Temat: alfabet - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Tabliczki z Podebłocia w świetle inskrypcji greckich na Rusi Kijowskiej
Tablets from Podebłocie in comparison with the greek inscriptions from Kievan Rus
Autorzy:: Bednarczuk, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/951196.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Ruś Kijowska
badania archeologiczne
alfabet grecki
cyrylica
Opis:: In 1986, during excavations at Podebłocie (a locality near Vistula c. 100 km south of Warsaw) 3 clay tablets dated between IX–XI centuries A. D. were found. Professor T. Wasilewski (1987) interpreted the inscription as placed on them as I X C H which represents the Byzantine Christogram: IC/XC – NI/KA = IHCOYC XPICTOCNIKA. This Christogramm occurs often in different inscriptions in KievanRus’, namely in 3 stones of duce Borys in Dvina near Połock, 1128, in Cross on stone of duce Rogvolod near of town Druck as well as in of Kievanencolpions. In the territory of Poland were discovered over 50 encolpions. One of them fund in excavation Horodyszcze in Trepcza near Sanok (XII–XIII c.) has Christogram IC / XC N (K ), whereas X P was engravedon the bronze encolpion in Ostrów Lednicki near Gniezno (first half of XI c.). As it seems, also tablets from Podebłocie are of Church Russian origin. Its author might be captive Orthodox believer taken during Kiev expedition of Bolesław the Brave in 1018 and then settled in Podebłocie, where he engraved inscription in the tablets.
Źródło:: Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 143-150
1642-557X
Pojawia się w:: Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Impact of Image Preprocessing on Recognition of Letters of Sign Language
Wpływ przetwarzania wstępnego obrazów na rozpoznawanie znaków alfabetu migowego
Autorzy:: Abramowicz, P.
Topczewska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/88414.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:: przetwarzanie wstępne
alfabet migowy
klasyfikacja
image preprocessing
sign language
classification
Opis:: The article concerns the problem of the selected sign language letters in the form of images classification. The impact of the image preprocessing methods as adaptive thresholding or edge detection is tested. In addition, the influence of the found shapes filling is checked, as well as centering the hands on the images. The following classification methods were chosen: SVM classifier with linear kernel function, Naive Bayes and Random Forests. The accuracy, F-measure, the AUC, MAE and Kappa coefficient were reported as measures of classification quality.
Artykuł dotyczy klasyfikacji wybranych liter alfabetu migowego w postaci obrazów. Badany jest wpływ na wyniki kilku metod przetwarzania wstępnego obrazów, w tym progowania adaptacyjnego oraz detekcji krawędzi. Dodatkowo sprawdzane jest wypełnianie znalezionych kształtów, a także centrowanie dłoni na obrazach. Jako metody klasyfikacji wybrane zostały: klasyfikator SVM z liniową funkcją jądrową, klasyfikator Naive Bayes oraz Random Forest. Jako miary jakości klasyfikacji raportowane są jakość klasyfikacji, miara F, pole pod krzywą ROC oraz współczynnik Kappa.
Źródło:: Advances in Computer Science Research; 2018, 14; 5-16
2300-715X
Pojawia się w:: Advances in Computer Science Research
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Mobilne urządzenie do nauki alfabetu Braille’a
Mobile device for the Braille alphabet learning
Autorzy:: Hudziak, Szymon
Muzalewska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/21375452.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Politechnika Śląska. Katedra Biomechatroniki
Tematy:: alfabet Braille'a
edukacja
niewidomi
mechanika
Braille
education
blind
mechanics
Opis:: W celu pomocy osobom niewidomym opracowano urządzenie mające za zadanie usprawnić proces nauki alfabetu Braille’a. Zastosowany został mechanizm wykorzystujący mikro serwomechanizmy, kontrolowany za pomocą aplikacji mobilnej łączącej się z urządzeniem za pomocą komunikacji bezprzewodowej. Zaprojektowane urządzenie jest częścią współpracy ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym w Dąbrowie Górniczej.
The device was developed in order to help the blind and visually impaired people and make the process of learning the Braille alphabet easier for them. The mechanism used in the device consists of micro servomechanisms controlled by a mobile application through wireless communication. Creation of the device is part of the cooperation with the SOSW in Dąbrowa Górnicza.
Źródło:: Aktualne Problemy Biomechaniki; 2022, 22; 13-20
1898-763X
Pojawia się w:: Aktualne Problemy Biomechaniki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: E-język i generowanie symboli E-alfabetu na podstawie transformacji „tekst-grafika”
E-language and generating symbols of E-alphabet based on „text – graphics” transformation
Autorzy:: Żarnowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/131240.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:: kartografia
SIP
technologia geoinformatyczna
alfabet elektroniczny
cartography
e-alphabet
geoinformation technology
Opis:: Jak pokazuje historia cywilizacji, nowy stopień jakościowy jej rozwoju jest ściśle powiązany ze sposobem zapisywania i przekazywania informacji. Sposób zapisywania informacji w postaci tekstu praktycznie nie zmienił się od czasów odkrycia druku. W referacie zdefiniowano podstawowe pojęcia(alfabet, litera, słowo, zdanie i tekst), które są wykorzystywane przy opracowaniu E-alfabetu. Pokazano, że dowolne słowo w języku naturalnym może być zapisane jako symbol E-alfabetu przy odpowiednio dobranym alfabecie. Zdefiniowano schemat formowania symboli E-alfabetu i przedstawiono przykłady takich symboli. Wykorzystane dla generowania symboli E-alfabetu podstawy teoretyczne mogą być zastosowane do opracowania SIP-alfabetu i modernizacji technologii geoinformatycznej tradycyjnie wykorzystywanej w SIP.
As illustrated by the history of civilization, progress has always involved some means of recording and transfering information. The text form of recording information has remained virtually unchanged since Gutenberg developed printing. Basic terms such as alphabet, letter, word, sentence, and text, which all are used for an E-alphabet, are defined in this paper. This paper demonstrates that any word from a natural language may be represented as a symbol of an E-alphabet if the alphabet is appropriately chosen. Additionally, this paper defines a schema of forming E-alphabet symbols and presents examples of such symbols. Generating E-alphabet symbols is based on theory that can also be applied to writing an SIP-alphabet as well as modernising the geoinformatics technology traditionally used in SIP.
Źródło:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2003, 13a; 293-300
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Technologia geoinformacyjna i SIP – problemy i perspektywy
Geoinformation technology and GIS – problems and perspectives
Autorzy:: Zarnowski, A
Sobieraj, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/130222.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:: geoportal
SIP
technologia geoinformatyczna
SIP-alfabet
GIS
SIP-alphabet
geoinformational technology
Opis:: Ostatnie lata to czas prowadzenia naukowych i technicznych badań skupiających się na projektowaniu geoportalu w Polsce. Ze względu na brak praktyki i doświadczenia w opracowywaniu i wdrażaniu takich systemów informatycznych w skali kraju a także ze względu na fakt, że jest to przedsięwzięcie wymagające sporych nakładów pracy i czasu, konieczne jest wykonanie analizy wszystkich składników geoportalu: wykorzystywanych technologii pozyskiwania i aktualizacji danych, baz georelacyjnych oraz typów raportów dla użytkowników końcowych. W artykule pokazano wady wykorzystywanej w Systemach Informacji Przestrzennej technologii geoinformatycznej. Zwrócono także uwagę na możliwości modernizacji tej technologii i wdrażania uproszczonych metod przekazywania geoinformacji przestrzennej użytkownikom. Przedstawiono przykłady opracowanych fragmentów map topograficznych z informacjami semantycznymi, zapisanymi przy pomocy symboli SIP-alfabetu.
The rapid rate of development in many domains of life, science and technologies results in a constantly increased amount of information of various types. Attempts at categorization of gathered data in logical and useful way has resulted in the creation of many information systems and development of geoinformation technologies. Because of theirs continuous evaluation it is difficult to elaborate new information technologies in which future software and hardware could be completely included. The complexity of tasks and the lack of experience in long-term operation of systems in which information technologies are used necessitate further detailed studies of the components of such technologies. Recently, there has been significant scientific and technical work on the creation of a geoportal system in Poland. Since there is no experience in the creation of this type of information system on a national scale and because of the high financial and time costs, it would be reasonable to analyze all components of the geoportal, including the technologies of obtaining and updating of data, geoinformation databases, metadata standards and the forms of the reports for final users. In this article, the disadvantages of geoinformation technology, which is used in the GIS and the geoportal, are highlighted. The complexity of georelative (three-dimensional and semantic) model data, the lack of correlation between the database content and type of user, no developments in the realm of automatic selection methods and data generalization during display, the lack of capability of presenting the database content in the hard copy form of map, etc., are included among shortcomings. It is noted, however, that there are theoretical developments which make it possible to modernize this technology and to simplify the methods which produce 3D geo-information, without the necessity of using expensive GIS software for mass users, like civil servants (from different administrative units). The basics of the SIP-alphabet are presented. Examples of fragments of topographic maps with semantic information written on it by means of SIP-alphabet symbols is also shown.
Źródło:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2006, 16; 587-596
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Oglądanie poezji. Retrospektywa subiektywna
Viewing of poetry. A subjective retrospective
Autorzy:: Wojciechowski, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2051895.pdf
Data publikacji:: 2021-12-15
Wydawca:: Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:: poezja cybernetyczna
późna nowoczesność
słowo
alfabet cyfrowy
cybernetic poetry
late modernity
word
digital alphabet
Opis:: W artykule ukazano zmieniający się paradygmat słowa poetyckiego w dobie późnej nowoczesności. W obecnym momencie kulturowym, w rzeczywistości technocentrycznej słowo nie znaczy już tyle, ile znaczyło we wcześniejszym dziedzictwie humanistycznym, w kolosalnym dorobku myśli ludzkiej. Zmiana, którą tutaj uwyraźniam, zainicjowała poważny proces transfiguracji słowa (nie jego deprecjacji), którego różnoimiennych implikacji doświadcza dzisiejsza kultura. W niniejszym artykule namysł skierowano na ponowoczesną innowację lingwistyczną, której efektem jest poezja cybernetyczna. Uchwycono rozwój nowatorskiego projektu „słowa” cybernetycznego, wobec którego wyszła naprzeciw poezja tradycyjna. W związku z tym wyjaśniono kim jest dzisiaj poeta cybernetyczny i czym jest tworzona przez niego: wideopoezja, cyfrowa poezja konkretna i wizualna, poezja dźwiękowa oraz poezja hipertekstowa. Z osadzonych w tekście namysłów wyłania się nader intrygująca i pociągająca idea prekursorskiego i alternatywnego alfabetu cyfrowego jako kompozytu poezji ultranowoczesnej.
The article displays the changing paradigm of the poetic word in the era of late modernity. In the current cultural moment of the tech-centric era, the word is not as powerful as it was throughout the earlier humanistic heritage and throughout the colossal achievements of human thought. The change I have accentuated here has initiated a major process of transfiguration of the word (not of its depreciation), the multidirectional implication of which is experienced by today’s culture. This article directs thought towards the postmodern linguistic innovation, the effect of which is cybernetic poetry. It captures the development of the innovatory project of the cybernetic “word”, which has now been challenged by traditional poetry. In regard to this matter, today’s definition of a cybernetic poet was presented, along with the video poetry, tangible and visual digital poetry, audio poetry and hypertext poetry created by the poet. The thoughts included in the text erect a quite an intriguing and appealing idea of a precursory and alternative digital alphabet as a composite of ultra-modern poetry.
Źródło:: Forum Filologiczne Ateneum; 2021, 9, 1; 209-230
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:: Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ujęzykowienie myśli poprzez pismo – analiza komunikacji pisemnej wybranej grupy dzieci ze spektrum autyzmu
Linguistic expression of thoughts through writing: an analysis of written communication of a selected group of children on the autism spectrum
Autorzy:: Sedivy-Mączka, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28408947.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: spektrum autyzmu
porozumiewanie za pomocą pisma
ruchomy alfabet
autism spectrum
communication by writing
movable alphabet
Opis:: Możliwości porozumiewania się wpływają na jakość i komfort życia. Ważnym problemem jest sposób komunikacji niemówiących osób z autyzmem i dobór odpowiednich narzędzi do przekazywania myśli. Przedstawione w artykule badanie pilotażowe wskazuje na konieczność zgłębienia analizy porozumiewania się – za pomocą pisma – dzieci niemówiących, które nie rozpoczęły jeszcze nauki w szkole. Badani wykazywali znaczne ograniczenia w sposobie zapisywania, ale też widoczny był potencjał zastosowanego narzędzia w zakresie wypowiadania się. Zaburzony plan ruchu ogranicza możliwość mówienia oraz sprawność manualną, co przekłada się na ruchy ręki przy zapisywaniu. Dzięki pismu dzieci otrzymały szansę wypowiadania się w sposób swobodny, chociaż bez użycia głosu.
The ability to communicate affects the quality and comfort of life. An important problem is how non‑speaking autistic people communicate and how to choose the right tools to convey thoughts. The result of the pilot study presented in the article indicates the need to explore the analysis of communication by means of writing of non‑speaking children who have not yet started school. The respondents showed significant limitations in the way they wrote, but the potential of the tool used for speaking was also evident. A disturbed movement plan limits the ability to speak and manual dexterity, which translates into hand movements when writing down. With writing, the children were given the chance to express themselves freely, albeit without the use of their voice.
Źródło:: Logopaedica Lodziensia; 2023, 7; 187-199
2544-7238
2657-4381
Pojawia się w:: Logopaedica Lodziensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Znaczenie rysunku. Rysunek jako środek poszukiwania formy
The importance of drawing. Drawing as a means of seeking form
Autorzy:: Rożnowska-Jasiewicz, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293962.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: rysunek
alfabet
obszar rysunkowy
autonomia
sztuka
człowiek
przestrzeń
drawing
alphabet
drawing area
autonomy
art
human
space
Opis:: W artykule przedstawiono wzrost znaczenia rysunku wraz z rozwojem człowieka i jego percepcji wzrokowej. Omówiono, jak istotnym narzędziem stał się alfabet rysunkowy wykorzystywany do rejestracji obrazu oraz jak zmieniał się na przestrzeni wieków stosunek artystów i odbiorców do rysunku. W tekście ukazano rangę tej dyscypliny na przykładach z dzisiejszych i minionych czasów. W wyniku prowadzonych obserwacji i ćwiczeń rysunkowych stwierdzono, że połączenia neuronowe wykorzystywane w akcie myślenia rysunkiem rozwijają i poszerzają pole percepcji wzrokowej. Doświadczenie zawodowe i dokonane obserwacje dowiodły, że współczesny świat, w którym żyjemy na co dzień, komunikuje poprzez różne media, jednak najsprawniejszym i najbliższym ludzkim umiejętnościom jest rysunek – graficzny sposób wyrażania myśli.
The article presents the importance of drawing along with the development of man and his visual perception. It was discussed how important the drawing alphabet used to register the image became and how the attitude of artists and recipients to drawing has changed over the centuries. The text shows the rank of this discipline using examples from today and from the past. As a result of observations and drawing exercises, it was found that the neural connections used in the act of thinking by drawing develop and expand the field of visual perception. Professional experience and observations have shown that the modern world in which we live every day communicates through various media, however, the most efficient and closest to human skills is – drawing, the graphic way of expressing thoughts.
Źródło:: Architectus; 2019, 3 (59); 33-40
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:: Architectus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Od Berberów do Amazighe, czyli ukształtowanie się nowoczesnej tożsamości berberskiej
From the Berbers to the Amazigh, or, the Shaping of Contemporary Berber Identity
Autorzy:: Vorbrich, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/781713.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Berbers
Amazigh
tamazight
tifinagh
Morocco
Algeria
IRCAM
HCA
Berberzy
Amazighe
język tamazight
alfabet tifinagh
Maroko
Algieria
Opis:: The Berbers, an indigenous people of North Africa, belong to the group of “nations without a state.” For centuries, they were marginalized by the Arab majority or manipulated by European colonizers. Since the mid-twentieth century in North Africa, a movement for a Berber and Pan-Berber identity has been growing strongly. The movement has disseminated the neologism “Amazigh” as the endoethnonim of this group of peoples. The process of building (creating) a Berber identity has been slightly different in Morocco (where the stabilizing role of the monarchy has been highlighted) and in Algeria (where it has taken more violent forms). With the rise of Berber self-awareness in North Africa and the activity of the Berber diaspora in Europe (mainly in France), civil society organizations (associations) were established in Morocco and Algeria to defend the rights of the Berber minority. After many attempts and despite the resistance of Arab elites the Berber language and culture were recognized by the state authorities as equivalent to the Arabic component of the Algerian and Moroccan identity. State institutions (the Institut royal de la culture Amazighe–the IRCAM–in Morocco, and the Haut Commissariat à l’Amazighité–the HCA–in Algeria) were established for the revitalization of the Berber culture and language (tamazight).
Źródło:: Kultura i Społeczeństwo; 2020, 64, 1; 169-196
2300-195X
Pojawia się w:: Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Czarno na białym. Poezja konkretna na zajęciach językowych
In black and white. Concrete poetry in foreign language classroom
Autorzy:: Tsai, Natalia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/47215212.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: poezja konkretna
poezja wizualna
odbiorca
interpretacja
alfabet
literatura
concrete poetry
visual poetry
receiver
interpretation
alphabet
literature
Opis:: Niniejszy artykuł poświęcony jest problemowi wykorzystania poezji konkretnej w glottodydaktyce. Wydaje się bowiem, że wielu nauczycieli języków obcych nie docenia potencjału drzemiącego w tego typu utworach. Mogą one tymczasem sprawdzić się w pracy ze słuchaczami reprezentującymi różne kręgi kulturowe (wynika to m.in. z faktu, że tendencja do nadawania wyrazom i tekstom form wizualnych inspirowanych realnymi kształtami ma charakter uniwersalny). W tekście poruszony zostaje problem odbioru wierszy konkretnych i tworzenia własnych tekstów nimi inspirowanych. Omówione są ponadto korzyści wynikające z wprowadzenia takich utworów na zajęcia językowe. Całość zamyka opis lekcji przeprowadzonej z cudzoziemcami uczącymi się polskiego w łódzkim Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców (SJPdC).
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 329-338
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Polski język w albańskim „damaskinie” z XIX w.
Autorzy:: Karasiński, Artur
Sawicka, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/568120.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: Polish phonetics
Todhri alphabet
monument of Albanian writing
fonetyka polska
alfabet Teodora
zabytek piśmiennictwa albańskiego
Opis:: The Notebook of Simon Kazanxhiu comes from the first half of the nineteenth century. It is now preserved in the Albanian State Archives in Tirana. This Notebook, written primarily in Todhri script (the original Albanian alphabet), comes from Elbasan in central Albania where the Todhri alphabet was invented and used in the nineteenth century. It contains a variety of information: seemingly random lists of Albanian words and phrases, a one-page list of words and phrases in German with their Albanian translation, and more extensive glossaries of Venetian Italian-Albanian and of Polish-Albanian words and phrases, all written in Todhri. There are also financial records on the purchase and sale of merchandise, remedies for illnesses and recipes. The paper presents a preliminary analysis of the phonetics of the Polish words in the Notebook.
Zeszyt Szymona Kazanxhiu pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku. Przechowywany jest w Archiwum Państwowym w Tiranie. Zeszyt spisany jest w oryginalnym alfabecie albańskim (alfabet Teodora Haxhifilipi z Elbasanu w środkowej Albanii, gdzie alfabet ten został stworzony i używany w XIX wieku). Zawiera wiele różnorodnych informacji, między innymi: listy albańskich słów i zwrotów, jedną stronę słów i zwrotów po niemiecku z albańskim tłumaczeniem oraz obszerniejsze słowniki weneckiej odmiany włoskiego i polsko-albański słownik wyrazów i zwrotów – wszystko to zapisane alfabetem Teodora. Zawiera także notatki finansowe dotyczące zakupu i sprzedaży towarów, receptury środków zaradczych na choroby i przepisy kulinarne.W artykule przedstawiono wstępną analizę fonetyki polskich wyrazów Zeszytu.
Źródło:: Linguistica Copernicana; 2018, 15
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:: Linguistica Copernicana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Współczesne wizualizacje dziedzictwa Cyryla i Metodego w przestrzeni słowiańskiej
Autorzy:: Moroz-Grzelak, Lilla Janina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681533.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Cyril and Methodius, monuments, Cyrillic, letter, alphabet, Slavs
święci Cyryl i Metody, pomniki, cyrylica, pismo, alfabet, Słowianie
Opis:: The paper focuses on the contemporary visualizations of the brother saints Cyril and Methodius and their heritage in the countries that cultivate their cultural legacy. The presentation of the Slavic Apostles has its own tradition in painting, icons and monuments, which is shown in a historical context in some of the Slavonic countries belonging to both the Western and the Orthodox Church tradition. It points out a special role in the spread of the Cyrillo-Methodian tradition through art in Bulgaria. The country, thanks to the cult of the Thessalonica Brothers in the Middle Ages, has developed their statures as Bulgarian Apostles, and present-day Bulgaria is in a position of depositary of their heritage. Contemporary Bulgarians express the memory of Cyril and Methodius through monuments of the Cyrillic alphabet, a tendency that extends beyond the Slavic world. Consequently, it emphasizes the symbolic importance of the Slavic alphabet.
Artykuł poświęcony jest omówieniu dziedzictwa Cyryla i Metodego w Słowiańszczyźnie. Uwaga autorki koncentruje się na współczesnym odzwierciedleniu obrazów obu braci i ich dziedzictwa w krajach, które kultywują pamięć o nich. Przedstawianie Apostołów Słowiańskich ma swoją tradycję w malarstwie, ikonach i pomnikach. Odniesienia do sztuki ukazane zostały w kontekście historycznym niektórych krajów słowiańskich należących do Kościoła zachodniego i do Kościoła prawosławnego. W opracowaniu wskazuje się na szczególną rolę w rozprzestrzenianiu tradycji cyrylometodejskiej w sztuce Bułgarii. Kraj ten, poprzez kult Braci Sołuńskich w średniowieczu, przyjął ich do swej tradycji pod deskrypcją terytorialną Apostołowie Bułgarscy, a dziś znajduje się w pozycji depozytariusza ich spuścizny. Współcześnie Bułgarzy wyrażają pamięć o Cyrylu i Metodym poprzez wznoszenie pomników alfabetu cyrylickiego, które odsłaniane są także poza światem słowiańskim, co w efekcie służy podkreślaniu znaczenia pisma słowiańskiego.
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Nowe życie głagolicy. Reaktywacja pierwszego alfabetu Słowian we współczesnej kulturze w Chorwacji
New Life of the Glagolitic Script. Reactivation of the First Alphabet of the Slavs in Contemporary Croatian Culture
Autorzy:: Koncewicz-Dziduch, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2130757.pdf
Data publikacji:: 2022-09-29
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: alfabet głagolicki
tradycja
chorwackie zabytki głagilickie
komunikacja
kultura
Glagolitic script
tradition
croatian glagolitic monuments
communications
culture
Opis:: Alfabet głagolicki zawsze był w szczególny sposób obecny w kulturze chorwackiej, najpierw jako pismo ksiąg liturgicznych, pierwszych druków, a od XIII w. także jako alfabet piśmiennictwa świeckiego. Lokalnie, na przykład na wyspie Krk, głagolica była używana w obu funkcjach do XIX w., później stanowiła już tylko relikt kulturowy poświadczony wieloma zabytkami chorwackiego piśmiennictwa. W czasach współczesnych, zwłaszcza w latach 90. XX w., zaobserwować można stale rosnącą popularność tego pisma, które traktowane jest jako element chorwackiej tożsamości narodowej. Zainteresowanie głagolicą trwa nadal i przejawia się m.in. w prowadzeniu kursów nauki głagolicy dla osób w różnym wieku, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży, czytaniu tekstów głagolickich, badaniach naukowych, organizowaniu wystaw, konferencji oraz poprzez wykorzystywanie głagolicy we współczesnej kulturze (wzornictwie, napisach, ozdabianiu przedmiotów, ciała). Stał się ten alfabet swoistym kodem semiotycznym, dostępnym tylko dla wybranych, identyfikatorem kulturowym chorwackości.
The Glagolitic alphabet has always been present in a special way in Croatian culture, first as the script of liturgical books, first prints, and from the 13th century on, also as the alphabet of secular literature. Locally, for example on the island of Krk, the Glagolitic script was used in both functions until the 19th century, and later it was only a cultural relic, recorded in many classical works of Croatian literature. In modern times, especially in the 1990s, one can observe the constantly growing popularity of this script, which is treated as an element of Croatian national identity. The interest in the Glagolitic alphabet continues and is manifested, among others, by Glagolitic courses offered for people of all ages, especially for children and adolescents, by reading Glagolitic texts, scientific research, organizing exhibitions, conferences, and the use of the Glagolitic script in contemporary culture (design, inscriptions, decorating objects or bodies). The alphabet has become a specific code available only to a select few, as a cultural identifier of Croatian life.
Źródło:: Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 443-464
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:: Perspektywy Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Model tekstowy danych graficznych i możliwości jego zastosowania w fotogrametrii cyfrowej
Autorzy:: Żarnowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/130284.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Stowarzyszenie Geodetów Polskich
Tematy:: fotogrametria cyfrowa
obraz cyfrowy
model tekstowy
alfabet
gramatyka
format
digital photogrammetry
digital image
text model
alphabet
grammar
Opis:: W wyniku badań prowadzonych w latach 60-90 XX wieku opracowano rastrowy i wektorowy model danych graficznych, które najczęściej są wykorzystywane w grafice komputerowej, kartografii, fotogrametrii cyfrowej oraz SIP. Wady i zalety każdego z tych modeli są znane i opisane w wielu publikacjach, również jako możliwości ich wykorzystywania w technologiach cyfrowych zastosowanych w kartografii, SIP i fotogrametrii. Analizując nowoczesne technologie cyfrowe w geodezji, kartografii, fotogrametrii i SIP można stwierdzić, że procesy pozyskiwania, zapisywania, przechowywania, transferu, analiz i wykorzystania danych graficznych są nadal skomplikowane i pracochłonne. W artykule opisano wyniki badań prowadzonych przez autora, które dotyczą: modelu tekstowego obrazu graficznego, formatu zapisywania obrazu tekstowego.
Źródło:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2004, 15; 49-55
2083-2214
2391-9477
Pojawia się w:: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Ocena użyteczności pisma Braille’a w kontekscie poprawy dostępności informacji, zapewnienia bezpieczeństwa i zaspokojenia potrzeb komunikacyjnych konsumentów z dysfunkcją wzroku
Evaluation of the utility of Braille in the context of improving accessibility of information, ensuring safety, and meeting communication needs of consumers with visual impairment.
Autorzy:: Trojnar, Kamil
Tereszkiewicz, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22446593.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: visual impairment
Braille alphabet
product packaging
quality of life
consumer safety
dysfunkcja wzroku
alfabet Braille’a
opakowania produktów
jakość życia
bezpieczeństwo konsumentów
Opis:: Problem dysfunkcji wzroku w Polsce dotyczy blisko 2 mln osób, dla których jednym z głównych narzędzi komunikacji jest alfabet Braille’a. Karta Osób Niepełnosprawnych oraz Konstytucja RP gwarantują prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia. Celem artykułu była ocena użyteczności alfabetu Braille’a ze szczególnym uwzględnieniem druku informacji na opakowaniach produktów spożywczych mających zapewnić bezpieczeństwo konsumentów. Badania ankietowe przeprowadzono wśród osób z dysfunkcją wzroku zamieszkujących Rzeszów i powiat rzeszowski. Badania wykazały, że napisy alfabetem Braille'a w przestrzeni publicznej są niewystarczające a stosowanie tego typu napisów na opakowaniach produktów umożliwiłoby wygodne, bezpieczne i niezależne korzystanie z produktów spożywczych oraz ułatwiło funkcjonowanie i samodzielne zaopatrywanie się.
The problem of sight dysfunction in Poland affects nearly 2 million people, for whom Braille alphabet serves as one of the main communication tools. The Disability Card and the Constitution of the Republic of Poland guarantee the right to an independent, self-reliant, and active life. The aim of the article was to evaluate the usefulness of the Braille alphabet, with a particular consideration on printing information on food packaging to ensure consumer safety. Survey research was conducted among individuals with sight dysfunction residing in Rzeszów and the Rzeszów district. The research demonstrated that Braille signage in public spaces is insufficient, and that the use of Braille would enable convenient, safe, and independent use of food products, as well as facilitate functioning and self-supply.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 232-244
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Arabski – językiem Koranu, Muhammada i mieszkańców raju
Arabic – the language of the Quran, Muhammad, and paradise dwellers
Autorzy:: Łapisz, Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/480442.pdf
Data publikacji:: 2017-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:: alfabet arabski
islam
język arabski
muzułmanie
Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego
Islam
Muslims
the Arabic language
the Arabic alphabet
Lithuanian-Polish Tatars
Opis:: W artykule omówiono muzułmański dogmat o sakralności języka (i alfabetu) arabskiego jako języka świętej Księgi islamu – Koranu. Przedstawiono również konsekwencje tego dogmatu dla zachowania jedności świata islamu, zwłaszcza w okresie terytorialnej ekspansji tej religii, a także dla rozwoju nauki i sztuki, przede wszystkim gramatyki i leksykologii. Z dogmatu opartego na kilkunastu sformułowaniach, zawartych bezpośrednio w arabskim oryginale Księgi, wynika również zakaz dokonywania i wykorzystywania przekładów Koranu w celach religijnych. Przekład Księgi może funkcjonować jedynie jako tzw. Tefsir, czyli objaśnienie, wytłumaczenie (w języku innym niż arabski) sensów Koranu oryginalnego, czyli arabskiego. Wysuwane w artykule tezy zostały zilustrowane przykładami z piśmiennictwa Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego.
The article focuses on the Muslim dogma of the sacred nature of the Arabic language (and alphabet) as the language of the Quran – the Holy Book of Islam. The discussion is concerned with the consequences that the dogma had for the preservation of the unity of the Islamic world, particularly during the territorial expansion of the religion, and the development of scholarship and art, most importantly grammar and lexicology. The dogma, based on a number of verses from the Arabic original of the Book, forbids the use of translations of the Quran for religious purposes; a translation of the Book can only serve as the so-called Tefsir – an exposition given in a language other than Arabic of senses found in the Quran’s Arabic original. Arguments presented in the article are illustrated by examples from the literary tradition of Tatars – the Muslims of the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:: Nurt SVD; 2017, 2; 191-207
1233-9717
Pojawia się w:: Nurt SVD
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Сross platform tools for modeling and recognition of the fingerspelling alphabet of gesture language
Сross-platformowe narzędzia do modelowania i rozpoznawania alfabetu palcowego języka gestów
Autorzy:: Kondratiuk, Serhii S.
Krak, Iurii V.
Wójcik, Waldemar
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/408302.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:: cross-platform
sign language
fingerspelling alphabet
3D modeling
Convolutional Neural Networks
język migowy
alfabet palcowy
modelowanie 3D
konwolucyjna sieć neuronowa
Opis:: A solution for the problems of the finger spelling alphabet of gesture language modelling and recognition based on cross-platform technologies is proposed. Modelling and recognition performance can be flexible and adjusted, based on the hardware it operates or based on the availability of an internet connection. The proposed approach tunes the complexity of the 3D hand model based on the CPU type, amount of available memory and internet connection speed. Sign recognition is also performed using cross-platform technologies and the tradeoff in model size and performance can be adjusted. the methods of convolutional neural networks are used as tools for gestures of alphabet recognition. For the gesture recognition experiment, a dataset of 50,000 images was collected, with 50 different hands recorded, with almost 1,000 images per each person. The experimental researches demonstrated the effectiveness of proposed approaches.
Zaproponowano rozwiązanie problemów z alfabetem daktylograficznym w modelowaniu języka gestów i rozpoznawaniu znaków w oparciu o technologie wieloplatformowe. Wydajność modelowania i rozpoznawania może być elastyczna i dostosowana, w zależności od wykorzystywanego sprzętu lub dostępności łącza internetowego. Proponowane podejście dostosowuje złożoność modelu 3D dłoni w zależności od typu procesora, ilości dostępnej pamięci i szybkości połączenia internetowego. Rozpoznawanie znaków odbywa się również z wykorzystaniem technologii międzyplatformowych, a kompromis w zakresie wielkości modelu i wydajności może być dostosowany. Jako narzędzia do rozpoznawania gestów alfabetu wykorzystywane są metody konwolucyjnych sieci neuronowych. Na potrzeby eksperymentu rozpoznawania gestów zebrano zbiór danych obejmujący 50 000 obrazów, przy czym zarejestrowano 50 różnych rąk, a na każdą osobę przypadało prawie 1000 obrazów. Badania eksperymentalne wykazały skuteczność proponowanego podejścia.
Źródło:: Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska; 2019, 9, 2; 24-27
2083-0157
2391-6761
Pojawia się w:: Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Просветительская деятельность преподобного Стефана Пермского (1345-1396 гг.)
Działalność edukacyjna Świętego mnicha Stefana z Permu (1345-1396)
The enlightenment activities of the Saint Stephen of Perm (1345-1396)
Autorzy:: Помелов, Владимир
Сахаров, Василий
Сахарова, Людмила
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1917208.pdf
Data publikacji:: 2019-11-26
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: преподобный Стефан Пермский
Вятский край
пермская азбука
Saint Stephen of Perm
Vyatka krai
Old Permic script
Św.Stefan z Permu
Kraj Wiacki
Alfabet staropermski
Opis:: В статье приводятся биографические данные, и дается характеристика просветительской деятельности выдающегося русского ученого и священника, преподобного Стефана Пермского. Также уделяется внимание личностям Св. Сергия Радонежского и Епифания Премудрого.
The article gives the biographical facts and characteristics of the enlightenment activities of the outstanding Russian scholar and priest Saint Stephen of Perm. Attention is given also to St. Sergius of Radonezh and Epiphanius the Wise.
Artykuł zawiera dane biograficzne i opisuje działalność edukacyjną wybitnego rosyjskiego uczonego i księdza, Świętego mnicha Stefana z Permu. Zwraca się także uwagę na osobistości Świętego Sergiusza z Radoneża i Epifaniusza Mądrego.
Źródło:: ELPIS; 2019, 21; 51-57
1508-7719
Pojawia się w:: ELPIS
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Research of formation of Braille element height on Chromolux cardboard
Badanie formowania wysokości znaku Braille’a na tekturze Chromolux
Autorzy:: Mayik, V.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/128513.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego
Tematy:: Braille typeface
element height
pressure effort
cardboard
analytic dependencies
method of least squares
alfabet Braille'a
czcionka Braille'a
wysokość elementu
nacisk
tektura
metoda najmniejszych kwadratów
Opis:: Artykuł prezentuje badania zależności wysokości elementów alfabetu Braille’a na tekturze Chromolux od parametrów technologicznych oraz wartości nacisku. W celu wyjaśnienia analitycznych współzależności pomiędzy naciskiem (p) i parametrami procesu (h, ms), dokonano przekształcenia nierównych przedziałów h i ms na równe, tj. Spełniające zależności Δh= const, Δms= const. W opisywanym przypadku do wyznaczenia nieliniowych i liniowych zależności w postaci p = p(ms), p = p(h) użyto interpolacji oraz metody najmniejszych kwadratów.
Źródło:: Acta Poligraphica; 2018, 12; 7-15
2299-9981
Pojawia się w:: Acta Poligraphica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Да праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы: лацінаграфічныя тэксты XVIII стагоддзя
Do problemu ciągłości białoruskiego języka literackiego: teksty XVIII wieku napisane alfabetem łacińskim
XVIII стагоддзя On the problem of continuity of the Belarusian literary language: Latin graphic texts of the XVIII century
Autorzy:: Свістунова, Марына
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/966698.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:: беларуская мова
перыядызацыя
пераемнасць
лацінская графіка
xviii стагоддзе
język białoruski
periodyzacja
ciągłość
alfabet łaciński
xviii wiek
belarusian language
periodization
continuity
latin alphabet
18th century
Opis:: Артыкул прысвечаны праблеме пераемнасці паміж старабеларускай і новай беларускай літаратурнай мовай, а таксама лацінаграфічным тэкстам XVIII ст. Пашыранае меркаванне аб існаванні перарыву пісьмовай традыцыі ў развіцці беларускай літаратурнай мовы не было адзіным і раней, а ў сучаснасці падлягае крытычнаму аналізу. У артыкуле разглядаецца сувязь праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы з праблемай яе перыядызацыі, канцэпцыі гісторыі беларускай мовы і гісторыі беларускай літаратуры. Робіцца спроба абвергнуць стэрэатыпнае меркаванне пра ма-лалікасць помнікаў беларускага пісьменства XVIII ст. праз апеляцыю да малавядомых і нядаўна адшуканых лацінаграфічных тэкстаў. Прыводзяцца высновы аб прычынах і мэтах выкарыстання ў XVIII ст. лацінскай графічнай сістэмы для пісьма па-беларуску, а таксама выказваюцца меркаванні адносна такіх напрамкаў для пошуку тагачасных беларускамоўных тэкстаў, як мемуарыстыка, канфесійнае і афіцыйна-справавое пісьменства.
Artykuł jest poświęcony problemowi ciągłości między okresem starobiałoruskim a okresem nowego białoruskiego języka literackiego. Szeroko rozpowszechniony pogląd o istnieniu przerwy w tradycji pisemnej w rozwoju białoruskiego języka literackiego nie był jedyny wcześniej, a teraz jest poddawany analizie krytycznej. Artykuł omawia związek między ciągłością białoruskiego języka literackiego a problemem jego periodyzacji, koncepcją historii języka białoruskiego i historii literatury białoruskiej. Podjęto próbę obalenia stereotypowej opinii o niewielkiej liczbie zabytków literatury białoruskiej XVIII wieku przez odwołanie do mało znanych i niedawno odnalezionych tekstów napisanych alfabetem łacińskim. Sformułowano wnioski na temat przyczyn i celów stosowania w języku białoruskim w XVIII wieku łacińskiego systemu graficznego, zwrócono również uwagę na potrzeby eksploracji ówczesnych tekstów białoruskich w takich obszarach, jak pamiętnikarstwo, piśmiennictwo religijne i urzędowe.
The article is devoted to the problem of continuity between the old Belarusian period and the period of the new Belarusian literary language, as well as to Latin graphic texts of the 18th century. The most widespread opinion about the existence of a break in the written tradition of the Belarusian literary language was not the only one before, but now it is being critically analyzed. The article considers the linkages between the continuity of the Belarusian literary language and the problem of its periodization, the concept of Belarusian language history and the history of Belarusian literature. An attempt has been made to refute the stereotypical opinion about the small number of texts of the 18th century Belarusian literature by addressing the little known and recently discovered Latin graphic texts. Conclusions have been made concerning the reasons and aims of using the Latin graphic system for writing in the Belarusian language in the 18th century. An opinion concerning such research directions of the Belarusian texts of that time as memoirs, confessional and official writings has been given as well.
Źródło:: Acta Albaruthenica; 2020, 20; 239-253
1898-8091
Pojawia się w:: Acta Albaruthenica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Experimental studies of the quality of embossed characters of the Braille alphabet
Autorzy:: Barczyk, R.
Jasińska-Choromańska, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/200563.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: tactile reading
Braille alphabet
Braille characters
visual impairment
measurement of parameters of Braille dots
czytanie dotykowe
alfabet Braille'a
znaki Braille'a
niedowidzenie
pomiar parametrów kropek brajlowskich
Opis:: The paper presents studies pertaining to the quality of embossed characters of the Braille alphabet used, among other applications, for tagging drug labels. The following parameters of embossed inscriptions were measured: height, diameter of the dots and surface roughness (18 samples with various combinations of their values). 48 blind individuals assessed the quality of the printed text. Statistical analysis proved that a text with dots having height of 0.9 millimeter, diameter of 1.6 millimeters and roughness Ra of about 1 micrometer to be the best. The samples had been made using two different methods of rapid prototyping: PolyJet and SLS. 3D printing is increasingly popular and the studies proved the usefulness of these methods for labeling with embossed inscriptions, due to the repeatability, durability and quality they ensure. The assessing group of blind individuals was comprised of 24 persons 14–17 years old and other 24 persons aged over 60 who were not proficient in reading Braille alphabet, This allows to conclude that a text featuring the above values of the parameters will be easy to read for the majority of blind persons.
Źródło:: Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2016, 64, 3; 607-614
0239-7528
Pojawia się w:: Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Język białoruski XVIII w. – postulaty badawcze
Autorzy:: Getka, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624851.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: „prosta mova”, literary analysis, Belarusian language, Cyrillic alphabet, Cyrillic printings
„mowa prosta”, analiza literacka, literatura białoruska, alfabet cyrylicki, druki religijne
„простая мова”, літаратурны аналіз, беларуска мова, кірылічны алфавіт, рэлігійная літаратура
Opis:: This article offers an analysis of religious texts published in the 18th century by a Basilian printing house in Supraśl (Sobranije pripadkov korotkoje, 1722, Kratkoje sosłowie nauki christijanskija, 1759). Works of religious nature used to be omitted in the study of Belarusian language and literature of the 18th century due to political factors, as well as scholarly stereotypes belittling their significance. The texts analyzed, written in the Belarusian language known as “prosta mova”, constitute a proof of the vivacity of the latter, and contradict the theories about the disappearance of the Belarusian written language in the 18th century. The phonetic features of the Belarusian language described in the article and reflected in these texts serve as a pretext to put forward several research postulates. Namely: a) the need for a detailed linguistic analysis of religious texts printed in Cyrillic alphabet (albeit not in the Orthodox Slavic language, but rather in prosta mova/Ruthenian) and a search for other literary works in order to analyze the language of this period; b) the need for an analysis of printed texts which reflect a certain usus rather than the language of individual authors; c) a thorough linguistic analysis of texts to indicate their dialectal basis and to define the trends (if any) affecting the subsequent formation of Belarusian language standards in its literary variety.
W artykule zaprezentowano druki religijne wydane w bazyliańskiej drukarni w Supraślu w XVIII w. (Sobranije pripadkov korotkoje, 1722 oraz Kratkoje sosłowie nauki christijanskija, 1759). W badaniach nad językiem i literaturą białoruską XVIII stulecia teksty o charakterze religijnym były pomijane ze względów politycznych, a także funkcjonujących w środowisku naukowym stereotypów umniejszających ich znaczenie. Analizowane teksty, napisane tzw.-prostą mową, językiem Białorusinów, stanowią świadectwo żywotności języka i przeczą teoriom o zaniku języka białoruskiego w XVIII w. Opisane w artykule cechy fonetyczne języka białoruskiego,-odzwierciedlone w badanych tekstach, stanowią pretekst do wysunięcia postulatów-badawczych. Są to: a) konieczność szczegółowej analizy językowej tekstów o charakterze religijnym,-drukowanych alfabetem cyrylickim (jednak nie w języku cerkiewnosłowiańskim, ale-prostym/ruskim) oraz poszukiwanie innych utworów literackich do analizy języka tego okresu;-b) konieczność analizy tekstów drukowanych jako odzwierciedlających pewien uzus, nie zaś-język poszczególnych autorów; c) analiza językowa tekstów w celu wskazania ich podłoża-dialektalnego oraz ukazania tendencji (jeśli były) mających wpływ na późniejsze formowanie-się norm języka białoruskiego w odmianie literackiej.
У артыкуле аналізуюцца рэлігійныя тэксты, надрукаваныя ў базыльянскай друкарні ў Супраслі ў ХVІІІ ст. (Собранїе прыпадковъ краткое.., 1722, Краткое сословіе науки-хрістіанскія.., 1759). Рэлігійныя тэксты ХVІІІ ст. ігнараваліся даследчыкамі беларускай-мовы і літаратуры па палітычных прычынах, а таксама з прычыны існавання навуковых-стэрэатыпаў, якія змяншалі іх значэнне. Тэксты, што разглядаюцца ў дадзеным-артыкуле, надрукаваныя на „простай мове” – мове маўлення беларусаў, сведчаць пра-жывы стан мовы і супярэчаць тэорыі пра заняпад беларускага пісьменства ў ХVІІІ ст. Беларускія фанетычныя асаблівасці, адлюстраваныя ў тэкстах і разгледжаныя ў межах-артыкула, з’яўляюцца аргументам вылучэння канкрэтных пастулатаў даследавання, а менавіта: а) неабходнасць падрабязнага аналізу рэлігійных тэкстаў, надрукаваных-кірыліцай (не на царкоўнаславянскай мове, а на „простай” / „рускай” (старабеларускай) мове) і пошук іншых літаратурных твораў для даследавання мовы гэтага перыяду; б) неабходнасць аналізу друкаваных тэкстаў з пункту адлюстравання ў іх моўнага ўзусу(моўнай практыкі), а не з перспектывы разгляду мовы асобных аўтараў; в) дакладны-лінгвістычны аналіз згаданых тэкстаў з мэтай выявіць дыялектную аснову мовы твораў,-а таксама тэндэнцыі (калі такія былі), якія паўплывалі на пазнейшае фарміраванне-нормаў беларускай літаратурнай мовы.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Український алфавіт латинськими буквами простий для спілкування сучасними електронними засобами Переведення українського кириличного алфавіту в український латинськими буквами
Ukrainian alphabet with Latin letters is convenient and easy communication tool using modern technologies. Transliteration of Ukrainian Cyrillic alphabet into Ukrainian alphabet with Latin letters
Autorzy:: Марушечко, Ігор
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2173759.pdf
Data publikacji:: 2016-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: język ukraiński
cyrylica
alfabet łaciński
emigracja zarobkowa
problemy z komunikacją
„Ukrainka”
transliteracja
Ukrainian language
Cyrillic alphabet
Latin alphabet
emigration of
workers
problems with communication
“Ukrainka”
transliteration
украинский язык
кириллица
латинский алфавит
рабочая эмиграция
проблемы общения
«Украинка»
транслитерáция
Opis:: For the last 150 years there were several attempts to write down Ukrainian language with Latin alphabet, including the attempts of adopting several laws that took place after declaration of independence of Ukraine in 1991. But there were not practical and popularize. The main reason is that they haven’t kept the spirit of the Ukrainian language, some Cyrillic letter handed combination of several Latin letters and the same distorted sound (phonetics) of Ukrainian language. But the social processes that take place in Ukraine since the declaration of its independence, i.e. significant emigration of workers that counted in the millions, and also problems with communication with the families that stayed in Ukraine using modern computers and technologies which are equipped only with Latin keyboard without access to Cyrillic alphabet, call for a great need for a creation of the opportunity to use Latin alphabet to record the Ukrainian language, which would retain its nature and was easy to use. This article presents a new version of Latin alphabet for the Ukrainian language. It does not replace the Cyrillic alphabet – but a parallel alternative for it and for all other versions of the alphabet that are used to record the Ukrainian language. This alphabet I called “Ukrainka” in honor of Ukrainian ladies who represent the majority of our emigrants. “Ukrainka” is completely unified alphabet, without any disadvantages from their predecessors. The main idea is in replacing one letter of Cyrillic alphabet to exactly one Latin letter – a transliteration of 1:1, does not break and does not introduce any new rules in Ukrainian spelling and phonetics, thus saving the Ukrainian language. There are other advantages: – no change in letters, regardless of their position in the word; – the word written in the Cyrillic “Ukrainka” always looks the same (the same set of letters) and there are no several options to write the same word; – saved Ukrainian language peculiarity to soften the consonants – saved not only a soft sign but also an apostrophe as a dividing option for separating from certain sounds in the middle of a word; – for the letters Ж, Ч, Ш, it’s used letters that mean the same in other languages with the Latin alphabet, namely Ž, Č, Š, and for Є, Ю, Я, Щ picked up letters graphically similar as the above – Ě, Ŭ, Ă, Ş. The main element of this article is a table of characters, the description justifying their introduction and showing how to use in computers, as well as examples of different tests transliteration.
В течение последних полутора столетий было несколько попыток записывания украинского языка латинским алфавитом, включая в это разные законодательные акты, которые имели место уже после провозглашения независимости Украины в 1991 году. Но все они были непрактичны и их не стали широко использовать. А это потому, что не сохраняли они характера украинского языка; некоторые буквы кириллицы передавали с помощью комбинации нескольких латинских букв и искривляли само звучание (фонетику) украинского языка. Однако, общественные процессы, которые происходят в Украине с момента провозглашения независимости, то есть высокий уровень рабочей эмиграции, идущий на миллионы, а также проблемы общения с семьями, оставшимися в Украине, с помощью компьютеров и современной техники, которая оснащена только латинской клавиатурой, без доступа до кириллицы, вызывают острую необходимость в создании варианта латинского алфавита для записи украинского языка, который бы сохранял ее характер и был прост в использовании. Эта статья представляет проработанную мной новую версию латинского алфавита для украинского языка. Это не замена кириллицы, а параллель для нее и альтернатива для всех других версий латинского алфавита, которые используются для записи украинского языка. Этот алфавит я назвал «Украинка» в честь украинских женщин, которые составляют основную часть наших эмигрантов. «Украинка» – это полностью унифицированный алфавит, свободный от недостатков своих предшественников. Его основное преимущество заключается в том, что заменяется одна буква кириллицы на одну букву латиницы. Это транслитерация 1:1, которая не нарушает и не вводит никаких новых правил в украинское правописание и сохраняет фонетику украинского языка. Кроме этого: – всегда пишутся те же латинские буквы, независимо от их позиции в слове; – слово в кириллице, записанное в «Украинке» всегда будет выглядеть одинаково (с тем же набором букв) и не будет нескольких вариантов записи одного слова; – сохранены характерные для украинского языка способы обозначения смягчения согласных – сохранен мягкий знак «ь» и апостроф как разделительный знак, отделяющий определенные звуки друг от друга в середине слова; – для букв Ж, Ч, Ш используются знаки, которые в других языках с латинским алфавитом означают тот же звук, как и в украинском языке, а именно Ž, Č, Š, а для Є, Ю, Я, Щ подобраны знаки графического вида по аналогии к тем, которые указаны выше Ě, Ŭ, Ă, Ş. Основным элементом этой статьи является таблица знаков, а описание поясняет их введение и показывает способ использования в комп’ютерах и примеры транслитерации разных текстов.
W języku ukraińskim na przestrzeni ostatnich 150 lat podejmowano kilka prób wprowadzenia zapisu w alfabecie łacińskim, włącznie z regulacjami prawnymi, które wprowadzono już po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w 1991 roku. Wszystkie te warianty były niepraktyczne i nie weszły do szerszego obiegu ze względu na to, że nie zachowywały charakteru języka ukraińskiego, wprowadzały wieloliterowe kombinacje na oddanie jednej litery z alfabetu cyrylicznego i deformowały samo brzmienie języka ukraińskiego. Jednak procesy społeczne, które zachodzą na Ukrainie od momentu uzyskania niepodległości, tj. wielka zarobkowa emigracja, licząca wiele milionów obywateli, oraz problem z komunikacją z domem rodzinnym za pomocą współczesnych urządzeń, które nie mają klawiatury cyrylicznej, wymuszają stworzenie alfabetu łacińskiego, który zachowywałby charakter języka ukraińskiego i był prosty w użyciu. Artykuł ten przedstawia opracowaną przeze mnie nową wersję alfabetu łacińskiego dla języka ukraińskiego, który byłby wersją równoległą do cyrylicy, a nie jej zamiennikiem i stanowiłby alternatywę dla dotychczasowych wersji łacinki zapisującej cyrylicę. Alfabet ten nazwałem „Ukrainką” na cześć ukraińskich kobiet, które stanowią główny trzon ukraińskich emigrantów. „Ukrainka” jest ujednoliconym zapisem alfabetu wykorzystującym litery łacińskie – wolnym od niedociągnięć swoich poprzedników. Podstawową jego cechą jest to, że zamienia jedną literę cyrylicznego alfabetu na dokładnie jedną literę łacińskiego i nie zmienia ani też nie wprowadza żadnych nowych reguł do pisowni w języku ukraińskim oraz do wymowy (fonetyki). Poza tym: – litery łacińskie są zawsze takie same, niezależnie od ich pozycji w wyrazie; – wyraz zapisany cyrylicą w transliteracji wygląda zawsze tak samo, nie ma kilku wariantów tego samego słowa w zapisie „Ukrainką”; – zostały zachowane właściwe dla języka ukraińskiego sposoby zaznaczania zmiękczenia spółgłosek – zachowano miękki znak i apostrof w funkcji znaku rozdzielającego wewnątrz słowa; – dla liter Ж, Ч, Ш wykorzystano znaki, które w innych językach z alfabetem łacińskim oznaczają te same dźwięki, a mianowicie Ž, Č, Š, a dla Є, Ю, Я, Щ dobrano znaki według podobieństwa graficznego do tych wyżej, tj. Ě, Ŭ, Ă, Ş. Podstawową częścią tej publikacji jest tablica znaków, a materiał opisowy uzasadnia ich wprowadzenie i przedstawia sposób wykorzystania na komputerach oraz przykłady transliteracji różnych tekstów.
Źródło:: Studia Orientalne; 2016, 2(10); 59-78
2299-1999
Pojawia się w:: Studia Orientalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Лацiнаграфiчныя тэксты на старабеларускай мове
Autorzy:: Рудэнка, Алена
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624820.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: The Grand Duchy of Lithuania, Belarusian Latin alphabet, the East Slavic languages, «prosta mova», graphic system, hybrid texts
Wielkie Księstwo Litewskie, białoruski alfabet łaciński, języki wschodniosłowiańskie, „prosta mowa”, systemy graficzne, teksty hybrydalne
Вялікае княства Літоўскае, беларускі лацінскі алфафіт, усходнеславянскія мовы, „prostaja mowa”, графічныя сістэмы, гібрыдныя тэксты
Opis:: „Prosta mova” was an official East Slavic language of the Grand Duchy of Lithuania. Texts in „prosta mova” were written in different graphics systems: Cyrillic, Latin and even Arabic letters. The article is devoted to the earliest texts in „prosta mova” written by Latin alphabet. Reasons for such texts, their characteristics and spesific features are analysed. The author considers such texts hybrid ones, and proves that they were not only transliterated, but original ones, too.
Teksty w języku starobiałoruskim pisane grafiką łacińską„Prosta mowa” pełniła funkcję języka urzędowego w Wielkim Księstwie Litewskim. Teksty w „prostej mowie” zapisywano z wykorzystaniem różnych systemów graficznych: cyrylicy, łacinki, a nawet pisma arabskiego. Artykuł poświęcono najwcześniejszym tekstom napisanym „prostą mową” alfabetem łacińskim. Przedmiotem analizy są osobliwości graficzne tych tekstów Autor uważa, że tego rodzaju teksty hybrydalne nie powstały wyłącznie w rezultacie zabiegu transliteracji. Noszą one bardzo wyraźne znamiona oryginalności.
„Простая мова” была ўсходнеславянскай афіцыйнай мовай ВКЛ Тэксты на „простай мове” запісваліся пры дапамозе розных графічных сістэм: кірыліцай, лацінкай і нават арабскім пісьмом. Артыкул прысвечаны тэкстам, напісаным на „простай мове” лацінскім алфавітам. Аналізуюцца асаблівасці характарыстычных рысаў падобных тэкстаў. Аўтар лічыць, што такія гібрыдныя тэксты з’явіліся не толькі як вынік транслітэрацыі паколькі іх характэрызуюць арыгінальныя асаблівасці.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2017, 11
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "alfabet" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język