Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wieś" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 585
Tytuł:
Wpływ kształtowania przestrzeni na możliwość odnowy wsi post-PGR-owskiej
The influence of space shaping on the possibility of regenerating a post-state farm village
Autorzy:
Marek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38072888.pdf
Data publikacji:
2024-05-27
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Tematy:
wieś post-PGR-owska
PGR
Ziemie Odzyskane
odnowa wsi
ruralistyka
architektura
post-state farm village
State Agricultural Farm
Recovered Territories
village renewal
rural planning
architecture
Opis:
Tematem niniejszej pracy jest badanie wpływu kształtowania przestrzeni na możliwość odnowy i zwiększenia atrakcyjności wsi post-PGR-owskiej na Ziemiach Odzyskanych. Praca przedstawia jak poszczególne wydarzenia historyczne wpłynęły na rozwój społeczny oraz przestrzenny wsi po PGR-owskiej, następnie rozważane są możliwe strategie rozwoju i odnowy bazujące na istniejących przykładach.
The subject of this work is to examine the impact of space shaping on the possibility of regenerating and increasing the attractiveness of post-PGR villages in the Recovered Territories. The work presents how individual historical events influenced the social and spatial development of the village after the State Agricultural Farm, then possible development and renewal strategies based on existing examples are considered.
Źródło:
Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development; 2023, 3(106); 39-50
1897-2349
2657-5760
Pojawia się w:
Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pan Bóg stworzył wieś, a człowiek miasto”, czyli Adama Marczyńskiego „powroty do natury”
“God Created the Countryside, and Man Created the City”: Adam Marczyński’s “Returns to Nature”
Autorzy:
Błotnicka-Mazur, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850522.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Adam Marczyński
art colony
Polish art of the 1940s and 1950s
countryside
city
kolonia artystyczna
sztuka polska lat 40. i 50. XX wieku
wieś
miasto
Opis:
Znaczenie zagranicznych wojaży artystów dla ich dalszej formacji jest bezsprzeczne. W niniejszym artykule autorka dowartościowuje podróże bliskie, wywodzące się z potrzeby ucieczki artystów z miasta na wieś w celu szukania inspiracji w otoczeniu natury. Ich bezpośrednim następstwem były licznie powstające kolonie artystyczne, zwłaszcza w pierwszej połowie XX wieku. Tytułowe „powroty do natury” ukazano, opierając się na kazusie Adama Marczyńskiego (1908-1985) z Grupy Krakowskiej. Polski malarz znany jest przede wszystkim z kompozycji abstrakcyjnych, półplastycznych obrazów-obiektów wypełnianych drewnianymi kasetonami z ruchomymi klapkami. Równolegle do poszukiwań w obrębie sztuki niefiguratywnej tworzył liczne szkice z natury, a także wysmakowane kolorystycznie portrety i widoki. Artysta nigdy nie zrezygnował z tego rodzaju twórczości, dając upust zamiłowaniu do obserwacji natury wyznaczającej rytm jego życiu i sztuce – naturalny i wolniejszy poza miejskim gwarem.
The significance of foreign travel for the development of artists is undeniable. In this article, the author emphasises the value of short trips, which reflect artists’ need to escape from the city to the countryside to seek inspiration in nature. One direct consequence of such trips was the creation of numerous artistic colonies, especially in the first half of the 20th century. The eponymous “returns to nature” are exemplified by the case of Adam Marczyński (1908-1985) from the Kraków Group. The Polish painter is primarily known for his abstract, semi-sculptural paintings filled with wooden panels with movable flaps. Alongside his exploration of non-figurative art, he created numerous sketches from nature, as well as beautifully coloured portraits and landscapes. Marczyński never abandoned this kind of artistic expression, giving vent to his passion for observing nature, which set the rhythm of his life and art – natural and slow, away from the hubbub of city life.
Źródło:
Facta Simonidis; 2023, 16, 1; 253-264
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bieżanów utracony. O drewnianej architekturze dawnej podkrakowskiej wsi
Bieżanów lost. On the wooden architecture of an old village near Kraków
Autorzy:
Cymborowska-Waluś, Anna Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21151079.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
architektura drewniana
tradycyjny dom wiejski
rozwój przestrzenny
podkrakowska wieś
wooden architecture
traditional rural home
spatial development
village near Kraków
Opis:
Artykuł podejmuje tematykę gwałtownej zmiany w najnowszych czasach charakteru zabudowy krakowskiego Bieżanowa. Jego bardzo ciekawa struktura przestrzenna, w której tradycyjna drewniana zabudowa wiejska, wykształcona w procesie długotrwałej ewolucji, współegzystowała z realizacjami o charakterze „miejskim”, nie była dotychczas badana. Również intrygujący moment przemiany dawnej wsi w zurbanizowany fragment „Wielkiego Krakowa” nie został uchwycony przez dotychczasowych badaczy. Napływ do Bieżanowa w latach 20. XX wieku ludności o dużym kapitale kulturotwórczym oraz prężne organizacje społeczne działające we wsi od 2. połowy XIX wieku (m.in. chór o renomie przekraczającej granice Galicji, kółko rolnicze, ochotnicza straż pożarna, Klub Sportowy „Bieżanowianka”) wpłynęły na wykształcenie wśród jej mieszkańców znacznej świadomości obywatelskiej. Pokłosiem było powstanie szeregu pamiętników bieżanowian, dokumentujących dzieje wsi. Ich analiza, w powiązaniu z dotychczas niewykorzystanymi źródłami – powszechnie dostępnymi w ramach Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej mapami ortograficznymi Krakowa – pozwoliła na określenie kamieni milowych w najnowszej historii architektonicznej Bieżanowa. Artykuł stawia również pytanie o przyszłość zachowanego dziedzictwa drewnianego dawnej wsi oraz o możliwości jego dalszego przetrwania i form ochrony.
The article deals with the rapid changes that have taken place in recent times in the former village of Bieżanów (now a district of Kraków) and their influence on its development. Its interesting spatial structure – in which traditional wooden village buildings, shaped in the process of their long-term evolution, coexisted alongside ‘urban’ developments – has not yet been studied. Furthermore, the intriguing moment of the former village’s transformation into an urbanized part of ‘Greater Kraków’ has not been recorded by previous scholars. The influx of people who had considerable cultural capital into Bieżanów in the 1920s, as well as the thriving social organizations operating in the village since the second half of the nineteenth century (including a choir whose reputation went beyond the boundaries of Galicia, an agricultural circle, a Voluntary Fire Brigade, the ‘Bieżanowianka’ Sports Club), contributed to the development of a strong civic awareness among its inhabitants. The upshot was the publication of a number of Bieżanowian diaries documenting the history of the village. Analysing these, in conjunction with hitherto unused sources – orthophotographic maps of Kraków available to the public in the Municipal Spatial Information System – has made it possible to identify key milestones in Bieżanow’s recent architectural history. The article also raises the question of the future of the preserved wooden heritage of the former village and the prospects of its further survival and forms of protection.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 1; 27-52
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Digital regionalism and rural empowerment in the public sphere
Cyfrowy regionalizm i upodmiotowienie wsi w sferze publicznej
Autorzy:
Wasilewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27287279.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wieś
sfera publiczna
cyfrowy regionalizm
media społecznościowe
studium przypadku
village
public sphere
digital regionalism
social media
case study
Opis:
The experience of the last three decades reveals not only the significant exclusion of rural issues by the press, radio and television, but also its stereotypical portrayal. As a consequence, the public sphere does not perform its basic function in relation to rural communities, namely, it does not lead to their empowerment. On the other hand, social media offer a chance for real empowerment of the village and its communities. The aim of the article is therefore to analyze various types of regional initiatives in social media in terms of their potential to empower the village and its inhabitants in the public sphere. The hypothesis is digital regionalism constitutes a qualitative change in the functioning of the public sphere concerning rural issues.
Doświadczenia ostatnich trzech dekad jasno dowodzą nie tylko znacznego wykluczenia tematyki wiejskiej przez prasę, radio i telewizję, ale także jej stereotypowego ujęcia. W konsekwencji, sfera publiczna nie realizuje swojej podstawowej funkcji w stosunku do społeczności wiejskich, a mianowicie nie prowadzi do ich upodmiotowienia. Szansę na rzeczywiste upodmiotowienie wsi i jej mieszkańców oferują natomiast media społecznościowe. Zadaniem artykułu jest zatem analiza różnego rodzaju inicjatyw regionalistycznych w mediach społecznościowych pod względem ich potencjału do upodmiotowienia wsi i jej mieszkańców w sferze publicznej. Przyjęto bowiem hipotezę, iż to właśnie tak rozumiany cyfrowy regionalizm stanowi jakościową zmianę w funkcjonowaniu sfery publicznej w odniesieniu do tematyki wiejskiej.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 27-45
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Genealogia młyna–młyn w genealogii. Z dziejów młynarskich rodzin w świetle nowożytnych wzmianek na przykładzie Rybnika i okolic
The Genealogy of the Mill – the Mill in Genealogy. On the History of Milling Families in the Light of Modern Records Based on the Example of Rybnik and Its Surroundings
Autorzy:
Kloch, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083680.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Gospodarka
wieś
miasto
majątek
młyn
młynarze
klasztor
szlachta
economy
village
city
estate
mill
millers
monastery
nobility
Opis:
Dzieje dawnego młynarstwa w Rybniku i okolicy, prócz mniej niż skromnej wiedzy odnoszącej się do czasów średniowiecza, lepiej są rozpoznawalne w źródłach pisanych czasów nowożytnych. XVI wiek to stulecie szybkiego rozwoju okolicznego młynarstwa. Z kolei dla XVII i początków XVIII wieku dysponujemy już dość sporą bazą źródłową przekazów, jak na lokalne warunki. W szczególny sposób ujawniają się trzy obszary funkcjonowania młynarstwa. Obszar majątku cysterskiego, to wsie Chwałęcice oraz Stodoły, gdzie od drugiej połowy XVI wieku zaistniała gospodarka młyńska. Baza źródła lepiej zachowana jest w przypadku wsi Chwałęcice i młyna zwanego Olszany. Dokumenty majątkowe pozwalają nam prześledzić losy młyna i jego mieszkańców-rodzin młynarskich w realiach XVII wieku. Drugi obszar to młyn na Wawoku (należący do rybnickiego majątku) oraz młyn zamkowy w Rybniku oraz związani z nimi młynarze – m.in. rodzina Nacyńskich (Naczyńskich). Trzeci mocny akcent pada na młynarstwo dóbr rycerskich okolic Rybnika (Chwałowice, Gotartowice, Popielów, Zebrzydowice). W tym przypadku zachowały się nawet nazwy tych miejsc związanych z młynarzami i młynami-Mośnik czy Gzel. Rozwój młynarstwa w drugiej połowie XVIII wieku stawia przed nami kolejne cele do rozpoznania, gdyż na omawianym obszarze działało już co najmniej dwanaście młynów.
The history of milling in Rybnik and the surrounding area, except for very scarce knowledge relating to the Middle Ages, is better recognized in the written sources of modern times. The 16th century was the century of rapid development of local milling. And for the seventeenth and early eighteenth centuries, on the other hand, there is already quite a large source base of accounts as for local conditions. Three areas of milling are particularly noticeable. The area of the Cistercian estate are the villages of Chwalęcice and Stodoły, where a milling activity emerged in the second half of the 16th century. The evidence is better preserved in the case of Chwalęcice and the mill called Olszany. The estate documents allow us to trace the fate of the mill and its inhabitants - milling families - in the 17th century reality. The second area is the mill in Wawok (belonging to Rybnik estate) and the castle mill in Rybnik and the millers associated with them - including the Nacyński (Naczyński) family. The third strong reference is to the milling activity in the knightly estates around Rybnik (Chwałowice, Gotartowice, Popielów, Zebrzydowice). In this case, even the names of these places associated with millers and mills - Mośnik or Gzel - have been preserved. The development of milling in the second half of the 18th century presents further objectives for investigation, as at least twelve mills were already operating in the area in question.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2023, 11, 11; 118-132
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Introduction of innovative solutions in agriculture – legal aspects
Autorzy:
Niewiadomska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29983650.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rolnictwo
innowacyjna wieś
Wspólna Polityka Rolna
Krajowy Plan Strategiczny
rolnictwo precyzyjne
agriculture
innovative village
Common Agricultural Policy
National Strategic Plan
Opis:
The aim of the article is to identify the possibility of creating legal solutions for the implementation of innovation in agriculture in the Polish and European legal system. The particular emphasis on the development of new technologies put in the Common Agricultural Policy after 2023 indicates that it is becoming one of the most important factors shaping the competitiveness and profitability of agriculture. It presupposes the development of a number of legal mechanisms that together will make up agricultural innovation. This heterogeneity is a major problem but at the same time an opportunity for agriculture. The article identifies first of all possible legal solutions, but emphasises that they cannot be developed without the cooperation of specialists from other scientific disciplines and representatives of business related to modern technologies. The definition of the legal framework for innovative solutions in agriculture cannot be separated from the consideration of global and European aspects. The speed and possibilities of the application of modern solutions will determine the place of Polish agriculture in the international arena for many years to come.
Celem artykułu jest określenie możliwości stworzenia rozwiązań prawnych dotyczących wdrożenia innowacji w rolnictwie w polskim i europejskim systemie prawnym. Szczególny nacisk na rozwój nowych technologii we Wspólnej Polityce Rolnej po 2023 r. wskazuje, że staje się on jednym z ważniejszych czynników kształtujących konkurencyjność i dochodowość rolnictwa. Zakłada on wypracowanie wielu mechanizmów prawnych, które łącznie będą składać się na innowacje w rolnictwie. Ta niejednolitość jest dużym problemem, a jednocześnie szansą dla rolnictwa. W artykule określono przede wszystkim możliwe rozwiązania prawnej, ale zaakcentowano, że nie mogą one powstać bez współpracy specjalistów z innych dyscyplin nauki oraz przedstawicieli biznesu związanego z nowoczesnymi technologiami. Określenie ram prawnych dla rozwiązań innowacyjnych w rolnictwie nie może być oderwane od uwzględnienia aspektów globalnych i europejskich. Szybkość i możliwości skorzystania z nowoczesnych rozwiązań na długie lata określą miejsce polskiego rolnictwa na arenie międzynarodowej. 
Źródło:
Przegląd Prawa Rolnego; 2023, 2(33); 11-24
1897-7626
2719-7026
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Rolnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy i społeczno-kulturowy obraz życia wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. na podstawie powieści Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi
Linguistic and socio-cultural picture of the life of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries, based on Franciszek Beciński’s novel The village on the bend of the road
Autorzy:
Moch, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409150.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
językowo-kulturowy obraz świata
wieś kujawska na przełomie XIX i XX wieku
opozycje językowo-kulturowe i społeczne
chłopski punkt widzenia
linguistic and cultural image of the world
linguistic
cultural and social oppositions
peasant point of view
Kujawy village at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
In the historical sciences for some time there has been a tendency to describe the history of the Polish peasantry through his eyes. Thanks to this approach, not only purely historical accounts gain importance, but also literary testimonies. One of them is the novel by the peasant writer and poet Franciszek Beciński, The Village on the Bend of the Road, presenting a wide, colorful panorama of life in the Kuyavian countryside at the turn of the 19th and 20th centuries and representing the peasant’s point of view. According to the ethnolinguistic concept of profiling, the capacity of the concept of LUD (folk, people) was presented by means of various linguistic, cultural and social oppositions. In Beciński’s works, the oppositions of village and manor, folk and church, religiosity and ludic character, women and men are particularly visible. The analysis within the described profiles allows us to draw the conclusion that the history of the Kuyavian village at the turn of the 19th and 20th centuries cannot be captured only from the perspective of the violence of the lord over the peasant, and social relations, both within the village itself and between the village and the manor house, were here much more complicated.
W naukach historycznych od pewnego czasu panuje tendencja do opisu historii polskiego chłopstwa jego oczyma. Dzięki takiemu podejściu znaczenie zyskują nie tylko relacje czystohistoryczne, ale także świadectwa literackie. Należy do nich powieść chłopskiego pisarza i poety Franciszka Becińskiego Wieś na zakręcie drogi, ujmująca w szerokiej, barwnej panoramie obraz życia na wsi kujawskiej na przełomie XIX i XX w. i reprezentująca chłopski punkt widzenia. Zgodnie z etnolingwistyczną koncepcją profilowania została przedstawiona za pomocą różnych opozycji językowo-kulturowych i społecznych pojemność pojęcia lud. U Becińskiego zarysowują się zwłaszcza opozycje wieś – dwór, lud – kościół, religijność i ludyczność, kobiety – mężczyźni. Analiza w obrębie opisanych profili pozwala wysnuć wniosek, że historii kujawskiej wsi na przełomie XIX i XX w. nie da się ująć jedynie z perspektywy przemocy pana nad chłopem, a stosunki społeczne, zarówno w obrębie samej wsi, jak i na linii wieś – dwór były tu znacznie bardziej skomplikowane.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 211-226
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Key challenges related to smart villages
Sfide fondamentali relative ai villaggi intelligenti
Autorzy:
Niewiadomska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29981745.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Common Agricultural Policy
National Strategic Plan
Polish agriculture
innovative village
intelligent village
Wspólna Polityka Rolna
Krajowy Plan Strategiczny
rolnictwo chłopskie
innowacyjna wieś
inteligentna wieś
Opis:
The aim of the considerations was to identify the challenges related to smart villages arising in the Polish and European legal systems. The expansion of the smart villages concept has become more apparent the new Common Agricultural Policy which provides for the development of different legal mechanisms which, put together, will help to create a smart village. The legal, but also social and economic challenges related to this proposal have been indicated and supported by examples of the implementation of innovative villages in selected European countries, taking into account the influence of globalisation and Europeanisation on the very concept of intelligent villages. Further to that, potential threats from the adopted solutions, as well as their impact on the competitiveness of agriculture have been highlighted. It has also been shown that intelligent villages constitute one of the transmitters of innovation in agriculture and digital rural development.
Celem rozważań jest identyfikacja wyzwań związanych z inteligentnymi wsiami w polskim i europejskim systemie prawnym. Rozwój koncepcji inteligentnych wsi jest bardziej widoczny w nowej Wspólnej Polityce Rolnej po 2023 r. Zakłada ona rozwój wielu mechanizmów prawnych, które razem będą tworzyć inteligentną wieś. W artykule wskazano przede wszystkim wyzwania prawne, ale także społeczne i ekonomiczne. Ich identyfikacja została wsparta przykładami wdrożeń innowacyjnych wsi w wybranych krajach europejskich. Przedstawione w artykule wyzwania uwzględniają również kwestie globalizacji i europeizacji koncepcji inteligentnych wsi. Jednocześnie odniesiono się do możliwych zagrożeń wynikających z przyjętych rozwiązań, a także ich wpływu na konkurencyjność rolnictwa. Wskazano, że inteligentne wsie są jednym z przekaźników innowacji w rolnictwie i cyfrowego rozwoju obszarów wiejskich.
L’articolo si propone di identificare sfide fondamentali relative ai villaggi intelligenti negli ordinamenti giuridici polacco ed europeo. Nella nuova politica agricola comune dopo il 2023 lo sviluppo della concezione di smart village è più accentuato. Essa prevede di sviluppare vari meccanismi giuridici che nell’insieme porteranno a creare questo tipo di villaggio. Nell’articolo sono state messe in risalto soprattutto sfide giuridiche, accanto a quelle sociali ed economiche, supportate da concreti esempi provenienti da Paesi europei scelti. Nel contesto delle sfide discusse si è tenuto conto anche delle questioni riguardanti la globalizzazione e l’europeizzazione. Si è fatto altresì riferimento a possibili minacce risultanti dalle soluzioni adottate, nonché ad un loro impatto sulla competitività dell’agricoltura. È stato anche appurato che i villaggi intelligenti agiscono da cassa di risonanza per promuovere l’innovazione nel settore agricolo come anche l’innovazione digitale delle zone rurali.
Źródło:
Przegląd Prawa Rolnego; 2023, 1(32); 11-23
1897-7626
2719-7026
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Rolnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernizacja wsi na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski Ludowej w refleksji socjologicznej
Modernization of villages in the Western and Northern Lands of People’s Poland in sociological reflection
Autorzy:
Walerski, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146187.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of Polish sociology
socialist modernization
Western and Northern Lands
rural areas during the Polish People’s Republic (PRL)
socialized economy
historia polskiej socjologii
modernizacja socjalistyczna
Ziemie Zachodnie i Północne
wieś w okresie PRL
gospodarka uspołeczniona
Opis:
Procesy modernizacyjne wdrożone przez władze Polski Ludowej objęły ze szczególnym nasileniem polską wieś. Zjawiska, takie jak industrializacja i urbanizacja, reorganizacja systemu rolnictwa czy wprowadzenie obowiązku szkolnego miały gwarantować awans społeczny mas chłopskich oraz przyczynić się do budowy nowego społeczeństwa socjalistycznego w powojennej Polsce. Ziemie Zachodnie i Północne, na których rozwój gospodarki uspołecznionej odbywał się znacznie szybciej niż w Polsce Centralnej i Wschodniej, stanowiły swoiste laboratorium społeczne, a zarazem obszar szczególnie interesujący dla badań socjologicznych. Niniejszy artykuł ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze polska socjologia przyczyniła się w okresie PRL do analizy oraz udokumentowania procesu socjalistycznej modernizacji na wspomnianym terytorium.
The modernization processes implemented by the authorities of People’s Poland particularly affected the Polish countryside. Phenomena such as industrialization, urbanization, the reorganization of the agricultural system, and the introduction of compulsory education were meant to guarantee social advancement for the rural masses and contribute to the construction of a new socialist society in post-war Poland. The Western and Northern Lands, where the development of a socialized economy occurred much more rapidly than in Central and Eastern Poland, served as a unique social laboratory and an area of special interest for sociological research. This article aims to answer the question of the extent to which Polish sociology contributed during the PRL era to the analysis and documentation of the socialist modernization process in the mentioned territory.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 337-359
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Olsztyńskie „Dzikie Pola”. Rabunek i dewastacja wsi na Warmii i Mazurach przez wojska sowieckie w latach 1945–1948
Olsztyn’s ‘Wild Fields’. Plunder and Devastation of Villages in Warmia and Mazury by Soviet Troops in 1945–1948
Autorzy:
Gross, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233748.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
wojska sowieckie
rabunek
dewastacja
wieś
Warmia i Mazury
Soviet troops
plunder
devastation
villages
Warmia and Mazury
Opis:
W artykule przedstawiono proces niszczenia wsi na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej w wyniku rabunków i dewastacji dokonywanych przez wojska sowieckie. Na podstawie analizy akt polskiej administracji cywilnej, a także Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego opisano działania wojsk sowieckich prowadzące do znaczącego uszczuplenia majątku rolnego Warmii i Mazur, co w poważnym stopniu utrudniło powojenne osadnictwo, odbudowę i zagospodarowanie tych obszarów, na których rolnictwo było podstawową gałęzią gospodarczą.
This article presents the process of destruction of villages in Warmia and Mazury after World War II, plundered and devastated by Soviet troops. Basing on a thorough analysis of the Polish civil administration and the Provincial Office of Public Security files, the author describes the plunders of Soviet soldiers that contributed to a significant depletion of the agricultural property of Warmia and Mazury. This seriously hampered the post-war settlement, reconstruction and development of these areas, where agriculture was the primary economic branch.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 3; 109-130
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola chłopów w bialskopodlaskiej organizacji partyjnej. Fakty kontra partyjna propaganda. Zarys zagadnienia
The role of peasants in the communist structures in Biała Podlaska. Facts versus communist propaganda – an outline
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433540.pdf
Data publikacji:
2023-11-20
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
chłopi
bialskopodlaska prowincja
wieś
Komitet Wojewódzki
KW
Biała Podlaska
PZPR
peasants
province of Biała Podlaska
village
Voivodeship Committee
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia roli chłopów w strukturach partyjnych w prowincjonalnym województwie. Wybrana problematyka ma za zadanie zobrazować procesy zachodzące podczas formowania się składu socjalnego wojewódzkich instancji partyjnych. Głównym celem niniejszego tekstu jest zarysowanie mentalności chłopów w dynamicznym okresie funkcjonowania PZPR w województwie bialskopodlaskim, a jednocześnie ukazanie czynników motywujących do wstępowania w partyjne szeregi oraz powodów, dla których składano legitymacje członkowskie w późniejszym okresie.
The article attempts to present the role that peasants played in communist party structures in a provincial voivodeship. The selected issues are intended to illustrate the processes that were taking place when the members of voivodeship communist authorities were being chosen. The main purpose of this text is to outline the mentality of the peasants throughout the dynamic period of the Polish United Workers’ Party’s functioning in the Biała Podlaska Voivodeship. At the same time, the article outlines factors that triggered individuals to join the party ranks and later on renounce party membership.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2023, 21; 189-202
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siedemnastowieczny obraz Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii częstochowskiej z kościoła parafialnego pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Suchej Beskidzkiej – analiza małopolskiego warsztatu
A seventeenth-century Hodegetria type painting of the Virgin and Child in Częstochowa from the parish Church of the Visitation of the Blessed Virgin Mary in Sucha Beskidzka – an analysis of the techniques used in Małopolska
Autorzy:
Lempart-Geratowska, Marta
Goryl, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352194.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Hodegetria
przeprócha
korona
Stara Wieś
Rudy Wielkie
pouncing
crown
Opis:
Niniejsze opracowanie jest prezentacją obrazu na podobraziu płóciennym z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła parafialnego w Suchej Beskidzkiej. Uwzględnia technikę i technologię jego wykonania w aspekcie przemian historycznych wizerunku, na których ujawnienie pozwoliły przeprowadzone prace konserwatorskie. W ich trakcie podjęto próbę określenia czasu powstania dzieła na podstawie elementów formalno-stylistycznych charakteryzujących warsztat czy też samodzielnie działającego artystę. Szczególną uwagę zwrócono na koronę Marii, klejnoty zawieszone na jej szyi oraz zdobiące jej szaty, a także na dekorację tuniki Dzieciątka, w której w nietypowy sposób zastosowano przepróchę. Po przyłożeniu współcześnie wykonanej kalki z przerysowanym wzorem z omawianego dzieła okazuje się, że pokrywa się on z podobną w charakterze ornamentyką na białej tunice Chrystusa na obrazie z przedstawianiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem ze Starej Wsi, jak również na obrazie z Rud Wielkich, który jest tożsamy ze starowiejskim wizerunkiem. Ten szczegół odgrywa niezwykle istotną rolę również z tego względu, że stanowi wskazówkę w kwestii proweniencji dzieła i łączy je z wytwórczością małopolską z 1. połowy, a być może nawet z 1. ćwierci XVII wieku. Tym ważnym szczegółom, które służyły określeniu czasu i miejsca powstania wczesnej kopii jasnogórskiej Hodegetrii, towarzyszyły badania fizykochemiczne, między innymi MA-XRF oraz SEM-EDX, identyfikujące na przykład obecność tytanu w pigmentach ziemnych.
This article discusses a painting on canvas with an image of the Virgin and Child from the parish church in Sucha Beskidzka. It takes into account the techniques and technology used in its execution in the context of the transformations which the image underwent over time – these revelations were made possible by the conservation work carried out. During this work, an attempt was made to determine when the work was created based on both formal and stylistic elements characteristic of the techniques used or of the artist himself. Particular attention was focused on Mary’s crown, the jewels around her neck and adorning her robes, as well as to the decoration of the Infant’s tunic, with its unusual use of pouncing. When a contemporarily made tracing of the pattern from the work in question is applied to other works, it transpires that it corresponds to the ornamentation on the white tunic of Christ in the painting depicting Our Lady and Child from Stara Wieś, as well as in a painting from Rudy Wielkie, which is identical to the image in Stara Wieś. This detail plays an extremely important role as it also provides a clue to the provenance of the work and links it to the work of the Małopolska region from the first half, and possibly even the first quarter, of the seventeenth century. These important details, which served to determine the time and place of the production of an early copy of the Hodegetria from the Jasna Góra sanctuary in Częstochowa, were accompanied by physico-chemical studies, including MA-XRF and SEM-EDX analyses, identifying, for example, the presence of titanium in the earth pigments.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 147-163
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święciccy z Nowej Wsi na ziemi dobrzyńskiej i ich losy w XIX wieku
The family of Święcicki of Nowa Wieś in the Dobrzyń landscape and their fate in the 19th century
Autorzy:
Utkin, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098257.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Święciccy
Nowa Wieś
rumunki
biogramy
XIX wiek
Święcicki family
clearances
biographies
the 19th century
Opis:
Jan Stanisław Święcicki, szlachcic z Kujaw, nabył w latach 40. XIX wieku w Ziemi Chrostkowskiej Nową Wieś. Majątek z przewagą lasów był przekształcony w rumunki, a później w folwark. Z trzecią żoną Eleonorą Nelską Święcicki dochował się siedmiu synów i jednej córki. Artykuł przedstawia biogramy tych ośmiorga dzieci. Ujawnione są ślady życia trzech synów uważanych za zmarłych jako noworodki. Najwięcej miejsca poświęcone jest dziewiętnastowiecznym losom dwojga najmłodszych dzieci Jana Stanisława i Eleonory, pomijanych w piśmiennictwie biograficznym. Córkę do udanego małżeństwa doprowadziło jej zainteresowanie literaturą. Najmłodszy syn, księgowy, podbudował karierę zawodową przez małżeństwo z zamożną panną.
Jan Stanisław Święcicki, a nobleman from Kujawy, acquired the estate Nowa Wieś in the Chrostkowo Land. This estate with a predominance of forests was transformated into clearences, and then into a grange. With this third wife Eleonora Nelska he has brought up seven sons and one daughter. The biographies of these eight children are presented. Traces of the fate of three of them, considered early dead, are revealed. The most place is given to the vicissitudes of life in the 19th century of two youngest children of Jan Stanislaw and Eleonora, neglected in the biographical writings. As for the daughter, her interest in literature led her to a successful marriage. The youngest son, a book- keeper, supported his professional career by marrying a wealthy lady.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2023, 4(277); 5-28
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The fate of ancestors living in the countryside in family accounts and in-home archives. The “My Family” Project implemented in 2022 by students of the Institute of History of the Jan Kochanowski University in Kielce
Losy przodków mieszkających na wsi w relacjach rodzin i w domowych archiwach. Projekt „Moja rodzina” zrealizowany w 2022 r. przez studentów Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Autorzy:
Majcher-Ociesa, Edyta
Czerw, Hubert
Pierściński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27286601.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rodzina
projekt
wieś
mikrohistoria
family
project
village
microhistory
Opis:
The present article contains an introduction (describing problems in the study of microhistory and distinguishing groups interested in these types of considerations), the characteristics of interviews and written papers and the conclusions drawn from them. The basis for its creation was the “My Family” Project, consisting of three elements: students’ written papers, a recording of an interview with a family member (preferably a grandmother or grandfather) and a presentation at a conference. The project was carried out in the summer semester of 2022 with second-year B.A. students at the Institute of History of the Jan Kochanowski University in Kielce as part of “The historian’s research methods” classes. Students involved in this initiative also took part in a conference entitled “My Family as an Archival Source” (as part of the “Meetings with an Archival Source” series), which took place on September 28, 2022. A report on this event was written by one of the students participating in the project. The first part of the project consisted of student interviews with family members. Parents and grandparents discussed topics such as the history of their ancestors, the years of German and Soviet occupation, and everyday life. The representatives of the older generation focused on telling about their experience of World War II in small towns of today’s Świętokrzyskie province, while the students’ parents discussed the dull reality of the Polish People’s Republic. The interviews concerning the occupation period were emotional; they show the savagery of the Germans murdering Polish civilians and indicate that historians have not yet worked through this issue. Students’ papers deal with the unique history of their ancestors. The topics discussed in them mainly concern the fate of the authors’ great-grandparents and grandparents. The texts describe the realities of Kielce villages during World War II, as well as the hardships of everyday life. The overwhelming majority of the ancestors of the students participating in the project lived in the countryside, having peasant or landowning origins. The article ends with conclusions presented by students during the discussion summarizing the project. Student papers can encourage readers to research their family’s past. Every history student should know the history of their family.
Powyższy artykuł zawiera wstęp (opisujący problemy związane z badaniem mikrohistorii oraz wyróżniający grupy zainteresowane tego typu rozważaniami), charakterystykę wywiadów i prac pisemnych oraz płynące z nich wnioski. Bazą dla jego powstania był projekt „Moja rodzina” składający się z trzech elementów: pracy pisemnej studentów, nagrania wywiadu z członkiem rodziny (najlepiej babcią lub dziadkiem) oraz wystąpienia podczas konferencji. Projekt został zrealizowany w semestrze letnim 2022 r. Jego uczestnikami byli studenci II roku historii studiów I stopnia w Instytucie Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach w ramach przedmiotu „Warsztat naukowy historyka”. Studenci zaangażowani w tę inicjatywę wzięli również udział w konferencji pt. „Moja rodzina w źródle archiwalnym” zorganizowanej w ramach cyklu „Spotkania ze źródłem archiwalnym”, która odbyła się 28 IX 2022 r. Sprawozdanie z tego wydarzenia napisał jeden ze studentów biorący udział w przedsięwzięciu. Na pierwszą część projektu złożyły się wywiady studentów przeprowadzone z członkami rodzin. Rodzice i dziadkowie poruszali w nich takie tematy jak: dzieje przodków, lata okupacji niemieckiej i radzieckiej oraz życie codzienne. Przedstawiciele starszego pokolenia skupili się na opowiadaniu o doświadczeniu II wojny światowej na terenie małych miejscowości obecnego woj. świętokrzyskiego, podczas gdy rodzice studentów poruszali tematykę życia codziennego w szarej rzeczywistości PRL-u. Wywiady dotyczące okresu okupacji były emocjonalne, ukazywały bestialstwo Niemców mordujących polską ludność cywilną i wskazują na brak przepracowania tego zagadnienia przez historyków. Pisemne prace studentów dotyczą unikatowej i niepowtarzalnej historii ich przodków. Poruszana w nich tematyka dotyczy głównie losów pradziadków i dziadków autorów prac. Teksty opisują realia kieleckich wsi w okresie II wojny światowej, jak również trudy ówczesnego życia codziennego. Dominująca większość przodków studentów biorących udział w projekcie mieszkała na wsi, mając pochodzenie włościańskie lub ziemiańskie. Artykuł kończą wnioski przedstawione przez studentów podczas dyskusji podsumowującej projekt. Prace studentów mogą zachęcić czytelników do badań nad przeszłością swojej rodziny. Każdy student studiujący historię powinien znać historię swojej rodziny.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 289-310
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Chłop przypomina wielkiego poetę”. O debiucie prozatorskim pisarza tematu chłopskiego – Romana Turka
“A peasant resembles a great poet”. The meaning of the peasant inspired debut of writer, Roman Turek
Autorzy:
Jamrozek-Sowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340786.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
peasant prose
village
memoir
Galicia
Wola Dalsza
Łańcut
Wiesław Myśliwski
Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
proza chłopska
wieś
wspomnienia
Galicja
Opis:
Celem artykułu jest opisanie okoliczności oraz znaczenia debiutu książkowego Romana Turka, pisarza pochodzenia chłopskiego, którego Wiesław Myśliwski zaliczył do grona swych literackich antenatów. Powieść zatytułowana Moja mama, ja i reszta ukazała się w 1961 r. nakładem ogólnopolskiego prestiżowego wydawnictwa – Ludowej Spółdzielni Wydawniczej z siedzibą w Warszawie. Fragmenty były uprzednio drukowane na łamach ogólnopolskich periodyków o tematyce wiejskiej: „Orki”, „Zarzewia” i „Zielonego Sztandaru”. Książka spotkała się z dużym odzewem czytelniczym, kolejne wznowienia w ramach prestiżowej serii „Biblioteka Powszechna” ukazały się w 1963, 1970, 1973 i 1989 r. Powieść ma charakter autobiograficzny. Stanowił pierwszą część tetralogii galicyjskiej, której tematem są skomplikowane losy, codzienność i świat wyobrażony mieszkańców podłańcuckich wiosek. Została życzliwie przyjęta przez krytykę. Recenzje ukazywały się w pismach ogólnopolskich. Niektórzy z krytyków wskazywali na jej oryginalny, a nawet przełomowy dla prozy tematu wiejskiego charakter. Niewątpliwy sukces zaskoczył samego autora, samouka, urodzonego w biednej wiosce nieopodal Łańcuta, weterana I i II wojny światowej oraz wojny 1920 r. o wschodnie granice Polski, przez niemal 40 lat palacza w łańcuckiej, słynnej w świecie, likierni hr. Potockich. Roman Turek zaczął pisać po przejściu na emeryturę. Wydał 9 utworów prozatorskich – powieści i zbiorów opowiadań. Apogeum jego popularności przypadło na lata 60. i 70. XX wieku. Był wówczas jednym z najpoczytniejszych w Polsce autorów literatury wspomnieniowej. Po śmierci w 1982 r. został niemalże zapomniany. Renesans zainteresowania jego twórczością związany jest z sięgającą początków drugiego dziesięciolecia XXI wieku, inspirowaną wydarzeniami artystycznymi, literackimi, naukowymi debatą nad kwestią chłopskiego dziedzictwa Polaków.
The aim of the article is to describe the circumstances and significance of the book debut of Roman Turek, a writer of peasant origins, whom Wiesław Myśliwski included among his literary predecessors. The autobiographical novel Moja mama, ja i reszta was published in its entirety in 1961 by Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, while fragments had previously been printed in national periodicals devoted to rural themes: "Orki", "Zarzewie" and "Zielony sztandar". Subsequent editions appeared in 1963, 1970, 1973 and 1989. It was the first part of the Galician tetralogy, the subject of which became the complicated fates and everyday life in the imaginary world of the inhabitants of the villages located near Łańcut. It was well received by the critics, some of whom highlighted the novel’s original, and even groundbreaking nature. The success surprised the author himself, a self-taught man born in a poor village near Łańcut, a veteran of World Wars I and II and the war of 1920, and a stoker in the world-famous liqueur factory of Count Potocki in Łańcut. Turek began writing after his retirement and published 9 works in prose – novels and short story collections. He was most popular in the 1960s and 1970s, being one of the most widely read authors of memoir literature in Poland. After his death in 1982, he was almost forgotten. The renaissance of interest in his work is associated with the debate on the issue of the peasant heritage of Poles, observed at the beginning of the second decade of the twenty-first century.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 25, 4; 86-98
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 585

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies