Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Utylitaryzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-42 z 42
    Tytuł:
    Szkoły realne w Polsce. Ideał wychowawczy i jego praktyczne wdrażanie w ujęciu historycznym
    Autorzy:
    Kujawska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36399050.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-05
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    szkoła realna
    edukacja
    wychowanie
    utylitaryzm
    Opis:
    Od kilku lat w polskim krajobrazie edukacyjnym dostrzec można nowy typ szkoły – szkoły realne. Twórcy tego rodzaju placówek odnoszą się do idei XVIII-wiecznych szkół realnych, które koncentrowały się na „kształceniu w dziedzinach praktycznych, mających przydać się uczniom w życiu ”, a jednocześnie kształcenie „ma być zajmujące i interesujące dla uczniów ”. Jednak pomysłu tworzenia szkół realnych należy poszukiwać dwieście lat wcześniej, w epoce reformacji, w której powstały nowe koncepcje wychowania, w tym nowa koncepcja szkoły – szkoła realna. W artykule przedstawię ideał wychowawczy szkół realnych. Poddam analizie koncepcję szkół realnych, które powstawały w XVI wieku jako efekt nowego patrzenia na człowieka i sposób jego wychowania. Dokonam rekonstrukcji ideału wychowawczego i edukacyjnego oraz nakreślę wzorzec pedagogiczny utworzony przez twórców szkół realnych na terenie XIX-wiecznej Polski.
    Źródło:
    Studia z Teorii Wychowania; 2023, XIV(1(42)); 33-46
    2083-0998
    2719-4078
    Pojawia się w:
    Studia z Teorii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O „metamorfozach” ekonomii dobrobytu
    Autorzy:
    Rybicki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/580663.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    ekonomia dobrobytu
    utylitaryzm
    ekonomia normatywna
    trwały rozwój
    dyskonto
    Opis:
    W artykule naszkicowano historię ekonomii dobrobytu (ED), podkreślając „hybrydowy” charakter tej koncepcji teoretycznej i odwieczne swary dotykające racji naukowego bytu tej konstrukcji myślowej, głównie „starej ED” – „normatywnej herezji”, pozbawionej mocy objaśniającej („folklor” omawianej tematyki). Impulsem do zaistnienia „nowej” ED była idea porządku Pareta i ordynalnego ujęcia użyteczności. Od czasów „wczesnego Arrowa” środek ciężkości „nowej” ED przesuwa się w kierunku teorii wyboru społecznego, agregacji preferencji, a następnie: polityki energetycznej, bio-ekonomii i ekonomii środowiska. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na „horyzontalną mutację” ED. Idee trwałości (sustainability) rozwoju ekonomiczno-społecznego można włączyć do obszaru badawczego „najnowszej” ED: „Dynamic Welfare Eonomics” (Goeffreya Heala), „New Welfare Economics for Sustainability” (Johna Gowdy’ego). W pracy przywołano klasyczne koncepcje Hotellinga, Hartwicka i Solowa, dylemat granic zastępowalności (weak vs strong sustainability), „zielone” mutacje kanonicznych reguł ekonomicznych oraz podkreślono rolę technik dyskonta.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 481; 73-93
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ile etyki w etyce biznesu?
    Autorzy:
    Gasparski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706113.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    argument etyczny
    deontologia
    etyka biznesu
    etyka cnót
    utylitaryzm
    Opis:
    Etyki przymiotnikowe, a takimi są etyki zawodowe, tym różnią się od etyki, że tworzą nie teorie etyczne, lecz zestawy norm spisanych w kodeksach specjalnie projektowanych dla danego zawodu lub organizacji. Etyka biznesu jest taką właśnie etyką zawodową, tj. etyką ludzi zajętych zawodowo działalnością gospodarczą. Zagadnieniem podstawowym jest, czy i w jakim stopniu etyka biznesu jest ufundowana na teoriach etycznych czerpanych ze skarbnicy etyki jako źródła argumentów wykazujących zasadność rozwiązań zalecanych przez etykę biznesu. Z analizy treści literatury przedmiotu wynika, że teoriami etycznymi zalecanymi w etyce biznesu są głównie: utylitaryzm, deontologizm i etyka cnót. Ponadto etyka biznesu czerpie podstawy teoretyczne z dorobku prakseologii, psychologii, socjologii, ekonomii, nauk prawnych i nauki o zarządzaniu, stając się studium interdyscyplinarnym moralnego wymiaru biznesu i jego odpowiedzialności społecznej.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 167-180
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowość eklezjalna wobec zagrożeń utylitaryzmu i konsumizmu
    Ecclesial Spirituality against the Threats of Utilitarianism and Consumerism
    Autorzy:
    Paszkowska, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037621.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    duchowość eklezjalna
    utylitaryzm
    konsumizm
    ecclesial spirituality
    utilitarianism
    consumerism
    Opis:
    Opracowanie przedstawia duchowość eklezjalną w opozycji do antropologicznych zagrożeń, które wnoszą utylitaryzm i konsumizm. Ukazuje duchowość eklezjalną od strony jej fundamentu (paradoksalnie) wertykalnego, wyprowadzonego z „wiary w wydarzenie” (J. Daniélou) zanurzenia wieczności w doczesność. Prowokuje ona współczesną kulturę, kontestując niektóre jej kanony. Chroni zarazem człowieka przed ekspansją tych trendów społecznych, które redukując status osoby ludzkiej, na jej „pragnienie szczęścia” odpowiadają ofertami typu: nabywanie, używanie, „wyżycie się”. Utylitaryzm i konsumizm ożywia „duch” ukierunkowany horyzontalnie, prowadzący człowieka w stronę dóbr materialnych, finansowych, prestiżowych czy ludycznych, charakteryzujących się krótkotrwałą „sezonową” użytecznością. Nie przynoszą one nabywcom trwałej satysfakcji (posiadania i konsumowania), wzbudzają raczej „samotrawiącą namiętność”, która wymusza styl ustawicznego nabywania „nowego” (modne dziś) i utylizowania „starego”(ubiegły sezon). Duchowość otwarta na transcendencję, oparta na ewangelicznej wizji człowieka i ludzkości, stoi przed powinnością zachowania własnej tożsamości od skażenia „duchem czasu”, jak też promowania antropologii, w której człowiek, pomnażając dobra (praca i twórczość, ekonomia), używa ich godnie i uczciwie (normy etyczne), zachowując zdolność odroczenia („nie teraz”) doznania szczęścia i wytrwałego (z wiarą) dosięgania wiecznych perspektyw.
    The paper presents ecclesial spirituality in opposition to anthropological threats brought about by utilitarianism and consumerism. It shows ecclesial spirituality from the angle of its (paradoxically) vertical fundament, derived from the “faith in the event” (J. Daniélou) of the eternity plunging into the earthly sphere. It provokes the contemporary culture, contesting some of its canons. It also protects man against the expansion of those social trends which, reducing the status of a human person, answer its “desire for happiness” with offers such as: purchase, use and “letting off steam.”Utilitarianism and consumerism are animated by a spirit directed horizontally, leading man towards goods that are material, financial, ludic or prestige-oriented, characterized by short-term, “seasonal” usefulness. They do not bring the purchasers long-lasting satisfaction (of possessing and consuming), instead they raise “self-digesting passion,” which enforces a style of constant purchasing “something new” (fashionable today) and getting rid of “the old” (the previous season).Spirituality open to transcendence, based on evangelical vision of man and humanity faces the necessity of preserving its own identity from being contaminated by the “spirit of the times,” and of promoting anthropology in which man, multiplying goods (work, creativity, economics) uses them decently and honestly (ethical norms), preserving the ability to delay (“not now”) the experience of happiness and persistent (with faith) reaching for eternal perspectives.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 5; 61-84
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z problematyki retrybutywnej oraz utylitarnej sprawiedliwości karania
    Issues of retributive and utilitarian justice of punishing
    Autorzy:
    Kania, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692674.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    retribution
    utilitarianism punishment
    justice of punishing
    retrybutywizm
    utylitaryzm
    sprawiedliwość karania
    Opis:
    This article is devoted to selected problems of a retributive and utilitarian idea of just punishment. It draws attention to the traditional controversies related to the philosophical and legal explanations of the aforementioned justice, which are also eloquently reflected in the field of criminal liability. The analyses conducted reinforce the belief that the attempt to define justice (also the justice of punishing) belongs to the most intriguing challenges of the contemporary times. The doubts identified within the retributive and utilitarian idea of punishment do not provide a clear answer to the question of what components should be attached to the ‘ideal punishment’ identified with a just penalty. Therefore, the question arises whether the pursuit of an explanation – what in fact is a fair punishment – should be based on these concepts, or whether it would be more appropriate to seek new concepts, capable of being accepted by the modern justice-related penal approach.
    Niniejszy artykuł poświęcono wybranym problemom retrybutywnej oraz utylitarnej idei sprawiedliwego karania. Zwrócono w nim uwagę na tradycyjne kontrowersje związane z filozficzno-prawnym objaśnieniem wspomnianej sprawiedliwości, które również znajdują swoje wymowne odzwierciedlenie na płaszczyźnie odpowiedzialności karnej. Przeprowadzone analizy utwierdzają w przekonaniu, że próba zdefiniowania sprawiedliwości (także sprawiedliwości karania) stanowi jedno z najbardziej intrygujących wyzwań współczesności. Dostrzeżone wątpliwości w ramach retrybutywnej oraz utylitarnej idei karania nie dostarczają przy tym jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, w jakie komponenty powinien zostać wyposażony „ideał kary”, uosabiany przez karę sprawiedliwą. Stąd też pojawia się pytanie, czy dążenie do objaśnienia, czym w istocie jest kara sprawiedliwa, powinno opierać się na wymienionych koncepcjach, czy też bardziej oczekiwane byłoby poszukiwanie nowych koncepcji, które mogłyby uzyskać akceptację ze strony współczesnej, sprawiedliwościowej myśli penalnej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 89-100
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zniewolona” wolność
    “Captive” liberty
    Autorzy:
    Kiwak, Władysława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/592750.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Relatywizm
    Rynek
    Utylitaryzm
    Użyteczność
    Wolność
    Freedom
    Market
    Relativism
    Utilitarianism
    Utility
    Opis:
    Wolność jest wartością przynależną człowiekowi i łączącą się z uprawnieniami. Ograniczają ją obowiązki, zobowiązania oraz odpowiedzialność. Wolność absolutna jest ideą, typem idealnym, którym posługuje się nauka. Utylitarystyczne ujęcie wolności zmienia jej sens i zniewala człowieka.
    Freedom is the value that belongs to man, connects with his rights. It is limited by duties, obligations and responsibility. Absolute freedom is an idea, an ideal type, which is used by science. The utilitarian approach of freedom is changing its sense and enslaves man.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2018, 349; 86-96
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Happiness Industry. A book review
    Autorzy:
    Markiewka, Tomasz Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632444.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Projekt Avant
    Tematy:
    happiness
    psychology
    utilitarianism
    Bentham
    Wittgenstein
    szczęście, psychologia, utylitaryzm, Bentham, Wittgenstein
    Opis:
    The topic of William Davies’s book The Happiness Industry: How the Government and Big Business Sold Us Well-Being is the notion of happiness seen from the philosophical and sociological perspective. The author argues that contemporary western societies have a tendency to individualize happiness and to use psychology and cognitive studies in a simplistic and pseudoscientific manner for business gains. Although there are also some simplifications in Davies’s own approach to those disciplines, he is able to show convincingly how risky it is to overlook the political and communal layer of happiness. At the same time he presents an interesting section of the utilitarian current in philosophy by showing how it anticipated modern discourse on happiness.
    Książka William Daviesa The Happiness Industry. How the Government and Big Business Sold Us Well-Being jest poświęcona zagadnieniu szczęścia w perspektywie filozoficzno-socjologicznej. Autor stara się dowieść, że we współczesnych społeczeństwach zachodnich istnieje niepokojąca tendencja do indywidualizowania kategorii szczęścia, a także do upraszczającego oraz pseudonaukowego posługiwania się zdobyczami psychologii oraz kognitywistki w celach biznesowych. Choć Davies sam nie unika uproszczeń, gdy pisze o wymienionych dyscyplinach, to jednak udaje mu się w przekonujący sposób pokazać ryzyko związane z pomijaniem polityczno-wspólnotowego wymiaru szczęścia. Prezentuje przy tym ciekawy wycinek utylitarystycznego nurtu w filozofii, pokazując jak antycypował on współczesny dyskurs dotyczący omawianej przez niego problematyki.
    Źródło:
    Avant; 2017, 8, 3
    2082-6710
    Pojawia się w:
    Avant
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o prymat walki ze złem
    Autorzy:
    Galewicz, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098529.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    minimalizacja zła
    maksymalizacja dobra
    negatywny utylitaryzm
    etyka medyczna
    Henryk Elzenberg
    Tadeusz Kotarbiński
    Opis:
    Ważną częścią etycznej spuścizny H. Elzenberga jest jego krytyka „praktycznego realizmu” T. Kotarbińskiego, a w szczególności zawartej w nim tezy przyznającej większą moralną wagę minimalizacji cierpienia (i innych form zła) niż maksymalizacji szczęścia (i innych form dobra). Elzenberg podważa pogląd Kotarbińskiego, wskazując na jego zgubne następstwa dla sztuki i wyższej kultury, a także dla naszego poczucia sensu życia. W moim artykule najpierw przedstawiam główne argumenty w sporze między Elzenbergiem i Kotarbińskim; następnie omawiam różne interpretacje zasady prymatu walki ze złem (znane również jako wersje negatywnego utylitaryzmu); w ostatniej części zastanawiam się nad możliwością obrony tezy o priorytecie minimalizacji zła w zakresie etyki medycznej.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 227-242
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relatywistyczne aspekty utylitaryzmu Richarda M. Hare’a w świetle krytyki Richarda B. Brandta
    Autorzy:
    Piekarz, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15053312.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    etyka
    utylitaryzm
    uniwersalizacja
    uniwersalizowalność
    ogólność
    R.B. Brandt
    R.M. Hare
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 165-175
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szwedzki model edukacji
    Swedish education model
    Autorzy:
    Broś, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460325.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Szwecja, edukacja, model nauczania, utylitaryzm, Skandynawia
    Sweden, education, education model, utilitarianism, Scandinavia
    Opis:
    Aim. The aim of the study was to verify the importance of education in the Swedish state and society concept, what are its objectives and how its foundation are implemented at each stage of education. Method. The object of the study was the Swedish educational system. It has been examined as part of the institutional approach, analyzing the Swedish educational institutions (their concepts, features, impact on social phenomena). This article contains the characteristics of the Swedish model of education and outlines the most important attributes which are influencing the attractiveness and effectiveness of the Swedish curriculum, presents levels of education, describes the mechanisms built into the system of education, educational reforms. Results. The analysis showed that education is strongly correlated with the Swedish social model, based on his assumptions, norms, it uses solutions developed by its. The Swedish education system is one of the key areas of sate interest, whose actions are focused on equalization of educational opportunities for all citizens, and the various levels of education allow for multi-dimensional and free use of its potential. Conclusions. Education was incorporated and became the foundation of building an egalitarian society which based on the principles of human equality in terms of social, political and economic conditions, what should be understood as equal opportunities. These ideas, combined with the dynamic economic development of Sweden, were elements forming the basis for the ideological and functional education system. Adapting to the changing social or economic situation has become a permanent feature of the education system, which by means of the reform is to support the functioning of the state through the development of knowledge and social competence.
    Cel badań: Celem badania było sprawdzenie jakie znaczenie przypisywane jest edukacji w szwedzkiej koncepcji funkcjonowania państwa i jego społeczeństwa, jakie są jej cele i w jaki sposób realizowane są jej założenia na każdym z etapów kształcenia. Metodologia. Przedmiotem badania był system kształcenia w Szwecji. Został on przedstawiony w ramach podejścia instytucjonalnego, analizującego szwedzkie instytucje edukacyjne (ich założenia, funkcje, wpływ na zjawiska społeczne). Niniejszy artykuł zawiera charakterystykę szwedzkiego modelu edukacji oraz zarysowuje jego najważniejsze atrybuty wpływające na atrakcyjność oraz efektywność szwedzkiego nauczania. Prezentuje poziomy edukacji, opisuje mechanizmy wbudowane w system kształcenia, przeprowadzone reformy oświatowe, a także określa cele prowadzenia edukacji w wydaniu szwedzkim i jego cechy charakterystyczne. Wyniki. Analiza wykazała, iż edukacja jest silnie skorelowana ze szwedzkim modelem społecznym, bazuje na jego założeniach, normach, korzysta z wypracowanych przez niego rozwiązań. Szwedzki system kształcenia jest jednym z kluczowych obszarów zainteresowania państwa, którego działania zmierzają do wyrównywania szans edukacyjnych wszystkich obywateli, a poszczególne szczeble edukacji pozwalają na wielowymiarowe i swobodne korzystanie z jego potencjału. Wnioski. Edukacja została włączona w system państwowy i stała się fundamentem budowania egalitarnego społeczeństwa opartego na zasadach równości między ludźmi pod względem społecznym, politycznym i ekonomicznym, rozumianej jako równość szans. Idee te połączone z dynamicznym rozwojem gospodarczym Szwecji były elementami kreującymi podstawy ideologiczne i funkcjonalne systemu nauczania. Dostosowywanie się do zmieniającej się sytuacji społecznej czy gospodarczej stało się immamentną cechą systemu edukacji, który za pomocą reform ma wzmacniać funkcjonowanie państwa poprzez rozwój wiedzy i kompetencji społeczeństwa.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 338-349
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawiedliwy porządek wolnych ludzi
    Autorzy:
    Andryszczak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195336.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Just order
    freedom
    liberalism
    utilitarianism
    Christianity
    sprawiedliwy porządek
    wolność
    liberalizm
    utylitaryzm
    chrześcijaństwo
    Opis:
    Podstawowym problemem filozofii społecznej i politycznej jest to, jak organizując życie zbiorowe, pogodzić sprawiedliwość z wolnością. W obrębie liberalizmu toczy się o to spór, w którym jedni opowiadają się za interwencjonizmem państwowym, a inni bronią idei wolnorynkowych. Debatę tę umieszczamy w szerszym kontekście wyznaczonym przez trzy ważne współcześnie sposoby myślenia o sprawiedliwości, a następnie przedstawiamy własne inspirowane chrześcijaństwem, stanowisko.
    The fundamental problem of social and political philosophy is: how, organizing collective life, can we reconcile justice with freedom? Within liberalism there is a dispute in which some are in favor of state interventionism and others defend market economy. This dispute is placed in the context of three today important approaches to justice and then we present our own, inspired by Christianity, position.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2020, 53, 1; 195-208
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między zawodem a służbą. O pracy pracownika socjalnego z osobami starszymi w perspektywie etyki personalistycznej
    Between profession and service. About the work of a social worker with the elderly from the perspective of personalistic ethics
    Autorzy:
    Stachurski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762682.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    osoba starsza
    pracownik socjalny
    utylitaryzm
    personalizm
    godność
    elderly person
    social worker
    utilitarianism
    personalism
    dignity
    Opis:
    Wobec wyzwania, jakim jest proces starzejącego się społeczeństwa (zwłaszcza w Europie), wydaje się słuszne podjęcie tematu dotyczącego roli pracownika socjalnego wobec osób starszych. Zagadnienie to rozważane jest w aspekcie etycznym, w oparciu o współczesne trendy wypracowane na gruncie utylitaryzmu i personalizmu. W artykule kładzie się nacisk głównie na personalizm, który pozwala spojrzeć na opiekę nad starszymi z punktu widzenia osoby, podmiotowości, godności i odpowiedzialności, obowiązków zawodowych i służby; pozwala dowartościować pozycję starszych w strukturze społecznej, a także docenić pracę na ich rzecz.
    In view of the challenge posed by the process of an aging society (especially in Europe), it seems right to take up the topic of the role of a social worker in relation to the elderly. This issue is considered in an ethical aspect, based on contemporary trends developed on the basis of utilitarianism and personalism. The article focuses mainly on personalism, which allows looking at the care of the elderly from the point of view of the person, subjectivity, dignity and responsibility, professional duties and service; it allows for the appreciation of the position of elders in the social structure, as well as appreciating the work for them.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 39-56
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Law – From the Perspective of Philosophy and in Reference to the Constitutional Concept – Herbert L.A. Hart’s Defense of Utilitarianism
    O prawie – w perspektywie filozofii i w nawiązaniu do konstytucyjnej koncepcji – Herberta L.A. Harta obrona utylitaryzmu
    Autorzy:
    Doliwa, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940893.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    H.L.A. Hart
    legal positivism
    utilitarianism
    natural rights
    pozytywizm prawniczy
    utylitaryzm
    uprawnienia naturalne
    Opis:
    The article aims at reconstructing the defense of utilitarianism, a philosophical doctrine being the basis for legal positivism (which is the foundation of the constitutional concept of sources of law), undertaken by H.L.A. Hart. Hart took up this defense in the face of a significant increase in the interest of legal theorists in concepts related to natural law. Discussing the views of his master, J. Bentham, Hart also expresses his own deep doubts about the ideology of natural law, the adoption of which leads to the rejection of legal positivism deeply rooted in utilitarianism. Presented more than four decades ago, Hart’s remarks remain relevant today; modern thinkers still search an appropriate, other than referring to natural law, philosophical justification for a specific code of fundamental human rights.
    Celem artykułu jest rekonstrukcja podjętej przez H.L.A. Harta obrony utylitaryzmu, doktryny filozoficznej będącej gruntem dla pozytywizmu prawniczego, który jest fundamentem konstytucyjnej koncepcji źródeł prawa. Obrony tej podjął się Hart w obliczu znaczącego wzrostu zainteresowania teoretyków prawa koncepcjami nawiązującymi do prawa natury. Omawiając poglądy swego mistrza, J. Benthama, Hart wyraża też własne, głębokie wątpliwości dotyczące ideologii praw naturalnych, której przyjęcie prowadzi do odrzucenia głęboko ugruntowanego w utylitaryzmie pozytywizmu prawniczego. Uwagi Harta sprzed ponad czterech dekad nie tracą dziś na aktualności, współcześni myśliciele wciąż szukają odpowiedniego, innego niż nawiązujące do prawa natury, filozoficznego uzasadnienia dla swoistego kodeksu podstawowych ludzkich praw.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 445-458
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aksjologiczne i ideowe fundamenty doktryn liberalnych wobec kwestii ekonomicznych
    The axiological and ideological foundations of liberal doctrines to economical issues
    Autorzy:
    Rozen, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195285.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    liberalizm
    utylitaryzm
    polityka gospodarcza
    leseferyzm
    interwencjonizm
    liberalism
    utilitarianism
    economic policy
    laissez-faire
    interventionism
    Opis:
    Classical political liberalism was not related with some economic concepts, although John Locke accept right to property as the fundamental law of nature. Later liberalism began involve to economic and social issues. Utilitarian liberalism of J. Bentham and John Stuart Mill created the foundations to social justice. Evolutionary liberalism of H. Spencer affirm human egoism and rivalry as the fundamental social principles, also he was proponent minimum and limited state in political economic. And social liberalism, introducing new concept of positive freedom, was for interventionism and social policy. In XX a. J. Rawls and egalitarian liberalism also was for such economical and social concepts. For this liberalism the primate values are justice as fairness and equality. Liberal doctrines was differently to economical concepts, because they have specific and various ideas and values.
    Klasyczny liberalizm polityczny nie był związany z konkretną koncepcją ekonomiczną, choć J. Locke uznał prawo do własności za fundamentalne prawo natury. W późniejszym okresie liberalizm zaczął odnosić się do kwestii ekonomicznych i społecznych. Liberalizm utylitarystyczny J. Benthama i J.S. Milla utworzył podstawy dla sprawiedliwości społecznej. Liberalizm ewolucjonistyczny H. Spencera uznawał ludzki egoizm i rywalizację za podstawowe zasady społeczeństwa, opowiadał się za minimalnym i ograniczonym państwem w polityce gospodarczej. Liberalizm socjalny zaś, wprowadzając nową koncepcję wolności pozytywnej, opowiadał się za interwencjonizmem i polityką socjalną. Podobne postulaty socjalne przyjął w XX w. J. Rawls i liberalizm egalitarny, dla którego zasadniczymi wartościami będą sprawiedliwość jako bezstronność i równość. Nurty liberalne w odmienny sposób podchodzą do ekonomii, gdyż posiadają specyficzne, różnorodne wartości i idee.
    Źródło:
    Świat Idei i Polityki; 2016, 15; 27-50
    1643-8442
    Pojawia się w:
    Świat Idei i Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekofilozoficzna interpretacja pozytywizmu
    Ecophilosophical Interpretation of Positivism
    Autorzy:
    Ganowicz-Bączyk, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944153.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    antropocentryzm
    pozytywizm
    utylitaryzm
    kryzys ekologiczny
    August Comte
    anthropocentrism
    positivism
    utilitarianism
    environmental crisis
    Auguste Comte
    Opis:
    Za zasadniczą przyczynę kryzysu ekologicznego uznaje się realizację nowożytnego postulatu postępu naukowo-technicznego. Ideę tę promował m.in. August Comte. Artykuł podejmuje próbę przedyskutowania pozytywistycznych zapatrywań na miejsce człowieka w przyrodzie oraz wyjaśnienia, w jakim stopniu przełożyły się one na pogłębienie alienacji człowieka z przyrody. Stanowisko pozytywistyczne jest silnie antropocentryczne, co przejawia się w kontynuowaniu Baconowskich zaleceń podporządkowywania przyrody potrzebom człowieka. Pozytywizm rozwinął metodę naukową, przyczyniając się do ogromnego skoku cywilizacyjnego ludzkości, ale okazał się dla relacji człowieka z przyrodą głęboko kryzysogenny.
    Implementation of the idea of scientific and technological advancement is perceived as the fundamental cause of the ecological crisis. That idea was promoted among others by Auguste Comte. This article discusses positivist view on the place of human in nature and clarifies to what extent it translated into a deepening of the alienation of human from nature. The positivist position is strongly anthropocentric, which manifests in the continuation of Baconian recommendations for subordinating nature to human needs. Positivism developed a scientific method which contributed to the enormous leap of civilization, but it turned out to be a deeply crisis-generating for human relationship with nature.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 1; 45-56
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Normatywność pojęcia przyjaźni i jego miejsce we współczesnych teoriach etycznych
    Normativity of the Concept of Friendship and Its Place in the Contemporary Ethical Theories
    Autorzy:
    Szutta, Natasza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012897.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przyjaźń
    obowiązek
    cnota
    utylitaryzm
    deontologizm
    etyka cnót
    friendship
    duty
    virtue
    utilitarianism
    deontology
    virtue ethics
    Opis:
    Friendship for ages has been viewed as a specific kind of relationship with a positive moral value. In my article I am trying to answer the question of the source of that value. Among many other questions I enquire whether such a normative (positively valuing friendship) approach presumes that any action out of friendship must be morally good and morally right; whether such relationship is exclusive; whether it requires a special kind of engagement and high quality moral dispositions or it is rather an all inclusive relationship and independent of moral traits and dispositions; and finally I ask how the contemporary ethical theories which highly value impartiality manage to explain the nature of the fascinating phenomenon of friendship and its specificity.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 2; 125-151
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria etyczna J. Benthama a dereifikacja i prawa zwierząt
    Autorzy:
    Daniłowicz, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788161.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    prawa zwierząt
    dereifikacja
    utylitaryzm
    Bentham
    status prawny zwierząt
    animal rights
    dereification
    utilitarianism
    legal status of animals
    Opis:
    W artykule podjęto próbę ustalenia, czy koncepcja etyczna J. Benthama może służyć jako teoretyczne uzasadnienie dla ustawowej dereifikacji zwierząt. Autor ten dostrzegał związek przyczynowy zachodzący pomiędzy okrucieństwemwobec zwierząt, a uznaniem ich w systematyce prawa za rzecz. Prawdziwość tej tezy budzi jednak wątpliwości. Obowiązek humanitarnego traktowania zwierząt zawarty w ustawie nie jest wynikiem uznania, że zwierzę nie jest rzeczą. Prowadzi to do wniosku, że ustawowa dereifikacja zwierząt jest nie tyle koncepcją prawną, co ideologiczną. O ile sama w sobie nie poprawia ona losu zwierząt, to na płaszczyźnie prawnej otwiera drzwi dla przyznania zwierzętom podmiotowości, a w przyszłości nawet praw podmiotowych.
    The article examines the question of whether J. Bentham’s ethical theory can serve as a theoretical justification for the statutory dereification of animals. This author saw a causal connection between cruelty to animals and classifying them as a thing(res) in law. The correctness of this conclusion appears debatable, however. The obligation to treat animals in a humane manner is not connected to and, in particular, does not issue from a statutory declaration that an animal is not a thing. Thisleads to the conclusion that statutory dereification is an ideological concept rather than a legal one. While by itself it does not improve the situation of animals, it nevertheless, in a legal perspective, opens the door to recognizing them as subjectsof law, and, in the future, possibly to granting them rights. 
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2020, 1(221); 7-27
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Setting Health-Care Priorities: A Reply to Piotr Lichacz
    Setting Health-Care Priorities: odpowiedź Piotrowi Lichaczowi
    Autorzy:
    Tännsjö, Torbjörn
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097323.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    racjonowanie
    utylitaryzm
    priorytaryzm
    teoria maksyminowa
    przemyślane intuicje
    irracjonalność
    rationing
    utilitarianism
    prioritarianism
    maximin
    considered intuitions
    irrationality
    Opis:
    I discuss the comments from Professor Piotr Lichacz on my book, Setting Health-Care Priorities. What Ethical Theories Tell Us (New York: OUP, 2019). The idea that our reluctance to let go of life and abstain from marginal life extension is irrational is defended against his criticism. The methodology used in the book—urging us to rely in our testing on ethical theories on the content of our considered moral intuitions—is explained at length and the notion of cognitive psychotherapy involved in it is defended.
    Omawiam komentarze prof. Piotra Lichacza dotyczące mojej książki Setting Health-Care Priorities. What Ethical Theories Tell Us (New York: OUP, 2019). Bronię krytykowanego przezeń poglądu, że nasz opór przed rezygnacją z życia i wstrzymania marginalnego wydłużenia życia jest irracjonalny. Szeroko wyjaśniam używaną w tej książce metodologię, skłaniającą do oparcia naszego testowania teorii etycznych na zawartości naszych przemyślanych intuicji moralnych. W obronę biorę również związane z tą metodologią pojęcie psychoterapii kognitywnej.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 259-264
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konsumeryzm, konsumpcjonizm, wyzwania dla edukacji
    Consumerism, consumptionism of challenge for education
    Autorzy:
    FURMANEK, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/456546.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    konsumeryzm
    postawy
    zagrożenia
    utylitaryzm
    hedonizm
    materializm praktyczny
    edukacja
    consumerism
    attitude
    of threat
    utilitarianism
    hedonism
    practical materialism
    education
    Opis:
    Konsumeryzm (konsumpcjonizm) jako zjawisko nadmiernej konsumpcji dóbr wiąże się z utylitarystycznym podejściem do świata i hedonistycznym materializmem. Ujawnia się to w postawach wobec i w sytuacjach konsumpcji (MIEĆ) uznanych za wyznacznik wartości ich życia/jakości życia. Upowszechnienie tych postaw zagraża samemu człowiekowi. Stąd wielkie zadania przed systemami edukacji.
    Consumerism (consumpcjonism) it as phenomenon of excessive consumption Comes out in attitudes in the face of and in situations of consumption (to HAVE) recognized for determinant of value their lives/the quality of life. Dissemination these attitudes threatens only man. From here great tasks before systems of education.
    Źródło:
    Edukacja-Technika-Informatyka; 2010, 1, 1; 13-23
    2080-9069
    Pojawia się w:
    Edukacja-Technika-Informatyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródło zasad moralnych w etyce biznesu i etyce marketingu: personalizm versus utylitaryzm
    The Origin of Moral Norms in Business Ethics and Marketing Ethics: Personalism versus Utilitarianism
    Autorzy:
    Zadroga, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944166.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    norma moralności
    personalizm
    utylitaryzm
    etyka biznesu
    etyka marketingu
    norm of morality
    personalism
    utilitarianism
    business ethics
    marketing ethics
    Opis:
    W artykule przeprowadzono dyskurs wokół personalizmu i utylitaryzmu jako dwóch odmiennych źródeł szczegółowych zasad moralnych w etyce biznesu i etyce marketingu. Autor broni tezy głoszącej, że personalistyczna norma moralności jest właściwsza niż utylitaryzm. Celem artykułu jest: (1) ocena utylitarystycznej normy moralności stosowanej w etyki biznesu i marketingu; (2) przedstawienie koncepcji etyki biznesu i etyki marketingu opartej na założeniach personalizmu.
    The article focuses on the possibility of using the principles of personalism and utilitarianism in business ethics and marketing ethics. The author answers the question: Why should we first choose personalism, and not utilitarianism? The main thesis of this article is that for business ethics and marketing ethics the personalistic norm of morality is more appropriate than the utilitarian standard of morality. The article aims: (1) at assessing the utilitarian standard of morality used in business and marketing ethics; (2) at introducing the concept of business ethics and marketing ethics based on the assumptions of personalism
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 4; 95-101
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak pogodzić perfekcjonizm i eudajmonizm z hedonizmem? Wokół utylitaryzmu J. S. Milla
    Autorzy:
    Filipow, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/600490.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    J. S. Mill
    utilitarianism
    eudaimonism
    hedonism
    perfectionism
    happiness
    good life
    utylitaryzm
    eudajmonizm
    perfekcjonizm
    szczęście
    dobre życie
    Opis:
    J. S. Mill is commonly considered as a representative of psychological hedonism. However, his utilitarianism has also eudaimonic and perfectionistic aspects. Thus, various aspects are interelated with one another not only in his moral philosophy, but are present also in his political philosophy. Interpretators of Mill’s philosophy inquire: how those aspects can be reconciled and if Mill's conception can be consistent then? Main aim of the paper is to explain and justify the view, that the idea of happiness by J. S. Mill based on the greatest happiness principle is founded on both traditions present in the Ancient times: eudaimonism and hedonism. I assume, that: in philosophy of J. S. Mill, formulated in the perspective of both traditions of the idea of happiness and good life, hedonism can be reconciled with eudaimonism and perfectionsm. Philosopher can be qualified as many-sided and eclectic, thus denominating his exclusively as hedonist would be incomplete and would be a result of too hasty and imprecise reading of his works.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Durkheimowska interpretacja moralizmu prawa według Jonathana Haidta
    A Durkheimian interpretation of legal moralism according to Jonathan Haidt
    Autorzy:
    Juzaszek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28785989.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jonathan Haidt
    Patrick Devlin
    legal moralism
    Émile Durkheim
    Herbert Hart
    Durkheimian utilitarianism
    moralizm prawa
    Durkheimowski utylitaryzm
    Opis:
    W artykule poszukuję odpowiedzi na pytanie, czy Durkheimowski utylitaryzm, zrekonstruowany na bazie koncepcji Jonathana Haidta, może stanowić uzasadnienie egzekwowania moralności za pomocą prawa karnego (tzn. czy jest adekwatną teorią moralizmu prawa). W pierwszej części przedstawiam, czym Durkheimowski utylitaryzm jest i jakie głosi tezy, w drugiej zaś, korzystając z klucza interpretacyjnego Herberta Harta wykorzystanego w polemice z Patrickiem Devlinem, wyjaśniam, jakiego stanowiska moralistycznego teoria ta rzeczywiście broni. Ostatecznie dochodzę do wniosku, że główną tezą Durkheimowskiego utylitaryzmu jest Hartowska teza o dezintegracji. Brak odpowiedniego uzasadnienia empirycznego rodzi jednak wątpliwość, czy może on stanowić satysfakcjonującą teorię moralnego uzasadnienia kryminalizacji.
    In the article, I try to answer the question of whether Durkheimian utilitarianism, reconstructed on the basis of Jonathan Haidt’s idea, can justify the enforcement of morality by criminal law (i.e. whether it is an adequate theory of legal moralism). In the first part, I present what Durkheimian utilitarianism is and what its theses are, and in the second, using the interpretative key that Herbert Hart used in the debate with Patrick Devlin, I explain what moralistic position it is actually defending. Ultimately, I come to the conclusion that the main thesis of  Durkheimian utilitarianism is the Hartian thesis on disintegration. However, the lack of an adequate empirical justification raises doubts as to whether it can constitute a satisfactory theory of the moral justification of criminalization.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2022, 84, 4; 5-19
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utylitaryzm reguł, znaczenie intencji i ocena terroryzmu
    Rule Utilitarianism, Relevance of Intention, and Moral Permissibility of Terrorism
    Autorzy:
    Janikowski, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1621877.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    ethics
    intention
    Jeff McMahan
    Principle of Double Effect
    terrorism
    utilitarianism
    etyka
    intencja
    terroryzm
    utylitaryzm
    Zasada Podwójnego Skutku
    Opis:
    W artykule rozważam intrygującą kwestię odpowiedzialności moralnej za pewne specyficzne akty terrorystyczne. Wyjątkowym przykładem są bombardowania miast niemieckich przez siły alianckie pod koniec II Wojny Światowej. Podaję najbardziej trafną moim zdaniem definicję terroryzmu. Następnie rozpatruję kontrowersyjne zagadnienie: Czy jest naprawdę pewne, że wszystkie akty terrorystyczne są moralnie absolutnie niedopuszczalne? Biorę przy tym pod uwagę wagę intencji przy osądzaniu takich czynów i wchodzę w polemikę z Jeffem McMahanem na temat stosowania w tym zakresie Zasady Podwójnego Skutku.
    In this paper I consider the puzzling question of moral responsibility of some quite specific terrorist acts. One distinguishable, but highly controversial, example of such a case may be the allied terror-bombing of German cities by English and American forces during the end of World War II, with so many civilian victims. I propose strict definition of terrorism, and after that, go on with the question: Is it really so obvious and certain that all acts of terrorism are impermissible on moral grounds? Then I investigate the relevance of intention for moral evaluation of any case of terrorism. In these matters I get involved in dispute with Jeff McMahan’s thesis that all acts of terrorism are inherently morally wrong and impermissible, and criticize his employment of the Principle of Double Effect.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2018, 44; 5-23
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modele wartości godności człowieka i kwestia sprawiedliwości
    Autorzy:
    Tytko, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2195232.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    dignity
    person
    human person
    justice
    infinity
    infinitesimals
    personalism
    utilitarianism
    godność
    osoba ludzka
    sprawiedliwość
    nieskończoność
    nieskończenie małe
    personalizm
    utylitaryzm
    Opis:
    W niniejszym artykule podejmujemy próbę przeanalizowania relacji pomiędzy różnymi wartościami godności ludzkiej a sposobem definiowania sprawiedliwości. Rozróżniamy następujące możliwości: godność ma wartość 0 (lub 1/ω), skończoną G lub nieskończoną (rozumianą na dwa sposoby: jako granica i jako liczba hiperrealna K). Przypisanie wartości nieskończonej godności człowieka będzie tożsame z przyjęciem głównych założeń personalistycznych odnośnie do godności osoby. Rozumowanie przeprowadzamy, wykorzystując podstawowe narzędzia modelowania matematycznego. Bierzemy również pod uwagę wartość materialną „warunków początkowych” każdego człowieka, określoną w odniesieniu do danego społeczeństwa i czasu, ale zróżnicowaną dla poszczególnych ludzi. Pokazujemy, że w kontekście problemu sprawiedliwości jest to dodatkowa płaszczyzna badawcza. Proponujemy w efekcie metaetyczną przestrzeń dialogu między personalizmem a utylitaryzmem.
    In this article we attempt to analyze the relationship between different values of human dignity and the way justice is defined. We study the following possibilities: dignity has a value of 0 (or 1/ω), a finite value G or infinite (understood in two ways: as a limit and as hyperreal number K). The attribution of the value of infinite human dignity will is it the same as the adoption of the main personalistic assumptions about the dignity of the person. The reasoning is carried out using basic mathematical modelling tools. We also take into account the material value of each person’s “initial conditions,” defined in relation to a given society and time, but differentiated for individual people. We show that, in the context of the problem of justice, these “initial conditions” create an additional research area. In effect, we propose a metaethical space for dialogue between personalism and utilitarianism.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2020, 55, 2; 167-188
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Politologia – między akademickością, użytkowością i medialnością
    Political Science – Between the Scientific Standards, Practical Use and Media Show
    Autorzy:
    Karwat, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462328.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    nauka o polityce
    funkcje poznawcze
    trywialny utylitaryzm
    wulgarny pragmatyzm
    medializacja
    political science
    cognitive functions
    trivial utilitarianism
    vulgar pragmatism
    medialisation
    Opis:
    W funkcjonowaniu nauki o polityce w Polsce narasta mocne napięcie między wymogami naukowości, praktycznego nastawienia i zaprogramowania oraz regułami medialności w popularyzacji dorobku i analitycznych kompetencji politologów. Nasze środowisko nie umie sobie z tym poradzić. Politologia zachowuje naukowy charakter pod tym warunkiem, że jej funkcje poznawcze mają charakter autoteliczny, choć nie wyklucza to praktycznych zastosowań uzyskanej wiedzy. W praktyce dominują jednak wąsko utylitarne, wulgarnopragmatyczne wyobrażenia o pożytkach z nauki. Skutkiem ich narzucania przez polityków i urzędników jest redukcja poznawczych ambicji politologów, doraźny horyzont i banalizacja badań, powielanie ideologiczno-propagandowych pseudoaksjomatów, zanik krytycznej refleksji nad głębszą treścią gry politycznej. Prezentacja dorobku i kompetencji politologów w mediach przeważnie sprowadza się do bieżącego i jałowego komentatorstwa. Paradoksalnie, wykorzystanie potencjału nauk politycznych zarówno przez rządzących, jak i przez dowolne inne siły z establishmentu politycznego jest odwrotnie proporcjonalne do potrzeb społecznych i do możliwej oferty politologów.
    As regards the functioning of the political science in Poland there is a strong tension growing between requirements of the scientific nature, the practical attitude and programming and convenience of media in the process of popularization of achievements and analytical competence of political scientists. The field’s experts cannot cope with this properly. The political science is able to keep its scientific nature provided that its cognitive purposes remain autotelic, although it does not rule out practical usage of the knowledge gained through the scientific process. In practice however narrowly utilitarian, vulgar-pragmatic ideas of benefits from the political science are dominating. The effect of this is the reduction in cognitive ambitions of political scientists as a result of imposing them by politicians and clerks, temporary horizons and banal level of research, repeating ideological-propaganda pseudoaxioms, the disappearance of critical reflection over the deeper content of the political game. Presentation of achievements and competence of political scientists in the media brings barren attempts at commenting current political affairs. Paradoxically, using the potential of the political science both through the class of the ruling, as well as by any other forces of the political Establishment is inversely proportional to social needs and to the available offer of political scientists.
    Źródło:
    Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 3; 101-119
    2450-9078
    Pojawia się w:
    Studia Krytyczne/ Critical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The value of human life at every stage
    O wartości ludzkiego życia w każdym jego stadium
    Autorzy:
    Stec, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560714.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    quality of life
    the value of life
    human dignity
    utilitarianism
    liberalism
    jakość życia
    wartość życia
    godność człowieka
    utylitaryzm
    liberalizm
    Opis:
    As the result of the development of medical science it is possible to discover more and more the mysteries of human life. We can reach back to its beginning and describe how the processes works in the embryonicphase. Similarly, it can become a deeper reflection on life in its finalstages. With techniques and inventions we can prolong and maintain life during critical times. Unfortunately, these positive innovations have their negative side. With the development of science and a wider knowledge of man, human life began to be treated as a product whose value depends on itsquality. Today we know of cases of the selection of embryos, genetic manipulation of embryos, abortion of fetuses thath a veil ilnesses, as well as cases of euthanasia presented as anact of goodness and grace for a sick person. The value that life carries in it self has been forgotten. The dignity which man has as a human person surpasses other living organisms. The contemporary trends of utilitarian and liberal philosophy presented in our every day life means that human life is not looked at from a Christian perspective. It is not a gift from God, having value in it self, and often depends on its quality. The values in the rational and empirical world are pushed into the background. Greater value is placed on a human life that is healthy and full of vitality, and less on the oldman in need of care. This article aims to demonstrate the errors in utilitarian and liberal philosophy in the context of their approach to human life. It is to show the value that human life has in it self. This is possible by referring to the Christian anthropology of man.
    Dzięki rozwojowi nauk medycznych odkrywamy coraz bardziej tajemnice ludzkiego życia. Potrafimy dotrzeć do jego początku, opisać jak przebiegają procesy w fazie embrionalnej. Podobnie możliwa stała się głębsza refleksja nad życiem w stadium końcowym. Dzięki technikom i wynalazkom, możemy je przedłużać, podtrzymać w krytycznych jego momentach. Niestety te pozytywne wynalazki mają swoją negatywną stronę. Wraz z rozwojem nauk i szerszą wiedzą o człowieku, życie ludzkie zaczęto traktować jako produkt, którego wartość zależy od jego jakości. Znamy dzisiaj przypadki selekcji embrionów, manipulacji genetycznych w zarodkach, abortowania płodów chorych, a także przypadki eutanazji uzasadnianej jako dobro i akt łaski dla niedołężnego człowieka. Zapomina się tym samym o wartości jaką życie niesie samo w sobie. O godności jaką posiada człowiek przez to, że jest osobą ludzką, przewyższającą inne organizmy żywe. Współczesne nurty filozofii utylitarystycznej i liberalnej obecne w naszej codzienności sprawiły, że na życie człowieka nie patrzy się już z perspektywy chrześcijańskiej. Nie jest ono darem od Boga, mającym wartość samo w sobie, a często zależy od jakości. Wartości w racjonalnym i empirycznym świecie zeszły na dalszy plan. Większą jakość posiada życie człowieka zdrowego, pełnego sił witalnych, niż człowieka starego, wymagającego opieki. Artykuł ma na celu wykazać błędy w myśleniu filozofii utylitarystycznej i liberalnej w kontekście podejścia do życia człowieka. Ma pokazać wartość jaką życie ludzkie ma samo w sobie. Jest to możliwe poprzez odwołanie się do chrześcijańskiej antropologii człowieka.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2016, 23; 209-220
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Style życia ludzi w społeczeństwie informacyjnym
    Style of life of people in the information society
    Autorzy:
    Furmanek, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/445994.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    styl życia
    życie wartościowe
    życie urządzone
    utylitaryzm
    hedonizm
    dobre życie
    lifestyle
    life value
    life decorated
    utilitarianism
    hedonism
    a good life
    Opis:
    Jakość życia ujawnia się w stylu życia, jakie preferuje w danym czasie człowiek. W opraco-waniu kataloguję style życia przyjmując wyróżnik aksjologiczny związany z kategoriami „mieć” i „być”. Omawiam dwie grupy stylów życia urządzonego i wartościowego.
    Quality of life is revealed in lifestyle which prefers at that time man. The study katalog life-styles accepting axiological differentiator associated with the categories and have to be. I discuss two groups of lifestyles furnished and valuable.
    Źródło:
    Dydaktyka informatyki; 2017, (12)2017; 11-21
    2083-3156
    Pojawia się w:
    Dydaktyka informatyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O dwóch typach randomizacji w decyzjach dystrybucyjnych
    Autorzy:
    Załuski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198532.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    justice
    normative reasons
    psychological reasons
    egalitarian randomization
    proportional randomization
    utilitarianism
    the Number Problem
    sprawiedliwość
    racje normatywne
    racje psychologiczne
    randomizacja egalitarna
    randomizacja proporcjonalna
    utylitaryzm
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza porównawcza dwóch typów randomizacji – egalitarnej (RE) i proporcjonalnej (RP) – jako metod podejmowania decyzji dystrybucyjnych. Zmierza ona do określenia warunków, w jakich dopuszczalne jest ich zastosowanie. W artykule bronione są następujące tezy: że racje sprawiedliwościowe za stosowaniem RE należy rozumieć szeroko (obejmując tym pojęciem nie tylko sytuacje indyferencji – równego spełniania kryterium podziału – ale także braku kryteriów podziału lub ich niewspółmierności) i że są one silniejsze niż racje utylitarystyczne; że z uwagi na konflikt między sprawiedliwością ex ante i ex post, który może przybrać ostrą postać tylko w kontekście RP, RP może być stosowana stosunkowo rzadko – wyłącznie w dwóch sytuacjach: wielokrotnej powtarzalności dystrybucji i/lub zachodzenia niewielkiej różnicy w roszczeniach kandydatów do danego dobra/ciężaru. W artykule wskazuje się także na inne różnice między RP i RE, między innymi taką, że RP musi mieć zawsze charakter statystyczny, natomiast RE może mieć niekiedy charakter epistemiczny, oraz zwraca się uwagę na to, że w pewnych sytuacjach (np. w tzw. Number Problem) mogą pojawić się wątpliwości, czy należy zastosować RE, czy RP, i ich zastosowanie może okazać się równoważne.
    The purpose of the article is to provide a comparative analysis of two types of randomization – egalitarian and proportional – in distributive decisions, with a view to determining conditions in which they can be applied. It should be construed broadly (as embracing not only the situation of indifference – the equal satisfaction of a given criterion, but also the situations of the lack of criteria or their incommensurability), and that they are stronger than utilitarian reasons. It is also argued that the confl ict between justice ex ante and justice ex post may take an acute form only in the case of proportional randomization, which is why this type of randomization can be applied relatively rarely – only in two situations: if the distribution is repeatedly made and/or if the differences between claims of the candidates (for a good/burden being distributed) are not substantial. Some other differences are also pointed out in the article, e.g., that while proportional randomization must always be statistical, egalitarian randomization may be at times epistemic. It is also argued that in some circumstances (e.g., in the context of the so called Number Problem) doubts may arise as to which type of randomization should be applied, and the applications of both types may prove to be equivalent.
    Źródło:
    Decyzje; 2019, 31; 29-56
    1733-0092
    2391-761X
    Pojawia się w:
    Decyzje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyka jako przestrzeń świata społecznego w perspektywie utylitaryzmu. J.S. Mill i jego filozofia użyteczności
    Autorzy:
    Świtała, Ireneusz Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706140.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    etyka
    utylitaryzm
    kryterium ocen etycznych
    zasada użyteczności,kryterium jakościowe i ilościowe
    koncepcje etyczne Milla i Benthama,relacje społeczne
    wpływ utylitaryzmu na etykę świecką
    Opis:
    Artykuł we wstępie przedstawia szkicowo istotne punkty (ramy czasowe) biografii J.S. Milla oraz znaczenie jego dorobku w historii myśli filozoficznej, w tym główne kierunki refleksji angielskiego myśliciela. Na tym tle zostały omówione podstawowe zasady etyczne kształtujące utylitaryzm jako system wartości tworzących fundament relacji społecznych. W oparciu o analizę polskiego przekładu eseju pt. Utylitaryzm tekst ukazuje różnice w pojmowaniu utylitaryzmu przez Milla i Benthama. Rozwinięcie tej problematyki pozwala przedstawić poglądy Milla na kwestię użyteczności jako kryterium oceny zasad i wskazań moralnych. Daje to okazję do omówienia obrazu człowieka i społeczeństwa według filozoficznej refleksji J.S. Milla oraz postulatów kierowanych przez myśliciela wobec sposobów organizacji społecznej i instytucji regulujących życie społeczności. W podsumowaniu artykuł nakreśla wpływ utylitaryzmu na współczesne postrzeganie relacji międzyludzkich oraz świecką etykę.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 2; 123-139
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo własności zwierząt dzikich w aspekcie idei dereifikacji
    Ownership of wild animals in terms of the idea of dereification
    Autorzy:
    Flis, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22180973.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
    Tematy:
    utylitaryzm
    dereifikacja
    zwierzęta łowne
    własność zwierząt
    zwierzęta dziko żyjące
    stosunek człowieka do zwierząt
    prawo własności zwierząt dzikich
    dereification
    wild animals
    game animals
    animal property
    owner
    Opis:
    This papers presents the issues of the rights of wild animals and their property rights in terms of the idea of dereification. From the time of antiquity, animals had virtually no rights, and in terms of jurisprudence they were treated as things. A breakthrough in this respect was the theory of Jeremy Bentham, according to which animals were empowered in a way. This theory became the basis for the development of modern laws and codes. However, dereification itself did not really improve the fate of animals and should be treated in ideological rather, than legal terms. Nevertheless, the newly introduced regulations significantly influenced the human-animal relationship, and consequently strengthened, at least partially, the principles of humane treatment, and at the same time certainly contributed to the abolition of the practices of cruelty towards animals. The empowerment of animals however, did not change the categorization of their property, both in the free state and after recovery, regardless of its form.
    Źródło:
    Życie Weterynaryjne; 2021, 96, 06; 399-402
    0137-6810
    Pojawia się w:
    Życie Weterynaryjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Two Anthropological Errors according to Karol Wojtyła
    Dwa błędy antropologiczne według Karola Wojtyły
    Autorzy:
    Reimers, Adrian J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034992.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    materializm
    nauka
    empiryzm
    moralność
    utylitaryzm
    filozofia świadomości
    dusza
    świadomość
    problem umysł-ciało
    metafizyka
    materialism
    science
    empiricism
    morality
    utilitarianism
    philosophy of consciousness
    soul
    consciousness
    mind-body problem
    metaphysics
    Opis:
    Throughout his philosophical writings and, indeed, into his papacy, Karol Wojtyła addresses and warns against two common errors in modern philosophy. The first is the reduction of our concept of reality to materialistic premises. In Love and Responsibility, he distinguishes the “biological order”, which is the order studied according to the canons of biological sciences, from the “order of being,” which is the order of reality knowable to metaphysics. This confusion leads to misunderstanding in ethics. The second error is complementary to the first and consists in what Wojtyła calls the “hypostatization of consciousness,” which is the reduction of personal experience entirely to the contents of consciousness. The historical roots of this error trace back to Descartes and his identification of himself as a “thinking thing,” whose body is simply an extended 3-dimensional solid in space and time. Both errors arise from a neglect or even a rejection of metaphysics, without which it is impossible to give an adequate account of the human being.
    W swoich pismach filozoficznych, nawet w tych z okresu pontyfikatu, Karol Wojtyła odnosi się do dwóch powszechnych błędów we współczesnej filozofii i ostrzega przed nimi. Pierwszy polega na sprowadzeniu naszego pojęcia rzeczywistości do przesłanek materialistycznych. W książce Miłość i odpowiedzialność odróżnia „porządek biologiczny”, który jest porządkiem badanym według reguł nauk biologicznych, od „porządku bytu”, który jest porządkiem rzeczywistości, który poznaje metafizyka. To zamieszanie prowadzi do nieporozumień w etyce. Drugi błąd dopełnia pierwszy i polega na tym, co Wojtyła nazywa „hipostatyzacją świadomości”, czyli sprowadzeniem osobistego doświadczenia całkowicie do treści świadomości. Historyczne korzenie tego błędu sięgają Kartezjusza i jego postrzegania siebie jako „rzeczy myślącej”, której ciało jest po prostu rozszerzonym trójwymiarowym ciałem stałym w przestrzeni i czasie. Oba błędy wynikają ze zignorowania, a nawet odrzucenia metafizyki, bez której nie można adekwatnie opisać istoty ludzkiej.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 3; 37-47
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Użyteczność a maksymalizacja bogactwa: Filozoficzne zakorzenienie poglądów Chicagowskiej szkoły law & economics
    Utility and Wealth-Maximisation: The Philosophical Foundations of the Chicago School of Law and Economics
    Autorzy:
    Polanowska-Sygulska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531474.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    ekonomiczna analiza prawa
    etyka produktywności
    maksymalizacja bogactwa
    pragmatyczna procedura decyzyjna
    teoria teleologiczna
    utylitaryzm
    economic analysis of law
    ethic of productivity
    wealth-maximization
    pragmatic decision procedure
    teleological theory
    utilitarianism
    Opis:
    Pytaniem badawczym, z którym mierzy się niniejszy artykuł jest filozoficzne zakorzenienie ekonomicznej analizy prawa. Za główne źródło inspiracji dla tego ruchu zostaje uznany utylitaryzm. Tekst skrótowo omawia najważniejsze problemy, z jakimi boryka się powyższa tradycja. W dalszej kolejności zostaje przeprowadzona szczegółowa analiza złożonej relacji między utylitaryzmem i ekonomiczną analizą prawa, z uwzględnieniem zarówno podobieństw jak i odmienności między tymi stanowiskami. Za główną rozbieżność zostaje uznany różny status obu zaleceń maksymalizacyjnych (zasada maksymalizacji użyteczności to standard słuszności, zaś nakaz maksymalizacji bogactwa to pragmatyczna procedura decyzyjna). Całość dociekań wieńczy zarzut, skierowany przeciwko stanowisku R. Posnera, kwestionujący spójność jego koncepcji, jako łączącej w sobie argument pragmatyczny z bogatą w implikacje tezą o etycznej konwergencji.
    The article discusses the philosophical rootedness of the economic analysis of law. Utilitarianism is identified as the main source of inspiration for the law and economics movement. A brief account of the most important issues that utilitarianism raises is given. A detailed analysis of the complex relationship between utilitarianism and wealth-maximisation is carried out. The affinities and the differences between the two standpoints are specified. The main disparity, i.e. the status of both maximisation precepts is highlighted. The incoherence of R. Posner’s position including his pragmatic argument for wealth maximisation and his commitment to the thesis about ethical convergence is pointed out.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2011, 1(2); 5-14
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bioetyka czy bioetyki? O możliwości konsensu w bioetyce
    Bioethics: One or Many? About the Possibility of Consensus in Bioethics
    Autorzy:
    Chyrowicz, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016192.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    bioetyka
    zasady etyki medycznej
    utylitaryzm
    życie osoby ludzkiej
    fundacjonalizm
    uniwersalizm
    koncepcja osoby ludzkiej
    bioethics
    principles of medical ethics
    utilitarianism
    life of the human person
    foundationalism
    universalism
    conception of the human person
    Opis:
    The birth of bioethics as a distinct branch of applied ethics is connected with extremely intensive extension of biomedical sciences in the second half of the 20th century. The problems which are connected with practical application of the achievements in contemporary medicine are not only of pragmatic but also of ethical character. The moral nature of these problems is specifically dealt with by bioethics. The interdisciplinary character of the research carried out in the field of bioethical analyses provokes a set of methodological problems; firstly, the problem of the nature and definition of bioethics. The development of bioethics is accompanied by a diversity of standpoints, often excluding each other. The authors who represent these mutually-excluding standpoints accept, at the point of departure, different ethical and anthropological principles. Thus we do not speak about one bioethics, but rather about many bioethical theories. The pluralism of bioethical standpoints is seen by some authors as an inheritance of postmodernism, some others are trying to look for general and universal bioethical principles. Such a consensus appears impossible due to the diversity of the conceptions of the person in contemporary bioethics. So the consensus in bioethics should be looked for rather in the field of anthropology.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 65-89
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formy uzasadnienia etyki
    Autorzy:
    Anzenbacher, Arno
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643843.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Begründungsformen der Ethik
    Thomas von Aquin
    Hume
    Kant
    Nietzsche
    Utylitarismus
    feministische Ethik
    forms of justifying ethics
    Thomas Aquinas
    utilitarianism
    feminist ethics
    formy uzasadnienia etyki
    Tomasz z Akwinu
    utylitaryzm
    etyka feministyczna
    Opis:
    In den folgenden Überlegungen wird versucht, einen Überblick über Begründungsformen der Ethik zu bieten. Ich skizziere zunächst fünf klassisch gewordene, wirkungsgeschichtlich zentrale Ansätze, beziehe diese in einer kurzen Übersicht aufeinander und verweise schließlich auf einige aktuelle Begründungsformen und ihr Verhältnis zu diesen zentralen Ansätzen.
    In this article I attempt to present an overview of the forms of justifying ethics. I begin with outlining five concepts considered classical and are central in terms of their historical impact; I then move on to compare them, concluding with selected contemporary forms of justification and their relation to classical concepts.
    W rozważaniach tych podejmuję próbę dokonania przeglądu form uzasadniania etyki. Najpierw szkicuję pięć koncepcji, które nabrały charakteru klasycznego i są centralne, gdy idzie o historyczne oddziaływanie; następnie dokonuję ich ich krótkiego zestawienia, a na koniec pokazuję pewne współczesne formy uzasadniania oraz ich stosunek do koncepcji klasycznych.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2013, 8
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cele kary kryminalnej i czynniki ograniczające wymiar kary w oświeceniowych koncepcjach penologicznych
    Legitimation and limitation factors of the criminal punishment in the Enlightenment’s theories of punishment
    Autorzy:
    Chmieliński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596388.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    oświeceniowa filozofia kary
    racjonalizacja kary kryminalnej
    uzasadnienie kary kryminalnej
    utylitaryzm karny
    retrybutywizm karny
    legitimation of punishment
    enlightenment theory of punishment
    deterrence
    retributive theory of punishment
    absolute and relative theory of punishment
    Opis:
    The article focuses on legitimation and limitation factors of Enlightenment’s punishment theories. The author divides the conceptions of the most important punishment theorists of XVIII century into two groups: the first includes deterrent theories of Cesare Beccaria and Jeremy Bentham, the second amounts to retribution theories of Adam Smith and Immanuel Kant. Arguing that the paradigm of the limitation and legitimation factors of punishment needs to play a key role in the modern theory of punishment, the article shows that the Enlightenment discourse between deterrent and retribution theories delivers many important arguments for the modern practice of lawmaking and law-enforcement in the criminal law sphere.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2013, LXXXIX (89); 33-48
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo do życia
    Autorzy:
    Marek, Wichrowski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897431.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    bioetyka
    utylitaryzm
    etyka katolicka
    prawo do życia
    eutanazja
    aborcja
    samobójstwo
    samobójstwo z asystą
    wojna sprawiedliwa
    śmierć mózgu
    kara śmierci
    terapia uporczywa
    wycofanie się z terapii uporczywej
    opieka paliatywna
    Europejski Trybunał Praw Człowieka
    Deklaracja Praw Człowieka
    Opis:
    The aim of the article is to present the issues related to human life protection. First, the author discusses the legal matters related to the European Declaration of Human Rights in the context of value of life. Then, principles of sanctity of life of an innocent human according to the Catholic ethics (from Saint Agustin through Pius XII to John Paul II) are investigated. The Christian attitude is dominant in the continental and broader Anglo-Saxon medical law systems. Utilitarianism with Dutch law as the juridical representative brings the opposing solution. From the point of view of these two fundamental systems, the author presents contemporary thanatology and its notions: the definition of brain stem death, euthanasia, abortion, medical futility, suicide, death penalty, palliative care. Reference to the EU law allows to understand why in case of contentious issues, the member states are free (with the exception of capital punishment) to choose solutions. Thus, certain medical law systems (e.g. Polish solutions) are determined by the principle of the sanctity of life of an innocent human (prima facie), while others (e.g. Holland) to a greater extent follow the utilitarian models. In any case, however, human life is precisely protected under the Declaration of Human Rights.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(1 (448)); 9-30
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczne dylematy języka polityki – wybrane przykłady mowy nienawiści
    Autorzy:
    Braniewicz, Oktawia Ewa
    Zaorski-Sikora, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2186133.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    mowa nienawiści
    dylemat etyczny
    język polityki
    sfera życia publicznego
    relatywizacja wartości
    prawo
    ustawodawstwo europejskie
    absolutyzm etyczny
    utylitaryzm
    hate speech
    ethical dilemma
    language of politics
    public life
    relativization of values
    law
    European legislation
    ethical absolutism
    utilitarianism
    Opis:
    Mowa nienawiści jest zjawiskiem powszechnie występującym w języku współczesnej polityki i sferze życia publicznego. Choć samo zjawisko mowy nienawiści nie powinno budzić żadnych wątpliwości odnośnie do jego nagannej oceny, to jednak łączy się z dylematami etycznymi – mowa nienawiści może jawić się jako narzędzie użyte w słusznej sprawie czy też jako działanie zasadnie piętnujące niekwestionowalne zło. Jednocześnie przyzwolenie na mowę nienawiści prowadzi do relatywizacji dobra i zła – jest tożsame z akceptacją „mniejszego zła”. Autorzy artykułu konkludują, że ustawodawstwo europejskie powinno położyć większy nacisk na stworzenie spójnej definicji mowy nienawiści, która byłaby tożsama dla wszystkich państw członkowskich UE, oraz penalizację tego zjawiska. W ślad za prawem europejskim prawo krajowe powinno odpowiadać na wyzwania współczesności. Niewątpliwie jednym z nich jest wszechobecność języka nienawiści w debacie publicznej.
    Hate speech is a common phenomenon in the language of contemporary politics and in public life. Although the phenomenon of hate speech itself should not raise any doubts as to its reprehensible nature, it is nevertheless connected with ethical dilemmas - hate speech may appear as a tool used in a just cause or as an action legitimately stigmatizing unquestionable evil. At the same time, consenting to hate speech leads to the relativization of good and evil - it is synonymous with accepting the lesser evil. The authors of the article conclude that European legislation should place greater emphasis on creating a coherent definition of hate speech, which would be the same for all EU Member States, and on penalizing this phenomenon. In line with European law, national law should respond to the challenges of the present day. Undoubtedly, one of them is the omnipresence of hate speech in public debate.
    Źródło:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2022, 17; 15-26
    1896-1819
    2391-5145
    Pojawia się w:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Otfrieda Höffego krytyka Rawlsa teorii sprawiedliwości
    Otfried Höffe’s Criticism of Rawls’ Theory of Justice
    Autorzy:
    Lis, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856471.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    teoria sprawiedliwości
    sprawiedliwość jako bezstronność
    sytuacja pierwotna (stan natury)
    zasady sprawiedliwości
    umowa społeczna
    utylitaryzm
    theory of justice
    justice as impartiality
    primary situation (state of the nature)
    rules of justice
    social contract
    utilitarianism
    Opis:
    In 1971 J. Rawls published A Theory of Justice. It became the subject of numerous analyses that can be reduced – with respect to reactions to it – to two positions: rejection and radicalization. The rejection reaction consists in the proposition that justice, understood by Rawls as impartiality, cannot be put into practice in real life. On the other hand, radicalization may be reduced to a multidirectional development of methodological suggestions in this theory. O. Höffe, who made this analysis, should be numbered among the radicals. He mainly discovered that Rawls was not able to defend the idea of justice as impartiality. For this reason he himself makes an attempt to formulate a new theory of justice for which practical philosophy is the philosophical base, and the theory of social contract and a semantic analysis of the idea of justice are premises for construing it.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2005, 33, 1; 61-84
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesna teologia moralna o szacunku dla ludzkiego embrionu w ujęciu Livio Meliny
    Autorzy:
    Kraj, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571768.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Human embryo
    in vitro fertilization
    experiments with human embryos
    respect for the human embryo
    utilitarianism in bioethics
    encyclical letter Evangelium vitae
    ludzki embrion
    zapłodnienie in vitro
    eksperymenty na embrionach
    szacunek wobec ludzkiego embrionu
    utylitaryzm w bioetyce
    encyklika Evangelium vitae
    Opis:
    The current age is witnessing the depreciation of the value of innocent human life in the context of medicine and biotechnology. A principal issue concerns human embryos which may be conceived unnaturally through in vitro fertilization. Some of them are destined to be born and lead normal lives. However the majority of them are killed either through the very procedure of IVF or subsequently as subjects of various forms of experimentation. The Roman Catholic Church strives to protect human embryos. Her moral teaching addresses the problem continuously; however the most fervent teaching concerning this problem is John Paul II’s encyclical letter Evangelium vitae. This encyclical explains the great value of innocent human life with reference to three fundamental theological statements: that the humans are the only beings created in God’s image and likeness, that they were redeemed by the passion, death, and resurrection of God’s Son, and that they are called to communion with God. This special relationship with God creates the human’s dignity and gives his life its particular value. Nobody has the authority to dispose of his/her life according to his/ her individual inclination any more than he has the authority to decide the same in the case of others. The life of any innocent human being which starts with conception may not be violated and nobody may be justified in killing innocent people. The killing of human embryos is the most common case of such killing in the current age.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2013, 17, 1
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak postrzegane jest prawo w XX wieku
    How the law is perceived in the 20 th century
    Как воспринимается право в XX веке
    Autorzy:
    CHOVANCOVÁ, Jarrmila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/506977.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowa Uczelnia Stanisława Staszica w Pile
    Tematy:
    iusnaturalizm
    utylitaryzm
    standardy prawne
    moralność,
    prawo
    sprawiedliwość
    normy
    zasada
    wewnętrzna moralność
    moralność aspiracji
    iusnaturalism
    iuspositivism
    utilitarism
    legal standards
    morality
    law
    justice
    norms
    rule
    inner morality
    morality of aspiration
    юснатурализм
    юспозитивизм
    утилитаризм
    юридические нормы
    мораль
    право
    справедливость
    нормы
    основа
    внутренняя мораль
    моральность аспирации
    Opis:
    W niniejszym eseju autor rozważa związki między iusnaturalizmem i pozytywizmem. Dominantą tej dyskusji jest zrozumienie prawa i moralności, które reprezentują niekończącą się opowieść. Artykuł analizuje prawa pozytywne w wieku XX reprezentowane przez H.L.A. Hart'a naturalny rozwój prawa według L.L. Fuller'a i R. Alexy. Wiek dwudziesty może być nazwany okresem, w którym prawa naturalne zostały przesunięte w kierunku bardziej pozytywistycznym w obrębie praw naturalnych. Pozytywizm prawny może być rozumiany, jako doktryna oparta na utylitaryzmie Bentham´a który nie akceptował angażowania innych systemów normatywnych w koncepcji prawa. Prominentni reprezentanci tej teorii całkowicie wykluczali moralne treści standardów prawa i uważali je za nieistotne dla jego słuszności. Według nich ocena standardów poprzez kryteria moralne nie jest właściwa, ponieważ wprowadza to chaos do rozważań jurydycznych. Metodologia: Niniejszy esej używa metod komparatywnych w szczególności prawa pozytywistycznego reprezentowanego przez H.L.A. Hart'a oraz prawa naturalnego reprezentowanego przez L.L.Fuller'a, R. Alexy w wieku XX analizuje również zależności między prawem i moralnością.
    In this essay the author reflects connection between iusnaturalism and positivism. Dominant discussion is understanding law and morality which represents neverending story. The article analyzes positive law in 20th century represented by H.L. A Hart and natural law development by L.L. Fuller and R. Alexy. Twentieth century can be called a period during which natural law has been shifted towards more positivism within the natural law. Jural positivism can be understood as a doctrine based on the Bentham´s utilitarism which didn´t accept other normative systems to be involved into concept of law. Prominent representatives of this theory have completely excluded moral content of the legal standards and they consider these to be irrelevant for the validity of the law. According to them evaluating standards through moral criteria is not appropriate because this brings chaos into the jural thinking. Methodology: This essay using from methodology methods of comparation, especially positive law represented by H.L.A. Hart and natural law represented by LL.Fuller, R. Alexy in the20th century and also analyzing connection between law and morality.
    В этом очерке автор рассматривает связь между юснатурализмом и позитивизмом. Доминантой этой дискуссии является понимание понятий права и моральности, которые представляют собой бесконечное повествование. Статья анализирует позитивные законы XX века, репрезентируемые Х.Л.А. Хартом, естественное развитие права по Л.Л. Фуллеру и Г. Алексы. Двадцатый век может быть назван периодом, в котором естественные права были передвинуты по направлению, более близкому позитивистскому в границах естественных прав. Юридический позитивизм может пониматься, как доктрина, основанная на утилитаризме Бентама, который не акцептировал ангажировки других, нормативных систем в концепции права. Известные представители этой теории полностью исключали моральное содержание стандартов права и считали их слишком несущественными для его основательности. По их мнению, оценка стандартов с помощью моральных критериев не является соответствующей, потому что это ведет к хаосу в юридических рассуждениях. Методология: В этой статье использовались компаративные методы, а в особенности позитивистского права, репрезентируемого Х.Л.А. Хартом, а также естественного права, репрезентируемого Л.Л.Фуллером, Г. Алексы в XX веке и анализируется зависимость между правом и моральностью.
    Źródło:
    Progress in Economic Sciences; 2016, 3; 63-73
    2300-4088
    Pojawia się w:
    Progress in Economic Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odpowiedzialność w sensie metafizycznym
    Autorzy:
    Breczko, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644387.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Moralverantwortung
    metaphysische Verantwortung
    metaphysischer Auftrag
    Sinn und Ziel des Daseins
    Christentum
    Naturalismus
    Ideengeschichte
    Utilitarismus
    Krise der liberalen Welt
    moral responsibility
    metaphysical responsibility
    metaphysical task
    sense and purpose of existence
    Christianity
    naturalism
    history of ideas
    utilitarianism
    the crisis of the liberal world
    odpowiedzialność moralna
    odpowiedzialność metafizyczna
    metafizyczna zadaniowość
    sens i cel istnienia
    chrześcijaństwo
    naturalizm
    historia idei
    utylitaryzm
    kryzys świata liberalnego
    Opis:
    Moralische Verantwortung (im tiefen Sinne) setzt die Erfüllung von zwei Bedingungen voraus: Der Mensch muss frei sein; es muss ein objektives Ziel vorhanden sein, eine dem Menschen gegebene transzendente Aufgabe. In meinem Artikel konzentriere ich mich auf der zweiten Bedingung, indem ich die Neuzeit als einen langsamen Zerfall der Vorstellung von einem transzendenten Ziel zeige. Falls die Verantwortung in gewissem Sinne darauf beruht, dass jemand für etwas vor jemandem verantwortlich ist, dann ist die Vorstellung vom Verantwortlichsein vor personalem Gott die höchste Stufe der Verantwortung. Im Zusammenhang mit der Säkularisierung lässt in der liberalen westlichen Welt diese Art von Verantwortung nach, was zu einer Krise der Subjektivität und der Tugend (Atomisierung, Egoismus, Narzissmus, Hedonismus, Anspruchsdenken) beiträgt. Das bezeugen zahlreiche Aussagen von Sozialwissenschaftlern und Philosophen (u. a. Kommunitaristen), die eine Krise der westlichen Kultur vor dem Hintergrund der Krise des Individuums und des Verantwortungsbewusstseins diagnostizieren. Falls diese Diagnose zustimmt, sollte man nicht die mit den Entdeckungen der modernen Physik korrelierende „Rückkehr von Sakrum“ befürchten. Man sollte im Gegen-teil diesem Prozess zuversichtlich entgegensehen, denn er kann zum Aufbau eines metaphysischen Verantwortungsbewusstseins beitragen, das sich wiederum an der Entwicklung der Dynamik und der Kohärenz von liberalen Gesellschaften entgegen ihrer „Selbstvergiftung“ beteiligen kann.
    To speak about moral responsibility (in a strong sense) two conditions have to be fulfilled: man must be a free and there must be some transcendent objective task posed to man. I propose to focus on this second component and look at modernity as a gradual crumbling of the vision of the transcendent goal.  If responsibility – in a sense – lies in the fact that someone is responsible for something in front of someone, the image of being responsible to a personal God is the strongest form of responsibility. In connection with secularization, this type of responsibility decreases in the western (liberal) world, contributing to the crisis of subjectivity and virtue (atomization, egoism, narcissism, hedonism, claim attitudes). Numerous opinions of sociologists and philosophers (including communitarians), diagnosing the crisis of Western culture connected with the crisis of the individual and the sense of responsibility. If the diagnosis is accurate, one should not be afraid of the “return of religiosity” (connected with the discoveries of modern physics); on the contrary, it is necessary to look at this process with optimism, because it can contribute to rebuilding the sense of metaphysical responsibility. Which, in turn, may contribute to the growth of dynamism and cohesion of liberal societies, preventing them from “autointoxication”.
    Moralna odpowiedzialność (w mocnym sensie) wymaga spełnienia dwóch warunków: człowiek musi wolny; musi istnieć jakiś obiektywny cel, transcendentne zadanie postawione przed człowiekiem. W artykule skupiam się na drugim warunku, pokazując nowożytność jako stopniowe kruszenie się wizji transcendentnego celu. Jeżeli odpowiedzialność – w pewnym sensie – polega na tym, że ktoś jest odpowiedzialny przed kimś za coś, to wyobrażenie bycia odpowiedzialnym przed osobowym Bogiem to najsilniejsza odmiana odpowiedzialności. W związku z sekularyzacją ten typ odpowiedzialności zmniejsza się w świecie zachodnim (liberalnym) przyczyniając się do kryzysu podmiotowości i cnoty (atomizacja, egoizm, narcyzm, hedonizm, postawy roszczeniowe). Pokazują to rozliczne opinie socjologów i filozofów (m.in. komunitarian), diagnozujące kryzys kultury zachodniej powiązany z kryzysem jednostki i poczucia odpowiedzialności. Jeśli diagnoza ta jest trafna, nie należy obawiać się – powiązanego z odkryciami fizyki nowoczesnej – „powrotu sacrum”; przeciwnie, należy na ten proces patrzeć z optymizmem, gdyż może on przyczynić się do odbudowy poczucia odpowiedzialności metafizycznej, a ta z kolei – do wzrostu dynamiki i spójności społeczeństw liberalnych, zapobiegając ich „samozatruciu”.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2018, 25
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-42 z 42

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies