Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "absolutyzm" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Sarmatyzm i Prusy w XVIII i początku XIX wieku
Autorzy:
Łukasiewicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603023.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Sarmatyzm
absolutyzm oświecony
klientela
poddaństwo
Opis:
Historia polsko-pruska oceniana była dotąd z perspektywy obronnej, wyniesionej z czasów rozbiorów. Prowadziło to do typowej we wrogich relacjach przesadnej diabolizacji przeciwnika. Diabolizacja umiarkowana była już bardziej uzasadniona. Pruskie działania modernizacyjne były lekceważone albo przemilczane. W końcu jednak pojawiła się historiografia modernizacyjna, do której należała nawet konserwatywna szkoła krakowska, ale i endeckie, a wiec modernizacyjne pisarstwo historyczne Władysława Konopczyńskiego i Adama Skałkowskiego, ukazujące Sarmatyzm jako feudalny anachronizm i modernizację absolutystyczną, a więc odgórną w Prusach (von oben). Ten nurt utrzymuje się w historiografii do dzisiaj, jednak funkcjonuje też częsta multikulturowa perspektywa odrębności, inności, a nie niższości Sarmatyzmu.Autor uważa za konieczne weryfikację tego stanu rzeczy i charakterystykę działań reformatorskich, dzięki którym w 1918 r. dystans między poziomem rozwoju cywilizacyjnego ziem zaboru pruskiego i rosyjskiego od 1793 r. bardzo wzrósł. Następnie wskazuje na kilka elementów takiej analizy.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 76
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neurath, decyzjonizm i pierwsze recenzje empiryzmu logicznego
Autorzy:
Koterski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2104657.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
empiryzm logiczny
absolutyzm
O. Neurath
decyzjonizm
konwencjonalizm
Opis:
Jednym z najważniejszych osiągnięć logicznego empiryzmu było pogłębienie idei francuskiego konwencjonalizmu i zastosowanie ich w zasadzie we wszelkich badanych w tym nurcie dziedzinach. Niemniej, za sprawą kształtowanego już od pierwszych recenzji wizerunku neopozytywizmu, jest on wciąż znany z „metodologicznego naturalizmu”, który przypisał mu w 1935 r. Karl Popper: zamiast wprowadzać dystynkcje w oparciu o dogodne umowy, neopozytywiści uznawali pewne rozstrzygnięcia za ostateczne, ponieważ miały się one opierać na „różnicach istniejących w naturze rzeczy”. W mniej lub bardziej wyraźny sposób sformułowano wówczas, jak twierdził Popper, później zaś jego zwolennicy, zalecenia metodologiczne, które z różnych względów utrzymywały się przez dekady, mimo że szkodliwość ich stosowania wykazywano na niemal każdym kroku – od logiki i matematyki do fizyki i socjologii. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie na przykładzie Neurathowskiego decyzjonizmu, że wbrew twierdzeniom wczesnych krytyków (Ingardena, Poppera i Weinberga) neopozytywizmu konwencjonalizm wchodził w skład „twardego rdzenia” poglądów tzw. lewego skrzydła Koła Wiedeńskiego.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 3; 119-142
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacjonizm w ontologii czasu: Gottfried Wilhelm Leibniz a William Ockham i Arystoteles
Autorzy:
Łagosz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103651.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
czas
substancjalizm
relacjonizm
absolutyzm
relatywizm
struktura
zmienności
Opis:
W artykule rozważam Leibnizjańską relacyjną koncepcję czasu. Analizuję relację między substancjalizmem a relacjonizmem w ontologii czasu, oraz – między absolutyzmem a relatywizmem. Porównuję Leibnizjańskie rozumienie czasu z poglądami Ockhama i Arystotelesa, dochodząc do wniosku, że są one zasadniczo zgodne.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 277-283
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem interpretacji zasady Fiat iustitia, ruat coelum (The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum)
The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum
Autorzy:
Lewandowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621594.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
fiat iustitia
ruat coelum
absolutism
justice
catastrophe
absolutyzm
sprawiedliwość
katastrofa
Opis:
Większość konsekwencjalnych i deontologicznych interpretacji zasady fiat iustitia, ruat coelum nie pozwala na stosowanie jej do rozstrzygania praktycznych problemów. Artykuł przedstawia propozycję takiej interpretacji, przy której zasada ta może służyć jako reguła praktyczna. Interpretacja ta zakłada, że fiat iustitia, ruat coelum stosuje się do ostatecznych decyzji, które wpływają na ocenę całego życia podmiotu lub ludzkości. Sukces tej interpretacji zależy od tego, czy brak moralnie dopuszczalnych możliwości uniknięcia indywidualnej lub globalnej katastrofy może stanowić rację do jej zaakceptowania.
Most of the consequential and deontological interpretations of the fiat iustitia, ruat coelum principle, do not allow treating it as a basis for resolving practical problems. This article presents a proposal for an interpretation, under which this principle can serve as a practical rule. This interpretation assumes that fiat iustitia, ruat coelum applies to the final decision that affects the assessment of the entire life of the agent or humanity. Success of this interpretation depends on whether the lack of morally permissible possibilities to avoid individual or global catastrophe may serve as a reason for accepting it.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2019, 46; 5-23
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poglądach Floriana Bochwica. Rozdział z dziejów myśli polskiej
On the Views of Florian Bochwic (a Chapter from the history of Polish Thought)
Autorzy:
Jadacki, Jacek Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015642.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
absolutyzm aksjologiczny
dualizm ontologiczny
intuicjonizm
kreacjonizm
axiological absolutism
ontological dualism
intuitionism
creationism
Opis:
The paper depicts the philosophical views of F. Bochwic (1799-1856) which are as follows: ontology, anthropology, epistemology, ethics, and education. The world, according to Bochwic, was created by God (creationism) and is divided into two spheres: spiritual and carnal (ontological dualism). The factor that unites them is man. His purpose, as a free creature, is his tendency to perfection. The sources of human knowledge are the following: unreliable senses and reliable conscience (intuitionism). Conscience is the source of our presentiments with regard to: the existence of God, immortality of the soul, God's justice, and moral orders obligatory for all people (axiological absolutism): the order to make good and avoid evil, the order to love oneself and the neighbour, and the order to obey one's parents and superiors. The philosophical views of Bochwic lay at the grounds of his educational doctrine. According to it, education should instil civil virtues in adolescents and be versatile, balanced, varied, imitative, kind, and permanent.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 209-225
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Less of the Absolute, more of the pedagogical. Hans Blumenberg and education
Autorzy:
Sosnowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431131.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Blumenberg Hans
absolutism
education
myth
rhetoric
culture
absolutyzm
edukacja
mit
retoryka
kultura
Opis:
The aim of this article is to consider the philosophy of Hans Blumenberg as potentially pedagogical thought. Hans Blumenberg’s way of questioning can be juxtaposed with the Heideggerian way of questioning (much more popular in the philosophy of education) that starts with the human being as an ontologically distinguished creature. Blumenberg, unlike Heidegger, does not pursue the question of being as such, he consciously limits himself to anthropology, i.e. the humanity of being. Consequently, his anthropology is not fundamentally ontological, but contingent and culture-oriented. Blumenberg’s phenomenological description of humanity concentrates on the ways humans deal with different modes of the absolute (not only theological, but also natural and political). It is a consequence of Blumenberg’s anthropological statement concerning the human being as an underprivileged creature which compensates its natural shortcomings with culture (i.e. myths, metaphors, science, etc.), being able to make the absolute less predominant or rigorous, mitigating it in a way. This has humanistic and pedagogical import: the greater distance between us and absolute realities, the more space there is for human creativity and self-creativity, foremostly in the field of education.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 4; 53-69
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część II
Sir Robert Filmer. Alone against All! Part II
Autorzy:
Tulejski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596485.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
absolutyzm
patriarchalizm
boskie prawo królów
Filmer
absolutism
patriarchalism
divine right of kings
Opis:
Sir Robert Filmer był angielskim teoretykiem politycznym, który bronił absolutyzmu i boskiego prawa królów, krytykując Hobbesa, Miltona, Grocjusza, Bellarmine’a, Suareza i Arystotelesa. Teoria Filmera jest oparta na założeniu, że władza ojca w rodzinie jest prawdziwym źródłem i modelem każdej władzy. Na początku Bóg dał władzę Adamowi, który miał całkowitą kontrolę nad swymi potomkami, nawet nad ich życiem i śmiercią. Z jego punktu widzenia król jest absolutnie wolny od wszelkiej ludzkiej kontroli, nie może być związany czynami swych poprzedników, wobec których nie jest odpowiedzialny; nie jest związany również własną wolą, ponieważ niemożliwe jest, by człowiek dał prawo samemu sobie – prawo musi zostać narzucone przez innych osobie, która jest nim związana. W artykule autor dowodzi, że rozumowanie Filmera jest doskonałą, kompletną, lecz ostatnią obroną nieograniczonej władzy królewskiej w erze destrukcji naturalnego autorytetu politycznego.
Sir Robert Filmer was an English political theorist who defended absolutism and the divine right of kings criticizing Hobbes, Milton, Grotius, Bellarimine, Suarez and Aristotle. Filmer’s theory is founded upon the statement that the government of a family by the father is the true origin and model of all government. In the beginning God gave authority to Adam, who had complete control over his descendants, even over life and death itself. In his point of view the king is perfectly free from all human control, he cannot be bound by the acts of his predecessors, for which he is not responsible; nor by his own, for it is impossible that a man should give a law to himself – a law must be imposed by another upon the person bound by it. In the Article the Author argues that Filmer’s argument is perfect, complete but the last defense of unlimited royal power in the age of destruction of natural political authority.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 102; 136-162
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy monopolizacji i państwo w myśli Norberta Eliasa
Processes of Monopolization and the State in the Thought of Norbert Elias
Autorzy:
Cymbrowski, Borys
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14745724.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Norbert Elias
historical sociology
state
absolutism
monopolisation
socjologia historyczna
państwo
absolutyzm
monopolizacja
Opis:
The main aim of the article is to discuss the concept of the European state in Norbert Elias’ works. Elias’ major books, The Court Society and The Civilizing Process, contain an interesting concept of the state, which to some extent is similar to interpretations of the state found in postwar works on historical macrosociology (especially those written in the US), but also has special features and is thereby in keeping with the originality of the Eliasian oeuvre. Sources used by Elias in his analysis of the state are highlighted in the article, especially those that also became important for other historical sociologists studying the development of the state. Attention focuses on early modernity, and in particular on absolutism as a form of government crucial to the development of centralised administrative institutions.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 4; 45-65
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część I
Sir Robert Filmer. Alone against All! Part 1
Autorzy:
Tulejski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596887.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Filmer
absolutyzm
patriarchalizm
boskie prawo królów
absolutism
patriarchalism
divine right of kings
Opis:
Sir Robert Filmer był angielskim teoretykiem politycznym, który bronił absolutyzmu i boskiego prawa królów, krytykując Hobbesa, Miltona, Grocjusza, Bellarmina, Suareza i Arystotelesa. Teoria Filmera jest oparta na założeniu, że władza ojca w rodzinie jest prawdziwym źródłem i modelem każdej władzy. Na początku Bóg dał władzę Adamowi, który miał całkowitą kontrolę nad swymi potomkami, nawet nad ich życiem i śmiercią. Z jego punktu widzenia król jest absolutnie wolny od wszelkiej ludzkiej kontroli, nie może być związany czynami swych poprzedników, wobec których nie jest odpowiedzialny; nie jest związany również własną wolą, ponieważ niemożliwe jest, by człowiek dał prawo samemu sobie – prawo musi zostać narzucone przez innych osobie, która jest nim związana. W artykule autor dowodzi, że rozumowanie Filmera jest doskonałą, kompletną, lecz ostatnią obroną nieograniczonej władzy królewskiej w erze destrukcji naturalnego autorytetu politycznego.
Sir Robert Filmer was an English political theorist who defended absolutism and the divine right of kings criticizing Hobbes, Milton, Grotius, Bellarimine, Suarez and Aristotle. Filmer’s theory is founded upon the statement that the government of a family by the father is the true origin and model of all government. In the beginning God gave authority to Adam, who had complete control over his descendants, even over life and death itself. In his point of view the king is perfectly free from all human control, he cannot be bound by the acts of his predecessors, for which he is not responsible; nor by his own, for it is impossible that a man should give a law to himself – a law must be imposed by another upon the person bound by it. In the Article the Author argues that Filmer’s argument is perfect, complete but the last defense of unlimited royal power in the age of destruction of natural political authority.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2016, CI; 151-172
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dietricha von Hildebranda krytyka relatywizmu etycznego: ślepota na wartość i inne argumenty
Dietrich von Hildebrand’s Critique of Ethical Relativism: Value-Blindness and Other Arguments
Autorzy:
Kopciuch, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423425.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
value
axiological relativism
value-blindness
absolutism
relatywizm aksjologiczny
ślepota na wartości
absolutyzm
wartości
Opis:
Dietrich von Hildebrand is a representative of 20th-century absolutism in axiology and ethics. In this paper I demonstrate the main arguments he gave against ethical relativism. These are: emotional cognition of values, axiological blindness (full constitutive value-blindness, partial value-blindness, blindness of subsumption), immanent contradiction of all relativism and some particular arguments against axiological relativism and subjectivism.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 175-189
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza absolutyzm i relatywizm. Anty-antyetnocentryzm Richarda Rorty’ego
Autorzy:
Krawczyk, Marcin Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644216.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Rorty
Ethnozentrismus
Absolutismus
Relativismus
Moral
ethnocentrism
absolutism
relativism
morality
etnocetryzm
absolutyzm
relatywizm
moralność
Opis:
Der Artikel konzentriert sich auf der kritischen Darstellung der Moralauffassung von Richard Rorty, deren Hauptzug im Versuch besteht, hinter die Gegenüberstellung Absolutismus-Relativismus zu gelangen und eine Lösung zu finden, die die Schwäche sowohl des ersten als auch des zweiten Standpunkts vermeiden würde und zugleich frei von Fundamentalismus, Dogmatismus, Pessimismus oder axiologischem Nihilismus wäre. Rorty sieht eine solche Lösung in einem Standpunkt, den er als Anti-Antiethnozentrismus bezeichnet. Dieser Standpunkt beruht auf der Betrachtung der Werte und Moralnormen als historisch-kulturelle Erzeugnisse ohne einen bedingungslosen und absoluten Charakter sowie auf der Betrachtung der Moral als einer Sammlung von solchen Sitten, Verhaltensweisen und Praktiken, die von der jeweiligen Gesellschaft und Kultur anerkannt werden. Rortys Anti-Antiethnozentrismus unterscheidet sich vom Relativismus durch die Ablehnung der Überzeugung, dass verschiedene Wertesysteme gleichermaßen gut sind und dass man diese Systeme nicht vom Standpunkt anderer Systeme aus beurteilen kann. Vom Absolutismus und Fundamentalismus unterscheidet er sich wiederum durch die ständige Betonung, dass die durch die westlichen Demokratien vertretenen Werte zwar nicht bedingungslos und objektiv gut sind, dass sie es dennoch verdienen, gepflegt und verbreitet zu werden.
The article focuses on a critical presentation of Richard Rorty`s conception of morality. It can be characterized by an attempt to go beyond the opposition between absolutism and relativism, thus leading to finding a solution that would avoid the weaknesses of both positions, and - at the same time - be free from fundamentalism, dogmatism and axiological nihilism. Such a solution is seen by Rorty in the anti-antiethnocentrism which treats values and moral norms as historical and cultural artifacts devoid of unconditional and absolute character, whereas morality is perceived as a set of customs, behaviors and practices that a given society and culture approve of. Rorty`s anti-antiethnocentrism is distinguished from relativism by the rejection of a belief that various systems of values are equally valuable and that they cannot be judged from the perspective of other frameworks. It is distinguished from absolutism by a countinouous highlighting that - although Western values are not something absolutely and objectively good - they are nonetheless worth of preservation and promotion in the world.
Niniejszy artykuł koncentruje się krytycznej prezentacji Richarda Rorty’ego koncepcji moralności, której rysem zasadniczym jest próba wyjścia poza opozycję absolutyzm–relatywizm i znalezienia rozwiązania, które unikałoby słabości zarówno pierwszego jak i drugiego stanowiska, a jednocześnie wolne byłoby od fundamentalizmu, dogmatyzmu, pesymizmu czy nihilizmu aksjologicznego. Rorty rozwiązanie takie widzi w stanowisku, które określa mianem anty-antyetnocentryzmu, a które polega na uznaniu wartości i norm moralnych za historyczno-kulturowe wytwory, pozbawione bezwzględnego i absolutnego charakteru, moralności zaś za zbiór tych zwyczajów, zachowań i praktyk, które dane społeczeństwo i kultura aprobują. Od relatywizmu anty-antyetnocentryzm Rorty’ego odróżnia się poprzez odrzucenie przekonania, że różne systemy wartości są jednakowo dobre i że nie można tych różnych systemów oceniać z perspektywy innych systemów. Od absolutyzmu i fundamentalizmu, z kolei, etnocentryzm Rorty’ego różni się ciągłym podkreślaniem, że wartości, reprezentowane przez zachodnie demokracje, nie są czymś bezwzględnie i obiektywnie dobrym, niemniej jednak wartym pielęgnowania i propagowania.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 16
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O banalności dobra wspólnego – studium hermeneutyczne
Banality of the common good – hermeneutical study
Autorzy:
Stasiak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195902.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dobro wspólne
hermeneutyka
absolutyzm
relatywizm
subiektywizm
common good
hermeneutics
absolutism
objectivism
relativism
subjectivism
Opis:
Article is an attempt for the creation a new way of thinking about the common good, which is possible to realize in practice (particularly in view of depleting natural resources). Firstly, author defines terms such as: the good, the community , the common good, indicating a tendency to bipolar thinking about these ideas: relativist and absolutist. The second part consist analysis of these ideas from the one perspective – hermeneutics. In this part „banality” is not a „name” for common good. It is a „name” for the way of thinking (bipolar). In the third thematic sequence, author explain the new way of thinking. From now we have formal and material good defined in political sphere rather than ethics.
Artykuł – zbudowany z trzech sekwencji tematycznych – stanowi próbę wypracowania nowego wymiaru idei dobra wspólnego, możliwego do urzeczywistnienia w wymiarze praktycznym, szczególnie w perspektywie uszczuplających się zasobów naturalnych. Po pierwsze, autorka definiuje pojęcia takie jak: dobro, wspólnota, dobro wspólne, wskazując tendencje do dwubiegunowego myślenia o powyższych ideach: relatywistycznego i absolutystycznego. Drugim etapem rozważań jest analiza idei z perspektywy hermeneutyki. Autorka uzasadnia tytułową banalność dobra wspólnego, tkwiącą nie w samej idei, ale w sposobie myślenia o niej. Trzecia sekwencja tematyczna stanowi próbę wyjaśnienia nowego podejścia do zagadnienia dobra wspólnego, którego najważniejszym elementem jest jego podział na dobra formalne oraz materialne (definiowane odtąd na gruncie polityki nie zaś etyki).
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2015, 14; 9-24
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba przezwyciężenia relatywizmu – przypadek Alasdaira MacIntyre’a
An attempt at defeating relativism − the case of Alasdair MacIntyre
Autorzy:
Andryszczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430983.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
absolutism
liberalism
Nietzsche Friedrich
relativism
Thomism
tradition
absolutyzm
liberalizm
Nietzsche Fryderyk
relatywizm
tomizm
tradycja
Opis:
MacIntyre jest przekonany, że nie istnieje racjonalność jako taka, a jedynie „racjonalność-tej-lub-owej-tradycji”. Wyróżnia on trzy tradycje intelektualne i moralne, które we współczesnym świece zmagają się o zwycięstwo. Pierwszą z nich nazywa „encyklopedyczną”, ponieważ jej kanoniczym tekstem jest IX wydanie encyklopedii Britannica. Druga z nich, zwana jest „genealogią”, wywodzi się od F. Nietzschego i w niej podobną rolę pełni jego dzieło "Z genealogii moralności". Trzecią zaś jest „tradycja”, której kluczowym przedstawicielem jest św. Tomasz z Akwinu. Zdaniem MacIntyre’a z konfrontacji pomiędzy nimi wychodzi zwycięsko tomizm, czego współczesnym wyrazem jest nauka moralna zawarta w encyklice "Veritatis Splendor". Z tego powodu najpierw ukazaliśmy sposób ujęcia i rozstrzygnięcia przez MacIntyre’a sporu pomiędzy trzema tradycjami. To doprowadziło go do przyjęcia absolutyzmu moralnego Jana Pawła II. Tekst zwieńczyliśmy uwagami krytycznymi odnoszącymi się do jego próby przezwyciężenia relatywizmu moralnego.
MacIntyre puts forward the thesis that we cannot achieve tradition-transcendent standards of rational thinking. There is no such thing as rationality-as-such because it exists only as rationality-from-a point-of-view. In fact, it belongs to a certain tradition within which it has been developed. He distinguishes three traditions of moral enquiry that fight in contemporary world for victory. The first is “Encyclopaedia”, the name of which was taken from the Ninth Edition of the Encyclopaedia Britannica and represents a research program typical of modern liberal philosophy. F. Nietzsche initiated the second tradition called “Genealogy”. Its canonical text is Zur Genealogie der Moral. MacIntyre also identifies also a third ethical research program called “Tradition” and one of its principal authors is Thomas Aquinas. He argues that, even if we live in a world of different traditions, we know how to act. Thomism and its doctrine of natural law offers the most rational solution to moral problems. A very fruitful way of putting this into practice can be found in the teachings in "Veritatis Splendor". We present his way of resolving the conflict by arguing that Thomism is the superior of the three traditions, which leads MacIntyre to accept the conclusions of "Veritatis splendor". Finally, we offer our opinion on his attempt to overcome relativism and accept moral absolutism.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 3; 123-137
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tym, co z relatywizmu nie wynika. Perspektywa współczesnej socjologii wiedzy naukowej
What relativism does not imply. The perspective of Sociology of Scientific Knowledge
Autorzy:
Więcław, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41979481.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
relatywizm poznawczy
relatywizm kulturowy
absolutyzm poznawczy
socjologia wiedzy naukowej
epistemic relativism
cultural relativism
absolutism
Sociology of Scientific Knowledge
Opis:
Utrzymujący się w obiegu kulturowym filozoficzny spór relatywizmu z absolutyzmem, szczególnie w kwestii statusu poznawczego nauki, stanowi duże wyzwanie dla systemów edukacyjnych. W artykule przedmiotem namysłu są wybrane zarzuty teoretyczne wobec relatywizmu poznawczego. Jest on bowiem uznawany dość często za stanowisko anty-naukowe oraz anty-realistyczne implikujące arbitralność oraz subiektywność przekonań i standardów poznawczych wraz z tezą o ich „równoważności”. W artykule prezentuję niektóre kontrargumenty wysuwane przez współczesną socjologię wiedzy naukowej wobec wskazanych zarzutów.
The article offers remarks on selected problems of epistemic relativism. The special attention is drawn to some of the stereotypes connected with relativism as it is often perceived as an anti-scientific and anti-realist position implicating cognitive arbitrarness and subjectivity of our judgements and beliefs together with „equal validity thesis”. The cultural circulation of these stereotypes is a great challenge to any eduction system and should be given a proper treatment. The article brings forward some of the arguments against these stereotypes based on SSK (Sociology of Scientific Knowledge).
Źródło:
Filozoficzne Problemy Edukacji; 2019, 2; 67-91
2545-0948
Pojawia się w:
Filozoficzne Problemy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce kapitana generalnego w systemie ustrojowym Hiszpanii dawniej i obecnie
The Role of the Captain General in the Political System of Spain in the Past and Present
Autorzy:
Dankowski, Michał Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104998.pdf
Data publikacji:
2023-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
kapitan generalny
Capitán General
Hiszpania
król Hiszpanii
absolutyzm
Nueva Planta
Filip V
Captain General
Spain
King of Spain
absolutism
Philip V
Opis:
This article is an answer to the question where the rank of the Captain General in the title of the king of Spain came from. Reaching back to the pre-constitutional times, the role of the Captain General in the political system of Spain was defined. Originally he acted as the supreme military commander, with time gaining competences in the field of politics, judiciary and treasury. The essence of the post functions is evidenced by the creation of separate territorial administrative entities – captaincy general. The apogee of the Captain-General’s importance in Spain took place in the 18th century, when with the arrival of Philip V of Anjou at the Iberian Peninsula, the system of Bourbon absolutism began to be implemented in Spain under the Nueva Planta reforms. In the constitutional era, the post was once again reduced to strictly military matters, however traditionally appearing in the royal titulature.
Artykuł odpowiada na pytanie skąd wzięła się ranga kapitana generalnego w tytulaturze króla Hiszpanii. Sięgając do czasów prekonstytucyjnych, określono rolę kapitana generalnego w systemie ustrojowym Hiszpanii. Pierwotnie występował jako naczelny dowódca wojskowy, z czasem zyskując kompetencje z zakresu polityki, sądownictwa i skarbowości. O istocie funkcji urzędu świadczy fakt utworzenia osobnych terytorialnych jednostek administracyjnych – kapitanii generalnych. Apogeum znaczenia kapitanów generalnych w Hiszpanii przypada na XVIII w., kiedy wraz z przybyciem Filipa V Andegaweńskiego na Półwysep Iberyjski, zaczęto wdrażać w Hiszpanii ustrój absolutyzmu burbońskiego na mocy reform Nueva Planta. W dobie konstytucyjnej urząd został ponownie zredukowany wyłącznie do spraw stricte wojskowych, tradycyjnie występując jednak w tytulaturze królewskiej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 217-227
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies