym składzie bądź onimy o proweniencji antycznej, bądź powstałe od nich formy apelatywne czy derywowane. Poddana oglądowi materia językowa jest świadectwem wpływów antyku klasycznego na polszczyznę, której jakość jest wyraźnym odbiciem wielokulturowości i intertekstualności. Jednocześnie pokazuje wciąż trwającą recepcję antyku w kulturze polskiej, tutaj popularnej.
Proper names derived from the nexus of the ancient Graeco-Roman tradition, namely of Greek andLatin languages, are due to cultural and identity-related reasons a vital component of the contemporaryPolish language namespace. These onyms mostly belong to such varieties of Polish as academic,literary/bookish, and are mostly written. In onomastics they are considered transmitters of moderndaypopular culture among whose products features the crime novel aimed at the mass reader. Thepresent exploration or first approximation, with its qualitative rather thsn quantitative (statistical)character, sets out to try to present, arrange, classify, and describe the ways in which a recipient isonymically referred to the cultures of antiquity within Marek Krajewski’s eight crime stories, payingparticular attention to their functional aspect and onymic status. The research should form partof cultural onomastics and literary onomastics as well as other linguistic disciplines such as lexicologyand phraseology/phrasematics. The excerpts of the novels contain: (a) onyms of ancient originused in their primary sense to identify and differentiate the referents associated with the culture ofclassical antiquity (e.g. the personal names of the men of culture of Antiquity and of philosophy);(b) proper names based on onyms or appellatives deriving from classical languages and antiquity;(c) ancient eponymisms, or common names taken at their root from ancient nomina propria, appellativederivatives stemming from Greek or Latin onyms among them; and (d) eponymous phrasemesincorporating either onyms of ancient pedigree or the appellatives and derivatives they gave rise to.The linguistic tapestry thus reviewed is a testimony to antiquity’s impact on Polish, whose facetsclearly reflects its multicultural and intertextual nature. At the same time, it displays how antiquityis received in Polish culture as an ongoing process but here of the popular sort.
Źródło:
Onomastica; 2022, 66; 233-247
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska bibliografia antyku chrześcijańskiego 2021
Autorzy:
Stawiszyński, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158096.pdf
Data publikacji:
2022-06-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
bibliografia
patrologia
Polska
antyk chrześcijański
bibliography
patrology
Polska
Christian antiquity
Źródło:
Vox Patrum; 2022, 82; 381-402
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Civilisation and its environmental consequences
Autorzy:
Sulimov, Stanislav I.
Chernigovskikh, Igor V.
Cherenkov, Roman A.
Chernykh, Vladimir D.
Vasiliev, Boris V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2175214.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
environment
civilisation
antiquity
nomads
ecosystem
środowisko
cywilizacja
antyk
koczownicy
ekosystem
Opis:
This work is devoted to examining civilisation’s environmental consequences and the military confrontation between civilised and barbaric societies. The authors examine antique and ancient Chinese ideas about the phenomenon of barbarism, and also highlight common cultural features inherent in the Germans and Celts and opposed to Rome, and the Far Eastern nomads who were adjacent to imperial China. Moreover, the authors seek to analyse the substantial effects of civilisation on the environment and ecosystem. Having analysed the military potential of civilised societies, the authors come to the conclusion that the victory of barbarism is possible only in the case of civilisation internal collapse. The article outlines other important aspects, including the relationships between civilisation and war and between civilisation and the environment. It concludes with a discussion about rethinking and restructuring some of our perspectives on civilisation.
Źródło:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology; 2021, 26, 1-2; 31--40
2084-4506
Pojawia się w:
Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid’s Roma antiqua in its full glory
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17897050.pdf
Data publikacji:
2021-02-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Włochy
Italia
antyczny Rzym Norwida
Roma antiqua
antyk romantyków
romanitas
Italy
Norwid’s ancient Rome
Romantic antiquity
Opis:
Magdalena Karamucka’s book Antyczny Rzym Norwida [Norwid’s Ancient Rome] is the first monographic study of the problem addressed in the title. Ancient Rome is presented in this valuable study from different perspectives: as a geographical, historical and cultural reality and as a literary topos. The starting point for the discussion is a chapter devoted to a Roman episode of Norwid’s biography and his Roman readings. Another subject of analysis are the poet’s political, religious and historiosophical reflections about Rome and his remarks on literature, art and Roman theatre. The main, comparative part is devoted to a meticulous analysis of reminiscences, quotations (paraphrases), titles, etc. taken from works of Roman authors (including Catullus, Horace, Juvenal, Ovid, Virgil), Norwid’s translational work and his Roman correspondence. However, Norwid’s Roma antiqua presented in the monograph is not frozen in a dead form. The author shows in an interesting and convincing way how this romanitas becomes a starting (or reference) point for the author of Quidam in his reflections on almost all aspects of his contemporary times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37 English Version; 227-247
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid’s literary “Etruscan” works
Norwidowskie „etruski” literackie
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17882183.pdf
Data publikacji:
2020-05-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Etruscans
Etruscan art
Romanticism
Antiquity
Stanisław Kostka Potocki
Wilanów
Etruskowie
sztuka etruska
romantyzm
antyk
Opis:
Norwid’s stay in Florence – the capital of the former Etruria – in the 1840s coincided with the height of European interest in Etruscan culture. In Italy, there were numerous Etruscan museums, mainly private ones, with magnificent collections from excavations. In Europe (Italy, France, Germany and Great Britain) a lot of interesting and usually richly illustrated publications on the Etruscans were published. Norwid could have become familiar with a good selection of these works at the University Library in Berlin, and also in Italy itself. It seems, however, that his Etruscan passion was born in Poland, in the paint shop of Aleksander Kokular. In the Warsaw years, the poet must have visited the magnificent Gallery of Antiquity in Wilanów (where his teacher – Kokular, produced various paintings) and as a “student” of fine arts he had to know the pioneer work (and collections) of S.K. Potocki O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, three chapters of the book were devoted to Etruscan art. Not without significance were Norwid’s contacts (domestic and Parisian) with the “Etruscan” collectors: the Potocki, Czartoryski and Działyński families. The Etruscans left their mark both in the notebooks and in the works of the author of Quidam, from his Italian period (which is obvious) to the novel Tajemnica lorda Singelworth written shortly before his death; thus Norwid’s fascination with Etruscan culture and art lasted until the end of his life. Interestingly, the notes also confirm his presence at one of the most recent archaeological sites of that time: in the presumed tomb of the Etruscan ruler Porsenna. All these facts make Norwid one of the few Polish Romantics (alongside J.I. Kraszewski) who were deeply and substantively interested in this archaeological and cultural theme. Norwid’s literary and plastic “Etruscan” works also constitutes an important – equal to the vision of British, Italian and French artists – contribution of the Polish “magician” to saving and preserving the Etruscan heritage in the culture (and awareness) of modern Europe.
Pobyt Norwida we Florencji – stolicy dawnej Etrurii – w latach 40. XIX w. przypadł na apogeum europejskiego zainteresowania kulturą etruską. We Włoszech działały wówczas liczne muzea etruskie, głównie prywatne, posiadające wspaniałe zbiory pochodzące z wykopalisk. W Europie (we Włoszech, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii) ukazywało się mnóstwo interesujących i zwykle bogato ilustrowanych publikacji na temat Etrusków. Norwid mógł zaznajomić się ze sporym wyborem tych prac w Bibliotece Uniwersyteckiej w Berlinie, a także w samej Italii. Wydaje się wszakże, że jego pasja etruska zrodziła się już w Polsce, w malarni Aleksandra Kokulara. W latach warszawskich poeta zapewne wizytował wspaniałą Galerię starożytności w Wilanowie (gdzie jego nauczyciel – Kokular, wykonywał różne prace malarskie) i jako „student” sztuk pięknych musiał znać pionierskie dzieło (i zbiory) S.K. Potockiego O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, którego trzy rozdziały były poświęcone sztuce etruskiej. Nie bez znaczenia były też kontakty Norwida (krajowe i paryskie) z kolekcjonującymi „etruski” rodzinami Potockich, Czartoryskich i Działyńskich. Ślady Etrusków znajdujemy zarówno w notatnikach, jak i w twórczości autora Quidama, od tej z lat włoskich (co oczywiste) aż po przedśmiertną nowelę Tajemnicę lorda Singelworth; fascynacja kulturą i sztuką etruską trwała więc do końca życia Norwida. Co ciekawe, w notatkach zachował się też potwierdzony przez samego poetę ślad jego bytności na jednym z najświeższych stanowisk archeologicznych tamtych czasów: w domniemanym grobowcu etruskiego władcy Porsenny. Wszystkie te fakty czynią Norwida jednym z nielicznych polskich romantyków (obok J.I. Kraszewskiego), którzy byli głęboko i merytorycznie zainteresowani tym archeologiczno-kulturowym tematem. Norwidowskie „etruski” literacko-plastyczne to także ważny, równorzędny wobec wizji artystów brytyjskich, włoskich czy francuskich, wkład polskiego „sztukmistrza” w ocalenie i utrwalenie dziedzictwa Etrusków w kulturze (świadomości) Europy nowożytnej.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2018, 36 English Version; 217-250
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starożytny ideał i wyzwania nowoczesności. Antyk w cywilnej edukacji architektonicznej konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830)
The ancient paradigm and the challenges of modernity: Classical antiquity in civil architectural education in the constitutional Kingdom of Poland (1815–1830)
Autorzy:
Getka-Kenig, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076260.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
klasycyzm
antyk
architektura cywilna
porządki architektoniczne
classicism
antiquity
civil architecture
architectural orders
Opis:
Although the period of the constitutional Kingdom of Poland (Congress Poland) between 1815 and 1830 was relatively short, it was marked by significant events in the history of the reception of classical antiquity in Polish architectural education. The government of ‘resurrected’ Poland was interested in a wide-ranging reform of the country and society, including the development of the local built environment. Such architectural officials as Chrystian Piotr Aigner, educated and trained at aristocratic courts, proved to be well-prepared for the most prestigious public commissions. However, their specific competencies and experiences made them rather unfit for contemporary university careers since the lecturers were expected to teach not artists but ordinary building engineers. The public demand for architects conversant with classical orders and their exquisite ornamentation was much smaller than for those who specialised in plain but technically correct constructions. It was the development and wide dissemination of ordinary building which was of prime importance to the Kingdom’s government. Consequently, the classical architectural heritage was rather disregarded in contemporary academic curricula. Nevertheless, the growing number of affluent landowners after 1825 contributed to the rising interest in the classical heritage in the academic discourse already before the dissolution of the constitutional Kingdom. Initially, it was an academic manual by Henryk Marconi, published in 1828, which promoted the idea of classical orders as the pillar of good architecture. The book was followed by a treatise by Adam Idźkowski, originally announced in 1830, but eventually published only after the November Uprising, in 1832. The book also underscored the validity of the classical heritage, simultaneously presenting a more pluralistic idea of beauty in architecture by treating classicism on equal terms with the medieval tradition.
Źródło:
Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2020, 57; 107-129
0080-4754
Pojawia się w:
Rozprawy z Dziejów Oświaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EPIGRAFIKA W WARSZTACIE BADACZA USTROJU RZYMSKIEGO – ‘CASE STUDY’
Autorzy:
Wiewiorowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663825.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
epigraphy
Roman law
Late Antiquity
vicarius
Odessos.
epigrafka
prawo rzymskie
późny antyk
wikariusz, Odessos.
Opis:
This article discusses a Late Roman Greek Christian epitaph discovered in ancient Tomis (now the Romanian city of Constanţa: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). This epitaph commemorates a certain Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς Markellos. I summarise the discussion concerning Markellos and his ofce. According to the Romanian scholar Ion Barnea and some modern scholars, Markellos might have been the vicarius of Odessos (modern Varna) who governed the provinces of Moesia Secunda and Scythia Minor in the period between the abolition of the office of vicarius for Trace in the late 5th century and the establishment of the quaestura Iustiniana exercitus in 536 AD. The Bulgarian scholars Velizar Velkov and Veselin Beševliev claim that Markellos was a clergyman born in Odessos who died in Tomis – and this opinion is widely held, while according to the Prosopography of the Later Roman Empire Markellos might have been the deputy of a military officer from Odessos. In my opinion Markellos most probably came from Odessos, but it is impossible to ascertain what kind of vicarius he could have been. I conclude my article with an observation that this inscription is a good example of the importance and limitations of juridical epigraphy, showing the need for modern epigraphical methods in Roman law studies.
Tekst analizuje późnorzymskie chrześcijańskie epitafium w języku greckim, znalezione w rumuńskim mieście Constanţa (starożytne Tomis: SEG 19-463 = IGLR no 47 = SEG 28-625). Upamiętnia ono Markellosa, który był Ὠδυσιτᾶνος βικάρι(ο)ς. Autor streszcza dyskusję poświęconą Markellosowi i urzędowi, który pełnił. Według rumuńskiego badacza Ion Barnea i niektórych innych uczonych Markellos mógł być wikariuszem Odessos (współczesna Warna), który zarządzał dolnodunajskimi prowincjami Mezja Sekunda i Scytia Mniejsza w okresie pomiędzy likwidacją wiakriatu Tracji w końcu V wieku a utworzeniem quaestura Iustiniana exercitus w 536 r. Bułgarscy badacze Velizar Velkov i Veselin Beševliev sformułowali najpopularniejszy dzisiaj pogląd, że Markellos był wikariuszem w strukturach kościelnych, urodzonym w Odessos, który zmarł w Tomis. Odosobnioną hipotezę zaprezentowano w Prosopography of the Later Roman Empire; według niej Markellos mógł być vicarius, zastępcą trybuna wojsk rzymskich z Odessos. Autor dowodzi, że najprawdopodobniej Markellos urodził się w Odessos ale nie można przekonywująco ustalić jakim był rodzajem wikariusza. W konkluzjach podkreśla, że inskrypcja jest przykładem znaczenia i ograniczeń epigrafiki prawniczej, wskazując na potrzebę wykorzystywania metod współczesnej epigrafki w badaniach nad prawem rzymskim.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herberta antyk postkolonialny i nacjonalizm defensywny
Herbert’s Postcolonial Antiquity and Defensive Nationalism
Autorzy:
Uffelmann, Dirk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807334.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Zbigniew Herbert; antyk; postkolonializm; PRL; nacjonalizm; kolonizacja wewnętrzna
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia postkolonialną lekturę motywów antycznych zawartych w poezji Zbigniewa Herberta. Interpretuje aluzje do historii i mitologii antycznej, a także do Biblii jako alegorie kultury politycznej, panującej w PRL-u. Herbert opisuje komunizm jako próbę kolonizacji, przy czym w swoich wierszach skupia się głównie na wewnętrznych skutkach dla mentalności skolonizowanych. W konkluzji autor wiąże postawę Herberta z defensywnym nacjonalizmem i proponuje interpretować niedawne próby wykorzystania teorii postkolonialnej w polskim dyskursie prawicowym jako model heurystyczny dla zrozumienia politycznego stanowiska Herberta w PRL-u.
This article proposes a postcolonial reading of antiquity motifs from Zbigniew Herbert’s poems. References to ancient history, mythology, and biblical allusions are interpreted as allegories of the political culture in the Polish People’s Republic. While Herbert depicts communism as an attempt at colonization, in his poems the focus lies mainly on the internal effects for the colonized mind. The article rounds off with connecting Herbert’s attitude with defensive nationalism and proposing recent right-wing tendencies in the Polish appropriation of postcolonial theory as a heuristic model for understanding Herbert’s civil position during communism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 1; 27-43
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowska Roma antiqua w pełnej odsłonie
Norwid’s Roma antiqua in its full version
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117475.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Włochy
Italia
antyczny Rzym Norwida
Roma antiqua
antyk romantyków
romanitas
Italy
Norwid’s ancient Rome
Romantic antiquity
Opis:
Książka Magdaleny Karamuckiej Antyczny Rzym Norwida jest pierwszym monograficznym opracowaniem postawionego w tytule zagadnienia. Starożytna Roma prezentowana jest w tym wartościowym studium w wielu odsłonach: jako rzeczywistość geograficzno-historyczno-kulturowa i jako topos literacki. Punktem wyjścia do rozważań jest rozdział poświęcony rzymskiemu fragmentowi biografii Norwida oraz jego rzymskim lekturom. Następnie przedmiotem dociekań stają się refleksja polityczna, religijna i historiozoficzna poety osnuta wokół Rzymu oraz jego uwagi nad literaturą, sztuką i teatrem rzymskim. Część zasadnicza – komparatystyczna, poświęcona jest drobiazgowej analizie reminiscencji, cytatów (parafraz), tytułów itp., zaczerpniętych z dzieł twórców rzymskich (m.in. Katullusa, Horacego, Juwenalisa, Owidiusza, Wergiliusza); dorobkowi translatorskiemu Norwida oraz jego rzymskiej korespondencji. Przedstawiona w rozprawie Norwidowska Roma antiqua nie zastyga jednak w martwym kształcie. Autorka ciekawie i przekonująco pokazuje, jak owa romanitas staje się dla autora Quidama punktem wyjścia (bądź odniesienia) w rozmyślaniach nad wszystkimi niemal aspektami XIX-wiecznej współczesności.
Magdalena Karamucka’s book Antyczny Rzym Norwida [Norwid’s Ancient Rome] is the first monographic study of the problem addressed in the title. Ancient Rome is presented in this valuable study from different perspectives: as a geographical, historical and cultural reality and as a literary topos. The starting point for the discussion is a chapter devoted to a Roman episode of Norwid’s biography and his Roman readings. Another subject of analysis are the poet’s political, religious and historiosophical reflections about Rome and his remarks on literature, art and Roman theatre. The main, comparative part is devoted to a meticulous analysis of reminiscences, quotations (paraphrases), titles, etc. taken from works of Roman authors (including Catullus, Horace, Juvenal, Ovid, Virgil), Norwid’s translational work and his Roman correspondence. However, Norwid’s Roma antiqua presented in the monograph is not frozen in a dead form. The author shows in an interesting and convincing way how this romanitas becomes a starting (or reference) point for the author of Quidam in his reflections on almost all aspects of his contemporary times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37; 229-250
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The concept of Security in ancient philosophy
Koncepcja bezpieczeństwa w starożytnej filozofii
Autorzy:
Pankowska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955989.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
war
peace
security
philosophy
antiquity
wojna
pokój
bezpieczeństwo
antyk
filozofia
Opis:
Zagadnienia wojny, bezpieczeństwa i pokoju stanowiły istotne miejsce w rozważaniach filozoficznych starożytności. Jednymi z najwybitniejszych myślicieli tej epoki byli Grecy. Ich dorobek kulturowy stał się podwaliną dla kolejnych stuleci, gdyż już w okresie antyku kwestie bezpieczeństwa wiązano ze zjawiskiem harmonii wszechświata, społeczeństwa i człowieka samego w sobie. Studia nad przemyśleniami dawnych filozofów dotyczącymi życia, sposobów jego realizacji i całości są ważnym źródłem wiedzy. Zawsze możemy postawić im pytanie o to, czego oni nas uczą. A uczą wiele, w tym jedni, że głównym determinantem bezpieczeństwa jest nienawiść, wojna i walka oraz potęga i siła lub przemoc, inni zaś, że miłość, spokój i pokój oraz stabilność lub wyrzekanie się przemocy, kooperacja i integracja. Wreszcie są i tacy, którzy osadzają bezpieczeństwo w jednym i drugim determinancie, szukając jego źródła w zmieszaniu nienawiści i miłości, wojny i pokoju, potędze i stabilności. Niniejszy artykuł stara się odpowiedzieć na pytanie: czy prace antycznych filozofów wywarły wpływ na kolejne epoki i współczesne koncepcje bezpieczeństwa? Dodatkowo autorka poszukuje zależności między poszczególnymi twierdzeniami, badając, jakie są sposoby interpretacji omawianego terminu.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 6; 207-222
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
War and peace in ancient philosophy
Wojna i pokój w starożytnej filozofii
Autorzy:
Szpakowska, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955995.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
war
peace
security
ancient phylosophy
wojna
pokój
bezpieczeństwo
antyk
filozofia
Opis:
Okresy pokoju oraz konfliktów zbrojnych przeplatają się od samego początku historii ludzkości. Dla jednych stanowią naturalne następstwo ścierania się kultur, dla innych są motorem postępu cywilizacyjnego, jeszcze inni dopatrują się w nich motywów romantycznych lub nieuzasadnionej agresji i braku poszanowania dla życia ludzkiego. Niezależnie od obranej wizji i prezentowanego poglądu, wojna, pokój i potrzeba bezpieczeństwa są nierozerwalnymi częściami naszego życia i rzeczywistości. Z tego powodu stały się one bardzo istotnym tematem rozważań filozoficznych, politologicznych, socjologicznych, których wpływ obserwujemy właściwie we wszystkich epokach, niezależnie od kręgu kulturowego, ustroju czy sytuacji społecznej. Ze względu na obszerność poruszanego tematu, niniejsza praca skupiać się będzie na wybranym okresie – antyku – oraz na jednych z najważniejszych (i najbliższych nam) ówczesnych kultur – greckiej, rzymskiej oraz helleńskiej. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie badawcze – czy dorobek myśli antycznej wpływa na kształtowanie się współczesnego rozumienia i interpretacji wojny, pokoju oraz bezpieczeństwa? Rozważaniom towarzyszy teza autorki, iż sposób, w jaki obecnie postrzegamy i interpretujemy otaczające nas zjawiska, w szczególności wojnę i pokój, jest silnie determinowany koncepcjami wypracowanymi przez protoplastów filozofii.
Źródło:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 6; 223-239
2543-6961
Pojawia się w:
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga na szczyt i droga w otchłań – kilka uwag o karierze Flawiusza Stilichona
Road to the top and road to the chasm – a few remarks of Flavius Stilicho’s career
Autorzy:
Wilczyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612026.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
późny antyk
kryzys cesarstwa rzymskiego na Zachodzie
Stilichon
kariera
arystokracja późnorzymska
Late Antiquity
the crisis of the Late Roman Empire
Stilicho
career
the Late Roman aristocracy
Opis:
The most important factors responsible for development of an impressive career of Flavius Stilicho were: his family ties with Theodosians’ dynasty, the way he reorganized the Roman army, military victories, how he drummed up senate’s support for his political aims and the balanced policy of using and stopping the barbarian tribes. Protecting emperor Honorius, cooperating simultaneously with pagan and Christian fractions in the senate, achieving military success and defending borders of the Roman Empire against barbarians raids, Stilicho de facto was reigning the state in the name of his son-in-law, Honorius. Paradoxically, the same factors contributed to the downfall of the master-in-chief in 404-408 A.D. The conflict with his wife, Serena, and his son-in-law, Honorius, the mutiny in the army called-up by the reforms of Stilicho, some disagreements with the senate caused by the case of Melania the Younger and compensation for Alaric and, at last, the invasion of barbarian tribes on Gaul in 406 A.D. destroyed the carefully built career of Flavius Stilicho. He didn’t decide to keep his high rank by triggering off a civil war, what differed him clearly from his followers, Flavius Aetius and Flavius Ricimer.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 681-705
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inskrypcja w warsztacie romanisty – ‘case study’ bis
The Inscription in a romanist’s workshop – ‘case study’ bis
Autorzy:
Wiewiorowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621799.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
epigrafika, prawo rzymskie, późny antyk, Odessos, metodologia badań
epigraphy, Roman law, Late Antiquity, Odessos, research methodology
Opis:
The paper concerns the late Roman Greek Christian epitaph, founded in the Bulgariantown of Varna (ancient Odessos: SGLI nr 89), which commemorates Markellos, whodied in April of the eleventh indiction and who was a dekarchos (leader of ten) in thelate Roman army unit at fort Runis, under the command of count Dudus. The date ofthe inscription and the posts of both men and their possible origin are discussed inthe article in detail as an example of the importance and limitations given by juridicalepigraphy. The author deduces that the epitaph was engraved in the sixth century butnot in its first decades. while Markellos was a Christian (probably not a poor one)non-commissioned officer of the late Roman field army detachment, located in thelittle known military fortification known as “Runis” (contrary to opinions presentedin previous studies, it was not the ancient town of Krounoi-Dionysypolis). Duduswas its commander (possibly a tribune) and his origin remains unknown despitetheories concerning the origin of his name. In his conclusions, the author raises theneed of using the methods of modern epigraphy in Roman law studies and addressesthe collaboration between scholars focusing on Roman law with epigraphers andhistorians in general
Szkic poświęcony jest późnorzymskiemu greckiemu epitafium, znalezionemu w buł-garskiej Warnie (starożytne Odessos: SGLI nr 89), upamiętniające Markellosa, któryzmarł w kwietniu jedenastej indykcji i był dziesiętnikiem w oddziale armii rzymskiejz fortu „Runis”, pod dowództwem komesa Dudusa. W tekście analizowane są datowanie inskrypcji, status prawny wzmiankowanych w niej osób oraz kwestia ich hipotetycznego pochodzenia, co służyć ma wskazaniu ograniczeń i możliwości epigrafikiprawniczej. Autor dowodzi, że epitafium zostało wykonane w VI w., ale nie w pierwszych jego dekadach zaś Markellos był chrześcijaninem, podoficerem w oddzialearmii późnorzymskiej (armii polowej?), stacjonującym w bliżej nieznanym forcie„Runis” (odmiennie od poglądów wyrażanych w literaturze przedmiotu, nietożsamym ze starożytnym miastem Krounoi-Dionysypolis). Dudus był przypuszczalniejego trybunem, którego pochodzenie wbrew wnioskom wysuwanym na podstawiepochodzenia jego imienia, jest nieznane. W konkluzjach autor podkreśla znaczeniewykorzystania metod współczesnej epigrafiki w badaniach nad prawem rzymskimi potrzebę współpracy między romanistami a epigrafikami oraz innymi badaczamiantyku.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 153-174
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowskie „etruski” literackie
Norwid’s literary „Etruscan” works
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117308.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Etruskowie
sztuka etruska
romantyzm
antyk
Stanisław Kostka Potocki
Wilanów
Etruscans
Etruscan art
Romanticism
Antiquity
Opis:
Pobyt Norwida we Florencji – stolicy dawnej Etrurii – w latach 40. XIX w. przypadł na apogeum europejskiego zainteresowania kulturą etruską. We Włoszech działały wówczas liczne muzea etruskie, głównie prywatne, posiadające wspaniałe zbiory pochodzące z wykopalisk. W Europie (we Włoszech, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii) ukazywało się mnóstwo interesujących i zwykle bogato ilustrowanych publikacji na temat Etrusków. Norwid mógł zaznajomić się ze sporym wyborem tych prac w Bibliotece Uniwersyteckiej w Berlinie, a także w samej Italii. Wydaje się wszakże, że jego pasja etruska zrodziła się już w Polsce, w malarni Aleksandra Kokulara. W latach warszawskich poeta zapewne wizytował wspaniałą Galerię starożytności w Wilanowie (gdzie jego nauczyciel – Kokular, wykonywał różne prace malarskie) i jako „student” sztuk pięknych musiał znać pionierskie dzieło (i zbiory) S.K. Potockiego O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, którego trzy rozdziały były poświęcone sztuce etruskiej. Nie bez znaczenia były też kontakty Norwida (krajowe i paryskie) z kolekcjonującymi „etruski” rodzinami Potockich, Czartoryskich i Działyńskich. Ślady Etrusków znajdujemy zarówno w notatnikach, jak i w twórczości autora Quidama, od tej z lat włoskich (co oczywiste) aż po przedśmiertną nowelę Tajemnicę lorda Singelworth; fascynacja kulturą i sztuką etruską trwała więc do końca życia Norwida. Co ciekawe, w notatkach zachował się też potwierdzony przez samego poetę ślad jego bytności na jednym z najświeższych stanowisk archeologicznych tamtych czasów: w domniemanym grobowcu etruskiego władcy Porsenny. Wszystkie te fakty czynią Norwida jednym z nielicznych polskich romantyków (obok J.I. Kraszewskiego), którzy byli głęboko i merytorycznie zainteresowani tym archeologiczno-kulturowym tematem. Norwidowskie „etruski” literacko-plastyczne to także ważny, równorzędny wobec wizji artystów brytyjskich, włoskich czy francuskich, wkład polskiego „sztukmistrza” w ocalenie i utrwalenie dziedzictwa Etrusków w kulturze (świadomości) Europy nowożytnej.
Norwid’s stay in Florence – the capital of the former Etruria – in the 1840s coincided with the height of European interest in Etruscan culture. In Italy, there were numerous Etruscan museums, mainly private ones, with magnificent collections from excavations. In Europe (Italy, France, Germany and Great Britain) a lot of interesting and usually richly illustrated publications on the Etruscans were published. Norwid could have become familiar with a good selection of these works at the University Library in Berlin, and also in Italy itself. It seems, however, that his Etruscan passion was born in Poland, in the paint shop of Aleksander Kokular. In the Warsaw years, the poet must have visited the magnificent Gallery of Antiquity in Wilanów (where his teacher – Kokular, produced various paintings) and as a “student” of fine arts he had to know the pioneer work (and collections) of S.K. Potocki O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, three chapters of the book were devoted to Etruscan art. Not without significance were Norwid’s contacts (domestic and Parisian) with the “Etruscan” collectors: the Potocki, Czartoryski and Działyński families. The Etruscans left their mark both in the notebooks and in the works of the author of Quidam, from his Italian period (which is obvious) to the novel Tajemnica lorda Singelworth written shortly before his death; thus Norwid’s fascination with Etruscan culture and art lasted until the end of his life. Interestingly, the notes also confirm his presence at one of the most recent archaeological sites of that time: in the presumed tomb of the Etruscan ruler Porsenna. All these facts make Norwid one of the few Polish Romantics (alongside J.I. Kraszewski) who were deeply and substantively interested in this archaeological and cultural theme. Norwid’s literary and plastic “Etruscan” works also constitutes an important – equal to the vision of British, Italian and French artists – contribution of the Polish “magician” to saving and preserving the Etruscan heritage in the culture (and awareness) of modern Europe.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2018, 36; 203-233
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 44

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies