Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "a stereotype" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    Gilt das Stereotyp der polnischen Wirtschaft immer noch? Zu den Veränderungen in Polen aus imagologischer Perspektive
    Autorzy:
    Zator-Peljan, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915684.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    German-Polish relations
    stereotypes
    Polish economy as a stereotype
    imagology
    Opis:
    The main focus the paper investigates concerns Polish-German relations from the perspective of imagology. The author of the article concentrates on the stereotype of the polish economy and compares it with the imagological standpoint by analyzing two chosen publications: „Viva Polonia. Als deutscher Gastarbeiter in Polen” by Steffen Möller and „Polen” by Thomas Urban. The above-mentioned analysis should lead to an answer for the following question: can the way of perceiving of the Polish economy be modified by means of well-known authors?
    Źródło:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2013, 40, 2; 73-87
    0072-4769
    Pojawia się w:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glamour, charyzma, celebrity, iluzja – semantyczne uwikłania
    Glamour, charisma, celebrity, illusion of reality – semantic entanglements
    Autorzy:
    Strawińska, Anetta Bogusława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117324.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    glamour
    charisma
    celebrity
    illusion of reality
    semantic
    polysemic
    a stereotype
    self-monitoring
    manipulation
    Opis:
    The lexeme glamour is currently used as a keyword to describe various socio-cultural phenomena. First and foremost, the term glamorous is used to describe someone who is charming, physically attractive, alluring, sexy. It is often used to describe beautiful architecture and baroque interior design. The lexeme is also used in reference to dazzling fashion, luxurious cars, and even charming gadgets. Therefore, is often mistakenly associated with the world of celebrities. However, glamour is more than just external beauty, a created style, fake elegance, luxury, fame, or sex appeal. It may be the attribute of a person – making him or her exceptional, maybe even statuesque. It is something one is. Some people have the “gift” of glamour. Many simply create it for themselves. Because glamour offers the promise of life without mediocrity; it transports us away from everyday experience and makes our dreams seem accessible. Stereotypically glamour is treated as a kind of illusion typical of romance. Glamour and charisma often go together, but are not equivalent. The aim of the article is to revise the stereotypes connected with the lexeme glamour and charisma, celebrity and illusion of reality typical for romance.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 285-311
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Ostatnia Wieczerza" Pawła Huellego (i Jany Unuk) jako konfrontacja z tradycją, z własną i cudzą kulturą
    "Zadnja večerja" Pawła Huelleja (in Jane Unuk) kot soočenje z lastno tradicijo in tujo kulturo
    "Ostatnia Wieczerza" by Paweł Huelle (and Jana Unuk) as a confrontation with own tradition and other people’s culture
    Autorzy:
    Tokarz, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486814.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stereotyp
    przekład
    Ostatnia Wieczerza
    Paweł Huelle
    Jana Unuk
    stereotip
    prevod
    Zadnja večerja
    a stereotype
    translation
    The Last Supper
    Opis:
    Slovenski prevod romana Zadnja večerja Pawła Huelleja je izšel leta 2010, komaj tri leta po izidu izvirnika, prevedla ga je Jana Unuk. Miselna shema Zadnje večerje (kot podlaga stereotipa), ki jo sestavljajo skupna večerja Jezusa in apostolov na način daritvene gostije, Jezusova vednost o Judeževi izdaji, lastnem mučeništvu in žrtvovanju ter preobrazba in sporočilo vere — obsega strukturo celotnega romana. Stereotip je vključen v kontekst sodobnih dogajanj kot argument širšega dialoga na temo skupnosti, svobode, izdaje, vere in umetnosti. Jana Unuk je pri prenašanju smisla in ideje izvirnika v slovensko kulturo glede na uresničeni jezikovni transfer do določene mere soustvarjalka romana. Kljub prevajalkini zvestobi izvirniku in njenim prevajalskim veščinam miselna shema Zadnje večerje, naravnana na prihodnost, zaradi drugačne pragmatike slovenskega jezika in nekoliko drugačne kulturne imaginacije ni dosegla vseh potencialov izvirnika (zbujajočih upanje). Ko izvirnik vstopa v ciljno kulturo, privzema njene lastnosti celo na ravni prevoda tako univerzalnih stereotipov, kot so religiozni stereotipi.
    In 2010, only three years after the Polish edition, a translation by Jana Unuk of the novel Ostatnia Wieczerza (‘The Last Supper’) by Paweł Huelle appeared. The mental schema of The Last Supper (the basis of a stereotype), which is in the character of a sacrificial feast and consists of: the shared supper of Jesus and the apostles, the knowledge of Jesus about the betrayal by Judas, about His own martyrdom, sacrifice and transubstantiation and the message of faith, covers the structure of the entire novel. The stereotype has been introduced into the context of the contemporary events as an argument of a broader dialogue on the topic of community, freedom, betrayal, religion and art. In a way, Jana Unuk has become a co-author of the novel by transferring the sense and the idea of the original version to the Slovenian culture, due to the performed language transfer. Despite the faithfulness to the original and the translation art of the translator, the mental schema of The Last Supper that is oriented upon the future did not receive the potentiality of the original (giving hope) because of the different pragmatics of the Slovenian language and its slightly different cultural conception.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 185-207
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Julki, alternatywki, zodiakary. Stereotypy kobiet w młodomowie
    Julki, Alternatywki, Zodiakary. Stereotypes of Women in Youth Speak
    Autorzy:
    Wileczek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2906556.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-27
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    stereotyp
    stereotyp kobiety
    młodomowa
    etykietowanie
    etykiety
    stereotype
    stereotype of a woman
    young speak
    labeling
    labels
    Opis:
    Artykuł dotyczy analizy współczesnych przykładów stereotypizacji (młodych) kobiet za pomocą nominacji o charakterze etykietalnym. Nowe etykiety (typu: bedoesiara, julka, karyna, konserwatywka, madka) są efektem ekspresywnych i waloryzujących uproszczeń poznawczych. Dominuje w nich element afektywny i humorystyczny, bowiem bazują one na określonych, emocjonalnych reakcjach na kontakt z tzw. jednostkami „typowymi” (por. typowa julka, typowa rzepiara, typowa madka). Wskazywane neologizmy, etykietując określone grupy osób, powielają i utrwalają w opinii społecznej negatywne i ‒ zwykle – deprecjonujące sądy, przyczyniając się do powstawania stereotypów.
    The article analyzes contemporary examples of stereotyping of (young) women with the help of label nominations. The indicated neologisms, labeling particular groups of people, duplicate and consolidate in the social opinion negative and – usually – deprecating judgments, contributing to the formation of stereotypes. The new labels (such as bedoesiara, julka, karyna, konserwatywka, and madka) result from expressive and valorizing cognitive simplifications. An emotional and humorous element dominate them because they are based on specific, emotional reactions to contact with the so-called typical units (cf. typical julka, typical rzepiara, typical madka). These neologisms, by labelling given groups of people, reproduce and reinforce in social opinion negative and, usually, biased judgments, which results in new stereotypes.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 1(14); 241-255
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstruowanie psychospołecznej przestrzeni sąsiada. Niemiecki Zachód i rosyjski Wschód w reportażowo-podróżniczej prozie ostatnich lat
    Constructing the Psychosocial Space of A Neighbour. the German West and The Russian East in Polish Reportages and Travelling Prose in Recent Years
    Autorzy:
    Gosk, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179250.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Eastern Europe
    Western Europe
    Central Europe
    travel reportage
    redefining a stereotype
    post-dependence discourse
    Europa Wschodnia
    Europa Zachodnia
    Europa Środkowa
    reportaż podróżniczy
    redefiniowanie stereotypu
    dyskurs postzależnościowy
    Opis:
    Tekst omawia wybrane, ukazujące się współcześnie, polskie książki reportażowo-podróżniczez wypraw do Rosji i Niemiec. Wskazuje ich konstytutywne wyznaczniki, m.in.: interpretacyjnycharakter przekazu, opowiadanie teraźniejszości przez pryzmat przeszłości, aktualizację i redefiniowanie stereotypów wizerunkowych Rosjanina oraz Niemca. Stawia tezę, iż terapeutycznokompensacyjny walor tych utworów sytuuje je wśród wypowiedzi operujących dyskursem postzależnościowym.
    The text analyses selected, recently published, Polish reportage-travelogue prose on travels to Russia and Germany. It identifies their constitutive features, among others: the interpretive character of the message, narration the present from the perspective of the past, actualisation and redefinition of image stereotypes of the Russian and German. It poses a thesis that the therapeutic and compensating quality of these works locates them within enunciations operating post-dependence discourse.
    Źródło:
    Porównania; 2012, 11; 247-263
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rdzenni mieszkańcy Czarnego Lądu w oczach Henryka Sienkiewicza podróżnika na materiale "Listów z Afryki" (1892)
    The picture of the inhabitants of Africa in "Letters from Africa" (1892) by Henryk Sienkiewicz
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591242.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Henryk Sienkiewicz
    letters from the journey
    a racial stereotype of Nigger
    listy z podróży
    stereotyp rasowy Murzyna
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie wizerunku rdzennych mieszkańców Afryki, z którymi Sienkiewicz miał kontakt podczas egzotycznej wyprawy, odbytej na przełomie 1890/1891 roku. Podstawę materiałową do rozważań stanowi zapis relacji z podróży, który przyjął popularną w drugiej połowie XIX wieku formę listu z podróży – Listy z Afryki. Opracowanie wpisuje się w nurt badań nad stereotypami etnicznymi prowadzonymi w perspektywie historycznej. Do przeprowadzenia analiz wykorzystane zostały pojęcia punktu widzenia (przyjętego przez autora tekstu) oraz perspektywy. Zanalizowany w ten sposób materiał leksykalny pozwolił określić punkty widzenia oraz wskazać inwentarz aspektów, pod względem których postrzega się przedstawicieli obcych narodowości. Dominującym punktem widzenia przyjętym w opisie mieszkańca Czarnego Lądu jest europocentryzm. Sienkiewicz w swoich podróżach był Polakiem o silnej tożsamości narodowej oraz Europejczykiem. Natomiast wśród aspektów profilujących narodowość murzyńską wyróżniono następujące: aspekt fizyczny, kulturowy, psychiczny oraz społeczny. W analizowanych tekstach w sferze ocen zaznacza się protekcjonalne traktowanie Murzynów i ich cywilizacji. Pisarz jest przeświadczony o cywilizacyjnej i religijnej wyższości Europejczyków, toteż cywilizowanie Murzynów uznaje za niezbędne. Murzyni są postrzegani jako niewolnicy lub słudzy, o niskim statusie społecznym, wyglądający egzotycznie, ubodzy w sferze materialnej i duchowej. Wydaje się, że na taki sposób opisu wpłynął ogólny mechanizm tworzenia stereotypów: wyraźnie wyodrębnienie grupy „obcej” oraz przypisanie jej zestawu stałych cech.
    The article presents a picture of the indigenous inhabitants of Africa whom Sienkiewicz met during his exotic expedition made at the end of 1890 and at the beginning of 1891. The material basis for the analysis is a written account of the journey in the form of letters, which was very popular in the second half of the 19th century, Listy z Afryki [‘Letters from Africa’]. The article may be placed in the trend of research into ethnic stereotypes from a historical perspective. In her analysis the author uses the terms of ‘point of view’ (of the author) and ‘perspective’. The lexical material, analysed in that way, allows to define the points of view and the inventory of aspects from which representatives of foreign nationalities are perceived. The dominant point of view while describing the black inhabitants of Africa is Eurocentrism. Sienkiewicz in his journeys was a European and a Pole with a strong national identity. Among the aspects profiling the Black nationality the following ones have been distinguished: physical, cultural, psychological and social. The Niggers and their civilisations are treated in a condescending way in the analysed texts. The writer is convinced of the civilisational and religious superiority of the Europeans, that is why he finds it indispensable to civilise the Niggers. The Blacks are perceived as slaves or servants of low social status, looking exotically, being materially and spiritually poor. This way of describing seems to have been influenced by a general mechanism of creating stereotypes: isolating a foreign group and attributing a set of permanent features to it.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2018, 17; 211-228
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesny stereotyp Polaka i Ukraińca w opinii studentów filologii Uniwersytetu Łódzkiego (na podstawie badań ankietowych)
    Autorzy:
    Fyłypec, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042388.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    stereotype of a Pole
    stereotype of a Ukrainian
    linguistic picture of the world
    students of the Faculty of Philology
    survey
    stereotyp Polaka
    stereotyp Ukraińca
    językowy obraz świata
    ankieta
    Opis:
    Artykuł przedstawia rekonstrukcję – na materiale 394 ankiet – współczesnych stereotypów Polaka i Ukraińca w środowisku studentów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Zaproponowano analizę kilku punktów obszerniejszej ankiety, a mianowicie prośbę o podanie: definicji Polaka/Ukraińca; wyrażeń o tym samym odniesieniu, co Polak/Ukrainiec; cech „typowego” i „prawdziwego” Polaka/Ukraińca. Ujawniono, iż w studenckich definicjach nazwy Polak/Ukrainiec częściej stosuje się kategoryzację geograficzną, etniczną, narodowościową, natomiast rzadziej używa się językowej, etycznej, tożsamościowej. Za odpowiedniki wyrazu Polak studenci uważają leksemy Polaczek, rodak, krajan, nasz, swój i in., a zamiast słowa Ukrainiec podają nazwy: obcokrajowiec, cudzoziemiec, sąsiad, brat ze Wschodu i in. Obraz „prawdziwego” Polaka/Ukraińca jest bardziej pozytywny niż obraz „typowego” reprezentanta narodowości. Zarówno dla Polaka, jak i Ukraińca stereotypowy obraz wyłoniony z danych ankietowych jest ambiwalentny. Uwzględniono wpływ stereotypów narodowościowych na nauczanie języka polskiego jako obcego oraz możliwość zastosowania uzyskanych danych w glottodydaktyce.
    The article presents a reconstruction – on a material of 394 surveys – of modern stereotypes of a Pole/Ukrainian among the students of the Faculty of Philology of the University of Lodz. An analysis of several points of more extensive questionnaire was proposed, namely: a request to provide a definition of a Pole/Ukrainian; expressions with the same reference as the Pole/Ukrainian; features of a “typical” and “real” Pole/Ukrainian. In student definitions of the name Pole/Ukrainian, geographical, ethnic, nationality categorization is more often used, while linguistic, ethical, and identity are used less often. The students consider lexeme Polachek, compatriot, countryman, ours, theirs and others, as equivalents of the word Pole and they give names instead of the word Ukrainian: foreigner, neighbour, brother from the east and others. The image of a “real” Pole/Ukrainian is more positive than the image of a “typical” representative of the nationality. Both for a Pole and a Ukrainian, the stereotypical image emerging from the survey data is ambivalent. The influence of national stereotypes on teaching Polish as a foreign language and the possibility of using the obtained data in glottodidactics were taken into account.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2020, 27; 111-131
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Najnowszy stereotyp Ukraińca w środowisku studentów poznańskich i lubelskich
    Contemporary Stereotype of a Ukrainian Among Students from Poznan and Lublin
    Autorzy:
    Fyłypec, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044349.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    stereotype of a Ukrainian
    geographical factor
    inguistic picture of the world
    Poznan students
    Lublin students
    Opis:
    The article analyses the contemporary image of a Ukrainian in the linguistic picture of the world as perceived by students from Poznan and Lublin. Based on the results of the questionnaire with the geographical factor, the article distinguishes the “naive” cognitive definitions, methods of categorisation, traits of a typical Ukrainian and their aspect, which all differ depending on the geographical location of the two cities. The article analyses which subjects, according to students from different regions of Poland, are characteristic of a Ukrainian and how the geographical factor influences their dominance in the light of different aspects.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 45-60
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp Rosjanina i jego profilowanie we współczesnej polszczyźnie
    THE STEREOTYPE OF A RUSSIAN AND ITS PROFILES IN CONTEMPORARY POLISH
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Lappo, Irina
    Majer-Baranowska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611602.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    stereotyp Rosjanina
    profilowanie
    definicja kognitywna
    dyskurs publiczny
    podmiot
    badania ankietowe
    the stereotype of a Russian
    profiling
    cognitive definition
    public discourse
    survey methodology
    Opis:
    The article aims to reconstruct the Polish stereotype of a Russian by means of the cognitive definition, whose principal components are predications of the type „Russians drink”, „Russians are brutal”, „Russians are aggressive”, „Russians are musical”, etc. It also aims to capture the mechanisms guiding the functioning of the stereotype in public discourse. A set of about seventy fixed sentences-judgements of this type can be grouped into a few categories (syndromes): „the Russian soul”, „a brother Slav”, an aggressor and enemy, „a master and slave” (i.e. someone despotic and enslaved at the same time), „an Asian”, someone with a specific and rich cultural background, a marketplace trader. At the level of contemporary public discourse the categories give rise to profiles, i.e. functional stereotypical variants whose creator is always a sociologically and culturally defined subject, e.g. a Pole — simple person, a Polish patriot, a member of the Polish intelligentsia with European horizons, a young pragmatist. The base set of features attributed to Russians by Poles is established on the basis of three types of linguistic data: systemic (ethnonyms and their derivatives, phraseological units and collocations), experimental (questionnaires conducted according to various methods among Lublin students in the period 1990-2000) and textual.
    Autorzy rekonstruują polski stereotyp językowy Rosjanina, stosując metodę definicji kognitywnej, której podstawową jednostką są predykacje typu: „Rosjanie piją”, „są brutalni”, „agresywni”, „muzykalni” itp., a w kolejności zmierzają do uchwycenia mechanizmów rządzących funkcjonowaniem stereotypu w dyskursie publicznym. Zespół takich utartych zdań-sądów liczących około 70 jednostek układa się w kilka wiązek (syndromów) – „rosyjskiej duszy”, „brata Słowianina”, agresora i wroga, „władcy-niewolnika”, tj. człowieka zarazem despotycznego i zniewolonego, „Azjaty”, nosiciela specyficznej i bogatej kultury, handlarza bazarowego. Na poziomie współczesnego dyskursu publicznego z takich wiązek cech budowane są profile, tj. funkcjonalne warianty stereotypu, których kreatorem jest zawsze określony socjologicznie i kulturowo podmiot, np. Polak – prosty człowiek, polski patriota, inteligent o horyzontach europejskich, młody pragmatyk. Bazowy zespół cech przypisywanych przez Polaków Rosjanom autorzy ustalają na podstawie trojakiego typu danych językowych: systemowych (etnonim i tworzone od niego derywaty, frazeologizmy i kolokacje), eksperymentalnych (tj. wynikach badań ankietowych prowadzonych różnymi metodami w latach 1990–2000 w środowisku studenckim Lublina) oraz tekstowych.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 105-151
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Autostereotyp Polaków w wybranych podręcznikach języka polskiego dla cudzoziemców
    Self¬ stereotypes of Poles in selected manuals for teaching Polish as a foreign language
    Autorzy:
    Brzezowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511077.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stereotype
    Poles
    manuals for teaching Polish as a foreign language
    Opis:
    The article discusses the self¬ stereotypes of Poles as presented in manuals for teaching Polish as a foreign language. The manuals which are designed for different levels of language proficiency are discussed here: Cześć, jak się masz? by W. Miodunka, Hurra!!! Po polsku 2 by A. Burkat, A. Jasińska, Hurra!!! Po polsku 3 by A. Burkat, A. Jasińska, M. Małolepsza, A. Szymkiewicz and Człowiek i jego świat w słowach i tekstach by A. Skudrzykowa and M. Kita. Elements of the stereotype of a Pole discussed in the article lead to an attempt at answering such questions as: how do Poles want to be seen? Is the stereotype of a Pole presented in manuals exaggerated or does it reflect the real image of Poles?
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2014, 1(13); 47-62
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Подорож „своїм” простором як спосіб конструювання національної ідентичності (на матеріалі онлайн-тревелогів Б. Логвиненка та А. Чапая)
    Autorzy:
    Kalynyushko, Olesya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789979.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    online-travelogue
    travelling
    “own / strange”
    national identity
    stereotype
    B. Lohvynenko
    A. Chapai
    Opis:
    The article attempts to analyse B. Lohvynenko’s and A. Chapai’s online-travelogues. The specifi city of the character-traveller endowed with the transcultural identity within the boundaries of their country under the conditions of globalized society has been traced. The occurrence of the opposition “own / strange” in the wanderings of B. Lohvynenko and A. Chapai has been investigated. Other ways of construing travellers’ national identity have been shown. The formation of the traveller’s national identity in B. Lohvynenko’s travelogue by means of national stereotypes cultivation has been analysed. Moreover, the construction of the character’s identity in A. Chapai’s travel-blog by the destruction of stereotypes has been considered.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2017, 5; 185-194
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp kapłana wpisany w XVII-wieczne kazania pogrzebowe
    Stereotype of a priest built into 17th century funeral sermons
    Autorzy:
    Pihan-Kijasowa, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109093.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    17th century funeral sermons
    panegyric literature
    image of a priest
    stereotype
    Opis:
    17th century funeral sermons, a set of approximately 600 texts, structured following the antic rhetoric principles, modified in modern times, are a genre of panegyric literature, praising the deceased. Among preserved prints, sermons prepared on the occasion of funerals of the clergy constitute a large collection. Their structure, although basically convergent with the principles of laudation applicable to that type of expression, shows certain differences on the level of the degree of a realisation of its individual elements. The element which depicts the time preceding the birth of the clergyman and arguments referring to his lineage are eliminated or significantly reduced. On the other hand, emphasis is put on all aspects which show the piety of the deceased priest, his merits for the Church, relationship towards the faithful under his care. The image of the clergy presented in the sermons is poorly individualised, in fact, it could even be referred to as a stereotypical one.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 203-217
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp księdza „typowego” i „prawdziwego” w świetle danych ankietowych
    On a Stereotype of the “Typical” and “True” Priest: a Questionnaire Survey
    Autorzy:
    Morawska, Iwona
    Karwatowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1968895.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    stereotype
    a “typical” priest
    a “true” priest
    student
    questionnaire
    survey
    stereotyp
    ksiądz „typowy”
    ksiądz „prawdziwy”
    ankieta
    sondaż
    Opis:
    W artykule omówiono wyniki badań sondażowych nad stereotypem księdza „typowego” i„prawdziwego”, jaki udało się zrekonstruować na podstawie wypowiedzi studentów. Badanie o charakterze diagnostycznym przeprowadzono na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Analizę zebranego materiału ankietowego inspirowały założenia dwóch orientacji badawczych– psychosocjokulturowej i etnokognitywistycznej. Dowiodła ona m.in., że wprzypadku „typowego” reprezentanta grupy respondenci wskazywali cechy księdza znanego im albo osobiście, albo z różnego rodzaju przekazów, nie tylko medialnych – dlatego wizerunek duchownego nosi wyraźne zabarwienie ambiwalentne: prezentujące zarówno pozytywne, jak i negatywne nastawienie do obiektu. Natomiast w odniesieniu do reprezentanta „prawdziwego” wymieniali wyłącznie przymioty wartościowane in plus, w wyniku czego kreowali obraz księdza takiego, jakim on według młodzieży studiującej być powinien – stąd w ich stwierdzeniach znalazły się elementy idealizacji i myślenia życzeniowego. Okazało się, że studenci postrzegają księdza przede wszystkim w dwóch funkcjach: (1) podstawowej, niejako naturalnej, czyli związanej z wykonywaniem posługi względem Kościoła i dlatego kojarzonej z pozytywnie waloryzowanymi doświadczeniami i wartościami, takimi jak: zaufanie, duchowość, pobożność, bezkompromisowość, prawda; (2) „służebnej” wobec wiernych, którzy oczekują od duchownego cech daleko wykraczających poza typowo ludzkie, a zmierzających niemal w stronę bóstwa. Zebrany materiał dowiódł dość słabej ekspozycji funkcji podstawowej. Przyczyny tego należy upatrywać w oczywistości tej funkcji – z punktu widzenia semantyki rzeczownika ksiądz. Ponadto ankietowani nie tyle charakteryzowali księdza realnego, ile kreowali jego własny obraz, własne wyobrażenia o księdzu takim, jakiego chcieliby mieć (jakim powinien być), a zatem posługa względem Kościoła schodziła na plan dalszy. Obraz księdza odtwarzany na podstawie wypowiedzi studentów lubelskich potwierdził, że w jednym stereotypie mogą spotkać się cechy zarówno pozytywne, jak i negatywne. Oceny emocjonalne, aczkolwiek wtórne wobec waloru poznawczego, są jednak bardzo istotne, ponieważ ujawniają uwarunkowania kulturowo-subiektywne. Ksiądz jest zatem dla respondentów i religijny, pobożny i chciwy, wyrachowany.
    The article presents the findings that have emerged from a student-addressed questionnaire survey on a stereotype of, respectively, “typical” priest and “true” priest. The diagnostic study was carried out at the Faculty of Humanities at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The theoretical grounding for the analysis stems from the two research methodologies, that is, a psychosociocultural and ethnocognitive ones. As evidenced in the article, the “typical” representative can be ascribed with the attributes of a priest that the students either know in person or they know from some independent communication, mass-media coverage included. This is the reason why the image of the priest happens to be ambivalent, that is, it includes both positive as well as negative shades of attitude. In reference to the “true” priest, in turn, the students tend to point to positive characteristics only, depicting the priest as they wish he were, which explains why elements of strong idealisation and wishful thinking can be identified in the students’ responses. It has been found that students perceive the priest with respect to two functions: (1) basic – natural, connected with serving the Church, and therefore associated with positive experiences and values such as trust, spirituality, piety, intransigence and truth, (2) “serving” the believers who expect a clergyman to possess characteristics going far beyond typically human, and being almost god-like. The collected data has demonstrated a rather weak exposition of the former function, which can be explained by the fact that this function is obvious from the point of view of the semantics of the priest. Moreover, the respondents did not in fact provide the characteristics of a real priest but rather created an image of him, their own perception of a priest they would like to have (i.e. what the priest should be like), which made serving the Church an issue of lesser importance. The image of the priest which has been recreated on the basis of students’ statements has confirmed that both positive and negative characteristics can be combined in a single stereotype. Emotional assessments, albeit secondary to the cognitive valour, are still quite significant, as they reveal the cultural-subjective conditioning. The priest is therefore both religious and pious, and greedy and calculating for the respondents.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2021, 35; 319-333
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poczucie autoskuteczności w matematyce uczniów i uczennic
    Sense of Self-efficacy in Mathematics of Male and Female Students
    Autorzy:
    Turska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26443930.pdf
    Data publikacji:
    2013-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    stereotype
    mathematics as a domain for males
    a lower secondary school
    two-factor analysis of variance
    mathematics self-efficacy
    Opis:
    Women’s underrepresentation in strictly technical fields of study closely linked to mathematics is a universal phenomenon, registered not only in Poland. Conclusions from numerous educational reports are worldwide as well – it is girls who preponderate over boys in math grades at every stage of education. Furthermore, in Polish conditions, the results of external exams are not significantly diversified by gender. Thus, the consequences of different evaluation systems do not explicate the so-called „women gender gap” in terms of women academic and vocational choices. In Poland, for a few years there has been attempts to counteract the prevailing trend through „The Girls for Engineers” programme or systems of scholarships for female students of technical and scientific studies. Such activities are claimed to be legitimate, though still insufficient, because they focus on diminishing the symptoms of the phenomenon, regardless of its exact causes. The explanation proposed in the article refers to the effects of stereotype that „maths is a domain for males”. It has been assumed that such stereotype has an adverse impact on the perception of one’s competences of stigmatized people – i.e. girls. Such facet of analysis has not been adopted in Polish educational research so far. Theoretical background of own research constitute self-efficacy theory by Albert Bandura, which emphasizes cultural context of its formation process. The obtained results indicate that gender is a significant factor contributing to the sense of efficacy formed on the basis of specific achievements in mathematics. It indicates that a typical female student – in relation to similarly assessed typical male student – registers lower trust to her own mathematical competences. Discussion depicted the way in which unfavourable self-perception corresponds to motivation for learning mathematics and consequently to educational choices. The direction for further research has been indicated.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2013, 3(96); 98-115
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żydzi wrocławscy w świadomości młodych mieszkańców Wrocławia - wiedza i stereotypy
    Jews from Wrocław in the consciousness of young inhabitants of Wrocław - the knowledge and stereotypes
    Autorzy:
    Banasiewicz-Ossowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1877341.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Żydzi we Wrocławiu
    kultura żydowska
    Dzielnica Czterech Wyznań
    stereotyp Żyda
    badania etnograficzne
    edukacja międzykulturowa
    Jews in Wrocław
    Jewish culture
    The Four Denominations District
    stereotype of a Jew
    ethnographic research
    intercultural education
    Opis:
    Artykuł prezentuje wstępne wnioski z badań terenowych przeprowadzonych na terenie Wrocławia na przełomie czerwca i lipca 2019 r., dotyczących postrzegania Żydów wrocławskich przez młodych mieszkańców miasta. Badania miały na celu zweryfikować stan wiedzy na temat historii Żydów we Wrocławiu, ich współczesnej działalności społecznej, kulturalnej i religijnej oraz samej kultury żydowskiej. Ważnym ich aspektem było sprawdzenie, w jaki sposób społeczność ta funkcjonuje w świadomości młodych mieszkańców miasta, jakie jest oddziaływanie stereotypów na jej postrzeganie oraz jakie są źródła wiedzy na jej temat. Istotne było także określenie, które miejsca w przestrzeni identyfikowane są jako żydowskie oraz dowiedzenie się, czy młodzi mieszkańcy Wrocławia uczestniczą w wydarzeniach organizowanych przez społeczność żydowską, jak je oceniają i czy uważają je za potrzebne.
    The article discusses the preliminary conclusions of the ethnographic research, carried out in Wrocław at the turn of June and July 2019, regarding the perception of Wrocław Jews by young city residents. The research was aimed at verifying the state of knowledge about the history of Jews in Wrocław, their contemporary social, cultural and religious activities as well as the Jewish culture itself. An important aspect was to check how this community functions in the minds of young city residents, what is the impact of stereotypes on its perception, and what are the sources of knowledge about it. It was also important to determine which places in space are identified as Jewish and to find out if young residents of Wrocław participate in events organized by the Jewish community, how they evaluate them and whether they consider them necessary.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2020, 12, 1; 169-181
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żresz jak świnia! Jedz jak człowiek! – czyli o niektórych stereotypach językowych dotyczących jedzenia
    You gobble like a hog! Eat like a human!: On Some Linguistic Stereotypes Related to Food
    Жрешь как свинья! Ешь как люди! – о некоторых языковых стереотипах, касающихся акта приема пищи
    Autorzy:
    Gasz, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054727.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    человек
    животное
    еда
    стереотип
    язык
    człowiek
    zwierzę
    jedzenie
    stereotyp
    język
    a human
    animal
    food
    stereotype
    language
    Opis:
    Jedzenie (odżywianie się) to czynność (życiowa) właściwa zarówno ludziom, jak i zwierzętom. Wyznacza więc ono pewien wspólny obszar łączący dwie różne perspektywy interdyscyplinarnych badań, określanych odpowiednio jako: food studies i animal studies.  Celem niniejszego artykułu jest omówienie ważniejszych stereotypów językowych dotyczących jedzenia. Na podstawie analizy najczęściej używanych w polszczyźnie frazeologizmów zawierających komponenty jeść i żreć zostanie podjęta próba wykrycia podstawowych składników konotacyjnych ich znaczenia, a zarazem rekonstrukcji wyłaniającego się z nich obrazu jedzenia. W trakcie analizy zgromadzonego materiału językowego zostaną wykorzystane wybrane procedury badawcze wypracowane w obrębie semantyki kulturowej (elementy definicji kognitywnej, metafora pojęciowa, animalizacja).
    Питание – это жизненный процесс, присущий как людям, так и животным. Оно определяет тем самым некое общее пространство, соединяющее две разные научные перспективы междисциплинарных исследований, называемых соответственно: food studies и animal studies. Настоящая статья имеет целью охарактеризовать важнейшие языковые стереотипы, касающиеся приема пищи. На основе анализа самых частотных в польском языке фразеологизмов, содержащих в своей структуре глагольные компоненты jeść и żreć, предпринимается попытка выявить главные коннотативные компоненты их значения, а также реконструировать, отраженный в них образ акта еды. В ходе анализа собранного языкового материала используются отобранные методы, выработанные в рамках культурной семантики (когнитивная дефиниция, понятийная метафора, зоометафора).
    Eating (consumption) is a life activity characteristic of both humans and animals. Therefore, it determines a certain common area combining two different perspectives of interdisciplinary research, which are respectively referred to as food studies and animal studies. The article focuses on the discussion of the most common linguistic stereotypes related to eating. On the basis of the analysis of the most frequently used Polish phraseologisms, including verbs ‘eat’ and ‘gobble’, an attempt will be made to detect the basic connotative components of their meaning, and at the same time, to reconstruct the emerging linguistic image of food stemming from them. In the course of the analysis of the investigated language sample, the author uses selected research procedures formulated in the area of culture semantics (elements of cognitive definition, notational metaphor, animalisation).
    Źródło:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2021, 2 (8); 1-18
    2719-2687
    2451-3849
    Pojawia się w:
    Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotip Poljaka v russkoj literature XIX–XX vv.
    THE STEREOTYPE OF A POLE IN THE RUSSIAN LITERATURĘ OF THE 19TH AND 20TH CENTURIES
    Autorzy:
    Levkievskaja, Elena E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611285.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the stereotype of a Pole in Russian literature
    the image of a Polish “master”
    Pan-Slavism
    the change of perspective
    dignity
    humanism
    resistance against oppression
    stereotyp Polaka w literaturze rosyjskiej
    obraz polskiego „pana”
    panslawizm
    zmiana perspektywy
    godność
    człowieczeństwo
    opór wobec przemocy
    Opis:
    Stosunek Rosji do Polski można – zdaniem autorki – określić słowami Katullusa: „nienawidzę i kocham”. Nienawiść miała źródło w politycznej walce dwóch państw, której pamięć po stronie rosyjskiej sięga XVI- i XVII-wiecznych wojen, kiedy to utrwalił się obraz polskiego „pana”, butnego, chełpliwego i fałszywego, Polaka-wroga. W XVIII i XIX wieku rosyjska poezja patriotyczna opiewała zwycięstwa Rosjan nad Polakami, zwłaszcza w roku 1795 i 1831. Wytykana Polakom duma, buntowniczość, niestałość, obcość wśród swoich (tj. Słowian) miały podstawę polityczną, bo kłóciły się z ideami państwowego rosyjskiego panslawizmu, a także teologiczną (w duchu prawosławnym), bo pozostawały w sprzeczności z ideałem pokornego chrześcijanina. W XX wieku następuje zmiana perspektywy i przewartościowanie tradycyjnych charakterystyk. „Polska duma” zaczyna być postrzegana jako wyraz poczucia godności, nieodłącznego od człowieczeństwa (tak w wierszach Maryny Cwietajewej), a polska buntowniczość i niepokorność – jako zdolność do sprzeciwu i nieugiętego oporu wobec przemocy (wiersze Dawida Samojłowa). Nie zmieniły się przypisywane Polakom cechy, zmieniła się ich ewaluacja.
    It is claimed that the relationship of Russia towards Poland may be described with Catullus’s words: „I hate and love”. The hatred derives from the political struggle between the two countries, the memories of which on the Russian side go back to the wars of the 16th and 17th centuries, when the image of a Pole-enemy, a Polish arrogant, boastful and double-faced „master” took shape. In the 18th and 19th centuries, Russian patriotic poetry extolled the praises of Russian victories over Polish forces, especially those from 1795 and 1831. The reproach to the Polish pride, rebelliousness, instability, and alienation from their kin (i.e. Slavs) was based on political and theological premises, the former because these characteristics stood in opposition to the ideas of the Russian panslavism, the latter because they did not mat.ch the ideal of a humble Christian. In the 20th century there comes a change of perspective and re-evaluation of traditional characteristics: „Polish pride” begins to be seen as a manifestation of dignity, inextricably linked with human nature(in the poems of Marina Tsvetayeva), whereas Polish rebelliousness and reluctance to submission as the ability to adamantly resist force (in the poems of David Samoylov). What changed were not the characteristics themselves but their valuation.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 93-104
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różni ale tacy sami? – stereotypy związane z płcią w wybranych podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego (poziom A1 i A2)
    Different but the same? – gender stereotypes in selected textbooks for teaching Polish as a foreign language (A1 and A2 levels)
    Autorzy:
    Rybka, Małgorzata
    Wrześniewska-Pietrzak, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116566.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    nauczanie języka polskiego jako obcego
    stereotyp
    płeć
    role społeczne
    teaching Polish as a foreign language
    stereotype
    gender
    social roles
    Opis:
    Artykuł podejmuje temat funkcjonowania stereotypów w procesie nauczania dorosłego ucznia języka i kultury polskiej jako obcych. Dzięki prezentowanym podczas lektoratów materiałom dydaktycznym, m.in. podręcznikom i zbiorom ćwiczeń, uczący się (re)konstruują stereotypy Polski, Polaka, Polki, polskiej rodziny, stosunków społecznych. Opis został ograniczony do stereotypów płci i związanych z nimi ról społecznych kobiet i mężczyzn, zainteresowań, a także ich wyglądu zewnętrznego i cech charakteru. Analiza materiału pozwala stwierdzić, że obecny w środkach dydaktycznych stereotypowy obraz płci występuje w różnym stopniu. W analizowanych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego wydanych na początku XXI wieku treści stereotypu kobiety i mężczyzny ulegają modyfikacjom. Młodzi ludzie bez względu na płeć są otwarci na świat, studiują, podróżują po Polsce i Europie, utrzymują kontakty z rówieśnikami z całego świata. Kobiety, które skończyły już studia, jawią się jako osoby wykonujące zawody dotąd uznawane za profesje kobiece i męskie, podobnie w domu odpowiadają za niemal wszystkie czynności, a mężczyźni to osoby, dla których praca zawodowa jest najważniejsza.
    The article discusses the problem of functioning of stereotypes in the process of teaching the Polish language and culture as foreign language to an adult student. Thanks to the didactic materials presented during the course, learners re-construct the stereotypes of, for example, Polish, Poles, Polish woman, Polish family and social relations. The description was limited to gender stereotypes and social roles of women and men, their interests, as well as appearance and character traits. The analysis allows to claim that the stereotypical gender image in the didactic materials is present to a different extent. In the analyzed textbooks for teaching Polish as a foreign language, published at the beginning of the 21st century, the content of the stereotype of a woman and a man undergoes modifications. Young people, regardless of gender, are open to the world, they study, travel around Poland and Europe, and maintain contacts with their peers from all over the world. Women who have already finished their studies appear to be people performing professions previously considered female and male professions, similarly they perform almost all activities at home, and men are people for whom professional work is the most important.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 221-255
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp w subkulturze — subkultura w stereotypie. O słowackim tłumaczeniu "Wojny polsko-ruskiej" pod flagą biało-czerwoną Doroty Masłowskiej
    Subkultúra v stereotype, stereotyp v subkultúre Pár poznámok o slovenskom preklade "Wojny polsko‑ruskiej" pod flagą biało‑czerwoną od Doroty Masłovskej
    The Subculture in the stereotype, the stereotype in the subculture: A few notes on the Slovak translation of "Wojna polsko-ruska" pod flagą biało-czerwoną by Dorota Masłowska
    Autorzy:
    Sojda, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486974.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stereotyp
    subkultura
    przekład
    slang
    Sneh a krv
    ekspresywność
    blokersi
    subkultúra
    preklad
    expresivita
    paneláková kultúra
    stereotype
    subculture
    translation
    expressiveness
    subculture of blockers
    Opis:
    Príspevok sa zameriava na krátku a všeobecnú charakteristiku prekladu poľského románu od Doroty Masłovskej "Wojna polsko‑ruska" pod flagą biało‑czerwoną do slovenčiny (Sneh a krv). Preklad, urobený Tomášom Horváthom, sa snaží ukázať svet poľskej panelákovej mestskej kultúry prostredníctvom jazyka a na pozadí charakteristiky stereotypu v subkultúre. Autorka priblížuje definície subkultúry a stereotypu v odbornej literatúre, najmä sociologickej, ale aj z lingvistického hľadiska. Charakterizuje jazyk v slovenskom preklade z ohľadu na jeho slangovú realizáciu prostredníctvom univerbizovaných jednotiek, vulgarizmov, pejoratívov, dysfemizmov a frazeologických jednotiek. Jedná sa o vyriešenie problematiky vernosti slovenského prekladu voči poľskému originálovi.
    This paper focuses on a short general description of the Polish translation of the novel by Dorota Masłowska "Wojna polsko‑ruska" pod flagą biało‑czerwoną into Slovak (Sneh a krv). The translation, prepared by Tomáš Horváth, tries to show the world of the Polish city subculture of blockers based on the background of the stereotypes in this particular subculture. The author presents the definition of a subculture and stereotype in sociological literature, but also from a linguistic point of view. It also characterizes the language in the Slovak translation regardless of its slang implementation through univerbized units, vulgarisms, pejoratives, dysphemisms and phraseological units. This is to resolve the issue of the loyalty of the Slovak translation with the Polish original.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 115-126
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anny Brzezińskiej gry ze stereotypami. Konstrukcja postaci wiedźmy i przetworzenia motywów baśniowych w cyklu o Babuni Jagódce
    The origins of creation of jerzy paramonow’s figure in the cultural texts devoted to his actions
    Autorzy:
    Ucherek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788609.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    a witch
    a sorceress
    Baba Yaga
    fantasy literature
    Anna Brzezińska’s works
    stereotype
    fairy tale
    re-narration
    wiedźma
    czarownica
    Baba Jaga
    literatura fantasy
    twórczość Anny Brzezińskiej
    stereotyp
    baśń
    renarracja
    Opis:
    Autorka artykułu analizuje stworzony przez Annę Brzezińską cykl opowiadań fantasy o Babuni Jagódce, zestawiając konstrukcję tytułowej postaci ze stereotypem ludowej czarownicy, a zawarte we wymienionych utworach motywy baśniowe porównując do ich wersji zakorzenionych w tradycji, opartych głównie na przekazach zebranych przez braci Grimmów. Analiza ta unaocznia, że Babunia Jagódka tylko pozornie stanowi realizację stereotypowego wizerunku wiedźmy, tak naprawdę zaś jest dowodem gry z nim i postmodernistycznej autoświadomości samej bohaterki. Jej prześmiewczy stosunek wobec tradycji, związanej z wyobrażeniem czarownicy, ale także z treścią wątków baśniowych, wywołuje efekt humorystyczny, co zwraca także uwagę na odnoszenie się przez Brzezińską do kanonu fantasy komicznej, zwłaszcza do „Świata Dysku” Terry’ego Pratchetta i do postaci Babci Weatherwax. Wieloznaczność Jagódki sugeruje zaś, by łączyć ją z wizerunkami nie wiedźm Grimmowskich, ale wschodniosłowiańskich Bab Jag, występujących np. w baśniach zebranych przez Aleksandra Afanasjewa. Z kolei sposób przetwarzania motywów baśniowych świadczy, że analizowane opowiadania wykazują cechy renarracji: osadzają znane elementy w nowej konwencji, wprowadzają składniki fabularne nieistniejące w wariancie pierwotnym, poddają baśniowe postacie psychologizacji, zamieniają ich role, zawierają fragmenty autotematyczne oraz „prawdziwe”, „nieprzekłamane” wersje dziejów postaci czerpanych z folkloru.
    The author of the article analyzes the cycle of fantasy short stories about Babunia Jagódka (“Granny Berry”), created by Anna Brzezińska, collating the construction of the title character with the stereotype of a folk witch, and comparing the fairy tale motives contained in the mentioned works with their versions rooted in tradition, based mainly on the sources collected by brothers Grimm. The analysis shows that Babunia Jagódka is only seemingly a realization of the stereotypical image of a witch, but in fact she is a proof of playing with it and a demonstration of the character’s postmodern self consciousness. Her irreverent attitude towards tradition, connected with the concept of a witch, but also with the content of fairy tale plots, evokes a humorous effect, which at the same time draws attention to Brzezińska’s references to the comic fantasy canon, especially to Discworld by Terry Pratchett and to the character of Granny Weatherwax. The ambiguity of Jagódka suggests in turn to link her not with Grimms’ witches, but with East-Slavic Baba Yagas, featuring e.g. in fairy tales collected by Alexander Afanasyev. On the other hand, the way of transforming the fairy tale motives indicates that the analyzed short stories show qualities of re narrations: they set well known elements in a new convention, introduce fictional components nonexistent in the original variant, submit the fairy characters for psychologization, exchange their roles, contain autothematic fragments and “true”, “undistorted” versions of the fates of folklore characters.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2021, 2; 50-66
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polak i Polska w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego w konfrontacji z postrzeganiem tychże przez Słoweńców
    Poles and Poland in selected Polish as a foreign language textbooks in comparison with their perception by the Slovenes
    Autorzy:
    Nowakowska, Maria Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47217571.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    język polski jako obcy (jpjo)
    stereotyp
    podręcznik do nauczania języka polskiego jako obcego
    glottodydaktyka
    Polish as a foreign language
    stereotype
    textbooks in Polish as a foreign language
    glottodidactics
    Opis:
    W artykule została przedstawiona konfrontacja obrazu Polski i Polaka, prezentowanego w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego, z obrazem tychże, widzianym oczyma studentów lublańskiej polonistyki. Okazuje się, że prezentowany wizerunek Polski i Polaka w podręcznikach jest nieprawdziwy, wyidealizowany, co wynikać może z chęci ich pozytywnej prezentacji, zwłaszcza na tle krajów europejskich. Warto też podkreślić, że jest on zgodny z wytycznymi programowymi Unii Europejskiej i zdecydowanie różni się od studenckich wyobrażeń na temat Polski i Polaków, wynikających z funkcjonowania stereotypów. Dlatego przy korzystaniu z takiego podręcznika ważna jest rola nauczyciela, potrafiącego równoważyć dysproporcje między materiałem w nim przedstawionym a tym zyskanym z innych źródeł.
    The article presents a comparison of the image of Poland and Poles as seen in selected textbooks for learning Polish as a foreign language, with the image of them as seen by the Polish philology students in Ljubljana. It seems that the presented image of Poland and Poles in textbooks is false, idealized, which may result from the desire to be presented in a positive manner, especially in comparison with other European countries. It should be emphasized that it complies with programming guidelines of the European Union and is very different from the students‟ perceptions regarding Poland and Poles, which results from stereotypes. Therefore, when using such a textbook, the role of teacher, who can balance the disparities between the material from the textbook and material from other sources, is very important.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 141-147
    0860-6587
    2449-6839
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bułgarska obrzędowość weselna w przekładzie Synowej Georgiego Karasławowa
    Българският сватбенен обред в превода на Cнаха на Георги Караславов
    Bulgarian wedding rite in translation of Snaha by Georgi Karaslavov
    Autorzy:
    Mleczko, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486872.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stereotyp
    tradycjonalne bułgarskie wesele
    notatka
    transfer bezpośredni
    ekwiwalencja
    стереотип
    традиционната българскa сватба
    забележка
    непосредствен трансфер
    еквивалентен израз
    stereotype
    traditional Bulgarian wedding
    note
    direct transfer
    equivalence
    Opis:
    В статията се обсъждат въпроси, свързани с някои начини (чрез забележка, непосредствен трансфер или с помощта на еквивалентен израз), по които се предават в превода избрани елементи на българския стереотип около традиционната сватба. Те се анализират поотделно на три равнища: 1) на акционалния код — предбрачните взаимоотношения на младите, които довеждат до избора на бъдещата съпруга; 2) на предметния код — сладката ракия като символ на девствеността на невястата; 3) на вербалния код — обръщенията на съпрузите един към друг.
    Article addresses issues related to the ways (note, a direct transfer, equivalence) of rendering in translation selected elements of stereotypical traditional Bulgarian wedding (at the level of the operational plane — relation between representatives of both sexes, leading to the selection of candidates for the wife, objective code — sweet rakija as a symbol of virginity of the bride and verbal code — addressative phrases in relations between husband and wife).
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 61-71
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rytuał a stereotyp. Podobieństwa oraz różnice genetyczne i funkcjonalne
    RITUAL VS. STEREOTYPE-. SIMILARITIES AS WELL AS GENETIC AND FUNCTIONAL DIFFERENCES
    Autorzy:
    Małyska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611567.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ritual vs
    stereotype
    human cognition
    social communication
    the ritualization of language
    gradable features
    rytuał a stereotyp
    poznanie ludzkie
    komunikacja społeczna
    performatywy
    kategoryzacja świata
    stereotypizacja
    rytualizacja języka
    cechy stopniowalne
    Opis:
    W artykule dokonano porównania rytuału i stereotypu, pojęć, które z uwagi na interdyscyplinarny charakter, częściowe pokrywanie się zakresów semantycznych oraz potoczne i naukowe ujęcie – cechuje nieostrość znaczeniowa i częste utożsamianie z innymi pojęciami pokrewnymi. W celu sprecyzowania ich znaczenia zestawiono właściwości konstytuujące obydwa pojęcia, dotyczące genezy, cech strukturalnych i funkcjonalnych (przypisywanych im na gruncie pozalingwistycznym i lingwistycznym). Rytuał i stereotyp mają odmienną genezę. Pierwszy termin używany był od XVI wieku, początkowo na oznaczenie Agendy (księgi kościelnej), z czasem jako ‘określony sposób zachowania zgodnie z ustaloną formą zewnętrzną’. Terminem stereotyp posługiwano się od XVIII wieku przy opisie procesu drukowania, opierającego się na gotowych sztywnych matrycach. Przekształcenia, jakie dokonały się w obrębie rytuału i stereotypu, sprawiły, że obydwa stały się ważne dla nauk zajmujących się poznaniem ludzkim, językiem i komunikacją społeczną. W toku badań okazało się, że wprawdzie łączy je pewien zespół wspólnych właściwości (stabilizacja formy, konwencjonalizacja treści, powtarzalność, trwałość), niewłaściwe jest jednakże ich utożsamianie. Rytuał definiowany jest jako działanie o właściwościach performatywnych, działanie, które cechuje instytucjonalizacja, związek z sytuacją pragmatyczną i obligatoryjność stosowania wymuszona presją społeczną. Natomiast stereotyp rozumiany jest jako kategoria mentalna, jako obraz w głowie. Ściśle związany jest z funkcją poznawczą i służy do kategoryzacji świata. Możliwe jest znalezienie dla nich wspólnej płaszczyzny badań (język polityki ukazywany był przez językoznawców zarówno jako przejaw stereotypizacji, jak i rytualizacji języka), jednakże należy pamiętać, że przypisywane im cechy są stopniowalne (np. charakter społeczny immanentnie związany z rytuałem dla stereotypu jest właściwością drugoplanową), wybór zaś określonej terminologii determinuje kierunek badań.
    An attempt is made in the article to compare the concepts of ritual and stereotype, which because of their interdisciplinary nature, partial semantic overlap, and as a colloquial and scientific approach, are semantically vague and often identified with other related concepts. In order to define them more precisely, a juxtaposition has been made of features which make up the two concepts, relating to their origin, structural and functional characteristics (attributed to them on the extralinguistic and linguistic basis). The Polish rytuał ‘ritual’ and stereotyp ‘stereotype’ have different origins. The former has been used since the 16th c., first to refer to a book describing church ceremonies called Agenda, then in the sense of „a pattern of behaviour according to an established external norm”. The term stereotyp has been used since the 18th c. to refer to a printing process performed with ready-made hard matrices. The transformations which have taken place within the two concepts have rendered them important. for sciences which deal with cognition, language and social communication. The analysis has revealed that although there exist features shared by both concepts (the stabilization of form, conventionalization of content, repetitiveness, constancy), it is improper to identify one with the other. Rytuał is defined as a performative action, characterized by institutionalization, a connection with the pragmatic situation and a necessity of application caused by social pressure. Stereotyp, in turn, is understood as a mental category, as a picture in the mind. It is closely connected with a cognitive function and serves as a categorizing tool. It is possible to find a common research platform for both (for instance, the language of politics has been depicted both as a manifestation of language being stereotyped and ritualized) but one must bear in mind that the features they are characterized by are gradable (i.e. the social nature of a ritual is for a stereotype a secondary trait) and the choice of the term depends on the purpose of research.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 197-216
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość nosiciela stereotypów etnicznych
    THE IDENTITY OF A CARRIER OF ETHNIC STEREOTYPES
    Autorzy:
    Pisarkowa, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611769.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    multiculturalism
    the concept of a nation
    ethnic stereotype
    Polish culture
    Jewish culture
    Celan
    Chopin
    Rubinstein
    Reich-Ranicki
    fatherland
    wielokulturowość
    koncepcja narodu
    autostereotyp
    stereotyp etniczny
    kultura polska
    kultura żydowska
    ojczyzna
    Opis:
    Autostereotyp narodowy, inaczej niż stereotyp obcego, jest z zasady pozytywny. A rozszerzająca się wielojęzyczność i wielokulturowość społeczeństw współczesnych modyfikuje koncepcje narodu, jego rozwoju lub regresu, zakres ingerencji państwa i samą jego (autostereotypu) istotę „lingwistyczną”. Wielojęzyczność nosicieli stereotypu etnicznego wymaga wiedzy o kilku kulturach, np. w Polsce o polskiej i żydowskiej. Także polski był dla Żydów żyjących w Polsce językiem szkoły, zawodu i fascynującej ich kultury. Na przykład Rubinstein w anglojęzycznej autobiografii wyznał, że „kocha Polskę”, lekcje polskiego były „źródłem radości”, miał pozytywny stereotyp Polaka i Polki, Tatr i Górali – ale i bliski związek z kulturą żydowską. Celan, najwybitniejszy dla Niemców współczesny poeta niemieckojęzyczny, to typowa postać pogranicza, znawca-tłumacz tekstów rumuńskich, niemieckich, hebrajskich, rosyjskich, angielskich, francuskich; trójjęzyczny Reich-Ranicki identyfikuje się z kulturą niemiecką, choć jako Żyd zaznał prześladowań, zakazu studiów, deportacji, getta, a jako jedyny bagaż zabrał ze sobą język i znajomość kultury niemieckiej, i to z nią utożsamia „ojczyznę”. Akceptując niemieckość, „rozumie” i kocha Chopina jako „poetę muzycznego”, reprezentującego Polskę, jej wielką „lirykę”, poezję romantyczną i późniejszą. Po wojnie przybiera drugie nazwisko (słowiańskie), a na pytanie (Grassa), kim jest, powie: „Pół Polakiem, pół Niemcem i pełnym Żydem”. Ojczyznę, której mu brak, znajduje w sztuce. Od innych różni go samotność, zawdzięczana literaturze, która pozwala zająć postawę metajęzykową wobec rzeczywistości odbitej w jednym z języków naturalnych.
    A national stereotype, contrary to the stereotype of a foreigner, is positive, while a spreading multilingual and multicultural nature of contemporary societies modifies the conception of a nation, its progress or regress, the interference of the state and the nation’s very essence in the linguistic sense. The multilingualism of the carriers of ethnic stereotypes requires knowledge of several cultures; e.g. in Poland these would be Polish and Jewish cultures. Por Polish Jews, the Polish language was the language of school, profession and a fascinating culture. Rubinstein, for example, claims in his autobiography that he loves Poland, that lessons of Polish were his joy, that he has a positive stereotype of a Polish man and woman, of the Tatras and Tatra-dwellers, but also that he had a close contact with Jewish culture. Celan, in turn, the most distinguished contemporary poet of the German language, is a typical representative of someone functioning in a borderland area, an expert on and translator of Romanian, German, Hebrew, Russian, English and French texts. Reich-Ranicki identifies himself with German culture, although as a Jew he experienced persecution, a ban on higher education, deportation and a stay in ghetto. AU he had was the German language and the knowledge of German culture: it is this culture that he considers his own. However, he also understands and loves Chopin as a „musical poet”, representing Poland, its great: lyricism, Romantic and later poetry. After the war, he assumes another name (a Slavic one) and answering Grass’s question concerning his identity, he answers: „A half-Pole, half-German and fully a Jew. The homeland he misses is found in art. He is distinguished from others by the loneliness he draws from literature, which allows one to take a metalinguistic stance on the reality reflected in one of the natural languages in which one operates.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 27-45
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotypy w przekładzie słowackich opowiadań "Bajki dla niegrzecznych dzieci i ich troskliwych rodziców" Dušana Taragela
    Stereotypy v preklade slovenských "Rozprávok pre neposlušné deti a ich starostlivých rodičov" Dušana Taragela
    Stereotypes in the translation of Slovak short stories under the title "Fairy Tales for Naughty Children and Their Caring Parents" by Dušan Taragel
    Autorzy:
    Buczek, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487127.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    stereotyp i przekład
    literatura słowacka
    Dušan Taragel
    Tomasz Grabiński
    literatura słowacka w Polsce
    Stereotyp a preklad
    slovenská literatúra
    slovenská literatúra v Poľsku
    Stereotype and translation
    Slovak literature
    Slovak literature in Poland
    Opis:
    Marta Buczek, autorka článku zaoberá sa problémom stereotypov v knihe slovenského spisovateľa Dušana Taragela pod titulom "Rozprávky pre neposlušné deti a ich starostlivých rodičov" publikovanej v roku 1997. Článok sa zameriava na pôvodný text a jeho poľský preklad uverejnený v roku 2005, ktorého autorom je Tomasz Grabiński. Zbierka rozprávok Dušana Taragela je zaujímavý príklad použitia stereotypov v literatúre. Autor používa dobre známe stereotypy a núti ich k plneniu úloh v rozpore s ich základnou sémantikou, čo vedie k transformácii jednotlivých zložiek stereotypov a zahŕňa nové atypické štrukturálne vzťahy. Rozprávky Taragela uskutočňujú špecifickú hru so stereotypami pomocou žánru grotesky. Zaujímavé je ako sú tieto translatologické problémy riešené v preklade. Autorka článku sa snaží odpovedať na otázku, čí stereotypy sú prekladateľné do iných jazykov, čí sú prekladateľné v akte kultúrnej komunikácie.
    The author of the article raises the problem of stereotypes in the Slovak collection of short stories book under the title "Fairy Tales for Naughty Children and Their Caring Parents" (1997) written by Dušan Taragel. The article focuses on the original text and its Polish translation by Tomasz Grabiński published in 2005. Dušan Taragel‘s short stories are an interesting example of using stereotypes in literature. He uses and forces well known sterotypes to perform tasks inconsistent with their basic semantics which leads to a transformation of the individual components of the stereotype and includes the new atypical structural relationships. Taragel’s short stories undertake a peculiar play with stereotypes using of the genre of the grotesque. An interesting matter is how the Polish translation deals with this and is carried out at all levels play. The article tries to answer the question if stereotypes may be translatable into the second language when the code changes, if they can be translatable in an act of cultural communication.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2013, 4, 1; 224-240
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej. Część I: do pierwszego rozbioru
    History of Russia in the Polish literature during the Times of King Stanisław. Part I: To the First Partition (1772)
    Autorzy:
    Kurkowski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471974.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    piśmiennictwo epoki stanisławowskiej
    historiografia polska XVIII w.
    obraz dziejów Rosji
    oddziaływanie literatury francuskiej
    stereotyp Rosjanina
    program wydawniczy Biblioteki Załuskich
    Polish literature of the reign of King Stanisław Poniatowski
    Polish historiography (18th c.)
    presentations of the history of Russia
    infl uence of French culture
    stereotype of a Russian in literature
    editorial programme of the Załuski Library
    Opis:
    Celem badawczym jest charakterystyka obrazu dziejów Rosji w polskim piśmiennictwie epoki stanisławowskiej (z uwzględnieniem niezrealizowanych ostatecznie inicjatyw wydawniczych). Artykuł obejmuje okres do I rozbioru polsko- litewskiego państwa (1772). Zainteresowanie dziejami potężnego sąsiada, wpływającego w istotny sposób na bieg wydarzeń w Rzeczpospolitej, ujawnia się już w czasach panowania Augusta III wraz z dążeniem do poszerzenia oglądu świata i startem opartego na wzorcach historiografii erudycyjnej programu edytorskiego Biblioteki Załuskich (otwartej dla publiczności w 1747 r.). Te wzorce objaśniają zainteresowanie kwestią źródeł do historii Rosji, bibliografii przedmiotowej, chronologii, faktografii. Osiągnięcia okazują się jednak dość skromne, bowiem podstawę wiedzy o historii Rosji stanowiła głownie popularna literatura francuskojęzyczna. Autorzy polscy nie starają się wykorzystać swej lepszej znajomości wtopionego w przestrzeń kulturową Rzeczypospolitej „ruskiego” świata (języka, prawosławia, obyczajów). Wolą korzystać z dorobku francuskich kompilatorów, powielać lub adaptować ich ujęcia, schematy i oceny, nawet ze świadomością strukturalnych wad tego dziejopisarstwa. W analizowanym piśmiennictwie można dostrzec też wpływ ugruntowanego w Rzeczypospolitej przynajmniej od XVII w. negatywnego stereotypu „Moskala”.
    The author undertakes to characterise the image of Russia in the Polish literaturę of the era of King Stanisław Poniatowski (including editorial projects, which actually never came to fruition). The article brings the story to the First Partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth (1772). Interest in the history of the mighty neighbour, who markedly infl uenced the course of political events in the Commonwealth, can be noticed as early as during the reign of King Augustus III. It accompanied the tendency to widen the scope of the view of the surrounding world brought in by the erudite historiography in the editorial programme of the Załuski Library (opened to the public in 1747). This in turn explains the interest in primary sources, bibliography, chronology, and the history of Russia itself. However, the results of these interests seem modest. The majority of the works that appeared were based on popular French literature. The Polish authors made little effort to use their superior knowledge of the Ruthenian world amalgamated with the fabric of the Commonwealth (language, Eastern Christianity, customs). Instead, they preferred to keep to the French compilations, copy or adapt their views, patterns, and evaluations, even if they were conscious of the structural fallacies of such historiography. The other thing evident in the analysed writings is the presence of the negative stereotype of the “Muscovite”. This stereotype appeared in the Commonwealth not later than during the XVII century.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 199-240
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profilowanie stereotypu Rosjanina w polskim kręgu językowo-kulturowym
    THE PROFILING OF THE STEREOTYPE OF A RUSSIAN IN THE REALM OF POLISH CULTURE AND LANGUAGE
    Autorzy:
    Lappo, Irina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611780.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the stereotype of a Russian in Poland
    the Lublin school conception of the profiling of notions
    public discourse
    ordinary thinking
    the “brother—enemy” profile
    the “Slav—Asian” profile
    the “Russian master” profile
    the “Moscovite-friend” profile
    the “European Russian” profile
    stereotyp Rosjanina w Polsce
    „lubelska” koncepcja profilowania pojęć
    dyskurs publiczny
    myślenie potoczne
    profil „brata-wroga”
    Słowianina – Azjaty
    profil Rosjanina „władcy”
    profil „przyjaciela Moskala”
    profil Rosjanina – Europejczyka
    Opis:
    Stereotyp Rosjanina w Polsce wbrew obiegowemu przekonaniu nie jest wyłącznie negatywny. Przeprowadzona przez autorkę artykułu analiza danych językowych – wykorzystująca „lubelską” koncepcję profilowania pojęć – pozwala zrekonstruować różne profile obrazu Rosjanina, obecne w polskim dyskursie publicznym i w myśleniu potocznym. Profile te są kreowane na podstawie bazowych cech utrwalonych w polskiej tradycji odpowiednio do przyjętych perspektyw i punktów widzenia. Najczęstszy profil Rosjanina jest budowany na wyobrażeniu człowieka z „rosyjską duszą”, któremu przypisuje się brak umiaru, nadużywanie alkoholu, szczyptę szaleństwa, otwartość, serdeczność, gościnność, zamiłowanie do zabawy, wytrwałość i upór, a także syndrom „azjatyckości”: mentalność niewolniczą, dzikość, cywilizacyjne zacofanie i obłudę. To profil „brata-wroga”, Słowianina-Azjaty, spotykany w Polsce najszerzej. Najbardziej negatywny wariant jest tworzony z perspektywy polskiego obywatela i patrioty, który doświadczył represji narodowych, politycznych i ideologicznych. To profil Rosjanina „władcy”, reprezentującego wrogie imperium i uczestniczącego w despotycznych i totalitarnych sposobach sprawowania władzy. W kręgach inteligencji polskiej powstał profil „przyjaciela Moskala” (wedle formuły stworzonej przez Mickiewicza). W profilu tym oddziela się rosyjskie dobro (np. kulturę) od rosyjskiego zła (czyli ustroju politycznego) i dostrzega w Rosjaninie – należącym głównie do środowiska rosyjskiej inteligencji – człowieka bliskiego i bogatego wewnętrznie. Najmniej wyraziście uformowany jest nowo powstający profil Rosjanina – Europejczyka, kreowany przez młode, wykształcone pokolenie Polaków, dla których ważny jest wspólny kanon podstawowych wartości (język angielski, komputeryzacja, macdonaldyzacja, globalizacja itp.).
    Contrary to popular belief, the stereotype of a Russian in Poland is not exclusively negative. The analysis presented in this article — also partially used in the article by Bartmiński, Lappo and Majer-Baranowska in the present volume — follows the Lublin conception of profiling and allows one to reconstruct various profiles of the image of a Russian present in Polish public discourse and ordinary thinking. The profiles arise out of base features established in the Polish tradition relative to the assumed perspectives and points of view. The most frequent profile of a Russian is built on the basis of an image of someone with the „Russian soul”, characterized by the lack of restraint, excessive drinking, a pinch of unpredictable recklessness, openness, cordiality, hospitality, love of partying, perserverence, stubbornness, as well as the syndrome of „Asianness”: the mentality of a slave, wildness, civilizational backwardness and hypocrisy. It. is the model of a „brother- enemy”, a Slav-Asian, the most frequent one. The most negative variant is built from the perspective of a Polish citizen and patriot subjected to national, ideological and political repression. This is the profile of a Russian „master”, representing a hostile Empire and participating in despotic and totalitarian mechanisms of wielding power. Among the Polish intelligentsia, there exists the profile of a „Moscovite-friend” (following Mickiewicz). In this view the Russian good (e.g. culture) is kept distinct from the Russian evil (i.e. the political system), a Russian — especially a member of the Russian intelligentsia — being seen as someone close and spiritually rich. The weakest one is a newly arising profile of a Russian-European, found among young educated Poles, who share the common canon of basic values (the knowledge of English, computer skills, the love of McDonald’s, globalization, etc.)
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 153-174
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies