Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "WWII," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-37 z 37
    Tytuł:
    Stosunki Polski z Afryką Arabską po II wojnie światowej
    Polish Relations with North African Arab Countries After the Second World War
    Autorzy:
    Knopek, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/566908.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Nauk Politycznych
    Tematy:
    Arab Africa
    International relations after WWII
    Opis:
    The main aim of the article is to present different spheres of the Polish relations with North African countries, from the end of the Second World War until the end of the 80's of the last century when political transition begun in Poland. The adopting hypothesis states that despite significant differences in natural conditions, political systems, structure of economies, natural resources, culture and religion, Polish relations with Arab African countries have been developing in an investigated period. The origin of these relations was outlined in the context of global and regional political situation. Polish government supported Arab national movements. Poland established official diplomatic and economic ties with Arabic African countries which have gained independence. Those ties have been expanded in the 60's, 70's and 80's of the 20th century. Besides close diplomatic relations the main field of cooperation concerned economy. Turnover in mutual trade increased steadily, Poland transferred technologies and sold licenses, Polish specialists built transport infrastructure, public buildings, hospitals, sea ports, power stations, refineries, cement factories, textile factories, meat factories, sugar factories and other factories and also whole town's quarters, maritime lines between Polish and North African sea ports were established. Polish specialists carried out agricultural services. Thousands of Polish high skilled personnel worked in Arab African countries as: civil and mechanical engineers, technicians, doctors, nurses, architectures, lecturers at universities, agricultural experts. There were a quite large scale science and cultural cooperation. Few thousands of students from North Africa were educated in Poland. The fundamental changes in global order and political transition in Poland after 1989 caused deep and permanent setback in Polish relations with Arab African countries, especially in economic relations.
    Źródło:
    Forum Politologiczne; 2006, 3 - Kontakty polsko-afrykańskie. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość; 139-172
    1734-1698
    Pojawia się w:
    Forum Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intergenerational Transgressions in Re-living War and the Uncertainty of Displacement: A Privilege or a Curse for the Third Generation
    Autorzy:
    Odrowąż-Coates, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1968335.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    trauma transmission
    historical trauma
    WWII
    generations
    healing
    social pedagogy
    Opis:
    Transgression is often seen as a negative term; to cross social or ethical boundaries. In this paper, it is defined as ‘blurring of the symbolic boundaries between grandparents and younger generations in terms of the WWII experience’, which leads to living memory of the war, but also to experiencing and re-living the trauma of war and dislocation. It occurs through the immersion of younger generations in family history narratives, memorabilia, diaries and photographs that become a family treasure, owned jointly by the family members. In this paper, intergenerational transgression is analysed as a softand symbolic phenomenon, which on one hand preserves the memory of past, but on the other, cascades the negative experiences onto children and grandchildren. If this is true for WWII survivors, then it should be considered in other cases of long-term conflict and dislocation, particularly in recent conflicts such as Syria, Iraq, and Afghanistan. Understanding the connection between intergenerational transgression of war trauma may aid the process of healing.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2019, 2(124); 55-70
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Esej] II wojna światowa w pamięci Polaków
    Autorzy:
    Suleja, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478051.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Second World War
    WWII
    WW2
    Poles
    Polish remembrance
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2002, 2; 51-58
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy na Pomorzu. Nieznany dokument Gestapo – protokół przesłuchania Andrzeja Eljaszewicza – pracownika ekspozytury „Zachód” Oddziału II OW ZJ
    Military Organisation Lizard Union in Pomerania – an unknown document of the gestapo – the investigation protocol of Andrzej Eljaszewicz – a worker of the „West” Branch of Department II of the Military Organisation Lizard Union
    Autorzy:
    Chrzanowski, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193676.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    WWII
    The Polish Underground
    the Military Organisation Lizard Union
    Opis:
    The Military Organisation Lizard Union (OW ZJ) was one of the numerous Organisations constituting the Polish Underground. It was set up in October 1939 by activists of the pre-war National Radical Camp. In September 1942 the Lizard Union became part of the National Military Forces. In the years 1940–1941 the „West” [„Zachód” – „Z”] Branch of Department II of the Main Headquarters of the Lizard Union was established. The intelligence network of the Lizard Union covered the territory of the Reich, Gdansk Pomerania and Eastern Pomerania up to Königsberg; it also reached Greater Poland and Silesia. Fighting the Lizard Union, considered one of the most active underground organisations, was one of the priorities of the Gestapo. The first arrests among intelligence workers of the „West” Branch of the Lizard Union commenced in December 1941 and lasted throughout the whole of 1942 until May 1943. The „West” Branch in Gdynia was headed by Andrzej Eljaszewicz. The document presented here is an investigation protocol of A. Eljaszewicz by Radom’s Gestapo on 22 February 1944. Eljaszewicz was arrested on 3 January 1944 in Białobrzegi on his way to Radom. The protocol consists of 21 pages. The analysis of its content allows us to reconstruct the organisation of the structures of the Lizard Union, its connections with the Home Army [Armia Krajowa] and the extensive intelligence activity in Pomerania. It also allows us an insight into members of the Lizard Union. The protocol includes the pseudonym and real surname of the Chief Commander of the Union of the Military Struggle – Home Army – Gen. Stefan Rowecki alias „Grot”. A thorough analysis of the protocol will extend further research on the issue of the Military Organisation Lizard Union, its structure, activity and organisational connections. It shall constitute a valuable document for a future researcher.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2015, 80, 2; 115-140
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samobójstwa artystów i sposób ich prezentacji na łamach przedwojennej prasy
    Suicides of artists and their portrayal in Polish press before WWII
    Autorzy:
    Teler, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36085571.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    samobójstwo
    artyści
    przedwojenna prasa
    suicide
    artists
    Polish press before WWII
    Opis:
    Artykuł przedstawia, w jaki sposób pisano o samobójstwach artystów na łamach prasy z lat 20. i 30. Autor analizuje historie samobójczych zgonów pięciu osób: aktorki teatralnej Alojzy Żółkowskiej, aktora i reżysera Józefa Poremby-Jaracza, aspirującej malarki Heleny Niemczewskiej (córki akwarelisty Juliana Fałata), amanta filmowego Zbigniewa Staniewicza i aktora teatralnego Sergiusza Niłusa (Jerzego Alana). Pokazuje na ich podstawie, że przedwojenni dziennikarze żywo interesowali się tym zagadnieniem, a zwłaszcza przyczynami, dla których dochodziło do tragedii. Szczegółowe opisy przebiegu zdarzeń niejednokrotnie zdradzały wiele szczegółów z życia prywatnego gwiazd, zwłaszcza tych dotyczących ich stanu zdrowia.
    The article presents the ways Polish press of the 1920s and 1930s used to write about suicides of artists. The author analyses the stories of suicidal deaths of five people: theatre actress Alojza Żółkowska, actor and director Józef Poremba-Jaracz, an aspiring painter Helena Niemczewska (the daughter of the watercolourist Julian Fałat), film heartthrob Zbigniew Staniewicz, and theatre actor Sergiusz Niłus (Jerzy Alan). These instances demonstrate that pre-war journalists took a keen interest in the issue, especially the reasons behind the tragedies. Detailed descriptions of the course of events often revealed many details of the stars’ private lives, especially their health-related conditions.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2024, 814, 5; 47-61
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontakty Aleksandry Kołłontaj z rodziną Wallenbergów (1930–1945)
    Contact between Alexandra Kollontai and the Wallenberg Family (1930–1945)
    Autorzy:
    Ratuszniak, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194262.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    WWII
    Sweden
    the USSR
    Finland
    Raoul Wallenberg
    the Winter War
    Opis:
    The article presents the history of the contact between Alexandra Kollontai and the Wallenberg family. The first meetings between the Russian diplomat and the influential family of Swedish bankers took place in the 1930s during the negotiations concerning the return of the Russian gold kept by the bank owned by the Wallenbergs. Prior to the outbreak of WWII this first female ambassador met members of the Wallenberg family in a sanatorium. Undoubtedly, the encounters of Marcus Wallenberg with Alexandra Kollontai affected the situation of Finland during WWII. Without their common involvement in the case, the history of Finland during the war with the USSR might have been totally different. The backstage information about the relationship between Alexandra and Raoul Wallenberg is also very interesting. Unfortunately, we are unable to answer many questions and clarify doubts as long as the majority of the Russian archives devoted to the secretary of the Swedish diplomat remain secret.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2017, 82, 3; 67-84
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odpowiedzialność odszkodowawcza NRF w XXI wieku – Próba opisu
    The compensation responsibility of the Federal Republic of Germany in the 21st century - An attempt to describe
    Autorzy:
    Gruszczyński, Krzysztof Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/485749.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    War reparation,
    Germany,
    WWII,
    Poland damages,
    Law and Justice Party
    Opis:
    Poland’s Law and Justice Party (PiS) is considering whether to seek further reparations from German Federal Republic for the massive losses inflicted during WWII. PiS head Kaczynski described the move as a “historical counteroffensive.” World War II (WW II), which began with the German invasion of Poland in 1939, killed nearly 6 million Polish citizens and inflicted huge material losses, including the destruction of cultural treasures, industry and entire cities. Those crimes carry not only a moral price, but a material one as well: In 2004, Warsaw’s then-mayor, Lech Kaczynski, calculated that the Deutsche Bundesrepublik was liable for reparation payments of some $45 billion dollars (38 billion dollars) for the destruction of Warsaw alone. If one were to extrapolate the amount to include the whole of Poland, one would certainly arrive at a figure 10 to 20 times higher. That would be a sum that could only be paid out over decades and across generations. When one considers that German Federal Republic’s (GFR) final reparation payments to France and Belgium for the First World War were not made until 2010, one gets an idea of the dimensions of such a demand. Shortly after the PiS regained power in 2916 its leader, Jarosław Kaczyński, announced that Poland and the GFR had outstanding accounts to settle from the WW II. He went on to say that the issue of war reparations between the neighboring countries had never been resolved. Frank-Walter Steinmeier, GFR’s foreign minister at the time, answered Kaczynski’s claims with a letter stating that Poland had no legal basis for demanding such damages. He reminded Kaczynski of Poland’s relinquishment of reparations in 1953. Poland’s government did indeed waive its right to war reparations from its western neighbor at the time – yet that neighbor was the German Democratic Republic (GDR). A few other interesting points. The GFR has paid billions of dollars over the years in compensation for III Reich crimes, primarily to polish survivors, and acknowledges the country’s responsibility for keeping alive the memory of III Reich atrocities. After WW II, both GFR and GDR were obliged to pay war reparations to the Allied governments, according to the Potsdam Conference. Other Axis nations were obliged to pay war reparations according to the Paris Peace Treaties, 1947 an early plan for a post-war GFR was the Morgenthau plan with terms that would have essentially transformed the GFR to an agrarian society... This position was completely changed by the London Agreement on German External Debts, so called the London Debt Agreement. As a consequence of aggression by the III Reich much of Poland was subjected to enormous destruction of its industry (62% of which was destroyed), its infrastructure (84%) and loss of civilian life (16.7% of its citizens during the war- 10% of them Jews). It is estimated that damages incurred by Poland during WWII total $640 billion in 2004 exchange values. As of 2012, the GFR had paid a total of $89 billion in compensation to victims of the war, in Poland and beyond, and GFR officials continue to meet regularly to revise and expand the guidelines for compensation. All in all, after WW II 17 % of Polish citizens perished, 62 % of industry & 84 % of infrastructure was destroyed. The capital Warsaw was raised to the ground as a result of Warsaw Uprising of 1944. Poland could not benefit from US Marshall Plan as other countries (incl. the GFR) as the Soviets decided for Poland to renounce it. The GFR paying WWI reparations to France in 2010 (92 years after WWI). Polish estimates of the damage the country suffered are in the hundreds of billions of dollars, with a government figure from 1945-47 putting material losses at $850 billion, not including human losses. In 2004, Kaczynski’s late twin brother Lech, as mayor of Warsaw, put the damages to the capital city alone at $45.3 billion. Poland is the biggest net beneficiary of the bloc’s 140 billion-euro ($164 billion) annual budget, having been granted more than 250 billion dollars since entry. The monstrosity of III Reich crimes, not only against Polish Jews but also others, including the 150,000 civilians butchered during the Warsaw Uprising in 1944, will forever remain a disgrace and an unforgettable injustice. It is all the more so given that hardly any of those Germans responsible for the deeds were ever brought to account. In 2004 a special commission estimated that damages incurred by the Polish capital alone during WW II amounted to more than $45 billion (38 billion dollars). The commission was convened by Lech Kaczynski, then Warsaw’s mayor. The topic has routinely strained German-Polish relations since the national-conservative party PiS returned to power in 2016. On 23 August 1953, the Communist People’s Republic of Poland under pressure from the Soviet Union announced it would unilaterally waive its right to war reparations from the German Democratic Republic on 1 January 1954, with the exception of reparations for III Reich oppression and atrocities. The GDR in turn had to accept the Oder-Neisse border, which gave around 1/4 of GDR’s historic territory to Poland and the USSR. Poland’s former communist government, agreed in 1953 to not to make any further claims on GDR. Poland’s former Communist government waived its right to German post-war compensation back in 1953, as part of its commitment to “contribute to solving the GDR question in the spirit of democracy and peace.” However, many argue that the agreement was unlawful since the government at the time was under pressure from the Soviet Union, and following the reunification of the GFR in the 1990s the matter has faced new scrutiny. As to the GFR the federal government has claimed that its duty to compensate Poland was denounced in the 1950s but insists that it continues to stand by its moral and financial duties to the victims of the war. The GFR hadn’t paid reparations to non-Jewish recipients for the damage inflicted in Poland. The agreement signed by Mr. Gierek and Mr. Schmidt in 1975 in Warsaw, stipulated that 1.3 billion DM will be paid to Poles who, during Nazi occupation, had paid into GFR’s social security system without receiving pension. After German reunification, Poland demanded reparations again, as a reaction to claims made by German refugee organizations demanding compensation for property and land repossessed by the new Polish state that they were forcibly deported from as a stipulation of the Potsdam Agreement and the mentioned Oder-Neisse border. In 1992, the Foundation for Polish-German Reconciliation was founded by the Polish and GFR governments, and as a result GFR paid Polish sufferers ca. 4.7 billion PLN. There is still an ongoing debate among international law experts if Poland still has the right to demand war reparations, with some arguing that the 1954 declaration wasn’t legal. According to a statement made by the German government in 2017, the reparations issue was resolved in 1953 as Poland declined receiving any payments from the GFR. However, it’s worth remembering that in 2004, the Polish government reaffirmed that decision when, in return, Chancellor Gerhard Schröder promised that the GFR’s government would not support demands for damages lodged by expellees against the Polish government. The decision came about dueto the fact that the GFR had relinquished former eastern territories to Poland as compensation for III Reich war crimes. Poland’s ruling officials are stepping up calls to demand compensation from the GFR for damages caused in WW II, potentially deepening a divide between the European Union’s largest eastern member and the bloc’s biggest economy. Between the collapse of communism in 1989 and 2004 when Poland joined the EU, subsequent governments declared the issue of war reparations from the GFR closed, based on a declaration of the 1953 communist administration in Warsaw and treaties from 1970 and 1990 with the GFR. Presently the Polish parliament’s research office is preparing an analysis of whether Poland can legally make the claim and will have it ready by Aug. 11, 2017 according to Deputy Arkadiusz Mularczyk, a lawmaker with the ruling Law and Justice party who requested the report. One of the reasons that the government is reopening the question may be to demonstrate it isn’t intimidated by the EU’s criticism for democratic backsliding. The bloc has opened an unprecedented probe into Poland over the rule-of-law that’s centered on a government push to strip the judiciary of its independence by giving politicians greater control over the courts. In response to the Poland’s new demand Ulrike Demmer, deputy spokeswoman for the GFR government, said that, while the GFR assumed political, moral and financial responsibility for the WW, the question of restitution was closed. The deputy spokeswoman added, that the GFR has made significant reparations for general war damage, including to Poland, and is still paying significant compensation for III Reich wrongdoing. Further it is stated that the federal government has paid billions over the years in compensation, namely to Polish survivors, for war crimes committed during WW II. The country has also acknowledged its responsibility for keeping alive the memory of atrocities committed by the III Reich. As far as German lawyers and scholars are concerned, the issue was resolved years ago and are not afraid of any possible lawsuit in the International Court of Justice. In 2004, Jochen Frowein, an expert on international law and the former director of the Max Planck Institute in Heidelberg, along with a Polish historian, came to the conclusion that no such demand by Poland had any chance of being upheld in a court of law – and that remains the case today. In his opinion the question has been “legally resolved and definitively settled.” He also points to the Treaty on the Final Settlement with Respect to the GFR, known also as the Two plus Four Agreement. The agreement, signed in 1990, paved the way for German reunification and also made clear that the GFR would not be responsible to pay any further reparations stemming from WW II. Frowein refutes Polish Defense Minister Senor Antoni Macierewicz’s claim that Poland’s 1953 waiver is invalid because communist Poland was not a sovereign state. “Poland’s 1953 renunciation of reparations claims against the GFR remains valid even today. The fact that the constitutional situation in Poland has changed and that it is no longer a communist state does nothing to change the validity of that declaration. Many other treaties that Poland signed at the time have also remained in effect.
    Źródło:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2017, 4(27); 81-115
    1898-8431
    Pojawia się w:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    History as a Weapon: Second World War Imagery in the Ongoing Russian–Ukrainian Cyberwar
    Historia jako broń: obrazowanie drugiej wojny światowej w trwającej cyberwojnie rosyjsko-ukraińskiej
    Autorzy:
    Pidkuĭmukha, Liudmyla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/49100369.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    poster
    propaganda
    “friend/foe” opposition
    WWII images
    historical past
    hate speech
    Opis:
    The article focuses on the characteristics of military posters employed as an element of the ongoing Russia–Ukrainian hybrid war in the Donbas region. The paper also examines the functions which posters fulfil in times of military conflict and analyses the role which posters play in persuading and mobilizing society, recruiting soldiers, and maintaining high morale among troops. The research material includes posters that were exhibited in 2014–2017, when the most significant battles took place. The article focuses on the verbal aspects of the posters as well as on the visual constructions of “friends” and “foes”. Furthermore, this investigation analyses the Second World War (WWII) images and symbols that have been used in both pro-Ukrainian and pro-Russian posters.
    Autorka koncentruje się na charakterystyce plakatów wojskowych wykorzystywanych jako element trwającej w regionie Donbasu rosyjsko-ukraińskiej wojny hybrydowej. Bada również funkcje, jakie pełnią plakaty w czasie konfliktu zbrojnego oraz analizuje rolę, jaką odgrywają w przekonywaniu i mobilizowaniu społeczeństwa, rekrutacji żołnierzy oraz utrzymywaniu wysokiego poziomu morale wśród wojska. Materiał badawczy obejmuje plakaty, które były eksponowane w latach 2014–2017, kiedy rozegrano najbardziej znaczące bitwy. W artykule autorka skupiła uwagę na werbalnych aspektach plakatów, a także na wizualnych konstrukcjach „przyjaciół” i „wrogów”. Ponadto analizuje wizerunek drugiej wojny światowej, motywy i symbole z przeszłości, które zostały wykorzystane zarówno w plakatach proukraińskich, jak i prorosyjskich.
    Źródło:
    Cognitive Studies | Études cognitives; 2021, 21
    1641-9758
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies | Études cognitives
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój miast a wybrane rozwiązania prawne i kwestie kulturowe
    Autorzy:
    Kozak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2023556.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    conservation of monuments
    culture
    legal regulations
    physical planning
    Poland after WWII
    Źródło:
    Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN; 2017, 178; 32-46
    0079-3507
    Pojawia się w:
    Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemieckie życie teatralne w Toruniu podczas II wojny światowej
    German theatrical life in Toruń during WWII
    Das deutsche Theaterleben in Thorn während des 2. Weltkriegs
    Autorzy:
    Grochowina, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529467.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Teatr
    Toruń
    II wojna światowa
    theatr
    WWII
    das Theater
    Thorn
    2. Weltkrieg
    Opis:
    The aim of the article is to outline general rules determining the organisa-tion and functioning of German theatrical life in Toruń during WWII in the context of the nationalistic policy carried out by the Nazi authorities in the Gdańsk-Western Prussia Reich District. Apart from discussing organisational issues, the author analyses the repertoire of Toruń’s theatres. It reflects the policy of the Third Reich conditioned by political-ideological factors. The picture of German theatrical life in Toruń during WWII presented he-re allows us to discover general rules determining the organisation and func-tioning of theatres in the Third Reich. Theatres not only provided entertain-ment, but also satisfied the cultural needs of the German population creating the illusory sensation of stability and normality. Nevertheless, from the point of view of the German authorities, theatres were a means of political and ideo-logical indoctrination. The choice of appropriate repertoire and staging helped theatres to play an advocatory role for the idea of the national socialism.
    Ziel des vorliegenden Artikels ist es nachzuzeichnen, unter welchen allge-meinen Bedingungen das deutsche Theaterleben im besetzten Thorn organi-siert war und funktionierte. Dies geschieht im Kontext der Nationalitätenpoli-tik der Besatzungsmacht im Reichsgau Danzig-Westpreußen. Außer der Erör-terung organisatorischer Fragen wird das auf den Bühnen in Thorn gespielte Repertoire analysiert. Es spiegelt die Repertoire-Politik der Staatsmacht des Dritten Reiches wieder, die von Maximen politisch-ideologischer Natur be-stimmt war. Das im vorliegenden Artikel gegebene Bild des deutschen Theaterlebens in Thorn während des 2. Weltkriegs erlaubt es gewisse allgemeine Gesetzmäßig-keiten aufzuzeigen, die die Organisation und die Arbeit der Theater im Dritten Reich bestimmten. Theater boten nicht nur Unterhaltung, befriedigten die kulturellen Bedürfnisse der deutschen Bevölkerung und schufen ein Gefühl von Stabilisierung und Normalität, sondern sie waren vor allem ein Instrument der politischen und ideologischen Indoktrination im Interesse der deutschen Staatsmacht. Durch ein entsprechend ausgewähltes Repertoire und passende Inszenierungen erfüllten die Theater die Rolle von Sachwaltern der Idee des Nationalsozialismus.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2014, 41; 93-120
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tutaj jest bardzo zimno…”. Życie codzienne niemieckiej urzędniczki w Poznaniu opisane na widokówkach z lat 1941-1944
    “It’s cold round here…”. Everyday life of a German office worker in Poznań as described in her postcards sent home between 1941 and 1944
    Autorzy:
    Mazurczak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911653.pdf
    Data publikacji:
    2009-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Everyday life
    WWII
    Poznań
    Picture postcards
    Życie codzienne
    Druga wojna światowa
    Widokówki
    Opis:
    W jednej z największych w Polsce kolekcji pocztówek, znajdującej się w ikonograficznych zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, znalazło się prawie sto kartek od jednego nadawcy, Wery V. – niemieckiej urzędniczki Stowarzyszenia Rolników Kraju Warty (Landesbauernschaft Wartheland), do tego samego odbiorcy – jej matki zamieszkałej w Hamburgu, wysyłanych z Poznania w latach 1941-1944. Początkowo Poznań był dość atrakcyjnym i spokojnym miejscem pracy w porównaniu z często bombardowanym Hamburgiem – pensja bez podatku, niektóre artykuły reglamentowane w Rzeszy tu bez kartek dla urzędników niemieckich, trzy naloty alianckie. W miarę upływu wojny pogarszały się warunki życia i pracy Wery. Prawdopodobnie obawa przed cenzurą i autocenzurą sprawiły, że nie ujawniła swego stosunku do narodowego socjalizmu. Jej postawę wobec Polaków trudno uznać za wrogą. Czas wolny przeznaczała przede wszystkim na korespondencję, poszukiwanie artykułów trudnych do zdobycia w głębi Rzeszy, wysyłanie paczek ze zdobyczami lub praniem czy ubraniami do przerobienia. Rzadko bywała w kinie, kawiarni, teatrze i operze – jeśli tak, to często z powodu zimna. Dużo pisała o pogodzie, niewiele o swej pracy. Dopiero od sierpnia 1944 roku, kiedy zapanował chaos, informowała o zmianach w jej biurze i o zamykaniu oddziałów zamiejscowych.Pisane przez nią widokówki były uzupełnieniem listów do matki. Lektura całej ko-respondencji pozwoliłaby na pełniejsze odtworzenie życia codziennego Wery V.w Poznaniu.
    One of the largest postcard collection in Poland, housed in Poznań University Library iconographic collection, includes a set of nearly a hundred postcards written by just one person, Wera V., a German clerk working for the German administration of the occupied region in Poznań, in the Agricultural Workers’ Association (Landesbauernschaft Wartheland), and sent to the same recipient – her mother in Hamburg in the years 1941-1944. Initially, the new town , Poznań, turned out for the woman to be fairly attractive and a peaceful working place as compared to frequently bombed Hamburg, with such advantages as a tax-free salary, or certain commodities that were rationed in the Reich here obtainable for the German state service office workers without coupons, and just three air raids. However, in the course of the war, the living and working conditions for the Germans began to deteriorate considerably. Wera’s choice of law with which to comply, most likely the fear of the Nazi censorship regulations and, plainly, her self-censorship, made her not reveal her true feelings towards the National Socialism. However, her attitude towards the Poles can hardly be called hostile. Wera V. spent her free time mostly on writing letters, searching for commodities hard to obtain back in the Reich, and sending home parcels with trophies, dirty linen and clothes to be redone. She hardly ever went to the cinema, a cafe, the theatre or the opera – the reason being, more often than not, the cold she found hard to endure. She wrote much about weather, much less about her work. It was only from August 1944, when chaos started to prevail, that she started to write about the changes going on in her office and about shutting down of non-Poznań-based departments. The picture postcards written by Wera V. complemented the letters written to her mother. A closer inspection to Wera’s epistolary output could make it possible to reconstruct her everyday life in Poznań more fully.
    Źródło:
    Biblioteka; 2009, 13(22); 19-54
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywy faustyczne w twórczości Czesława Miłosza
    Faustian Motifs in the Works of Czesław Miłosz
    Autorzy:
    Ćwiklak, Kornelia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29432363.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Miłosz
    Goethe
    Faust
    Faust warszawski
    Warsaw Faust
    Faustian motifs
    Polish post-WWII literature
    Opis:
    The article discusses the references to Faust by Johann Wolfgang Goethe present in the works of Czesław Miłosz. They appear in his poems, as well as in essays and non-literary texts, e.g. interviews. The references to Goethe in Miłosz’s work are also of interest, especially included in autobiographical statements. The article attempts to indicate certain regularities concerning the occurrence of intertextual references to Goethe’s tragedy, related to the poet’s worldview, his aesthetic choices and biographical context. The considerations included in the article lead to the conclusion that the hero of the tragedy symbolises the content which, after World War II, made it possible to name and understand the processes that led to the catastrophe of war and the rejection of humanity. Faust can be a tool for self-characterisation or an accusation against German culture and the cult of science and progress, leading to the alienation of the individual.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2023, 44; 227-250
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gunter Scholze, “Wir hatten Glück!”
    Gunter Scholze, "We were lucky!"
    Autorzy:
    Matuszyk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634845.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Ośrodek Pamięć i Przyszłość
    Tematy:
    oral history
    źródło historyczne
    Opole
    II wojna światowa
    uchodźcy
    historical source
    WWII
    refugees
    Opis:
    In his narrative, Professor Gunter Scholze talks both about the escape and relocation from the Silesia region to the British Occupation Zone of Occupation in Germany after WWII, and about his family’s difficult beginnings in North Rhine-Westphalia, which after the war became a new Heimat for him and his family. The Scholze family began their exodus in January 1945, when little Gunter was evacuated from Oppeln together with his mother and brother. Till the end of the war the three of them wandered all over Silesia searching for a safe place to stay. When the war ended, they found themselves in Bad Kudova, a place where many Silesian refugees found shelter. This was also the place where they were rejoined with the father. On 9th June, 1945, in accordance with the Potsdam agreement, the whole family were resettled to the British Zone of Occupation in Germany. Professor Scholze often underlines how lucky his family were throughout this time.
    Źródło:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2015, 5; 229-257
    2719-7522
    2084-0578
    Pojawia się w:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skrawki, notatki, drobiazgi, relikwie. O poezji buchenwaldzkiej Zygmunta Lubicz-Zaleskiego
    Scraps, notes, trifles, relics. About Buchenwald’ poetry by Zygmunt Lubicz-Zaleski
    Autorzy:
    Sacha, Magdalena Izabella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648772.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    -
    German concentration camp Buchenwald
    poetry
    cultural life during WWII
    French–Polish cultural connection
    Opis:
    The subject of the study focuses on the poetry of the Polish-French literature historian Zygmunt Lubicz-Zaleski (1882–1967). The reason for my research was the Polish edition (2016) of his poetic cycle Relikwiarz buchenwaldzki (Reliquary of Buchenwald) which was created in the Nazi concentration camp Buchenwald (Germany) between 1943–1945 and until now was not widely known among the readers in Poland. Lubicz-Zaleski’s concentration camp poetry is presented within the context of looking at the nuances that the Polish and German prisoners’ of war collection of poetry shared about their ordeal while in Buchenwald. I also point out the domination of the German former communist prisoners in access to publishing within the German Democratic Republic after 1945 and because of this the lack of availability of French and Polish publications in East Germany. The main aim of the study was looking at Lubicz-Zaleski’s war poetry and its reception in a broader historical-political context.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 47, 1
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A flawed portrait. The image of Zofia Kossak in the accounts of former Birkenau female internees
    Autorzy:
    Kowalska-Leder, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649651.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    KL Auschwitz-Birkenau
    Zofia Kossak
    post-WWII accounts by female internees
    Tadeusz Borowski
    Opis:
    The article indicates how the figure of Zofia Kossak has been recorded in the unpublished accounts by former KL Auschwitz-Birkenau female internees who during their internment came into contact with the famous writer and activist of the Polish Underground State. Their testimonies diverge from the hagiographic tone which has dominated the known stories of Kossak’s camp experiences, rather resembling Tadeusz Borowski’s infamous post-WWII article entitled Alicja w krainie czarów.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 46, 8
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Talent to dobro powierzone...” – etyka chrześcijańska w postawie twórczej i życiowej Witolda Lutosławskiego
    Autorzy:
    Bolesławska-Lewandowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668977.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Witold Lutosławski
    history of Polish music
    WWII
    Martial Law in Poland
    folk songs
    Christmas carols
    Opis:
    „Talent is a form of wealth entrusted to us” – these words may serve as Witold Lutosławski’s motto. He repeated them often and at many occasions, emphasising that each creative artist is obliged to treat his talent carefully and develop it to produce great results for public consumption. This corresponds well with Biblical parable on talents but does it mean that Lutosławski was a religious man? Was Christian ethic important to him? In his music there is no much connection with religion – only his youthful Lacrimosa for soprano, choir and orchestra, and the arrangements of traditional Polish Christmas carols, composed shortly after the Second World War, present his direct relations to religious inspirations. However, he did not like to talk about his beliefs and worldview, especially in the context of his own music, which for him always was abstract and free from any extra-musical features. But his attitude to composing, as well as to the public activity, reveals many connections with Christianity values. He was brought up in the family of strongly catholic and patriotic beliefs, connected with high moral principles. An atmosphere of Lutosławskis’ family, which belonged to the intellectual elites of pre-war Poland, made strong influence on young Witold. For the rest of his life he felt obliged to pay his duties both as a composer and as a man of a high moral standards. He not only concentrated on his creative work (though it was his main life obligation) but searched for public weal in his social activity, always aiming „to behave decently”. This corresponds perfectly with Christian ethic and indeed in one of his interviews Lutosławski openly admitted that not only his worldview was formed by Catholicism, towards which he remained faithful, but also that in his opinion Christian ethic remains pre-eminent among all ethic systems formed by the humanity.
    „Talent is a form of wealth entrusted to us” – these words may serve as Witold Lutosławski’s motto. He repeated them often and at many occasions, emphasising that each creative artist is obliged to treat his talent carefully and develop it to produce great results for public consumption. This corresponds well with Biblical parable on talents but does it mean that Lutosławski was a religious man? Was Christian ethic important to him? In his music there is no much connection with religion – only his youthful Lacrimosa for soprano, choir and orchestra, and the arrangements of traditional Polish Christmas carols, composed shortly after the Second World War, present his direct relations to religious inspirations. However, he did not like to talk about his beliefs and worldview, especially in the context of his own music, which for him always was abstract and free from any extra-musical features. But his attitude to composing, as well as to the public activity, reveals many connections with Christianity values. He was brought up in the family of strongly catholic and patriotic beliefs, connected with high moral principles. An atmosphere of Lutosławskis’ family, which belonged to the intellectual elites of pre-war Poland, made strong influence on young Witold. For the rest of his life he felt obliged to pay his duties both as a composer and as a man of a high moral standards. He not only concentrated on his creative work (though it was his main life obligation) but searched for public weal in his social activity, always aiming „to behave decently”. This corresponds perfectly with Christian ethic and indeed in one of his interviews Lutosławski openly admitted that not only his worldview was formed by Catholicism, towards which he remained faithful, but also that in his opinion Christian ethic remains pre-eminent among all ethic systems formed by the humanity.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2013, 11
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emigracja „drugiego pokolenia”: refleksje i pytania na marginesie biografii Piotra Wandycza i Leopolda Łabędzia
    Autorzy:
    Nowak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654026.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Piotr Wandycz
    Leo Labedz
    polish emigration after WWII
    sovietology
    Leopold Łabędź
    polska emigracja wojenna
    historia historiografii
    sowietologia
    Opis:
    Peter Wandycz is one of the most renowned historians of Polish origin to achieve academic success in the West after WWII, reaching the position of professor at Yale University. Leopold Łabędź, born three years earlier (in 1920), is another example of a brilliant career of Polish post‑war emigrant, namely one of the most renowned sovietologists, as well as co‑founder and editor of the quarterly “Survey”. The parallel biographies of these two outstanding representatives of the generation, which experienced WWII in their twenties and decided to stay in the West, served here as a basis for reflection on the changes of the concept and importance of Polish emigration. The starting point of the consideration is the opinion expressed in 1954 by a well‑known journalist, Juliusz Mieroszewski, who stated that the new generation of Polish immigrants would be melting into the cultural and political life of their countries of settlement, thus allowing them to impact on the political consciousness of the Western elites. The comparison of examples of life decisions and achievements of Peter Wandycz and Leopold Łabędź constitutes a good opportunity for the verification of this assertion.
    Piotr Wandycz jest jednym z najbardziej uznanych historyków polskiego pochodzenia, który zrobił karierę akademicką na Zachodzie po II wojnie, osiągając profesurę na Yale University. Leopold Łabędź, urodzony trzy lata wcześniej (w 1920), jest także przykładem błyskotliwej kariery wojennego wychodźcy z Polski – w tym wypadku w roli jednego z najbardziej uznanych w świecie sowietologów, współzałożyciela i redaktora kwartalnika „Survey”. Równoległe życiorysy tych dwóch wybitnych przedstawicieli wojennego pokolenia dwudziestolatków, którzy pozostali na Zachodzie, są tutaj kanwą do refleksji nad przemianami pojęcia i znaczenia emigracji polskiej. Punktem wyjścia jest pogląd znanego publicysty, Juliusza Mieroszewskiego, wyrażony w 1954 roku, zakładający, że nowe pokolenie polskich emigrantów będzie „wtapiało się” w życie kulturalne i polityczne krajów swojego osiedlenia i że przez to właśnie osiągnąć zdoła wpływ na świadomość polityczną elit Zachodu. Porównane między sobą przykłady decyzji życiowych i osiągnięć Piotra Wandycza i Leopolda Łabędzia są dobrą okazją do weryfikacji tej tezy.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 50, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piłki są dwie, bramka jest jedna. Futbol, ciało i historia w Eine kleine. Quasi una Allemanda Artura Daniela Liskowackiego
    History and Football: Game With No Score. Sports, Past and Bodies in Artur Daniel Liskowacki’s Eine kleine. Quasi una Allemanda
    Autorzy:
    Wolski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032384.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    urban novel
    sports
    body
    WWII and Holocaust literature
    powieść miejska
    sport
    ciało
    literatura wojny i okupacji
    Opis:
    Autor przygląda się wątkowi piłki nożnej w klasycznej już szczecińskiej powieści Eine kleine. Quasi una Allemanda Artura Daniela Liskowackiego, która, mimo długiej obecności w literaturze regionalnej, krajowej i międzynarodowej nie doczekała się wnikliwszej analizy z perspektywy futbolu – centralnego wydarzenia powieściowej fabuły. Dokonując interpretacji z tak ustalonej perspektywy, Autor czyni przy okazji uwagi dotyczące zarówno sportu i, szerzej, doświadczenia cielesnego w literaturze, jak i znaczenia tego zjawiska dla tego typu pisarstwa, którego znakomity i szeroko uznawany przykład stanowi Eine kleine.
    In the article the Author focusses on the theme of soccer in Artur Daniel Liskowacki’s novel Eine kleine. Quasi una Allemanda. He points out the importance of this particular narrative thread for this now widely recognized classical representative of regional literature, which, albeit confirmed as such by critics – both journalistic and academic – in fact rarely receives much (interpretative) attention. Apart from filling in this evident lacuna in the already two-decades long debate over this outstanding and internationally appreciated novel, the Author offers some considerations on the problem of athletic experience as represented in literature in general, however paying particular attention to its role works such as ADL’s magnificent urban tale.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 17; 119-134
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć o Sugiharze i „wizach życia” w Polsce
    The memory of Sugihara and the ‘visas for life’ in Poland
    Autorzy:
    Hądzelek, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957930.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historical memory, places of memory, Sugihara Chiune, “visas for life”, Tadeusz Romer, Polish war refugees, Polish Jews in WWII
    Opis:
    This article examines the historical memory of the act of issuing over 2,000 visas to Polish Jews by the Japanese Consul in Lithuania, Sugihara Chiune. Sugihara’s “visas for life” are memorialised heavily in Japan, in the countries where the refugees ultimately settled (Israel, United States, Canada and Australia), and in Lithuania. However, in Poland the story is barely known, and it does not seem to form part of the national narrative of survival during WWII. Is it because the refugees were Polish Jews, and, as such, they do not belong to either the Polish or the Jewish historical memory? The study of Polish “places of memory” (Pierre de Nora’s lieux de mémoire) revealed that in Poland this topic attracts researchers primarily in the field of Japanese Studies, and not in Jewish Studies or WWII Studies. The presence of this story in the media and popular culture is scattered and fragmented. In terms of institutional memory and memorialisation of this act, Sugihara twice was granted (posthumously) high state awards by the Republic of Poland, but there are no monuments, no streets named after him, no museum exhibits dedicated to “visas for life” – in stark contrast to Lithuania. It is even more remarkable that stories of survival of an estimated 6,000 refugees – Polish citizens, do not attract public interest in Poland. The article concludes that a number of new “places of memory” are needed in Poland to properly commemorate Sugihara’s act of issuing visas, and the fate of thousands of Polish Jews who escaped the Holocaust.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2016, 51, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Seznamy vězňů tzv. cikánských koncentračních táborů očima onomastiky
    Prisoner lists of the so-called Gypsy concentration camps from the perspective of onomastics
    Autorzy:
    Dvořáková, Žaneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167458.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    příjmení
    Romové
    Cikáni
    Sintové
    Čechy
    Morava
    2. světová válka
    koncentrační tábory
    surnames
    Roma
    Gypsy
    Sinti
    Bohemia
    Moravia
    WWII
    concentration camps
    Opis:
    Na území Protektorátu Čechy a Moravy byly v roce 1942 zřízeny dva tzv. cikánské koncentrační tábory. Romové z Čech byly deportováni do tábora v Letech, Romové z Moravy a Slezska do tábora nedaleko Hodonína u Kunštátu. Většina z nich poté byla zavražděna v “cikánském rodinném táboře” (Zigeunerlager) v Osvětimi II. Březince. Seznamy vězňů jsou velmi cenné nejen pro historiky (byly vydány historikem Ctiborem Nečasem), ale i pro onomastiky, neboť nám dovolují nahlédnout do pojmenovávacích zvyklostí českých a moravských Romů v předválečném období. Na těchto seznamech nacházíme 325 příjmení. Většina z nich je česká, popř. německá, a dokládají tak sepětí s tímto územím a jeho jazykem/jazyky. Studie analyzuje nejčastější příjmení na Moravě (např. Daniel, Holomek a Burianský) i v Čechách (např. Růžička, Vrba a Janeček), stejně jako příjmení Sintů žijících v oblasti Sudet (např. Winter, Bernhardt). Ukazuje se, že příjmení Romů v Čechách a na Moravě byla odlišná, což bylo dáno historickými a sociálními příčinami. Nejčastěji byla odvozena z osobních jmen (např. Florián) nebo toponym (např. Dubský), byla motivována povoláním (např. Kovář) nebo charakterem a vzhledem (např. Malík). Po válce se z 4 870 Romů vrátilo jen 583.
    Two concentration camps were established for Roma people in the Protectorate of Bohemia and Moravia in 1942. Roma from Bohemia were deported to Lety and Roma from Moravia to the camp near Hodonín u Kunštátu, before most of them were murdered in the “Gypsy family camp” (Zigeunerlager) in Auschwitz II. Birkenau. The lists of prisoners are valuable not only for historians (they were published previously by the historian Ctibor Nečas), but also for onomastics, as they allow us to analyse the naming practise of Czech and Moravian Roma in the pre-war period. There are 325 unique surnames on these lists, with most of them being Czech or German, and they thus demonstrate the connection with the territory and its language(s). The study discusses the most common Roma surnames in Moravia (e.g. Daniel, Holomek, Burianský) and in Bohemia (e.g. Růžička, Janeček, Vrba) as well as the surnames of Sinti living in the Czech borderland regions (e.g. Winter). It is shown that the surnames of Roma from Bohemia and Moravia were different due to the historical and social reasons. They were mostly derived from personal names (e.g. Florián) and place names (e.g. Dubský), they were motivated by the occupation adopted (e.g. Kovář ‘smith’) or the character and appearance of the individual (e.g. Malík ‘small’). After the war, only 583 of the 4,870 Roma who had been imprisoned returned.
    Źródło:
    Onomastica; 2022, 66; 65-83
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish-Czechoslovak relations in the assessments of British diplomacy in the initial stage of WWII
    Autorzy:
    Żurawski vel Grajewski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1896546.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    dyplomacja podczas drugiej wojny światowej
    brytyjska dyplomacja wobec idei konfederacyjnej w czasie II wojny światowej
    polski rząd na uchodźstwie w czasie
    II wojny światowej
    władze czechosłowackie na uchodźstwie w czasie II wojny światowej
    konfederacja polsko-czechosłowacka
    diplomacy of World War II
    British diplomacy and the idea of confederations
    in Europe in WWII
    Polish government in exile during WWII
    Czechoslovak authorities in
    exile during WWII
    Polish-Czechoslovak confederation
    Opis:
    The idea of a Polish-Czechoslovak confederation was strongly supported by London in the initial stages of World War II. The differences in the attitude towards the Soviet Union proved to have been the most important obstacle to close Polish-Czechoslovak collaboration.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2020, 4 (27); 51-79
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Russian Emigrants and Polish Underground in 1939–1948
    Autorzy:
    Kuberski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/958073.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    World War II
    Poland during WWII
    white russian emigration in poland
    resistance movement in poland during wwii
    ii wojna światowa
    polska w czasie ii wojny światowej
    polskie państwo podziemne
    konspiracja w polsce w czasie ii wojny światowej
    rosyjscy emigranci w polskim podziemiu
    biała emigracja rosyjska w polsce
    Opis:
    The present article brings up a practically forgotten episode in the history of Russian emigration. An archival inquiry revealed the engagement of several Russian post-revolutionary émigrés in the fight against the Germans during World War II in the territory of occupied Poland. The persons described in this concise article are an example of unconventional behaviour. One year ago, the author of the present article, when asked on which side Russian émigrés had fought in World War II, answered: on the German side, against the Bolsheviks. However, numerous discourses with experts and the reading of several books on this subject changed his opinion; and the contact with a living eyewitness of history, who remembers the events described in the article, proved to be priceless.The article is devoted to the fate of Russian anti-communist émigrés, called “Whites”, engaged in the fight against the National Socialist Germans and Austrians. Several glorious examples are mentioned here, such as the forgotten Tumanow brothers (unknown even to the Warsaw Uprising Museum), Jurasow, Kurochkin, or Tryfonow, who all fought in the Polish Home Army of the Navahrudak (Nowogródek) and Wilno/Vilno areas. The article is not exhaustive, as some other figures should be mentioned as well, namely Aleksandr Grigorovich, Jan Szaliłow (“Renek”), Dmitri Sokoltsov, or Irena Tamara Misztal (Tamara Pyetukhova). They have actively engaged in resistance, and fought as if against all tendencies, against the easier life – and often risking theirs. This fascinating and unknown episode of World War II requires a deeper systematisation and the verification of numerous biographies of the representatives of the pre-war post-revolutionary Russian diaspora living in the Second Polish Republic, who spent the war fighting “for our freedom and yours”. 
    Статья затрагивает почти забытый эпизод истории российской эмиграции. Архивные запросы позволили идентифицировать проблему вовлечения послереволюционных российских эмигрантов в борьбу с немцами во время Второй мировой войны на оккупированных польских территориях. Люди, упомянутые в этой короткой статье, являются примером нешаблонного поведения. Пишущий эти слова, еще двa годa назад на вопрос, на которой стороне находились русские эмигранты во время Второй мировой войны – отвечал: на немецкой – против большевиков. Первые известия пришли вместе с беседами со специалистами и предложенными материалами для чтения, а бесценным стало знакомство со свидетелем истории – женщиной, помнящей и видевшей собственными глазами описанные здесь происшествия.Эта статья напоминает о судьбах антикоммунистических российских эмигрантов т. н. “белых”, вовлеченных в борьбу против национал-социалистических немцев и австрийцев. Это достойные похвалы примеры, как совсем забыты братья Тумановы (о которых не знал никто, даже персонал Исторического oтделa Музея Варшавского восстания), или Юрасов, Курочки и Трифонов, сражавшиеся в рядах Новогрудской и Виленской Армии Краевой. Статья не исчерпывает сюжета, так как надо бы упомянуть и Александра Григоровича, Яна Шалилова псевдоним “Ренек”, Дмитрия Сокольцова или Ирену Тамару Мишталь (Тамару Пиотух), а также других. Они вели подпольную деятельность и сражались как будто бы против течения, против более легкой жизни, а даже рискуя ею. Этот захватывающий и неизвестный эпизод военной истории нуждается в более глубокой систематизации и проверке многих биографий представителей довоенной послереволюционной российской диаспоры, проживавшей во Второй Речи Посполитой и сражавшейся во время войны “за свободу – нашу и вашу”.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Historical Youth Novel Malka by Mirjam Pressler and its Reception by Students in Germany and in Poland
    Autorzy:
    Hoffman, Jeanette
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45434454.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Reception Research
    Reading Experiences
    Historical Youth Literature
    Germany and Poland
    Jewish Childhood during WWII
    Cultural and Communicative Memory
    Intercultural Context
    Reading Engagement
    Opis:
    At the beginning of the 21st century, the topics of refugees and expulsion in conjunction with National Socialism and the Holocaust play an important role in contemporary children’s literature. Literary portrayals of Jewish childhood during the Second World War are mostly based on authentic experiences of eyewitnesses who are still alive. Against the setting of the approaching transition from the “communicative memory” to the “cultural memory” (Assmann 2008, Welzer 2008), literary texts are vitally important for social memorialization. However, so far there has been little empirical exploration into how these texts are read by adolescents and how they find their way into the cultural memory of literature classes. Furthermore, the didactic theory that children’s literature should contribute to intercultural understanding requires an empirical foundation. This was the basis for my study, Literarische Gesprache im interkulturellen Kontext - Discussions about Literature in an Intercultural Context – (Hoffmann 2011). In a qualitative-empirical study, I explored the reception of Mirjam Pressler’s novel Malka Mai – Malka (2002) – by secondary school students in German language classes in Germany and Poland. The aim of my research project was to reconstruct learning potentials in discussions about literature within an intercultural context. Given the novel’s potential meanings and the demands it places upon its readers, I would like to demonstrate in this article the different ways in which it is received, as well as to show which areas of tension lie behind the subjective receptions.
    Źródło:
    Filoteknos; 2018, 8; 101-118
    2657-4810
    Pojawia się w:
    Filoteknos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traktat dobrosąsiedzki z 1991 r. a niemieckie dziedzictwo kulturowe w Polsce
    Autorzy:
    Zybura, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2185054.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
    Tematy:
    Treaty of Good Neighbourship and Friendly Cooperation
    post-WWII Polish– German political and cultural relations
    cultural policy
    (European) cultural heritage
    Polish–German reconciliation
    Opis:
    Controversies surrounding the German cultural heritage in Poland after World War II were one of the most important fields of conflict in Polish–German relations in this period. The attitude to this issue in Poland has been changing during the whole postwar period, but the act decisive in neutralizing the confrontational atmosphere surrounding this topic was the Treaty of Good Neighbourship and Friendly Cooperation signed in 1991.
    Źródło:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2021, 76, 2; 75-90
    0037-7511
    2658-2082
    Pojawia się w:
    Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do Raciborza: grabież bibliotek i archiwów Europy przez Sztab Operacyjny Rosenberga (Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg). Część II
    Roads to Ratibor: library and archival plunder by the Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg. Part II
    Autorzy:
    Kennedy Grimsted, Patricia
    Olszewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911544.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    WWII – 1939–1945
    archival and cultural plunder
    Alfred Rosenberg
    Ratibor
    wojna światowa 1939-1945
    rabunek archiwów i dóbr kultury
    Sztab Operacyjny Rosenberga (ERR)
    Opis:
    Artykuł omawia działalność Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR), organizacji kierowanej przez ideologa niemieckiego nazizmu, Alfreda Rosenberga. Autorka koncentruje się na grabieży bibliotek i archiwów. Opisuje miejsca, do których zrabowane zbiory zostały przetransportowane w celu ich ewaluacji, skatalogowania, opisu i archiwizacji. Ujawnia nowe źródła i identyfikuje kolekcje, które pod koniec wojny znalazły się przede wszystkim w mało znanym naukowym centrum biblioteczno-archiwizacyjnym w Ratibor (dzisiejszy Racibórz) na Śląsku. Ośrodek w Raciborzu przyjmował archiwa i zbiory książek zrabowanych na Zachodzie i Wschodzie. W sumie do Raciborza trafiły w ten sposób ponad dwa miliony książek. Rabunek książek przez hitlerowskie Niemcy był częścią prowadzonej przez kraj polityki kulturalnej oraz ideologicznej. Specjaliści i bibliotekarze katalogowali zrabowany materiał, analizowali go oraz podejmowali decyzję o jego dalszych losach. Splądrowane kolekcje miały nie tyle stanowić część zarchiwizowanej „spuścizny” po „wrogach Rzeszy”, ile tworzyć w przyszłości materiał wykorzystywany propagandowo i w celach „operacyjnych”. Warto odnotować interesujące współzawodnictwo w zdobywaniu materiału bibliotecznego i archiwalnego między jednostkami i agencjami nazistowskimi reprezentującymi różne interesy (wywiad, propaganda, instytucje naukowe). Wiele ze zrabowanych książek nie trafiło po wojnie do ich właścicieli.
    Scholarship has not adequately studied the history of Nazi cultural plunder during the Second World War, or the further international displacement and restitution efforts thereafter. The present study discusses one of the primary agencies of plunder, the Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR). It focuses on the plunder of libraries and archives, tracing their migration, revealing new sources, and identifying collections that did not return home after the war. Emphasis falls on materials that ended the war in the little-known ERR research and library center in Ratibor (now Polish Racibórz), to which the Germans transported more than two million books. Sixty years after the end of the war we are still finding cultural treasures the Nazis plundered, many of which were displaced or plundered a second time at the end of the war. Displaced treasures continue to surface in countries from Finland to Argentina to Japan. Scholars have spoken of “Art as Politics”, the “Rape of Europa”, or the “Grand Pillage”. The “spoils of war” seized by the victorious Soviets on the Eastern Front included cultural property previously looted by the Nazis. Today we know more about the “Beautiful Loot” that ended up in the Soviet Union as “hidden treasures”.
    Źródło:
    Biblioteka; 2011, 15(25); 307-367
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aresztowania i procesy sądowe brytyjskiego personelu dyplomatycznego oraz obywateli brytyjskich w Polsce (1947–1956)
    Autorzy:
    Gdaniec, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608692.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    aresztowania Brytyjczyków w Polsce
    aresztowania Polaków w Wielkiej Brytanii
    procesy polityczne po II wojnie światowej
    British arrested in Poland
    Poles arrested in Britain
    political trials after WWII
    Opis:
    Celem artykułu jest zestawienie aresztowań obywateli brytyjskich w Polsce oraz Polaków w Wielkiej Brytanii w latach 1947–1956, a także przedstawienie ewentualnego politycznego podłoża tych zatrzymań. Artykuł powstał głównie na podstawie materiałów archiwalnych oraz literatury związanej z tematem dyplomacji Wielkiej Brytanii oraz Polski we wspomnianym okresie.The purpose of the article is to juxtapose arrests of British citizens in Poland with those of Polish persons in Great Britain in 1947–1956, together with the presentation of the possible political background of those detentions. The article was based mainly on archival materials and literature on the diplomacy of Great Britain and Poland in the analysed period.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2017, 49, 3
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Christine Przybyła-Long, “And she helped four thousand people become citizens of the United States”
    Autorzy:
    Wojdon, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943396.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Ośrodek Pamięć i Przyszłość
    Tematy:
    Stany Zjednoczone Ameryki
    Polonia amerykańska
    I wojna światowa
    II wojna światowa
    Chicago
    Kongres Polonii Amerykańskiej
    United States of America
    Polish Americans
    WWI
    WWII
    immigration
    Polish American Congress
    Opis:
    Christine Przybyła-Long is one of the 9 milion Americans of Polish origins living in the United States. Her descendatns came to Chicago during the mass migration from the turn of 20th century and she was born there in 1931. In her account Christine Przybyła-Long tells about her childhood and a life of a family belonging to the “Old Polonia”. She gives a lot of attention to the situation of Poles who migrated to the United States after WWII and to her own political involvement into Polish American affairs after 1990, that was crucial in the case of granting four thousand people american visas.
    Źródło:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2016, 6; 133-158
    2719-7522
    2084-0578
    Pojawia się w:
    Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanieczyszczenie wód i powietrza w Polsce w latach 1945–1970 jako problem władzy i społeczeństwa
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689948.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    ochrona środowiska
    ekologia w Polsce po II wojnie światowej
    skażenie i zanieczyszczenie wody
    zanieczyszczenie powietrza
    environment protection
    ecology in Poland after WWII
    contamination and pollution of waters
    air pollution
    Opis:
    Artykuł zawiera próbę odpowiedzi na pytanie, jak problem zanieczyszczenia wód i powietrza w Polsce był traktowany przez władze Polski i społeczeństwo w latach 1945–1956. Przedmiotem analizy są: dyskurs na ten temat, ustawodawstwo o ochronie środowiska naturalnego oraz jego praktyczne funkcjonowanie, tworzenie i rozwój struktur organizacyjnych, które zajmowały się kontrolą stanu zanieczyszczeń powietrza i wód, początki świadomości ekologicznej społeczeństwa polskiego. Pollution of air and water in Poland in the years 1945–1970 as a problem of the government and the societyImmediately after the war a discussion about the condition of the natural environment in Poland was held mainly in the specialist press that emphasised its degradation as especially dangerous for the society biologically and psychically wasted by experiences of the war. During the period of deStalinisation and political “thaw” after the 1956 October the subject of air and water pollution was more and more present in the press, but also in discussions of both the leaders of the state and some organised circles of the society. An increasingly well-known deteriorating state of the natural environment which adversely affected economic performance forced the government to search for remedies. As a result, new legal regulations were introduced with accompanying organisational changes. The most important of them were: the establishment of the Ministry of Navigation and Water Management (1957), Central Water Management Board (1960), and local structures responsible for the protection of waters from pollution, the introduction of the Water Law (1962), and the enactment of the Air Pollution Protection Act (1966). From 1960s on, systematic pollution tests of waters and air were carried on, which indicated that between 1967 and 1970 the condition of lakes and rivers deteriorated in comparison to the period of 1964–1967. In the same period there was an increased emission of greenhouse gases and reduced dust emissions. The main reasons for this were: the inefficacy of adopted laws (including a penalties system), insufficient financial investments in effective purification equipment, which was technologically outdated in its large part, the lack of qualified personnel specialised in environmental protection. There were, however, in the analysed period some elements of environmental awareness of people which were expressed, among other things, in letters sent by Polish citizens to the government.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2017, 15
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Discourse of heresy in Polish post-WWII literature Herling’s and Herbert’s heretics
    Dyskurs herezji w literaturze polskiej po II światowej wojnie. Heretycy Herlinga i Herberta
    Autorzy:
    Grigorova, Margreta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042074.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dyskurs herezji
    literatura polska po II światowej wojnie
    heretyczna postać Chrystusa
    Gustaw Herling-Grudziński
    Zbigniew Herbert
    Discourse of heresy
    Polish post-WWII literature
    heretic image of Christ
    Opis:
    The present text explores the theme of heresies and their persecution in the works of a group of writers, survivors of World War II and of the two dictatorships of the century – Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Andrzej Szczypiorski, Jerzy Andrzejewski. An artistic-documentary reconstruction of medieval processes and executions of heretics, as well as striving for protection and rehabilitation are observed in a series of their works. Deep allusions to the dictatorships of the 20th century are made. Particular attention is being paid to Herbert’s essays, connected with heresies and to a heretic image of Christ in the short story Drugie przyjście by Herling-Grudzinski.
    Heretycy, stosy i inkwizytorzy zasiedliły literaturę polską drugiej połowy XX wieku. Widać to w twórczości polskich twórców, którzy przeszli przez apokalipsę II wojny światowej i dyktatury minionego wieku: Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Andrzeja Szczypiorskiego, Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza, Jerzego Andrzejewskiego. Niniejszy tekst skupia się na dominacji fabuł, związanych z herezją i jej prześladowaniem w utworach wymienionych twórców. Rekonstrukcje artystyczno-dokumentalne odczytano w obronie tezy o istniejącym parabolicznym i historiozoficznym dyskursie herezji w powojennej literaturze polskiej. Specjalną uwagę zwrócono na eseje Herberta, związane z herezją oraz na heretyczną postać Chrystusa w Drugim przyjściu Herlinga.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 55, 4; 451-467
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nielegalna emigracja Żydów z Polski 1944–1947 – kontekst międzynarodowy
    Autorzy:
    Semczyszyn, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608424.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    nielegalna emigracja Żydów
    Żydzi w Polsce po wojnie
    Wielka Brytania
    Palestyna
    polityka komunistów wobec Żydów
    illegal Jewish emigration
    Jews in Poland after WWII
    Great Britain
    Palestine
    communist policy towards Jews
    Opis:
    Artykuł dotyczy nielegalnej emigracji Żydów z Polski w latach 1944–1947 w szerokim kontekście międzynarodowym. Nielegalna emigracja Żydów zyskała po wojnie zorganizowany charakter (Bricha) i objęła swym zasięgiem praktycznie całą Europę. Akcja została wymierzona w Wielką Brytanię, która od 1920 r. sprawowała mandat nad Palestyną i prowadziła politykę ścisłego ograniczania żydowskiego osadnictwa w tym regionie. Bliski Wschód stał się głównym kierunkiem wyjazdów. Ocenia się, że do końca 1947 r. Europę Środkowo-Wschodnią opuściło ok. 250 tys. Żydów, w tym 140 tys. z Polski. The article deals with the subject of illegal emigration of Jews from Poland in 1944–1947 presented in the broad international context. Underground emigration of Jews after the war had turned into an organised effort (Bricha) that in actual fact covered the whole Europe. The action was carried out against the British who, from 1920 on, ruled Palestine under a mandate and limited Jewish immigration, introducing specific quotas. The Middle East was the main destination of Jews. It has been estimated that, by the end of 1947, ca. 250 thousand Jews left Central Eastern Europe, including 140 thousand Jews from Poland.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 1
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Auxiliary Forces and their Law Academic Scripts at the University Camp in Grangeneuve/Fribourg
    Polskie siły pomocnicze i ich skrypty do nauki prawa w obozie uniwersyteckim w Grangeneuve/Fryburgu
    Autorzy:
    Leraczyk, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2120445.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Obóz uniwersytecki
    nauczanie prawa
    studia prawnicze
    II wojna światowa
    polskie siły zbrojne
    internowanie
    Szwajcaria
    skrypty akademickie
    university camp
    teaching law
    studies in law
    WWII
    Polish Armed Forces
    internment
    Switzerland
    academic scripts
    Opis:
    The soldiers of the 2nd Division of Rifle Infantry interned in Switzerland in the years 1940–1945 were offered an opportunity to undertake studies on the grounds of cooperation between war camps and Swiss academies. Among the study programs organized at the University Camp in Grangeneuve/Fribourg were studies in law. Their syllabus included subjects taught at the University of Fribourg and provided for lectures on Polish law. The aim of the article is to demonstrate the role that the law academic scripts (course materials) played in the camp. The article includes a brief explanation of what the scripts were and outlines the origin of the series entitled Scripts of University Lectures in Grangeneuve, later Fribourg – La Chassotte (Skrypty wykładów uniwersyteckich w Grangeneuve). They were authored, to a large degree, by soldiers themselves, together with pre-war academics based on Polish universities, graduates in law and practitioners of law. An excellent illustration of their involvement can be the script written in the winter of 1941 by Jan Świda, related to the basic institutions of Swiss inheritance law. The content of this work and the way it was prepared will be compared with the scripts created by Aleksander Mełeń and Wacław Petsch, printed in the same year.
    Żołnierzom 2. Dywizji Strzelców Pieszych, internowanym w Szwajcarii w latach 1940–1945, stworzono możliwość podjęcia studiów w ramach współpracy obozów ze szwajcarskimi uczelniami. W Obozie Uniwersyteckim w Grangeneuve/Fryburgu jednym ze zorganizowanych kierunków były studia prawnicze. Ich program zawierał przedmioty wykładane na Uniwersytecie we Fryburgu, a także przewidywał wykłady z prawa polskiego. Celem artykułu jest ukazanie roli, jaką w dydaktyce prawa w obozie odegrały skrypty akademickie. Pokrótce wyjaśniono, czym były skrypty i przybliżono, w jaki sposób powstawała seria Skryptów wykładów uniwersyteckich w Grangeneuve (później Fribourg – La Chasotte). Ich twórcami, w przeważającej mierze, byli sami żołnierze, przedwojenni pracownicy naukowi polskich uczelni lub absolwenci i praktycy prawa. Jako przykład ich zaangażowania posłuży skrypt przygotowany w zimie 1941 r. przez Jana Świdę, dotyczący podstawowych instytucji szwajcarskiego prawa spadkowego. Jego treść i sposób przygotowania porównana zostanie ze skryptami autorstwa Aleksandra Mełenia i Wacława Petscha, wydanymi w tym samym roku.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2022, 99; 137-151
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do Raciborza: grabież bibliotek i archiwów Europy przez Sztab Operacyjny Rosenberga (Einsatzstab Rechsleiter Rosenberg)
    Roads to ratibor: library and archival plunder by the Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (trans. Tomasz Olszewski)
    Autorzy:
    Kennedy Grimsted, Patricia
    Olszewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911566.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    WWII – 1939-1945
    archival and cultural plunder
    Nazi agencies of plunder
    Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR)
    Alfred Rosenberg
    Ratibor
    wojna światowa 1939-1945
    rabunek archiwów i dóbr kultury
    Sztab Operacyjny Rosenberga (ERR)
    Racibórz
    Opis:
    Historia rabunku dóbr kultury dokonanego przez nazistów podczas II wojny światowej, późniejsze losy i lokalizacja zbiorów, a także powojenne zabiegi o ich odzyskanie do dziś nie zostały w wystarczającym stopniu zbadane naukowo. Niniejsza praca omawia działanie i strukturę jednej z głównych niemieckich agencji powołanych do zarządzania zorganizowaną grabieżą – Sztabu Operacyjnego Rosenberga (Einsatzstab Rechisleiter Rosenberg – ERR). Skupia się na konfiskatach przeprowadzanych w bibliotekach i archiwach, odtwarza przemieszczanie zagrabionego materiału, ujawnia przy tym nowe materiały źródłowe oraz identyfikuje zbiory, które nie zostały po wojnie zwrócone prawowitym właścicielom. Przede wszystkim zwrócono uwagę na materiały, które pod koniec wojny znalazły się w mało znanym centrum badań i w bibliotece ERR w Raciborzu (niem. Ratibor), gdzie Niemcy zdołali przetransportować ponad dwa miliony książek.
    Scholarship has not adequately studied the history of Nazi cultural plunder during the Second World War, or the further international displacement and restitution efforts thereafter. The present study discusses one of the primary agencies of plunder, the Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg (ERR) organized specifically for plunder seized cultural property across Nazi-occupied territories. It focuses on the plunder of libraries and archives, tracing their migration, revealing new sources, and identifying collections that did not return home after the war. Emphasis falls on materials that ended the war in the little-known ERR research and library center in Ratibor (now Polish Racibórz), to which the Germans transported more than two million books.
    Źródło:
    Biblioteka; 2010, 14(23); 285-317
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Broń maszynowa, towarzysząca i przeciwpancerna batalionów piechoty Wojska Polskiego w 1939 r.
    Machine, Accompanying, and Anti-Tank Weapons of the Polish Armed Forces’ Infantry Battalion in 1939
    Autorzy:
    Paluch, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154461.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    karabiny maszynowe
    broń towarzysząca
    broń przeciwpancerna
    skuteczny zasięg ognia
    broń wsparcia piechoty
    II wojna światowa
    wrzesień 1939 r.
    machine guns
    accompanying weapons
    anti-tank weapons (armor-piercing weapons)
    effective firing range
    infantry support weapons
    WWII
    September 1939
    Opis:
    Artykuł zawiera najnowsze wyniki badań i analizy dotyczące jakościowego i ilościowego potencjału karabinów maszynowych, artylerii towarzyszącej i broni przeciwpancernej, którymi dysponowały bataliony piechoty Wojska Polskiego w momencie wybuchu II wojny światowej. Autor porównuje również możliwości bojowe sprzętu piechoty polskiej i niemieckiej we wrześniu 1939 r.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 441-457
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TRZY POLONIJNE KOBIETY SUKCESU Z CHICAGO W ŚWIETLE ICH RELACJI
    THREE POLISH AMERICAN WOMEN OF SUCCESS AND THEIR STORIES
    Autorzy:
    Wojdon, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579659.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    POLONIA AMERYKAŃSKA, DZIECI POLONIJNE, KOBIETY-IMIGRANTKI
    SUKCES
    IMIGRANTÓW
    MUZYKA POLONIJNA
    ORGANIZACJE POLONIJNE
    POLONIA AMERYKAŃSKA I PARTIA
    DEMOKRATYCZNA
    WYBORY W POLSCE W 1989 ROKU
    HISTORIA MÓWIONA POLONII AMERYKAŃSKIEJ
    POLISH AMERICANS, POLISH AMERICAN CHILDREN, POST-WWII ETHNIC HISTORY, ETHNIC WOMEN
    ETHNIC SUCCESS
    POLISH AMERICAN MUSIC
    POLISH AMERICAN ORGANIZATIONS
    POLISH AMERICANS AND DEMOCRATIC PARTY
    POLISH ELECTIONS 1989
    POLISH AMERICAN ORAL HISTORY
    Opis:
    Artykuł oparty jest o wywiady, przeprowadzone w 2014 r. w Chicago z trzema Amerykankami polskiego pochodzenia: Christine Long, Marią Cieślą i Lucyną Migałą. Wszystkie one wychowały się po II wojnie światowej w rodzinach polskich imigrantów. Każda z nich odniosła sukces zawodowy, choć pojęcie to może mieć różne znaczenie przypadku każdej z nich. Ch. Long organizowała kampanie wyborcze demokratycznych kandydatów na burmistrza Chicago i pomagała przy organizacji kampanii Komitetu Obywatelskiego w Polsce w 1989 r. Następnie pracowała dla Tadeusza Mazowieckiego w czasie jego kampanii prezydenckiej w 1991 r. M. Cieśla aktywnie działała w Legionie Młodych Polek w Chicago, a następnie została prezeską Muzeum Polskiego w Ameryce. L. Migała założyła i przez wiele lat prowadzi zawodowy polonijny zespół śpiewaczy „Lira Ensemble”. W wywiadach przedstawiają swoje dzieciństwo, kształtowanie tożsamości: polskiej, amerykańskiej lub polonijnej, swoje relacje z rodzicami, rodzeństwem, kolegami ze szkoły, a także z działaczami polonijnymi, w tym z „niezłomnymi” z pokolenia emigracji wojennej i powojennej, a wreszcie z własnymi dziećmi (obserwując proces ich amerykanizacji). Komentują życie polonijne w Chicago, stosunki wewnątrz Polonii i między Polonią a Polską, często z perspektywy bardzo osobistej, odnoszą się do przyczyn rozmaitych problemów, z którymi przyszło im się zmierzyć w życiu prywatnym i zawodowym. Artykuł konfrontuje opowieści bohaterek z bardziej ogólnymi kwestiami powojennych dziejów Polonii amerykańskiej, a także odnosi się do koncepcji polonijnego sukcesu.
    The article is based on the interviews conducted in 2014 in Chicago with three Polish American women: Christine Long, Maria Cieśla and Lucyna Migała. Each of them was raised in a family of the Polish immigrants after the Second World War. Each of them succeeded in her professional career though the word success may have a different meaning in each case. Long organized election campaigns for the Democratic candidates in Chicago and helped organizing the 1989 campaign of the Citizens’ Committee (Komitet Obywatelski) in Poland. Then she worked for Tadeusz Mazowiecki during his presidential campaign of 1991. Cieśla was active in the Legion of Young Polish Women in Chicago and later became a president of the Polish Museum of America. Migała has founded The Lira Ensemble, a professional Polish American signing ensemble. In their oral histories they presented their childhoods, their striving for identity: Polish or American, or Polish-American, and their relations with parents, siblings, schoolmates, with the Polish American activists, including the “steadfast” of the World War II and post-war immigration, and eventually with their own children (observing the process of Americanization). They comment on the Polish American life in Chicago, on the relations within the Polish group and with the country of their ancestors, often from their personal perspective, and reflect on the reasons of various problems they had to face in their private lives and professional careers. The article confronts their stories with some larger issues of the post-World War II Polish American history and discusses the idea of the Polish American success.
    Źródło:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2017, 43, 1 (163); 95-110
    2081-4488
    2544-4972
    Pojawia się w:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Straty osobowe duchowieństwa katolickiego na ziemiach polskich pod okupacją radziecką 1944-1955
    Deaths among the Catholic Clergy on the Polish Territory under Soviet Occupation (1944-1955)
    Autorzy:
    Żurek, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152486.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    kościół katolicki
    duchowni
    obrządek łaciński
    obrządki wschodnie
    metropolia lwowska
    metropolia wileńska
    metropolia wrocławska
    metropolia mohylewska
    metropolia praska
    okupacja radziecka
    ofiary śmiertelne
    druga wojna światowa
    metropolia ołomuniecka
    Catholic Church
    clergymen
    Catholic Clergy
    Latin rite
    Eastern rites
    Lviv metropolis
    Vilnius metropolis
    Wrocław metropolis
    Mogilev metropolis
    Prague metropolis
    Olomouc metropolis
    Soviet occupation
    World War II
    WWII
    Second World War
    mortality fatal victims
    Opis:
    Artykuł przeglądowy powstał na podstawie literatury przedmiotu, poświęcony został zagadnieniu ofiar śmiertelnych wśród katolickiego duchowieństwa w okresie II wojny światowej oraz powojennym, w związku ze zmianą granic politycznych i represjami okupacyjnych władz radzieckich. Autor omawia liczebność kadr duchownych na objętym tematyką obszarze oraz charakteryzuje przyjęty podział stref okupacyjnych w tytułowym okresie: polskie metropolie wschodnie, wileńską oraz lwowską, których obszar został w większości wcielony do nowych republik radzieckich (Litewskiej, Białoruskiej i Ukraińskiej SRR); obszar Polski centralnej (metropolie warszawską i krakowską); obszar nowych polskich ziem zachodnich i północnych, wcielonych w roku 1945 do państwa polskiego (niemiecką metropolię wrocławską wraz z fragmentami archidiecezji praskiej i ołomunieckiej na Śląsku oraz diecezję gdańską). W artykule przedstawiono krótko dane biograficzne duchownych, którzy ponieśli śmierć w wyniku bezpośrednich działań władz okupacyjnych (żołnierzy Armii Czerwonej i funkcjonariuszy radzieckiego aparatu bezpieczeństwa) oraz omówiono na tle porównawczym statystyki tych strat. W aneksie zawarto zestawienia statystyczne w tabelach, mapy poglądowe granic diecezji oraz strat w podziale na metropolie kościelne.
    This review article, based on literature on the subject, describes fatal victims among the Catholic clergy during World War II and the post-war period in relation to the change of political borders and repercussions of the Soviet occupation authorities. The author presents a numerical status of the Catholic clergy personnel on the territory under discussion as well as characterizes adopted division into occupation zones in the period of 1944-1955: Polish eastern metropolises, Vilnius and Lviv, the area of which was vastly incorporated into the new Soviet republics (Lithuanian, Byelorussian and Ukrainian Soviet Socialist Republics); the region of central Poland (metropolises of Cracow and Warsaw); and the new Polish western and northern territories incorporated into the Polish state in 1945 (German metropolis of Wrocław with the parts of the Prague and Olomouc archdiocese in Silesia as well as the Gdańsk diocese). The article juxtaposes briefly the biographies of the clergymen who died because of direct activities of the occupation powers (i.e. the Red Army soldiers or the officers of the Soviet security services) as well as comparatively discusses the statistics of these deaths. The statistics are presented in tables in the annex. The overview maps show diocesan boundaries and the deaths categorised by church metropolis.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2022, 1, 17; 119-163
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krótka historia małżeńska Joela Tickera, czyli jak mordercę rozpustnej żony uwolniono od winy i kary w procesie karnym we Lwowie 1-2 czerwca 1932 r.
    A short marriage story of Joel Ticker, how a murderer of an unfaithful wife was freed from guilt and punishment in a criminal trial in Lwów (Lviv), 1-2 June 1932
    Autorzy:
    Czubińska-Durka, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498814.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    adwokatura polska w XX w.
    adwokat dr Lejb Landau
    prokurator dr Stefan Minasowicz
    polskie prawo karne w dwudziestoleciu międzywojennym
    polski proces karny w dwudziestoleciu międzywojennym
    mowa obrończa
    polska prasa w dwudziestoleciu międzywojennym
    relacje z polskich sądów przedwojennych
    Polish Bar in the 20th Century
    Advocate Dr. Lejb Landau
    Prosecutor Dr. Stefan Minasowicz
    Polish pre-war criminal law
    Polish pre-war criminal trial
    defense speech
    Polish press before WWII
    reports from Polish pre-war courts
    Opis:
    Artykuł zawiera opis postępowania sądowego w sprawie o zabójstwo Poli przez jej męża Joela Tickera we Lwowie w grudniu 1931 r. Oskarżony Joel Ticker stawał przed sądem przysięgłych pod przewodnictwem SSO Jagodzińskiego w dniach 1-2 czerwca 1932 r. Jego obrońcą był adw. dr Lejb Landau. Oskarżał prokurator dr Stefan Minasowicz. Przebieg tego postępowania karnego, zakończonego wyrokiem uniewinniającym, opisywały gazety w całym kraju, nadając bardzo sensacyjny ton całej sprawie.
    The article describes criminal court proceedings in the case concerning the murder of P.S. by her husband Joel Ticker in Lwów (now: Lviv) in December 1931. The accused appeared before the jury presided over by the District Judge Jagodziński on 1-2 June 1932. His defender was an attorney Dr. Lejb Landau. The prosecutor was Dr. Stefan Minasowicz. Newspapers throughout the country described the course of this criminal procedure, which ended in an acquittal, setting a very sensational tone for the whole case.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 197-207
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karol Wielki sztuki przekładu: Karl Dedecius (1921–2016) – w stulecie urodzin
    Carolus Magnus of the Art of Translation: Karl Dedecius (1921–2016) – On the Occasion of His Hundredth Birthday
    Autorzy:
    Zybura, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52937687.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-02
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Karl Dedecius
    Recepcja literatury polskiej w krajach języka niemieckiego
    język niemiecki jako „okno na świat” literatury polskiej
    polsko-niemieckie stosunki kulturalne po II wojnie światowej
    rola polityki kulturalnej
    porozumienie i pojednanie polsko-niemieckie
    przekład
    krytyka literacka
    edytorstwo
    reception of Polish literature in German-speaking countries
    German language as “a window to the outside world” of Polish literature
    post-WWII Polish-German cultural relations
    cultural policy
    Polish-German reconciliation
    translation
    literary criticism
    editing.
    Opis:
    The article deals with the oeuvre of Karl Dedecius, including his translation work as well as his literary criticism and editing. In the history of Polish-German cultural transfer, Dedecius was one of the most prominent actors and organizers. After WWII he has become a forerunner of German-Polish reconciliation. He was the head of the Deutsches Polen-Institut in Darmstadt, which largely prepared the public opinion in West Germany for a normalization of the political relations with Poland after the 1989–90 breakthrough. Today, he is considered the greatest ambassador of Polish literature in the German-speaking countries in the 20th century. The article has been written to mark the centenary of his birth.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2021, 55; 7-18
    1426-7241
    2657-4845
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-37 z 37

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies