Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XVII wieku" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Małżeństwo w nowożytnym Gdańsku w świetle XVI- i XVII-wiecznych portretówmieszkańców miasta.
Marriage in Early Modern Gdańsk in view of the 16th and 17th-century portraits of its citizens
Autorzy:
Jaśniewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560278.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
Gdańsk w XVI- i XVII- wieku
Opis:
The period of the Reformation came along with a new definition of marriage comprehended as fulfilling God’s law on Earth. Performing this imposed by God duty was essential both from personal perspective and for the benefit of the society. Marriage achieved, according to the Lutherans, the range of one of pillars of the Earth order, and in Calvinist version it took on the role of a joint between earth and divine orders. The representatives of both the of Reformation camps underlined the role of secular authorities in imposing moral standards. The supervision over the institution of marriage came in this way under secular jurisdiction which demanded laws according to God’s will. This formula was also accepted in Gdańsk. As ‘natural foundation of social order’ marriage was a state legally required. The portraits of the dwellers of Gdańsk reflect Early Modern system of beliefs and ideas related with the institution of marriage. A man, of a superior position in a family, was ascribed strength, wisdom, independence, good manners: all the features guaranteed him not only power over a wife and children, but also a success in a company, or even to a wider extent – in a society. Female features, such as ease in subordination, modesty, loyalty and fidelity, expressed the demanded from the male point of view attitude to a spouse and confirmed her assignment to a household sphere. Poses, gestures and facial expression of Gdańsk dwellers depicted in the discussed portraits serve a just performance of the ascribed to them roles. Valentin von Bodeck in the painting Allegory of marital virtue and Friedrich Gottlieb Engelcke were posed to indicate their social ease, the facial expression of a Gdańsk lawyer and Johann Konrad von Fichtel’s suggest distance and self assurance. In female portraits the feature stressed most is modesty, which in Agata von der Linde and Concordia Fichtel’s portraits is expressed by turning their eyes away, whereas in the lost portrait of a female patrician from the Cologne Neuerburg collection it can be easily read in her gesture of entwined hands, also submissiveness visible in leaning against her husband’s arm by Agata von der Linde, as well as the presence of a sheep in Anna Koopman’s portrait. Elegant clothes of female citizens of Gdańsk serve mostly accentuating their social position owed to their husbands. In view of the preserved or known thanks to iconographic sources portraits of Gdańsk citizens, the role of a husband was one of many performed by the city inhabitants during their lives. Whereas the female portraits are restricted only to paintings depicting these men’s wives or fiancées.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2012, 3(25); 2-16
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia XVII wieku i jej historia - wprowadzenie
The Philosophy of the 17th Century and Its History: Introduction
Autorzy:
Gut, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488395.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Filozofia XVII wieku
17th Century Philosophy
Opis:
Wprowadzenie do części poświęconej "Filozofia XVII wieku"
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 9-12
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węgrzy w miastach ziemi sanockiej (do połowy XVII w.)
Autorzy:
Leśniak, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436389.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Węgrzy
miasta
ziemia sanocka
czasy nowożytne
gospodarka i handel w XVII wieku
Opis:
The issues of this article relate to economic cooperation between the residents of the cities of thenorthern Hungary, and the western frontiers of Ruthenia. It includes cooperation of merchantson both sides of the Carpathians (transfer of goods, capital, sales of services). The article describesthe contacts of members of the bourgeois elite, but also the townspeople involved in wholesale and retail trade and crafts. It also shows the nature of the presence of Hungarians in the cities ofthe Land of Sanok, including their buyout of real estate in the richest city of the region, Krosno. Additionally, the article shows the conditions of adaptation of those newcomers to the new places.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 68-82
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyka w służbie przekazu wizualnego w jezuickim dramacie szkolnym
The Music in service of visual communication in Jesuit school drama
Autorzy:
Jeż, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408917.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jezuici
dramat szkolny
muzyka XVII wieku
Jesuits
school drama
seventeenth-century music
Opis:
Jednym z najważniejszych elementów kultury jezuickiej był teatr szkolny, łączący w sobie elementy wielu sztuk plastycznych w jedną synestetyczną całość, który okazał się szczególnie cennym narzędziem perswazji artystycznej, edukacyjnej i formacyjnej. W tym celu jezuiccy autorzy zastosowali w swoich spektaklach elementy psychologicznej introspekcji w postaci wizualizacji poszczególnych stanów emocjonalnych, a także rozwiązań tych stanów, które pojawiły się w trakcie dramatycznej akcji. Porównując trzy różne rodzaje źródeł teatralnych: periochai (streszczenia akcji rozprowadzane wśród publiczności), libretta i pełne partytury (pochodzące niemal wyłącznie z wiedeńskiej uczelni), można omówić warstwę muzyczną poszczególnych spektakli, zwłaszcza porównując różne źródła rekonstruujemy metodologię kodowania treści muzycznych, która różni się w zależności od grupy źródeł, ale zdradza logiczną ogólną strategię. Artykuł przedstawia, w jaki sposób muzyka była wykorzystywana jako wsparcie komunikacji wizualnej w spektaklach granych w środkowoeuropejskich kolegiach jezuickich, dotyczących tematu misji zagranicznych Towarzystwa. Na przykład sekcje określane w periochai jako chóry są w rzeczywistości obszernymi scenami, składającymi się z kilkunastu lub więcej odcinków, i muzycznie całkowicie niezależnymi. Tam, gdzie sekwencje muzyczne są włączone w główną akcję dramatu, są krótsze i uzupełniają się z recytowanymi fragmentami libretta.
One of the most important element of the Jesuit culture was the school drama, which combines elements of many arts into one synesthethic whole, proved to be a particularly valuable vehicle of artistic, educational and formative persuasion. To achieve its objectives, Jesuit authors applied elements of psychological introspection in their spectacles, in the form of visualisations of individual emotional states as well as solutions to those states that appeared in the course of dramatic action. Comparing three different kinds of theatrical sources: periochai (action summaries distributed among the audience), libretti and the full music scores (coming almost exclusively from Vienna college), it is possible to discuss the music layer of individual spectacles, especially if by comparing various sources we reconstruct the methodology of encoding musical content, which varies from one group of sources to another, but betrays a rather logical general strategy. The paper discuss how and in which way the music was used as a support of the visual communication in the spectacles played in central-European Jesuit colleges, concerning the topic of the overseas missions of the Society. For instance, the sections referred in the periochai as the choruses are actually extensive scenes consisting of a dozen or more episodes and musically completely independent. Where musical sequences are incorporated into the main action of the drama, they are shorter and complementary to the recited sections of the libretto.
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 1; 29-47
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z klasztornego archiwum – analiza pragmalingwistyczna... siedemnastowiecznego Obiecadła duchownego
Autorzy:
Zmuda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459481.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
język religijny
język modlitewników
język polski w XVII wieku
aluzje biblijne
pragmalingwistyka
akty mowy
Opis:
The paper contains the analysis of a fragment of a seventeenth-century monument – a prayer book written by a nun-Carmelite. The selected part: Obiecadło duchowne... is a certain entity, and it stands out from the whole monument due to its form – Abecedarius. The article presents pragmalinguistic view on this text. From the described aspects, one can list: what the analyzed passage says about the sender and the recipient, what was the communication goal of the writer, what type of speech acts the text represents, what functionalities it includes, as well as how the text was formed in terms of language.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznane fakty z życia rajcy wadowickiego Mateusza Kępki (zm. 1602), ojca Marcina Wadowity, w świetle dokumentów z Archiwum Parafialnego Bazyliki WNMP w Wadowicach z lat 1585, 1599 i 1616
Unknown facts of life councillor Mateusz Kepka (d. 1602), the father of Marcin Watowita, in the light of documents from the Parish Archives of the Assumption of the Blessed Virgin Mary Basilica in Wadowice in the years 1585, 1599 and 1616
Autorzy:
Graff, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
Mateusz Kępka
Marcin Wadowita
kościół parafialny w Wadowicach
Wadowice w XVI i XVII wieku
Opis:
The author informs about the discovery of previously unknown sources in the Parish Archives of the oldest church in Wadowice, concerning a theologian, father Martin Wadowita also known as Mateusz Kępka. So far the figure of Mateusz Kępka has not been the focus of interest in the literature of the subject. Hence, the article is trying to confront new information with other archives, including those located at the Jagiellonian Library and the Archives of the Jagiellonian University. It turns out that the person in question was a city councilor belonging to the elite of the town of Wadowice, who could significantly affect the academic career of his son, Marcin. In the appendix, the author publishes 3 unknown sources concerning the foundation of the altar in the parish church in Wadowice, in which Mateusz Kępka, executing care over the money offered by the founder, was directly involved.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2015, 18; 13-25
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Notes on the provenance of Lucas Lossius’ 'Psalmodia' (PL-WRu OSD 351352)
Uwagi na temat pochodzenia „Psalmodii” Lucasa Lossiusa (PL-WRu OSD 351352)
Autorzy:
Spurgjasz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408912.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Lucas Lossius
Psalmodia
Namysłów
muzyka XVI wieku
muzyka XVII wieku
sixteenth-century music
seventeenth-century music
Opis:
W tekście przedstawione zostały nowe ustalenia dotyczące proweniencji egzemplarza druku Lucasa Lossiusa Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), obecnie przechowywanego w Oddziale Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu (sygn. 351352). Miejsce użytkowania tego egzemplarza druku – do którego dodane zostały liczne adnotacje na marginesach oraz obszerny dodatek rękopiśmienny zawierający utwory muzyczne – nie było dotychczas znane. Dzięki wpisom na wyklejkach oraz identyfikacji jednego z autorów rękopiśmiennego dodatku, udało się ustalić, że miejscem tym w II poł. XVI oraz I poł. XVII w. był prawdopodobnie Namysłów. Sama Psalmodia Lossiusa była wówczas szeroko rozpowszechniona w niemieckojęzycznych środowiskach ewangelickich; obszerne adnotacje dotyczące lokalnej praktyki wykonawczej oraz rękopiśmienny dodatek zawierający także nieznane dotąd utwory czynią z tego egzemplarza cenne świadectwo kultury muzycznej miejsca, w którym był użytkowany.
This text presents new findings concerning the provenance of a printed copy of Lucas Lossius’ Psalmodia, hoc est Cantica sacra (Wittenberg: Johannes Schwertelius 1569), currently held in the Old Prints Department of Wrocław University Library (shelf-number 351352). To date, it has not been known where this printed copy, to which numerous margin notes and a vast manuscript supplement of musical compositions were added, was used. Inscriptions on endpapers and the identification of one of the authors of the manuscript supplement have enabled the author to establish that the place where the copy was used during the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth century was probably Namysłów. During that period, Lossius’ Psalmodia was very popular in German-speaking Evangelical circles; extensive annotations concerning local performance practice and a handwritten supplement containing previously unknown compositions make this copy valuable evidence of the musical culture of the place where it served performers.
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 1; 100-112
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowa ważniejsze niż inne – metoda słów kluczy w badaniu polszczyzny dawnej
Autorzy:
Majdak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474007.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
metoda słów kluczy
korpus tekstów
polszczyzna XVII-XVIII wieku
Opis:
Celem artykułu jest próba zastosowania metody słów kluczy do badania polszczyzny dawnej. Podstawą prezentowanych analiz jest materiał z Elektronicznego korpusu tekstów polskich XVII i XVIII w. (do 1772 r.), który powstaje w Pracowni Historii Języka Polskiego XVII-XVIII wieku Instytutu Języka Polskiego PAN. Materiał podzielono na cztery okresy (I 1601-1650, II 1651-1700, III 1701-1750, IV 1751-1772) i porównano wyniki dla tekstów z zakresu polityki. Rezultaty pokazały zasadność użytej metody. Wskazały także na silny związek listy wyrazów z doborem utworów oraz na konieczność stałej rozbudowy źródeł korpusowych dla polszczyzny wszystkich epok.
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2017, 10; 229-243
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość dominikanina Gabriela Zawieszki. Początki konceptyzmu w polskim kaznodziejstwie
The work of the Dominican Gabriel Zawieszko. The beginnings of conceptism in polish preaching
Autorzy:
Kuran, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649913.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kaznodziejstwo dominikańskie
kaznodziejstwo XVII wieku
konceptyzm
alegoria
alegoreza
Dominicans
baroque preaching
conceitism in polish preaching
Opis:
The article presents the work of the Dominican preacher Gabriel Zawieszko (? – 1649). Each of his six collections of sermons is subordinated to the title metaphor, which (more or less) determines the inventional and compositional shape of individual volumes, individual sermons and arguments. Leopolita as the first Polish preacher so consciously and extensively applied the concept to sermons and entire collections, combining it with the exegesis of spiritual sense (sensus misticus). A similar way of forming collections of sermons is found in Poland only in the second half of 17th century.
Artykuł przedstawia twórczość dominikańskiego kaznodziei Gabriela Zawieszki (? – 1649). Każdy z jego sześciu zbiorów kazań podporządkowany jest tytułowej metaforze, która (mniej lub bardziej) wyznacza kształt inwencyjny i kompozycyjny poszczególnych tomów, pojedynczych kazań i argumentów. Leopolita jako pierwszy polski kaznodzieja tak świadomie i szeroko zastosował koncept w kazaniach i całych zbiorach, łącząc go w wielowymiarowym wykorzystaniem w egzegezie sensu duchowego. Podobny sposób formowania zbiorów kazań spotykamy w Polsce dopiero w drugiej połowie XVII wieku.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 265-286
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europae Lumina – wprowadzenie do pansoficznych zagadnień Jana Amosa Komeńskiego z zakresu naprawy rzeczy ludzkich
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195012.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Jan Amos Komeński
pansofia
rękopisy z XVII wieku
Europae Lumina
wizja lepszej przyszłości
naprawa rzeczy ludzkich
Opis:
Autor niniejszego artykułu przywołuje nowatorską, siedemnastowieczną wizję naprawy rzeczy ludzkich, stworzoną i realizowaną przez Jana Amosa Komeńskiego, przed-stawioną w dziele pt. De rerum humanarum emendatione consultatio catholica, czes. Obecná porada o nápravě věcí lidských, pol. Powszechna narada o naprawie rzeczy ludzkich. Rękopis ten zawiera dedykację pt. Europae Lumina (znane są różne warianty tego rękopisu), w której Komeński nawołuje do szeroko pojętych konsultacji i koncentruje się nie tylko na problematyce dydaktyczno-oświatowej reformy, ale przede wszystkim wprowadza czytelnika w obszar filozoficzno-pansoficznych zagadnień. Pracę De rerum humanarum… otwiera dedykacja pt. Pozdrowienia uczonym, pobożnym i dostojnym mężom, ŚWIATŁOM EUROPY, którą trzeba wysoko ocenić ze względu na zawarte w niej idee pedagogiczne i społeczno-polityczne prze-myślenia, ale i z uwagi na aspekty filozoficzno-pansoficzne, nad którymi pracował do końca życia. W dedykacji „Światłom Europy” Komeński zaprasza do pokojowej dyskusji dotyczącej naprawy zepsutych rzeczy ludzkich i ma na celu zjednoczenie całej ludzkości w dążeniu do jej realizacji z wizją lepszej przyszłości.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2020, 7; 51-63
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Виленские напевы» в рукописях Киевской митрополии и Московского патриархата последней трети xvii – начала xviii вв: проблемы трансмиссии и адаптации
«Vilnius melodies» in manuscripts of the Kiev Metropolis and the Moscow Patriarchate of the last third part if the 17th – at the beginning of the 18th century. Problems of transmission and the adaptation
Autorzy:
Герасимова, Ирина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171302.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
rękopisy
metropolia kijowska
patriarchat
moskiewski
przełom XVII/XVIII wieku
wileński śpiew
Opis:
The paper deals with a problem of transmission and adaptation of the singing church music from Belorussian and Ukrainian lands to Russia. The Cherubic melodies named “Wilnian” in the Russian musical manuscripts were used as the material for this investigation. There were discovered no less than four melodies under this title. At the same time in different manuscripts the chants had many other names which can help to reconstruct a history of their transmission. The analysis of the copies of the Cherubic hymns and their tittles shows the Wilna’s melodies probably had their origin from Greek Bulgarian lands. At the Kievan Metropolis they were mainly existed in the oral tradition. Russian singers notated these songs in the church singing manuscripts “Obichod” as one voice melody as parts harmonizations from two up twentieth voices. The note “Wilnian” in Russian rare books indicated important role of Wilna’s musicians in this cross-cultural transmission that is confirmed some historical sources too.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 187-204
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na marginesie i wokół zagadkowego rebusu z 1621 roku
On the margin and around of the mysterious rebus from 1621
Autorzy:
Sztyber, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400612.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Polish occasional literature of XVII century
Khotyn war in 1621
rebus
Samuel Łaszcz
polska literatura okolicznościowa XVII wieku
wojna chocimska 1621 roku
Opis:
Szkic jest próbą ukazania staropolskiego druku pt. Rozmowy świeże o nowinach z Ukrainy, z Węgier i z Turek oraz jego centralnej – jak wolno sądzić – tajemnicy. Ulotka znana jest niewielu specjalistom, a jej dotychczasowe opisy wydają się niewłaściwe z uwagi na oczywiste błędy, które dotyczą m.in. liczby dyskutantów czy czasu publikacji tego pisanego zabytku. Nowe, zweryfikowane dane umożliwiają uporządkowanie naszej wiedzy o dialogu i stanowią ważną podstawę do identyfikacji prawdziwej osoby, którą skrywa literacko-plastyczny rebus (pomieszczony w tym starodruku). Wiele śladów prowadzi do Samuela Łaszcza – sławnego żołnierza, awanturnika, kłamcy oraz błazna. Prawdopodobnie to on właśnie został sportretowany za pomocą barokowego drzeworytu, ukazującego klowna, lecz jawi się on jako „tylko trochę” trefniś. Człowiek ten miał autentyczne i poważne powody, by pozostawać w przebraniu, ponieważ wielokrotnie był wyjmowany spod prawa, a swój pierwszy wyrok banicji otrzymał właśnie w roku tłoczenia badanej książeczki. Takie rozwiązanie zagadki należy traktować jako hipotezę, niemniej opartą na faktach historycznych i biografii Łaszcza, konfrontowanych z treściami pomieszczonymi w broszurze z 1621 roku.
The abovementioned leaflet is known by a few specialists, and its previous descriptions seem to be inappropriate because of some quite obvious mistakes concernig i.a. the number of debaters or the time of this written relic’s publication. The new verified data allow to organize our knowledge about the dialogue and form the basis for identifying a real person hidden in the literary and plastic rebus (included in the print). A lot of tracks lead to Samuel Łaszcz – a famous soldier, brawler, liar and jester. Probably it was him who was portrayed with a Baroque woodcut representing a clown but he appears as ‘just a bit’ of buffoon. This man had serious reasons to stay in disguise because he was frequently outlawed and received his first ever sentence of banishment just in the year of printing the studied booklet. Such a solution of the riddle should be regarded as a hypothesis although it is based on historical facts and Łaszcz’s biography confronted with the brochure from 1621.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 39-62
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys skarbowości na przykładzie Polski w XVII wieku
Crisis of the Treasury by the Example of Poland in the 17th Century
Autorzy:
Kuśmierz, Lukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803174.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
skarbowość
finanse publiczne
kryzys gospodarczy
Polska XVII wieku
treasury
public finance
economic crisis
17th century Poland
Opis:
Opracowanie opisuje kryzys finansów publicznych, jakiego doświadczyła Polska w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVII w. Analizie zostają poddane wpływy oraz wydatki skarbu państwa. Artykuł opisuje problemy instytucjonalne Rzeczypospolitej, m.in.: decentralizację administracji podatkowej i decentralizację planowania finansowego państwa. Opracowanie przedstawia okoliczności wprowadzenia podatków: powszechnego pogłównego oraz akcyzy. W artykule podjęto także próbę wykazania przyczyn kryzysu skarbowości.
The paper describes the crisis of the treasury of Poland in the sixties and the seventies of the 17th century. The paper provides the analysis of the government revenue and spending. The article describes the institutional problems of the Polish Commonwealth, such as: the decentralization of the fiscal apparatus and the fiscal managing and planning. The paper depicts the circumstances of the introduction of the: “powszechne pogłówne” and “akcyza” taxes. The article also attempts to point out the causes of the economic crisis of the treasury.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 51-66
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
'Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses', ed. Marcin Szelest, Vols. 1–3, Warszawa 2021 Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa (= Fontes Musicae in Polonia, C/XXV.1–3), pp. 440 + 641 + 764. ISBN 978-83-66456-46-2
Autorzy:
Schöning, Kateryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806177.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
edycja krytyczna
źródła muzyczne
tabulatura organowa
muzyka XVII wieku
critical edition
music sources
organ tablature
seventheenth-century music
Opis:
Review of critical edidion of Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses, ed. Marcin Szelest, Vols. 1–3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2021
Recenzja edycji krytycznej Tabulaturae Braunsbergenses-Olivenses, red. Marcin Szelest, t. 1–3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2021
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 1; 170-173
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oktant morski Isaaca Newtona
Isaac Newton’s marine octant
Autorzy:
Rodzeń, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089504.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Newton Isaac
octant
navigational instruments in the 17th century
Newton Izaak
oktant
przyrządy nawigacyjne w XVII wieku
Opis:
Isaac Newton is known primarily as an outstanding mathematician and physicist. Less known are his interests in alchemy, theology, and history. Yet, we still know very little about his interest in engineering and about how he designed and created several scientific instruments (e.g. a variant of the reflecting telescope, a variant of the rotary slide rule). Among them, there is also a navigational octant built by Newton in 1699. This device is an example of an ingenious solution in the field of early modern catadioptrical instruments.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 3; 77--94
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiana w dniu św. Marcina. Wacław Potocki o kobietach i wilczycach
Transformation on St. Martin’s Day. Wacław Potocki on women and she-wolves
Autorzy:
Kroczak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012459.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
literatura XVII wieku
Wacław Potocki
św. Marcin
karnawał
metamorfoza
literature of the 17th century
saint Martin
carnival
metamorphosis
Opis:
The paper touches upon the transformation described in Nowy cud w podgórskich krajach (A new wonder in the piedmont regions), a poem by Wacław Potocki, a 17th century poet: a roe deer turns into a wolf during the hunt on St. Martin’s Day (November 11). In traditional agrarian culture, it was the time of abundance, gluttony and fun − the autumn carnival, when such a transformation can be explained by the laws of the world upside down. In the poem, this has been juxtaposed with the metamorphosis of women into she-wolves. The Latin word lupa (‘a she-wolf’), meaning ‘a prostitute’, refers to the nature of women and their power to transform town houses into lupanars; this metamorphosis is so curious, as it happens permanently, outside the period of carnival licentiousness. It is related to the concept, embraced by Potocki, of the degeneration of the world, in which women’s extraordinary sexual appetites lead to a humiliating metamorphosis of men into deer.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.2; 297-307
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książę pomorski Ulryk I w świetle dziennika podróży Filipa Hainhofera z 1617 roku
Autorzy:
Gruszka, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591034.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Pomerania
Ulrich I
Filipp Hainhofer
travel journal
17th century
Pomorze
Ulryk I
Filip Hainhofer
dziennik podróży
XVII wieku
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sporządzonej na kartach dziennika podróży przez Filipa Hainhofera charakterystyki księcia pomorskiego Ulryka I (1589-1622), najmłodszego z synów Bogusława XIII i Klary z Brunszwiku-Lüneburga. Przybyły na zaproszenie Filipa II augsburski znawca dzieł sztuki pozostawił szczegółowy opis swego pobytu na Pomorzu. Poczynione obserwacje odnośnie osób, miejsc, obyczajów i różnego rodzaju osobliwości, czynią z jego podróżniczej relacji niezwykle cenne źródło dla poznania wybranych aspektów życia codziennego siedemnastowiecznego dworu książąt pomorskich. Podczas pobytu na Pomorzu, Filip Hainhofer miał sposobność dobrze poznać księcia Ulryka. Nakreślona piórem charakterystyka umożliwia odtworzenie w miarę pełnego obrazu sylwetki. W świetle dziennika podróży uchodzi za osobę obdarzoną przymiotami, które czyniły z niego równie odpowiedniego towarzysza dla augsburskiego znawcy dzieł sztuki, co uczony Filip II.
The article is supposed to present the picture of Pomeranian Duke Ulrich I (1589–1622),the youngest son of Bogislaw XIII and Clara of Braunschweig-Lüneburg, which wasincluded in the travel journal written by Philipp Hainhofer. He was invited by Philip IIand left a detailed description of his stay in Pomerania. Thanks to his observations concerning people, places, customs and various peculiarities his travel relation is a valuablesource of information to study selected aspects of everyday life at the 17th-century courtof the Pomeranian dukes. While staying at Pomerania, Philipp had the chance to havea careful look at Duke Ulrich. Philipp’s description of the duke allows to reconstruct a full picture of Ulrich. In thelight of his travel journal the duke was an appropriate companion for the art connoisseurof Augsburg, at the same level as Philip II.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 37-53
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sejmiki mazowieckie wobec planów wojny tureckiej Władysława IV w 1646 roku
The Mazovian dietines’ (sejmiks’) standpoints towards Władysław IV’s Turkish campaign in 1646
Autorzy:
Wolski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666230.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Władysław IV, sejmiki mazowieckie 1646 roku, stosunki polsko‑tureckie w XVII wieku, stosunki polsko‑tatarskie w XVII wieku
Władysław IV, the Mazovian dietines of 1646, Polish-Turkich relations in the 17th century, Polish-Tatar relations in the 17th century
Opis:
Pomimo że plany wojny tureckiej Władysława IV doczekały się bogatej historiografii,to jednak niektóre kwestie związane z tą problematyką pozostają wciąż nie do końca wyjaśnione. Jedną z nich jest stosunek szlachty wobec królewskiego projektu. W dotychczasowych badaniach historycznych dominuje pogląd o gwałtownym sprzeciwie, z jakim zamiar monarchy spotkał się na sejmikach przedsejmowych w 1646 roku. Pogląd ten powstał głównie w oparciu o postanowienia sejmików tzw. górnych województw. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie stanowiska sejmików mazowieckich wobec działań Władysława IV, zmierzających do wywołania wojny z Turcją. Analiza materiału źródłowego w postaci mazowieckich instrukcji sejmikowych wykazała zdecydowanie bardziej przychylne nastawienie szlachty z Mazowsza niż z pozostałych ziem Rzeczypospolitej wobec polityki tureckiej króla.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2018, 13, 18; 52-66
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typologia sygnetów drukarskich (na przykładzie znaków stosowanych przez polskich impresorów od XV do połowy XVII wieku)
The typology of printers’ marks (with the example of printers’ logotypes used by Polish printers from the 15th to the first half of the 17 century)
Autorzy:
Krzak-Weiss, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911654.pdf
Data publikacji:
2009-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Printer’s mark
Typology
Polish typography (15-17c.)
Sygnet drukarski
Typologia
Polska typografia od XV do połowy XVII wieku
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie typologii sygnetów drukarskich stosowanych przez impresorów działających na ziemiach polskich od XV do połowy XVII stulecia, a zatem od momentu, gdy ów element wytłoczony został w polskim druku po raz pierwszy, do chwili, gdy polska typografia (a wraz z nią i sygnet) przeżywać zaczęły wyraźny kryzys. Wydzielony tymi ramami chronologicznymi zbiór liczy ponad 100 znaków impresorskich, a zatem na tyle dużo, by potrzebne, a wręcz konieczne, było jego uporządkowanie. Metodą, która pozwala uczynić to możliwie najprzejrzyściej, jest wyodrębnienie w ramach przedmiotu badań poszczególnych typów, co odbywa się na podstawie odpowiednio dobranych kryteriów. Odpowiednio, czyli tak, by uwzględniały każdy aspekt badanej materii i pozwalały na ukazanie jej w sposób jak najpełniejszy. W przypadku sygnetów drukarskich kryteria te muszą mieć nade wszystko na względzie fakt, że godła impresorskie są nie tylko elementami typograficznymi, ale i graficznymi, co powoduje, że rozpatrywać je należy w świetle zarówno typografii (czy szerzej bibliologii), jak i sztuki graficznej. Wziąwszy to pod uwagę, bogaty i wielce zróżnicowany zespół, jaki tworzą polskie sygnety używane od XV do połowy XVII wieku, uporządkować można na podstawie trzech kryteriów: chronologicznego, ikonograficznego i związanego z morfologią książki.
This article provides the reader with an overview of the printer marks used by printing offices and printing houses in the Polish and Lithuanian Commonwealth from the fifteenth century to the first half of the seventeenth century, i.e. from the time when the colophon, including the printer’s logotype, appeared in a Polish publication for the first time to the times when Polish typography was beset by a particularly pronounced crisis. The adopted chronological timeframe for the purpose of the article includes thus more than a hundred printers’ marks, a large enough number to be attended with the appropriate clarification and classification. A method that allows us to proceed with the task in a most clear way is to isolate individual types, which can be done in relation to particular adopted appropriate criteria. Appropriately, meaning in such a way so that they include each and every aspect of the matter under investigation and make it possible to present it in a most extensive way. In the case of printer marks, these criteria must primarily take into consideration the fact that the latter are not only typografic elements but graphical ones as well, which necessitates an approach in which they should be studied both in view of typography, or, more broadly of the study of the book, and also that of the graphical art. Taking it all into account, the rich and widely diversified group of Polish printer’s marks used from the fifteenth century to the first half of the seventeenth century can be classified according to the three following criteria: chronological, iconographical and those related to the morphology of the book.
Źródło:
Biblioteka; 2009, 13(22); 7-18
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the Wife in the Homiletics of Antoni Węgrzynowicz
Obraz żony w zbiorach kaznodziejskich Antoniego Węgrzynowicza
Autorzy:
Walińska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366579.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Antoni Węgrzynowicz
sermons
17th-century literature
early 18th-century literature
wife
woman
kazania
literatura XVII wieku
literatura początku XVIII wieku
żona
kobieta
Opis:
The aim of the article is to characterise the image of the wife in the homiletics of Antoni Węgrzynowicz. The analysis of selected excerpts from sermons dedicated to women allows us to see the following issues that are in the preacher’s area of interest: a woman’s place in marriage, obedience to her husband, responsibility for the good name of the family and raising children. The faults he particularly condemns are quarrelsomeness, vanity, and alcohol abuse. He gives different ways of disciplining women, but generally disapproves of domestic violence and points out that responsibility for a successful relationship lies with both spouses. Against the background of anti-woman literature and theology of the second half of the 17th and early 18th centuries, Węgrzynowicz’s sermons are characterised by a balanced and moderate approach.
Celem artykułu jest charakterystyka obrazu żony w zbiorach kaznodziejskich Antoniego Węgrzynowicza. Analiza wybranych fragmentów kazań poświęconych kobietom pozwala dostrzec kwestie, które znalazły się w obszarze zainteresowań kaznodziei, takie jak: miejsce kobiety w małżeństwie, posłuszeństwo wobec męża, odpowiedzialność za dobre imię rodziny i wychowanie dzieci. Wady, które szczególnie potępia kaznodzieja, to: kłótliwość, próżność oraz nadużywanie alkoholu. Podaje różne sposoby dyscyplinowania kobiet, nie pochwala jednak na ogół przemocy domowej i zaznacza, że odpowiedzialność za udany związek spoczywa na obydwu małżonkach. Na tle antykobiecej literatury oraz teologii drugiej połowy XVII i początku XVIII wieku kazania Węgrzynowicza cechuje podejście wyważone i umiarkowane.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 53-66
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od odkrycia Ameryki do krainy bogactw – Nowy Świat w kulturze i literaturze polskiej (XV–XVII w.)
From discovering America to the land of wealth - the new world in polish culture and literature (XV–XVII c.)
Autorzy:
Rółkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166119.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Nowy Świat
Kolumb
kultura i literatura polska XV–XVII wieku
o Ameryce
the New World
Columbus
Polish culture and literature of XV–XVII
centuary about America
Opis:
Zainteresowanie Polaków Ameryką, rozpoczęte podróżą Kolumba, towarzyszyło nieprzerwanie odkrywaniu nowego lądu, kształtowaniu się i rozwojowi państwowości amerykańskiej i trwa aż do dziś. W niniejszym artykule przedstawiono mity i fakty dotyczące odkrycia Nowego Świata oraz stan wiedzy na temat tego kontynentu, jaki posiadali Polacy od wieku XV aż po koniec XVII stulecia. Ukazano też sposoby przedstawiania Ameryki w literaturze staropolskiej.
Poles’ interest of America, started by a journey of Columbus, accompanied continuously during discovering the new land, the formation and development of American statehood and lasts until today. This article presents the myths and facts about the discovery of the New World and the state of knowledge on this continent, which had the Poles from the fifteenth century to the end of the seventeenth century.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2016, Zeszyt, XXX; 315-327
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ języka polskiego na leksykę rosyjską drugiej połowy XVII wieku (na materiale vesti-kur antów z lat 1656–1670)
Autorzy:
Głuszak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681559.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Linguistics
history of the language
borrowings from Polish
opinion journalism of the XVII century
lingwistyka
historia języka
zapożyczenia leksykalne z języka polskiego
publicystyka XVII wieku
Opis:
The paper studies the process of adapting Polish loanwords into the Russian language. Research material was extracted from the first handwritten editions of Russian opinion journalism, written from 1656 to 1670. The purpose of the article is to present the process of absorbing loanwords on the phonetic and morphological level, and to record changes in word genders and resonance variants in the words internalized into Russian either originating directly from Polish or passed on through Polish from other languages.
Artykuł poświęcony jest procesowi adaptacji polskiej leksyki w języku rosyjskim na podstawie vesti-kurantów z drugiej połowy XVII wieku. Celem artykułu jest zbadanie procesu adaptacji zapożyczeń na poziomie  fonetycznym i morfologicznym, jak również zarejestrowanie zmiany rodzajów gramatycznych w leksyce o bezpośrednim polskim pochodzeniu lub zapożyczonej za pośrednictwem języka polskiego.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy aorystyczne w XVII-wiecznych polonikach kijowskich
Aoristic Forms in the Seventeenth-Century Kiev Polonicas
Autorzy:
Klimek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943992.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
aoryst
czasownik
fleksja
polszczyzna kresowa
polszczyzna XVII wieku
tryb warunkowy
aorist
verb
flexion
border Polish
seventeenth-century Polish
the conditional
Opis:
This paper belongs to a cycle of studies on the Polish language in Kiev. It draws on to Zofia Kurzowa’s publication, which revised some opinions on the temporal and geographic ranges of aorist and the conditional that was formed by analogy from -bych, -bychmy. The sources here are Polish prints edited by Kiev-Pechersk Lavra. On their basis past and conditional forms have been presented, the cohesion of enclitical elements with various parts of speech and determinants of the grammatical person. Such data confirmed Kurzowa’s thesis that forms of the type robilichmy (we were doing) robilibychmy (we would do) were used much longer than only until the beginnings of the seventeenth century. What is more, they were well-known not only in the kind of Polish that was spoken in Małopolska region.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 29-40
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies