Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wawel Cathedral" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
IDENTYFIKACJA MARMURU UŻYTEGO W SARKOFAGU WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY W KATEDRZE WAWELSKIEJ
ORIGIN OF THE MARBLE OF THE TOMB OF KING JAGIELLO IN THE WAWEL CATHEDRAL IN KRAKOW
Autorzy:
Bromowicz, Jan
Magiera, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537890.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
TOMB OF KING JAGIELLO (MARBLE ANALYSIS)
WAWEL CATHEDRAL
Opis:
In an attempt to identify the marble of the tomb of King Jagiello, three kinds of marbles were used as a refernce material, i.e.: Italian Ammonitico Rosso, Austrian Roter Knollenkalk and Hungarian red. Structure, texture and mineral composition were examined and SEM-EDAX analysis was done. Very limited size of the sample available disabled the use of the optical microscope. Generally, the tomb is made of red limestone with a nodular structure and sound, non porous texture. The nodules are 1 to 5 cm in diameter. This kind of a decorative limestone being succeptible to carving and polishing is traditionally called a 'marble'. Four varieties were identified in the tomb: Variety 1. Colour is red-brownish, nodules are slightly lighter than a matrix. Indistinct parallel bedding, stylolites and ammonites can also be seen. Variety 2. Generally, red-brownish in colouring, with stronger contrast between nodules (yellow-pinkish) and matrix (brown-reddish). Variety 3. Dark red-brownish. Nodules do not contrast strongly from the matrix. Variety 4. Colour is intermediate between varieties 1 and 2. Structure, texture and colour point to the Ammonitico Rosso marble as a stone applied in the tomb. Size, shape and colour of the nodules as well as colouring of the matrix make it similar to a variety that occurs in the vicinity of Verona and is called Rosso di Verona. Hungarian marbles obviously differ from that used in the tomb. Their colouring is generally darker and more brownish. Nodules are less pronounced and less contrasted from the matrix. SEM and SEM-EDAX analyses did not appear particularly diagnostic. The sample from the tomb was generally more fine grained than the reference samples thus disabling comparison of further structural and textural features. However, similarities were detected between the tomb marble and the Rosso di Verona marble, e.g. in the texture and number of genarations of the micrite, presence of clay minerals and iron oxides. Noticeable is a presence of Al, Si and K in the tomb marble, being apparently connected with clay minerals and with products of chemical weathering. All this point to the Rosso di Verona as the most probable stone applied in the tomb. Chemical composition of the marbles form the Verona area is following: Si - 5.90% CaO - 51.31% MgO - 0.14% CO2 - 40.48% Fe2O3 - 0.66 % FeO - traces Al2O3 - 0.84% Mn - traces Average porosity is less than 0.5%, and water sorption is less than 0.1% (W. D. Grimm, R. Snethlage, 1984).
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2006, 3; 87-96
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopuła Kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze na Wawelu
Autorzy:
Marczak, J.
Sarzyński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217238.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Kaplica Zygmuntowska
kopuła
katedra na Wawelu
Wawel
Zygmunt Chapel
dome
Wawel Cathedral
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2005, 18; 42-52
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konserwacja kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze wawelskiej
Autorzy:
Płuska, I.
Mamoń, A.
Kubiena, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218325.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Katedra Wawelska
Wawel
Kaplica Zygmuntowska
konserwacja
prace konserwatorskie
Wawel Cathedral
Zygmunt Chapel
conservation
conservation work
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2004, 15; 5-25
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dokumentacja rysunkowa sarkofagów królewskich z katedry na Wawelu ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego i jej wykorzystanie podczas prac konserwatorskich
Pictorial documentation of the Royal Sarcophagi from the Wawel Cathedral in the Jagiellonian University Museum Collection and its use during conservation work
Autorzy:
Kolendo-Korczak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171368.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
sarkofagi cynowe
katedra na Wawelu
dokumentacja
konserwacja
Józef Łepkowski
tin sarcophagi
Wawel Cathedral
documentation
conservation
Opis:
In the 1870s, during renovation works in the crypts under the Wawel Cathedral, which were carried out in order to adapt them for visitors, a detailed inventory was created of the sarcophagi from the Royal Tombs. This documentation, which is now stored in the collections of the Jagiellonian University Museum, was initiated by Prof. Józef Łepkowski, a researcher of exceptional merit in the inventory and documentation of historical objects. Pencil drawings, watercolors and pencil frottages were made by Kraków painters and students of the School of Fine Arts. Each of the renovated coffins was meticulously documented in every detail and it also includes reproductions and frottages of memorial plaques. These materials constitute an invaluable base, both as an iconographic source for the art historian and for the conservator during conservation activities. They were used during the recent restoration and conservation of the metal royal sarcophagi carried out by the monument conservation workshop of Agnieszka and Tomasz Trzos. Analysis of the preserved iconographic sources collected by an art historian and of the material research performed by restorers permitted not only the reconstruction of the original color scheme of the royal sarcophagi, but also allowed the restoration of Sigismund II Augustus’ coffin to its primary form. The effects of this conservation work attest to the crucial role of a meticulously prepared documentation.
Źródło:
Opuscula Musealia; 2020, 27; 23-37
0239-9989
2084-3852
Pojawia się w:
Opuscula Musealia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikołaj z Chrzanowa. Nowe ustalenia w sprawie losów organisty i kompozytora
Mikołaj of Chrzanów. New findings concerning the biography of the organist and composer
Autorzy:
Żurek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408914.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Mikołaj z Chrzanowa
Kraków
Katedra Wawelska
muzyka XVI wieku
Mikołaj of Chrzanów
Wawel Cathedral
sixteenth-century music
Opis:
W artykule podjęta została próba ponownego rozpatrzenia losów Mikołaja z Chrzanowa- słynnego kompozytora i organisty katedry krakowskiej działającego w pierwszej połowie XVI wieku. Zebranie i poddanie analizie dotychczasowych ustaleń badaczy ukazało, że zawierają one pewne luki i sprzeczne informacje. Przeprowadzona na nowo kwerenda archiwalna w zasobach Archiwum Kapituły Katedralnej na Wawelu, Kurii Metropolitalnej w Krakowie oraz w Aktach miasta Krakowa i przede wszystkim w niebadanych wcześniej szczegółowo pod tym kątem Aktach miasta Chrzanowa, zaowocowała odnalezieniem nowych wpisów dotyczących życia Mikołaja i jego rodziny. Dodanie ich do już posiadanych informacji pozwoliło na uporządkowanie stanu wiedzy oraz wysunięcie nowych spostrzeżeń. Ustalono, że Mikołaj wywodził się z drobnej szlachty, nie zaś jak przypuszczano z rodziny chłopskiej czy mieszczańskiej. Jego ojciec Mikołaj Gądek przyjął u schyłku XV w. prawo miejskie w Chrzanowie, z którym to miastem związał się na stałe. Analiza materiału źródłowego pozwoliła na ustalenie losów Mikołaja Gądka – żupnika chrzanowskiego, pełniącego urzędy w tym mieście, ojca słynnego organisty. Jego syn, również Mikołaj po ukończeniu studiów podjął pracę na stanowisku organisty w Katedrze Wawelskiej, z którą związany był do końca życia, podobnie jak z Krakowem. Kilkakrotnie zmieniał miejsce zamieszkania – począwszy od domu psałterzystów na Wawelu, przez nieruchomość w podkrakowskim mieście Kazimierzu, wreszcie osiadł przy ul. Grodzkiej w Krakowie. Wszystko wskazuje na to, że potwierdzić należy postawioną niegdyś hipotezę o identyczności Mikołaja z Chrzanowa z Mikołajem Bętkowskim. Jak udało się ustalić, organista był dwukrotnie żonaty, z których to małżeństw doczekał się co najmniej trojga dzieci – córki i dwóch synów. Zapewne dalsza kwerenda w bardzo bogatych zbiorach krakowskiego archiwum miejskiego przyniosłaby wiadomości o losach wdowy i dzieci. Utrzymanie rodziny wymagało sporych nakładów finansowych, co zmuszało Mikołaja do ciągłego poszukiwania nowych możliwości zarobkowania. Niejednokrotnie skarżył się przed kapitułą na swoją ciężką sytuację materialną. Ciesząc się poważaniem w środowisku katedralnym zmarł w 1563 roku.
This article represents an attempt to review the biography of Mikołaj of Chrzanów – a famous composer and organist of Kraków Cathedral active in the first half of the sixteenth century. Analysis of previous academic findings revealed gaps and contradictory information. Further preliminary research in the Archives of Kraków Cathedral Chapter and the Metropolitan Curia in Kraków, as well as the Municipal Records of both Kraków and, most importantly, Chrzanów, not previously studied from this perspective, resulted in the discovery of new records concerning Mikołaj and his family. Adding the new findings to the previously available information has made it possible to systematise the current state of knowledge and to offer new insights. It has been established that Mikołaj came from the minor nobility, and not from the peasantry or townsfolk, as was believed. In the late fifteenth century, his father, Mikołaj Gądek, became a burgher of Chrzanów, where he settled permanently. Analysis of the sources has made it possible to retrace the biography of Mikołaj Gądek, mining overseer of Chrzanów and holder of other offices in the town. His son, also Mikołaj, after completing his studies, became organist of Wawel Cathedral in Kraków and remained associated with the cathedral and the city for the rest of his life. He moved home several times: he initially lived in the psalm singers’ house on Wawel Hill, then moved to an estate in Kazimierz, near Kraków, before eventually settling on Grodzka Street in Kraków. In all likelihood, the new findings confirm the hypothesis according to which Mikołaj of Chrzanów and Mikołaj Bętkowski were in fact the same person. Also, it has been discovered that the organist was married twice and had at least three children, a daughter and two sons. It is probable that additional preliminary research in the vast municipal archives in Kraków would reveal information about his widow and children. Providing for his family required considerable financial outlay, which forced Mikołaj to continuously seek new sources of income. On several occasions, he complained to the Chapter about his difficult financial situation. Held in great esteem by the Cathedral milieu, he died in 1563.
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 1; 75-86
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Missa pulcherrima” Bartłomieja Pękiela. Historyczny, biograficzny i stylistyczny kontekst utworu
Autorzy:
Zając, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669077.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Pękiel
the Royal Band
Sigismund III Vasa
Wladyslaw IV
the Swedish Deluge
the Wawel Cathedral Band
form of Mass
Opis:
The main aim of this study was to present the outstanding composition created by Bartłomiej Pękiela, Missa Pulcherrima, giving the historical, biographical, and stylistic context. The author succinctly depicted, first the historical background in which the composer lived and created, sketching the rulers of Poland of the time: Sigismund III, Vladislaus IV and John Casimir, against the important political events of the period. Having delivered the most up-to-date research, he carried on to a closer presentation of the composer himself, with a few biographical details, like these of his work as the Royal Choirmaster in Warsaw, and then the Cathedral Choirmaster at the Wawel Castle in Cracow. The author of this paper drew heavily on the studies made by eminent Polish musicologist, Rev. Hieronim Feicht (1894–1967), whose research on the biography and compositions of Bartłomiej Pękiel has not be rivaled so far by anything equally insightful and exhaustive. This study is an attempt to show Pękiel’s Missa Pulcherrima in the context of mass service compositions, proving that in its extraordinary composing and stylistic values it definitely differs from the other mass pieces by this composer written in the old style (stile antico). The said composition was created after 1655, when Pękiel moved from Warsaw to Cracow so as to undertake the position of the Cathedral Choirmaster at the Wawel Castle. Most probably, it was his last composition. A liable review of Bartłomiej Pekiel’s Missa Pulcherrima was rendered by expert in the Old Polish Music, Ewa Obniska: “Without doubt, it is the most outstanding old Polish mass, the stunning composition of outstanding artistry and unparalleled subtlety of melodic side […] the most tremendous religious masterpiece of the Polish Baroque – amongst those few which have lost nothing of their influential power despite centuries passing”.
The main aim of this study was to present the outstanding composition created by Bartłomiej Pękiela, Missa Pulcherrima, giving the historical, biographical, and stylistic context. The author succinctly depicted, first the historical background in which the composer lived and created, sketching the rulers of Poland of the time: Sigismund III, Vladislaus IV and John Casimir, against the important political events of the period. Having delivered the most up-to-date research, he carried on to a closer presentation of the composer himself, with a few biographical details, like these of his work as the Royal Choirmaster in Warsaw, and then the Cathedral Choirmaster at the Wawel Castle in Cracow. The author of this paper drew heavily on the studies made by eminent Polish musicologist, Rev. Hieronim Feicht (1894–1967), whose research on the biography and compositions of Bartłomiej Pękiel has not be rivaled so far by anything equally insightful and exhaustive. This study is an attempt to show Pękiel’s Missa Pulcherrima in the context of mass service compositions, proving that in its extraordinary composing and stylistic values it definitely differs from the other mass pieces by this composer written in the old style (stile antico). The said composition was created after 1655, when Pękiel moved from Warsaw to Cracow so as to undertake the position of the Cathedral Choirmaster at the Wawel Castle. Most probably, it was his last composition. A liable review of Bartłomiej Pekiel’s Missa Pulcherrima was rendered by expert in the Old Polish Music, Ewa Obniska: “Without doubt, it is the most outstanding old Polish mass, the stunning composition of outstanding artistry and unparalleled subtlety of melodic side […] the most tremendous religious masterpiece of the Polish Baroque – amongst those few which have lost nothing of their influential power despite centuries passing”.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2012, 10
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Salvator Mundi: a painting from Cracow after the lost Early-Netherlandish image. A suggested new dating and possible identification of the donor
Salvator Mundi: późnogotyckie płótno z Krakowa, wzorowane na niezachowanym obrazie niderlandzkim. Propozycja nowego datowania oraz identyfikacja fundatora
Autorzy:
Łanuszka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560447.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Gothic painting
panel painting
Lesser Poland painting
Salvator Mundi
Wawel Cathedral
malarstwo tablicowe
malarstwo małopolskie
Katedra na Wawelu
Opis:
The image of Christ as Salvator Mundi was painted with tempera on canvas without ground; it comes from the Cracow Cathedral and is currently kept in the Cracow Cathedral Museum. The painting had long been regarded as modern; it was only restoration and research prior the Wawel 1000–2000 exhibition which led to the conclusion that it is a late Gothic work and, at the same time, the only surviving medieval canvas painting from Lesser Poland. The findings of conservation studies were published by Małgorzata Schuster-Gawłowska, and the analysis of style and iconography by Helena Małkiewiczówna, who reported that the painting was probably inspired by the Netherlandish original. It seems that the image of Christ as Salvador Mundi, popular all over late 15th century Europe, in different variants, may originate from non-extant originals from the workshops of Jan van Eyck and Rogier van der Weyden – and it is on the basis of the latter one that the Cracow work had probably been painted. So far it has been dated back to around 1480–1490. It seems, however, that such dating is slightly too early. The dating of Christ’s figure and robes as modelled after the older origi-nal does not seem to be reliable (still, it is worth noting that Christ’s facial features are akin to the face of a figure in another Lesser Poland image, i.e. the Annunciationfrom Cięcina from the National Museum in Cracow), whilst stylistic analysis of the figure of the donor suggests early 16th centu-ry. Unidentifiable amongst Cracow clergymen, the founder, a 50 to 60 year old canon of the Jasieńczyk coat of arms, could simply have come from an-other centre – the fact that the picture was painted on canvas suggests, with high probability, that it had been earmarked for transport. Presumably, the donor could be identified as Jakub Karczewski of the Jasieńczyk coat of arms, a Płock canon and, since 1509, a canon custos of Warsaw Chapter, born ca. 1450, who studied in Cracow and who died after 1521. The painting might have been commissioned in Cracow with the aid of Erazm Ciołek, Bishop of Płock, that is before Karczewski left for Warsaw; the year 1509 seems justified anyway by the stylistic analysis of the picture. The wherea-bouts of the work until the second half of the 17th century are unknown; at that point the work was repainted (the coat of arms was corrected) and hung on new hooks – for it is in this context that it was mentioned for the first time in the Cracow Cathedral in the years 1680–1681. Perhaps, in contrary to what was previously assumed, the painting was brought to the Cracow Cathedral for the first time as late as in the second half of the 17th century – it was then that Stanisław Karczewski Jasieńczyk was the warden of the castle, and he could have donated the painting inherited from his ancestors. Baptismal certificates registers of Cracow Cathedral contain records of the baptisms of Stanisław Karczewski’s two sons (in 1660 and 1663) and his sec-ond (?) marriage (in 1670) – it is very likely that the touch-ups to the coat of arms performed at that time could be connected to Karczewski’s donation of the painting to the cathedral.
Obraz przedstawiający Chrystusa jako Salvatora Mundi został namalowany temperą na płótnie, bez zaprawy; pochodzi z katedry na Wawelu, a przechowywany jest w krakowskim Muzeum Katedralnym. Obraz ten przez długi czas uważany był za nowożytny; dopiero konserwacja i badania przed wystawą Wawel 1000-2000 pozwoliły na ostateczne stwierdzenie, że jest to dzieło późnogotycke i zarazem jedyny zachowany małopolski średniowieczny obraz na płótnie. Wyniki badań konserwatorskich zostały opublikowane przez Małgorzatę Schuster-Gawłowską, a analiza stylu i ikonografii – przez Helenę Małkiewiczównę, która ustaliła, że krakowski obraz powstał najprawdopodobniej na podstawie niderlandzkiego pierwowzoru. Wydaje się, że popularne w całej Europie w 2 poł. XV w. przedstawienia Chrystusa Salvatora Mundi, występujące w różnych wariantach, mogą wywodzić się z niezachowanych do dziś pierwowzorów z warsztatów Jana van Eycka i Rogiera van der Weydena – to właśnie na podstawie tego ostatniego zapewne skomponowany został obraz z Krakowa. Dotychczas obraz datowany był na lata ok. 1480-90, wydaje się jednak, że datowanie to jest nieco za wczesne. Datowanie postaci i szat Chrystusa, jako wzorowanego na starszym pierwowzorze, nie wydaje się miarodajne (choć warto zauważyć, że sposób kształtowania rysów twarzy Chrystusa wykazuje podobieństwo do twarzy postaci z innego małopolskiego obrazu, tzn. ze Zwiastowania z Cięciny z Muzeum Narodowego w Krakowie), natomiast analiza stylistyczna postaci fundatora wskazuje raczej na początki XVI stulecia. Niemożliwy do zidentyfikowania wśród krakowskich duchownych fundator, kanonik herbu Jasieńczyk w wieku ok. 50-60 lat, mógł po prostu pochodzić z innego ośrodka – namalowanie obrazu na płótnie z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na to, że dzieło od początku było przeznaczone do transportu. Niewykluczone zatem, że fundatora można jednak zidentyfikować jako Jakuba Karczewskiego (h. Jasieńczyk), kanonika płockiego i od 1509 kustosza w Warszawie, który ur. się ok. 1450, studiował w Krakowie i zmarł po 1521. Obraz mógł zostać przez niego zamówiony w Krakowie przy wykorzystaniu kontaktów biskupa płockiego Erazma Ciołka, a zatem przed wyjazdem Karczewskiego do Warszawy; datowanie ok. 1509 r. wydaje się zresztą uzasadnione analizą stylistyczną obrazu. Nie wiadomo, co działo się z obrazem aż do drugiej połowy XVII wieku, gdy został przemalowany (poprawienie herbu) i powieszony na nowych hakach – jest on bowiem w tym kontekście po raz pierwszy wzmiankowany w katedrze na Wawelu w l. 1680-81. Być może zatem, wbrew dotychczasowym założeniom, dopiero w 2 poł. XVII wieku obraz ten trafił po raz pierwszy do krakowskiej katedry – to właśnie w tym czasie klucznikiem na zamku był Stanisław Karczewski Jasieńczyk, który mógł podarować do katedry odziedziczony po przodkach obraz. Metryki z katedry na Wawelu notują chrzty dwóch synów Stanisława Karczewskiego (w 1660 i w 1663) oraz jego drugie (?) małżeństwo (w 1670) – uczytelnienie herbu, które w tym czasie wykonano, z dużym prawdopodobieństwem mogło wiązać się właśnie z przekazaniem obrazu do katedry przez Karczewskiego Jasieńczyka.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 241-276
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religijno-patriotyczne obchody 70. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w katedrze na Wawelu (11 XI 1988) w relacji Zdzisława Chłopka
Autorzy:
Urban, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560662.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Józef Piłsudski
Zdzisław Chłopek
Polish Legionnaires' Union
Independence Day
Wawel cathedral
Krakow
Związek Legionistów Polskich
Święto Niepodległości
katedra na Wawelu
Kraków
Opis:
The Act of April 23, 1937 established November 11th as Poland’s Independence Day. That same act bound that day with the person of Józef Piłsudski. The author depicts the form and type of the November 11th celebration in Wawel Cathedral, which is the resting place of J. Piłsudski. First, he briefly discusses the November 11th celebration in the years immediately preceding the outbreak of World War II, then discusses the forms of celebration by legionnaires and independent circles after communist authorities introduced an official ban on celebration. In the final part of the article, the author the author recounts the ceremony of November 11, 1988, which was a preview of political changes in Poland, and three months later led to the Act of February 15, 1989 which restored November 11 as National Independence Day in Poland.
Ustawą z 23 kwietnia 1937 r. dzień 11 listopada stał się w Polsce Świętem Niepodległości. Ustawa związała ten dzień z osobą Józefa Piłsudskiego. Autor podjął temat form świętowania 11 listopada w katedrze na Wawelu jako miejscu spoczynku trumny J. Piłsudskiego. Najpierw pokrótce omówił świętowanie 11 listopada w latach bezpośrednio poprzedzających wybuch II wojny światowej. Następnie omówił formy pielęgnowania 11 listopada przez legionistów i środowiska niepodległościowe po zaprowadzeniu przez władze komunistyczne nowego święta 22 lipca i ignorowaniu święta 11 listopada. W ostatniej części Autor edytuje relację z przebiegu uroczystości 11 listopada 1988 r., która była zapowiedzią zmian politycznych w Polsce, które trzy miesiące później doprowadziły do ustawy z 15 lutego 1989 r. o przywróceniu 11 listopada jako Narodowego Dnia Niepodległości.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2019, 26
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oficjum nosalistów
Autorzy:
Fedorowicz, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950789.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
Liturgy of the hours
office of the Holy Cross
liturgical manuscripts
the Wawel Cathedral
Liturgia godzin
oficjum o świętym krzyżu
rękopisy liturgiczne
katedra wawelska
Opis:
King Kazimierz Jagiellończyk and his wife Elizabeth founded a priest college in 1473. Its task was to spread the cult of Lord’s Passion. The college was attached to the Świętokrzyska Chapel at the Wawel Cathedral and his members were obliged to sing daily office of the Holy Cross, and to say a votive mass of the Holy Cross as well. The Chapter Archive of the Cathedral possesses the XVth century manuscript containing the Divine office prayer of the Holy Cross alone which then belonged to the college. In the text we quote the content of the office which was especially drew up for the college’s needs.
Król Kazimierz Jagiellończyk i jego żona Elżbieta założyli w 1773 roku kolegium dla księży. Jego zadaniem było szerzenie kultu Męki Pańskiej. Kolegium przylegało do kaplicy świętokrzyskiej w katedrze wawelskiej i jego członkowie byli zobowiązani do codziennego śpiewania oficjum o świętym krzyżu, jak również do odprawiania wotywnej mszy o świętym krzyżu. Archiwum kapitulne przy katedrze posiada XV-wieczny rękopis zawierający jedynie oficjum o świętym krzyżu, które było specjalnie ułożone na potrzeby tego kolegium i należało do niego. Artykuł podaje tekst tego oficjum.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 2
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The School of Patriotism in the Sermons of Karol Wojtyła
W szkole patriotyzmu Karola Wojtyły
Autorzy:
Radej, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375548.pdf
Data publikacji:
2021-03-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
patriotism
fatherland
nation
historical monuments
Wawel Cathedral
national heroes
native language
tradition
culture
patriotyzm
Ojczyzna
naród
zabytki historyczne
katedra na Wawelu
bohaterowie narodowi
język ojczysty
tradycja
kultura
Opis:
Patriotism is a value which continues to lead to numerous polemics. Writing from a feminist perspective, Magdalena Środa claims that she associates the word “patriotism” with aggression or great boredom. Among those who have discussed this topic, there is a lack of consensus not only on the substance of the matter but even regarding how many kinds of patriotism there are. “There is but one patriotism, just as there is one honesty, one morality, one dignity, and one honor […]. There is but one patriotism, or one’s attitude towards his or her fatherland, one’s attitude towards values, one’s attitude towards the nation, and one’s attitude towards the state” (Władysław Bartoszewski). Among the many questions that patriotism and its understanding give rise to in the twenty-first century, it is worth recalling the teaching of Karol Wojtyła, who was unquestionably a great Pole and patriot. The centenary of the Polish Pope’s birth in 2020 is conducive to such an effort. On the basis of the sermons that Karol Wojtyła preached before his election to the Chair of St. Peter, we can indicate that his patriotism was shaped by the material monuments of Polish history, the figures of great national heroes, and love of one’s nation, language, tradition, and culture.
Patriotyzm jest wartością, która wciąż wywołuje wiele polemik. Pisząca z pozycji feministycznych Magdalena Środa stwierdza, że: „słowo patriotyzm kojarzy się z agresją lub ze śmiertelną nudą”. Dyskutantów rozważających ten problem dzieli nie tylko meritum sprawy, lecz także nawet liczba patriotyzmów. Tymczasem „patriotyzm jest jeden, tak jak uczciwość jest jedna, moralność jest jedna, godność jest jedna, honor jest jeden […]. Patriotyzm jest jeden, patriotyzm — czyli stosunek do ojczyzny. Stosunek do wartości. Stosunek do narodu. Stosunek do państwa” (Władysław Bartoszewski). Wobec wielu pytań, jakie nasuwa patriotyzm i jego rozumienie w XXI wieku, warto przyjrzeć się nauczaniu Karola Wojtyły, który był niekwestionowanym wielkim Polakiem i patriotą. Skłania do tego także przypadające w roku 2020 stulecie jego urodzin. Na podstawie kazań Karola Wojtyły sprzed wyboru na Stolicę Piotrową można wskazać, że jego patriotyzm kształtowały zabytki materialne historii Polski, przykłady wielkich, bohaterskich postaci i miłość do swojego narodu, jego języka, tradycji i kultury.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2020, 36; 197-215
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Symbolic Tomb of King Władysław III Warneńczyk in the Cracow Cathedral on the Wawel Hill: History of Making the Cenotaph
Symboliczny grób króla Władysława III Warneńczyka w Katedrze Krakowskiej na Wawelu. Historia tworzenia grobowca
Autorzy:
Srebro, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056201.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Władysław Warneńczyk
Antoni Madeyski
Cracow Cathedral in Wawel
cenotaph
katedra na Wawelu
kenotaf
Opis:
This article presents the history of the construction of king Władysław Warneńczyk’s cenotaph in the Cracow Cathedral in Wawel. The reasons for its so late erecting (1906) as well as the choosing sculptor Antoni Madeyski for its maker have been presented. The in-depth analysis of the sepulchral figure of Warneńczyk and the tomb itself is performed in the text. The processing of sculpting work in the sculptor’s studio and installation works in the Cathedral is described. Finally, some reflections of people of that time and their opinions on the tomb are presented.
W niniejszym artykule zaprezentowano historię powstania kenotafu króla Władysława Warneńczyka w katedrze na Wawelu. Przedstawiono przyczyny tak późnego postawienia kenotafu w katedrze (1906) oraz wyboru rzeźbiarza – Antoniego Madeyskiego – na jego wykonawcę. W tekście dokonano analizy nagrobnej postaci Warneńczyka oraz samego grobowca. Opisany został przebieg prac rzeźbiarskich w pracowni mistrza oraz prac montażowych w katedrze. Na koniec przytoczono refleksje współczesnych i ich opinie na temat nagrobka.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2020, 75; 143-162
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Graduał Jana Olbrachta z Archiwum Katedry Wawelskiej. Opis zewnętrzy
Jan Olbracht Gradual from the Archives of the Wawel Cathedral. Physical description
Autorzy:
POPOWSKA, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454123.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
średniowieczna muzyka polska,
muzyka liturgiczna,
liturgia w katedrze wawelskiej,
średniowieczne manuskrypty,
Graduał Jana Olbrachta,
Archiwum Kapitulne na Wawelu.
medieval Polish music,
liturgical music,
liturgy in the Wawel Cathedral,
medieval manuscripts,
Jan Olbracht Gradual,
the Wawel Chapter Archive.
Opis:
Badania chorału gregoriańskiego w Polsce są potrzebne dla ustalenia genezy, specyfiki i odrębności polskiej kultury muzycznej, która wyrosła na fundamencie twórczości europejskiej. Śledzenie rozwoju chorału w Polsce jest również interesujące ze względu na jego wpływ na inne formy muzyki religijnej, które rozwijają się u nas już od XIV wieku. Poza tym badania te mają jeszcze inny ważny aspekt, mianowicie chodzi o uzupełnienie ogólnego piśmiennictwa muzykologicznego informacjami zawartymi w polskich źródłach średniowiecznych. Zachodnioeuropejskie publikacje przedstawiają bowiem naszą kulturę mediewistyczną czasem jednostronnie, nie uwzględniając rezultatów dociekań polskich muzykologów w tym zakresie. Analizy źródłoznawcze polskich śre- dniowiecznych rękopisów liturgicznych szczególne znaczenie posiadają dziś, ponieważ zachował się w Polsce jedynie mały procent dawnego ich zasobu. Świadczą o tym niezaprzeczalnie informacje zawarte w dawnych inwentarzach bibliotecznych i aktach wizytacji biskupich. Przedmiotem niniejszego artykułu jest opis zewnętrzny trzytomowego Graduału Jana Olbrachta. W rozwiązaniu niniejszej problematyki wykorzystałam heurystykę, typową metodę stosowaną w pierwszym etapie badań źródłoznawczych. W artykule obejmuje ona najpierw omówienie literatury przedmiotu. Dalej przedstawiam opis zewnętrzy kodeksu, na który składają się okoliczności i czas powstania graduału, format biblioteczny, opis opraw wszystkich trzech tomów, materiał pisarski, struktura we- wnętrzna bloków poszczególnych ksiąg oraz ich ubytki, foliacja, dopisy i palimpsest, a także stan zachowania. Ostatnią część artykułu stanowi analiza paleograficzna, w której poruszam następujące kwestie: obraz graficzny karty, pismo literackie i muzyczne oraz zdobnictwo.
Research on Gregorian chant in Poland is necessary to establish the origin, specifity and the uniqueness of the Polish musical culture which grew on the foundation of the European artistic creation. Tracing the development of the Gregorian chant in Poland is also of great interest on account of its impact on other forms of sacred music which develop in our country already since the 14th century. Furthermore, this research has another significance as well, namely complementing the general musicological literature with information contained in Polish medieval sources. The reason for this is that Western European publications sometimes present our medievalistic culture in an one-sided manner without taking into account the results of research of Polish musicologists in this field. Source analyses of Polish medieval liturgical manuscripts are of a particular importance these days as only a tiny percentage of their former corpus has survived in Poland. That is undeniably evidenced by the information provided in early library inventories and the records from bishops’ visitsations. The subject matter of this paper is focused on the collation of the three-volume Jan Olbracht Gradual. In dealing with this issue, I used heuristcs, the method commonly used in the irst stage of source analyses. The paper begins with presenting the subject literature. Afterward, it contains the physical decsription of the codex, comprising the circumstances and the time of production of the gradual, book format, bindings’ description of all three vulumes, writing material, internal structure of the books’ blocks and their losses, foliation, additions and palimpset, and also the state of preservation. The last section of the paper is dedicated to the paleographic analysis focused on the issues such as: the visual aspect of the leave, textual and musical script, and decoration.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2018, 13; 157-181
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Olbracht Gradual from the Archives of the Wawel Cathedral. Physical description
Graduał Jana Olbrachta z Archiwum Katedry Wawelskiej. Opis zewnętrzy
Autorzy:
POPOWSKA, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454034.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
medieval Polish music,
liturgical music,
liturgy in the Wawel Cathedral,
medieval manuscripts,
Jan Olbracht Gradual,
the Wawel Chapter Archive
średniowieczna muzyka polska,
muzyka liturgiczna,
liturgia w katedrze wawelskiej,
średniowieczne manuskrypty,
Graduał Jana Olbrachta,
Archiwum Kapitulne na Wawelu.
Opis:
Badania chorału gregoriańskiego w Polsce są potrzebne dla ustalenia genezy, specyfiki i odrębności polskiej kultury muzycznej, która wyrosła na fundamencie twórczości europejskiej. Śledzenie rozwoju chorału w Polsce jest również interesujące ze względu na jego wpływ na inne formy muzyki religijnej, które rozwijają się u nas już od XIV wieku. Poza tym badania te mają jeszcze inny ważny aspekt, mianowicie chodzi o uzupełnienie ogólnego piśmiennictwa muzykologicznego informacjami zawartymi w polskich źródłach średniowiecznych. Zachodnioeuropejskie publikacje przedstawiają bowiem naszą kulturę mediewistyczną czasem jednostronnie, nie uwzględniając rezultatów dociekań polskich muzykologów w tym zakresie. Analizy źródłoznawcze polskich średniowiecznych rękopisów liturgicznych szczególne znaczenie posiadają dziś, ponieważ zachował się w Polsce jedynie mały procent dawnego ich zasobu, o czym świadczą niezaprzeczalnie informacje zawarte w dawnych inwentarzach bibliotecznych i aktach wizytacji biskupich. Przedmiotem niniejszego artykułu jest opis zewnętrzny trzytomowego Graduału Jana Olbrachta. W rozwiązaniu niniejszej problematyki wykorzystałam heurystykę, typową metodę stosowaną w pierwszym etapie badań źródłoznawczych. W artykule obejmuje ona najpierw omówienie literatury przedmiotu. Dalej przedstawiam opis zewnętrzy kodeksu, na który składają się okoliczności i czas powstania graduału, format biblioteczny, opis opraw wszystkich trzech tomów, materiał pisarski, struktura we- wnętrzna bloków poszczególnych ksiąg oraz ich ubytki, foliacja, dopisy i palimpsest, a także stan zachowania. Ostatnią część artykułu stanowi analiza paleograficzna, w której poruszam następujące kwestie: obraz graficzny karty, pismo literackie i muzyczne oraz zdobnictwo.
Research on Gregorian chant in Poland is necessary to establish the origin, specificity and the uniqueness of the Polish musical culture which grew on the foundation of the European artistic creation. Tracing the development of the Gregorian chant in Poland is also of great interest on account of its impact on other forms of sacred music which develop in our country already since the 14th century. Furthermore, this research has another significance as well, namely complement- ing the general musicological literature with information contained in Polish medieval sources. The reason for this is that Western European publications sometimes present our medievalistic culture in a one-sided manner without taking into account the results of research of Polish musicologists in this field. Source analyses of Polish medieval liturgical manuscripts are of a particular importance these days as only a tiny percentage of their former corpus has survived in Poland. That is undeniably evidenced by the information provided in early library inventories and records from bishops’ visitations. The subject matter of this paper is focused on the physical description of the three- volume Jan Olbracht Gradual. In dealing with this issue, I used heuristcs, the method commonly used in the first stage of source analyses. The paper begins with presenting the subject literature. Afterward, it contains the physical description of the codex, comprising the circumstances and the date of production of the gradual, book format, bindings’ description of all three volumes, writing material, internal structure of the books’ blocks and their losses, foliation, additions and palimpsest, and also the state of preservation. The last section of the paper is dedicated to the paleographic analysis focused on the issues such as: the visual aspect of the leaf, textual and musical script, and decoration.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2018, 13; 183-207
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rubrycele diecezji krakowskiej z lat 1735-1811 przechowywane w księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Liturgical Calendars of the Diocese of Kraków from 1735-1811, Kept in the Reference Library of the Archives of the Metropolitan Curia in Kraków
Autorzy:
Szczepaniak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022808.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kalendarze liturgiczne (rubrycele)
kolegiata św. Jerzego na Wawelu
drukarnie w Krakowie (XVIII w.)
diecezja krakowska
schematyzmy (katalogi) duchowieństwa
wikariusze katedry wawelskiej
liturgical calendars
diocese of Kraków
schemes (catalogues) of the clergy
vicars of Wawel Cathedral
Collegiate Church of St George at Wawel
printing houses in Kraków (18th century)
Opis:
W księgozbiorze podręcznym Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie przechowywany największy znany zbiór kalendarzy liturgicznych drukowanych dla potrzeb duchowieństwa diecezji krakowskiej. Od połowy XVIII w. zbiór jest prawie kompletny. Zgodnie ze zmodyfikowaną klasyfikacją przyjętą przez ks. Stanisława Librowskiego, krakowskie kalendarze liturgiczne można podzielić na cztery rodzaje, ściśle wiązane z fazami ich rozwoju. Do pierwszego typu należą kalendarze liturgiczne wydawane bez żadnych dodatków (XVI w. do 1750), do drugiego – kalendarze z spisem zmarłych duchownych (od 1751) oraz katalogiem prałatów i kanoników katedralnych (od 1753). Do trzeciego rodzaju rubrycel należą druki połączone z pełnym katalogiem parafii i duchowieństwa (od 1811), do czwartego – samoistne druki zawierające oddzielnie kalendarz liturgiczny i schematyzm diecezji pojawiły się dopiero od 1871 r. Do końca XVIII w. zazwyczaj za wydanie rubrycel odpowiadały kapituły katedralne. W imieniu ordynariusza bądź wikariusza kapitulnego jeden z kanoników lub wikariuszy katedralnych, którego imię i nazwisko z reguły podawano na stronie tytułowej, opracowywał tekst. Do kapituły należały organizacja druku oraz dystrybucja kalendarza. W Krakowie kalendarz redagowali kolejni wicedziekani katedry wawelskiej, którzy równocześnie byli kanonikami kolegiaty św. Jerzego na Wawelu. Trzeba również wspomnieć, że w zachowanych egzemplarzach rubrycel znajdują podpisy właścicieli rubrycel, które pozwalają poznać historię powstania kolekcji. Często również w zachowanych egzemplarzach kalendarzy znajdują się uwagi poczynione przez właścicieli. Dotyczą one kwestii ducho wych i gospodarczych, dostarczając informacje o ważnych dla duchownych sprawach.
The reference library of the Archives of the Metropolitan Curia in Kraków has the largest known collection of liturgical calendars printed for the needs of the clergy of the Diocese of Kraków. The collection has been almost complete since the mid-18th century. According to the modified classification adopted by Rev. Stanislaw Librowski, Kraków’s liturgical calendars can be divided into four types, closely related to the phases of their development. The first type includes liturgical calendars issued without any additions (16th century to 1750), the second type includes calendars with a list of deceased clergymen (from 1751) and a catalogue of prelates and cathedral canons (from 1753). The third type of liturgical calendars includes printed materials connected with the full catalogue of parishes and clergy (from 1811 onwards), and the fourth type includes independent prints which contain a separate liturgical calendar and the diocesan schemes, appeared as late as 1871. Until the end of the 18th century, the cathedral chapters were usually responsible for issuing the liturgical calendars. One of cathedral canons or vicars, whose name was usually given on the title page, developed the text on behalf of an ordinary bishop or vicar capitular. The chapter was responsible for printing and distributing the calendar. In Kraków, the calendar was edited by successive deputy deans of Wawel Cathedral, who at the same time were canons of St George’s Collegiate Church at Wawel. Preserved copies of the calendars include the signatures of their owners, which allow us to learn the history of the collection. Many of the preserved copies of the calendars also contain remarks made by the owners. These refer to spiritual and economic issues, providing information on important matters for the clergy.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 353-370
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Visitatio Sepulchri” w XV-wiecznej katedrze wawelskiej na podstawie AKKK 47
Autorzy:
Przybysz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668999.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Cathedral of Wawel
Holy Week
Lamentatione Iheremiae Prophete
liturgy
manuscript
Middle Ages
notation
tenebrae
the drama of the medieval Church
transcription
Visitatio Sepulcri
Opis:
“Music in the Cathedral of Wawel in the Middle Ages” is a series of publications showing a rich heritage of music and liturgy stored in the Wawel archive. Transcriptions of old melodies, often written down in letters and notations difficult to decipher, are about re-writhing those melodies into square notation (so called Vatican Notation) and by doing so, to encourage a wider group of performers to base on it.We give you transcriptions of Lamentatione Iheremiae Prophete, being part of Matutinum tenebrarum and a liturgical drama Visitaio sepulcri, playing out on a Easter morning at the empty grave. Each of the presented transcriptions has been preceded with a description of the manuscript and notations used in it, presentation of the problems occurred during transcription, pointing out the liturgical provenance (specific service of the Holy Week) and Polish translations of the texts.
„Muzyka w katedrze na Wawelu w epoce średniowiecza” to cykl publikacji mających na celu ukazanie bogatego dziedzictwa liturgiczno-muzycznego, które przechowywane jest w wawelskim archiwum. Transkrypcje dawnych melodii, które są często zapisane notacją i tekstem mało czytelnym, mają na celu przepisanie tych melodii do notacji kwadratowej (tak zwanej watykańskiej) i w ten sposób zachęcić szersze grono wykonawców do sięgnięcia po ten repertuar. Oddajemy Państwu do rąk transkrypcje Lamentatione Iheremiae Prophete (Lamentacje Jeremiasza), będące częścią Matutinum tenebrarum (Ciemnych jutrzni) oraz dramat liturgiczny Visitaio sepulcri (Nawiedzenie grobu), rozgrywający się w trakcie poranka wielkanocnego przy pustym grobie. Każda z przedstawionych transkrypcji poprzedzona została opisem manuskryptu i zastosowanej w nim notacji, przedstawieniem problemów związanych z transkrypcją, wskazaniem proweniencji liturgicznej (konkretne nabożeństwo Wielkiego Tygodnia) oraz polskim tłumaczeniem tekstów.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2016, 14
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies