Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zbigniew" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 874
Tytuł:
Schronienie: O Zbigniewie Majchrowskim
Refuge: Remembering Zbigniew Majchrowski
Autorzy:
Kolankiewicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520826.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zbigniew Majchrowski
Adam Mickiewicz
„Dziady”
Tadeusz Różewicz
historia teatru
teatr współczesny
„Forefathers’ Eve”
theatre history
contemporary theatre
Opis:
21 grudnia 2023 zmarł Zbigniew Majchrowski, literaturoznawca, teatrolog, krytyk kultury – tekst przypomina dwóch najważniejszych twórców, którymi się zajmował: Mickiewicza i Różewicza. Mickiewiczowi poświęcił dyptyk: Cela Konrada i Krypta Gustawa, który daje wgląd w historię teatru polskiego od początku XX wieku do dziś. Dyptyk Majchrowskiego mówi o historycznych przemianach i o aktualnym stanie zbiorowej duszy Polaków: inscenizacje Dziadów jawią się w nim jako komentarz metaspołeczny, może najważniejszy i najbardziej doniosły w historii polskich sztuk widowiskowych. Różewicz znalazł w Majchrowskim krytyka, który go czytał rzetelnie, wnikliwie i z niepospolitą subtelnością – przykłady szczególnie pamiętne to dramaty Na czworakach i Białe małżeństwo. Tekst kończy opowieść o wyprawie Różewicza na grób Shelleya w Rzymie i interpretacja tej wyprawy jako swego rodzaju nie napisanego wiersza – interpretacja dokonana w duchu Majchrowskiego.
21st December 2023 saw the passing of Zbigniew Majchrowski, a literary scholar, theatre scholar, and cultural critic. This essay recalls the two most important authors in his scholarly career: Adam Mickiewicz and Tadeusz Różewicz. Majchrowski’s book diptych on Mickiewicz—Cela Konrada (Konrad’s Cell) and Krypta Gustawa (Gustaw’s Crypt)—gives an insight into the history of Polish theatre from the beginning of the 20th century to the present day. The two books speak of historical changes and the current condition of the Poles’ collective soul: the various stagings of Mickiewicz’s Forefathers’ Eve (Polish Dziady) appear in Majchrowski’s writings as a meta-social commentary, perhaps the most important and momentous in the history of Polish performing arts. Różewicz, in turn, found in Majchrowski a critic who read his works thoroughly, insightfully, and with uncommon subtlety; especially memorable in this context are the interpretations of Różewicz’s dramas On All Fours (Na czworakach) and Mariage Blanc (Białe małżeństwo). The essay concludes with the story of Różewicz’s trip to Shelley’s grave in Rome; in the spirit of Majchrowski, the author interprets this event as a kind of an unwritten poem.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 170-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aksjologiczny wymiar reportażu Mirosława Kuleby Szamil Basajew. Rycerski etos a powinność żołnierska
Axiological dimension of Mirosław Kuleba’s reportage Szamil Basajew. Knight’s ethos and the soldier’s duty
Autorzy:
Tomicka, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792526.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Mirosław Kuleba
Chechnya
Russian-Chechen war
values
Szamil Basajew
Zbigniew Herbert
Czeczenia
wojna rosyjsko-czeczeńska
wartości
Opis:
Reportaż literacki zaliczany jest do literatury pięknej. Opowiada o zdarzeniach, których autor był świadkiem bądź uczestnikiem. Reportaż poruszający tematykę wojenną zajmuje wyjątkowe miejsce ze względu na determinację reportera, który podejmuje się tego zadania. Mirosław Kuleba uczestniczył w wojnach rosyjsko-czeczeńskich, a to, co widział, przeżył i odczuł, opisał m.in. w książce Szamil Basajew. Rycerski etos a powinność żołnierska. Poza rejestrem działań zbrojnych Kuleba zauważył, że wojna niesie ze sobą wartości, wśród nich zaś najważniejsza jest wolność. Zwrócił uwagę na to, że życie bojowników czeczeńskich jest mocno uduchowione. Spostrzeżenia te potwierdzają relacje innych reporterów, m.in. Patricka Chauvala, Wojciecha Jagielskiego, Anny Politkowskiej. Warto podnieść, że walkę o wolność Czeczenów wspierał duchowo Zbigniew Herbert.
Literary reportage is considered the belles-lettres genre. It tells about events the author witnessed or participated in. Reportage dealing with the subject of war has a special place due to the determination of the reporter undertaking such a task. Mirosław Kuleba participated in the Russian‑Chechen wars and decided to describe what he saw, experienced and felt, i.a., in the book Szamil Basajew. Knightly ethos and soldier’s duty. In addition to descriptions of military operations, Kuleba noticed that war requires an attitude to some values, the most important of which is freedom, as he claims. He pointed out that the lives of Chechen fighters are highly spiritual. These observations may be confirmed by accounts of other reporters, including Patrick Chauval, Wojciech Jagielski, and Anna Politkowska. It is worth noting that the fight for Chechen freedom was also spiritually supported by Zbigniew Herbert.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2023, 9; 67-77
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskup, papieski inkwizytor i heretycy. Uwagi o dokumentacji procesów o herezję w księdze biskupa włocławskiego Zbigniewa Oleśnickiego (1473-1481)
Bishop, papal inquisitor and heretics. Remarks on the records of heresy trials in the court book of Bishop Zbigniew Oleśnicki of Włocławek
Autorzy:
Kras, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763515.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
husytyzm
inkwizycja
procesy o herezję
Zbigniew Oleśnicki młodszy
Kujawy
Hussitism
inquisition
heresy trials
Zbigniew Oleśnicki the Younger
Kuyavia
Opis:
W styczniu 1480 r., przed sądem biskupa włocławskiego Zbigniewa Oleśnickiego rozpoczęły się przesłuchania mieszkańców Inowrocławia w sprawie miejscowych sympatyków husytyzmu. W ciągu 10 miesięcy przesłuchano kilkanaście osób, których zeznania rzuciły światło na działalność niewielkich grup utrakwistów kujawskich na przestrzeni ponad pół wieku. Zeznania osób podejrzewanych o herezję i świadków, a także zapiski dotyczące innych czynności procesowych zostały zapisane w wyodrębnionej dokumentacji, która stanowi wstępną część najstarszej zachowanej włocławskiej księgi biskupiej (Archiwum Diecezjalnym we Włocławsku, sygn. 011). Artykuł analizuje powstanie i strukturę tej dokumentacji, a zarazem ukazuje rolę biskupa, kapituły katedralnej, a także papieskiego inkwizytora w działaniach inkwizycyjnych przeciwko kujawskim zwolennikom utrakwizmu.
In January 1480, in the court of Bishop Zbigniew Oleśnicki of Włocławek a few burgers of Inowrocław were summoned to testify about local supporters of Hussitism. Over the ten months, more than a dozen people were interrogated whose testimonies shed light on the activities of small groups of Kuyavian Utraquists over the course of over half a century. Testimonies of individuals suspected of heresy and witnesses, as well as notes regarding other judicial activities, were recorded in separate documentation, which constitutes the preliminary part of the oldest court book of Kuyavian bishops (currently in the Diocesan Archive in Włocławek, under reference number 011). The article analyses the creation and structure of this documentation, and at the same time shows the role of the bishop, the cathedral chapter, and the papal inquisitor in inquisitorial operations against Kuyavian adherents of Utraquism.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2023, 89; 85-106
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja publikacji Rafała Dobrowolskiego: Kowboj. Jak nigdy się nie poddać. Historia Zbigniewa Matysiaka
Autorzy:
Szyprowski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729691.pdf
Data publikacji:
2023-10-24
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Zbigniew Matysiak
Rafał Dobrowolski
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 2(284); 275-283
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wkład Zbigniewa Jordana w podtrzymywanie kontaktów polskiej filozofii emigracyjnej z filozofią krajową
Zbigniew Jordan’s Contribution to Supporting Contacts Between Polish Émigré Philosophy and Philosophy Developed in Poland
Autorzy:
Konstańczak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232828.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Zbigniew Jordan
Polish philosophical tradition
popularization of national philosophy in the world
polskie tradycje filozoficzne
popularyzacja krajowej filozofia i socjologia na świecie
Opis:
Autor prezentuje mało znane fakty z historii polskiej nauki świadczące o tym, że przedstawiciele polskiej emigracji powojennej mieli bardzo dobre rozeznanie o sytuacji w nauce krajowej. W filozofii przykładem tego były kontakty Zbigniewa Jordana (1911–1977) z przedstawicielami filozofii pracującymi w kraju. Jordan przez wiele lat utrzymywał systematyczne kontakty z około czterdziestoma osobami, stanowiącymi elitę polskiej powojennej filozofii i socjologii. Do grona jego znajomych i korespondentów należeli m.in. Jan Łukasiewicz, ks. Józef Pastuszka, Tadeusz Czeżowski, Maria i Stanisław Ossowscy, Tadeusz i Janina Kotarbińscy, Adam Schaff, Leszek Kołakowski, Jan Szczepański, Andrzej Grzegorczyk, a także przedstawiciele polskiej emigracji pracujący na uczelniach zachodnich. Dzięki tym kontaktom potrafił zrealizować naraz dwa cele. Po pierwsze, popularyzował godne upamiętnienia osiągnięcia nauki polskiej, dzięki czemu jego starania zapewniały ścisły związek między nauką krajową a światową. Po drugie, zapewniał historyczna ciągłość nauki polskiej, której nie przerwało nawet wprowadzenie komunistycznych porządków w kraju, które sprowadzały się do próby odrzucenia całej dotychczasowej tradycji. Autor stoi na stanowisku, że nauka stanowi najważniejszą część kultury i z tej racji dokonania Jordana powinny zostać spopularyzowane w całym środowisku nauki w Polsce jako przykład, którym winni kierować się jej młodzi adepci, koncentrujący się wyłącznie na karierze w zagranicznych instytucjach naukowych. 
The author presents little-known facts from the history of Polish science proving that representatives of Polish post-war emigration had a very good understanding of the situation of science in Poland. In philosophy, this situation was exemplified by the contacts of Zbigniew Jordan (1911–1977) with representatives of philosophy active in Poland. For many years, Jordan maintained regular contacts with approx. forty people belonging to the elite of Polish post-war philosophy and sociology. His friends and correspondents included, among others, Jan Łukasiewicz, Rev. Józef Pastuszka, Tadeusz Czeżowski, Maria and Stanisław Ossowski, Tadeusz and Janina Kotarbińscy, Adam Schaff, Leszek Kołakowski, Jan Szczepański, Andrzej Grzegorczyk, as well as Polish emigrants employed at Western universities. Owing to these contacts, he was able to achieve two goals at once. First of all, he popularized the achievements of Polish science worthy of commemoration, thanks to which his efforts ensured a close relationship between national and world science. Secondly, he ensured the historical continuity of Polish science, which was not interrupted even by the introduction of communist orders in the country, that boiled down to an attempt at rejecting the entire previous tradition. The author is of the opinion that science is the most important part of culture and for this reason Jordan's achievements should be popularized throughout the scientific community in Poland, as an example to be followed by its young adepts focusing exclusively on careers in foreign scientific institutions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 93-113
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Dejmek»: Ćwiczenie z metahistorii
«Dejmek»: An Exercise in Metahistory
Autorzy:
Krakowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433191.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierz Dejmek
biografia
teatr polski po 1945
PRL
Zbigniew Raszewski
biography
Polish theater after 1945
Polish People's Republic
Opis:
Artykuł stanowi krytyczne omówienie książki Magdaleny Raszewskiej Dejmek (Warszawa 2021). Recenzentka stawia tezę, że ta biografia Kazimierza Dejmka (1924–2002), reżysera i dyrektora teatrów, jest jednocześnie źródłem metahistorycznym, pozwala bowiem przyjrzeć się nie tylko pewnemu przemijającemu modelowi teatru i myślenia o teatrze, ale także kategoriom, pojęciom i strukturom właściwym jego czasom. Patriarchalne cechy i zasady Dejmka zostały przez Raszewską precyzyjnie opisane, a historia jego teatru przedstawiona pojęciami adekwatnymi do wartości, jakim hołdował on i jego wspólnota. Sposób wykorzystania przez autorkę plotek i donosów, by odmitologizować teatr i jego kulisy, budzić może chwilami metodologiczne wątpliwości, ale niewątpliwie współtworzy obraz stosunków władzy i relacji środowiskowych zachęcający do krytycznego oglądu przeszłości i jej bohatera.
This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 131-144
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czego nie wiemy o Hannie Szumańskiej-Wertheimowej? Wydawnictwo (in spe) „Wisła” 1943–1944
What We Don’t Know About Hanna Szumańska-Wertheim. The (in Spe) “Wisła” Publishing House 1943–1944
Autorzy:
Mitzner, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432331.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
“Wisła” Publishing house
Zbigniew Mitzner
Conspiracy in Warsaw 1943–1944
Zofia Nałkowska
Opis:
The aim of this paper is to try and outline the activities of Hanna Szumańska-Wertheim in Warsaw during the 1943–1944 period. It provides information about the arrest of her husband, Stanisław Wertheim, and about her underground cultural undertakings (the “Wisła” publishing house). The author also draws the readers’ attention to Szumańska-Wertheim’s activities as a courier in the resistance movement.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2022, 43; 57-62
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie wizje muzyki. Partytury Zbigniewa Turskiego i Stefana Kisielewskiego do inscenizacji „Kordiana” Juliusza Słowackiego z 1956 roku
Two Visions of Music. The Scores by Zbigniew Turski and Stefan Kisielewski for Two Productions of Juliusz Słowacki’s ‘Kordian’ in 1956
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806186.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kordian
Stefan Kisielewski
muzyka teatralna
Zbigniew Turski
incidental music
Opis:
Jednymi z ważniejszych wydarzeń teatralnych 1956 r. były niemal jednoczesne inscenizacje Kordiana Juliusza Słowackiego. Premiera Kordiana w Warszawie miała miejsce w Teatrze Narodowym dnia 21 IV; reżyserem był Erwin Axer, a autorem muzyki Zbigniew Turski. Krakowskie wystawienie sztuki odbyło się 1 V w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego, z muzyką Stefana Kisielewskiego. Obaj kompozytorzy stworzyli obszerne partytury, które niewątpliwie przyczyniły się do wzbogacenia przedstawień. Do dziś są one zachowane są w postaci rękopisów: Turskiego w Magazynie Muzykaliów Biblioteki Narodowej w Warszawie (sygn. Muz. 2116), Kisielewskiego w Archiwum Teatralnym przy Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (teczka o sygn. 236). Partytura Turskiego liczy 42 numerowane odcinki, Kisielewskiego 37 odcinków (realnie 55). Celem artykułu jest wskazanie podobieństw i różnic w zakresie skomponowanej muzyki do tej samej sztuki. Podobieństwa widoczne są np. w postaci muzycznego „motywu duchów”, który u obu kompozytorów przybiera postać opadającej figury (u Turskiego zawsze prezentowanej przez skrzypce I i II, u Kisielewskiego w różnych konfiguracjach instrumentów dętych drewnianych i smyczkowych). Ponadto obaj kompozytorzy w zasadniczych aktach sztuki wprowadzili intermezza poprzedzające poszczególne sceny. Aż czternaście odcinków muzycznych odnosi się to tych samych miejsc dzieła. Obaj też sięgnęli po muzyczny cytat, przy czym Turski zaledwie raz wykorzystując melodię hymnu Boże zachowaj cara, zaś Kisielewski czterokrotnie cytując fragmenty Warszawianki, Marsylianki, Mazurka Dąbrowskiego oraz hymnu God, save the king. Z kolei różnice między partyturami widoczne są w obsadzie wykonawczej. Turski rezygnuje z instrumentów dętych na rzecz rozbudowania sekcji perkusyjnej i w przeciwieństwie do Kisielewskiego wprowadza głosy wokalne. Kisielewski zaś korzysta z tradycyjnej obsady symfonicznej. To co natomiast najbardziej różni obie muzyki, to sposób organizacji materiału dźwiękowego. Turski podąża w kierunku bardziej brzmieniowego charakteru muzyki, choć nie jest to jeszcze typowo sonorystyczne myślenie. W przeciwnym kierunku poszedł Kisielewski, wybierając dobrze znany sobie styl neoklasyczny.
The major theatrical events of 1956 in Poland included two spring productions of Juliusz Słowacki’s play Kordian. The Warsaw premiere, directed by Erwin Axer, with music by Zbigniew Turski, took place on 21 April at the National Theatre. The Kraków production, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Stefan Kisielewski, opened on 1 May at the Juliusz Słowacki Theatre. Both composers wrote extensive scores that undoubtedly enriched the stage productions. They have been preserved to our time in manuscript form: Turski’s in the Music Repository at the National Library of Poland in Warsaw (shelf-mark Muz. 2116), Kisielewski’s in the Theatre Archive at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków (file no. 236). Turski’s score comprises 42 numbered sections, Kisielewski’s has 37 (but in practice 55). The aim of this article is to point out similarities and differences in these two scores composed for the same play. The similarities are evident in such aspects as the ‘ghosts motif’, which takes the form of a descending figure in both scores (played consistently by the first and second violins in Turski’s music, and by various configurations of woodwinds and strings in the Kisielewski). Both composers also introduced intermezzi preceding individual scenes in the principal acts of the play. As many as 14 musical sections accompany the same passages in the text. Both composers also used musical quotations: Turski only once, citing the hymn ‘God Save the Tsar!’, and Kisielewski four times, with fragments quoted from ‘La Varsovienne’, ‘La Marseillaise’, ‘Dąbrowski’s Mazurka’ and ‘God Save the King’. Differences between the scores are visible in the choice of forces. Turski leaves out wind instruments in favour of expanded percussion and, unlike Kisielewski, introduces vocal parts. Kisielewski scored his music for a traditional symphony orchestra. What most distinguishes the two scores is the organisation of the musical material. Turski tends to emphasise timbral qualities, although this it is not yet a typically sonoristic approach. Kisielewski takes the opposite direction and opts for a neoclassical style, with which he was very familiar.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 3-28
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja historyczno-krajoznawcza na temat obcych kultur w powieściach Zbigniewa Nienackiego z cyklu Pan Samochodzik. Książki drukowane, film, nowe media
Historical and tourist education on foreign cultures in Zbigniew Nienacki’s novels from the Pan Samochodzik series: Printed books, film, new media
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25428700.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Zbigniew Nienacki
literatura dla dzieci i młodzieży
edukacja historyczno-krajoznawcza
edukacja kulturalna
Nienacki Zbigniew (1929—1994)
YA literature
historical and tourist education
cultural education
Opis:
Celem artykułu jest ocena — z punktu widzenia edukacji historyczno-krajoznawczej i kulturalnej — wartości czterech książek Zbigniewa Nienackiego Pan Samochodzik i tajemnica tajemnic, Pan Samochodzik i Fantomas, Pierwsza przygoda Pana Samochodzika (Pozwolenie na przywóz lwa), Pan Samochodzik i człowiek z UFO. Autor bada też recepcję czytelniczą i filmową tych powieści, a także ich dostępność w postaci cyfrowej. Wyjaśnia te zagadnienia na podstawie kwerendy źródłowej (analizy twórczości Z. Nienackiego) oraz innych źródeł drukowanych i internetowych. Wstępne tezy sprowadzają się do poglądu o dużej wartości edukacyjnej utworów pisarza oraz ich stałym funkcjonowaniu w obiegu czytelniczym. Spostrzeżenia te mają potwierdzenie we wnioskach, zaprezentowanych w końcowej części artykułu.
The subject of the article are Zbigniew Nienacki’s novels from the Pan Samochodzik series, concerning the protagonis’s foreign adventures: Pan Samochodzik i tajemnica tajemnic [Pan Samochodzik and the Secret of Secrets], Pan Samochodzik i Fantomas [Pan Samochodzik and Fantomas], Pierwsza przygoda Pana Samochodzika (Pozwolenie na przywóz lwa) [Pan Samochodzik’s First Adventure (Lion Import Permission)], Pan Samochodzik i człowiek z UFO [Pan Samochodzik and the Man from the UFO]. The research question concerns the value of these books from the point of view of historical, tourist and cultural education. The article also deals with the readership and film reception of Nienacki’s books and the issue of their digital availability. The author assumes that the educational value of these novels is high. The second thesis argued in the text is the belief that the readers are still interested in the writer’s books and that these are available in digital versions.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-16
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Góry śmieci – (nie)poręczna metafora
The Trash Mountains. An (In)convenient Metaphor
Autorzy:
Dutka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520298.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
the trash mountains
Miron Białoszewski
Zbigniew Rokita
metaphore
Anthropocene
góry śmieci
metafora
Antropocen
Opis:
The article builds on Zbigniew Mikołejko’s claim that “the trash mountains” are a convenient metaphor. According to the philosopher, the colloquial phrase allows you to talk about almost everything, but it distances you from empiricism, from authentic rubbish dumps. The author tests the usefulness of this metaphor by analysing the interactions between its parts. They show two symbolic processes: the desacralisation of the mountains and the ennoblement of rubbish. The article focuses on the first one and asks about the images of the hills of the Anthropocene epoch. By interpreting two literary pictures of the trash mountains, an author examines the functioning of that metaphor. In Miron Białoszewski’s Chamowo, the Warsaw landfill is terrifying and a sign of loss. However, in Zbigniew Rokita’s reportage, entitled Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, an industrial heap that is a mountain made by people, is a deformation of nature that has become a permanent part of the region’s landscape. The metaphor of “trash mountains” opens access to ecological issues and becomes a form of involvement in the analysed works.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 38, 1; 69-83
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ironia, cnota i „strach śmieszności”. (Herbert – Norwid)
Irony, virtue and “fear of ridicule”. (Herbert – Norwid)
Autorzy:
Banowska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18029953.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ironia
cnota
Cyprian Norwid
Zbigniew Herbert
irony
virtue
Opis:
Artykuł dotyczy związku ironii oraz cnoty w poezji Cypriana Norwida oraz Zbigniewa Herberta jako pojęć kluczowych dla twórczości obu autorów i sytuuje się w obszarze badań nad tradycją norwidowską w pisarstwie autora Pana Cogito. Słynny wiersz Herberta Pan Cogito o cnocie zostaje potraktowany jako studium przypadku. Na podstawie interpretacji tego tekstu autorka stawia tezę, iż obrazową matrycą myślenia Herberta o cnocie była wyobraźnia ironiologiczna autora Quidama, a ironia odsłania się jako jedna z możliwych konkretyzacji cnoty. Podstawę dla budowania obrazowych przedstawień obu pojęć stanowią zabiegi personifikacji alegorii, którym nośność i oryginalność zapewnia dekonwencjonalizujący gest równoczesnej antropomorfizacji, prowadzący do ironizacji w ujęciu obu kobiecych bohaterek. Ważnym wątkiem rozważań jest związek między cnotą i ironią sytuowany w perspektywie kulturowej. Rodzaj relacji między obu pojęciami dobrze oddaje metafora siostrzeństwa: ironia jako siostra prawdy jest zarazem siostrą cnoty. Cnota jako aksjologiczna pamięć kultury warunkuje cywilizacyjny postęp; ironia sytuacji diagnozowanej przez obu twórców polega na odwróceniu znaczeń i wartości, w którym pod pręgierzem drwiny odrzucane jest to, co jedynie gwarantuje rozwój, a pojawiający się w związku z tym lęk przed wyśmianiem wywołuje u większości niechęć do praktykowania cnót – paradoksalnie uniemożliwiając rozwój. Związek między cnotą a ironią polega zatem tutaj na ujawnianiu niewłaściwości takiego biegu spraw; ironia odsłania się tym samym jako odpowiedź na nie-cnotę czasów i ludzi czasy te współtworzących, w degeneracji których istotnym czynnikiem okazuje się odrzucenie „myślenia według wartości”. Tym samym najgłębsza wartość związku obu omawianych pojęć zdaje się polegać na próbie przywrócenia aksjologicznego ładu.
The article examines the relationship between irony and virtue in works by Cyprian Norwid and Zbigniew Herbert, arguing that these concepts are crucial for both authors. As such, the article is situated in the area of studies devoted to the presence of the Norwidian tradition in writings by Herbert. His famous poem “Mr. Cogito on Virtue” is a case in point. A close reading of this piece makes it possible to claim that Herbert’s considerations of virtue are modelled on Norwid’s ironic imagination, with irony revealed as one possible incarnation of virtue. Development of images representing the two concepts bases on personification of allegory, made accessible and unique thanks to the de-conventionalizing gesture of anthropomorphism, which causes the images of both female heroines to turn ironic. An important place in these considerations is occupied by the relationship between virtue and irony in a cultural perspective, which is aptly rendered by the metaphor of sisterhood. As the sister of truth, irony is also the sister of virtue. A form of axiological memory, virtue conditions civilizational progress. The irony of the situation diagnosed by both poets consists in the reversal of meanings and values, as a result of which mockery leads to the rejection of the only guarantee of development, while the accompanying fear of ridicule causes most people to refrain from leading virtuous lives, paradoxically foreclosing growth. The relationship between virtue and irony would thus consist in disclosing the improper character of this situation. At the same time, irony is revealed as the answer to today’s lack of virtue brought about by deterioration premised on the rejection of “thinking in terms of values.” Accordingly, the greatest import of the relation between irony and virtue seems to consist in the attempt to restore axiological order.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2022, 40; 37-56
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nie-)Polak, (nie-)Niemiec – Ślązak, czyli o rozpoznaniu własnej etniczności
Neither a Pole nor a German – a Silesian – about recognizing one’s own ethnicity
Autorzy:
Kożyczkowska, Adela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031314.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Silesia
Silesianness
ethnicity
identity
Zbigniew Rokita
Śląsk
śląskość
etniczność
tożsamość
Opis:
The inspiration for the article is Zbigniew Rokita’s book “Kajś. A Tale of Upper Silesia”. It allowed the author to reflect on the issue of ethnic recognition of a human being as the basis for constructing an ethnic identity. The theoretical context consists of two theses: the first one (following Hannah Arendt) says that human beings always come to this world as new, as strangers, and to make their humanity more real, they need to act and speak; the second thesis (following Martin Heidegger) refers to the “truth of being” and proves that human habitation in the world is complicated. Attempts to understand the relationship between ethnic recognition and identity allowed the author to formulate the thesis that ethnicity is nothing else but knowledge about one’s family, community and the land inhabited by generations. The recognition of ethnicity itself can have three stages: 1) anecdotal identity; 2) attractive identity; 3) patched identity.
Inspiracją dla artykułu jest książka Zbigniewa Rokity Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, która pozwoliła autorce podjąć namysł nad problemem etnicznego rozpoznania człowieka, jako podstawy konstruowania tożsamości etnicznej. Kontekst teoretyczny tworzą dwie tezy: pierwsza (za Hannah Arendt) mówiąca, że człowiek zawsze zjawia się w świecie jako ktoś nowy, jako przybysz i dla urealnienia swego człowieczeństwa potrzebuje on działać i mówić; druga (za Martinem Heideggerem) dotycząca „prawdy bycia”, która dowodzi, że zamieszkanie człowieka w świecie jest skomplikowane. Próba zrozumienia związku pomiędzy etnicznym rozpoznaniem a tożsamością pozwoliła autorce sformułować tezę, że etniczność to nic innego jak wiedza na temat swojej rodziny, wspólnoty i pokoleniowo zamieszkiwanej ziemi. Samo zaś rozpoznawanie etniczności przebiegać może w trzech etapach: (1) tożsamości anegdotycznej; (2) tożsamości atrakcyjnej; (3) tożsamości kleconej.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2022, 16, 1; 39-49
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opium nieszkodliwe teatru, czyli o «Tragedii Eumenesa» Tadeusza Rittnera
Theater’s Harmless Opium: «The Tragedy of Eumenes» by Tadeusz Rittner
Autorzy:
Brzozowska, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146731.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Tadeusz Rittner
comedy
Polish drama
Polish theater 1918–1939
Zbigniew Raszewski
komedia
dramat polski
teatr polski 1918–1939
Opis:
Zbigniew Raszewski uznał Tragedię Eumenesa za jedną z najgorszych sztuk Tadeusza Rittnera. W artykule podjęto próbę polemiki z opinią Raszewskiego. Uwzględniono życzliwe recenzje po premierze w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w 1920 i pozytywną opinię Lesława Eustachiewicza z 1961, a także recenzje po niepowodzeniu sztuki na deskach Reduty w 1922 roku, które paradoksalnie odsłoniły potencjał tekstu Tragedii Eumenesa, czyli możliwość wystawiania go w różnych konwencjach. Podstawą polemiki jest uważna lektura rękopisu. Komedia Rittnera posługuje się poetyką groteski, farsy, ironii, przede wszystkim jednak operuje jawną teatralnością oraz kategorią snu jako niby-rzeczywistości. Autorka znajduje podstawy teoretyczne tego późnego dramatu Rittnera w jego programowym artykule O snach i bajkach (1909), w którym pisarz nie odżegnuje się od kiczu i baśniowej rekwizytorni. Analiza utworu prowadzi do wniosku, że w Tragedii Eumenesa Rittner świadomie dialoguje z estetyką schyłku monarchii habsburskiej, z jej fascynacją maskaradą i teatrem hiszpańskim oraz poetyką snu i awanturniczej baśniowości, a zarazem otwiera tekst na liczne możliwości inscenizacyjne.
According to Zbigniew Raszewski, Tragedia Eumenesa (The Tragedy of Eumenes) was one of Tadeusz Rittner’s worst plays. The present article engages polemically with this opinion. It evokes favourable reviews that followed the play’s 1920 premiere at the Juliusz Słowacki Theater in Kraków, as well as Lesław Eustachiewicz’s positive assessment from 1961. It also revisits the reviews of the 1922 flop at the Reduta Theater, which, paradoxically, reveal the text’s potential, namely the possibility of reading of the manuscript. Rittner’s comedy employs a poetics of the grotesque, farce, and irony, and, above all, uses overt theatricality and the category of dream as quasi reality. The author of the article identifies the theoretical foundations of this late drama in Rittner’s programmatic essay O snach i bajkach (On Dreams and Fairy Tales, 1909), where he does not renounce kitsch or fairy-tale props. The analysis leads to the conclusion that in The Tragedy of Eumenes, Rittner consciously engages in a dialogue with the aesthetics characteristic of the decline of the Habsburg monarchy—with its fascination with masquerade and Spanish theatre, as well as the poetics of dream and adventurous fairy-tale—and at the same time opens his text to multiple staging possibilities.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 2; 57-82
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Zbigniew Słupski (1934-2020) – mistrz sinologicznej rzetelności
Professor Zbigniew Słupski (1934-2020) – a Master of Sinological Reliability
Autorzy:
Kasarełło, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341788.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Zbigniew Słupski
sinologia
literatura chińska
tłumaczenia z języka chińskiego
sinology
Chinese literature
from Chinese translations
Opis:
Autorka wspomina Zbigniewa Słupskiego (ur. 3 czerwca 1934 r. w Ostrawie, zm. 6 sierpnia 2020 r. w Warszawie), polskiego sinologa, profesora doktora habilitowanego, wieloletniego wykładowcy i kierownika Zakładu Sinologii na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował od 1973 r., uzyskując habilitację i tytuł profesora, chociaż studiował na Uniwersytecie Karola w Pradze, gdzie zrobił w 1965 r. doktorat pod kierunkiem prof. Jaroslava Průška. Profesor Słupski specjalizował sie w literaturoznawstwie, chińskiej literaturze, historii i filozofii. Był autorem prac historyczno- i teoretycznoliterackich, dotyczących zwłaszcza współczesnej literatury chińskiej, w sposób szczególny opowiadań, jak też wczesnego piśmiennictwa chińskiego. Poza tym był tłumaczem rozlicznych historycznych i współczesnych dzieł chińskich, wydawanych m.in. w redagowanych przez siebie antologiach.
The author remembers Zbigniew Słupski (born June 3, 1934 in Ostrava, died August 6, 2020 in Warsaw), Polish sinologist, a longtime lecturer, then professor and head of the Department of Sinology at the Faculty of Oriental Studies at the University of Warsaw, where he worked from 1973, obtaining a habilitation and then a professorship, although he studied at the Charles University in Prague, where he got in 1965 his doctorate supervised by Prof. Jaroslav Průšek. Professor Słupski specialized in Chinese literature,history, philosophy and literary studies. He was the author of historical and theoretical literary works on both contemporary Chinese literature, in a special way about short stories, and early Chinese literature. In addition, he was a translator of numerous historical and contemporary Chinese works, published, inter alia, in anthologies he edited.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 9; 77-89
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 874

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies