Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Przykościelne epitafia z XVIII wieku w Sulechowie

Autorzy:

Kufel, Robert R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2011587.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Agencja Wydawnicza “PDN”

Tematy:

epitafia
Sulechów XVIII wiek

Opis:

Głównym powodem, dla którego fundowano tego typu płyty, było przede wszystkim upamiętnienie osób zmarłych, prezentacja ich sylwetek oraz podkreślenie osobistych zasług i cnót. Inskrypcje epitafijne stanowią bardzo cenne źródło informacji dotyczących życia i działalności zmarłych oraz dostarczają pewną wiedzę na temat rodziny. Nierzadko są już jedynymi pamiątkami po ludziach, którzy przeszli do wieczności. Tak stało się przypadku Christiana Andreasa Fehra i Michaela Reim[m]anna, po których nie zachowały się żadne ślady pochówku.

Źródło:

Adhibenda; 2016, III; 285-294
2391-6109

Pojawia się w:

Adhibenda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Bolesław Przybyszewski, Katalog kanoników krakowskiej kapituły katedralnej w XVIII wieku, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2009, ss. 290 + wklejka

Autorzy:

Prokop, Krzysztof R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026337.pdf

Data publikacji:

2012-12-17

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

historia
duchowieństwo
XVIII wiek

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 98; 477-485
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

„Oto miasto nieustępujące w niczym Sodomie i Gomorze”. Obraz Paryża w korespondencji Denisa Fonwizina z 1778 roku

Autorzy:

Niedziela, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/640449.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Paryż, XVIII wiek, listy, Fonwizin

Opis:

“Here’s a city which is a match to Sodom and Gomorrah.” The picture of Paris in the letters of Denis Fonvizin of 1778 Denis Fonvizin, one of the most eminent Russian writers of the 18th c. and at the same time secretary to minister Nikita Panin, visited Paris in the year 1778. He described his stay in the French capital in the letters addressed to his friends and relatives; in them he intimated that the city did not suit his taste. Among others, he complained about a lack of cleanliness and also a slackening of morals and excessive social stratification. He criticized the majority of the Enlightenment professors admonishing them for their egocentrism and arrogance. He did not like the saloon and cultural life in the French capital either (apart from the high level of the French comedy). He tried to dissuade his countrymen from visiting the French capital which reminded him more of Sodom and Gomorrah, rather than of the famous City of Lights which was so popular in contemporary Europe. Without a doubt, his opinions were slightly exaggerated, yet due to their expressiveness and uncompromising nature, it is difficult for a historian to remain indifferent towards them.

Źródło:

Prace Historyczne; 2013, 140, 4
0083-4351

Pojawia się w:

Prace Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Lista przeorów karmelitów gdańskich w XVIII i XIX wieku

Autorzy:

Puziak, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2155008.pdf

Data publikacji:

2022-12-29

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

karmelici
Gdańsk
przeorzy
XVIII wiek
XIX wiek

Opis:

In the literature on the subject, there are several lists of the priors of Gdańsk Carmelites created by older and newer researchers (Schwengel, Fankidejski, Kościelak, Januszjtis). However, they are incomplete. The article proposes to supplement this list for the period of the 18th-19th centuries. During this period, the Gdańsk convent belonged to the Greater Poland Province of the Blessed Sacrament. The files of the chapters and definitors of this province, today kept in the Carmelite Archives in Krakow, constitute the source basis for the analysis proposed here. The presented list of priors (and sub-priors) is supplemented with a series of general observations that characterize the monks performing this function in the basic prosopographic aspects. Several comments were also made about the circumstances of the changes at this office. Further research is postulated on the basis of the analyzed files, e.g. prosopographic, or the presence of the Gdańsk Carmelite community in local church and socio-economic structures.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2022, 50; 66-79
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Pamięć a struktura spektaklu „all’improvviso”
Memoria e struttura del spettacolo all’improvviso

Autorzy:

Surma-Gawłowska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/19322634.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

pamięć
improwizacja
teatr włoski
XVIII wiek

Opis:

Il saggio illustra il ruolo della memoria nell’improvvisazione, considerata parola-chiave per il teatro dei comici italiani, soprattutto nei secoli XVI-XVIII. Basandosi su descrizioni di spettacoli all’italiana nonché su testi di vari autori legati alla realtà del teatro si può estrarne informazioni sulla vera natura dell’improvvisazione. Evaristo Gherardi putava sul ruolo dell’immaginazione, la quale in uno spettacolo dell’improvvisa contava più della memoria. Luigi Riccoboni, pur non essendo favorevole all’improvvisazione, ne sottolineava i lati positivi, tra cui la naturalezza della recitazione. Jean-Augustin-Julien Desboulmiers ammirava il carattere collettivo della tecnica, nonché la “naturalezza e verità” della recitazione con il loro impatto sulla struttura dello spettacolo. Infine il famoso attore della commedia dell’arte, Flaminio Scala dava una delle caratteristiche più riuscite della tecnica dell’improvvisazione, ricorrendo alla visione aristotelica dello spettacolo. Da tutte quelle osservazioni emerge un’idea dell’improvvisazione intesa come una peculiare tecnica che non fa a meno del testo e della memoria, ma che li sfrutta in un modo del tutto originale.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2013, 008; 167-174
1505-9065
2449-8831

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

"Cithara octochorda" – najważniejszy śpiewnik kościelny w dziejach Chorwacji
The most important songbook of the church in the history of Croatia

Autorzy:

Baer, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951016.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Chorwacja
XVIII wiek
śpiewniki kościelne
Cithara octochorda

Opis:

Octochorda cithara songbook was first published in Vienna in 1701. The texts which were included in it came from the second half of the seventeenth century from the area of the Archdiocese of Zagreb, as this set was created as the main songbook in that area. Cithara Octochorda became so important because it is the first printed collection of songs in Croatian church containing the notation. All the previous works of this type written in Latin, are printed, but do not have the notation, and those written in the earlier period in various dialects of the Croatian language at that time remained still in manuscript form, but often have the musical notation. The purpose of this paper is to present the most famous Croatian church songbook, which became a model for the editors of later works of a similar nature. The paper includes such issues as a language, literary and cultural role that cithara Octochorda played in the development of consciousness and national identity of Croats. The paper will also mention research capabilities that Cihtara Octochorda songbook gives researchers of different scientific fields. The songbook also contains Croatian texts written in kajkavian dialect used in the eighteenth century as a literary language in the Archdiocese of Zagreb, which is the reason why from the linguistic point of view the work is a source for linguistic analysis. For musicologists this collection is important and valuable, as it contains the notation of many songs, which is one of the first in Croatia. Songbook can also be a source of historical research because of the names of the authors of some texts and melodies.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 7-14
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Macierzyństwo w świetle korespondencji Karoliny Teresy z Radziwiłłów Jabłonowskiej do matki Anny z Sanguszków Radziwiłłowej

Autorzy:

Penkała-Jastrzębska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1196704.pdf

Data publikacji:

2020-01-14

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Dzieciństwo
ciąża
wychowanie
rodzina nowożytna
XVIII wiek

Opis:

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest omówienie procesu wychowania szlacheckich dzieci i wskazanie najważniejszy etapów ich rozwoju i źródeł wiedzy, którymi posiłkowano się, kierując rozwojem najmłodszych. Jako egzemplifikację wykorzystano korespondencję Karoliny Teresy z Radziwiłłów 1. voto Sapieżyny 2. voto Jabłonowskiej (zm. 1765).PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zachowana korespondencja stanowi wyjątkowe i – co najistotniejsze – rzadkie źródło, pozwalające poddać analizie sposoby przygotowywania się do narodzin kolejnych dzieci i opieki nad nimi, proces wychowania, troskę o zdrowie, a także radzenie sobie z bólem i niemocą po stracie najmłodszych członków rodziny. Artykuł oparty jest na analizie wskazanej korespondencji i zestawieniu jej z dotychczasowymi ustaleniami badawczymi dotyczącymi procesu wychowania w epoce nowożytnej.PROCES WYWODU: Zachowana korespondencja ujęta została w układzie problemowym, począwszy od wskazania największych obaw związanych z macierzyństwem, poprzez najistotniejsze działania podejmowane w celu ochrony i wychowania dzieci, po ujęcie zagadnienia śmierci nieletnich w szlacheckim domu.WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zachowany materiał źródłowy stanowi wyjątkowy przykład tak skrupulatnej, pełnej i wieloaspektowej relacji dotyczącej osiemnastowiecznego macierzyństwa. Daje on możliwość prześledzenia elementów związanych z założeniem i utrzymaniem rodziny – od relacji dotyczących kolejnych okresów ciąży, po narodziny dzieci i pierwsze lata ich rozwoju, ujawnia też niepokoje, z którymi radzić musiała sobie młoda matka, i wskazuje na newralgiczne okresy rozwoju dzieci.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zaprezentowany materiał źródłowy pozwala na szerokie ujęcie przedstawionego zjawiska. Przeprowadzone badania pogłębiają wiedzę o specyfice rodziny osiemnastowiecznej, a przede wszystkim o kwestii dojrzewania i wychowania dzieci widzianej z matczynej perspektywy. Dają również szerokie możliwości do dalszych analiz porównawczych.

Źródło:

Horyzonty Wychowania; 2019, 18, 46; 69-82
1643-9171
2391-9485

Pojawia się w:

Horyzonty Wychowania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Salon ze Sztukateriami pałacu w Dobrzycy

Autorzy:

Andrzejewska, Ewa
Witkowski, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560171.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki

Tematy:

XVIII wiek
klasycyzm
architektura pałacowa w Polsce
Dobrzyca

Źródło:

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2006, 1(1); 3-17
1896-4133

Pojawia się w:

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Świat chrześcijański wobec dziedzictwa słowiańskiego. Wyobrażenia ludowe w bazyliańskich Teologiach moralnych (XVIII wiek)
The Christian world against the Slavic heritage. Basilian folk beliefs in Basilian’s Moral theologies (eighteenth century)

Autorzy:

Getka, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951055.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

bazylianie
drukarstwo ruskojęzyczne
teologie moralne
zabobony
XVIII wiek

Opis:

Since the dawn of ages the mankind has been bothered with the existence problems. Therefore spells, magic and sorcerers have always been an object of interest of both secular society and the church hierarchy. The church treated them as a threat to the grounding of faith. Based on the decision of the Synod of Zamosc (1720) the Basilians written their moral theologies containing the teaching of the Church’s standards of conduct. The moral theologies were strongly influenced by folk beliefs and imaginings. Therefore Basilian’s moral theologies perfectly reflect the status of folk beliefs in the eighteenth century. Folk beliefs are not described explicitly, but descriptions of sins against Commandments give their image. The purpose of this article is to capture the state of folk beliefs on the one hand, and on the other hand – the dogmas of moral theology in the eighteenth century. Both of these systems have been modified, but even in these days still penetrate each other, especially in folk culture.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2016, 16
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Sfery użycia języków polskiego i „ruskiego” na terenach polsko-ruskiego pogranicza kulturowego w XVIII wieku (na materiale druków typografii bazyliańskich)
The sphere of the use of Polish and “Rus’” (prosta mova) language in the areas of Polish-Rus’ culture borderland in the 18 century (based on Basilians printings)

Autorzy:

Getka, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951115.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

drukarstwo bazyliańskie
XVIII wiek
język polski
prosta mowa

Opis:

Eastern lands of the former Republic of Poland have always been multicultural and multilingual. In the 18th century there existed together languages: Old Church Slavonic, German, Lithuanian, French, Russian, Romanian, Polish, Rus’, Latin. Basilians printed texts in all those, so as to reach the greatest number of readers. It is important to marc, however, that in everyday communication were used only Polish and Rus’ languages (prosta mova). Other languages had been used in the literature, science, religious life. That is why the purpose of this article is to analyze the content of Polish and Rus’ language prints. This analysis is a basis to compare the scope of use of these languages. It can also be a valuable measure of the demand of Polish and Rus’ language readers for different type of texts. The analysis can lead to more complete picture of the eighteenth-century cultural and sociolinguistic situation of eastern part of former Republic of Poland.

Źródło:

Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 265-280
1642-557X

Pojawia się w:

Studia Wschodniosłowiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Marek Nahajowski, „Od Printza do Forkela. Wizje dziejów muzyki europejskiej w historiografii XVIII wieku”, Łódź: Akademia Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, 2019, ss. 439. ISBN 978-83-60929-66-7

Autorzy:

Korpanty, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25806603.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

historiografia muzyczna
XVIII wiek
music historiography
eighteenth century

Opis:

Niniejszy tekst stanowi recenzję książki Marka Nahajowskiego pt. Od Printza do Forkela. Wizje dziejów muzyki europejskiej w historiografii XVIII wieku wydanej w roku 2019 przez Akademię Muzyczną im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. W książce autor ukazał rozwój historiografii muzycznej w wieku XVIII. Wywód dopełniają odniesienia do wyników dotychczasowych badań muzykologicznych na podjęty temat.
This text is a review of Marek Nahajowski's book entitled Od Printza do Forkela. Wizje dziejów muzyki europejskiej w historiografii XVIII wieku [From Printz to Forkel. Visions of the history of European music in the historiography of the 18th century] published in 2019 by the Grażyna and Kiejstut Bacewicz Academy of Music in Lodz. In the book, the author showed the development of music historiography in the eighteenth century. The article is complemented by references to the results of previous musicological research on the subject.

Źródło:

Muzyka; 2022, 67, 4; 172-181
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

„Już z Białegostoku wkrótce Wersal mają robić”. Europejskie aspiracje dworu Katarzyny Barbary z Radziwiłłów Branickiej (zm. 1730)
“They are about to make Versailles out of Białystok”. European aspirations of the court of Katarzyna Barbara Branicka née Radziwiłł (d. 1730)

Autorzy:

Penkała-Jastrzębska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407945.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

dwór
Białystok
XVIII wiek
Court
18th century

Opis:

Artykuł jest pierwszą próbą ujęcia aktywności Katarzyny Barbary z Radziwiłłów Branickiej i jej wpływu na przebudowę rezydencji w Białymstoku. Przebudowa rezydencji była jednym z pierwszych, a zarazem najważniejszych przedsięwzięć, jakiego podjęli się małżonkowie. Zamysł projektu miał bowiem odpowiadać europejskim aspiracjom magnackiej pary. W artykule wykorzystano obszerne zachowane zasoby korespondencji Katarzyny Barbary, uzupełnione o listy jej męża Jana Klemensa i matki Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej. Skala wykonanych prac i fundusze przeznaczone na rozbudowę rezydencji przyniosły zamierzony efekt – rezydencja w Białymstoku stała się jedną z najpiękniejszych w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej.
This is the first attempt to examine the activity of Katarzyna Barbara Branicka née Radziwiłł and her influence on the private court in Białystok. The reconstruction of the residence was one of the first and, at the same time, the most important projects undertaken by the spouses. The idea of the reconstruction corresponded with the European aspirations of the magnate couple. The article draws on the preserved extensive correspondence of Katarzyna Barbara, supplemented by the letters of her husband, Jan Klemens and mother, Anna Katarzyna Radziwiłł née Sanguszko. The scale of the work carried out and the funds allocated for the extension of the residence brought the intended effect - the residence in Białystok became one of the most beautiful from the eighteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 136-153
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Mecenat muzyczny Radziwiłłów w XVIII wieku – od Karola Stanisława do Karola Stanisława „Panie Kochanku” Radziwiłła

Autorzy:

Bieńkowska, Irena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690167.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Radzivill family
XVIII century
music patronage
Radziwiłłowie
XVIII wiek
mecenat muzyczny

Opis:

Support for musical and theatrical activities by the Nesvizh line of the Radziwill family in the eighteenth century merits attention because of the innovative solutions and high artistic level of the music production. Within the context of royal court theatre, the princes created thriving cultural centres within their residences. For example, the first stages and free-standing theatre buildings were built (Slutsk, Biała), one of the first Polish operas was played at the court of Karol Stanisław (1784), and the first professional ballet group consisting solely of Polish dancers was developed in Slutsk (1756). The princes acquired musical instruments that were both modern and of good quality (by contemporary standards) for their courts. We can also observe that significant eff ort was made by the princes to attract good performers, though the same eff ort was not made to recruit worldfamous composers. Less positive observations of patronage of the arts by the Radziwill family would include the low level of support provided to the careers of the artists, as well as the failure to amass a collection of quality music that would provide evidence of the patrons’ refi ned tastes. The Radziwill family failed to create centres of music to do justice to the courts’ size and the ambitions that the royal families professed to have. Their courts’ attempts lagged far behind the ambitious cultural projects realised by the fi nest aristocratic centres in Western Europe. It is clear that the main reasons for this stem from the family’s intellectual shallowness in the eighteenthcentury, though another reason could be the lack of tradition and social acceptance in Poland at the time for the nobility to engage in musical aff airs. Despite this the continuity of the Radziwill family’s patronage of the arts is worth noting, because there are few similar examples in eighteenth-century Poland. We know of interesting and comparable artistic projects within the courts of J.K. Branicki, M.K. Ogiński or A. Tyzenhauz, but these activities had no successors, while the continuity of musical patronage observed within the courts of Rzewuski, Lubomirski or Sapieha families, did not have the scale of the Radziwill eff orts.
Wspieranie przez Radziwiłłów muzyki i teatru zasługuje na uwagę ze względu na nowatorskość rozwiązań i niezły poziom artystyczny produkcji muzycznych. Książęta stworzyli w swoich rezydencjach prężne ośrodki kulturowe, które wiodły prym, jeśli chodzi o teatr dworski. W połowie XVIII w. były to dwory, na których najwcześniej powstały sceny teatralne, tu też pojawiły się pierwsze wolno stojące budynki teatralne (Słuck, Biała), a na dworze Karola Stanisława „Panie Kochanku” zaprezentowano jedną z pierwszych polskich oper (1784). W Słucku ponadto wykształcono pierwszą zawodową grupę baletową składającą się wyłącznie z polskich tancerzy (1756). Warto także odnotować, że książęta zgromadzili w swoich pałacach dość dobre i nowoczesne na tamte czasy instrumenty muzyczne. W działaniach książąt widać znaczną dbałość o pozyskanie dobrych i bardzo dobrych wykonawców, chociaż nie zauważono starań o zatrudnienie światowej sławy kompozytorów. Po negatywnej stronie mecenatu radziwiłłowskiego należy odnotować nieznaczne wspieranie kariery artystycznej muzyków, śpiewaków czy tancerzy, a także brak dążeń do stworzenia ekskluzywnej kolekcji muzycznej, która mogłaby zaświadczyć o dobrym smaku muzycznym jej właścicieli. Jednej z najpotężniejszych familii Rzeczypospolitej nie udało się powołać do życia ośrodków muzyczno-teatralnych na miarę swojej wielkości i królewskich ambicji. Mając możliwości finansowe i umiłowanie sztuki dźwięków, Radziwiłłowie stworzyli co prawda istotne ośrodki kulturalne kraju, ale daleko im było do ambitnych przedsięwzięć europejskich. Warto jednak odnotować ciągłość mecenasowskich poczynań Radziwiłłów, bo podobnych przykładów w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej nie było wiele. Bardzo ciekawe i porównywalnej skali przedsięwzięcia artystyczne na dworach J.K. Branickiego, M.K. Ogińskiego czy A. Tyzenhauza nie miały kontynuatorów, natomiast ciągłość mecenatu muzycznego, który można zauważyć np. na dworze Rzewuskich, Lubomirskich czy Sapiehów, nie była tej skali co poczynania radziwiłłowskie.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2015, 1
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

ORGANIZACJA I PRZEBIEG WYBORÓW ORAZ DZIAŁALNOŚĆ PIERWSZYCH KONSTYTUCYJNYCH WŁADZ MIASTA LUBLINA W 1792 ROKU
ORGANIZATION AND CONDUCT OF THE ELECTION AND ACTIVITIES OF THE FIRST CONSTITUTIONAL MUNICIPALITY OF LUBLIN IN 1792

Autorzy:

Jakimowicz, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/540524.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

LUBLIN
REFORMY STANISŁAWOWSKIE
MAGISTRAT
KONSTYTUCJA 3 MAJA
XVIII WIEK

Opis:

Resolutions adopted at the proceedings of the Sejm Czteroletni, in May and June 1791, fundamentally changed the way of selection and organization of municipalities royal towns. Urban centers differentiated on district divided and undivided. The first split into two districts (up to 1000 residents), three districts (1500 residents) etc. every 500 residents. For others, however they were among all centers, which have a population of 600 residents. After preparing the list of residents in Lublin was a city of two districts. On April 7, Lublin special assembly gathered within their district, which is in the city proper and Podzamcze. Then, on April 14, it held a general assembly of the city. It was attended by representatives of Lublin and Podzamcze selected a week earlier. During the assembly elections were held the mayor, who won the Theodore Francis Gruell. The vice-president it was Krzysztof Korn, while councilors was John Makarowicz, Leon Szaguna, John Piaskowski and James Lewandowski. Selected in accordance with the new regulations magistrate Lublin operated until July 23, 1792, when his work was interrupted due to military activities rolled during the Polish-Russian war. Then in 1793 based on the resolutions of the Sejm of Grodno restored shape the office of the city council and mayor office as established even in the 80s the eighteenth century by the Commission of Good Order.

Źródło:

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 85-96
2080-4547

Pojawia się w:

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

XVI-, XVII- i XVIII-wieczne pamiętniki i diariusze polskiej szlachty jako świadectwo mentalności i stanu świadomości artystycznej.

Autorzy:

Wyrzykowska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560090.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki

Tematy:

XVI, XVII, XVIII wiek w Polsce
polska szlachta
peregrynacja

Źródło:

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 2(4); 40-55
1896-4133

Pojawia się w:

Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Przyczynki do biografii Kniaźnina, Zabłockiego i Piramowicza zebrane z Kurowa i Końskowoli

Autorzy:

Starnawski, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038350.pdf

Data publikacji:

1963

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
biografia
Kurów
Końskowola
18th century
biography

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1963, 7; 275-278
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Stan katolickiego duchowieństwa w Winnicy na Podolu w świetle spisu ludności z 1795 roku

Autorzy:

Rosowski, Witalij

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039426.pdf

Data publikacji:

2010-12-17

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

duchowieństwo
Podole
XVIII wiek
clergy
Podolia
18th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2010, 94; 275-286
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Działalność gospodarcza ks. Franciszka Józefa Wybickiego (1709-1765)
Business activities of priest Franciszek Józef Wybicki (1709-1765)

Autorzy:

Kropidłowski, Zdzisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039674.pdf

Data publikacji:

2009-06-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
historia
dokument
18th century
history
document

Opis:

Priest Franciszek Józef Wybicki came from a moderately rich noble family, who rendered great service to the country. Judging from the numerous posts he served at the request of the bishops of Włocławek, he was an educated theologian and lawyer. Apart from managing the parish of the Archangel Michael in Skarszewy (1736-1765), he was a surrogate to several general officials in Gdańsk since 1743; in 1747 he was first mentioned as one of the canons in the Włocławek chapter. Since 1758 he was the chancellor of the Kruszwice chapter and the archdeacon of the Pomorian District since 1764. His business activity was limited to the parish in Skarszewy, situated in the vicinity of Gdansk. First of all, he rebuilt the parish church, which had been consecrated in 1750, where he founded two altars: the main altar, devoted to the Archangel Michael and the one devoted to St Mary. In addition, he built a poor-house for 8 people and furnished it generously. The farm buildings were also restored. He tried to regain the sums due to the provosts of Skarszewy, suing the debtors in six trials; he won one case, two others were still in court when he died and, in view of the fact that he lacked sufficient evidence to win, he renounced the remaining ones. Priest F.J. Wybicki did not do any business himself; he was content with rebuilding and leasing two home farms, a large and a small one; he also regenerated the parish forest and renounced the taproom rights. He collected tithes, offerings on account of iura stolae or Christmas visits, Easter confessions or donations for celebrating masses. The total parish revenues came up to 3 thousand florins and about 200 bushels of wheat and oats. The tenants were obliged to work 132 days a year for him. Owing to his efforts, the revenues rose by 50%, the parish remaining one of the most profitable in 18th century Poland. It should be noted that he resigned the offerings of the guild of bakers, whose request to do so was based on their difficult financial situation.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 91; 103-118
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Miłość w czasach zarazy, czyli mór, pantofel i muzyka.
Die Liebe in den Zeiten der Seuche, d. h. Pest, Pantofel und Musik
Love in the time of cholera: plague, slip-per and music

Autorzy:

Pękacka-Falkowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/529557.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Towarzystwo Miłośników Torunia

Tematy:

XVIII wiek
Toruń
zarazy
XVIIIth Century
plague
XVIII Jahrhundert
Thorn
die Seuche

Źródło:

Rocznik Toruński; 2013, 40; 173-184
0557-2177

Pojawia się w:

Rocznik Toruński

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

L’image de la femme et de l’homme dans Les lettres de Mistriss Fanny Butlerd de Marie Jeanne de Mezières Riccoboni
Obraz kobiety i mężczyzny w Les lettres de Mistriss Fanny Butlerd Marie Jeanne de Mezières Riccoboni

Autorzy:

Michalak-Rajba, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954139.pdf

Data publikacji:

2004

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Riccoboni
Butlerd
XVIII wiek
kobieta
mężczyzna
Eighteen Century
woman
man

Opis:

Wiek XVIII hołduje binarnemu obrazowi płci, w którym akcent zostaje położony na różnicach i opozycjach między kobietą i mężczyzną. Każdej płci przypisuje się zestaw cech – mężczyźnie dobrych i szlachetnych, takich jak prawość, inteligencja czy siła, kobiecie zaś, przez opozycję, negatywnych, jak słabość, niemoralność czy ograniczone możliwości intelektualne. Przyczyny tego stanu rzeczy przypisuje się uwarunkowaniom biologicznym lub społecznym, zawsze jednak stanowią one podstawę do wyjaśnienia i usankcjonowania dominacji mężczyzny. Badacze zajmujący się dziś Mme Riccoboni, osiemnastowieczną powieściopisarką francuską, zgodnie kwalifikują jej twórczość jako feministyczną. W swoich powieściach ukazuje ona obraz płci i relacji je łączących poprzez pryzmat swej ideologii. W jej pierwszej powieści, Lettres de mistriss Fanny Butlerd, obraz kobiety i mężczyzny, choć nadal pozostające w binarnej opozycji wobec siebie, są również przeciwieństwem tradycyjnej, funkcjonującej w społeczeństwie wizji kobiety i mężczyzny. Negatywne cechy, na których buduje się tradycyjny, pejoratywny obraz kobiety, znajdują w powieści swoje przeciwieństwo: staje się ona moralna, potencjalnie równie silna i inteligentna co mężczyzna, emocjonalność zaś, uznawana przez współczesnych Mme Riccoboni za wadę, jest jej największą zaletą. Tym samym dochodzi do idealizacji nowo utworzonego obrazu kobiety. Przez opozycje do niego tworzy się pejoratywny obraz mężczyzny, stanowiący również częściowe przeciwieństwo tradycyjnego pojmowania płci męskiej. Wśród cech przypisywanych płci męskiej autorka podkreśla niemoralność i nieczułość. W związku z nową optyką przedstawiania płci zmienia się również ocena stosunku dominacji, który je łączy, a którego niesprawiedliwość autorka podkreśla szczególnie mocno. Feminizm Mme Riccoboni nie zakłada, jak współczesna ideologia feministyczna, dostępu do ról męskich niezależnie od płci, a więc swoistej androgynizacji kobiety. Przeciwnie, przypisuje ona każdej płci określoną rolę w społeczeństwie, postuluje jednak nowy kontrakt moralny między kobietą a mężczyzną, regulujący od nowa ich stosunki.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 5; 25-48
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Prywatna korespondencja hrabiego Arandy z Warszawy (1760-1762)
Count Arandas Private Correspondence From Warsaw 1760-1762

Autorzy:

Taracha, Cezary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1955069.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

XVIII wiek
Hiszpania
Polska
Aranda
dyplomacja
korespondencja
XVIII century
Spain
Polska
diplomacy
correspondance

Opis:

Private correspondence of the Spanish diplomats of the 18th century gives a lot of interesting information that complements the contents of official reports. Count Pedro de Aranda was one of the outstanding Spanish politicians and reformers of the 18th century. In the years 1760-62 he stayed in Warsaw as Charles III's Ambassador Extraordinary to the Polish Republic and August III. At that time he carried on private correspondence with Ricardo Wall, the First Secretary of State responsible for Spain's foreign policy. In the Warsaw letters Aranda presents himself as a man of the Enlightenment, a politician concerned about his country, a diplomat watching with interest the changing arrangement of powers in Europe. He reveals his views that he would not be able to deliver in official letters. This especially regards his attitude towards the Church, the Inquisition and the trends in Spanish foreign policy. At the same time he may be seen as a private person with his advantages and disadvantages. Aranda likes social life and pomp. The kind of life he leads in Warsaw is to be a credit to himself and to the King of Spain. The present text is an attempt at outlining the problems contained in the Spanish diplomat's private correspondence.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2000, 48, 2; 293-311
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Uzupełnienia do biografii Michała Dzierżanowskiego (ok. 1722–1809)

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/640439.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Michał Dzierżanowski, XVIII wiek, Polacy w Indiach, Polacy w Hiszpanii, Dzierżanowscy

Opis:

Addenda to the biography of Michał Dzierżanowski (around 1722–1809) The present article contains rectifications and addenda to the biography of Michał Dzierżanowski, a famous adventurer and one of the leaders of the Bar Confederacy. In all likelihood, he was born around the year 1722 and not 1725 as has been assumed in the literature up until now. After he had enlisted in the French army, he was subsequently taken captive by the English in April 1744 while on his way to Flanders (earlier on, this event was reported to have occurred around the year 1744). It was confi rmed that in the years 1753–1754, he had served in the French army in India, where he was promoted to the rank of commander of the village of Chalambaram; it was also confi rmed that in 1761 he had visited Spain. Michał Dzierżanowski died on 25 March 1809 and not in 1808, as had been assumed earlier. The accounts of Claude-Carloman de Rulhiere and Henryk Rzewuski concerning Dzierżanowski’s foreign adventures prior to the year 1764 had also been partly verifi ed. Further research should bring about successive addenda to the biography of this adventurer.

Źródło:

Prace Historyczne; 2013, 140, 4
0083-4351

Pojawia się w:

Prace Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

„Liber Consiliorum” konwentu dominikanów w Poznaniu
„Liber Consiliorum” of Dominican Convent in Poznan

Autorzy:

Kaczmarek, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1023706.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

dominikanie
archiwum
XVIII wiek
biblioteka
Dominicans
archive
18th century
library

Opis:

The purpose of this study has been to introduce the hitherto absent documentary proof – Liber Consiliorum of the Dominican Convent in Poznań – into the scientific workflow and to preliminarily analyse the internal structure and content of this historic writing. The author has touched upon this subject, believing that Dominican „Soviet Books” are of greatest significance for understanding internal mechanisms of operations of the Friars Preachers Monastery in the contemporary world, and indirectly the operations of the Polish Dominican Province as a whole in that time interval. The Book of Poznan came to existence in January 1724 and was maintained until 1822. It is plausible to state that it is the documentary proof for the operations of Saint Dominic’s Convent in the period – more or less – of the last hundred years of its existence. The content of the Book has its primary significance for the research on the head-count of the Convent in 18th Century and at the beginning of 19th Century. It is also difficult to overestimate the importance of its content from the point of view of the studies on the modern administration of the Convent in Poznan. The comprehensive study on the content of other books of councils of Saint Dominic’s Convents in the post-Tridentine Era, as preserved in archive collections, would certainly facilitate to understand the mechanisms of the Convents’ operations and would expand the knowledge on their human resources to a great extent.  

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 100; 231-243
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Odnaleziona siedemanstowieczna księga akt sądu grodzkiego w Czemiernikach (Ziemia Lubelska)

Autorzy:

Bielak, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041183.pdf

Data publikacji:

2001

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

prawo
XVIII wiek
zabytek
historia
law
18th century
antiquity
history

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 75; 459-462
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

WIELKA BRZOSTOWICA – DOBRA KOSSAKOWSKICH NA GRODZIEŃSZCZYŹNIE
WIELKA BRZOSTOWICA – GOODS OF KOSSAKOWSKI FAMILY IN GRODNO

Autorzy:

Klempert, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/540536.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

KOSSAKOWSCY
WIELKA BRZOSTOWICA
ZIEMIAŃSTWO
XVIII–XX WIEK

Opis:

The goods of Wielka Brzostowica was situated in the Great Lithuanien Principality area. In XIX century, after third partition of Rzeczpospolita Obojga Narodów, they became a part of Russian Empire. At first they belong to Chodkiewicz family. Anna, when she got married with Jerzy Jan Wandalina Mniszcha, put those goods to husband’s family. Doughter of Jerzy – Józefina Amalia z Mniszchów – has got those goods as a dowry and since 1774, after she got married with Stanisław Szczęsny Potocki, those assets became a part of great fortune of Potocki family from Tulczyn. The estate and also grange became property of Kossakowski family when Józef Dominik Kossakowski got married with Ludwika Potocka, on February 11, 1793 in Grodno. Great Brzostowica was passed on the distaff side and not by sword, thanks to Ludwika Potocka those goods became the property of Kossakowski family in XVIII century and during next two centuries was their property. Possession of those wealth allowed Kossakowski family create one of greatest aristocratic fortunes in taken lands area.

Źródło:

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 191-210
2080-4547

Pojawia się w:

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Zapominany instrument, zapomniana praktyka. Tromba marina w klasztornym muzykowaniu w XVIII wieku

Autorzy:

Walter-Mazur, Magdalena Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/634333.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

kultura muzyczna XVIII wiek, praktyka muzyczna, zakony żeńskie, benedyktynki Sandomierz, tromba marina

Opis:

Tromba marina, instrument wywodzący się z monochordu, znany od czasów średniowiecza, podobnie jak wiele innych, nie znalazł swojego trwałego miejsca w muzyce profesjonalnej. W niniejszym artykule zwraca się uwagę na pewien „epizod”, który stał się udziałem tego specyficznego chordofonu, a któremu z literaturze muzykologicznej nie poświęcono dostatecznej uwagi.Instrument ten miał swoje pięć minut w muzyce francuskiej około połowy XVII wieku. W 1660 Lully wykorzystał trombae marinae w w ustepach baletowych opery Cavallego Xerxes, wystawionej z okazji ślubu Ludwika XIV z Marią Teresą Habsburg, zaś w 1661 roku na dworze Króla Słońce powołano zespół składający się pięciu z muzyków grających na krumhornach i trombae marinae. Dlatego prawdopodobnie Molierowski Monsieur Jourdain na kartach  „Mieszczanina szlachcicem” wyraził pragnienie dołączenia interesującego nas instrumentu do zespołu grającego na organizowanym w jego domu przyjęciu.Jedynym znanym z nazwiska wirtuozem tego instrumentu był Jean Baptiste Prin (ok. 1699-1742), który sporządził zachowany do dzisiaj zbiór 216 utworów na tromba marina oraz napisał w roku swojej śmierci traktat Memoire sur la trompette marine, w którym wyraził żal, że ukochany instrument „umiera” wraz z nim.Spośród wielu różnych nazw, jakie nadawano temu kuriozalnemu instrumentowi (tuba marina, tuba maritima, Trumscheit, Marientrompette), najpóźniejsze historycznie, bo pochodzące dopiero z XIX wieku, są nazwy wskazujące na używanie go przez zakonnice. Są to trzy określenia w języku niemieckim bazujące na złożeniach Nonne- (zakonnica) z dodaną nazwą instrumentu lub określeniem jego funkcji w zespole: Nonnengeige, Nonnentrompette, Nonnenbas. Ich istnienie dowodziłoby, iż na niemieckim obszarze językowym jeszcze w tym stuleciu zakonnice posługiwały się w swojej praktyce muzycznej interesującym nas instrumentem.Cecil Adkins i Alis Dickonson, autorzy monografii poświęconej historii, budowie i zachowanym egzemplarzom tromba marina, a także związanej z tym instrumentem praktyce wykonawczej i repertuarowi, wskazali 29 ośrodków zakonnych (w tym 26 klasztorów żeńskich), w których kultywowano grę na Nonnengeige, konstatując iż była to specjalność zakonnic (w mniejszym stopniu zakonników)  z Europy Środkowej. Do wymienionych przez tych autorów  ośrodków, dzięki najnowszym badaniom  jesteśmy w stanie obecnie dodać kolejne: klasztor  augustianek  św. Jakuba auf der Hülben w Wiedniu oraz serwitek w  Insbruku oraz trzy kolejne klasztory w niemieckojęzycznej części Szwajcarii. Co więcej, możemy  także poszerzyć geograficzny obszar występowania w klasztorach praktyki gry na tromba marina w kierunku północno wschodnim. Mamy bowiem dowody kultywowania jej w klasztorach benedyktynek z Sandomierza i Lwowa oraz klarysek ze Starego Sącza, a także w bursie jezuickiej w Krakowie. Dodatkowo można przypuszczać, iż instrumenty takie posiadał także klasztor cystersów w Obrze.W klasztornej praktyce muzycznej instrument mógł pełnić cztery różne funkcje: być wykorzystywany w praktyce śpiewu chorałowego, co jest najsłabiej udokumentowane, służyć jako instrument fundamentalny realizujący wraz z organami basso continuo lub jako substytut trąbek w obsadach wokalno-instrumentalnych, ponadto zespół złożony w trzech lub czterech trombae marinae z towarzyszeniem kotłów mógł wykonywać fanfary.Jeśli chodzi o obszar dawnej Rzeczypospolitej, najwięcej informacji na temat kultywowania gry na tromba marina pochodzi z Sandomierza, gdzie grające na tym instrumencie zakonnice są nam znane z nazwiska i gdzie zachowały się rękopisy poświadczające tę zapomnianą praktykę.The Forgotten Instrument and Forgotten Practice. Tromba marina in Music-Making in Monasteries in the 18th Century SUMMARYTromba marina(trumpet marine) – the instrument originated from the monochord and known from the Middle Ages – was not widely used in professional music. That special chordophone had, however, its day in French music about the mid-seventeenth century. In 1660 Jean Baptiste Lully used trombae marinae in ballet sections of Francesco Cavalli’s opera Xerxes, and in 1661, at the court of Louis XIV a group of fi ve musicians was formed, who played crumhorns and trombae marinae. The only virtuoso of this instrument, known by name, was Jean Baptiste Prin (ca. 1699-1742), who made a collection of 216 pieces for trumpet marine (tromba marina).Out of the many names of the instrument (tuba marina, tuba maritima, Trumscheit, Marientrompette), the historically latest names are the nineteenth-century ones showing that it was used by nuns. There are three names in German, based on the compounds Nonne (nun) with the name of the instrument or with designation of its function in a musical group: Nonnengeige, Nonnentrompette, and Nonnenbas, which would prove that nuns still played the trombae marinae in the German-speaking area as late as in the nineteenth century.Cecil Adkins and Alis Dickinson, the authors of the monograph devoted to tromba marina, listed 29 monastic centers (of which 26 were nuns’ convents), in which the playing of Nonnengeige was cultivated, and come to the conclusion that in the eighteenth century this was the specialty of Central European nuns. We can add some more names to those recorded by the two authors: the St. Jakob Augustinian nunnery in Vienna, the Servite Nunnery in Innsbruck, and three convents in the German-speaking part of Switzerland. Furthermore, we can also broaden the geographical range of the practice of playing tromba marina towards North-East because we have evidence that it was cultivated in the convents of Benedictine nuns of Sandomierz and Lvov, the convent of St. Clare in Stary Sącz, as well as in the Jesuit chapel in Krakow.The instrument in question exercised different functions in the performing practice in monasteries: it was used in the practice of chorale singing, it served as a fundamental instrument in the basso continuo section, it appeared as a substitute for trumpets in the vocal-instrumental forces, fi nally – as part of a group consisting of three or four trombae marinae and kettledrums, it played fanfares.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 1
2083-3636
1732-1352

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Relacje Hieronima Wincentego Radziwiłła z Karolem Stanisławem Radziwiłłem „Panie Kochanku” w świetle korespondencji z lat 1761-1786
Relationship of Hieronim Wincenty Radziwiłł with Karol Stanisław Radziwiłł “Panie Kochanku” in the light of their correspondence between 1761 and 1786

Autorzy:

Janicka, Jowita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2175082.pdf

Data publikacji:

2022-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

bracia
korespondencja
Radziwiłłowie
XVIII wiek
brothers
correspondence
the Radziwiłł
18th century

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie relacji między przyrodnimi braćmi: Hieronimem Wincentym Radziwiłłem a Karolem Stanisławem Radziwiłłem „Panie Kochanku”. Analiza związku pomiędzy rodzeństwem została przeprowadzona na podstawie korespondencji młodszego brata do starszego z lat 1761-1786. Relacja pomiędzy nimi była wyjątkowa, ponieważ braci dzielił wiek, matki oraz pozycja w rodzinie. Karol Stanisław Radziwiłł był dla Hieronima Wincentego nie tylko bratem, ale prawnym opiekunem i dużym autorytetem. Częsta korespondencja, wyrażane w niej uczucia czy opisywane sytuacje, pozwalają dostrzec, jaką bracia mieli ze sobą bliską więź i jak bardzo ważni byli dla siebie nawzajem.
The purpose of this article is to present relations between stepbrothers Hieronim Wincenty Radziwiłł and Karol Stanisław Radziwiłł “Panie Kochanku”. The analysis of the sibilings’ relation is based on the correspondence between the younger and the older brothers in the years 1761-1786. The relationship between them was unique, as the brothers were separated by age, mother, and position in the family. Karol Stanisław Radziwiłł was not only a brother to Hieronim Wincenty but also a legal guardian and a great authority. Frequent correspondence, feelings expressed in it, and situations described allow us to see how important they were to each other and how close their bond was.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 150-161
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Kancelarie konsystorskie w zaborze austriackim

Autorzy:

Kumor, Bolesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1042112.pdf

Data publikacji:

1995

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

kancelaria
XVIII wiek
diecezja
Galicja
registrar's office
18th century
diocese
Galicia

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1995, 64; 37-40
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Karmelitańskie kapele w Rozdole i Horodyszczu w XVIII wieku
Carmelite Ensembles in Eighteenth-Century Rozdół and Horodyszcze

Autorzy:

Bebak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25806568.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

karmelici
Rozdół
Horodyszcze
kapele muzyczne
XVIII wiek
Carmelites
music ensembles
eighteenth century

Opis:

W trakcie kwerendy przeprowadzonej w pierwszym kwartale 2022 roku w Archiwum OO. Karmelitów w Krakowie na Piasku w ramach projektu zatytułowanego „Kultura muzyczna karmelitów w dawnej Rzeczpospolitej (XVII–XVIII w.) – rekonesans badawczy”, zwrócono uwagę na dwa inwentarze – niewykorzystane dotąd źródła historyczne, w których znajdują się informacje na temat działalności kapel muzycznych w kościołach karmelitańskich w Rozdole i Horodyszczu w XVIII wieku. Inwentarze te nie były wcześniej znane badaczom. Odnotowano w nich instrumentarium i muzykalia, jakie mieli do dyspozycji muzycy karmelitańscy w II połowie XVIII wieku. Niestety spis muzykaliów z Rozdołu ogranicza się jedynie do podania gatunków (msze, litanie, nieszpory, symfonie, plankty itd.), natomiast z Horodyszcza przynosi jedynie ogólną informację, że „papiery muzyczne rożne znajdują się w szafie przy kapeli”. Z obu inwentarzy wynika również, że obsada kapel w Rozdole i Horodyszczu obejmowała skrzypce, oboje, trąbki, waltornie, a także instrumenty klawiszowe (organy lub pozytyw). Zespoły te mogły zatem wykonywać bieżący, zróżnicowany gatunkowo repertuar. Inwentarze przynoszą cenne informacje o życiu muzycznym mniejszych ośrodków karmelitańskich, zlokalizowanych na wschodzie dawnej Rzeczpospolitej, i zmieniają naszą wiedzę na temat działalności muzycznej  karmelitów w tym okresie.
Library research conducted in the first quarter of 2022 at the Library of the Carmelite Monastery at Piasek in Kraków (within the framework of a project titled ‘Carmelite Musical Culture in the Old Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th–18th Centuries – A Research Reconnaissance’) attracted attention to two previously unresearched historical sources (inventories) which comprise information about the activity of music ensembles at Carmelite churches in Rozdół (now Rozdil) and Horodyszcze (now Horodyshche, both in Ukraine) in the eighteenth century. Previously unknown to scholars, these inventories mention the instruments and music-related sources available to Carmelite musicians in the second half of the eighteenth century. Unfortunately, for the music sources from Rozdół we are only given a list of genres (Masses, litanies, Vespers, symphonies, ‘plancti’, etc.), while from Horodyszcze we have a general remark that ‘music documents of various kinds can be found in a bookcase where the ensemble performs’. We can also learn from these inventories that the ensembles in both places included violins, oboes, trumpets, horns, and keyboard instruments (church organ or positive organ), which made it possible to perform the current repertoire in different genres. The inventories thus contain valuable information about musical life in minor Carmelite centres in the eastern parts of the Old Commonwealth and change our knowledge about Carmelite musical life in that period.

Źródło:

Muzyka; 2022, 67, 3; 137-150
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Un episodio della querelle des femmes nella Sicilia del Settecento: l’ Apologia filosofico-storica Di Vincenzo Di Blasi

Autorzy:

Schembari, Andrea

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2120227.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Sicily
eighteenth century
philogyny
Di Blasi
apology
Sycylia
XVIII wiek
gynofilia
apologia

Opis:

Apologia filosofico-storica in cui si mostra il sesso delle donne superiore a quello degli uomini, published in 1737 by the Palermitan nobleman Vincenzo Di Blasi, is a collection of examples – taken from myth, history and literature – of feminine values and virtues, composed in support of the superiority of the “womanish sex” over the virile one. The work is closely linked to the Sicilian cultural context of that time, suspended between a fossilized scholastic philosophy and a slow reception of the secular and modern Cartesian thought. But it confirms – also in Sicily – the growing cultural and disseminating function acquired by the so called “art of conversation”, alongside the already institutionalized model proposed by the academies.
Apologia filosofico-storica in cui si mostra il sesso delle donne superiore a quello degli uomini, wydana w 1737 roku przez palermitańskiego szlachcica Vincenzo Di Blasi, jest zbiorem przykładów kobiecych wartości i cnót zaczerpniętych z mitów, historii i literatury. Zostały one skomponowane, by uwydatnić przewagę „płci niewieściej” nad męską. Tekst wpisuje się w ówczesny sycylijski klimat kulturowy, który był wciąż zawieszony między skostniałą filozofią scholastyczną a powolną recepcją świeckiej i nowoczesnej myśli kartezjańskiej. Praca ta potwierdza jednak – także na Sycylii – rosnącą funkcję kulturową i upowszechniającą tzw. „sztuki konwersacji”, obok zinstytucjonalizowanego już wtedy modelu akademii.

Źródło:

Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 4; 593-603
0023-5911

Pojawia się w:

Kwartalnik Neofilologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Nieznane losy jezuitów na Wołyniu po kasacie 1773 r.
Die unbekannten Geschicke der Jesuiten in Wolhynien nach der Ordensaufhebung von 1773

Autorzy:

Tylus, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041893.pdf

Data publikacji:

1997

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Wołyń
18. Jahrhundert
Archiv
Łuck
XVIII wiek
archiwum
18th century
archive

Opis:

Die vor kurzem veröffentlichte Enzyklopädie des Wissens über die Jesuiten in Polen und Litauen von 1564 bis 1995 enthält Kurzbiographien der Jesuiten aus Wolhynien, macht dann allerdings für die Zeit nach der Aufhebung des Ordens keine weiteren Angaben mehr über sie. Bei vielen Lebensbildern von Jesuiten stoßen wir dort lediglich auf folgende Information: ,,Das weitere Schicksal nach der Ordensaufhebung ist unbekannt". Das weithin ungeordnete und recht lückenhafte Archiv der Diözese Luzk, welches zeitweilig im Zentrum für Kirchliche Archive, Bibliotheken und Museen (ABMK) in Lublin deponiert ist, enthält bestimmte Materialien, welche über die weitere Seelsorgetätigkeit und den Tod einiger Ex-Jesuiten Auskunft geben können, die auf dem Gebiet der Diözese Luzk und später Luzk-Zhitomir gearbeitet haben. Durch diese knappen Informationen können die fehlenden Angaben ergänzt wer-den. Vielleicht könnten in dem sich in Luzk befindenden großen Teil des Archivs dieser Diözese auch noch weitere Informationen gefunden werden.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1997, 68; 465-469
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Schematyzm bernardyński z 1753 roku

Autorzy:

Wyczawski, Hieronim Eugeniusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047786.pdf

Data publikacji:

1973

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

schematyzm
bernardyni
XVIII wiek
zakon
schematism
Bernardine monk
18th century
order

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1973, 26; 278-283
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Akta wizytacji diecezji przemyskiej do końca XVIII wieku

Autorzy:

Ataman, Julian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048555.pdf

Data publikacji:

1960

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

wizytacja
diecezja
Przemyśl
XVIII wiek
ABMK
canonical visitation
diocese
18th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1960, 1, 2; 32-44
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

„Wiek przebrania” w powieściach historycznych Petera Ackroyda
„The Age of Disguise” in Peter Ackroyd’s Historical Novels

Autorzy:

Lipski, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1182972.pdf

Data publikacji:

2016-06-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Peter Ackroyd
the eighteenth century
disguise
masquerade
identity
XVIII wiek
przebranie
maskarada
tożsamość

Opis:

Znamienną cechą twórczości Petera Ackroyda jest wyraźne zespolenie powieściopisarstwa z popularną historiografią, czego przejawem jest niezmienne zainteresowanie autora formą powieści historycznej. Teksty, którym poświęcony jest niniejszy artykuł – Hawksmoor (1985), Chatterton (1987), The Lambs of London (2004) – podejmują próbę kreatywnej rekonstrukcji niektórych istotnych wydarzeń XVIII wieku. Powracające tematy, typy postaci oraz warstwa ideowa w wymienionych utworach wynikają z koncepcji tego stulecia jako „wieku przebrania” („the Age of Disguise”). Metafora przebrania trafnie ilustruje specyfikę czasu, w którym delfickie zawołanie „poznaj samego siebie” nabrało nowego wymiaru. Przeprowadzona w artykule analiza, oparta na koncepcjach nowego historyzmu oraz teorii postmodernistycznej powieści historycznej, pokazuje, że Ackroydowska wizja XVIII wieku koresponduje z takim właśnie postrzeganiem tego stulecia.
Peter Ackroyd’s literary output is characterised by a clear interrelationship between fiction and popular historiography. This is best manifested in his unwavering interest in the form of the historical novel. The present article is devoted to the three novels which creatively reconstruct selected events of the eighteenth century: Hawksmoor (1985), Chatterton (1987) and The Lambs of London (2004). It is argued that the recurrent themes, characters and ideas result from Ackroyd’s understanding of the century as “the Age of Disguise”. The metaphor of disguise accurately renders the specificity of the time when the Delphic precept “know then thyself” was taking on a new dimension. Informed by New Historicism and the theory of the postmodern historical novel, the following article demonstrates that Ackroyd’s vision of the eighteenth century corresponds with this approach to the period.

Źródło:

Porównania; 2016, 19; 99-113
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Spis ludności parafii Zbąszyń z 1796 roku

Autorzy:

Kumor, Bolesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044282.pdf

Data publikacji:

1981

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
spis ludności
Ząbszyń
wizytacja
18th century
population census
canonical visitation

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1981, 43; 281-342
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Opieka duchowa w staropolskim szkolnictwie jezuickim

Autorzy:

Nowicki, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1998491.pdf

Data publikacji:

2021-08-03

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

opieka duchowa
szkolnictwo staropolskie
szkolnictwo jezuickie
Sodalicja Mariańska
historia wychowania
XVI-XVIII wiek

Opis:

Przedmiotem niniejszego opracowania jest zagadnienie opieki duchowej sprawowanej przez profesorów staropolskich szkół jezuickich nad uczniami. Jego celem jest ukazanie podstaw tego zjawiska, jego wieloaspektowości i korzyści dla uczniów oraz ówczesnego społeczeństwa. Zagadnienie to analizowane jest z perspektywy historii wychowania. Punktem wyjścia jest wskazanie na problem opieki duchowej jako kluczowego elementu działalności Towarzystwa Jezusowego na podstawie „Konstytucji zakonnych” oraz późniejszych podręczników metodycznych. Kolejno omawiane są zagadnienia: ćwiczenia duchowne, praca jezuitów w Sodalicjach, w szkole (zwłaszcza w odniesieniu do rekreacji, teatru szkolnego i egzort). Do analizy tych zagadnień wykorzystano materiały źródłowe różnego rodzaju: od „dyrektoriów” ćwiczeń duchownych i podręczników metodycznych dla nauczycieli, po skrypty wykładów i zeszyty szkolne. W opracowaniu przestawiono tylko część z tych materiałów, a wyboru dokonano mając na uwadze jak najlepszą egzemplifikację treści. W efekcie podjętej analizy można stwierdzić, że profesorowie jezuiccy w okresie od XVI do XVIII w. pracowali z młodzieżą szkolną mając na względzie jej rozwój duchowy, realizując ten cel zwłaszcza w pracy indywidualnej z uczniami należącymi do Sodalicji Mariańskich.  Należy też zaznaczyć, że w literaturze przedmiotu brakuje całościowego i obszernego opracowania podejmowanego tu zagadnienia. Jako postulat warto zgłosić potrzebę omówienia opieki duchowej jezuitów także nad osobami spoza szkoły.

Źródło:

Studia Paedagogica Ignatiana; 2021, 24, 2; 17-33
2450-5358
2450-5366

Pojawia się w:

Studia Paedagogica Ignatiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Karmelitański inwentarz muzyczny z 1739 roku
A Carmelite Music Inventory from 1739

Autorzy:

Bebak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26850458.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Karmelici
Kraków
inwentarz muzykaliów
XVIII wiek
Carmelites
Cracow
music inventory
18th century

Opis:

W Archiwum Karmelitów w Krakowie na Piasku odnaleziono nieznany dotąd inwentarz muzykaliów z 1739 roku. Zanotowano w nim tytuły około 260 kompozycji, które znajdowały się w zbiorach muzycznych krakowskiej kapeli karmelitańskiej w I połowie XVIII wieku. Jest to bardzo cenne znalezisko, gdyż zasadniczo zmienia naszą wiedzę o działalności kapeli karmelitów. Jedynym źródłem informacji o jej repertuarze był dotąd inwentarz z lat 1660–1684, opublikowany przez Tadeusza Maciejewskiego na łamach „Muzyki” w 1976 roku, odnotowano w nim jednak zupełnie inne tytuły kompozycji. W inwentarzu z XVIII wieku większość tytułów mszy, litanii, motetów, hymnów i koncertów kościelnych zapisano bez podania nazwiska kompozytora. Wśród nielicznie zanotowanych nazwisk pojawiają się kompozytorzy polscy lub aktywni na terenie Rzeczpospolitej w I połowie XVIII wieku, tzn. Grzegorz Gerwazy Gorczycki, Jacek Szczurowski, Paweł Sieprawski, Józef Kobierkowicz, Szymon Ferdynand Lechleitner, nieznany z imienia Pszczeński, a także twórcy środkowoeuropejscy: Johann Valentin Rathgeber i Šimon Brixi. Inwentarz przynosi informacje o kilku kompozycjach tych autorów, nieodnotowanych w innych źródłach.
Recently discovered in the Carmelite Archive in the Piasek district of Kraków is a previously unknown inventory of music-related sources. Compiled in 1739, it lists around 260 works belonging to the music collection of the Carmelite ensemble in Kraków during the first half of the eighteenth century. This is a precious find, which fundamentally alters our knowledge of the ensemble’s activity. Until now, the only source of information about its repertoire was an inventory from 1660–1684, published by Tadeusz Maciejewski in Muzyka in 1976, which contains an entirely different set of titles. The eighteenth-century inventory lists the titles of Masses, litanies, motets, hymns and concertos, mostly without the composers’ names. The few mentioned by name are either Polish composers or foreign musicians active in the Polish-Lithuanian Commonwealth during the first half of the eighteenth century, namely, Grzegorz Gerwazy Gorczycki, Jacek Szczurowski, Paweł Sieprawski, Józef Kobierkowicz, Szymon Ferdynand Lechleitner and Pszczeński (first name unknown), as well as the Central-European composers Johann Valentin Rathgeber and Šimon Brixi. The inventory lists several pieces by these composers not known from any other sources.

Źródło:

Muzyka; 2021, 66, 1; 149-167
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Angielski handel zewnętrzny (i kolonialny) w dobie wojny o imperium (1740–1765)
English foreign (and colonial) trade during the struggle for Empire (1740–1763)
Englischer Außen- und Kolonialhandel in der Zeit des Krieges um die englische Weltmacht (1740–1765)
Comerce anglais externe (et coloniale) pendant la guerre pour l’empire (1740–1765)
Внешняя (и колониальная) английская торговля в эпоху войны за империю (1740–1765)

Autorzy:

Robak, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968086.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

England
foreign trade
colonisation
18th century
anglia
handel zagraniczny
kolonizacja
xviii wiek

Opis:

Artykuł prezentuje rozwój angielskiego handlu zewnętrznego (i kolonialnego) w okresie dwóch kontynentalnych konfliktów zbrojnych, toczonych także na morzach i w koloniach, w które zaangażowana była Wielka Brytania w latach 1739–1763. Zaprezentowana analiza tego handlu została oparta na szacunkowych danych statystycznych za lata 1740–1765 (stąd ramy chronologiczne artykułu) i przeprowadzona w odniesieniu do dwóch głównych obszarów multilateralnej wymiany: europejskiej i oceanicznej, w tym kolonialnej. Z poczynionych przez Autora ustaleń wynika, że rynki europejskie utrzymały dominującą pozycję w angielskim handlu zewnętrznym w omawianym okresie, choć rozwijały się w sposób zróżnicowany regionalnie i w ogólnym dodatnim bilansie mniej dynamicznie niż na rynkach zamorskich (i kolonialnych). Te bowiem, rozłożone na obszarach: atlantyckim i azjatyckim, odnotowały istotny wzrost wartości i wielkości wymiany, zwłaszcza w odniesieniu do rynków amerykańskich (Ameryka Północna i Indie Zachodnie), mimo że w ogólnym bilansie zachowały stały charakter deficytowy. Jednakże oceaniczny (i kolonialny) import decydował w dużej mierze o rosnącym europejskim reeksporcie angielskiego handlu zewnętrznego, pozwalając mu utrzymać stały dodatni bilans handlowy we wspomnianych latach. Na powyższe zróżnicowanie wielkości i dynamiki rozwoju angielskiego handlu zewnętrznego miały oczywisty, choć nie wyłączny, wpływ toczące się długotrwałe zmagania wojenne. Na niektórych rynkach europejskich (zwłaszcza euroatlantyckim i lewantyńskim) przyniosły one widoczny regres obrotów, natomiast w sferze pozaeuropejskiej okazały się często czynnikiem sprzyjającym intensyfikacji wymiany handlowej, co niewątpliwie było efektem brytyjskiej dominacji zbrojnej na morzach i w koloniach. Ta sytuacja ukształtowała w pewnej mierze przekonanie brytyjskich merkantylistów i polityków, głównie od lat pięćdziesiątych XVIII w., że wojna służy rozwojowi angielskiego handlu zamorskiego.
The process of Americanisation of overseas trade formed the main ground of colonial rivalries of European states, especially Great Britain and France, in the Atlantic sphere in the first half of the 18th century. This competition caused the series of colonial and naval wars which were connected with European conflicts in the period from 1740 to 1763. Great Britain took active part in these military events in Europe and in overseas spheres termed in a literature as the struggle for Empire. The article presented the main directions of a growth of English foreign (and colonial) trade during this stormy period. The English overseas trade statistics (generally based on the collected but approximated date by E. B. Schumpeter) have indicated that in the described years was continued the growth of English foreign trade, especially rapidly from the half of the 18th century what is termed in the contemporary historical literature as a second phase of so called „trade revolution”. This foreign trade was characterized by a dominated position of four traditional European markets with a whole positive balance in all the time. The Northern- Western market (from Germany to Atlantic coast) possessed the biggest and profitable share in this trade but in general scale it was stagnated. On the other hand the trade in the Baltic sphere had a dynamic growth though unprofitable (as a result of a great share of import from Russia). The English trade in Levant was in a deep stagnation though it marked a growth in different periods in the commercial exchange with Iberian and Italian states. The English Extraeuropean trade, however, had a much more dynamic growth than on European markets, though lower in a volume of value and unprofitable in a full scale of its commercial exchange. The main role in this trade played American markets (from Canada to some Caribbean Isles) with some share of Iberoamerican markets in different periods. This part of so called Atlantic economy of England dominated over the whole English Extraeuropean trade. In this Atlantic economy also two markets were profitable: North American and African as important export/reexport spheres, especially for English manufacture goods. Thanks to the great share of overseas import (colonial products) in the English reexport to European markets the whole English foreign trade had the regular positive balance in the described period. The participation of Great Britain in the mentioned struggle for Empire had many effects to the English foreign (and colonial) trade. These ones were more visibles in Europe than in overseas spheres, in different years, especially during the Seven Years War, with an additional share of political events and a new economic policy (prohibited tarifs) of some states. In contrast to situation in Europe, however, this struggle for Empire conducted at seas and in colonies, in spite of temporary fluctations, encouraged the growth of English overseas trade and brought new colonial markets confirmed by the peace treaty in 1763.

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 1
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

From the history of mixed marriages. Marriages with Gypsies in the Romanian land in the 18th and first half of the 19th century

Autorzy:

Felea, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/640245.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

rodzina, małżeństwa mieszane, Cyganie, Rumunii, Mołdawia, Besarabia, XVIII wiek, pierwsza połowa wieku XIX

Opis:

In the given article we will analyze marriages between Romanians (Moldovans) and Gypsies, and present the legal juridical framework regulating the issue of such marriages as well as the actual situation recorded in Ţara Moldova in the eighteenth century, and in the territory between the Prut and Dniester rivers in the fi rst half of the nineteenth century. The documents presented will include the descriptions of research sources including the code of laws issued in Ţara Moldova, charters issued by the Prince of Ţara Moldova, Ukases (decrees) issued in the Russian Empire, permission requests for marriages, consult requests of the priests offi ciating mixed marriages, as well as documents of the National Archive of Moldova. The marriages of Gypsies with Romanians can be examined simultaneously from two points of view: as mixed marriages from the ethnic point of view and mixed marriages from the social point of view. According to religious criteria, which were the basis for the legitimate family formation, the representatives of both ethnicities were to be Orthodox, so that there were no impediments to the marriage from the canonical point of view. Problems arised in connection with the social status of the Gypsies, who were considered to be subservient people.

Źródło:

Zarządzanie w Kulturze; 2013, 14, 3
2084-3976

Pojawia się w:

Zarządzanie w Kulturze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Busko w świetle opisu wizytacji biskupa Michała Jerzego Poniatowskiego z roku 1782
Busko in light of the description of Bishop Michał Jerzy Poniatowski’s visitation of 1782

Autorzy:

Szylar, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026657.pdf

Data publikacji:

2011-12-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
Kościół katolicki
parafia
dokumenty
18th century
Catholic Church
parish
documents

Opis:

The article is based on the description of the visitation of 1782 held in the convent of Norbertine Sisters in Busko. This description is placed in the manuscript book entitled „The act of the general visitation…”. The manuscript, including 130 pages of text, is an extremely valuable source of information on the town owned by the nuns and the convent of the Norbertine Sisters. This manuscript helps to recreate the appearance of Busko in this period, its urban character, the appearance and equipment of the church dedicated to Immaculate Conception of the Holy Mary (it was also a parish and a monastic church), wooden Church of St Leonard, the convent and the buildings forming part of the monastic grange. It is also possible to gain information on the financial status of the nuns in the context of their salaries and the financial and economic problems. Wooden buildings, the falling number of craftsmen and the disappearance of trade traditions confirm the deteriorating economic condition of the convent. In the post-visitation recommendations, we find points relating to the necessity of the settlement of Jewish merchants and artisans in the vicinity of Busko. These observations demonstrate the ways to recover the town economy indicated by the bishop.The most valuable thing, however, seems to be the opportunity to learn about the inner structure of the convent at that time, people who were part of the convent, functions performed by the nuns, the organization of the inner life, nun spirituality and the nunnery-town relations. On the pages of the manuscript we find the mention of the nunnery and the parish school, the hospital for the poor, the urban guilds and their participation in religious life, brotherhoods, and the privileges and responsibilities of burghers to the owners of the town and vice versa. This source is even more valuable because of the fact that the urban books of Busko did not survive and the materials about the Norbertine convent are in a fragmentary state.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 96; 157-178
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Polskie rozstanie z Unią greckokatolicką na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej

Autorzy:

Kiper, Daniel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/784011.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

grekokatolicy
cerkiew greckokatolicka
XVIII wiek
Greek Catholic
Greek Catholic Church
18th century

Opis:

-

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 471-474
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII wieku
Mine, Yours, Ours... Liberty and Pronouns in Polish Political Thought of the 18th Century

Autorzy:

Grześkowiak-Krwawicz, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/420653.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Rzeczpospolita
XVIII wiek
myśl polityczna
republikanizm
wolność
republican tradition
political order
republic
modern republicanism

Opis:

Analyzing  the  pronouns which  accompanied  the  notion  of  liberty  in  18th-century Polish political  thought,  the article brings  to  light essential  questions from the borderland between political ideology philosophy and  philosophy of the state. The fact that it was liberty within some community –  ours, rather than that of the individual, mine – is particularly emphasized.  The basis of possessing liberty was the fact of being a citizen of the Commonwealth, or being a nobleman; that is, belonging to a certain society. Only  that guaranteed freedom and it could be fulfilled only within this framework.  It was not only a collective liberty – within a community, everyone enjoyed  liberty personally, deciding for himself individually, which is eloquently illustrated by the unspoken popularity of the pronouns “himself” and “his”  (on “his” own) . Thus, “their” liberty occurs considerably rarely, more often  it is rather „their” slavery – that of the orders different from the noblemen  (szlachta) and that of states which are different from the Commonwealth.  Conceptualizations of community were about to be changed at the end of  the 18th century, when, under the influence of Western theories, more and  more attention was paid  to “my”/”his”  liberty,  the one  that was derived  from nature for every man. However, the vision of “our” liberty turned out  to be exceptionally long-lasting and was revived in the 19th century, when  the loss of independence proved that without the community’s liberty, the  very liberty of the individuals who constitute that community is threatened.
Artykuł poprzez analizę zaimków towarzyszących pojęciu wolności w polskiej myśli politycznej XVIII wieku pokazuje istotne kwestie z pogranicza ideologii politycznej i filozofii państwa. Przede wszystkim fakt, że była to nie tyle wolność indywidualna – moja, ile wolność w ramach pewnej wspólnoty – nasza. Podstawą posiadania wolności był fakt bycia obywatelem Rzeczypospolitej, czy bycia szlachcicem, czyli przynależność do określonej zbiorowości. Tylko ona gwarantowała swobodę i tylko w jej ramach mogła się ona realizować. Stąd wolność „ich” występuje stosunkowo rzadko, częściej jest to raczej „ich” niewola – stanów innych niż szlachecki, państw innych niż Rzeczpospolita. Nie była to jednak tylko wolność kolektywna – w ramach wspólnoty każdy indywidualnie cieszył się wolnością, sam decydował o sobie, czego wymowną ilustracją jest niesłychanie popularny zaimek „sam, sobie”. Koncepcje wspólnotowe zaczęły ulegać zmianom pod koniec wieku XVIII, kiedy pod wpływem teorii zachodnich coraz więcej uwagi poświęcano wolności „mojej/jego” – wolności należnej z natury każdemu człowiekowi. Wizja wolności „naszej” okazała się jednak wyjątkowo trwała, odżyła w wieku XIX, kiedy utrata niepodległości pokazała, że bez wolności wspólnoty zagrożona jest także wolność jednostek ją składających.

Źródło:

Horyzonty Polityki; 2013, 4, 7; 89-108
2082-5897

Pojawia się w:

Horyzonty Polityki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Wykładniki ekwiwalencji w wybranych inwentarzach z XVIII wieku
Exponents of equivalence in inventories from the 18th century.

Autorzy:

Osowski, Błażej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1854374.pdf

Data publikacji:

2021-12-10

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

equivalence
semantic relations
Polish
18th century
ekwiwalencja
relacje semantyczne
język polski
XVIII wiek

Opis:

Artykuł przedstawia wykładniki ekwiwalencji, za pomocą których jest ona w tekście ustanawiana. Będziemy rozważać relację wewnątrzsystemową, w obrębie jednego języka, na boku pozostawiając ekwiwalencję w przekładzie. Ekwiwalencja to relacja semantyczna łącząca co najmniej dwa elementy (ekwiwalenty). Ekwiwalenty są równoważne w danym tekście, tj. mają wspólny referent (np. Jankesi = Amerykanie), i mogą przyjmować formę pojedynczych wyrazów lub dłuższych fraz (np. Japonia = Kraj Kwitnącej Wiśni). Ekwiwalencja może być przydatna dla dialektologa, ponieważ może służyć w tekście do zestawiania jednostek literackich i gwarowych. Wyróżniono środki składniowe, interpunkcyjne i leksykalne.
Exponents of equivalence in inventories from the 18th century. The article presents the exponents of equivalence by means of which equivalence is determined in a text. The intra-system relation (within a single language), disregarding equivalence in translation, has been considered. Equivalence is a semantic relationship that connects at least two elements (equivalents). The equivalents are corresponding in a text i.e. they have a common reference (e.g. Yankees = Americans), and may assume the form of single words or longer phrases (e.g. Japan = The Land of Cherry Blossoms). Dialectologists can find equivalence useful as it can be applied in a text to juxtapose literary and dialectal units. Syntactic, punctuation and lexical means have been distinguished.

Źródło:

Gwary Dziś; 2021, 14; 219-226
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Zakony w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego i ich stan personalny w okresie kasat józefińskich przy końcu XVIII stuleciu w świetle statystyk urzędowych
Die Orden in der Diözese Przemyśl (lateinischen Ritus’) und ihr Personalbestand in der Zeit der josephinischen Kassationen am Ende des 18. Jahrhunderts im Lichte der amtlichen Statistiken

Autorzy:

Borcz, Henryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040673.pdf

Data publikacji:

2004-12-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

18. Jahrhundert
Przemyśl
Orden
Geschichte
XVIII wiek
zakon
historia
18th century
order
history

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 31-64
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Robert Kozyrski, Duchowieństwo, Kościoły i religia w dokumentach sejmików województwa ruskiego w epoce konfesjonalizacji Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1648-1768, Lublin 2013, TN KUL, ss. 509+3nlb, ISBN 978-83-7306-618-2

Autorzy:

Flaga, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1023503.pdf

Data publikacji:

2014-06-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

17th-18th century
kler
Kościół katolicki
XVII-XVIII wiek
clergy
catholic church

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2014, 101; 365-369
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Księgozbiory kościołów w dekanatach Bodzentyn i Kunów w latach 1738-1739 w świetle zbiorów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach
Die Kirchenbibliotheken in den Dekanaten Bodzentyn Und Kunów in den Jahren 1738-1739 im Lichte der Bestände des Diözesanarchivs in Kielce

Autorzy:

Kardyś, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039595.pdf

Data publikacji:

2009-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Kielce
Archiv
Sammlungen
18. Jahrhundert
archiwum
zbiory
XVIII wiek
archive
repertory
18th century

Opis:

Der vorliegende Artikel behandelt die Bücherbestände der Kirchen in den Dekanaten Bodzentyn und Kunów (Diözese Krakau), wie sie während der Visitation 1738-1739 festgestellt wurden. Die Visitationsberichte, die zur Anfertigung einer Liste liturgischer und anderer Bücher dienten, befinden sich im Diözesanmuseum zu Kielce unter der Signatur IIDB-I/1: „Visitatio intena et externa Ecclesiarum Praeposituralium, Parochalium, Hospitalium et aliorum benefi ciorum in decanatibus Bodzentyn.[ensi] et Kunovien.[si] consistentium 1738-1739, [per me Venceslum Hieronymi de Boguslawice Sierakowski]”. Bisher wurde in der Fachliteratur angenommen, dass das Interesse an Bibliotheken auf die Zeit der in den Jahren 1747-1740 von Bischof Załuski angeordneten Visitation datiert werden muss. Aber es erwies sich, dass kirchliche Bibliotheken schon unter der Herrschaft seines Vorgängers Jan Lipski recht detailliert aufgelistet wurden.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 92; 129-139
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Zbiór dokumentów miasta Łowicza ujętych około 1780 roku w punkty, ekscerpty i regesty

Autorzy:

Librowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043886.pdf

Data publikacji:

1987

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
Łowicz
rękopis
archiwum archidiecezjalne
Warszawa
18th century
manuscript
archdiocesan archive
Warsaw

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1987, 55; 303-349
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Centralny katalog inkunabułów bibliotek polskich

Autorzy:

Grzebień, Ludwik

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047822.pdf

Data publikacji:

1972

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

inkunabuły
Polska
biblioteka
XVIII wiek
katalog
incunabulum
incunable
Polska
library
18th century
catalogue

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 25; 265-269
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Zaginione źródło - rękopis akt kapitulnych zgromadzenia XX. Marianów z lat 1670-1767

Autorzy:

Górski, Karol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048515.pdf

Data publikacji:

1961

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

źródło
rękopis
marianie
XVII wiek
XVIII wiek
ABMK
source
manuscript
Marist
17th century
18th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1961, 2, 1-2; 316-322
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Edmond de Goncourt et sa double participation au Nouveau Décaméron
Edmond de Goncourt and His Two Tales in Le Nouveau Décaméron
Edmond de Goncourt i jego dwa opowiadania w Le Nouveau Décaméron

Autorzy:

Dufief, Pierre-Jean

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2056531.pdf

Data publikacji:

2022-05-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Goncourt
Le Nouveau Décaméron
miłość
autor opowiadań
fantazyjność
XVIII wiek
Love
Storyteller
Fantasy
Eighteenth Century

Opis:

Cette contribution s’intéresse aux deux seuls contes donnés par Edmond de Goncourt, roi de la septième journée, à l’entreprise collective de Catulle Mendès. Goncourt reprend deux textes tirés d’œuvres anciennes, dont il entreprend la réédition, pour les donner au Nouveau Décaméron. Ceux-ci illustrent la double manière des Goncourt, conteurs fantaisistes et historiens du XVIIIe siècle, en particulier de la femme. L’amour y occupe une place de choix, amour sombre d’un graveur qui devient fou dans « Un aqua-fortiste », et volupté des comédiennes courtisanes du siècle des Lumières dans « La Courtisane au théâtre ». Edmond de Goncourt affirme sa singularité dans cette luxueuse publication qui réunit des écrivains fréquentant son Grenier à Auteuil.
Artykuł analizuje dwa opowiadania Edmonda de Goncourta, króla dnia siódmego, stanowiące jego jedyny udział w zbiorowym przedsięwzięciu Catulle’a Mendèsa. Goncourt wykorzystał swoje dwa wcześniejsze teksty, których reedycję przygotował specjalnie dla Le Nouveau Décaméron. Obrazują one dwoistą manierę Goncourtów, autorów opowiadań fantazyjnych oraz historyków XVIII wieku, w szczególności znawców tematyki kobiecej. W obu opowiadaniach główne miejsce zajmuje miłość: mroczne uczucia grawera, który traci zmysły w Un aqua-fortiste, czy namiętności aktorek kurtyzan wieku Oświecenia w La Courtisane au théâtre. Edmond de Goncourt potwierdza swoją oryginalność w tym znakomitym przedsięwzięciu literackim, które zgromadziło pisarzy odwiedzających jego słynne poddasze w Auteuil.
This contribution focuses on the only two tales given by Edmond de Goncourt, king of the seventh day, to the collective enterprise of Catulle Mendès. Goncourt took two texts from old works, which he undertook to republish in order to give them to Le Nouveau Décaméron. These illustrate the dual literary style of the Goncourts, that as fanciful storytellers and also as historians of the eighteenth century, especially of women. Love occupies a prominent place: the dark love of the engraver who goes mad in “Un aqua-fortiste”, and the voluptuousness of the courtesan actresses in the Age of Enlightenment in “La Courtisane au théâtre.” Edmond de Goncourt asserts his singularity in this luxurious publication that brings together the writers who frequented his ‘Grenier’ in Auteuil.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 5; 77-86
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

XVIII-wieczne duchowieństwo na kartach metryk parafii Kowel
Die Geistlichkeit des 18. Jahrhunderts auf den Blättern der Matrikelbücher der Pfarrei Kowel

Autorzy:

Tylus, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041490.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Geistlichkeit
Pfarrkirche
18. Jahrhundert
duchowieństwo
kościół parafialny
XVIII wiek
clergy
parish church
18th century

Opis:

Im vorliegenden Artikel hat der Autor auf Grund des ihm zugänglichen Matrikelmaterials die Geistlichkeit in einige Gruppen geteilt: Diözesangeistlichkeit von Kowel - in diese Gruppe hat er die in der Pfarrgemeinde Kowel arbeitenden Priester eingereiht, also Pfarrer, Pfründner, Vikare, Residenten. Hier sind auch die in der Pfarrei als Pfründner und Vikare arbeitenden Ordenspriester vertreten; Diözesangeistlichkeit aus anderen Pfarreien, die in Matrikelbüchern von Kowel registriert wurde; Ordensgeistlichkeit - in dieser Gruppe befinden sich hauptsächlich Jesuiten aus Kowel, Dominikaner aus Kamień, Bernhardiner aus Janówka; Unierte Diözesan- und Ordensgeistlichkeit aus den angrenzenden Pfarreien. Alle diese Priester sind auf den Blättern der Matrikelbücher der Pfarrei Kowel aus dem Grunde verzeichnet, weil sie den geistlichen Dienst ausgeübt haben: Erteilung der Sakramente (Taufe, Vermählung), Bestattungen.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 73; 419-436
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Zeznania o otrzymanych łaskach w parafiach Czerniewice i Głuchów: (w Archidiakonacie Łowickim Archidiecezji Gnieźnieńskiej, od roku 1818 na terytorium Archidiecezji Warszawskiej): z lat 1731-1763: nieznane przekazy do dziejów religijności czasów saskich

Autorzy:

Librowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044733.pdf

Data publikacji:

1977

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XVIII wiek
archiwum archidiecezjalne
Warszawa
źródła
historia
18th century
archdiocesan archive
Warsaw
source
history

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 34; 373-386
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Biblioteki parafialne w dekanacie Książ Wielki w drugiej połowie XVIII wieku
Die Pfarrbibliotheken im Dekanat Książ Wielki in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts

Autorzy:

Mazur, Hubert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040095.pdf

Data publikacji:

2007-12-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Bibliothek
Pfarrei
Książ Wielki
18. Jahrhundert
biblioteka
parafia
XVIII wiek
library
parish
18th century

Opis:

Das Ziel des vorliegenden Artikels ist es, dem Leser die Bestände der Pfarrbibliotheken auf dem Territorium des Dekanats Książ Wielki, das damals Teil des zur Krakauer Diözese gehörenden Archidiakonats Kraków war, in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts näherzubringen. Als Quellengrundlage dieses Artikels fungieren die Inventarverzeichnisse der Pfarrbibliotheken, wie sie in den Akten der 1783 auf Anordnung von Erzbischof Michał Poniatowski durchgeführten Visitation des Dekanats Książ enthalten sind, welche gegenwärtig im Archiv der Metropolitankurie in Kraków aufbewahrt werden. Diese Quelle informiert zuerst über alle am Ende des 18. Jahrhunderts in den Pfarreien des Dekanats Książ Wielki vorhandenen liturgischen Bücher. Danach kopierte der Visitator die Bibliotheksverzeichnisse, die die gesamte Hilfsliteratur umfassten, welche die Geistlichen in ihrer Seelsorge- und Predigtarbeit unterstützte. Solche Büchersammlungen wurden in zehn von fünfzehn Pfarreien des gesamten Dekanats festgestellt. Darüber hinaus werden zwei Klosterbibliotheken erwähnt: in Książ Wielki und in Miechów. Die Zahl der Bücher schwankte in den einzelnen Pfarreien zwischen 4 und 98 Bänden. Die Grundlage der Pfarrbibliotheken bildeten vor allem Predigthilfen sowie Literatur aus dem Bereich der Pastoral-, Moral- und asketischen Theologie, was nachdrücklich von ihrem praxisbezogenen Charakter zeugt. Dagegen interessierte sich der Klerus weder für Kirchengeschichte noch für kanonisches Recht. Auch Bibeln, Heiligenviten oder Schriften der Kirchenväter wurden nur selten notiert. Und die in bescheidenem Ausmaß vorhandene weltliche Literatur bildete ausschließlich eine Ergänzung zu den Werken mit religiösem Inhalt. Gelesen wurde vor allem in polnischer und in lateinischer Sprache. Eine Analyse der Daten der Erstausgaben der in den Pfarrbibliotheken des Dekanats Książ Wielki vorhandenen einzelnen Titel erlaubt die Feststellung, dass in ihnen Drucke aus dem 17. Jahrhundert oder ältere dominierten, während nur knapp ein Fünftel aller Titel im 18. Jahrhundert herausgegeben wurde. Das Fehlen neuerer Bücher in den Bibliotheken zeugt davon, dass diese Sammlungen eher eine Art Lager oder Antiquariate darstellten. Man kann lediglich annehmen, dass die bei der Visitation nicht berücksichtigten persönlichen Bibliotheken für die Gestaltung der intellektuellen Kultur der Geistlichkeit vorrangige Bedeutung besaßen.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 109-131
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Spór mieszczan w Uniejowie o fajkę z tytoniem w 1763 roku
A quarrel between the mayor of Uniejów and a merchant over a pipe with tobacco in 1763

Autorzy:

Szkutnik, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/487461.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

zwyczaj palenia tytoniu
spór mieszczan
Uniejów
XVIII wiek
smoking tobacco
townspeople quarrel
18th century

Opis:

W XVIII w. nałóg palenia tytoniu był powszechny we wszystkich kręgach społeczeństwa. Zwyczaj palenia tytoniu w towarzystwie był również notowany na kartach ksiąg miejskich z okresu staropolskiego. Kilka zapisów z księgi miejskiej Uniejowa z 1763 r. dotyczy sporu o fajkę z tytoniem. W domu jednego z mieszczan zebrało się wówczas grono znajomych z lokalnej elity. Znajdujący się w nim burmistrz Uniejowa wypalił pożyczoną od kupca ze Zdun fajkę z tytoniem. Kupiec zażądał zwrotu tytoniu, a na ofertę zapłaty za tytoń pieniędzmi zareagował lekceważąco. W efekcie poirytowany burmistrz uderzył kupca w twarz. Doszło do rękoczynów, burmistrz i kupiec odnieśli szereg ran oraz potłuczeń na ciele. Impulsywny burmistrz zastał skazany za zainicjowanie bójki na okres tygodnia pozbawienia wolności. Swego rodzaju scenka rodzajowa zapisana na kartach księgi wójtowsko-ławniczej wiele mówi o ówczesnej mentalności, tj. popędliwości krewkich mieszczan w sposobie rozwiązywania nawet takich drobnych nieporozumień.
Smoking tobacco was very popular in the 18th century among all social groups. The custom of smoking in company was also noted in municipal books from the Old Polish period. Several entries in municipal records from the year 1763 address a dispute over a pipe with tobacco. A group of representatives of local elite gathered in a house of one of the burghers. The mayor of Uniejów smoked a pipe borrowed from a merchant of Zduńska Wola. The merchant demanded that he return the tobacco, and disrespectfully dismissed the offer to pay for the tobacco, whereupon the irritated mayor slapped him on the face. A fight ensued, in which both of them sustained numerous wounds and bruises. The mayor was sentenced to a week’s imprisonment. This scene reflects the mentality of those times, i.e. impulsiveness of hot-tempered burghers in resolving even such minor disputes.

Źródło:

Biuletyn Uniejowski; 2015, 4; 63-72
2299-8403

Pojawia się w:

Biuletyn Uniejowski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Cztery metryki Kazimierza Pułaskiego
Vier Taufurkunden von Kazimierz Pułaski

Autorzy:

Makarewicz, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041830.pdf

Data publikacji:

1998

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

18. Jahrhundert
Geburtsschein
Biogramm
XVIII wiek
metryka
biogram
18th century
birth certificate
biographical note

Opis:

In dem Artikel werden vier Urkunden von der Taufe und von der Ergänzung der Taufzeremonie von Kazimierz Pulaski dargestellt, die im Konzeptbuch und in der Reinschrift der Matrikelbücher der Pfarrgemeinde des Heiligen Kreuzes in Warschau registriert wurden. Dieser Urkundenkomplex dokumentiert die Geburt, Taufe, die Namen, den Geburtsort von Kazimierz und seinen Taufeltern. Wir erfahren, den bisherigen fehlerhaften Behauptungen zuwider, daß Kazimierz Pulaski - der Held Polens und der Vereinigten Staaten von Nordamerika - am 6. März 1745 in Warschau, im Haus seiner Eltern geboren und getauft wurde. Die Ergänzung der Taufzeremonie fand am 14. März 1745 in der Heiliges-Kreuz-Kirche in Warschau statt. Die Taufeltern für die beiden Brüder Pułaskis - für Kazimierz und ein Jahr älteren Franciszek - waren vier Ehepaare: 1. Stanislaw Poniatowski, masowischer Woiwode, Vater des künftigen Königs Stanislaw August - mit seiner zweiten Ehefrau Konstancja Czartoryska, Mutter des Königs Stanislaw August; 2. Fürst August Aleksander Czartoryski, ruthenischer Woiwode - mit Ehefrau Maria Zofia Sieniawska; 3. Fürst Fryderyk Michal Czartoryski, künftiger Großkanzler von Litauen - mit Ehefrau Eleonora Monika Waldstein; 4. Kazimierz Rudziński, Kastellan von Czersk - mit Ehefrau Maria Antonia Nowosielska.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 237-245
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Kristijonas Donelaitis – a Lithuanian Homer?
Christian Donelaitis – litewski Homer?

Autorzy:

Sidabraitė, Žavinta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365584.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

Lithuanian literature
Lithuanian language
XVIII th Century
Prussian
Lithuania
creator
Literatura litewska
język litewski
XVIII wiek
Mała Litwa
twórca

Opis:

Decyzja Donelaitisa o tym by pisać w języku litewskim była dobrze przemyślana. Dojrzewająca już od XVIII wieku idea, jakoby język litewski miał swoje źródła w starożytnej Grecji, mogła ośmielić go do zadania sobie trudu podjęcia eksperymentu tworzenia poezji w języku litewskim, dorównującej szlachetnym, antycznym dziełom Hellenów i biorąc za wzór twórczość Homera inspirowała ku temu, by spisać pierwsze, litewskie narodowe poematy. Podejmując się tworzenia literackiego języka litewskiego, Donelaitis zwracał uwagę nie tylko na jego konstrukcję, ale także na sposób wypowiedzi – w taki sposób, by narracja odzwierciedlała język litewskich chłopów, potoczny i niewyszukany. Decyzja ta, oryginalna w kontekście literatury europejskiej, mogła być podyktowana specyfiką ówczesnego języka litewskiego. Podział na język pisany i mówiony jeszcze nie był zbyt wyraźny, co implikowało konieczność tworzenia literatury w oparciu o dobrany odpowiednio materiał leksykalny bazujący na mowie litewskich wieśniaków. Stawiało to Donelaitisa, jako twórcę, w ekskluzywnej sytuacji. Nie miał on równego sobie w owym czasie, który sam byłby w stanie poświęcić życie dla twórczości w języku litewskim. Podążając za przykładem najznamienitszych autorów starożytności, Donelaitis podjął się zadania utrwalenia prostego języka litewskich chłopów poprzez sprowadzenie go do formy klasycznej literatury. Jak się okazuje – z sukcesem.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 298, 4; 693-706
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

The Catholic Church Towards Palace Chapels in Early Modern Poland
Kościół katolicki wobec zjawiska kaplic pałacowych w nowożytnej Polsce

Autorzy:

Cierpisz, Szymon

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2038278.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

kaplica pałacowa
kaplica
rezydencja
pałac
XVIII wiek
Polska
palace chapel
chapel
residence
18th century
Polska

Opis:

Kaplice pałacowe, występujące dawniej w większości rezydencji europejskich, pozostają wciąż zagadnieniem na ogół mało znanym i rzadko stanowią temat odrębnej analizy naukowej. W odniesieniu do polskiej sztuki nowożytnej badanie owych specyficznych przestrzeni, stojących na styku sacrum i profanum, jest szczególnie utrudnione z uwagi na niewielką ilość materiału zabytkowego, jaki dotrwał do naszych czasów. Jak pisał Mariusz Karpowicz, nie posiadamy dziś ani jednej w pełni zachowanej XVIII-wiecznej rezydencji. Brak wiedzy o tym ważnym elemencie programu nowożytnego pałacu, jakim była kaplica, musi być uzupełniany w inny sposób. Jedną z metod badawczych, pozwalających na naświetlenie zjawiska kaplic pałacowych, jest analiza stanowiska Kościoła katolickiego, na ogół niechętnego funkcjonowaniu i tworzeniu zamkniętych miejsc kultu w świeckich rezydencjach. W artykule przedstawiono zarówno recepcję ustaleń Tridentinuum w kwestii prywatnych kaplic, jak i ograniczenia tej kwestii, nakładane z inicjatywy polskich hierarchów kościelnych.
Palace Chapels which used to take part in representational program of the most of the aristocratic residences remain still rather unknown. In Poland researches on this issue are particularly difficult because of the tragic historical events that led to the situation in which there is no original, untouched 18th century palace as Mariusz Karpowicz has stated. The lack of information on palace chapels in Poland should be then completed in other way. The attitude of the Catholic Church in Poland towards private places of worship, which is a subject of this article, can be regarded as one of the ways to broaden our knowledge about them. The text shows some efforts of the Polish hierarchs since the 17th till end of the 18th centuries to limit creating and existing of the chapels which has been presented with the comparison to similar actions of the French bishops.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 4; 75-90
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Kształcenie akuszerek w Wilnie w czasach Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego i Szkoły Głównej Litewskiej (1780–1803)
Education of midwives in Vilnius dating back to the University of the Grand Duchy of Lithuania and Principal School of the Grand Duchy of Lithuania (1780–1803)

Autorzy:

Stawiak-Ososińska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/957629.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Akademickie Towarzystwo Andragogiczne

Tematy:

midwifery
history
training of midwives
Vilnius 18th century
położnictwo
historia
kształcenie akuszerek
Wilno XVIII wiek

Opis:

Vilnius Academy reorganization which took place during the early years of the Commission of National Education activity resulted in establishing a school educating future midwives for the first time in the history of the city. The beginnings were extremely difficult. To run its activity efficiently this type of institution was missing appropriate base, study aids, teachers, and first of all, so called “clinical material” – women who would agree to give birth “publicly”. Despite many problems the school began its activity. Education level was not high. However, foundations to further development of this type of education were created. The article presents the beginnings and activity of the Vilnius midwives’ school between 1780 and 1803.
Reorganizacja Akademii Wileńskiej, jaka miała miejsce w pierwszych latach działalności Komisji Edukacji Narodowej sprawiła, że w Wilnie po raz pierwszy w dziejach tego miasta powstała szkoła kształcąca przyszłe położne. Początki były niezwykle trudne. Do sprawnego funkcjonowania tego typu placówki brakowało odpowiedniego zaplecza, pomocy naukowych, nauczycieli, a przede wszystkim tzw. „materiału klinicznego”, czyli kobiet, które zgodziłyby się rodzić „publicznie”. Mimo wielu problemów, szkołę udało się uruchomić. Poziom kształcenia zapewne nie był zbyt wysoki. Udało się jednak stworzyć podwaliny do dalszego rozwoju tego typu szkolnictwa. W artykule pokazano jak wyglądały początki i działalność wileńskiej szkoły akuszerek w latach 1780–1803.

Źródło:

Rocznik Andragogiczny; 2015, 22; 325-338
1429-186X
2391-7571

Pojawia się w:

Rocznik Andragogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) i jego księgozbiór. Fragment z dziejów biblioteki parafii luterańskiej w Lesznie.
Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) and his book collection. A section from the history of the library of the Lutheran parish in Leszno

Autorzy:

Szymańska, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/912005.pdf

Data publikacji:

2015-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

book collections
Protestantism
Leszno
provenances
the seventeenth and eighteenth centuries.
księgozbiory
protestantyzm
proweniencje
XVII – XVIII wiek.

Opis:

Artykuł przedstawia postać diakona parafii luterańskiej w Lesznie Jeremiasa Hentschela (1662–1709), jego piśmienniczą aktywność oraz zbiór książek, które przekazał ufundowanej przez siebie bibliotece parafialnej. Przedmiotem daru była kwota 940 guldenów na budowę pomieszczenia biblioteki oraz 144 dzieła w 25 tomach, które nabył w latach 1682–1687. Woluminy te mają charakterystyczną proweniencję: wytłoczony na pergaminowych okładkach akronim JHLP – Jeremias Hentschel Lesna Polonus. Omawiany zbiór obejmuje liczne dysertacje akademickie wydane w czołowych ośrodkach ortodoksji luterańskiej, głównie w Jenie i Wittenberdze, teksty z zakresu filozofii, historii Kościoła, polemiki z innymi wyznaniami chrześcijańskimi. Teksty niereligijne stanowią margines.
The article presents Jeremias Hentschel (1662–1709), the deacon of the Lutheran parish in Leszno, his own writings and the collection of books that he handed over to the parish library, also endowed by him. The deacon endowed the sum of 940 guilders for the construction of the building of the library as well as 144 works in 25 volumes that had been purchased by him between 1682–1687. The volumes have distinctive provenance marks: the acronym JHLP, standing for Jeremias Hentschel Lesna Polonus, embossed on parchment bindings of the books. The collection includes numerous academic treatises and dissertations published in Orthodox Lutheran centers, notably in Jena and Wittenberg, as well as philosophical texts, materials on the history of the Church and polemics with other Christian denominations. Non-religious texts are scarce.

Źródło:

Biblioteka; 2015, 19(28); 59-80
1506-3615
2391-5838

Pojawia się w:

Biblioteka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Księgozbiór parafii w Potoku Wielkim w świetle wizytacji generalnej z 1748 roku
Die Pfarrbibliothek in Potok Wielki im Lichte der Generalvisitation von 1748

Autorzy:

Moskal, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039586.pdf

Data publikacji:

2009-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Pfarrei
Bibliothek
Sammlungen
18. Jahrhundert
parafia
biblioteka
zbiory
XVIII wiek
parish
library
repertory
18th century

Opis:

Das hier veröffentlichte Verzeichnis der Bücher in der Pfarrbibliothek von Potok Wielki wurde während der Generalvisitation von 1748 angefertigt. Die Analyse des Inhalts dieser Bibliothek erlaubt die Feststellung, dass sie praktischen Charakter besaß und die Priester bei ihrer Seelsorgearbeit unterstützte. Die Werke solcher Homiletiker wie T. Młodzianowski und J. Liberiusz bestätigen diese These. Die Anwesenheit von Büchern ausländischer Autoren wie R. Archdekin oder A. D’Averoult zeugt davon, dass auch Werke der europäischen theologischen Literatur benutzt wurden. Und die Verwendung hagiographischer Werke von P. Skarga und J. Hoffman unterstreicht den seelsorglichen Charakter der Bibliothek. Das Vorhandensein von Werken auf dem Gebiet des Kirchenrechts resultiert aus der kirchlichen Anordnung, dass die Synodalstatuten in jeder Pfarrbibliothek vorhanden sein mussten, während die Werke zum weltlichen Recht wohl auf das persönliche Interesse der Seelsorger verweisen. Zusammenfassend kann festgestellt werden, dass es sich hier trotz der geringen Zahl von Titeln um eine Bibliothek handelte, zu deren Aufgaben die vielfältige Hilfe auf dem Gebiet der umfassend verstandenen cura animarum gehörte.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 92; 177-184
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Prawo patronatu wikariuszy kolegiackich w Zamościu w świetle "Reflexiones super iure praesentandi" z 1770 roku
Das Patronatsrecht der Kollegiatsvikare in Zamość im Lichte der Reflexiones Super Iure Prasentandi von 1770

Autorzy:

Szady, Bogumił

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041018.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

18. Jahrhundert
Geschichte
Kapitel
Stiftskirche
XVIII wiek
historia
kapituła
kolegiata
18th century
history
chapter
collegiate

Opis:

Der Artikel behandelt die Problematik des Konflikts um das Patronatsrecht der Kollegiatsvikare in Zamosc, der in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts vor dem Gericht des Bischofs von Chelm entbrannte. Im Jahre 1765 entschied der Bischof von Chelm, Walenty Wężyk, über die Umgestaltung von vier Vikarien in Zamosc ("canonicales"), die bisher nach dem Provisionsprinzip besetzt wurden, in selbständige Pfründen, über die die Domherren von Zamosc das Patronatsrecht ausüben sollten. Dies stieß auf den Widerstand der Familie Zamoyski als Hauptstifter sowie der Gönner der Kollegiatskirche in Zamosc. Die von den Seiten dieses Rechtsstreits angeführten Argumente bieten eine vorzügliche Gelegenheit zur Analyse der Art und Weise der Berufung der Kollegiatsvikare im neuzeitlichen Polen. Die Begründung des Klägers (d.h. eines Scholastikers und der Domherren von Zamosc) unter dem Titel "Reflexiones super iure praesentandi vicarios ad ecclesiam collegiatam Zamoscensem scholastico et caninicis primaevae fundationis fundi Chmielek competente", die in Form eines gesonderten Heftes im Staatlichen Woiwodschaftsarchiv in Lublin aufbewahrt wird, wurde mit einem kritischen Apparat versehen und dem Artikel als Anhang hinzugefügt.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2002, 78; 221-241
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Schematyzmy Diecezji Wileńskiej jako źródło historyczne: (Rozdział II-cd.) -

Autorzy:

Krahel, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044618.pdf

Data publikacji:

1979

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

schematyzmy
Wilno
XVIII wiek
historia kościoła
rękopisy
schematism
Vilnius
18th century
history of church
manuscripts

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 191-235
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Schematyzmy Diecezji Wileńskiej jako źródło historyczne

Autorzy:

Krahel, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044633.pdf

Data publikacji:

1979

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

schematyzmy
Wilno
XVIII wiek
historia kościoła
rękopisy
schematism
Vilnius
18th century
hiftory of church
manuscripts

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 38; 109-149
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Skład osobowy kapituły kolegiackiej w Środzie w pierwszej połowie XVIII w.
The personnel composition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century

Autorzy:

Lis, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2139261.pdf

Data publikacji:

2022-10-03

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Środa
kapituła kolegiacka
duchowieństwo
XVIII wiek
Kościół katolicki
collegiate chapter
clergy
18th century
Catholic Church

Opis:

Niniejszy artykuł poświęcono strukturze i składowi personalnemu kapituły kościoła kolegiackiego w Środzie w 1. poł. XVIII w., będącej swego czasu jedną z bardziej prestiżowych korporacji duchownych na terenie Rzeczypospolitej. Po krótkim wstępie ukazującym dotychczasowy stan badań oraz wykorzystane źródła, w trzech kolejnych częściach pokrótce opisano początki kapituły średzkiej, uposażenie oraz prawa i obowiązki prałatów i kanoników, a także kwestie związane m.in. z obsadą prebend, kumulacją beneficjów oraz analizą materiału.
The article presents the structure and personnelcomposition of the collegiate chapter in Środa in the first half of the 18th century. This was one of the most prestigious ecclesiastical bodies in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After a brief introduction showing the current state of research on the history and related sources, the following three parts shortly describe the beginnings of the chapter in Środa, the salaries, rights and obligations of prelates and canons. Moreover, the author discusses the issues related to the staffing of prebends, the accumulation of benefices, and the interpretation of archival sources.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 221-232
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Prosta mowa w tekstach o charakterze religijnym XVIII wieku (Czyn jerejskogo nastawljenija, Poczajów 1776)
„Prosta mova” in texts of religious nature from XVIII ct. (Чинъ Іерейскаго наставленїя, Pochayev 1776)

Autorzy:

Getka, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/973212.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

printing
“prosta mova”
religious literature
the 18th century
drukarstwo
prosta mowa
literatura religijna
XVIII wiek

Opis:

“Prosta mova” – colloquial language of population of the eastern lands of the former Republic of Poland only occasionally appears in the printed texts in the eighteenth century. It is especially rare in texts of religious nature. In this regard, Basilian typography is an exception. “Prosta mova” as the language of printing, can be seen in texts and fragments of prints published by definition in other languages. This type of text is the subject of the analysis set out in this article. Numerous features of a living language that are visible at the level of phonetics and vocabulary are reflected in the analyzed Чинъ Іерейскаго наставленїя. Analysis of these features brings to the conclusion that the dominant element in the text, is the Ukrainian dialect. Of course, due to the different articulation of selected graphemes on the Belarusian and Ukrainian-speaking territories (eg. grapheme ѣ) editors left the pronunciation to the decision of their readers in accordance with the local tradition.
Prosta mowa, czyli potoczny język mieszkańców ziem ruskich dawnej Rzeczypospolitej, jako język o nieuznanym statusie tylko sporadycznie pojawia się w tekstach drukowanych w XVIII wieku jako środek wypowiedzi literackiej, zwłaszcza w tekstach o charakterze religijnym. Pod tym względem drukarstwo bazyliańskie stanowi wyjątek. Bazylianie wydawali teksty w tym języku, prosta mowa pojawiała się również we fragmentach tekstów drukowanych z założenia w innych językach. Tego typu tekst stanowi źródło badań przedstawionych w niniejszym artykule. Proponowana analiza ma wskazać elementy prostej mowy na różnych poziomach języka w wydaniu poczajowskim z 1776 roku: Czyn jerejskogo nastawljenija. Tekst kierowany był do kapłanów w celu ułatwienia sprawowania posługi duchownej również wśród niewykształconych wiernych, co wyjaśnia przyczynę pojawienia się w nim elementów ruskojęzycznych. Prosta mowa wspólna dla przodków dzisiejszych Białorusinów i Ukraińców w postaci opracowanej była oczywiście w pewnym stopniu tworem sztucznym, ale jednak zróżnicowanym ze względu na jej „nasycenie” cechami miejscowej wymowy. W kontekście druków poczajowskich należy stwierdzić, że pierwiastkiem dominującym są tu gwary ukraińskie. Oczywiście, ze względu na różnice w czytaniu wybranych grafemów na białoruskim i ukraińskim obszarze językowym (na przykład grafemu ѣ) redaktorzy pozostawiali swoim czytelnikom furtkę do wymowy zgodnej z ich lokalną tradycją.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 73-85
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Polskie adaptacje łacińskich i francuskich nazw miejscowych w Nowym wielkim dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Dymitra Franciszka Koli
Polish adaptations of Latin and French place names in Nowy wielki dykcjonarz by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola

Autorzy:

Marczak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1896636.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

leksykologia historyczna
toponimia
XVIII wiek
Pierre Danet
Dymitr Franciszek Kola
historical lexicology
toponymy
18th century

Opis:

Jedną z wielu niepoznanych i interesujących cech francusko-łacińsko-polskiego dykcjonarza Daneta-Koli jest duża frekwencja toponimów. Autor polskiej części słownika – Kola – tłumaczy nazwy własne w rozmaity sposób. W artykule przedstawiono wyniki analizy, której poddano kilkaset jednostek słownikowych, będących głównie nazwami miast francuskich i angielskich. Wyniki badań ukazują dwie najbardziej wyraziste tendencje w warsztacie translatologicznym Koli. Pierwszą jest adaptowanie nazw łacińskich, gdy w definicji toponimu zawarta jest informacja o obecności diecezji bądź archidiecezji w miejscowości nazwanej tym toponimem. Drugą stanowi widoczne odnoszenie się do znajomości i zasad języka francuskiego, nawet wtedy, gdy materiał słownikowy pochodzi z innych języków.
The considerable number of toponyms is one of the many unexplored but interesting characteristics of the Danet-Kola French-Latin-Polish dictionary. The translator – Kola – alters toponyms in different ways. This article analyses the substantial corpus of lexicographical units, mainly place names of French and English cities. The results of the research illustrate the two most noticeable tendencies of Kola’s translations. Firstly, he adapts Latin toponyms if the term denotes a place with a diocese. Secondly, Kola refers to his knowledge of French in translation, even if place names are derived from other languages.

Źródło:

Linguodidactica; 2020, 24; 159-171
1731-6332

Pojawia się w:

Linguodidactica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

Duchowieństwo parafialne w życiu rodu Radziwiłłów nieświeskich w XVIII wieku
The Parochial Clergy in the Life of the Radziwiłł Family from Nieśwież in the Eighteenth Century

Autorzy:

Stojek-Sawicka, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945168.pdf

Data publikacji:

2008

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

duchowieństwo
Radziwiłłowie
Kościół katolicki
magnateria
XVIII wiek
the clergy
the Radziwiłł family
the Catholic Church
aristocracy

Opis:

The paper discusses the interrelations between the parochial clergy and one of the most potent magnate families in the eighteenth century – the family of the Radziwiłł princes from Nieśwież. In the first part the author characterises a group of the clergy with a view to its function in the structures of the Catholic Church, background, customs, moral and intellectual formation. Then she focused on the question of presentation, and discussed it under the chronological (i.e. in which periods the Radziwiłł family made most nominations for church offices) and territorial angle. In the final part she attempts to answer the question about the real role and place of the parochial clergy in the structures of the magnate court. She also sought to find any reasons that were decisive for the potent mutual relations between the parochial clergy and the family of the Radziwiłł princes from Nieśwież.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 2; 129-155
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Burzliwe życie katowskiego małżeństwa. Anna Concordia i Johann Barthel Müller (1735–1747)
The Turbulent Life of an Executioner and His Wife. Anna Concordia and Johann Barthel Müller (1735–1747)

Autorzy:

Wijaczka, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2105750.pdf

Data publikacji:

2022-04-25

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

executioner
Brandenburg Prussia
eighteenth century
Johann Barthel Müller
Anna Concordia Müller
kat
Prusy Brandenburskie
XVIII wiek

Opis:

Życie i działalność katów w Prusach Książęcych (Brandenburskich) w czasach wczesnonowożytnych nie doczekała się dotąd opracowania. Niniejszy artykuł przedstawia działalność jednego z nich, pełniącego swój urząd w Królewcu w pierwszej połowie XVIII w. W prowadzeniu katostwa aktywnie pomagała mu małżonka.
The life and work of executioners in Ducal (Brandenburg) Prussia in the early modern period have not yet been thoroughly studied. The article presents one of them, who held his post in Königsberg in the first half of the eighteenth century. His wife assisted him actively in running his office.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 1; 35-56
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Prasa austriacka o zaangażowaniu duchowieństwa polskiego w powstaniu styczniowym: studium prasoznawcze

Autorzy:

Walewander, Edward

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044165.pdf

Data publikacji:

1984

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

polskie duchowieństwo
powstanie styczniowe
XVIII wiek
prasa
polish clergy
January Uprising
18th century
the press

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1984, 48; 389-398
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku

Autorzy:

Grzebień, Ludwik

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047718.pdf

Data publikacji:

1975

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

jezuici
XVI-XVIII wiek
biblioteka
historia
Ludwik Zalewski
Jesuit
16th-18th century
library
history

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1975, 30; 223-278
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
Reign of Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski in non-canonical Pinsk Diocese (1795-1798)

Autorzy:

Dębowska, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1023716.pdf

Data publikacji:

2013-12-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Pińsk
diecezja
XVIII wiek
III rozbiór Polski
diocese
18th century
3rd Partition of Poland

Opis:

On the Polish lands annexed by Russia in 1795 Catherine the Great, the Russian Empress, reorganized the territorial structure of the Catholic Church (under the regulation 6/17 IX 1795) without any consultation with the Holly See. At that time the Non–canonical Pinsk Diocese was established to occupy the territory of the Governorate of Minsk and Volyn. The Russian Empress appointed Kiev Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski for the position of its Governor with its principal seat and related offices to be located in the Town of Pinsk. Without waiting for the approval of the changes implemented by Catherine the Great from the Holly See (the approval was never given by the primacy of Rome), Bishop Cieciszowski began his reign in the new Diocese that he had been vested in. The General Consistory of Kiev Diocese was transformed into the General Consistory of Pinsk Diocese, new circuit consistories in Minsk and Nieśwież were established (the General Consistory in Luck was downgraded to become the circuit consistory), visitations were instructed to be conducted. This period became sustainable by means of adjusting the boundaries of deaneries to the boundaries of districts, which was ordered by the Russian authorities. At that time the biggest problem Bishop Cieciszowski had to face was closing down of the Uniate Orthodox Church, which was consistently and gradually continued by the Russian authorities. The short period of operations (barely three years) of the Non-canonical Pinsk Diocese came to an end in 1798. Implementation of that project of Catherine the Great ended concurrently with the decrees (8-9 VIII 1798) issued by Apostolic Delegate Wawrzyniec Litta regarding the establishment of Luck and Zhytomyr Diocese, merged by the personal union (aeque prioncipaliter), and the reign of Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski.  

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 100; 181-203
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729-1795)
Nachrichten zu den Biographien der Bischöfe sowie der Äbte und Äbtissinen aus den Territorien der Adelsrepublik Beider Nationen aus der Warschauer Presse des 18. Jahrhunderts, d. h. der Zeit der Sachsenkönige Stanislaus II. August Poniatowskis (1729-1795)

Autorzy:

Prokop, Krzysztof R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040340.pdf

Data publikacji:

2006-12-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Biografie
Abt
Bishof
18. Jahrhundert
biografia
opat
biskup
XVIII wiek
biography
abbot
bishop
18th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2006, 86; 287-329
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Początki kształcenia akuszerek w Krakowie (1780–1805)
The Beginnings of Midwives Education in Cracow (1780–1805)

Autorzy:

Stawiak-Ososińska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/448641.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

położnictwo
historia
kształcenie akuszerek
Kraków
XVIII wiek
midwifery
history
training of midwives
Cracow
18th century

Opis:

Powołanie do życia krakowskiej szkoły akuszerek nierozerwalnie związane jest z reformą Akademii Krakowskiej przeprowadzonej w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XVIII wieku przez Hugona Kołłątaja. W ówczesnej Polsce wyniszczonej wewnętrznie i słabej politycznie nikt nie zajmował się kwestią zapewnienia społeczeństwu szkoły kształcącej przyszłych medyków – lekarzy, cyrulików czy też położnych. Korzystne warunki do stworzenia takiej placówki pojawiły się dopiero po utworzeniu Komisji Edukacji Narodowej, której głównym zadaniem stała się reforma szkolnictwa na wszystkich szczeblach. W zakresie szkolnictwa wyższego zreformowane zostały dwie uczelnie: w Krakowie i w Wilnie. W Krakowie utworzono nowoczesny Wydział Lekarski, w ramach którego funkcjonowała Katedra Chirurgii i Położnictwa. To przy niej, zgodnie z założeniami projektodawcy uniwersyteckiego modelu kształcenia medycznego na Akademii Krakowskiej – Andrzeja Badurskiego, zdecydowano otworzyć dwu- lub trzymiesięczne praktyczne kursy dla niewiast pragnących w przyszłości zajmować się pomocą położniczą. Szkoła od początku swego istnienia borykała się z przeróżnymi problemami; ówczesna klinika położnicza dysponowała zaledwie jednym łóżkiem dla położnic, brakowało tzw. materiału klinicznego (czyli kobiet, które zdecydowałyby się „rodzić publicznie”), na którym uczennice mogłyby ćwiczyć umiejętności praktyczne, problem był też z przekazem wiedzy (którą dla mężczyzn wykładano po łacinie, a dla kobiet trzeba było podawać po polsku, bowiem pierwsze uczennice były analfabetkami), gdyż do tej pory nie istniała terminologia położnicza w języku polskim. Ogromne zasługi dla rozwoju kształcenia położniczego w Krakowie położył pierwszy nauczyciel profesor Rafał Czerwiakowski – dzięki niemu szkoła powoli, ale systematycznie rozwijała się. Te pierwsze lata istnienia szkoły akuszerek, mimo że bardzo trudne, pozwoliły na stworzenie instytucji, która przez cały XIX wiek nieprzerwanie kształciła położne niemal dla całej Galicji.
Establishing midwives school of Kraków was inseparably related to the Kraków Academy reform conducted in the late 70s of the 18th century by Hugo Kołłątaj. In contemporary Poland, destroyed from inside and politically weak, nobody took care of providing the society with the school which would educate the future medical practitioners – doctors or midwives. Favourable conditions to establish such an institution occurred after appointing the Commission of National Education, the main responsibility of which was the education reform on all levels. With respect to the higher education, two universities were subject to the reform: the one in Kraków and the one in Vilnius. In Kraków, the modern, at that time, Faculty of Medicine was formed, as a part of which the Surgery and Midwifery Division was established. According to the assumptions of the initiator of the university model of medical education at the University of Kraków – Mr Andrzej Badurski, it was decided to initiate two or three-month practical courses for the female students willing to engage in midwifery assistance in the future. The school, from its early days, encountered various problems; the contemporary maternity clinic was equipped with only one bad for the newly delivered mothers, there was deficiency of so called clinic material i.e. women who would decide to give birth in public, the students could practice their skills, acquiring the knowledge was also a problem (male students had lectures in Latin, female students in Polish, since the first students were illiterate), because so far the Polish maternity terminology was unavailable. The first teacher, professor Rafał Czerwiakowski had considerable achievements with reference to the development of maternity education in Kraków. Thanks to him, the school developed gradually. The first years of midwives school, although very difficult, allowed to establish the institution which continuously provided education to midwives in almost entire area of Galicia for the whole 19th century.

Źródło:

Studia Paedagogica Ignatiana; 2016, 19, 3; 35-54
2450-5358
2450-5366

Pojawia się w:

Studia Paedagogica Ignatiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Szczecińskie lata Johanna Carla Conrada Oelrichsa – aktywność zawodowa i publikacyjna
Johann Carl Conrad Oelrichs’ years in Szczecin – professional and publishing activity

Autorzy:

Michalska, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30146443.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Johann Carl Conrad Oelrichs
Szczecin
18th century
academic gymnasium
publications
XVIII wiek
gimnazjum akademickie
publikacje

Opis:

Pod koniec 1752 roku posadę profesora prawa w szczecińskim gimnazjum akademickim objął Johann Carl Conrad Oelrichs. Wykształcony we Frankfurcie nad Odrą berlińczyk interesował się także historią, historią literatury i nauki. Przez cały okres bytności w Szczecinie kierował zorganizowanym przez siebie kółkiem czytelniczym, a pracę wykładowcy łączył z powodzeniem z aktywnością publikacyjną. Dostęp do literatury i źródeł zgromadzonych w szkolnej bibliotece, a w szczególności do pomeraników, wpłynął na tematykę jego twórczości naukowej, która koncentrowała się na zagadnieniach dotyczących historii Pomorza. Do końca swojego pobytu (wrzesień 1773 r.) wydał prawie 40 publikacji historycznych, prawniczych i najważniejsze prace bibliologiczne oraz bibliografie, niosące informacje o piśmiennictwie pomorskim XVI–XVIII wieku.
At the end of 1752, Johann Carl Conrad Oelrichs assumed the position of a professor of law at the Szczecin Academic Gymnasium. Hailing from Berlin and educated in Frankfurt (Oder), Oelrichs took a keen interest in history, the history of literature, and science. Throughout his stay in Szczecin, he led a reading circle organized by him and successfully combined his teaching duties with publishing activities. Access to the literature and sources gathered in the school library, particularly Pomeranian materials, influenced the thematic focus of his scholarly work, which centered on issues related to the history of Pomerania. By the end of his tenure in September 1773, he had published nearly 40 historical and legal publications, as well as significant bibliological works and bibliographies containing information about Pomeranian literature from the 16th to the 18th centuries.

Źródło:

Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 165-177
0552-4245
2353-3021

Pojawia się w:

Przegląd Zachodniopomorski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Grzegorz Joachimiak, „Lutnia w klasztorze. Fenomen dworskiego instrumentu w kulturze Śląska XVII i XVIII wieku”, Wrocław 2020 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego (= Acta Universitatis Wratislaviensis 4025), ss. 349. ISBN 978-83-229-3750-1

Autorzy:

Spurgjasz, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25806489.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

lutnia
tabulatura
Krzeszów
Cystersi
XVIII wiek
muzyka instrumentalna
lute
tablature
Cistercians
18th century
instrumental music

Opis:

Recenzja książki: Grzegorz Joachimiak, Lutnia w klasztorze. Fenomen dworskiego instrumentu w kulturze Śląska XVII i XVIII wieku, Wrocław 2020. Jest to pierwsza monografia krzeszowskich tabulatur lutniowych – piętnastu rękopiśmiennych ksiąg spisanych i użytkowanych w kręgu krzeszowskiego klasztoru cystersów, w których znalazło się w sumie ponad dwa tysiące utworów na lutnię. Grzegorz Joachimiak przedstawia w publikacji zarówno sam zespół źródeł i jego historię, jak i repertuar, jego konteksty kulturowe, sylwetki kompozytorów i kwestie wykonawcze.
Book Review: Grzegorz Joachimiak, Lutnia w klasztorze. Fenomen dworskiego instrumentu w kulturze Śląska XVII i XVIII wieku, Wrocław 2020. It is the first monograph of the Krzeszów lute tablatures - fifteen handwritten books written and used in the Krzeszów Cistercian monastery, containing a total of over two thousand lute pieces. Grzegorz Joachimiak presents in the publication both the collection and its history, as well as the repertoire, its cultural contexts, composers' profiles and performance issues.

Źródło:

Muzyka; 2022, 67, 2; 170-174
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Oratorium w Rzymie od XVII do XVIII wieku

Autorzy:

Smolarek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950588.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Teologiczne

Tematy:

Philip Neri
esercizi spirituali
laudi spirituali
oratorio
composer
Rome
16ᵗʰ century
XVII century
XVIII century
Filip Neri
oratorium
kompozytor
Rzym
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek

Opis:

The new vocal-instrumental music type that actively bloomed in the period of baroque came into being partly by the activity of Saint Philip Neri. He organized services associated with singing laudi in a building specially intended for that purpose - named in Italian oratorio. Primarily the term “oratorio”, meant a prayer space, later was related to non-liturgical and musical services that were performed there. Laudi spirituali were gradually replaced with madrigali spirituali and motetti concertati that often had the character of dialog singing. From these forms in the first half of XVII century formed two types of oratorios: folk (oratorio volgare) and latin (oratorio latino). The content of compositions was non-liturgical religious text that was inspired by the Bible featured: histories of Old Testament, figures, New Testament events and parables, and also allegoric dialogs between Christ and a Christian soul. The singers in oratorio were accompanied by orchestra (often choir) performed particular dramatic roles and did not use means of actor playing. Oratorio as a carrier of religious content served liturgy and became its certain fulfillment.
Do powstania nowego wokalno-instrumentalnego gatunku muzycznego, który bujnie rozkwitał w okresie baroku, przyczyniła się działalność rzymskiego kapłana św. Filipa Neriego. W specjalnie na ten cel przeznaczonym budynku – zwanym w języku włoskim oratorio – organizował nabożeństwa połączone ze śpiewaniem laud. Pojęcie „oratorium”, pierwotnie oznaczające pomieszczenie modlitewne, odnoszono później do nieliturgicznych i muzycznych nabożeństw, które tam odprawiano. Laudi spiritualistopniowo zastąpione przez madrigali spirituali i motetti concertati posiadały często charakter śpiewów dialogowanych. Z tych form, w I połowie XVII wieku wykształciły się dwa typy oratorium: ludowe (oratorio volgare) i łacińskie (oratorio latino). Treścią kompozycji był nieliturgiczny tekst religijny, który czerpiąc inspiracje z Biblii, przedstawiał: starotestamentalne historie i postaci, nowotestamentalne wydarzenia i przypowieści, a także alegoryczne dialogi pomiędzy Chrystusem i duszą chrześcijanina. W oratorium, śpiewacy, którym towarzyszyła orkiestra (a niekiedy chór), wykonując określone role dramatu, nie korzystali ze środków gry aktorskiej. Oratorium jako nośnik treści religijnej służyło liturgii i stawało się jej dopełnieniem.

Źródło:

Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 1
2391-8497
0209-0872

Pojawia się w:

Ruch Biblijny i Liturgiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Znaczenie ruskojęzycznego drukarstwa bazyliańskiego w rozwoju języka ukraińskiego i białoruskiego

Autorzy:

Getka, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/437040.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej

Tematy:

drukarstwo
bazylianie
XVIII wiek
prosta mowa
język ukraiński
język białoruski
Basilians’ typographies Ukrainian
Belarusian cultures
XVIII century
national languages
prosta mova

Opis:

Multilingualism of prints from Basilians’ typographies contributed to the rapprochement and interpenetration of cultures of Ruthenian nations (Ukrainians, Belarusians) with Polish and Western European cultures. Especially important in this context was the printing of original and translated works in Ruthenian language (religious and secular texts), similar to the spoken language of that period. This raised the prestige and confirmed the adequacy of this language for the purposes of literature. This was conducive to the development of national languages (Ukrainian and Belarusian).

Źródło:

Przegląd Środkowo-Wschodni; 2016, 1; 9-29
2545-1324

Pojawia się w:

Przegląd Środkowo-Wschodni

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

Trompe l’œil in the Decoration of Alba Amicorum from circa 1750 to circa 1815 from the Collection of the Wrocław University Library
Trompe l’œil w dekoracjach alba amicorum z około 1750–1815 ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Autorzy:

Michalska, Anna Maja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16000840.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

sztambuchy
alba amicorum
trompe-l'œil
quodlibet
XVIII wiek
Śląsk
Books of friendship
18th century
Silesia

Opis:

The article is an attempt at systemizing and interpreting trompe l'œil motifs and devices – from single objects shown as if resting on a page, through those altering the appearance of the page, such as folded page corners, up to still lifes – that constitute elements of book-of-friendship entries in one particular collection. Examples are used to show their relations with the entry text: illusionistic elements could illustrate, but also extend or complement it. It was particularly the quodlibet-type compositions that could allude to the book’s owner and the shared memories, forming as if a visual counterpart of ‘memorabilia’. The researched motifs do not always comply with all the criteria of trompe l’œil; they do, however, aspire to being illusionistic, additionally fulfilling well the tasks that are associated with books of friendship.
Artykuł jest próbą systematyzacji oraz interpretacji motywów o charakterze iluzjonistycznym - od pojedynczych obiektów ukazanych jako leżące na stronie, poprzez zabiegi zmieniające wygląd strony, jak np. zagięte rogi kart, aż po martwe natury - stanowiących elementy wpisów sztambuchowych w jednej kolekcji. Na przykładach wskazany został ich związek z częścią tekstową. Mogły one ilustrować treść wpisu, ale też rozwijać ją i uzupełniać. Zwłaszcza kompozycje typu quodlibet kryć mogły aluzje do osoby właściciela albumu i wspólnych wspomnień, stanowiąc wizualny odpowiednik „memorabiliów”. Badane motywy ukazane zostały jako nie zawsze spełniające wszystkie kryteria trompe l’œil, ale niewątpliwie aspirujące do iluzjonizmu, a dodatkowo dobrze wypełniające łączone z twórczością sztambuchową zadania.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 2; 301-324
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Wartości i antywartości w osiemnastowiecznych przysłowiach
The Values and Anty-Values in the 18th Century Proverbs

Autorzy:

Kuryłowicz, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882840.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

aksjologia lingwistyczna
XVIII wiek
paremiologia
leksykografia
Michał Abraham Trotz
linguistic axiology
the 18th century
paremiology
lexicography

Opis:

Niniejszy artykuł jest próbą lingwistycznego opisu wartości występujących w osiemnastowiecznych przysłowiach, wyekscerpowanych z Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Trotza. Autorka omawia preferencje aksjologiczne, odzwierciedlone w paremiach, ukazuje, które kategorie i jak licznie eksponowane są w prowerbiach, jakie środki językowe i stylistyczne służą wyrażaniu wartości i ich waloryzowaniu, a także jakie aspekty wartości uobecnione są w planie semantycznym przysłów.
This article is an attempt to linguistically describe the values occurring in the 18th century proverbs excerpted from Nowy dykcjonarz by Michł Abraham Trotz. The author discusses the axiological preferences reflected in the proverbs, shows which categories and how many of them are emphasized in the proverbs, what linguistic and stylistic means are used to express and estimate of the values, and what aspects of the values are present in the proverbs semantic plan.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 263-275
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Repertorium ksiąg wizytacji diecezji kujawsko-pomorskiej przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku : Część 2 : Wizytacje XVIII wieku : Zeszyt 4 : Wizytacje drugiej połowy XVIII wieku
Das Repertorium der im Diözesanarchiv in Włocławek aufbewahrten Visitationsbücher der Diözese Kujawien-Pommern. Teil 2: Die Visitationen des 18. Jahrhunderts. Heft 4: Die Visitationen der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts

Autorzy:

Kujawski, Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040904.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Włocławek
Katalog
Diözese
Verzeichnis
18. Jahrhundert
katalog
diecezja
repertorium
XVIII wiek
catalogue
diocese
repertory
18th century

Opis:

Das präsentierte Repertorium bildet den letzten Teil der Repertorien der im Diözesanarchiv in Wloclawek aufbewahrten Visitationsbücher aus dem 18. Jahrhundert für die Diözese Kujawien-Pommern. Die vorherigen Teile sind in den Bänden 71 (Heft 1), 73 (Heft 3) und 76 (Heft 2) des Archivs Kirchlicher Museen und Bibliotheken erschienen. Im vorliegenden Repertorium wurden die Bücher mit den Signaturen ABKO Wiz. 44-81 beschrieben, von denen die letzten vier schon aus dem 19. Jahrhundert (1816) stammen. Das Buch 44 enthält mit der Kathedrale von Wloclawek verbundene Fragen und Antworten, die im Zusammenhang mit dem Ingreß von Bischof Ignacy Rybinski vorbereitet wurden. Es enthält viele Informationen über die Kathedrale selbst sowie über das Domkapitel von Wloclawek. Die Bücher 45-48 enthalten Reformationsdekrete für die Kathedrale von Wloclawek (Buch 45), das Dekanat Nieszawa (Buch 46), das Dekanat Radziejów (Buch 47) und das Dekanat Sluzewo (Buch 48). Die übrigen Bücher enthalten die Akten der Dekanatsvisitationen in folgenden Dekanaten: Brzesc (Brest) - von 1783, 1786, 1788, 1789, 1790, 1791 und 1816 (die Bücher 50, 55, 63, 67, 68, 72 und 78); Gniewkowo-von 1784, 1786, 1790 und 1791 (die Bücher 54, 56, 69 und 73); Inowroclaw - von 1783 (Buch 51 ); Izbica -von 1782 und 1786 (die Bücher 49 und 57); Kowal -von 1783 und 1786 (die Bücher 52 und 58); Kruszwica - von 1782, 1790, 1791 und 1816 (die Bücher 53, 70, 74 und 79); Nieszawa- von 1786, 1788, 1791 und 1816 ( die Bücher 59, 64, 75 und 80); Radziejów - von 1786, 1788, 1791 und 1816 (die Bücher 60, 65, 76 und 81 ); Sluzewo - von 1786, 1788, 1790 und 1791 (die Bücher 61, 66, 71 und 77); Wolbórz - von 1787 (Buch 62).

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 80; 65-152
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

Wizytacja parafii Wolsztyn w 1724 roku
Die Visitation der Pfarrei Wolsztyn (Wollstein) im Jahre 1724

Autorzy:

Weiss, Anzelm

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041487.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Geschichte
Kirchenvisitation
18. Jahrhundert
Pfarrbezirk
historia
wizytacja
XVIII wiek
parafia
history
canonical visitation
18th century
parish

Opis:

Im Jahre 1724 führte der Kanoniker Franciszek Libowicz eine Visitation der Pfarrei Wolsztyn durch (Kreisstadt im westlichen Großpolen, 68 km von Grünberg). Die als Resultat der Visitation angefertigte genaue Beschreibung hat eine große Bedeutung für das Kennenlernen der gesellschaftlichen und religiösen Geschichte der Stadt und Umgebung. In der Pfarrei existierten damals drei kirchliche Benefizien und vier Kirchen. Es waren die Pfarrei Wolsztyn mit der Stadtkirche und einer Filialkirche in Komorów, die Heiligengeistprebände mit dem Hospital sowie die Pfarrei in Nialko, in Verwaltung des Pfarrers von Wolsztyn. Die genannten Einrichtungen wurden als gesonderte administrative Einheiten beschrieben.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 73; 437-459
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

[Recenzja]: Zakon w przestrzeni miejskiej i jego wpływ na mentalność ludzi w dawnej Polsce. Rozważania nad rozprawą Wiktora Szymborskiego, Bracia z ulicy Freta. Studia nad dominikanami warszawskimi w epoce nowożytnej.

Autorzy:

Kicińska, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/784009.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

zakon
kult Matki Bożek
XVIII wiek
dominikanie
monastery
cult of Our Lady
18th century
Dominicans friar

Opis:

-

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 459-470
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

Charles Vane i złota era piractwa
Charles Vane and the golden age of piracy

Autorzy:

Bartosiewicz, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/688246.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Charles Vane
złota era piractwa
XVII–XVIII wiek
golden age of piracy
17th–18th century

Opis:

The article presents a biography of Charles Vane, an English pirate who lived at the turn of the 17th and 18th century. It mainly describes his adventures on the troubled waters of the Caribbean Sea. Yet, for a better understanding of the very times and the reality in which he lived, a political situation in the Antilles in the period stated and the specificity of the Caribbean piracy is explained there, too.
W artykule została przedstawiona biografia Charlesa Vane’a, angielskiego pirata żyjącego na przełomie XVII i XVIII w. Opisano m.in. jego barwne przygody na niespokojnych karaibskich wodach. Dla lepszego zrozumienia czasów i realiów, w jakich żył wspomniany bohater, czytelnikom przybliżono również ówczesną sytuację polityczną na Antylach oraz specyfikę karaibskiego piractwa

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 57-68
0208-6050
2450-6990

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Об эпитафиях Амвросию Дубневичу в черниговской поэтике середины XVIII века
On Epitaphs to Ambrose Dubnevich in the Chernihiv Poetics of the Mid 18th Century
O nagrobkach Ambrożego Dubniewicza w poetyce czernichowskiej z połowy XVIII wieku

Autorzy:

Ciganok, Ol′ga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/440959.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Fundacja Naukowa Katolików Eschaton

Tematy:

Chernihiv poetics
epitaph
funeral poems
18th century
Ukraine
poetyka czernichowska
epitafium
wiersze funeralne
XVIII wiek
Ukraina

Opis:

The purpose of this publication is to examine the epitaph’s theory and practice in the Chernihiv poetics of 1749–1750 against the background of Ukrainian literary theory as well to analyse from a philological point of view the epitaphs dedicated to a remarkable personality of his time – the Bishop of Chernihiv and Novgorod-Siverskyi Ambrose Dubnevich – in comparative context. The research paper is based on the study of the little known, even in academic circles, handwritten Ukrainian treatises. The chapter on the epitaph in the Chernihiv poetics 1749–1750 is large and substantial compared to other Ukrainian courses; epitaph’s samples are chosen very carefully. The paper analyzes the epitaph’s theory in the Chernihiv poetics: definition, methods of epitaph’s presentation – narrative and by prosopopeia, epitaph’s species – rhetorical and poetic epitaphs, genologic functions of the samples. The epitaph genre in the Chernihiv poetics of the mid 18th century is seen as a kind of curious poetry. This is a trend of old Ukrainian literary theory (along with under-standing of the epitaph as an epigram and as an inscription). In the Chernihiv poetics of 1749–1750 the epitaph’s samples supplement the theory of genre. The paper focuses attention on the variety of formal solutions and features of an epic epitaph-epicedium, of lyrical elogia – an abuse elogium and the poetical one, rhetorical (historical) epitaph, the epitaphs’ cycle and a Christian epitaph written in leonine verse. The epitaphs of the Chernihiv poetics of the mid 18th century have not only historical value; they are also important for the reconstruction of our theoretical knowledge of old Ukrainian literature, and present a certain aesthetic value to the modern reader. Epitaph’s theory and practice in the Chernihiv poetics of 1749–1750 show how important it is to take into account not only the poetics of the Kyiv-Mohyla Academy, but also courses of regional Ukrainian institutions. A future task is to consider student funeral poems dedicated to Ambrose Dubnevich which are attached to the Chernihiv poetics.
Celem artykułu jest badanie teorii i praktyki epitafiów w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749–1750 na tle ówczesnej ukraińskiej myśli teoretycznoliterackiej, a także analiza epitafiów wybitnej osobowości swojego czasu – biskupa czernichowskiego i nowogrodzko-siewierskiego – Ambrożego (Ambrosiusa, Ambrozjusza) Dubniewicza – w szerokim kontekście porównawczym. Artykuł naukowy oparto o wyniki badań mało znanych nawet w środowisku akademickim rękopiśmiennych skryptów ukraińskich. Rozdział o epitafium w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 jest obszerny i znaczący w porównaniu z innymi traktatami ukraińskimi, wybrano przykłady o większym znaczeniu. W artykule zanalizowano teorię epitafium w poetyce czernichowskiej: definicję, metody prezentacji epitafium – narracyjną i przez prosopopeję, rodzaje – epitafium retoryczne i epitafium poetyckie, genologiczne funkcje przykładów. W poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 gatunek literacki epitafium postrzegano jako rodzaj poezji osobliwej. To jeden z trendów ukraińskiej myśli teoretycznoliterackiej (wraz z rozumieniem epitafiów jako fraszek i napisów). Podane przykłady uzupełniają teorię gatunku. W artykule zwraca się uwagę na bogactwo rozwiązań formalnych i na cechy epitafium-epicedium o charakterze epickim, liryczne elogia (potępiającego i poetyckiego), epitafium retoryczne (historyczne), cyklu epitafiów, na epitafium chrześcijańskie w formie wiersza leonińskiego. Twierdzi się, że epitafia w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 mają nie tylko wartość historyczną, ale są one również ważne dla rekonstrukcji naszej wiedzy o teorii dawnego piśmiennictwa ukraińskiego, posiadają także pewną wartość estetyczną dla współczesnego czytelnika. Przykłady omówionej teorii i praktyki epitafium w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 dowodzą, jak ważne jest wzięcie pod uwagę nie tylko poetyk Akademii Kijowsko-Mohylańskiej (Kijowsko-Mohylewskiej), ale także kursów ukraińskich uczelni regionalnych. Zadanie na przyszłość – analiza literacka studenckich wierszy funeralnych, poświęconych Ambrożemu (Ambrosiusowi, Ambrozjuszowi) Dubniewiczowi, które są dołączone do poetyki czernichowskiej.

Źródło:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 19-34
2299-9922

Pojawia się w:

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Ścieżka dobra i zła w malarstwie nowohiszpańskim XVIII wieku
Path of Good and Evil in New Spain Painting of 18th Century

Autorzy:

von Wobeser, Gisela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519274.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

malarstwo kolonialne
Nowa Hiszpania
XVIII wiek
ikonografia religijna
Colonial painting
New Spain
18th century
religious iconography

Opis:

Kościół katolicki od czasów średniowiecznych jako element propagandy wykorzystywał obrazy. Proces ten został zintensyfikowany w okresie po soborze trydenckim. W swej oficjalnej nauce poprzez obrazy Kościół propagował m.in. ideę istnienia dwóch ścieżek, którymi może podążać człowiek: drogi dobra i drogi zła. Wybór należał do wiernych, to oni sami powinni kształtować swoje postępowanie tak, by pozostawało w zgodzie z oficjalnymi naukami Kościoła. Oczywiście jako ścieżka wyboru wskazywana była „droga dobra”, była ona polecana pod względem etycznym i prowadziła do nieba. Nazywano ją „ścieżką cierni”, ponieważ oznaczała wyrzeczenie się ziemskich przyjemności, dóbr i doczesnych satysfakcji. Była to droga zaznaczona cierpieniem. Droga zła, na której przewodnikiem był demon, prowadziła do piekła. Nazywano ją „ścieżką róż”, ponieważ była przyjemna, pełna ziemskich przyjemności. Podążający nią mógł smakować rozrywek, prowadzić radosne życie i cieszyć się zmysłowymi przyjemnościami. Warto zastanowić się nad wpływem, jaki wywierały na odbiorców wymienione wyżej obrazy, a także teksty umoralniające. Bez wątpienia wiele osób przywiązywało ogromną wagę do modelu życia propagowanego wtedy przez Kościół. To dzięki nim mamy dostęp do informacji poprzez hagiografie, kroniki zakonne oraz procesy inkwizycyjne przeciwko samozwańczym świętym, mistykom i pustelnikom. Wielu z nich było osobami duchownymi, jak choćby Felipe Neri Alfaro – założyciel sanktuarium w Atotonilco, który wiódł życie skrajnie ascetyczne, czy brat Antonio Margil de Jesús, błogosławiony, proponowany jako kandydat do beatyfikacji. Było również wiele osób świeckich chcących podążać ścieżką cierni. Kimś takim był chociażby Francisco Lerín, bogaty kupiec, który wyzbył się dóbr materialnych, aby jako pustelnik poświęcić się budowie sanktuarium maryjnego w Pátzcuaro.
Since the Middle Ages, paintings have been an element of the Catholic Church propaganda. The phenomenon intensified in the post-Tridentine period. In its official teaching, the Church used paintings to promote, among other things, the idea that there were two paths for a person to follow: a path of good and a path of evil. The choice belonged to the faithful; they were expected to shape their behaviour so that it remained in accordance with the official teachings of the Church. Obviously, the right choice meant following the “path of good”, which was ethically recommended and led to heaven. It was called the ”path of thorns”, because it meant renunciation of earthly pleasures, goods and temporal satisfactions. It was marked by suffering. The path of evil, guided by the demon, led to hell. It was called the “path of roses”, because it was joyful, filled with earthly delights. Those who followed it could enjoy amusements, led a happy life and gained sensual pleasures. It is worth considering the impact that the above-mentioned images, as well as moralising texts, had on the viewers. Undoubtedly, many people attached great importance to the model of life propagated by the Church at the time. Thanks to them, we have access to information through hagiographies, monastic chronicles and inquisition trials against self-proclaimed saints, mystics and hermits. Many of them were clerics, such as Felipe Neri Alfaro, founder of the Sanctuary of Atotonilco, who led an extremely ascetic life, or Venerable Brother Antonio Margil de Jesús, proposed for beatification. There were also many lay people willing to follow the path of thorns. Such a person was, for example, Francisco Lerín, a wealthy merchant, who sold his material goods and became a hermit devoted to construction of the Marian shrine of Pátzcuaro.

Źródło:

TECHNE. Seria Nowa; 2020, 6; 165-188
2084-851X

Pojawia się w:

TECHNE. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Znaczenie gospodarcze bartnictwa (XV-XVIII w.)
Khozjajjstvennoe znachenie bortnichestva (XV-XVIII VV)
Econimic importance of forest bee-keeping (XVth - XVIIIth century)

Autorzy:

Heymanowski, K.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/821651.pdf

Data publikacji:

1971

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Leśne

Tematy:

bartnictwo
historia
znaczenie gospodarcze
wiek XV-XVIII

Źródło:

Sylwan; 1971, 115, 11
0039-7660

Pojawia się w:

Sylwan

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Jezuicka misja w Myszyńcu
The Jesuit mission in Myszyniec

Autorzy:

Lolo, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2168116.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Myszyniec XVII–XVIII century
Jesuits in Mazovia
Jesuit mission in Myszyniec
Myszyniec XVII–XVIII wiek
jezuici na Mazowszu
misja jezuicka w Myszyńcu

Opis:

The article presents the story of the Jesuits mission in Myszyniec. It arised in 1650 as a result of the missions led on the territory of the forest by Jesuits. It was operated in 1650-1773 by the Jesuite Collage in Łomża. Jesuits started education, music culture, brick architecture, post-Tridentine religiousness on the territory of Green Forest. Mission in Myszyniec contributed to diffusion of protestantism to Masovia from The Duchy of Prussia.
Artykuł przedstawia historię misji jezuitów w Myszyńcu. Misja powstała w 1650 r. w wyniku akcji prowadzonych przez jezuitów na terenie Puszczy. Działała w latach 1650–1773 pod kierownictwem kolegium jezuickiego w Łomży. Na terenie Puszczy Zielonej jezuici rozpoczęli edukację, kulturę muzyczną, architekturę z cegły, posttrydencką religijność. Misja w Myszyńcu hamowała rozprzestrzenianie się protestantyzmu z Księstwa Prus na Mazowsze.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2019, Zeszyt, XXXIII; 11-20
0860-9608

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Konsulat hiszpański w Gdańsku w drugiej połowie XVIII wieku. Kilka uwag o możliwościach badawczych
The Spanish Consulate in Gdańsk in the Second Half of the 18th Century – a Few Remarks About Research Possibilities

Autorzy:

Nowak, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1934207.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Gdańsk
Hiszpania
XVIII wiek
konsulat
stosunki polsko-hiszpańskie
Luis Perrot
Spain
18th century
consulate
Polish-Spanish relations

Opis:

Gdańsk, as one of the most important cities in the history of Poland, constantly supplies a lot of research possibilities to people interested in its history. Issues connected with the establishing and functioning of the Spanish consular mission in this Polish port in the second half of the 18th century may be an example. The question, little known in Polish literature, became the subject of a doctoral thesis written at the History and Culture of the Spanish Language Countries at the Catholic University of Lublin. Albeit it had been partly worked out by Spanish historians, it still gives a lot of research possibilities, as Spanish record offices are a perfect basis for broadening the knowledge about the relations between Gdańsk and Spain, and hence about the broadly understood Polish-Spanish relations.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 123-130
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Ceremonie religijne w parafii Urzędów w XVII-XVIII wieku
Religiöse Zeremonien in der Pfarrei Urzędów im 17.-18. Jahrhundert

Autorzy:

Surdacki, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039986.pdf

Data publikacji:

2007-12-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Mittelalter
Urzędów
religiöse Zeremonie
średniowiecze
ceremonie religijne
XVII-XVIII wiek
Middle Ages
rite
17th-18th century

Opis:

Ein sehr wichtiges Ereignis mit religiösem und sozio-moralischem Charakter stellten in der altpolnischen Zeit die Taufen dar. Die in den Matrikelbüchern enthaltenen Schilderungen der Prozedur und der mit der Spendung des ersten Sakraments verbundenen Zeremonien liefern einen vorzüglichen Beitrag zum Kennenlernen des täglichen Lebens, der Bräuche, der zwischenmenschlichen und familiären Verhältnisse, der Sozialstruktur der Bewohner von Urzędów sowie ihrer Kontakte mit den umliegenden Dörfern und Städten. Urzędów erhielt als königliche Stadt im Jahre 1405 von König Władysław Jagiełło die Stadtrechte verliehen. Die schon vor 1425 existierende Pfarrei Urzędów gehörte in den besprochenen Jahrhunderten zum Dekanat Urzędów, zum ArchidiakonatZawichost und zur Diözese Kraków. Das Sakrament der Taufe wurde in der Pfarrkirche gespendet, zu völlig zufälligen Zeitpunkten – sowohl am Sonntag als auch an Arbeitstagen. Falls das Leben des neugeborenen Kindes bedroht war, spendeten ihm die Priester auch in der Privatwohnung der Eltern die Taufe – ohne die Anwesenheit von Taufpaten und ohne die gebührende Zeremonie, d.h. die sogenannte Wassertaufe. Nach einiger Zeit fand dann in der Kirche eine diese Nottaufe ergänzende Zeremonie statt. In den dreißiger bis vierziger Jahren des 18. Jahrhunderts bekamen die Kinder zwei und manchmal auch mehr Pateneltern. Massenhaft wurden Geistliche als männliche Taufpaten gewählt, und zwar unabhängig vom ausgeübten Beruf und vom materiellen Status der Eltern des Kindes. Allgemein verbreitet war es auch, möglichst wohlhabende Bürger als Taufpaten auszuwählen, z.B. Beamte und Vertreter der Zünfte. Eine besondere und erstaunlich zahlreiche Kategorie der zu Taufpaten der Kinder von Urzędów berufenen Personen bildeten die in der Umgebung und auch weiter entfernt wohnenden Adligen sowie die in Urzędów stationierten Soldaten königlicher und privater Heeresteile. Überraschend sind die Informationen über jüdischen Mädchen gespendete Taufen. Noch bessere Möglichkeiten als im Falle der Taufen, das Bild des täglichen Lebens der Bewohner von Urzędów zu rekonstruieren, bieten die Schilderungen der mit der Eheschließung verbundenen Bräuche und Umstände. Die meisten Heiraten fanden im Januar und Februar sowie im Oktober statt. Nur ganz selten wurde das Sakrament der Ehe in der Frühjahrs- und Sommerszeit sowie im September gespendet. Die Organisierung und Verschiebung der Eheschließung vor allem in die Herbst- und Wintermonate kann durch die Häufung jahreszeitlicher Feldarbeiten im Frühjahr und Sommer erklärt werden, mit denen die größtenteils von der Landwirtschaft lebende Bevölkerung von Urzędów belastet war. Die erhaltenen Bücher begründen die Ansicht, dass die sozialen Barrieren, der Grad des materiellen Wohlstandes sowie die territoriale Herkunft für die Eheschließung von entscheidender Bedeutung waren. Die Bürger von Urzędów beiderlei Geschlechts wählten sich ihre Lebenspartner meistens unter ihren Mitbewohnern aus, wobei darauf geachtet wurde, dass dies jeweils Personen mit ähnlichem sozialem Status waren. Die reichsten Jungfrauen aus den ehrbarsten Familien von Urzędów schlossen aber auch oft die Ehe mit Bürgern anderer Städte, z.B. aus Lublin, um die gesellschaftlichen Aspirationen ihrer Eltern zu befriedigen. Im Durchschnitt schlossen pro Jahr etwa 12 Paare die Ehe, aber mit jedem Jahr wies dieser Durchschnittswert eine wachsende Tendenz auf, die fast bis zum Ende des 18. Jahrhunderts aufrechterhalten wurde. Große Bedeutung maßen die künftigen Eheleute auch dem sozialen Status ihrer Trauzeugen bei; sie waren bemüht, dafür Personen auszuwählen, welche wichtige Funktionen erfüllten. Es herrschte geradezu eine Art Mode oder Brauch, Vertreter der Behörden oder der städtischen Eliten als Trauzeugen zu bitten, und zwar unabhängig vom Wohlstand der Neuvermählten. In den Jahren 1797-1804 starben in Urzędów 443 Personen. Im Durchschnitt starben damals jährlich 69 Personen in der Pfarrei. Die größte Ernte hielt der Tod im Januar, April, März, Dezember und Februar, d.h. im Winter und im Vorfrühling. Die Kindersterblichkeit war vom heutigen Gesichtspunkt aus betrachtet unvorstellbar hoch, besonders was die jüngsten betraf: die Neugeborenen und die Säuglinge. Die verstorbenen Pfarreimitglieder wurden auf dem Friedhof gleich neben der Pfarrkirche beigesetzt und dann, schon von Anfang des 19. Jahrhunderts an, auf dem neuen Friedhof an der Straße nach Dzierzkowice. Verstorbene Heiminsassen wurden auf dem Spitalfriedhof an der Heilig-Geist- Kirche beigesetzt.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 285-320
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Alexandre Lenoire i jego Musée des Antiquités et Monuments Français
Alexandre Lenoir und Sein Musée des Antiquités et Monuments Francais

Autorzy:

Białonowska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040103.pdf

Data publikacji:

2007-12-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Mittelalter
Französische Revolution
18. Jahrhundert
średniwiecze
rewolucja francuska
XVIII wiek
Middle Ages
the French Revolution
18th century

Opis:

Die letzten beiden Jahrzehnte des 20. Jahrhunderts zeichneten sich durch eine Entwicklung der Mediävistik aus, d.h. zahlreicher Untersuchungen zum Thema der Geschichte des Interesses am Mittelalter. In diesem Zusammenhang lohnt es sich, die Geschichte des Musée des Antiquités et Monuments Francais sowie die Silhouette seines Gründers Alexandre Lenoir auf dem Hintergrund des Interesses an der mittelalterlichen Kultur in der zweiten Hälfte des 18. und im 19. Jahrhundert in Frankreich zu erwähnen. Der französische Museologe, Schriftsteller und Archäologe Alexandre Lenoir (1761-1839) gründete 1796 das Musée des Monuments Francais in Paris, in dem er die vor dem revolutionären Vandalismus geretteten Objekte ausstellte. Ein Viertel von ihnen stammten aus der Zeit des Mittelalters. Das war das erste Museum, welches Werke der vorher völlig verkannten mittelalterlichen Kunst ausstellte. Zweifellos hat diese Institution eine bedeutsame Rolle bei der Weckung und Entwicklung des Interesses an der Kultur des Mittelalters und ihrer Erforschung gespielt. Außerdem kam dort zum ersten Mal eine Ausstellung in chronologischer Ordnung zur Anwendung, was damals ein völliges Novum darstellte, deren Autor A. Lenoir selbst war. Im Musée des Monuments Francais wurden ausschließlich Werke der französischen Kunst ausgestellt. In diesem Sinne trug es zur Weckung des national-historischen Bewusstseins in Frankreich bei und bildete einen Gegensatz zum Musée du Louvre, das einen gesamteuropäischen und universalen Charakter besaß. Das Wirken von A. Lenoir und seines Musée des Monuments Francais weckte von Anfang an ein starkes Interesse. Zu seinen Befürwortern gehörten u.a. F. Guizot, G. P. de Barante, A. Thierry, J. Michelet, F. Arago und L. Courajod. Dagegen traten als Gegner u.a. A. Quatremčre de Quincy, F. Chateaubriand, L. P. Deseine und E. Viollet-le-Duc in Erscheinung. Die scharfe Kritik an A. Lenoirs Wirken führte1816 zur Schließung des Musée des Monuments Francais. Obwohl das Musée des Monuments Francais nur 20 Jahre lang existierte, beeinfl usste es die Entwicklung der im 19. Jahrhundert entstehenden Kunstmuseen sowie die Gestalt der Privatsammlungen. Die wichtigste davon war die Kollektion von A. du Sommerand, die 1843 zum Musée des Thermes et de l´Hotel de Cluny umgestaltet wurde (kurz Musée de Cluny genannt), welches als der natürliche Erbe des Museums von A. Lenoir galt.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 5-19
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Księgi kaznodziejskie z końca XVIII wieku w Beszowej
Die Predigtbücher vom Ende des 18. Jahrhunderts in Beszowa

Autorzy:

Szady, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040631.pdf

Data publikacji:

2004-12-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

buch
Prediger
18. Jahrhundert
katholische Kirche
księga
kaznodzieja
XVIII wiek
Kościół katolicki
book
preacher
18. century
Catholic Church

Opis:

Die Verzeichnisse der in den kirchlichen Visitationsprotokollen aus der Zeit vor den Polnischen Teilungen aufgeführten Bücher bilden oft die einzige Spur nicht mehr existierender Bibliotheken. Die übliche Weise des Notierens der Autoren und Titel der in den Pfarreien oder Klöstern befindlichen Bücher erlaubt lediglich Untersuchungen zur quantitativen und inhaltlichen Struktur dieser Büchersammlungen und macht es unmöglich, zum Beispiel die innere Organisation der Bibliothek, die Arten ihrer Vergrößerung oder die Herkunftsquellen dieser Sammlungen zu erkennen. Das Visitations-Inventarverzeichnis der Ordenspfarrei der Pauliner von 1783 enthält ein Verzeichnis von 807 Bänden und zeugt von einer mehrhundertjährigen Sammeltätigkeit der seit 1421 in diesem Ort ansässigen Ordensmänner. Im Zusammenhang mit der Übernahme der Pfarrseelsorgepflichten durch die Pauliner wurden in ihrer Bibliothek auch Bücher gesammelt, die für die Predigttätigkeit hilfreich sein konnten. Diese Predigtenabteilung bildete 25% des Gesamtbestaneies der Büchersammlung von Beszow und enthielt Predigtsammlungen von etwa 80 polnischen und ausländischen Autoren. Die Bibliothek selbst war am Ende des 18. Jahunderts die umfangreichste aller Büchersammlungen des Dekanats Pacanow sowie der gesamten Präpositur Wislica, Das Inventarverzeichnis von Beszow liefert einen der wenigen Beweise für die Existenz einer so imposanten Bibliothek, die ähnlich wie andere Sammlungen dieser Art in der Zeit der Ordenskassationen zerstört wurde. Ein Teil ihrer Bestände (540 Exemplare) wurde im Jahre 1819 der - nach dem Novemberaufstand nach Petersburg geschafften - Öffentlichen Bibliothek einverleibt, die übrigen wurden zerstreut oder gingen verloren. Einzelne Exemplare kann man noch in den Beständen der Lanelesbibliotheken finden, zum Beispiel in der Öffentlichen Hieronim Łopaciński-Bibliothek in Lublin oder in der Krakauer Jagiellonen-Bibliothek.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 289-304
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Księgi zgonów parafii Kijany i Bystrzyca z drugiej połowy XVIII w.
Die Sterbeverzeichnisse der Pfarreien Kijany und Bystrzyca aus der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts

Autorzy:

Sułowski, Zygmunt

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041966.pdf

Data publikacji:

1997

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Kirchenbuch
18. Jahrhundert
Demografie
Pfarrbezirk
księgi kościelne
XVIII wiek
demografia
parafia
church books
18th century
demography
parish

Opis:

Dieser Artikel präsentiert eine Analyse der Sterbeverzeichnisse der Pfarrei Kijany aus den Jahren 1773-1801, das Sterbeverzeichnis der Pfarrei Bystrzyca aus den Jahren 1770-1784, das Sterbeverzeichnis der Pfarrei Łęczna aus den Jahren 1737-1791 sowie sporadische Sterbeverzeichnisse aus Łuszczów aus den Jahren 1773-1778 im Lubliner Gebiet. Aufgrund der durchgeführten Analyse dieser Verzeichnisse unterscheidet der Verfasser folgende Entwicklungsstufen der Sterbeurkunden in Polen vor und nach den Teilungen des Landes: a) die Registrierung der Sterbefälle hatte den Charakter eines Rechnungsbuches - verzeichnet wurden die bezahlten Begräbnisse; b) Registrierung mit religiösem Charakter - den die Ostersakramente empfangenden Personen entsprechend; c) Eintragungen in verschiedenen Partien des Buches - dies führte zu Eintragungen am falschen Ort oder zu Auslassungen; d) im Lubliner Gebiet die Einführung des Prinzips der Registrierung aller Sterbefälle in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts; e) die Einführung des österreichischen Formularbuches (ab 1797) mit besonderen Seiten für die einzelnen Orte, und danach die Zivilstandsakten seit 1810. Nach Feststellung des Charakters des Buches und des Alters der berücksichtigten Verstorbenen können die Eintragungen zu demographischen Zweckenhinsichtlich der Registrierung der Sterbefälle in der Zeit vor den polnischen Teilungen dienen.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1997, 67; 271-299
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVIII wieku: (dok.)

Autorzy:

Grzebień, Ludwik

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047703.pdf

Data publikacji:

1975

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

biblioteka
jezuici
Polska
zakon
XVI-XVIII wiek
zbiory
library
Jesuit
Polska
order
16th-18th century
repertory

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1975, 31; 225-281
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Początki parafii ewangelickiej w Bninie w świetle nowych dokumentów ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej
The Beginnings of the Evangelical Parish in Bnin in the Light of New Documents from the Collection of the Kórnik Library

Autorzy:

Lis, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16538570.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN

Tematy:

Bnin
Protestant community
18th century
pastors
church
source edition
wspólnota ewangelicka
XVIII wiek
pastorowie
kościół
edycja źródłowa

Opis:

W 2020 roku skarby Biblioteki Kórnickiej zostały wzbogacone o zbiór dokumentów odnoszących się do początków parafii ewangelickiej w Bninie. Artykuł prezentuje czas powstania oraz pierwsze lata funkcjonowania bnińskiej wspólnoty ewangelickiej, która przez ponad 150 lat była jedną z największych w Wielkopolsce (nie licząc Poznania). Opisano ustanowienie gminy ewangelickiej oraz budowę pierwszego zboru protestanckiego w Bninie wraz z jego zabudowaniami. Załączono aneks zawierający biogramy pierwszych pięciu pastorów posługujących w Bninie oraz edycję źródłową tychże dokumentów.
In 2020 the Kórnik Library’s collections were supplemented with new documents connected with the beginnings of the Protestant parish in Bnin. The present article presents the time of formation and the first years of functioning of evangelical community in Bnin, which was one of the biggest communities in Greater Poland (excluding Poznań) for more over 150 years. After a brief introduction, the following part describes upon mentioned sources the establishing of community and construction of the first Lutheran church in Bnin with its buildings. Finally, the annex contains biographies of the first five pastors in Bnin and source edition of these documents.

Źródło:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2021, 38; 105-129
0551-3790

Pojawia się w:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Language Contact Between Lithuanian and Polish in the Historical Anthroponymy of Kėdainiai Town of the Seventeenth and Eighteenth Centuries
Litewsko-polskie kontakty językowe w historycznej antroponimii siedemnasto- i osiemnastowiecznych Kiejdan

Autorzy:

Ragauskaitė, Alma

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38453057.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Kiejdany
XVII–XVIII wiek
mieszkańcy Kiejdan
nazwiska
polonizacja
Kėdainiai
17th–18th centuries
Kėdainiai residents
surnames
Polonisation

Opis:

This article presents Lithuanian naming trends specific to residents of Kėdainiai in the seventeenth and eighteenth centuries, underlining characteristic cases of Polonisation of their personal names and the most significant factors that affected the recording of anthroponyms in town books. Historical records from the seventeenth and eighteenth centuries (24 Kėdainiai register books from 1623–1799) were used to extract 505 cases of names of Kėdainiai residents. For comparison, the study also considers examples from the 1752–1799 register of christenings kept by St George’s Church of Kėdainiai Parish. The sources under consideration mostly relied on the binary nomination model (using a name and a surname or a personal name that performed the function of the latter), where the first component was a Christian name written in Polish or Latin. In seventeenth-century records, surnames were Polonised: obvious cases of phonetic alterations were noted, some surnames had no endings, some Lithuanian patronymic and diminutive suffixes were replaced with Slavic suffixes, and Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were added to names without suffixes. However, the Slavicisation of anthroponyms particular to Kėdainiai residents in the seventeenth century was not very intense due to extralinguistic and historical circumstances. In the Grand Duchy of Lithuania, the town of Kėdainiai was a Reformist centre of Lithuanianness, and the Lithuanian language was used in the public life of the town. This element of Lithuanianness can also be noticed in the analysed historical sources. Anthroponyms were mostly Polonised in Kėdainiai register books from the eighteenth century. Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were predominant in this period.
Niniejszy artykuł omawia litewskie tendencje antroponimiczne charakterystyczne dla mieszkańców Kiejdan w XVII i XVIII wieku, podkreślając charakterystyczne przypadki polonizacji oraz najistotniejsze czynniki, które wpłynęły na zapis antroponimów w księgach miejskich. Z siedemnasto- i osiemnastowiecznych zapisów (24 księgi miejskie z lat 1623–1799) wyekstrahowano 505 przypadków nazwisk mieszkańców Kiejdan. Dla porównania, w opracowaniu uwzględniono również przykłady z księgi chrztów z lat 1752–1799, prowadzonej przez kościół parafialny św. Jerzego w Kiejdanach. W omawianych zapisach źródłowych stosowano głównie antroponimy o modelu dwuczłonowym (użycie imienia i nazwiska lub imienia, które pełniło funkcję nazwiska), gdzie pierwszym elementem było imię chrzestne zapisywane po polsku lub po łacinie. W zapisach siedemnastowiecznych nazwiska polonizowano: odnotowano oczywiste przypadki zmian fonetycznych, niektóre nazwiska nie miały końcówek, niektóre litewskie przyrostki patronimiczne i deminutywne zastępowano przyrostkami słowiańskimi, słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz dodawano do nazwisk, które nie miały przyrostków. Mimo że slawizacja antroponimów była charakterystyczna dla Kiejdan w XVII wieku, nie była jednak szczególnie intensywna ze względu na uwarunkowania pozajęzykowe i historyczne. Kiejdany były ośrodkiem reformacji i litewskości, który posługiwał się językiem litewskim w życiu publicznym miasta. Ten element litewskości można również dostrzec w analizowanych źródłach historycznych. W księgach kiejdańskich z XVIII wieku antroponimy występują przeważnie w formach spolszczonych. W tym okresie dominowały słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

"Gazeciarz" Stefan Łuskina w satyrze i paszkwilu XVIII w.
Stefan Łuskina’s Gazeciarz in 18th-century satires and lampoons

Autorzy:

Opoka, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/421569.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Stefan Łuskina
„Gazeta Warszawska”
satyra
okres stanisławowski
wiek XVIII

Opis:

W artykule omawia się postać znanego redaktora XVIII-wiecznej „Gazety Warszawskiej” Stefana Łuskiny, przedstawianego w wierszach satyrycznych w dobie oświecenia, jako konserwatysta, zaciekle broniący swoich poglądów, zakonnik tęskniący za dawnym porządkiem i pragnący powrotu tego, co wówczas było nieodwracalne, a więc przywrócenia zakonu jezuitów.
This is a biographical sketch of Stefan Łuskina, the editor of the 18th-century Gazeta Warszawska and a favourite target of contemporary satire. Hewas presented as a pugnacious conservative and a diehard Jesuit who longed for the return of the good old days and the restoration of the Jesuit Order.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2015, 18, 3(39); 5-20
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Direct supplies of timbers from the southern Baltic region for the Spanish Naval Departments during the second half of the 18th century

Autorzy:

Reichert, Rafał
Atkinson, Mark

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591516.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Spanish shipbuilding
South Baltic region
timber supply
wood commerce
XVIII century
Hiszpański przemysł okrętowy
południowy Bałtyk
zaopatrzenie w drewno
handel drewnem
XVIII wiek

Opis:

W XVIII wieku europejska scena polityczna została zdominowana przez imperialistyczną rywalizację między Wielką Brytanią, Francją i Hiszpanią, która wpłynęła na szybki rozwój Królewskich Marynarek Wojennych tych krajów. Walka o panowanie nad światem stymulowała postęp technologiczny, gospodarczy i militarny, jednak z drugiej strony zjawisko to wywołało olbrzymie zapotrzebowanie na surowce naturalne, jak metale szlachetne i inne materiały potrzebne do prowadzenia wojny morskiej, zwłaszcza żelazo, drewno, smołę, żywicę, konopie i płótno lniane. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie znaczenia zasobów leśnych pochodzących z hinterlandu południowego Bałtyku (dziś tereny Niemiec, Polski, Rosji i Litwy), których obfite lasy były głównym źródłem budulca w budownictwie okrętowym. Bazę dokumentalną tekstu stanowią rejestry sundzkie, gdzie została przeanalizowana żegluga pomiędzy południowym Bałtykiem i Hiszpanią oraz dane uzyskane podczas kwerend archiwalnych w Polsce i Hiszpanii, które miały za cel przedstawienie dowodów na istnienie bezpośredniego handlu drewnem nie tylko z Holandią, Wielką Brytanią, Francją i Skandynawią lecz również z innymi, odległymi regionami europejskimi jak miało to miejsce w przypadku drewna z południowego Bałtyku (zwłaszcza z obecnych polskich portów w Gdańsku i Szczecinie), które trafiło do hiszpańskich departamentów marynarki wojennej w XVIII wieku.
During the 18th century, the European political scene was dominated by the imperialist com- petition between Great Britain, France and Spain, which took a new course due to the greater development of Royal Navies. This rivalry for the dominion over the world influenced and stimulated the technological, economic and military progress, but, at the same time, this phenomenon provoked a high demand of natural resources (precious metals and raw ma- terials, especially timbers, hemp and canvas) to maintain the operational needs of Royal Navies. The purpose of this paper is to show the importance of forest resources coming from the Southern Baltic (today the territories of Germany, Poland, Russia, and Lithuania) whose abundant forests were the principal source of wood, pitch, hemp and tar, that is, basic prod- ucts used for building vessels and for keeping them in operation. With this, through the toll registers of the Sund Strait (Denmark) and archive information from Poland and Spain, I am intending to analyze and interpret the evidence of wood sup- plies from the South Baltic (especially from actual Polish ports in Gdansk and Szczecin) which were sent to the Spanish naval departments during the 18th century in order to demon- strate the importance of those forest sources for the development of Spanish naval power.

Źródło:

Studia Maritima; 2020, 33; 129-147
0137-3587
2353-303X

Pojawia się w:

Studia Maritima

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Zlecenia o tematyce religijnej realizowane w lwowskiej tłoczni gubernialnej w latach 1773–1800
Orders of Religious Subject Matter Placed in the Printing Press in Lvov in 1773–1800

Autorzy:

Rusińska-Giertych, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/451065.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

religious literature
printing
Lvov
18th century
the Pillers printing press
literatura religijna
drukarstwo
Lwów
XVIII wiek
drukarnia Pillerów

Opis:

The article focuses on the religious publications that were issued in Lvov in 1773-1800 by the printing press of the Lvov province, which belonged to Antoni Piller and later to his successors. Since the Pillers’ printing press was the only one active in the town between the latter half of the 1780s and the end of the 1790s, it accepted, apart from governmental printing orders, other commissions, including church and monastic ones. About thirty five religious texts were released by them. They were mostly prayer books and sermons, but also textbooks and religious education books, teaching guides for catechists, excerpts facilitating the understanding of the Gospel, as well as summaries of important Western European works that had an impact upon understanding the Christian religion and the debate of the existence of God.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 364-384
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Don Jaime Miguel de Guzmán: el marqués de la Mina y su carrera militar
Don Jaime Miguel de Guzmán: Marquis of La Mina and His Military Career

Autorzy:

Karkut, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791370.pdf

Data publikacji:

2020-02-03

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Markiz de la Mina
Hiszpania
XVIII wiek
historia wojskowości
Marquis of La Mina
Spain
18th century
military history

Opis:

Don Jaime Miguel de Guzmán: markiz de la Mina i jego kariera wojskowa II markiz de la Mina to jeden z najbardziej godnych podziwu wojskowych epoki Oświecenia, wciąż jednak mało znany w europejskiej historiografii. Jego wspaniała kariera wojskowa rozpoczęła się podczas wojny o sukcesję hiszpańską (1701–1713), następnie brał udział we wszystkich hiszpańskich konfliktach zbrojnych w pierwszej połowie XVIII wieku. W 1754 r. został mianowany kapitanem generalnym armii katalońskiej i zwierzchnikiem Audiencia Real, czyli sądu królewskiego. Zmarł bezpotomnie w 1767 r. w Barcelonie. Don Jaime Miguel de Guzmán: el marqués de la Mina y su carrera militar El II marqués de la Mina fue uno de los militares más admirables del Siglo de las Luces que todavía está muy poco conocido en la historiografía europea. Su espléndida carrera militar empezó durante la Guerra de Sucesión Española (1701–1713), luego participó en todos los conflictos militares españoles de la primera mitad del siglo XVIII. En el año 1754 es nombrado capitán general de Cataluña y se pone en frente de la Audiencia Real. Muere sin descendencia en 1767 en Barcelona.
The II marquis of la Mine was one of the Spanish officers most admirable in the Century of the Enlightenment who is still unknown in the European historiography. His most splendid military career started during the War of the Spanish Succession (1701–1713), later he participated in every Spanish military conflict in the first half of the 18th century. In 1754, he was appointed as a Captain General of a Spanish army and as a head of a Real Court of Catalonia. He died without descendents in 1767 in Barcelona.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 2; 11-24
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Duchowieństwo dekanatu koprzywnickiego w świetle wizytacji z 1782 r.
Der Klerus des Dekanats Koprzywnica im Lichte der Visitation von 1782

Autorzy:

Moskal, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039934.pdf

Data publikacji:

2008-06-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Geistlichkeit
Pfarrei
katolische Kirche
18. Jahrhundert
duchowieństwo
parafia
Kościół katolicki
XVIII wiek
clergy
parish
Catholic Church
18th century

Opis:

Die Untersuchungen über den Pfarrklerus der polnischen Kirche in altpolnischer Zeit verfügen über eine lange und reiche Tradition. Sie präsentieren die Geistlichkeit sowohl unter geistigen (Vorbereitung zum Priestertum, intellektuelle und spirituelle Formation) als auch materiellen Gesichtspunkten (Gehalt, Verwaltung der Pfarrei). Die vorliegende Arbeit soll zum Kennenlernen dieser sozialen Gruppe auf dem Gebiet der als Dekanat bezeichneten Verwaltungseinheit der Diözesankirche beitragen. Das Dekanat von Koprzywnica gehörte im Berichtszeitraum zum Archidiakonat Sandomierz in der Diözese Krakau. Seine Gründung wird auf die Wende des 16./17. Jahrhunderts datiert. Im Jahre 1782 umfasste es 13 Pfarreien, und zwar: Chobrzany, Kleczanów, Koprzywnica, Łoniów, Malice, Niekrasów, Obrazów, Osiek, Samborzec, Sandomierz (Stiftskirche zur Geburt Unserer Lieben Frau, Kirche zur Bekehrung des hl. Apostels Paulus), Skotniki und Sulisławice. In den Grenzen des Dekanats befanden sich auch Mönchsklöster: das des Heilig-Geist-Ordens an der Heilig-Geist-Kirche sowie das der Dominikaner in Sandomierz: an der Kirche zum hl. Jakubus und zur hl. Maria Magdalena. Erwähnt werden müssen auch die Stiftskirche von Sandomierz sowie das Kloster der Reformatenpatres (Franziskaner) in Sandomierz, die aber in der Quelle nicht erfasst sind. Als Grundlage der durchgeführten Untersuchungen dienen die Akten der 1782 von P. Stanisław Ptaszyński durchgeführten Visitation, die sich in den Bibliotheksbeständen des Höheren Priesterseminars in Sandomierz befi nden. Aus dem Text dieser Visitation geht hervor, dass im Dekanat Koprzywnica 22 Diözesangeistliche und 13 Ordensgeistliche tätig waren. Was die Art der ausgeübten Funktionen betrifft, so gab es im Dekanat 10 Pfarrer, 3 Klostervorsteher, einen Comendarius, 17 Vikare, einen Präbendarius, einen Kaplan, einen Rosenkranzförder und einen Ordensbruder. In der hier präsentierten Aufl istung war ich bemüht, die Personalien der Geistlichen sowie jeweils eine auf der Grundlage der im Visitationstext enthaltenen Bemerkungen des Visitators angefertigte kurze Charakteristik zu liefern.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 89; 321-331
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce