Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wybory" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Aktualne ograniczenia oraz możliwe sposoby zwiększenia poziomu reprezentatywności wyborów do Sejmu RP
Current Limitations and Possible Ways to Increase the Level of Representativeness of Elections to the Sejm of the Republic of Poland
Autorzy:
Pieniężny, Dawid
Jankowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32072542.pdf
Data publikacji:
2024-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
democracy
electoral system
election
Sejm of the Republic of Poland
Representativeness
electoral roll
demokracja
system wyborczy
wybory
Sejm RP
listy wyborcze
reprezentatywność
Opis:
The problem of distortion of the representativeness of elections to the Sejm of the Republic of Poland is widely noticed. Now, the vote of the inhabitants of one constituency may weigh less that in another. The aim of this paper is to present de lege ferenda postulates to increase the level of representativeness of Sejm elections. The authors carry out a legal analysis and a classical systemic analysis, pointing out the deficiencies of the current electoral system and proposing solutions. There are research questions: (1) Does the current electoral system ensure that elections to the Sejm are truly representative? (2) Is it possible to ensure that elections to the Sejm are truly representative? The conclusions of the analysis show that the problem under study appears to be increasingly serious for the democracy and civil society, but there are legal solutions that can increase the level of representativeness of Sejm elections.
Problem zakłócenia reprezentatywności wyborów do Sejmu RP jest powszechnie zauważalny. Dochodzi dziś do sytuacji, w których głos mieszkańców jednego okręgu wyborczego potrafi ważyć nawet o połowę mniej, niż mieszkańca innego z okręgów wyborczych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie postulatów de lege ferenda, mających zwiększyć poziom reprezentatywności wyborów do Sejmu. W tym celu autorzy dokonują analizy instytucjonalno-prawnej oraz klasycznej analizy systemowej, wskazując na niedomagania obecnego systemu wyborczego i proponując nowe rozwiązania prawne. Autorzy stawiają pytania badawcze: (1) Czy obecny system wyborczy zapewnia faktyczną reprezentatywność wyborów do Sejmu RP? (2) Czy istnieje możliwość zapewnienia faktycznej reprezentatywności wyborów do Sejmu RP? Wnioski płynące z analizy ukazują, że badany problem wydaje się być coraz poważniejszy zarówno dla samego kształtu demokracji, jak i społeczeństwa obywatelskiego, jednak istnieją rozwiązania prawne, które mogą zwiększyć poziom reprezentatywności wyborów do Sejmu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 27-40
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decyzje i motywy udziału w wyborach parlamentarnych 15 października 2023 roku młodych kobiet – kandydatek na nauczycielki
Decisions and motives of young female teacher candidates to participate in the October 15, 2023 parliamentary elections
Autorzy:
Prymak, Tomasz
Danilewicz, Wioleta
Korzeniecka-Bondar, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342791.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
edukacja
nauczyciel
wybory parlamentarne
społeczeństwo obywatelskie
demokracja
pokolenie Z
education
teacher
civil society
democracy
parlamentarny elections
generation Z
Opis:
In this article we present the results of the author’s research, conducted immediately after the parliamentary elections of October 15, 2023. The purpose of the research was to identify the electoral activity of people who are studying preschool and early childhood education, and preparing for the teaching profession. We consider their activities as a priority in developing pro-social attitudes of their charges. The study used the method of diagnostic survey. For the analysis presented here, we used the part on the questions of participation of female respondents in elections and sociodemographic characteristics of the respondents. The survey was conducted among 265 female students aged 18 to 26 (the average age was 21.4), in the teaching faculty in all five years. The study notes significant differences in the election declarations of respondents, compared to the general population of Poles with active voting rights. For the most part, respondents have made a choice of different ideas represented by specific electoral committees than the electorate of their parents, or people from the local environment. The voter turnout and the choices of the respondents give hope for an appreciation of democratic values and the laying of the foundation for building a civil society.
W artykule prezentujemy wyniki autorskich badań przeprowadzonych bezpośrednio po wyborach parlamentarnych z 15 października 2023 r. Celem badań było rozpoznanie aktywności wyborczej osób, które studiują na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, a więc przygotowują się do zawodu nauczyciela. Ich działania traktujemy jako priorytetowe w rozwijaniu postaw prospołecznych ich podopiecznych. W badaniach wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, a w jej ramach technikę ankiety składającą się z czterech części. Do prezentowanej analizy wykorzystaliśmy część dotyczącą pytań udziału respondentek w wyborach oraz cech socjodemograficznych badanych. Badania przeprowadzono w grupie 265 studentek w wieku od 18 do 26 lat (średnia wieku wyniosła 21,4), na kierunku nauczycielskim, we wszystkich pięciu rocznikach. W badaniach odnotowujemy istotne różnice w deklaracjach wyborczych przyszłych edukatorek, w porównaniu z populacją generalną Polaków mających czynne prawo wyborcze. Okazuje się, że w przeważającej mierze młode kobiety – przyszłe nauczycielki – dokonały wyboru innych idei reprezentowanych przez konkretne komitety wyborcze niż elektorat ich rodziców, czy osób ze środowiska lokalnego. Frekwencja wyborcza oraz wybory respondentek dają nadzieję na docenianie wartości demokratycznych oraz tworzenia przez nie, jako przyszłe nauczycielki, podwalin do budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2024, 1(143); 60-80
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Factors Determining the Greater Participation of Women in Local Government Presidential Elections in Poland
Czynniki determinujące większy udział kobiet w samorządowych wyborach prezydenckich w Polsce
Autorzy:
Niewiadomska-Cudak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50732295.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
local government elections
executive authority
female candidate
female mayor
female participation
wybory samorządowe
organ władzy wykonawczej
kandydatka
prezydentka miasta
partycypacja kobiet
Opis:
The issue of women’s representation in the bodies of executive power in Polish local government is generating increasing interest in the context of women’s activity in local politics. The purpose of the publication is to explain the reasons affecting the low representation of women in local presidential elections. The author answers the question of the low representation of women in mayoral elections and examines whether existing stereotypes about the role of women in society are the main barrier affecting the decision to run in these local government elections. Are there also other reasons that hinder running for the city’s executive body? With the research questions posed in this way, the author aims not only to initiate a discussion on women’s participation in local government bodies, but also to determine the reasons for their underrepresentation and to identify effective methods of counteracting this phenomenon once the barriers are identified.
Problematyka reprezentacji kobiet w organach władzy wykonawczej w polskim samorządzie wywołuje coraz większe zainteresowanie w kontekście aktywności kobiet w polityce lokalnej. Celem publikacji jest wyjaśnienie przyczyn wpływających na niewielką reprezentację kobiet w samorządowych wyborach prezydenckich. Autorka odpowiada na pytanie dotyczące niskiej reprezentacji kobiet w wyborach na urząd prezydenta miasta oraz bada czy istniejące stereotypy dotyczące roli postrzegania kobiet w społeczeństwie są główną barierą wpływającą na podjęcie decyzji o starcie w tych elekcjach samorządowych. Czy są także inne przesłanki, które utrudniają start w wyborach do organu wykonawczego w mieście? Dzięki tak postawionym pytaniom badawczym autorka pragnie nie tylko zainicjować dyskusję na temat uczestnictwa kobiet w organach władzy samorządowej, ale także ustalić przyczyny ich niedoreprezetnowania oraz wskazać skuteczne metody przeciwdziałania temu zjawisku po zidentyfikowaniu barier.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2024, 1; 37-55
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 7 września 2023 r., sygn. akt I NSW 15/23
Gloss to the Decision of the Supreme Court of September 7, 2023, file ref. no. I NSW 15/23
Autorzy:
Pyrzyńska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762606.pdf
Data publikacji:
2024-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wybory
skarga
Sąd Najwyższy
Państwowa Komisja Wyborcza
election
complaint
Supreme Court
National Electoral Commission
Opis:
On 7 September 2023, the Polish Supreme Court issued a decision on the complaint filed under Art. 161a Polish Electoral Code to the information from the National Electoral Commission of 30 August 2023, regarding the scope of powers of persons of trust and social election observers. Based on the decision of the Supreme Court, there are two fundamental issues that require consideration. Firstly, is the position of the Supreme Court correct, according to which the information of the NEC of 30 August 2023, which does not have the form of a resolution of the NEC, may be treated as an act subject to appeal under Art. 161a E.C. Secondly, does the Supreme Court rightly conclude that pursuant to Art. 103b § 1 point 1 of the E.C. in connection with Art. 103c § 2 of the E.C. it can be concluded that persons of trust and social observers have the right to observe other activities of district electoral commissions apart from the procedure of adopting voting protocols, determining voting and election results and preparing protocols. In order to find answers to the above questions, a formal legal method was used and the achievements of case law and literature were analyzed.
W dniu 7 września 2023 r. SN wydał postanowienie w sprawie skargi wniesionej w trybie art. 161a k.w. na informację PKW z 30 sierpnia 2023 r., dotyczącą zakresu uprawnień mężów zaufania i społecznych obserwatorów wyborów. Na kanwie zapadłego rozstrzygnięcia i merytorycznej oceny dokonanej przez SN, pojawiają się dwie zasadnicze kwestie wymagające rozważenia. Po pierwsze czy trafne jest stanowisko SN, zgodnie z którym informacja PKW z 30 sierpnia 2023 r. niemająca postaci uchwały PKW, może zostać potraktowana jako akt podlegający zaskarżeniu w trybie art. 161a k.w. Po drugie zaś, czy SN zasadnie wywodzi, że na podstawie art. 103b § 1 pkt 1 k.w. w zw. z art. 103c § 2 k.w., można uznać, iż mężom zaufania i obserwatorom społecznym przysługuje uprawnienie do obserwacji innych czynności okręgowych komisji wyborczych poza procedurą przyjmowania protokołów głosowania, ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów oraz sporządzenia protokołów. W celu znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania zastosowano metodę formalnoprawną oraz dokonano analizy dorobku orzecznictwa i literatury.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 305-317
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje społecznej kontroli procesu wyborczego po zmianach Kodeksu wyborczego w 2023 r.
Institutions of social control of the electoral process after the amendments to the Electoral Code in 2023
Autorzy:
Pyrzyńska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50945183.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
man of trust
social election observer
international election observer
election
Electoral Code
mąż zaufania
społeczny obserwator wyborów
międzynarodowy obserwator wyborów
wybory
Kodeks wyborczy
Opis:
The aim of the work is to analyze the status, tasks and powers of entities implementing social control of the electoral process after the changes introduced by the Act of 26 January 2023 amending the Act – Electoral Code. The analysis of the adopted solutions allows us to conclude that most of the changes will concern the position of men of trust, i.e. entities related to election committees, and not entities observing the elections in an impartial manner. According to the new regulations, the position of men of trust will be strengthened in relation to independent social and international observers. The question is whether such a direction of changes is aimed at ensuring the transparency and fairness of the electoral process, or whether it is determined by political considerations. The study uses the formal and legal method to examine changes in the legal position of election observers and the empirical method to verify the potential effects of the adopted solutions.
Celem pracy jest analiza statusu, zadań i uprawnień podmiotów realizujących społeczną kontrolę procesu wyborczego po zmianach dokonanych ustawą z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy. Analiza przyjętych rozwiązań pozwala na stwierdzenie, że większość zmian dotyczy pozycji mężów zaufania, a zatem podmiotów powiązanych z komitetami wyborczymi, nie zaś podmiotów obserwujących wybory w sposób bezstronny. W myśl nowych regulacji pozycja mężów zaufania uległa wzmocnieniu wobec niezależnych obserwatorów społecznych i międzynarodowych. Pojawia się pytanie, czy taki kierunek zmian ma na celu zapewnienie przejrzystości i uczciwości procesu wyborczego, czy raczej zdeterminowany jest względami o charakterze politycznym. W pracy wykorzystano metodę formalnoprawną dla zbadania zmian w zakresie pozycji prawnej podmiotów obserwujących wybory, a także metodę empiryczną dla zweryfikowania potencjalnych skutków przyjętych rozwiązań.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2024, 81; 24-42
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kandydaci Platformy Obywatelskiej RP na prezydentów miast na Pomorzu Zachodnim. „Lokomotywy wyborcze” czy beneficjenci partyjnego szyldu?
Candidates of the Civic Platform of The Republic of Poland for mayors of cities in Western Pomerania. „Election locomotives” or beneficiaries of the party label?
Autorzy:
Stelmach, Andrzej
Chrobak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50948406.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Western Pomerania
municipal elections
city mayors’ elections
electoral preferences
Civic Platform of the Republic of Poland
Pomorze Zachodnie
wybory samorządowe
wybory prezydentów miast
preferencje wyborcze
Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej
Opis:
The article concerns candidates for city mayors in the 2002-2018 elections in West Pomerania. It aims to analyse which of the contenders played the role of so-called locomotives in the city council elections and which owed their result to the banner of the committee/party from which they ran. The Civic Platform of the Republic of Poland was examined. It was examined whether the candidate for the president enjoyed greater support among voters, or whether candidates from the committee to the city council received more votes in total. How many won the presidential seat? Did presidential candidates also compete for a mandate on the city council and were they successful? What share did they have in the votes won by a given list? This made it possible to see whether the decisions of the Civic Platform’s leadership, in terms of choosing a presidential candidate, were beneficial to the party.
Artykuł dotyczy kandydatów na prezydentów miast w wyborach z lat 2002–2018 na Pomorzu Zachodnim. Celem artykułu jest przeanalizowanie, którzy z pretendentów spełnili rolę tzw. lokomotyw wyborczych w wyborach do rad miast, a którzy swój wynik zawdzięczają szyldowi komitetu/partii, z którego startowali. Analizie poddano Platformę Obywatelską RP. W artykule wykorzystano metodę analizy porównawczej. Przeanalizowano, czy większym poparciem wśród wyborców cieszył się kandydat na prezydenta, czy łącznie więcej głosów otrzymywali kandydaci z danego komitetu do rady miasta? Ilu z nich zdobyło fotel prezydenta? Czy kandydaci na prezydenta rywalizowali także o mandat w radzie miasta oraz czy odnieśli sukces i jaki mieli udział w zdobytych głosach przez daną listę? Pozwoliło to ocenić, czy decyzje władz Platformy, co do wyboru kandydata na prezydenta, były korzystne dla partii.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2024, 81; 91-117
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety a wybory parlamentarne w Polsce w 2023 r.
Women and the Parliamentary Elections in Poland in 2023
Autorzy:
Dziemidok-Olszewska, Bożena
Michalczuk-Wlizło, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904160.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
kobiety
frekwencja
wybory parlamentarne
2023 r.
Polska
women
turnout
parliamentary elections
2023
Polska
Opis:
Artykuł stanowi próbę wskazania najistotniejszym czynników, które zadecydowały o rekordowym uczestnictwie kobiet w wyborach parlamentarnych 2023 r. w Polsce (73,7 proc.). Autorki przyjęły założenie, że głównymi przyczynami frekwencji kobiet w wyborach były: sprzeciw wobec antykobiecej polityki rządzącej osiem lat partii Prawo i Sprawiedliwość, aktywizacja polityczna kobiet przez organizacje pozarządowe, a przede wszystkim inicjatywy i kampanie profrekwencyjne oraz podjęcie problematyki praw kobiet przez partie polityczne, zarówno w kampanii, jak i programach wyborczych. Główną metodą badawczą była analiza różnorodnych (raporty, programy partii, artykuły, opinie) źródeł internetowych.
The article is an attempt to define the most important factors that decided about record participation of women in the 2023 parliamentary elections in Poland (73.7 percent of eligible women voters). The authors concluded that the main reasons for women’s record turnout in elections were: opposition to the anti-women policies of the Law and Justice (PIS), the political party that had been in power since 2015; political mobilization of women by non-governmental organizations, and above all, proturnout initiatives and campaigns, as well as addressing the issue of women’s rights by political parties, both in election programs and during the election campaign. The main research method was the analysis of various sources (reports, political programs, articles, opinions) available through the internet.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 197-219
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O istocie zasady przedstawicielstwa oraz wybranych aspektach gwarancji w sprawowaniu mandatu parlamentarnego
The Nature of Parliamentary Representation and the Safeguards for Mandate Fulfillment
Autorzy:
Uliasz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32877509.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
demokracja
mandat parlamentarny
wybory
prawa wyborcze
democracy
parliamentary mandate
election
electoral rights
Opis:
Punktem wyjścia dla prowadzonych w niniejszym opracowaniu rozważań jest fundamentalna z punktu widzenia społeczeństwa demokratycznego zasada przedstawicielstwa. W polskim porządku prawnym ma ona rangę naczelnej zasady Konstytucji. W powiązaniu z tą zasadą i w celu jej urzeczywistnienia kluczowa staje się konstrukcja mandatu parlamentarnego oraz mechanizmy jego ochrony. Ochrona immunitetowa gwarantuje posłowi (senatorowi) możność swobodnego wykonywania mandatu. Wąski katalog przesłanek usprawiedliwiających wygaśnięcie mandatu służy zabezpieczeniu pełnomocnictwa do reprezentowania wyborców, nabytego przez posła wskutek aktu wyborczego. Uniemożliwia równocześnie dyskrecjonalne pozbawienie przedstawiciela Narodu formalnej legitymacji do wypowiadania się w jego imieniu. Tezą niniejszego opracowania jest stwierdzenie, iż każdorazowe, bezprawne doprowadzenie do utraty mandatu przez parlamentarzystę, w procedurze rażąco wadliwej, godzi w fundament demokracji, którym jest wolny, dokonany przez Naród wybór przedstawicieli do organów władzy ustawodawczej.
The starting point for the discussion in this article is the principle of parliamentary representation, a cornerstone for any democratic society. This principle holds a key constitutional status within Polish law. To uphold and actualize this principle, the structure of the parliamentary mandate and the mechanisms designed to protect it are of utmost importance. Immunity protection offers members of parliament the freedom to execute their duties without interference. A limited set of criteria for the revocation of a parliamentary mandate ensures the integrity of the mandate to represent voters, acquired through the electoral process. This approach also safeguards against the arbitrary removal of a representative’s formal legitimacy to act on behalf of the nation. The central thesis of this article is that any unlawful termination of a parliamentary mandate through a flawed process constitutes a direct assault on the very foundation of democracy: the nation’s right to freely elect its representatives.
Źródło:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2024, 34, 1; 161-180
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:
Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie organizacji społecznej w rozumieniu przepisów Kodeksu wyborczego
The Notion of a Community Organization in the Context of Election Code Provisions
Autorzy:
Skawiński, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762519.pdf
Data publikacji:
2024-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wybory samorządowe
komitety wyborcze
kodeks wyborczy
organizacja społeczna
local elections
election committees
election code
community organization
Opis:
The concept of “community organization” appears in the election code as one of the entities authorized to create election committees in local elections, although it has not been precisely defined. The aim of the article is to analyze this concept more closely and to determine the characteristics of a community organization based on the jurisprudence and doctrinal views in the field of constitutional law and other branches of law, particularly administrative law. As a result of the considerations carried out, significant features of the discussed organizations have been defined, including a regulated legal status, perdurance, conducting activities in the social interest, and a fundamental purpose other than conducting economic activities. It was also highlighted that some features previously indicated in the doctrine, such as the personal substrate or the association of individuals only, are of no significance.
Pojęcie organizacji społecznej pojawia się w kodeksie wyborczym jako jeden z podmiotów uprawnionych do tworzenia komitetów wyborczych w wyborach samorządowych, choć nie zostało ono dokładniej zdefiniowane. Celem artykułu jest bliższa analiza tegoż pojęcia i określenie cech organizacji społecznej na gruncie orzecznictwa i poglądów doktryny z zakresu prawa konstytucyjnego oraz innych gałęzi prawa, w szczególności prawa administracyjnego. W wyniku przeprowadzonej rozważań określone zostały istotne cechy omawianych organizacji, a konkretnie uregulowany status prawny, trwałość, prowadzenie działalności w interesie społecznym oraz podstawowy cel inny niż prowadzenie działalności gospodarczej. Podkreślono także, że pozbawione znaczenia są niektóre cechy wskazywane do tej pory w doktrynie, jak chociażby substrat osobowy czy zrzeszanie wyłącznie osób fizycznych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 53-65
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
Konstytucyjne zasady ustroju państwa determinujące podstawy prawa wyborczego
Autorzy:
Stępień-Załucka, Beata
Uliasz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697123.pdf
Data publikacji:
2024-07-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
constitutional principles
democratic legal state
sovereignty of the people
principle of representation
political pluralism
elections
electoral law
zasady konstytucyjne
demokratyczne państwo prawne
suwerenność narodu
zasada przedstawicielstwa
pluralizm polityczny
wybory
prawo wyborcze
Opis:
The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of such a supreme legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, the assumptions being constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine. Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are “the legislator’s statements of fundamental importance to the functioning of the constitutional system of the state,” for others they are instruments of law which certain norms are derived from, thus influencing the shaping of the principles of the political system or administration of justice regardless of whether they are of primary or secondary nature. B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance to the state. And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the Constitution or in a part of it has consequences regarding its further provisions. W.J. Wołpiuk, in turn, maintains that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes. A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state. These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the Constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of the government). Worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. The present article will therefore examine this spectrum. It will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of sovereignty of the Nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of the financing of political parties on the basic premises of the electoral law in terms of its subject matter and substantiveness. The key thesis to be proven is that the constitutional principles indicated above find their direct application and development in the provisions of the electoral law. Accordingly, their consequence is, inter alia, the principle of the tenure of office of individual, representative organs of the state, including the most important ones of the Sejm and the Senate, which in its essence constitutes a kind of verification of actions for the existing representatives. In turn, the principle of universality of elections, which is a direct determinant of the principle of sovereignty and representation, on the one hand – admits all eligible citizens to the electoral act, in accordance with the idea of the Constitution of the Republic of Poland, but on the other hand – eliminates incapacitated persons from this act. Further, among the electoral principles of constitutional consequence, it is necessary to point out equality granting each voter one vote, the value of which is one. Finally, the principle of the secrecy of the ballot will not be overlooked, constituting a kind of security for all those taking part in the electoral act that they will not suffer negative consequences as a result of their vote. However, it is important to show and remind that the above principles of the electoral law are closely interconnected, not only within the electoral law itself, but within the entire legal system. This is because nowadays, in scientific political discourse and in practice, the fundamental importance of primary constitutional values, including precisely coherence of the legal system, is overlooked (another value that is just as often displaced is its stability). Hence, demonstrating this coherence of the legal system and emphasising its importance in times of political and legal change is particularly justified. The basic research methods used in the paper will be dogmatic-legal and theoretical-legal methods.
Ustroje państw demokratycznych opierają się na swoistych założeniach zawartych w najwyższych aktach prawnych. W Polsce rolę najwyższego aktu prawnego pełni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, a owe założenia to zasady ustrojowe. Ich jednolita definicja nie została wypracowana ani przez system prawa, ani też przez doktrynę. Stąd w nauce bywają różnie określane. Podczas gdy dla jednych są to „wypowiedzi ustrojodawcy o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania konstytucyjnego ustroju państwa”, dla innych to instrumenty prawa, z których wynikają określone normy i przez to wpływają na ukształtowanie zasad ustroju politycznego lub wymiaru sprawiedliwości niezależnie od tego, czy mają charakter podstawowy, czy wtórny. B. Banaszak podkreśla, że w obrębie poszczególnych norm konstytucyjnych można wskazać zasady o szczególnie doniosłym znaczeniu dla państwa. Co więcej, wskazanie na określoną zasadę na początku konstytucji bądź w jej części wywiera konsekwencje na dalsze jej postanowienia. W.J. Wołpiuk z kolei pisze, że w znaczeniu opisowym zasady to pewien wzorzec dla celów badawczych. Natomiast A. Kallas określa zasady ustrojowe mianem zasad fundamentalnych dla charakteru państwa. Zasady te przybierają postać odrębnych (indywidualnych) przepisów, zamieszczonych w treści rozdziału I konstytucji, ale często są też konstruowane na podstawie szeregu jej przepisów (np. zasada parlamentarnego systemu rządów). Już jednak w tym miejscu warta zauważenia jest pewna prawidłowość, że w konstytucjach byłych państw komunistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są one z reguły dość obszerne i mają szerokie spektrum oddziaływania na cały system prawa. To spektrum jest szczególnie istotnie w prawie wyborczym. Toteż jego zbadaniu zostanie poświęcony niniejszy artykuł. Zostanie w nim bowiem ukazane oddziaływanie konstytucyjnych zasad ustroju, takich jak: zasada państwa republikańskiego, zasada suwerenności Narodu, zasada przedstawicielstwa, zasada pluralizmu politycznego i jawności finansowania partii politycznych na podstawowe założenia prawa wyborczego w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Przy czym kluczową tezą, która będzie podlegała udowodnieniu, jest stwierdzenie, że wskazane powyżej zasady konstytucyjne znajdują swoje bezpośrednie zastosowanie oraz rozwinięcie w przepisach prawa wyborczego. Odpowiednio ich konsekwencją jest między innymi obowiązująca w Polsce zasada kadencyjności poszczególnych przedstawicielskich organów państwa, w tym także tych najważniejszych Sejmu i Senatu, która w swej istocie stanowi swoistą weryfikację działań dla dotychczasowych reprezentantów. Z kolei zasada powszechności wyborów, będąca bezpośrednim wyznacznikiem zasady suwerenności i przedstawicielstwa, z jednej strony zgodnie z ideą Konstytucji RP dopuszcza wszystkich uprawnionych obywateli do aktu wyborczego, z drugiej strony jednak eliminuje z tego aktu osoby ubezwłasnowolnione. W dalszej kolejności wśród zasad wyborczych będących konstytucyjną konsekwencją trzeba wskazać na równość przyznającą każdemu wyborcy jeden głos, którego wartość wynosi jeden. Finalnie nie zostanie pominięta zasada tajności głosowania stanowiąca swoiste zabezpieczenie dla wszystkich biorących udział w akcie wyborczym, że nie poniosą negatywnych konsekwencji w związku z oddanym głosem. Istotne jednak pozostaje wykazanie i przypomnienie, że powyższe zasady prawa wyborczego są ze sobą ściśle spojone, nie tylko w obrębie prawa wyborczego, ale w obrębie całego systemu prawa. Współcześnie bowiem w dyskursie naukowym, politycznym oraz praktyce pomija się podstawowe znaczenie pierwotnych wartości konstytucyjnych, w tym właśnie spójności systemu prawa (inną, równie często wypieraną, jest jego stabilność). Stąd wykazywanie owej spójności systemu prawa i podkreślanie jej znaczenia w czasach zmian politycznych i prawnych jest szczególnie uzasadnione. Podstawowymi metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy będzie metoda dogmatyczno-prawna i teoretyczno-prawna.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 71-86
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudne parlamentarne początki? Posłowie debiutanci Sejmu IX i X kadencji na listach wyborczych
Difficult parliamentary beginnings? ‘Rookie MPs’ in Poland of the 9th and 10th term on the electoral lists
Autorzy:
Lewandowski, Arkadiusz
Pieniężny, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50947833.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rookie MPs
parliament
elections
voter intervention
posłowie debiutanci
parlament
wybory
interwencja wyborcy
Opis:
This article presents statistical data on the ‘rookie MPs’ of the 9th and 10th Sejm of the Republic of Poland. The authors, by means of a statistical analysis of the election results, point out the factors that make it possible to win a parliamentary seat for the first time and the prospect of retaining it in the next term. Three groups of MPs were analysed: rookies winning their MPs mandate for the first time in 2019, 2019 rookies seeking reelection in 2023 and rookies winning their MPs mandate for the first time in 2023. The analysis carried out in this way made it possible to identify the determinants of winning a mandate and possibly retaining it. Based on the research, it can be concluded that is the place on the electoral list that is important for first-time electoral success.
W artykule przedstawiono dane statystyczne dotyczące „posłów debiutantów” Sejmu IX i X kadencji. Autorzy za pomocą analizy statystycznej wyników wyborczych wskazują na czynniki umożliwiające zdobycie mandatu poselskiego po raz pierwszy oraz perspektywę jego utrzymania w kolejnej kadencji. Analizie poddano trzy grupy posłów: debiutantów zdobywających mandat po raz pierwszy w 2019 roku, debiutantów z 2019 roku, którzy ubiegali się o reelekcję w 2023 roku, oraz debiutantów, którzy zdobyli swój mandat po raz pierwszy w 2023 roku. Tak przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać czynniki determinujące uzyskanie mandatu i ewentualne jego utrzymanie. Na podstawie badań można stwierdzić, że to miejsce na liście wyborczej ma istotne znaczenie dla pierwszego wyborczego sukcesu.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2024, 81; 68-90
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ instytucji kwoty wyborczej na zjawisko posłanek debiutantek w Sejmie RP
Influence of the Institution of the Electoral Quota on the Phenomenon of Female Rookie MPs in the Polish Parliament
Autorzy:
Lewandowski, Arkadiusz
Pieniężny, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51454502.pdf
Data publikacji:
2024-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
political elites
parliamentary election
female rookie MPs
party in parliament
statutory quota
wybory parlamentarne
elity polityczne
posłanki debiutantki
partia w parlamencie
kwota ustawowa
Opis:
This article presents the legal conditions for parity on electoral lists to the Polish Sejm and statistical data on „female rookie MPs” in the 21st century, in order to show whether the emergence of a statutory quota is a factor determining the increase in the percentage of female rookie MPs in the Sejm. Starting with a legal analysis, through to theoretically define „rookie MPs”, the authors shows a statistical analysis of election results, pointing to factors determining the scale of the phenomenon of new female MPs. The authors pose the following research questions: (1) Did the introduction of the statutory quota increase the proportion of female debutant MPs in successive terms of office? (2) Has the situation of female MPs on electoral lists changed over the statutory quota? The analysis carried out in this way made it possible to identify the factors determining the percentage of female MPs making their debut in the Sejm of subsequent terms, which are (1) the introduction of a statutory quota on electoral lists and (2) continuous, gradual improvement of the situation of debutant female MPs on electoral lists.
Problematyka ograniczonej reprezentacji kobiet w gremiach pochodzących z wyboru w Polsce jest powszechnie zauważalna. W artykule przedstawiono uwarunkowania prawne dotyczące parytetu na listach wyborczych do Sejmu RP oraz dane statystyczne dotyczące „posłanek debiutantek” w XXI w., w celu wykazania czy pojawienie się kwoty ustawowej jest czynnikiem determinującym zwiększenie odsetka posłanek debiutantek w polskim Sejmie w XXI w. Autorzy poczynając od analizy instytucjonalno-prawnej, przez próbę teoretycznego zdefiniowania „posłów debiutantów”, przechodzą do analizy statystycznej wyników wyborczych, wskazując na czynniki determinujące skalę zjawiska nowych posłanek w badanym okresie. Autorzy stawiają następujące pytania badawcze: (1) Czy wprowadzenie kwoty ustawowej zwiększyło odsetek posłanek debiutantek w kolejnych kadencjach? (2) Czy sytuacja posłanek debiutantek na listach wyborczych uległa zmianie po wprowadzeniu kwoty ustawowej? Tak przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać czynniki determinujące odsetek posłanek debiutujących w Sejmie kolejnych kadencji, którymi są (1) wprowadzenie kwoty ustawowej na listach wyborczych oraz (2) ciągła, stopniowa poprawa sytuacji posłanek debiutantek na listach wyborczych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 4(80); 49-63
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres autonomii regulacyjnej publicznych szkół wyższych w przedmiocie wyborów członków kolegium elektorów
The Scope of Regulatory Autonomy of Public Universities Regarding the Election of Members of the Electoral College
Autorzy:
Salamonowicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51449064.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
public university
Elections
electoral college
regulatory autonomy
wybory
kolegium elektorów
publiczna szkoła wyższa
autonomia regulacyjna
Opis:
The article analyses the scope of regulatory autonomy of public universities in the subject of organization and conduct of elections of members of the electoral college. The dogmatic-legal analysis covers primarily the statutory framework contained in the provisions of the Act on Higher Education and Science and election regulations of selected public universities. The following issues were considered: the forms of regulation of the election of the members of the college of electors, the active and passive electoral right in the election of electors, the distribution of electoral mandates and the composition of the college of electors, the principles of voting. It was found that universities use varied methods for the distribution of electoral seats, with a variable number of seats in proportion to the number of eligible voters being optimal. Restrictions on passive electoral rights that are implemented under regulatory autonomy in some universities were identified.
W artykule podjęto analizę zakresu autonomii regulacyjnej publicznych szkół wyższych w przedmiocie organizacji i przebiegu wyborów członków kolegium elektorów. Analizą dogmatyczno-prawną objęto przede wszystkim ramy ustawowe zawarte w przepisach ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz regulacji wyborczych wybranych uczelni. Rozważaniami objęto następujące zagadnienia: form regulacji wyborów członków kolegium elektorów, czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach elektorów, podział mandatów elektorskich i skład kolegium elektorów, zasady głosowania. Ustalono, że uczelnie stosują zróżnicowane metody podziału mandatów elektorskich, przy tym optymalna jest zmienna liczba mandatów w proporcji do liczby uprawnionych do głosowania. Zidentyfikowano ograniczenia biernego prawa wyborczego, które są wprowadzane w ramach autonomii regulacyjnej w niektórych uczelniach. Sformułowano szereg dobrych praktyk wyborczych, w tym w zakresie realizacji biernego prawa wyborczego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 3(79); 199-217
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgłaszanie kandydatów we francuskich wyborach prezydenckich okresu V Republiki jako forma racjonalizacji procesu elekcyjnego
Submission of candidates in the French presidential elections of the Fifth Republic period as a form of rationalisation of the electoral process
Выдвижение кандидатов на президентских выборах во Франции периода Пятой республики как форма рационализации избирательного процесса
Висування кандидатів на президентських виборах у Франції періоду П’ятої республіки як форма раціоналізації виборчого процесу
Autorzy:
Jakubiak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33517853.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
президентські вибори
кандидати
висування
Франція
П’ята республіка
президентские выборы
кандидаты
выдвижение кандидатуры
Франция
Пятая республика
wybory prezydenckie
kandydaci
nominacje
Francja
V Republika
presidential elections
candidates
nominations
France
Fifth Republic
Opis:
Artykuł dotyczy procesu wyłaniania kandydatów we francuskich wyborach na urząd prezydenta Republiki. Autor omawia mechanizm nominacji przez co najmniej pięciuset funkcjonariuszy publicznych różnych szczebli (członków parlamentu, członków rad regionalnych i departamentalnych, merów etc.). Przedmiotem opracowania są także zmiany legislacyjne dokonywane w tym zakresie po 1958 r., a więc w całym okresie funkcjonowania urządzeń ustrojowych V Republiki. Szczególną uwagę poświęcono następstwom tej specyficznej procedury, w tym również problemom, które może ona generować w praktyce politycznej. Zasygnalizowane zostały także wątpliwości co do spójności tych rozwiązań z konstrukcją powszechnych wyborów prezydenckich. Z uwagi na te zastrzeżenia w ostatnich latach zgłaszane były propozycje kolejnych zmian legislacyjnych w tym obszarze.
Стаття присвячена процесу відбору кандидатів на виборах Президента Республіки у Франції. Автор розглядає механізм висування кандидатів щонайменше п’ятьма сотнями державних службовців різних рівнів (депутатами парламенту, членами регіональних і департаментських рад, мерами міст тощо). Предметом дослідження є також законодавчі зміни, внесені у цій сфері після 1958 року, тобто протягом усього періоду функціонування політичного апарату П’ятої республіки. Особлива увага приділяється наслідкам цієї специфічної процедури, в тому числі проблемам, які вона може породжувати в політичній практиці. Також висловлюються сумніви щодо узгодженості цих рішень з конструкцією всезагальних президентських виборів. З огляду на ці застереження, в останні роки були запропоновані подальші законодавчі зміни в цій сфері.
В статье рассматривается процесс выдвижения кандидатов на французских выборах на пост президента Республики. Автор рассматривает механизм выдвижения как минимум пятьюстами государственных служащих различного уровня (членов парламента, членов региональных и департаментских советов, мэров городов и т.д.). Предметом исследования являются также законодательные изменения, внесенные в этой области после 1958 года, т.е. за весь период функционирования конституционных механизмов Пятой республики. Особое внимание уделяется последствиям этой специфической процедуры, в том числе проблемам, которые она может породить в политической практике. Высказываются также сомнения в согласованности этих решений с конструкцией всеобщих президентских выборов. С учетом этих оговорок в последние годы предлагаются дальнейшие законодательные изменения в этой области.
The article concerns the process of selecting candidates in French elections for the office of President of the Republic. The author discusses the mechanism of nomination by at least five hundred public officials at various levels (members of parliament, members of regional and departmental councils, maires, etc.). The subject of the study are also the legislative changes made in this regard after 1958, i.e. throughout the functioning of the political apparatus of the Fifth Republic. Particular attention is given to the implications of this specific procedure, including the problems it can generate in political practice. Doubts have also been raised as to the consistency of these solutions with the design of general presidential elections. In view of these reservations, further legislative changes in this area have been proposed in recent years.  
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2024, 1; 71-86
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kogo będą chcieli wybrać, to wybiorą, czy my będziemy głosować, czy nie” – wybory do sejmu w 1952 roku w Nowej Hucie w świetle dokumentów partyjnych i materiałów Urzędu Bezpieczeństwa
“Whom they want to elect they will elect, whether we will vote or not” – the 1952 Sejm elections in Nowa Huta in the light of party documents and Security Office materials
Autorzy:
Mazur, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111939.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
elections to the Sejm of the Polish People’s Republic
special services of the Polish People’s Republic
Public Security Office
Nowa Huta
PZPR (Polish United Workers’ Party)
wybory do Sejmu PRL
służby specjalne PRL
Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
PZPR
Opis:
W artykule został poruszony temat wyborów do Sejmu PRL, które odbyły się 26 października 1952 r. i rozpoczęły serię głosowań w Polsce „ludowej” będących zaprzeczeniem takich pojęć, jak wolność i demokracja. Podjęto próbę analizy działań Komitetu Zakładowego PZPR Kombinatu Nowa Huta oraz funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, prowadzonych w ramach przygotowania i ochrony wyborów w Okręgu nr 58, który obejmował Kraków-Miasto i Nową Hutę. W odniesieniu do działań hutniczej organizacji partyjnej omówiono m.in. powstanie Zakładowego Komitetu Wyborczego Frontu Narodowego oraz jego struktur na poszczególnych wydziałach kombinatu. Analizie poddano sferę propagandy i reakcji pracowników huty oraz społeczeństwa nowohuckiego na pracę agitatorów wyborczych. Postawy mieszkańców w kontekście zbliżających się wyborów i kampanii wyborczej znajdowały się także w obszarze zainteresowania komunistycznej tajnej policji. Z tego względu w artykule poddano analizie działania nowohuckiego aparatu bezpieczeństwa w zakresie poszukiwania tzw. wroga. Scharakteryzowano pracę UBP, polegającą m.in. na monitorowaniu meldunków związanych z zakłócaniem porządku publicznego czy kontaktach funkcjonariuszy z podległą im agenturą. W ostatniej części artykułu została przedstawiona ocena wyborów dokonana przez nowohuckie czynniki partyjne i tamtejsze władze bezpieczeństwa.
The article deals with the elections to the Sejm of the Polish People’s Republic, which took place on 26 October 1952 and which began a series of elections in the Polish People’s Republic that contradicted concepts such as freedom and democracy. An attempt is made to analyse the activities the PZPR Works Committee of the Nowa Huta metallurgical plant and the officers of the local Public Security Office carried out in the preparation and protection of the elections in District No. 58, which included the city of Cracow and Nowa Huta. With regard to the activities of the party organisation at the metallurgical plant, the establishment of the Company Election Committee of the National Front and its structures in the various departments of this industrial combine were discussed. The sphere of propaganda and the reaction of the workers of the steelworks and the society of Nowa Huta to the work of election agitators is analysed. The attitudes of residents in the context of the upcoming elections and during the election campaign were also in the area of interest of the communist secret police. For this reason, the article analyses the activities of the Nowa Huta security apparatus in the search for the so-called enemy. The work of the UBP (Public Security Office) was characterised, which involved, among other things, the monitoring of reports related to public order disturbances or the officers’ contacts with subordinate agents. The last part of the article presents an assessment of the elections by Nowa Huta party functionaries and the local security authorities.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 504-536
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies