Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Whitehead" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-19 z 19
    Tytuł:
    Rodzina Wedlów
    Autorzy:
    Świątek, Tadeusz W.
    Powiązania:
    Ewangelicy warszawscy w walce o niepodległość Polski 1939-1945 Warszawa, 1997 S. 158-159
    Współwytwórcy:
    Janowska, Alina E. Redakcja
    Nast, Włodzimierz. Wstęp
    Tranda, Lech. Wstęp
    Data publikacji:
    1997
    Tematy:
    Wedel, Jan J.
    Whitehead, Eleonora
    Skibińska-Żochowska, Zofia "Joanna"
    Whitehead, Alfred "Dolina 2"
    Whitehead, Karol
    Żochowska, Krystyna
    Wedel (rodzina)
    Żochowski, Piotr
    Opis:
    Działalność konspiracyjna, charytatywna. Udział w Powstaniu.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    On the New and the Novel: An Adventure in the Temporal Logics
    Autorzy:
    Donnelly, Matthew Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1930455.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    creativity
    logic
    time
    process
    Whitehead
    Opis:
    This paper is an adventure of ideas. More specifically, it is a continuation of the adventure of ideas concerning the relations between creativity and logic at the level of being one finds in the work of Whitehead and his interpreters/inheritors. The “argument” of the paper, such as it is, is that ontological creativity may be fruitfully described by two logical functions, one exploding the movement from possibility to actuality, and the other from actuality to possibility. The paper explores both functions, or “senses,” as fruitful ways of understanding ontological creativity, especially within processual (Whiteheadian and Bergsonian) thought. The two senses of creativity, the paper also argues, ought to be understood as primitive and inexorably “together.”
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2021, 5, 3; 120-134
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scheler and the Very Existence of the Impersonal
    Autorzy:
    Auxier, Randall E
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451375.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    Scheler
    person
    Whitehead
    Royce
    existence
    feeling
    Opis:
    Usually philosophers worry about the existence of mind, or consciousness, or persons, or other difficult-to-explain phenomena. Having posited matter or nature, or fields, they wonder where can person or consciousness originate? This kind of thinking is backward. Only persons ask such questions. Persons exist. I turn the tables on the traditional problem of person by asking whether anything impersonal really exists. I argue that the impersonal almost exists, using the theory of feeling of Max Scheler and supplementing it with insights from Alfred North Whitehead and Josiah Royce. Even though feeling almost succeeds in divesting itself of the pre-supposed act of the person, but its concrete actuality blocks such complete self-abstraction.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2018, 2, 1(3); 74-86
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Power, Possibility, and Agency: Speculative Realism and Whitehead’s Theory of Relations
    Autorzy:
    Frigerio, Christian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451511.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    Whitehead
    speculative realism
    relations
    Meillassoux
    Object-Oriented Ontology
    Opis:
    At the turn of the twentieth century, the debate between supporters of internal and external relations showed how our assumptions on the nature of relations result in ontological, epistemic, and ethical commitments. In this debate, Alfred North Whitehead provided the most articulated and satisfying account through his “philosophy of the organism,” which holds relations to be internal yet vectorial, without excluding completely external relations. Today, the debate has become once again topical and constitutes a core issue for speculative realism. This paper aims to show how the theory of external relations endorsed by some leading figures of speculative realism (Meillassoux, Harman, Bryant) does not suffice to preserve the desiderata it was designed for, and how a more serious consideration of Whitehead’s theory would have beneficial effects on the ontological and ethical issues of this rejuvenated metaphysical discourse.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2020, 4, 3; 5-22
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A critical analysis of the philosophical motivations and development of the concept of the field of rationality as a representation of the fundamental ontology of the physical reality
    Autorzy:
    Grygiel, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140673.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-08
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    ontology
    mathematics
    platonism
    category theory
    Roger Penrose
    Alfred North Whitehead
    Opis:
    The unusual applicability of mathematics to the description of the physical reality still remains a major investigative task for philosophers, physicists, mathematicians and cognitive scientists. The presented article offers a critical analysis of the philosophical motivations and development of a major attempt to resolve this task put forward by two prominent Polish philosophers: Józef Życiński and Michał Heller. In order to explain this particular property of mathematics Życiński has first introduced the concept of the field of rationality together with the field of potentiality to be followed by Heller’s formal field and the field of categories. It turns out that these concepts are fully intelligible once located within philosophical stances on the relations between mathematics and physical reality. It will be argued that in order to achieve more extended conceptual clarification of the precise meaning of the field of rationality, further advancements in the understanding of the nature of the human mind are required.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 87-108
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie rozumienia arystotelesowskiej koncepcji substancji przez Whiteheada
    Problem of Understanding of the Aristotelian Idea of the Substance by Whitehead
    Autorzy:
    Kowalski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013878.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    byt
    substancja
    zmienność
    tożsamość
    Arystoteles
    Whitehead
    being
    substance
    variability
    identity
    Aristotle
    Opis:
    The problem which was Whitehead’s fundamental concern in the works of his later period was the problem of substance. The origin of theory of substance Whitehead finds in Aristotele’s dictum that a primary substance is neither predicable of nor present in a subject. This theory directly contravenes Whitehead’s own principle of universal relativity, that every actual entity is present in every other actual entity. Aristotelian substances are regarded by Whitehead as bare particulars, each conceived as being just its particular self with no necessary relevance to any other particular, inert and static, incapable of any change which is not a mere external adventure. To Whitehead, the Aristotelian formula is equivalent to Descartes’ definition of substance: “an existent thing which requires nothing but itself in order to exist.” Whitehead’s equation of Aristotelian substance with Descartes’ and Lockean’s definition rests upon a gross misunderstanding. Aristotele’s theory conceives substance as dynamic and interrelated, contrary to what Whitehead supposed. There is no “undifferentiated endurance” for the Aristotelian substance. There is, on contrary, intrinsic development, change, becoming. The reason why it is legitimate to predicate contrary predicates of the same substance at different times is precisely because the substance itself has changed.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 105-124
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KŁOPOTY Z POJĘCIEM WIECZNEJ TERAŹNIEJSZOŚCI
    PROBLEMS WITH A CONCEPT OF ETERNAL PRESENT
    Autorzy:
    Piwowarczyk, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488632.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wieczna teraźniejszość
    bezczasowość
    Alfred North Whitehead
    Eleonore Stump
    Norman Kretzmann
    eternal present
    atemporality
    Opis:
    The article is devoted to problems connected with a concept of eternal present. I analyze two such conceptions of maximally extended divine “now”: proposed by Stump and Kretzmann and proposed by Whitehead. Yet the article begins with the presentation Thomas Aquinas’ conception of eternity. On the ground of this theory “eternal now’ has only metaphorical meaning.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 297-317
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cell-like resolutions of polyhedra by special ones
    Autorzy:
    Repovš, Dušan
    Skopenkov, Arkady
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965832.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
    Tematy:
    banana and pineapple trick
    cell-like resolution
    Whitehead conjecture
    special polyhedron
    fake surface
    Opis:
    Suppose that P is a finite 2-polyhedron. We prove that there exists a PL surjective map f:Q → P from a fake surface Q with preimages of f either points or arcs or 2-disks. This yields a reduction of the Whitehead asphericity conjecture (which asserts that every subpolyhedron of an aspherical 2-polyhedron is also aspherical) to the case of fake surfaces. Moreover, if the set of points of P having a neighbourhood homeomorphic to the 2-disk is a disjoint union of open 2-disks, and every point of P has an arbitrarily small 2-dimensional neighbourhood, then we may additionally conclude that Q is a special 2-polyhedron.
    Źródło:
    Colloquium Mathematicum; 2000, 86, 2; 231-237
    0010-1354
    Pojawia się w:
    Colloquium Mathematicum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Real Deletion, Time, and Possibility
    Autorzy:
    Auxier, Randall
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146661.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    time
    process
    artificial intelligence
    temporality
    possibility
    potency
    Whitehead
    Bergson
    czas
    proces
    sztuczna inteligencja
    czasowość
    potencja
    Opis:
    Does anything ever really “go away,” completely? This paper is a search for “real deletion,” and the metaphysics that must accompany real deletion. Why is that important? In artificial intelligence studies, researchers have offered a moving target for when artificial intelligence has been achieved. It began with the Turing test and has evolved through a thousand arguments (e.g., Dreyfuss’ What Computers Can’t Do, through Kurzweil’s “singularity” and into a hundred other criteria and thousands of discussions about what intelligence is and what it would mean to simulate or, as I favor, emulate it). This whole discussion is still just sorting through analogies to human intelligence, not approaching the thing itself, but good analogies must approach much more than analogous function: they must approach real indiscernibility. My arguments here will therefore be largely in the field of metaphysics and ontology, which is how I understand the word “real” in the phrase “real deletion.” I do not think that current researchers have rightly understood time and how it bears upon the criterion or. criteria of artificial intelligence. Hence, I offer “real deletion,” in the sense to be described, as the criterion. The AI argument has implications for all of metaphysics as it relates to the fundamental character of time.
    Czy coś naprawdę „odchodzi” całkowicie? Niniejszy artykuł jest poszukiwaniem „rzeczywistego usunięcia” i metafizyki, która musi temu towarzyszyć. Dlaczego to jest ważne? W badaniach nad sztuczną inteligencją naukowcy zaproponowali ruchomy punkt docelowy do momentu osiągnięcia sztucznej inteligencji. Zaczęło się od testu Turinga i ewoluowało przez dużą ilość argumentacji (np. Dreyfussa, dotyczącą tego, czego nie potrafią komputery, przez „osobliwość” Kurzweila oraz wiele innych kryteriów i tysiące dyskusji na temat tego, czym jest inteligencja i co oznaczałoby ją symulować lub, jak wolę, naśladować). Cała ta dyskusja wciąż polega na rozważaniu analogii do ludzkiej inteligencji, a nie na zbliżaniu się do samej rzeczy, ale dobre analogie muszą dotyczyć czegoś znacznie więcej niż funkcji analogicznej: muszą zbliżać się do prawdziwej nieodróżnialności. Moje wywody będą zatem dotyczyły głównie dziedziny metafizyki i ontologii, tak jak rozumiem słowo „rzeczywisty” w wyrażeniu „rzeczywiste usunięcie”. Nie sądzę, aby współcześni badacze właściwie rozumieli problem czasu i jego wpływ na kryterium lub. kryteria sztucznej inteligencji. Stąd j w tych ramach oferuję „rzeczywiste usunięcie” w znaczeniu, które należy właśnie opisać. Argument AI ma implikacje dla całej metafizyki, ponieważ odnosi się do fundamentalnego charakteru czasu.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2023, 62; 5-41
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Abstrakcja od konkretu? Rola abstrakcji w myśleniu socjologicznym
    Abstraction from Concrete? The Role of the Abstract in the Sociological Thought
    Autorzy:
    Marczak-Markowski, Jarosław Julian
    Markowska-Marczak, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14443294.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    abstraction
    reality
    ladder of abstraction
    Richard Swedberg
    Alfred Korzybski
    Alfred N. Whitehead
    abstrakcja
    rzeczywistość
    drabina abstrakcji
    Opis:
    The article’s main aim is to analyse the sources of the opposition between the notions of abstraction and the concrete, widespread in common thinking, and the assumption that each abstraction is secondary to empirical (concrete) reality. The authors call these concepts “abstraction from the concrete”. The article consists of a historical introduction pointing to the potential sources of the above prejudice and a critical reconstruction of the pattern of thinking regarding the ladder of abstraction metaphor, based on the example of the work of Richard Swedberg. In its final section, The last part of the paper focuses on interpretation and analysis of the consequences of the author’s main argument and the definition of abstraction he proposes in light of Alfred Korzybski’s general semantics and Alfred N. Whitehead’s philosophy of science.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2023, 67, 1; 123-143
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logika racjonalności. W stronę modalnego platonizmu matematycznego
    The Logic of Rationality. Towards Modal Mathematical Platonism
    Autorzy:
    Wilczek, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691018.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Alfred N. Whitehead
    Alfred Tarski
    logical consequence
    ZFC
    second-order set theory
    forcing
    modal logics
    field of rationality
    structuralism
    platonism
    Opis:
    In this article Whitehead’s philosophy of mathematics is characterized as a Structural Second-Order Platonism and it is demonstrated that the Whiteheadian ontology is consistent with modern formal approaches to the foundation of mathematics. We follow the pathway taken by model-theoretically and semantically oriented philosophers. Consequently, it is supposed that all mathematical theories (understood as deductively closed set of sentences) determine their own models. These models exist mind-independently in the realm of eternal objects. From the metatheoretical point of view the hypothesis (posed by Józef Życiński) of the Rationality Field is explored. It is indicated that relationships between different models can be described in the language of modal logics and can further be axiomatized in the framework of the Second Order Set Theory. In conclusion, it is asserted that if any model (of a mathematical theory) is understood, in agreement with Whitehead’s philosophy, as a collection of eternal objects, which can be simultaneously realized in a single actual occasion, then our external world is governed by the hidden pattern encoded in the field of pure potentialities which constitute the above mentioned Field of Rationality. Therefore, this work can be regarded as the first step towards building a Logic of Rationality.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 49; 98-122
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józefa Życińskiego zmagania z językiem o Bogu
    Joseph Życiński’s struggle with the language about God
    Autorzy:
    Heller, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140671.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-08
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    philosophy of language
    process philosophy
    analytical theology
    language game
    Józef Życiński
    Ludwig Wittgenstein
    Alfred North Whitehead
    Willard Van Orman Quine
    Opis:
    In the two-volume work Theism and the Analytical Philosophy (1985; 1988a) Joseph Życiński took up the challenge of renewing Christian metaphysics so that it could appear as a full-fledged partner in the dialogue with other streams of contemporary philosophy. This renewal should use two sources: the methodological principles of analytic philosophy, especially its philosophy of language, and certain elements of Whitehead’s process philosophy. This study presents a critical reconstruction of Życiński’s arguments contained in the first two chapters of (1985), which are devoted to the problem of language. Main results of this part of Życiński’s work are negative, that is, they refute the arguments and interpretations of those analytical philosophers who show the meaninglessness of the theistic language or try to assimilate it to other standard languages, depriving it of a reference to the transcendent reality. How can a positive part of the Życiński program be developed? It seems that only by formulating specific problems in the field of philosophy of God, or even theology, and choosing the right linguistic tools to drill down on a given problem and seek its solution. This is in line with Wittgenstein’s concept of language games. Życiński tries to do this in (1988a). Życiński turned out to be a precursor of nowadays increasingly developing analytical theology.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 109-125
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mathematical Methods in Region-Based Theories of Space: The Case of Whitehead Points
    Autorzy:
    Gruszczyński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43183148.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Boolean contact algebras
    region-based theories of space
    point-free theories of space
    points
    spatial reasoning
    Grzegorczyk
    Whitehead
    extensive abstraction
    Opis:
    Regions-based theories of space aim—among others—to define points in a geometrically appealing way. The most famous definition of this kind is probably due to Whitehead. However, to conclude that the objects defined are points indeed, one should show that they are points of a geometrical or a topological space constructed in a specific way. This paper intends to show how the development of mathematical tools allows showing that Whitehead’s method of extensive abstraction provides a construction of objects that are fundamental building blocks of specific topological spaces.
    Źródło:
    Bulletin of the Section of Logic; 2024, 53, 1; 63-104
    0138-0680
    2449-836X
    Pojawia się w:
    Bulletin of the Section of Logic
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WHITEHEADOWSKIE INSPIRACJE FILOZOFII JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
    WHITEHEADIAN INSPIRATIONS OF THE JÓZEF ŻYCIŃSKI’S PHILOSOPHY
    Autorzy:
    Dziadkowiec, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488283.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Bóg
    filozofia procesu
    filozofia przyrody
    panenteizm
    pole racjonalności
    Whitehead
    Życiński
    God
    panentheism
    philosophy of nature
    process philosophy
    rationality field
    Opis:
    Three issues of Życiński’s philosophy are inspired by the process philosophy of A.N. Whitehead’s and his followers: (i) a comprehension of event-dynamic structure of nature as a creative process towards novelty, (ii) a link between the rationality field hypothesis and Whitehead’s concepts of eternal objects and potentiality, (iii) a panentheistic idea of God that emerges from the theory of God’s two natures (aspects). Starting from an analysis of the ontic structure of nature and heading for a grasp of the world’s immanent aspect of God, Życiński follows the neoclassical path of natural theology that is close to processualism. A discovering of transcendent God, that reveals himself in natural processes as the rationality field, brings important consequences for an explanation of God’s attributes and His relation to relatively autonomous creatures. Multithreaded processual inspirations enable us to see those aspects of Życiński’s philosophy and theology in a broad metaphysical context.
    Trzy zagadnienia filozofii Życińskiego są inspirowane filozofią procesu A.N. Whiteheada i jego kontynuatorów: (i) rozumienie zdarzeniowo-dynamicznej struktury przyrody jako kreatywnego procesu w stronę nowości, (ii) powiązanie hipotezy pola racjonalności z Whiteheada koncepcją bytów wiecznych i pojęciem potencjalności, (iii) panenteistyczna koncepcja bytu Bożego wypływająca z teorii dwóch natur (aspektów) Boga. Wychodząc od analizy ontycznej struktury przyrody i zmierzając w stronę uchwycenia immanentnego światu aspektu Boga, podąża Życiński neoklasyczną drogą teologii naturalnej, która jest bliska procesualizmowi. Odkrywanie transcendentnego Boga, który przejawia się w procesach naturalnych jako pole racjonalności, niesie ważne konsekwencje dla wyjaśniania atrybutów bytu Bożego, jak i Jego relacji do względnie autonomicznego stworzenia. Wielowątkowe inspiracje procesualne pozwalają postrzegać te aspekty filozofii i teologii Życińskiego w szerokim kontekście metafizycznym.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 55-76
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józefa Życińskiego koncepcja relacji między religią a nauką
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705425.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    J. Życiński
    A.N. Whitehead
    metodologiczny naturalizm
    metafi- zyczny naturalizm
    panenteizm
    platonizm w filozofii matematyki
    filozofia procesu
    filozofia analityczna
    Opis:
    W artykule omówione zostały zasadnicze idee filozoficzne, jakie abp Józef Życiński (1948-2011) wykorzystywał do ukazania harmonii teizmu chrześcijańskiego i współczesnej nauki. Są to m.in.: naturalizm metodologiczny, panenteizm, platońska filozofia matematyki, antypozytywistyczna filozofia nauki, interpretacja ontologicznych implikacji teorii naukowych, która pozwala na teistyczne dopełnienie. Koncepcje te nie składają się na wykończony i detalicznie opracowany system, ale są świadectwem samodzielności, odwagi intelektualnej i pomysłowości Życińskiego w takim modyfikowaniu teizmu za pomocą „narzędzi” filozoficznych, które pozwoliłoby na pozostawanie w ramach ortodoksji chrześcijańskiej i umożliwiało akceptację naukowego obrazu świata. Apologetyczna motywacja, widoczna w pracach Życińskiego, w żadnym razie nie podważa ich filozoficznej wartości. Jako filozof inspirowany analitycznym sposobem myślenia, dbał on bowiem o jak najbardziej bezstronne uzasadnianie swoich przekonań.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 15-30
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy nauka jest możliwa jako metafizyka?
    IS SCIENCE POSSIBLE AS A METAPHYSICS?
    Autorzy:
    Kościuszko, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577272.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ONTOLOGY
    METAPHYSICS
    SCIENCE
    METAPHYSICS OF PROJESTED UNIVERSES
    PAULI
    EINSTEIN
    KANT
    BOHM
    BROGLIE
    CHARDIN
    WHITEHEAD
    HAWKING
    J
    GRIBBIN
    L
    SMOLIN
    T
    HARRISON
    A
    GUTH
    Opis:
    I try to answer a question opposite to Kant's question, namely I don't ask if the metaphysics is possible as the science, I ask if the science is possible as the metaphysics? I carry on controversy with Ted Harrison's metaphysics of intelligent design (with the metaphysics of projected universes).
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 3(189); 425-431
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem oddziaływania Boga na świat w perspektywie procesualnej koncepcji aktualności
    God’s Action in the World as It Is Presented in Process Philosophy
    Autorzy:
    Piwowarczyk, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013921.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia Boga
    filozofia procesu
    A.N. Whitehead
    relacja Bóg–świat
    byt i stawanie się
    philosophy of God
    process philosophy
    God-world relation
    being and becoming
    Opis:
    The article exhibits the problem of God’s action in the world as it is presented in process philosophy. Whitehead conceived actuality as heterogenical category within which we can distinguish two modes: actuality of being and actuality of becoming. The second one is the actuality in primary sense; there is ontological primacy of becoming over being. Being is, according to J.L. Nobo’s interpretation, a product of becoming and not vice versa. Actuality of being depends on being-for-becoming. Actuality of becoming depends on prehending being into subjective immediacy of internal process of concrescence. Because of subjective character of becoming, an entity which is still becoming, cannot be prehended. It means that entity cannot play any role in becoming of other entities. Only entity whose process of concrescence has completed, entity which is in fact being, can play such a role. If God is a main exemplification of becoming, as primary actual, He is imprehensible. He cannot be objectified and His actuality is only actuality of subjective arrested immediacy. He cannot influence the world. Many process philosophers tried to solve the dillema. One of them is Lewis S. Ford whose proposal depends on introducing the third mode of actuality: the future creativity. But Ford does not consider basis of that temporal paradigm of actuality and doesn’t examine its justification. So what we need is a reconstruction of Whitehead’s philosophy which will let us check his ontological, epistemological and methodological presuppositions and asses whether the temporal paradigm is justified, whether the God-world problem really arises and whether it is possible to solve it in terms of process theory of actuality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 223-244
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Alfred North Whitehead. Filozoficzna wiara uczonego i jej wpływ na współczesną teologię i religię
    Autorzy:
    Gutowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131101.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-04
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    Alfred North Whitehead
    process theism
    classical theism
    open theism
    God’s immutability
    God’s impassibility
    God of philosophers
    God of religion
    Józef Tischner
    Józef Życiński
    Socinians
    Opis:
    The subject of the article Alfred North Whitehead. The Philosophical Faith of a Scientist and Its Influence on Contemporary Theology and Religion is Whitehead’s concept of God, which constitutes the completion of his metaphysical system. The system provides a comprehensive vision of reality taking into account the modern state of science, and proposing a speculative solution to such persistent philosophical problems as the relationship between mind and body, God and evil, or freedom and determinism and indeterminism. Section 1 presents a brief biography of Whitehead highlighting his adolescent dissatisfaction with Anglicanism and moving closer to Catholicism, followed by a phase of secularism and agnosticism, and a later mature philosophical conception of God and religion. Section 2 presents the basic doctrines of Whitehead's metaphysics, and section 3 shows how process theism differs from classical, especially Thomistic theism. The dispute about the divine immutability and impassibility, questioned by Whitehead and his main intellectual successor Charles Hartshorne, is emphasized. Whitehead’s concept of God inspired many contemporary theologians and became an important competitor of classical theism. Process theism has not gained wider acceptance, despite the fact that it is more consistent with the scientific view of the world and better expresses certain aspects of popular Christian religiosity. This was mainly due to the rejection by process philosophers and theologians of traditional eschatology, and especially of the idea of subjective immortality. However, the process concept of God contributed, among others, to the emergence of open theism, which also had independent ancient sources, and to the adjustments made by many philosophers within classical theism. In Poland, Whitehead's metaphysics and philosophy of God influenced, among others, the work of Archbishop Józef Życiński. It is also worth mentioning that the Polish Socinians are regarded as precursors of process theism.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2021, 4/282; 21-38
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-19 z 19

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies