Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wyspianski" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-41 z 41
Tytuł:
Nieznane drobiny epistolarne Stanisława Wyspiańskiego
Unknown short letters by Stanisław Wyspiański
Autorzy:
Bourkane, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041395.pdf
Data publikacji:
2018-10-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Young Poland
epistolography
Opis:
The work concerns two short letters by Stanisław Wyspiański, which haven’t been published before. The letters, adressed to Maria Siedlecka and Eliza Pareńska, seem to be important in context of the artist’s biography.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 33; 351-357
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indeks biblijny do twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Prolegomena
Biblical Index to the Work of Stanisław Wyspiański. Prolegomena
Autorzy:
Jakiel, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559524.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Biblia
Wyspiański
konkordancja
Bible
concordance
Opis:
Przedstawiam tu propozycję opracowania wątków biblijnych w całej twórczości Wyspiańskiego, jakie zamieszczono w jego Dziełach zebranych. Opracowanie to ma charakter indeksu – konkordancji. Artykuł składa się z trzech części. Najpierw omawiam wcześniej opublikowany indeks o podobnym charakterze. Następnie przedstawiam własne rozwiązania. Na końcu zamieszczam kilka przykładów haseł.
I present here the proposal of elaboration of Wyspiański’s biblical stories in his entire output, which can be found in his collected works. This study is concordance index. Article consists of three parts. In the first place I discuss previously published index of a similar nature. Then I present my own solutions. At the end I put some examples.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2018, 42; 231-246
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Róg huka po lesie”. Lubelskie spektakle Teatru Wojska Polskiego
Autorzy:
Cymerman, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679381.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
theater history, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
historia teatru, Lublin, Stanisław Wyspiański, Aleksander Fredro
Opis:
Article introduces the uprising and activity of the Polish Army Theater in Lublin in 1944 and at the beginning of 1945.It includes two premieres prepared by Stanisław Wyspiański, directed by Jacek Woszczerowicz and Aleksander Fredro’s Lifeguard, directed by Jan Kreczmar.
Artykuł przybliża powstanie i działalność w Lublinie Teatru Wojska Polskiego w 1944 i na początku 1945 roku.Zawiera omówienia dwóch przygotowanych w tym czasie premier – Wesela Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jacka Woszczerowicza oraz Dożywocia Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Kreczmara.
Źródło:
Artes Humanae; 2017, 2
2449-6340
Pojawia się w:
Artes Humanae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poezje są jak świątyń barwne szyby!”
„Poems are Like Churches’ Stained-Glass Windows!”
Autorzy:
Pastwa, Rafał Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432365.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Wyspiański
stained glass
poetry
creativity
communication
Opis:
The readers of Rozalia Wojkiewicz’s book W spektrum Wyspiańskiego. Witraż w poezji Młodej Polski (In Wyspiański’s spectrum. Stained glass windows in Young Poland Poetry) are presented with a unique study of Stanisław Wyspiański, his work, his journey along the trail of “barbaric” cathedrals, his passion and aspirations, the spirit of the era and, above all, an analysis of stained glass – a special type of text reflected not only in poetry and one which grew out of man’s aspirations to understand what is hidden, created, fragile and at the same time incomprehensible. The analysis conducted by Rozalia Wojkiewicz serves as a gradual, planned entry into the world of the Young Poland stained glass collection, explains the reasons for the interest in the subject, and presents the valuable state of research on it and the method of its observation.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2023, 44; 329-336
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Wyspiański – a hermit and a host
Autorzy:
Tomkowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/704167.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Young Poland movement
loneliness
community
Opis:
Stanisław Wyspiański (1869–1907) was the Polish dramatist, the poet, besides the illustrator and the painter, one of the best known artist of the Young Poland movement. His journey to Europe (particulary to Paris) became very important experience in his life. He discovered the value of loneliness, he had to be alone – as an artist and as a man. He was called “a hermit from Cracow” and for this reason his genius was not always appreciated. However, at the end of life, Wyspiański undergoes a significant transformation: he feels a strong connection to community, as a member of the nation and society, as well as a host.
Źródło:
Nauka; 2019, 2
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy łatwo ukryć wzajemną niezgodę? O językowych manifestacjach sprzeciwu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego
Is it easy to hide mutual disagreement? – linguistic demonstrations of opposition in Stanisław Wyspiańskis "Wesele"
Autorzy:
Pławecka, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968561.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
opposition
disagreement
discourse
drama
Wyspianski
argumentative dialogue
Opis:
In Polish dictionaries, opposition is defined primarily as disagreement, no agreement. In the article Is it easy to hide mutual disagreement? – about linguistic manifestations of opposition in Stanisław Wyspiański's "The Wedding" Agata Pławecka examines opposition as an act of speech which emerges from disagreement and at the same time reveals it, constituting one of the stages of an argumentative dialogue. The purpose of the text is to present linguistic signals of opposition to socially established ideas about the representatives of confronting social strata and to describe how these signals function in a literary text. On their basis, the chapter reconstructs sources of social disagreement from the turn of the nineteenth and twentieth century. Research was conducted on Stanisław Wyspiański’s drama "The Wedding", which characterizes the Polish society of that time. The author of the article focuses on the description of opposition formulas which, according to the adopted methodology of Christian Plantin, introduce the opposite discourse and argumentation of the other person. The study shows that opposition is an important element of dialogues that appear in "The Wedding". Linguistic signals of opposition are revealed by the characters of the drama despite the social wedding situation, which would force all invited guests to maintain equality and mutual agreement. Analyses demonstrate that the literary text contains various types of opposition. This article presents divisions into: 1) independent and dependent oppositions; 2) explicit and implicit oppositions. Results indicate that the sources of social disagreement in the Young Poland era included, among others, factors such as: differences in the way of perceiving the world caused by having alternative types of knowledge about reality (resulting from different ways of creating this knowledge; thinking based on stereotypes vs thinking based on experience and observations); deficits in knowledge about the habits and mentality of different social strata members; ignorance, prejudice, aversion, and contempt for Otherness, associated with an exaggerated conviction of one's superiority; lack of faith in the possibility of uniting different communities, lack of willingness to really come to know another person and confront the common beliefs about represedifferent social group representatives with reality.
Źródło:
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media; 2020, 5, 1; 69-94
2719-8278
Pojawia się w:
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrót z zaświatów – ewolucja motywu w twórczości Stanisława Wyspiańskiego
Return from the Other World – the Evolution of the Motif in Stanisław Wyspiański’s Works
Autorzy:
Wedemann, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041856.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Young Poland
romanticism
drama
ballad
ghost
Opis:
The article concerns the question of the ghost, which runs through the oeuvre of Stanislaw Wyspianski (1869-1907) from his school translation of G. A. Bürger`s Lenora  until the last, unfinished drama Zygmunt August .
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 167-181
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A forgotten dramatic trilogy by Stefan Grabiński
Autorzy:
Majewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/704169.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Grabiński
Wyspiański
All Souls’ Day
modernism
theatre
metaphysics
rationalism
Opis:
The article treats about a forgotten play Zaduszki (All Souls’ Day) by Stefan Grabiński, widely known as the author of fantastic literature and horror stories. The play Zaduszki consists of three parts: 1. Strzygoń. Klechda zaduszna; 2. W dzień zaduszny; 3. Sen Krysty. Misterium zaduszne. First of them is written in folk dialect. The second one, sometimes named „the longest one-act play ever staged in Polish theatre”, considers a problem of a fault and a punishment. The third one, similarly to the first one, presents folk beliefs in supernatural phenomena which take place on All Souls’ Day. Moreover, it partly resembles a mystery play. Although the trilogy got an unfavourable reception (it was shown only seven times in Juliusz Słowacki Theatre in Kraków), it may be considered as an ambitious attempt to match the heritage of Stanisław Wyspiański – according to Grabiński, the greatest authority in the field of theatre.
Źródło:
Nauka; 2019, 2
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Wyspiański i dawna polska historia
Stanisław Wyspiański and Old Polish History
Autorzy:
Biołczew, Bojan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511495.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Bolesław the Brave (Bolesław Śmiały)
Skałka
Kraków
Opis:
The article draws on a chapter from Boyan Biolchev’s book Stanisław Wyspiański – Encyclopaedist of Neoromanticism (2003). It studies the following contextual aspects of Wyspiański’s plays Bolesław the Brave (Bolesław Śmiały) and Skałka: Wyspiański‘s defining creative relationship with his native Krakow; the playwright’s englobing vision of the two works and intention to stage them as a single play; the historical sources and the literary and historical genesis of the theme of conflict between the king and the bishop-saint; Słowacki‘s influence; critical evalu-ations of the two-play cycle.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2013, 2(12); 101-111
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bookplate design by Stanisław Wyspiański for Lucjan Rydel, kept at the Jagiellonian Library
Autorzy:
Podniesińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436692.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
bookplate, Polish bookplate, Stanisław Wyspiański, Lucjan Rydel, Jan Bukowski, Jagiellonian Library
Opis:
The subject of the article is Stanisław Wyspiański’s bookplate design for Lucjan Rydel, drawn by watercolour on grey paper (23,8 x 16,9 cm). As a standing rectangle, it shows symmetrically arranged twigs with flower buds, which resemble magnolias and freesias. e signs that appear next to the twigs, which are painted emerald green and light violet, are Z Księgozbioru (“From the book collection”) as well as Dr (?) LRydla [“Dr (?) LRydel’s”], the latter being the facsimile of a signature. It can be assumed that this drawing was Wyspiański’s present for his friend, gifted sometime in the years 1894–1899. Rydel never made a decision to have it printed, which undoubtedly contributed to its status of being unknown among experts and absent from the topic literature, either printed, handwritten or epistolary. The piece is nevertheless particularly important for the history of Polish bookplates. is seemingly ordinary drawing appears revolutionary when one considers that it shows an emblem shield deprived of the actual emblem, lacks an epic theme, does not have any text, and features art nouveau embellishments as well as a handwritten signature of the owner. It can be compared to the works created already in the first decade of the twentieth century by artists such as Jan Bukowski, Antoni Procajłowicz and Kazimierz Sichulski.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 9; 123-138
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Speculum Peccatoris" w kościele św. Krzyża w Krakowie
„SPECULUM PECCATORIS” AT THE CRACOW CHURCH OF THE HOLY CROSS
Autorzy:
Fejklowa, Eleonora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535840.pdf
Data publikacji:
1976
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
"Speculum Peccatoris"
kościół św. Krzyża w Krakowie
Tadeusz Stryjeński
Stanisław Wyspiański
Opis:
The author describes the history of the mural in the parish church of the Holy Cross, Cracow. The original painting, dating from the late 16th century, was revealed in the course of renovation of the church in 1896. The notable degree of moistness of the wall was responsible for the mural being destroyed past restoration. Under the circumstances Stanisław Wyspiański made a copy of the painting discussed and on its basis a new polichromy was applied. That way of conservation proceeding was criticized, however, at the time. The following part of the article deals with the origin of the ideological substance of the mural. According to the author’s supposition its prototype was a Netherlandian drawing referring to the texts by Ignatius Yoyola and the verses of the Bible. The present mural, dating from the end of the 19th century is a copy without the original layer. Nevertheless, in the auhor’s opinion it is worth being recognized as a historical object, on account of the 16th century substance preserved therein and the value of a restored dating from late 19th century monument.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1976, 4; 305-310
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lucjan Rydel i piękna książka
Lucjan Rydel and a beautiful book
Autorzy:
Bąbiak, Grzegorz P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938377.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
piękna książka
ilustracja
typografia
Wyspiański
Bukowski
Procajłowicz
beautiful book
illustration
typography
Opis:
Artistic activity at the turn of the 19th and 20th centuries resulted not only in the development of literature and art, but also functional art and crafts, e.g. graphics and book decoration. Apart from artistic press, it was clearly visible in the phenomenon of the so-called beautiful book. The most distinguished artists of that period: Stanisław Wyspiański, Jan Bukowski, Antoni Procajłowicz – designed covers, vignettes and decorations of the best-known literary works. Lucjan Rydel, who found himself among those artists, was a friend of Wyspiański and cooperated with him, which meant that their first joint works heralded the discussed phenomenon at the Vistula River. This big event was the publication of Rydel’s translation of Iliada with the pictures and illustrations by Wyspiański, who also decorated Rydels’ volumes of poetry, using floral motifs, which were typical in his later work. Also other artists in their ornaments have tried to refer to the motifs which were dominant in Rydel’s works. Thanks to this practice, some editions of dramas (1902, designed by A. Procajłowicz) and Bajka o Kasi i królewiczu (1904, designed by S. Dębicki) should be regarded as the most renowned works of the ‘beautiful book’ trend, not only in Poland, but also in East-Central Europe. This paper focuses on the most representative ‘beautiful books’, based on Lucjan Rydel’s works from the period 1896–1911.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2019, 19; 35-57
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Trupy wstawać". O "Weselu" w reżyserii Jana Klaty
Autorzy:
Duda, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962171.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
theater, Polish theater, teatr, teatr polski, post-dramatic theatre, Jan Klata, Stanisław Wyspiański, Wesele, black metal
teatr polski, Stanisław Wyspiański, "Wesele", kultura popularna, Jan Klata, teatr postdramatyczny
Opis:
The article offers an analysis and interpretation of Jan Klata’s conception of staging Wesele [The Wedding] by Stanislaw Wyspianski at the National Old Theatre in Cracow. The author focuses on the key elements of Klata’s vision, beginning from anchoring this vision in the text, through the use of music and lyrics of the black metal band Furia, to scenography, costumes and actors, all of which make up the overall message of the performance as “the night of the living dead”. The author pays special attention to the characters of the drama as the living dead and to the apparitions from Act 2 of Wesele. 
Artykuł jest próbą analizy i interpretacji reżyserskiej koncepcji wystawienia Wesela Stanisława Wyspiańskiego w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie. Autor ukazuje kluczowe elementy wizji Jana Klaty, poczynając od umocowania tej wizji w tekście dramatu, poprzez użycie muzyki i tekstów blackmetalowego zespołu Furia, po rozwiązania scenograficzne, kostiumowe i aktorskie, które składają się na ogólną wymowę spektaklu jako „nocy żywych trupów”. Szczególną uwagę autor poświęca postaciom dramatu jako żywym umarłym oraz kreacjom zjaw z II aktu Wesela.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Underneath the Wedding Veil: Class Conflicts in Wyspiański’s "Wesele"
Pod ślubnym welonem: konflikty klasowe w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego
Autorzy:
Szczygiel, Veronica
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030670.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
drama
Stanisław Wyspiański
social class
class struggle
dramat
klasa społeczna
walka klasowa
Opis:
The article discusses the descriptions of social class strife included but masked in the plot and characters’ construction in the famous Polish play Wesele(The Wedding) by Stanisław Wyspiański. According to the author of the article, the scenes depicting the wedding customs and party are inherently a façade that attempts to mask class conflicts. The class tensions appear consequently in dialogues throughout the play (especially in its climax) and with regard to several different characters. Their role reversals consist of extrinsic signs, which suggest that they are playing the roles and not actually fulfilling them. Thus, the symbols they use in the play are merely costumes that mask their actual backgrounds, drawing for the readers or audience of Wyspiański’s drama the line between appearance and reality.
Artykuł omawia konflikty klas społecznych ujęte lecz zamaskowane w fabule i kreacjach postaci sztuki Wesele Stanisława Wyspiańskiego. Jak wskazuje autorka artykułu, sceny portretujące obyczaje i przyjęcie weselne stanowią w istocie fasadę, za którą ukrywają się zatargi klasowe. Napięcia między przedstawicielami różnych klas społecznych pojawiają się we fragmentach dialogów konsekwentnie w obrębie całej sztuki (ze szczególnym uwzględnieniem jej partii kulminacyjnej) i dotyczą różnych bohaterów dramatu. W ich kreacjach dokonuje się odwrócenie odgrywanych ról, bowiem zewnętrzne atrybuty klasowej przynależności nie pasują do ich zachowań. W rezultacie symbole, którymi postacie posługują się, są jedynie kostiumami maskującymi ich właściwe pochodzenie, wyznaczając dla czytelników lub widzów dramatu Wyspiańskiego granicę między pozorem a rzeczywistością. Tekst jest przykładem pracy pisanej przez studentów studiujących literaturę polską na amerykańskim uniwersytecie.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 495-506
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wawel Meets Elsinore. The National and Universal Aspects of Stanisław Wyspiański’s Vision of Shakespeare’s Hamlet
Autorzy:
Wicher, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641679.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Hamlet
Wyspiański
Shakespeare
the dilemmas of nationalism
old-fashioned heroism vs. modernity
Opis:
The aim of this paper is to show the role, the possibilities and the limits of Wyspiański’s national thinking through Shakespeare’s Hamlet. Of particular importance, in this context, is the role the Ghost takes in Wyspiański’s celebrated interpretation of Shakespeare’s Hamlet. By the Ghost we mean the spirit of history, the ghost of a father, the spirit of the fatherland, the voice of the ancestors, and particularly that of the Polish king Casimir the Great, as well as the Holy Ghost and the Evil Spirit because all these aspects of the Ghost belong to Wyspiański’s vision. The play in question bears witness to what the Polish poet calls “the truth of other worlds,” as well as the truth of the theatre, which Wyspiański calls the labyrinth. The poet manages to reduce, to some extent, this difficult truth to the truth of the world he cared most about, that is the present and historical reality of Poland, more specifically the city of Cracow, known as Poland’s spiritual, that is “ghostly,” and only virtual, capital. It is also remarkable that Wyspiański saw the Ghost in Hamlet in the context of other Shakespearean ghosts, apparitions and magicians, such as those that appear in Macbeth, The Tempest, Julius Caesar, A Midsummer Night’s Dream or Richard III. At the same time, Wyspiański realizes that the Ghost, with its irrationalism, offends the spirit of post-medieval times, and as such, is understandably neglected by Hamlet, who for Wyspiański, in anticipation of Harold Bloom, stands for modernity.
Źródło:
Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture; 2017, 7; 214-238
2083-2931
2084-574X
Pojawia się w:
Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pierwszych niemieckojęzycznych przedstawieniach „Wesela” Wyspiańskiego w Wiener Neustadt i Wiedniu
On the First German-Language Performances of Wyspianskis "Wedding" in Wiener Neustadt and Vienna
Autorzy:
Taborski, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520704.pdf
Data publikacji:
2005-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Stanisław Wyspiański
teatr amatorski
dramat polski za granicą
amateur theater
Polish drama abroad
Opis:
Artykuł stanowi przyczynek do badań nad recepcją polskiego dramatu za granicą. Autor omawia przedstawienia Wesela Stanisława Wyspiańskiego w wykonaniu zespołu amatorskiego w Wiener Neustadt i w Wiedniu w 1994 i 1995 roku, zainicjowane i wyreżyserowane przez Tadeusza Krzeszowiaka. Dramat w przekładzie Karla Dedeciusa przygotowano z okazji jubileuszu Wiener Neustadt, wystąpili w nim studenci Höhere Technische Bundes- Lehr- und Versuchsanstalt. Inscenizację pokazywano także w Krakowie i Wiedniu. Pokazom wiedeńskim towarzyszyła wystawa i publikacja poświęcona Wyspiańskiemu. Autor charakteryzuje artystyczne założenia i recepcję spektaklu. Tłem prezentacji jest krótkie omówienie wiedeńskiej recepcji twórczości Wyspiańskiego (głównie malarstwa oraz inscenizacji Sędziów w Intimes Theater w 1910 roku) na przełomie XIX i XX wieku.
This article is a contribution to research on the reception of Polish drama in German speaking countries. The author discusses the performances of Stanisław Wyspiański’s The Wedding by an amateur ensemble in Wiener Neustadt and Vienna in 1994 and 1995, initiated and directed by Tadeusz Krzeszowiak. The drama, translated by Karl Dedecius, was prepared for the jubilee of Wiener Neustadt and performed by students of the Höhere Technische Bundes- Lehr- und Versuchsanstalt. The performance was also shown in Kraków and Vienna. The Vienna performance was accompanied by an exhibition and a publication dedicated to Wyspiański. The author discusses the artistic premise and the reception of the performance. The background of the presentation is a brief discussion of the Viennese reception of Wyspiański's work (mainly paintings and the 1910 staging of Judges at the Intimes Theater) at the turn of the 20th century.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2005, 54, 1/2; 267-270
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odyseusz – bohater o wielu twarzach (na podstawie Odysei Homera i Powrotu Odysa Stanisława Wyspiańskiego)
Odysseus - a hero with many faces (based on Homers Odyssey and the Return of Odysseus by Stanisław Wyspiański)
Autorzy:
Wilczak, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20434594.pdf
Data publikacji:
2023-05-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Odyseusz
Odyseja
Powrót Odysa
Homer
Wyspiański
Odysseus
The Odyssey
The Return of Odysseus
Opis:
The Return of Odysseus is a multifaceted drama, which speaks about the fate ofman, about the impossibility of escaping from destiny. It is an interpretation ofthe Odyssey according to Wyspianski. Completely different, stripped of hypocrisy,true, showing a man, not a hero. It is also the most beautiful example of how muchthe playwright based his work on the legacy of antiquity, how much Greek culturemattered to him. It shows an incredible admiration and desire to understand antiquity, but also a desire to find in it himself, his own views, philosophy, spiritualpath. Wyspianski proves that one’s own interpretations can lead to the discovery ofnew aspects of already known works. Every difference shown in this article proveshow strong a link the two works share
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 33, 2; 127-153
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytki sztuki cerkiewnej Drohobycza na rysunkach Stanisława Wyspiańskiego z podróży w sierpniu roku 1887
Monuments of Church Art in Drohobych in Drawings by Stanisław Wyspiański from his Travels in August 1887
Autorzy:
Agnieszka Gronek, Agnieszka Gronek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130737.pdf
Data publikacji:
2022-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Drohobycz
sztuka cerkiewna
XIX w.
Drohobych
Church Art
19th century
Opis:
Stanisław Wyspiański w sierpniu 1887 r. wyjechał do Galicji Wschodniej. Rysunki, które pozostały z tej podróży, stanowią bardzo cenne źródło obrazowe do poznania zabytków z tych terenów. W artykule uwaga została skupiona na rysunkach z Drohobycza. Badania porównawcze i kwerenda terenowa pozwoliły uzupełnić dane dotyczące ich dziejów, a nawet rozpoznać i odnaleźć dzieła uważane za zaginione.
In August 1887 Stanisław Wyspiański went to Eastern Galicia. The drawings that he made during this trip are a very valuable illustrative source for learning about the monuments of this area. In the article, attention was focused on the drawings from Drohobych. Comparative and field research allowed us to discover unknown information about history of some monuments, and even to recognize and find works of arts considered lost.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 271-288
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyka Artura Malawskiego do krakowskiej inscenizacji „Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego (1957) na tle wydarzeń odwilży
Artur Malawski’s Music for the 1957 Kraków Production of Stanisław Wyspiański’s 'Wyzwolenie' (Liberation) in the Context of the Political Thaw
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328087.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Artur Malawski
Wyzwolenie
Stanisław Wyspiański
muzyka teatralna
socrealizm
Liberation
theatre music
socialist realism
Opis:
Lata socrealizmu krępowały swobodę twórczą przede wszystkim w dziedzinie teatru, gdzie operowanie słowem mówionym miało najsilniejszy potencjał oddziaływania na odbiorców. Centralizacja placówek, narzucanie określonej stylistyki, zakaz wystawiania dzieł narodowej klasyki, i wszechobecna cenzura, to tylko kilka z czynników, które utrudniały pracę teatrów. Odwilż, której początki upatruje się po śmierci Stalina, to kilkuletni proces wyswabadzania się spod jarzma cenzorskiego i programowego. Wśród dzieł symbolicznych, które po wielu latach nieobecności na polskiej scenie, doczekało się swej inscenizacji było Wyzwolenie Stanisława Wyspiańskiego. Premiera odbyła się 28 XI 1957 roku na scenie teatru im. J. Słowackiego w Krakowie w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego z muzyką Artura Malawskiego. Inscenizacja ta zyskała interesującą oprawę muzyczną, której funkcja, rozmiary oraz obsada symfoniczna wskazują na ważny element jej całości. Partytura liczy 25 odcinków muzycznych, z czego większość z nich (tzw. przez kompozytora motywy), przyporządkowana jest poszczególnym postaciom. Malawski za sugestią reżysera skomponował muzykę barwną, pełną sarkazmu i drwiny, która miała za zadanie podważać rangę wypowiadanych słów przez bohaterów, z drugiej strony wprowadzać nierzeczywisty i tajemniczy klimat w scenach z maskami. Kompozytor połączył tu elementy ludowe (idiomy rytmiczne, melodyczne, brzmieniowe), cytaty pieśni, nutę orientalizmu z „pikanterią” harmoniczno-rytmiczną w postaci mocno dysonujących brzmień i nagłych zmian metrycznych oraz rytmicznych. Skomponowana dla teatru muzyka korespondowała z dziełami, które tworzył w nurcie zasadniczym. Ciężka choroba nowotworowa, z jaką zmagał się już w trakcie pisania muzyki do Wyzwolenia ostatecznie spowodowała, że kompozytor zmarł w niecały miesiąc po premierze. Muzyka ta stała się tym samym ostatnim dziełem w jego dorobku twórczym.  Socrealizm w Polsce był szczególnie trudnym okresem dla funkcjonowania teatrów. Nadejście tzw. „odwilży” wprowadziło więcej swobody, dzięki czemu na scenach mogły pojawić się wcześniej zakazane sztuki Stanisława Wyspiańskiego. Premiera Wyzwolenia w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego miała miejsce w teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie 28 listopada 1957 roku. Barwną i obszerną warstwę muzyczną skomponował Artur Malawski. Muzyka pełniła tu znaczną rolę dramaturgiczną, towarzysząc poszczególnym postaciom (jako drwina) bądź współtworząc nierealną rzeczywistość.
In the period of socialist realism, creative freedom was particularly restricted in the field of theatre, where the use of the spoken word had the greatest potential impact on the audience. Theatre administration was centralised; a pre-defined style was imposed; staging the national classics was forbidden; censorship was omnipresent. These are just a few of the factors that hampered the functioning of theatres. The political thaw triggered by Stalin’s death, which lasted several years, saw the gradual shedding of the yoke of censorship and imposed programmes. One of the symbolic works to be staged after a lengthy absence from the Polish stage was Stanisław Wyspiański’s ‘Wyzwolenie’ (Liberation), premiered on 28 November 1957 at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Artur Malawski. The function, scope and symphonic forces of Malawski’s interesting musical setting indicate that it was an important element of the production. The score consists of 25 sections, most of which (referred to by the composer as ‘motifs’) are linked to individual characters in the drama. At the director’s suggestion, Malawski composed colourful music abounding in sarcastic and mocking elements, with a twofold aim: to undermine the status of the protagonists’ words and to introduce an unreal and mysterious atmosphere in the scenes with masks. The composer combined folk elements (rhythmic, melodic and sound idioms), song quotations, a hint of orientalism and harmonic-rhythmic ‘spice’ in the form of strongly dissonant sonorities and sudden changes of metre and rhythm. The music that Malawski composed for the theatre corresponded with the works from the main strand of his compositional work. While writing his incidental music to Liberation, the composer was battling cancer, which ultimately led to him dying less than a month after the premiere. This music was therefore his swan song.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 3; 41-68
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O dwóch pobytach Stanisława Wyspiańskiego na Łemkowszczyźnie
About Stanislaw Wyspiański’s Two Stays in the Lemkivshchyna Region
Autorzy:
Łopatkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433491.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Stanislaw Wyspiański
Józef Mehoffer
Władysław Łuszczkiewicz
Tomasz Śliwka
Mikołaj Śliwka
Lemkivshchyna
Królowa Ruska (Królowa Górna)
Rymanów
Rymanów-Zdrój
Deszno
inventory of monuments
field sketchbooks
Łemkowszczyzna
inwentaryzacja zabytków
szkicowniki terenowe
Opis:
O dwóch pobytach Stanisława Wyspiańskiego na Łemkowszczyźnie Twórczość Stanisława Wyspiańskiego tradycyjnie wiązana jest z Młodą Polską, przynależąc aksjologicznie do świata kultury zachodniej oraz chrześcijaństwa łacińskiego. Mimo to Artysta od wczesnej młodości żywo interesował się Kresami Rzeczypospolitej, a także kulturą artystyczną chrześcijaństwa wschodniego. Znajomość tej problematyki przyniosła Wyspiańskiemu indywidualna wycieczka do Lwowa i okolic, którą odbył w sierpniu 1887 roku. W dwa lata później, nieoczekiwanie i raczej przypadkowo, Artysta, wraz z Józefem Mehofferem, znalazł się w łemkowskiej wsi Królowa Ruska (dzisiaj Królowa Górna), gdzie w ciągu dwudniowego pobytu rysunkowo i opisowo zinwentaryzował siedemnastowieczne wyposażenie artystyczne wnętrza miejscowej cerkwi, ponadto odbył naradę z Łemkami oraz księdzem greckokatolickim na temat projektu nowego ikonostasu do świątyni. Drugi z pobytów Wyspiańskiego na Łemkowszczyźnie miał miejsce w lecie 1901 roku, kiedy to Artysta wraz z rodziną mieszkał przez pięć tygodni w łemkowskim Desznie, opodal Rymanowa-Zdroju, w nieistniejącym dziś domu dla kuracjuszy. Badania terenowe, które przeprowadził autor artykułu, pozwoliły nie tylko zweryfikować dotychczasowe domysły w kwestii miejsca, gdzie Wyspiańscy zamieszkiwali w 1901 roku, ale też zebrać przekonujący materiał faktograficzny, na podstawie którego można dziś o tych kwestiach wnioskować w sposób pewny.
About Stanislaw Wyspiański’s Two Stays in the Lemkivshchyna Region Stanisław Wyspiański’s works are traditionally associated with Young Poland, belonging axiologically to the world of Western culture and Latin Christianity. Nevertheless, from his early youth the Artist took a keen interest in the Borderlands of the Republic of Poland, as well as the artistic culture of Eastern Christianity. Wyspiański’s familiarity with these issues was brought by a solo trip to Lviv and the surrounding areas, which he took in August 1887. Two years later, unexpectedly and rather accidentally, the Artist, together with Józef Mehoffer, found himself in the Lemko village of Królowa Ruska (today, Królowa Górna), where, during a two-day stay, he made a drawing and descriptive inventory of the seventeenth-century artistic furnishings of the interior of the local church, in addition to holding a consultation with the Lemkos and a Greek Catholic priest on the design of a new iconostasis for the temple. The second of Wyspiański’s stays in the Lemkivshchyna region took place in the summer of 1901, when the Artist and his family lived for five weeks in the Lemko town of Deszno, near Rymanow-Zdrój, in a house for patients that does not exist today. The field research conducted by the author of this article has made it possible not only to verify previous speculations on the question of where the Wyspiański family lived in 1901, but also to gather convincing factual material on the basis of which it is possible today to infer such matters with certainty.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2023, 6, 6; 49-86
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekty Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera na dekoracje ornatu
Designs for the chasuble decorations by Stanisław Wyspiański and Józef Mehoffer
Autorzy:
Sieradzka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142132.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ornaty
Wyspiański
Mehoffer
sztuka sakralna
sztuka Młodej Polski
Chausables
sacral art
Young Poland art
Opis:
W ostatnich dekadach nastąpiła znaczna intensyfikacja badań nad przechowywanymi w polskich zbiorach szatami liturgicznymi – obejmują one jednak przede wszystkim paramenty średniowieczne i nowożytne. Nadal nieliczne są opracowania dotyczące paramentów z XIX i początków XX wieku. Artykuł dotyczy projektów dekoracji ornatów z tego właśnie okresu i koncentruje się na omówieniu prac Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera. Na aukcji Śląskiego Domu Aukcyjnego z 17 września 1999 roku wystawiono wykonany węglem na kalce rysunek Wyspiańskiego Adoracja Dzieciątka Jezus, sygnowany monogramem wiązanym SW i datą 1893. Niemal identyczny z pracą Wyspiańskiego (w partii górnej) jest dwudzielny projekt dekoracji ornatu autorstwa Józefa Mehoffera, oferowany na aukcji Domu Aukcyjnego Rempex w 2015 roku. O ile w twórczości Wyspiańskiego omawiany projekt ornatu pozostaje – w świetle dotychczasowych badań – incydentalnym, o tyle w oeuvre Mehoffera projekty dekoracji szat liturgicznych pojawiają się, zwłaszcza w jego wczesnej twórczości. W artykule porównano prace obu artystów, dokonano analizy ikonograficznej, stawiając pytania o technikę i okoliczności powstania.
In recent decades, there has been a significant intensification of research on liturgical vestments stored in Polish collections - however, they mainly focus on medieval and modern vestments. There are still few studies on paraments from the nineteenth and early twentieth centuries. The article concerns the designs of decorations for chasubles from this period and focuses on the works of Stanisław Wyspiański and Józef Mehoffer. Among the lots of the auction held at Silesian Auction House on 17 September 1999, was a drawing of The Adoration of the Child Jesus by Wyspiański (charcoal on tracing paper), signed with the tied monogram SW and the date 1893. Almost identical to Wyspiański’s (in the upper part) is a divided design for a chausable by Józef Mehoffer., offered at the 2015 auction at Rempex Auction House. While in Wyspiański’s oeuvre the discussed design of the chasuble remains - in the light of the research to date - incidental, in Mehoffer’s oeuvre designs for the decoration of liturgical vestments appear more often, especially in his early works. The article compares the works of both artists, makes an iconographic analysis, focusing on issues of the technique and circumstances of their creation.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2021, 7; 47-57
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cztery pytania Józefa Dutkiewicza, czyli o restauracjach malowideł autorstwa Stanisława Wyspiańskiego w kościele oo. Franciszkanów w Krakowie
Józef Dutkiewicz’s four questions, or about the restoration of paintings by Stanisław Wyspiański in the Church of St Francis of Assisi in Kraków
Autorzy:
Bogdanowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150983.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Józef Dutkiewicz
malowidła ścienne
restauracja
franciszkanie
Kraków
wall paintings
restoration
Franciscans
Cracow
Opis:
Od czasu powstania w 1895 roku polichromie Stanisława Wyspiańskiego w kościele oo. Franciszkanów w Krakowie były trzykrotnie poddawane pracom restauratorskim. Ostateczny efekt zawsze budził uznanie specjalistów, a dzieło było przedmiotem podziwu wiernych. Jednak wygląd czterech scen figuralnych po ostatniej restauracji prowadzonej w roku 2021 spotkał się ze zmasowaną krytyką. Budzące kontrowersje sceny na filarach międzyokiennych prezbiterium przedstawiają św. Michała Archanioła i Upadek zbuntowanych aniołów (ściana północna) oraz Caritas i Matkę Boską z Dzieciątkiem (ściana południowa). Niniejszy artykuł koncentruje się na wyjaśnieniu, kiedy i dlaczego malowidła ulegały przekształceniom. Podstawą opracowania są dokumentacje konserwatorskie, ale przede wszystkim szczegółowa analiza historycznych zdjęć.
Since their completion in 1895, Stanisław Wyspiański’s polychrome decoration in the Church of St Francis Assisi has undergone restoration work three times. The final result has always been acclaimed by specialists, and the work itself has been an object of admiration by the faithful. However the appearance of the four figural scenes following the latest restoration work conducted in 2021 was met with a great deal of criticism from everyone. The scenes on the pillars between the windows in the chancel depicting St Michael the Archangel and Fall of the Angels (north wall) and Caritas and Virgin and Child (south wall) gave rise to much controversy. This article focuses on explaining – basing on conservation documentation, and above all, on a detail analysis of historical photographs – when and why the paintings underwent transformations.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2022, 2; 39-55
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Exposing Wyspiański
Eksponowanie wyspiańskiego
Autorzy:
Haduch, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/432785.pdf
Data publikacji:
2020-08-04
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Stanisław Wyspiański
National Museum in Cracow
display
architecture
art
Muzeum Narodowe w Krakowie
ekspozycja
architektura
sztuka
Opis:
The purpose of the paper is to show the designer’s perspective on the story and a broader context of the creation of a monograph exhibition dedicated to the oeuvre of Stanisław Wyspiański at the National Museum in Cracow. Composed of two parts: ‘Wyspiański’ and ‘Wyspiański. Unknown’, the Exhibition held between 28 November 2017 and 5 May 2019 was the largest to-date presentation of the works of the versatile artist, while from the point of view of its arrangement, it served as an attempt at finding adequate contemporary expression means to show the multiple and varied character of his oeuvre. A wide range of inspirations are presented: beginning with carefully selected motifs derived from Wyspiański’s art, up to indirect echoing of the activity of some selected artists, mainly affiliated with minimal art. That temporary implementation is thus not analyzed merely in the local context, but also a broader, global one, taking into account carefully selected pieces of world art and architecture, while the paper itself can be regarded as a completion and perpetuation of the no longer existing Exhibition.
Celem artykułu jest ukazanie – z perspektywy projektanta – historii i szerszego kontekstu powstania wystawy monograficznej twórczości Stanisława Wyspiańskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie. Ekspozycja złożona z dwóch głównych części: „Wyspiański” oraz „Wyspiański. Nieznany”, trwająca między 28.11.2017 a 05.05.2019 r., była największą dotychczasową prezentacją prac tego wszechstronnego artysty, a od strony aranżacyjnej była próbą znalezienia współczesnych środków wyrazu, adekwatnych do ukazania wielości i różnorodności jego twórczości. Artykuł prezentuje szerokie spektrum inspiracji – począwszy od starannie wyselekcjonowanych wątków zaczerpniętych ze sztuki Wyspiańskiego, aż po pośrednie nawiązania do działań wybranych artystów, głównie związanych z nurtem minimal art. Ta tymczasowa realizacja jest zatem analizowana nie tylko w kontekście lokalnym, ale też szerszym – globalnym, z uwzględnieniem precyzyjnie dobranych dzieł sztuki i architektury światowej. Prezentowany materiał może stać się punktem wyjścia dla dalszych opracowań dotyczących kształtowania przestrzeni ekspozycyjnych, a sam artykuł może być traktowany jako uzupełnienie i utrwalenie nieistniejącej już wystawy.
Źródło:
Muzealnictwo; 2020, 61; 154-163
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramat imaginacyjny Wyspiańskiego: O niedrukowanej pracy Ireny Sławińskiej
Wyspiański’s Drama of Imagination: An Unpublished Work by Irena Sławińska
Autorzy:
Kaczmarek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47226118.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Stanisław Wyspiański
dramat poetycki
wizja teatralna w dramacie
Irena Sławińska
poetic drama
theatrical vision in drama
Opis:
Artykuł prezentuje nieopublikowany tekst Ireny Sławińskiej Dramat imaginacyjny Stanisława Wyspiańskiego, pochodzący prawdopodobnie z roku 1938. Przywołane zostały możliwe źródła inspiracji oraz najważniejsze kroki badawcze, jakie wykonała Sławińska, rekonstruując imaginacyjną poetykę dramatów Wyspiańskiego (Protesilas i Laodamia, Legion, Wesele, Noc listopadowa, Wyzwolenie, Akropolis, Sędziowie). Jej analiza objęła koncepcję przestrzeni, konstrukcję postaci, dialogi, funkcję chórów i didaskaliów, by pokazać, że cechą konstytutywną poetyki imaginacyjnej Wyspiańskiego jest zasada zacierania granicy między światem wizyjnym i realnym poprzez ich strukturalne powiązanie, przy jednoczesnym podkreślaniu ich zasadniczej odrębności. Sławińska przesunęła też moment ukształtowania się wizji nowego teatru Wyspiańskiego na rok 1895. W artykule zasygnalizowano, które wątki jej niepublikowanego tekstu mogą stanowić dziś inspirację dla dalszych badań nad twórczością Wyspiańskiego.
This article presents an unpublished text by Irena Sławińska: Dramat imaginacyjny Stanisława Wyspiańskiego [Stanisław Wyspiański’s Drama of Imagination], probably dating from 1938. It discusses Sławińska’s possible sources of inspiration and her most important research steps in reconstructing the imaginative poetics of Wyspiański’s dramas (Protesilas i Laodamia, Legion, Wesele [The Wedding], Noc listopadowa [November Night], Wyzwolenie [Liberation], Akropolis, Sędziowie [The Judges]). Based on an analysis of Wyspiański’s concept of space, character construction, dialogue, and the function of the choruses and stage directions, Sławińska argues that a constitutive feature of his poetics of imagination was the principle of blurring the border between the world of vision and the real world by interlinking them structurally, while at the same time emphasizing their fundamental separateness. Sławińska also reassesses the chronology of the formation of Wyspiański’s vision of new theater, proposing that it should be dated from 1895. The article indicates the elements of the unpublished text that today may serve as an inspiration for further research on Wyspiański’s work.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 1; 113-129
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka konserwatorska płaskorzeźby Stanisława Wyspiańskiego pt. „Macierzyństwo” wykonanej w plastelinie - nauka i sztuka
Autorzy:
Płuska, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217361.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Wyspiański Stanisław
płaskorzeźba
Macierzyństwo
konserwacja
Muzeum Narodowe w Krakowie
relief
motherhood
maintenance
National Museum in Krakow
Opis:
Podjęte zagadnienie dotyczy skomplikowanej, ale niezwykle interesującej dla nauki i sztuki konserwatorskiej naprawy, a może i uratowania od zupełnego zniszczenia plastelinowej płaskorzeźby „Macierzyństwo” autorstwa Stanisława Wyspiańskiego z roku 19021. Obiekt przechowywany jest w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
Taken issue concerns the complex, but extremely interesting for science and art conservator repair, and perhaps saving from complete destruction plasticine relief "Motherhood" by Stanislaw Wyspiańskiego the year 19021. The property is stored in the National Museum in Krakow.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2007, 22; 5-9
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gręboszowskie peregrynacje Profesora Franciszka Ziejki
Peregrinations of Professor Franciszek Ziejka in Gręboszów
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433442.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Franciszek Ziejka
Jakub Bojka’s writings
Stanisław Wyspiański’s Klątwa
Gręboszów
pisarstwo Jakuba Bojki
Klątwa Stanisława Wyspiańskiego
Opis:
Artykuł dotyczy wybranych obszarów naukowych zainteresowań Profesora Franciszka Ziejki, które wiążą się po części z rzeczywistą, po części zaś z literacką historią jednej z małopolskiej wsi – Gręboszów. Pierwszy z zaprezentowanych w opracowaniu wątków przybliża prace historyczne oraz edycyjne Franciszka Ziejki skupione wokół spuścizny Jakuba Bojki – wywodzącego się z Gręboszowa pisarza chłopskiego i czołowego działacza politycznego, współtwórcy polskiego ruchu ludowego. Drugi z podjętych w szkicu tematów dotyczy równie ważnego i osobnego „szlaku” w gręboszowskich peregrynacjach krakowskiego Uczonego, obejmującego próby niełatwych odczytań genezy i zamysłów artystycznych zawartych w tragedii Klątwa Stanisława Wyspiańskiego – twórcy zajmującego jedno z centralnych miejsc w historycznoliterackich dociekaniach Franciszka Ziejki. Mająca pozornie regionalny wymiar problematyka tego opracowania w istocie odsłania o wiele bardziej uniwersalne zagadnienia z dziejów polskiej historii i kultury, jakie w swych badaniach podejmował Profesor Franciszek Ziejka.
The article concerns selected areas of Professor Franciszek Ziejka’s scientific interests, which are related in part to the real and in part to the literary history of one of the villages of the Lesser Poland region – Gręboszów. The first of the themes presented in the study takes a closer look at the historical and editorial work of Franciszek Ziejka focused on the legacy of Jakub Bojko – a peasant writer and a leading political activist, co-founder of the Polish peasant movement, who originated from Gręboszów. The second of the topics discussed in the sketch concerns an equally important and separate “route” in the Krakow scholar’s peregrinations in Gręboszów, involving attempts at a difficult reading of the origins and artistic intentions contained in Stanisław Wyspiański’s tragedy Klątwa, a work which occupies one of the central places in Franciszek Ziejka’s historical and literary research. The seemingly regional dimension of this study in fact reveals much more universal issues from the history of Polish history and culture, which Professor Franciszek Ziejka dealt with in his research.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2022, 5, 5; 31-42
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DZIEDZICTWO SZTUKI WITRAŻOWEJ W POLSCE STAN BADAŃ, STAN ZABYTKÓW, KONSERWACJA, NOWE WITRAŻE W ZABYTKOWYCH BUDOWLACH
THE HERITAGE OF THE ART OF STAINED GLASS IN POLAND STATE OF MONUMENTS, CONSERVATION, NEW STAINED GLASS IN HISTORICAL BUILDINGS
Autorzy:
Pawłowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538735.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
witraże
sztuka witrażowa
ARS VITREA POLONA
witraże średniowieczne
Lech Kalinowski
Helena Małkiewicz
witraże nowożytne
Stanisław Wyspiański
konserwacja witraży
Opis:
The interesting question of the stained glass heritage in Poland remains little known. Neither the state of the registration of the monuments nor pertinent knowledge correspond to the actual dimension and value of the resources, with scarce examples of mediaeval stained glass being the best examined. Consecutive generations have been studied only in several centres which, on the one hand, concentrate numerous valuable works and, on the other hand, involve researchers particularly interested in stained glass (Cracow, Wrocław, Toruń, Łodź, Poznań). The sole institution conducting more systematic work on the subject is the ARS VITREA POLONA Association of Lovers of Stained Glass. The article considers briefly consecutive generations of monuments of this category of art: rare and precious mediaeval relics, modern study stained glass, the historicising and eclectic stained glass of the nineteenth century, windows maintained in the Art Nouveau spirit, and the particularly relevant – and stylistically distinct – Young Poland monuments. Finally, the author focused on the protection and conservation of stained glass, indicating the errors frequently committed due to an insufficient appreciation of the technical-artistic uniqueness of this domain of the arts, and expressing her opinion about the sense of embarking upon stained glass projects according to historical cartoons never before executed in glass. The article ends with a discussion of new stained glass in historical objects.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2005, 1; 41-54
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Political Hamlet According to Jan Kott and Jerzy Grotowski
Autorzy:
Świątkowska, Wanda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648050.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
William Shakespeare
Stanisław Wyspiański
Jerzy Grotowski
Jan Kott
Hamlet
Hamlet Study
Polish Thaw of 1956
March 1968
politics
Opis:
The article presents political interpretations of Hamlet in Poland in the turbulent period of politcal changes between the mid-1950s and mid-1960s. The author discusses the relationships between Shakespeare’s tragedy and Polish political context as well as the influence of audience expectations in the specific interpretations. The selected performances are: Hamlet by Roman Zawistowski (at the Old Theatre in Cracow 1956) and Hamlet Study by Jerzy Grotowski (at the Laboratory Theatre of 13 Rows in Opole 1964). They both were hugely influenced by major commentators of Hamlet, i.e. Stanisław Wyspiański and Jan Kott. The author argues that up-to-date readings of Hamlet, which started with Wyspiański’s study in 1905, flourished in the mid-1950s and mid-1960s when concerning specific political events: the Polish Thaw of 1956 and March 1968, when the Jews were expelled from Poland. Thus Hamlet of that time was updated and must be seen through the prism of political events.
Źródło:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2018, 17, 32; 61-68
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The relevance of history: Dramatic history poems by Stanisław Wyspiański and Tytus Czyżewski
Czym jest historia dla życia. Rapsody historyczne: Wyspiański i Czyżewski
Autorzy:
Sienkiewicz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088292.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and Interwar period
philosophy of history
historical epic poems
emancipation and progress
modernity
the French Revolution
Stanisław Wyspiański (1869–1907)
Tytus Czyżewski (1880–1945)
Wyspiański
Czyżewski
rapsody
historia
rewolucja
teodycea
nowoczesność
Opis:
This article examines the analogies, and more specifically the historical 'theatre of the imagination', between Tytus Czyżewski's Robespierre/Rhapsody (1927) and Stanisław Wyspiańs-ki's poetic dramas Rhapsodies (Kazimierz the Great and Bolesław the Bold). Each of those poems foregrounds its principal historical character. Wyspiański's dramatic poems, commonly known as Rhapsodies, focus on Kazimierz the Great, Bolesław the Bold, and Piast. kings of pivotal significance in his vision of Poland's historical destiny. Twenty years later Tytus Czyżewski, an acclaimed avant-garde painter and poet, composed a poetic-essayistic salmagundi, in which he sought to render in a similarly elevated style and condensed dialogue the drama of the leaders of the French Revolution, Robespierre and Danton. While Robespierre has to face, apart from some common people, God, the Spirit and Judges that sit in judgment on him, the final section of Rhapsody evokes Juliusz Słowacki. A monologue, mimicking his lofty verse, establishes a metaphorical common thread in Polish history – from the days of mail-clad knights to the wretched everyday life in the trenches – set against a broad background of wars, destruction and the French Revolution. For Czyżewski the French Revolution was a ground-breaking event, the first act of a great historical process that ushered in the Modern Age with its ideas of progress, reason, freedom, social justice, the elimination of poverty. It continues to inspire mankind with the hope that even a most ambitious change is possible. For Wyspiański, on the other hand, the grand project of human emancipation does give rise to doubts whether a wholesale obliteration of the Old is justified and to questions about God, free will, theodicy and destiny, and the 'tyranny of reason'. The differences between the two philosophies of history – Wyspiański's, from the turn of the 19th century, and Czyżewski's, representative of the artistic and intellectual climate of the late 1920s – are no doubt profound, and yet, what both of them seem to share is a deep concern with the relevance of history for the present and for designing the future.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 6; 613-630
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O książkach rysunkowych Stanisława Wyspiańskiego
About Stanisław Wyspiański’s sketbooks
Autorzy:
Łopatkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433440.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Karol Maszkowski
Władysław Łuszczkiewicz
School of Fine Arts in Kraków
Stanisław Tomkowicz
Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie
Opis:
Młodzieńcze szkicowniki Stanisława Wyspiańskiego z lat 1876–1891 stanowią cenne źródło w badaniach nad edukacją artystyczną i wczesną twórczością artysty. Czternaście tek rysunków oraz notatek, zachowanych do dziś, dokumentuje rozwój talentu Wyspiańskiego – od dziecięcych szkiców, poprzez kopiowanie wartościowych dzieł sztuki polskiej i obcej, studia nad twórczością Dürera i Schongauera, terenowe prace inwentaryzacyjne zabytków na Ukrainie, w okolicach Opoczna i w Małopolsce, aż po naukowo-artystyczne efekty jego podróży po Europie Południowej i Zachodniej. Podręczny i pomocniczy charakter szkicowników Wyspiańskiego spowodował, iż wiele z nich nie dotrwało do dziś, inne zaś są niekompletne i w ogólnie złym stanie. Stosunkowo najlepiej zachowały się dwa zespoły tek rysunkowych – zabezpieczone przez Janinę Stankiewiczową, ciotkę artysty, oraz te, które zakupił Stanisław Tomkowicz, galicyjski konserwator zabytków. Ze skomplikowanych losów tych archiwaliów wynika wprost ich dzisiejsze rozproszenie w zbiorach wielu muzeów i kolekcjach prywatnych: Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Narodowego w Warszawie. Artykuł jest przeglądem szkicowników Wyspiańskiego zachowanych w zbiorach publicznych, przybliża kulisy powstania poszczególnych tek rysunkowych oraz sytuuje je na tle działalności artysty.
Young Stanisław Wyspiański’s sketchbooks from the period between 1876–1891 are a valuable source of information on the artist’s art education and early works. 14 folders of drawings and notes preserved to this day document the development of Wyspiański’s talent — from early sketches, to copies of masterpieces of Polish and foreign art, studies of Dürer’s and Schongauer’s works, to field inventories of monuments in the Ukraine, in the Opoczno region and in Lesser Poland, to the results of his research and artistic journeys across Southern and Western Europe. Due to the handy, provisional character of Wyspiański’s sketchbooks, a number of them did not stand the test of time, whereas others are incomplete or in a poor shape. The two best preserved sets of drawing folders are the ones saved by Janina Stankiewiczowa, the artist’s aunt, and the ones bought by Stanisław Tomkowicz, a Galician conservator-restorer. The complicated history of the archives resulted in their dispersion in the collections of a number of museums and private persons: the National Museum in Kraków, the Jagiellonian University Museum, or the National Museum in Warsaw. The article is a review of Wyspiański’s sketchbooks available in the public domain, it presents how the drawing folders emerged and places them in the context of the artist’s activity.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2022, 5, 5; 125-145
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst medialny fotografii mortualnej na przykładzie zdjęć pośmiertnych Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza
The media context of photography of the death body on the example of post-mortem images of Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz
Autorzy:
Łarionow, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046458.pdf
Data publikacji:
2020-10-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Adam Mickiewicz
fotografia mortualna
prasa przełomu XIX i XX wieku
photography of death body
press in XIX and XX century
Opis:
Artykuł pokazuje na przykładzie historii obecności kulturowej ciał zmarłych dwóch wieszczów narodowych: Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza historię rozwoju prasowego dyskursu wokół śmierci. W wypadku Wyspiańskiego: odejście poety i pogrzeb stały się samodzielnymi faktami medialnymi, które po stu latach doczekały się osobnej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Przywołany w niniejszym kontekście Mickiewicz stał się pierwszym polskim wieszczem, którego zdjęcie zwłok weszło do obiegu powszechnego. Obecna kultura dokonała marginalizacji zagadnień funeralnych. Tekst prowokuje do postawienia pytania: czy taka droga jest słuszna?
The article shows on the example of the history of the cultural presence of dead bodies of two national poets: Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz – the story of the development of the press debate around death. In Wyspiański’s case: the departure of the poet, the funeral became a stand-alone media event in Cracow. Mentioned in this context, Miciewicz became the first Polish national bard, who photographed a corpse entered the general circulation. The author shows that in the modern world the presence of death in the media is limited to press releases. Current culture has marginalized death. The text provokes the question whether such a way is right?
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 265-282
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekslibris Adolfa Sternschussa jako przykład poszukiwania sztuki narodowej
Autorzy:
Podniesińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083439.pdf
Data publikacji:
2022-01-07
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Adolf Sternschuss
Antonii Procajłowicz
Jerzy Warchałowski
Zenon Przesmycki
Stanisław Wyspiański
ekslibris
znak książkowy
drukarstwo
litografi a
książka
biblioteka
ex libris
bookplate
printing
lithography
library
Opis:
Przedmiotem artykułu jest ekslibris wykonany w 1904 r. dla kolekcjonera i miłośnika sztuki żydowskiego pochodzenia – Adolfa Sternschussa. Stworzony przez Antoniego Procajłowicza znak książkowy – uchodzący za sztandarowy przykład sztuki młodopolskiej i posiadający bogatą literaturę – nie doczekał się do tej pory pogłębionej analizy. W tekście podkreślono jego związek z ruchem odnowy rzemiosła drukarskiego i poszukiwaniem nowej sztuki opartej na wartościach polskich, omówiono też szereg wystaw i wydawnictw stanowiących drogę rozwoju dla tego procesu. Inspiracją dla omawianego dzieła była ludowa wycinanka, a źródła tych inspiracji można szukać w działalności Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana, szczególnie zaś Jerzego Warchałowskiego, który był jej pierwszym miłośnikiem i badaczem. Wycinanka polska przez swoje niezwykłe bogactwo form – niespotykane wśród innych narodów – posiadała z założenia narodowy charakter.  Natomiast źródła zastosowanych motywów – ptaków siedzących po bokach tablicy napisowej zwieńczonej koroną – można doszukiwać się w ekslibrisie herbowym oraz w sztuce żydowskiej (niekoniecznie samej wycinance). Jak wykazano, ten właśnie motyw – zwierząt pilnujących tablic kamiennych – należał do adoptowanych układów w polskiej sztuce, np. architekturze.
The topic of this article is the ex libris made in 1904 for Adolf Sternschuss, an art connoisseur and collector of Jewish origins. This bookplate, a well-studied specimen of Young Poland art made by Antoni Procajłowicz, has not been a subject of deep analysis yet. The author underlines  the connection between the ex libris and the movement to revive the craft of printing and to find a new art style based on Polish values. She also discusses a series of exhibitions and publications that contributed to the development of this process. The direct inspiration for the bookplate was folk papercutting, whose origins can be found in the activities of the association Polish Applied Arts [Polska Sztuka Stosowana], in particular of Jerzy Warchałowski, its fi rst amateur and researcher. Polish papercutting, especially rich in form and distinct from papercutting present in other countries, had a particular national character. On the other hand, the motif of the ex libris – birds sitting on the sides of a crowned plate – might have its origins in coat-of-arms bookplate art and in Jewish art (albeit not necessarily papercutting). Th e author has argued that this motif of birds guarding a stone plate was adapted by Polish art, for example architecture.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 127-157
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wesele Stanisława Wyspiańskiego – między tym, co osobiste i zbiorowe
The Wedding by Stanisław Wyspiański – between the personal and the collective
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763119.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Wyspiański
The Wedding
literature of Young Poland
wedding ritual
rite of passage
female characters
symbolism of wind
Wesele
obrzęd weselny
rytuał przejścia
postacie kobiece
symbolika wiatru
Opis:
Artykuł stanowi zachętę do odczytywania na nowo Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Zawarte w tym szkicu propozycje interpretacyjne akcentują zwłaszcza znaczenie obrzędu wesela jako rytuału przejścia w dramacie, nie dość docenianą rolę postaci kobiecych wpisanych w rytmy życia, śmierci i odradzającego się życia w utworze Wyspiańskiego oraz istotną w dramacie symbolikę powietrza i wiatru. Autorka przywołuje też osobiste i rodzinne wspomnienia związane z odbiorem dzieła Wyspiańskiego w teatrze.
This article aims to encourage new interpretative readings of Stanisław Wyspiański’s play The Wedding. Special emphasis is put on accentuating the role of the wedding ritual as a rite of passage, highlighting the often underappreciated role of female characters inscribed into the cycle of life, death, and rebirth, and underscores the symbolism of the element of air and wind in the play. Finally, the article evokes personal and familial reminiscences of the reception of the play on the theatre stage.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 103-114
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od wielkiego dzwonu : 500 lat dzwonu Zygmunta
500 lat dzwonu Zygmunta
Pięćset lat dzwonu Zygmunta
Autorzy:
Panfil, Tomasz (1962- )
Powiązania:
Gazeta Polska 2021, nr 27, s. 72-74
Data publikacji:
2021
Tematy:
Matejko, Jan (1838-1893)
Wyspiański, Stanisław (1869-1907). Wesele
Ludwisarstwo
Dzwony
Dzwon Zygmunt (Kraków ; katedra na Wawelu)
Katedra na Wawelu (Kraków)
Artykuł publicystyczny
Artykuł z tygodnika opinii
Opis:
W artykule przedstawiono historię krakowskiego Dzwonu Zygmunta. Po raz pierwszy zabrzmiał 13 lipca 1521 roku, dzwon waży ponad 12 ton, a jego zawieszenie wraz z sercem i armaturą trwało cztery dni. Autor przytacza legendy związane z powstaniem dzwonu.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
O zabytkoznawczych rezultatach wycieczki Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera do Krużlowej Wyżnej w sierpniu roku 1889
On the Historicist Results of the Trip of Stanisław Wyspiański and Józef Mehoffer to Krużlowa Wyżna in August 1889
Autorzy:
Łopatkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433547.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Józef Mehoffer
Władysław Łuszczkiewicz
Stanisław Tomkowicz
Grybów
Krużlowa Wyżna
Mogilno
Korzenna
Lipnica Wielka
Ptaszkowa
Grono Konserwatorów Galicji Zachodniej
Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie
Madonna z Krużlowej
Western Galician Conservators’ Circle
School of Fine Arts in Kraków
Madonna from Krużlowa
Opis:
Naukowo-artystyczna wycieczka Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera stanowiła kontynuację ponad dwutygodniowych badań nad zabytkami Sądeckiego, Gorlickiego i Grybowskiego, które latem roku 1889 zorganizował i przeprowadził profesor Władysław Łuszczkiewicz (1828–1900) wraz z sześcioma uczniami krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Wycieczka Łuszczkiewicza zakończyła się 10 sierpnia 1889 roku w Bobowej, jednak w terenie postanowili pozostać, i na własną rękę prowadzić inwentaryzacje zabytków, dwaj najbardziej aktywni uczestnicy. W toku tej indywidualnej penetracji wsi pogórzańskich Wyspiański z Mehofferem odwiedzili m.in. Krużlową Wyżną, Mogilno, Korzenną Lipnicę Wielką, Ptaszkową oraz Królową Górną, inwentaryzowali również zabytki Grybowa, który stanowił ich bazę w tych badaniach. Kilkudniowe badania drewnianego kościoła w Krużlowej Wyżnej przyniosły – oprócz pionierskich rozpoznań ikonograficznych i heraldycznych, rysunków oraz opisów inwentaryzacyjnych – odkrycie dwóch kapitalnych zabytków sztuki: późnośredniowiecznej rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zwanej dziś Madonną z Krużlowej, a także malarskiej dekoracji wnętrza krużlowskiego kościoła. Informacje o tych zabytkach, przywiezione wkrótce do Krakowa przez Mehoffera, wzbudziły żywe zainteresowanie nie tylko Jana Matejki, ale też członków Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej. To dzięki ich staraniom, w ciągu kilku najbliższych lat, udało się przeprowadzić prace konserwatorskie oraz rekonstrukcyjne dekoracji ścian i stropów kościoła w Krużlowej, a także pozyskać do zbiorów krakowskiego Muzeum Narodowego bezcenną rzeźbę Madonny. Z całą pewnością nie doszłoby do tego, gdyby nie wcześnie podjęta przez Wyspiańskiego i Mehoffera pionierska inwentaryzacja nierozpoznanych jeszcze wówczas zabytków Pogórza.
The scientific and artistic trip of Stanisław Wyspiański and Józef Mehoffer was a continuation of over two weeks of studies of the historical monuments of the Sądecki, Gorlicki and Grybowski regions, which were organised and carried out in the summer of 1889 by Professor Władysław Łuszczkiewicz (1828-1900) together with six students from the School of Fine Arts in Kraków. Łuszczkiewicz’s excursion ended on 10 August 1889 in Bobowa, but the two most active participants decided to stay in the field and make their own inventories of the objects of historical value. In the course of this individual exploration of the villages of the foothills, Wyspiański and Mehoffer visited, among others, Krużlowa Wyżna, Mogilno, Korzenna Lipnica Wielka, Ptaszkowa and Królowa Górna, and made an inventory of objects of historial value in Grybów, which was their base for this study. The several-day-long study of the wooden church in Krużlowa Wyżna resulted – apart from the pioneering iconographic and heraldic identifications, drawings and inventory descriptions – in the discovery of two fundamental artefacts: a late-medieval sculpture of the Virgin Mary with Child, known today as Madonna of Krużlowa, and a painting decoration of the Krużlowa church interior. The information about these artefacts, soon brought to Kraków by Mehoffer, aroused keen interest not only in Jan Matejko, but also in the members of the of Western Galician Conservators’ Circle. It is owing to their efforts that over the following years it was possible to carry out conservation and reconstruction work on the walls and ceilings of the Krużlowa church, as well as to acquire the priceless Madonna sculpture for the collection of the National Museum in Kraków. This would certainly not have happened if it had not been for the early pioneering work of Wyspiański and Mehoffer in making an inventory of the then unrecognised objects of historical value of the Foothills.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2021, 4, 4; 155-182
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-41 z 41

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies