Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Uniwersytet w Wilnie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Zygmunt Rewkowski (1807–1893) - vitae pars prima
Autorzy:
Więsław, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012615.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Matematyczne
Tematy:
Wilnius mathematicians
Polish Matematics
Rewkowski
prawdopodobieństwo
Uniwersytet w Wilnie
Opis:
The paper presents fundamental facts dealing with the life and scientific activity of Zygmunt Rewkowski up to the closing of Imperial University of Vilna(Cesarski Uniwersytet Wileński) in 1832 and sending him to the army (v soldaty) as a result of treason of Marcellin Szymański, student of gymnasium Vilna, further Russian agent in Paris.
Praca przedstawia podstawowe fakty dotyczące życia i działalności naukowej Zygmunta Rewkowskiego do zamknięcia Uniwersytetu Wileńskiego w 1832 roku i zesłania go na Kaukaz na 25 lat „w sołdaty”, w wyniku zdrady Marcellina Szymańskiego, ucznia Gimnazjum w Wilnie, późniejszego agenta rosyjskiego w Paryżu.
Źródło:
Antiquitates Mathematicae; 2009, 3; 117-135
1898-5203
2353-8813
Pojawia się w:
Antiquitates Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie tylko „Żagary”. Działy i dodatki studenckie do polskich pism codziennych w międzywojennym Wilnie
Not only Żagary: Student columns and supplements in Wilno’s Polish dailies in the interwar period
Autorzy:
Maciej, Wojtacki
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421813.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
czasopiśmiennictwo studenckie
prasa codzienna, dzienniki
Opis:
Artykuł przedstawia historię działów i suplementów studenckich wydawanych lub dołączanych do polskich pism codziennych w międzywojennym Wilnie. W analizie uwzględniono najważniejsze wileńskie dzienniki wydawane w latach 1918/22–1939, to jest związane z obozem narodowym „Dziennik Wileński” (1918–1920 i 1922–1938) i „Głos Narodowy” (1938–1939), centrowy „Kurier Wileński” (1924–1939) i konserwatywne „Słowo” (1922–1939). Poza tym przedstawiono uwarunkowania: redakcyjne, finansowe i społeczne w ramach których funkcjonowały poszczególne działy akademickie.
This article presents the history of studentcolumns and supplements that appeared inWilno’s Polish dailies in the interwar period.This review covers all the main daily newspaperspublished between 1918/22–1939, among themDziennik Wileński (1918–1920 and 1922–1938)and Głos Narodowy (1938–1939),both associated with the nationalist part of thepolitical spectrum; the centre-stageKurier Wileński (1924–1939); and theconservative Słowo [The Word] (1922–1939).The article examines the editorial, fi nancialand social constraints that faced the individualacademic editors.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2015, 18, 2(38); 5-28
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga Jerzego Panejki do katedry prawa administracyjnego i nauki administracji na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Autorzy:
Żukowski, Przemysław Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436427.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Jerzy Panejko
Kazimierz Władysław Kumaniecki
Władysław Leopold Jaworski
historia nauki
historia prawa
prawo administracyjne
nauka administracji
Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet we Lwowie
Uniwersytet w Wilnie (Stefana Batorego)
Wydział Prawa
Opis:
After graduating and getting his PhD in Lwów Jerzy Panejko received tenure at the Department of Administrative Law and Administrative Science at the Jagiellonian University. Then, he became a professor at the Stefan Batory University in Vilnius. He was one of most famous and distinctive specialists of his time. His papers are still valid. Unfortunately he is quite forgotten nowadays. Tere is no doubt that the reason for it lies in his attitude to the Germans during the Second World War, as he was a collaborator. After 1945 he lived in Munich and was a partner of the Ukrainian University.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2016, 2; 43-75
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akademicki Związek Sportowy przy Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie - zarys działalności
The Student Sports Association of Stephen Bathory University in Vilnius - outline of the activities
Autorzy:
Tomaszewski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4601.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
historia
Akademicki Zwiazek Sportowy
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
sport
studenci
lata 1921-1939
dzialalnosc statutowa
Opis:
W artykule przybliżono dzieje Akademickiego Związku Sportowego działającego w Wilnie przy Uniwersytecie Stefana Batorego od 1921 do 1939 r. Tekst przede wszystkim ukazuje historię AZS, jego rozwój i to, na jakie trudności natrafiał. Artykuł ma charakter syntezy porządkującej rozproszoną wiedzę na temat działającego przy USB Akademickiego Związku Sportowego. Przedstawiono historię poszczególnych sekcji AZS i ukazano najważniejsze osiągnięcia sportowe oraz zaprezentowano najważniejszych działaczy i sportowców AZS.
The purpose of this article is to present the activities of the Academic Sports Association in Vilnius, but, above all, to show how it developed between 1920–1939 and what challenges and difficulties their members were facing. The author tries to answer the research question whether the sporting achievements of academic athletes connected with the USB were known and recognized outside the region of Vilnius.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2016, 15, 2
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet nie tylko polski. Jeden z ostatnich śladów Rzeczypospolitej Jagiellońskiej – Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie – nadal czeka na swoją rzetelną monografię.
Autorzy:
Żukowski, Przemysław Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436551.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Uniwersytet Wileński
Druga Rzeczpospolita
Litwa
Wilno
historia Polski 1918–1939
historia Litwy 1918–1939
historia nauki
Opis:
The paper contains a review of M. Gawrońska-Garstka’s book about Stefan Batory University in Vilnius. The book was published in 2016 and, in my opinion, can’t be called monograph, due to several shortcomings. The author did not use the basic sources. After analyzing the “Bibliography” it become obvious that 80% of the signatures from the Lithuanian archive (f. 175) are not cited in the text. The language of the peer-reviewed book is infantile. Sentences are general and says nothing new. Style is illogical. Lack of ability to put up thesis and draw conclusions is blatant. Therefore, the book should not be considered scientific work as it contributing nothing to the history of USB.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 203-221
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wilnie (1925–1939)
Branch of the Polish Historical Society in Vilnius (1925–1939)
Autorzy:
Sierżęga, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340742.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Vilnius Branch of the Polish Historical Society
Stefan Batory University in Vilnius
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Wilnie
Opis:
Po odzyskaniu niepodległości historycy zrzeszeni w towarzystwach naukowych działających w warunkach rozbiorowych stanęli przed wyzwaniem ich reorganizacji. Najważniejszym reprezentującym ogół miłośników Klio stowarzyszeniem pozostawało utworzone we Lwowie w 1886 r. Towarzystwo Historyczne. Przyjęcie przez TH nowego statutu w 1924 r. i zmiana nazwy na Polskie Towarzystwo Historyczne nie tylko prowadziło do unifikacji instytucji, nadając jej charakter ogólnopolski, ale i regulowało zasady powoływania oddziałów zamiejscowych. Jednym z nich, skupionym wokół reaktywowanego Uniwersytetu Stefana Batorego, był Oddział PTH w Wilnie. Charakterystyka jego działalności pozwala ocenić rolę, jaką środowisko wileńskie odegrało w upowszechniania nauki, ale też określić miejsce Oddziału w strukturze Towarzystwa. W okresie międzywojennym Oddział Wileński PTH nie przejawiał większej aktywności naukowej. Skupiano się niemal wyłącznie na realizacji celów statutowych PTH, co znalazło wyraz w organizowaniu spotkań naukowych i udziale w Powszechnych Zjazdach Historyków Polskich, z których dla miejscowego środowiska najważniejszym był zjazd w Wilnie zorganizowany w 1935 r. W warunkach lokalnych większą popularnością cieszyło się działające od 1907 r. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie, angażujące zarówno środowisko uniwersyteckie, jak i miejscowych archiwistów, bibliotekarzy i miłośników historii.
After regaining independence, historians associated in scientific societies operating in the partitioned regions faced the challenge of their reorganization. It was the Historical Society, established in Lviv in 1886, which was the most important of these, above all bringing together all representatives of Klio. The adoption of a new statute by the Historical Society in 1924 and the changing the name into the Polish Historical Society, not only led to the unification of the institution, giving it a nation-wide character, but also regulated the principles of establishing branch offices. One of them, focused around the reactivated Stefan Batory University, was the branch of Polish Historical Society in Vilnius. The characteristics of its activities allow us to define the role that the Vilnius community played in the dissemination of knowledge, as well as to define the place and its rank in the structure of the Society. In the interwar period, the branch of the Polish Historical Society in Vilnius did not show much scientific activity. The focus was almost exclusively on the implementation of the statutory objectives, which was manifested in the organization of scientific meetings and participation in the General Meetings of Polish Historians, of which the most important for the local community was the Congress in Vilnius organized in 1935. Locally, the Society of Friends of Sciences in Vilnius, operating from 1907, enjoyed greater popularity, involving both the university community and local archivists, as well as librarians and history enthusiasts.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 52-79
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Officials Association of the Stefan Batory University in Vilnius – Contribution to the Genesis of Trade Unions in the Interwar Period
Autorzy:
Dąbrowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619313.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
trade unions
Vilnius
associations
Stefan Batory University in Vilnius
związki zawodowe
Wilno
stowarzyszenia
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Opis:
Working in the years 1925–1939, the Officials Association of the Stefan Batory University in Vilnius, was a trade union. Subject to the provisions of the Regulation Commissioner General of the Eastern Lands on associations and unions of 25 September 1919 and then the Decree of the President of the Republic on 27 October 1932 Law on Associations. The area of its activity covers the entire Earth Vilnius. The primary statutory objective was to protect the professional interests of officials employed at the Stefan Batory University in Vilnius. Besides, the Association gave assistance to its members and engaged in numerous external socio-cultural initiatives, often supporting them financially.
Działający w latach 1925–1939 Związek Urzędników Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie stanowił związek zawodowy. Podlegał on pod przepisy rozporządzenia Komisarza Generalnego Ziem Wschodnich o stowarzyszeniach i związkach z dnia 25 września 1919 r., a następnie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Obszar jego aktywności obejmował całą Ziemię Wileńską. Nadrzędnym celem statutowym była obrona interesów zawodowych urzędników zatrudnionych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Poza tym Związek udzielał pomocy swoim członkom oraz angażował się w liczne zewnętrzne inicjatywy kulturalno-społeczne, często wspierając je finansowo.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Memoriał Rektora i Senatu Akademickiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w sprawie przynależności państwowej Wileńszczyzny w 1921 roku
A Memorandum of the Rector and Academic Senate of Stefan Batory University in Vilnius on the State Affiliation of the Vilnius Region in 1921
Autorzy:
Żukowski, Przemysław Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520868.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Republic of Poland
Lithuania
Stefan Batory University in Vilnius
Michał Siedlecki
Paul Hymans
II Rzeczpospolita
Litwa
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono in extenso dwa memoriały dotyczące przyszłości odrodzonego w 1919 r. w Wilnie uniwersytetu w kontekście zabiegów dyplomatycznych w celu unormowania wzajemnych relacji litewsko-polskich po odzyskaniu przez oba narody prawa do samostanowienia w 1918 r.
The article presents in extenso two memoranda concerning the future of the University reborn in Vilnius in 1919, in the context of diplomatic efforts to normalise mutual Lithuanian-Polish relations after the two nations regained the right to self-determination in 1918.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 181-203
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Botany at Stefan Batory University in Vilna (Wilno, Vilnius) (1919–1939)
Autorzy:
Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783478.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
botanical research, history of botany, Lithuania, Poland, Polish botanists, the interwar period, twentieth century, Vilnius, Wilno, University in Vilna, Stefan Batory University, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef
badania botaniczne, historia botaniki, Litwa, okres międzywojenny, polscy botanicy, Polska, Wilno, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytet Stefana Batorego, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef Trzebiński
Opis:
The university in Vilna (in Polish: Wilno, now: Vilnius, Lithuania), founded in 1579, by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780–1832 and 1919–1939.In the latter period the university functioned under the Polish name Uniwersytet Stefana Batorego (in English: Stefan Batory University). It comprised six departments connected with botany (General Botany, Pharmacognosy and Cultivation of Medicinal Plants, Plant Taxonomy, Botanical Garden, Garden of Medicinal Plants, and Natural History Museum).There worked such distinguished scientists, as: Jakub Mowszowicz (1901–1983), phytogeographer and phytosociologist; Jan Muszyński (1884–1957), botanist and pharmacist; Bronisław Szakien (1890–1938), cytologist and mycologist; Piotr Wiśniewski (1881–1971), physiologist; and Józef Trzebiński (1867–1941), mycologist and phytopathologist. Ca. 300 publications (including ca. 100 scientific ones) were printed in the period investigated, dealing mainly with morphology and anatomy, cytology, plant physiology, floristics (floristic geography of plants), systematics (taxonomy) of vascular plants, mycology and phytopathology, ecology of plant communities (phytosociology), as well as ethnobotany, and history of botany. Stefan Batory University was also an important centre of teaching and popularization of botany in that region of Europe.The aim of the article is to describe the history of botany at the Stefan Batory University in 1919–1939.
Uniwersytet w Wilnie (w języku angielskim: Vilna, obecnie: Vilnius w Republice Litewskiej), założony w 1579 r. przez Stefana Batorego, króla Polski i wielkiego księcia Litwy, był ośrodkiem polskiej botaniki w latach 1780–1832 oraz 1919–1939. W tym ostatnim okresie funkcjonował pod nazwą Uniwersytet Stefana Batorego (w języku angielskim: Stefan Batory University).W latach 1919–1939 zorganizowano następujące zakłady związane z botaniką: Botaniki Ogólnej, Farmakognozji i Hodowli Roślin Lekarskich, Systematyki Roślin, Ogród Botaniczny, Ogród Roślin Lekarskich oraz Muzeum Przyrodnicze.W ośrodku wileńskim pracowali wybitni uczeni, m.in. Jakub Mowszowicz (1901–1983), fitogeograf i fitosocjolog; Jan Muszyński (1884–1957), botanik i farmaceuta; Bronisław Szakien (1890–1938), cytolog i mykolog; Piotr Wiśniewski (1881–1971), fizjolog oraz Józef Trzebiński (1867–1941), mykolog i fitopatolog. Badacze roślin ogłosili drukiem ok. 300 publikacji (w tym ok. 100 naukowych) dotyczących głównie morfologii i anatomii, cytologii, fizjologii roślin, florystyki (florystycznej geografii roślin), systematyki (taksonomii) roślin naczyniowych, mykologii i fitopatologii, ekologii zbiorowisk roślinnych (fitosocjologii), a także etnobotaniki i historii botaniki. Uniwersytet Stefana Batorego był również ważnym ośrodkiem nauczania i popularyzacji botaniki w tym regionie Europy.Celem artykułu jest opracowanie historii botaniki na Uniwersytecie Stefana Batorego w latach 1919–1939.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2019, 18
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz Michał Sopoćko jako profesor wykładowca w Wilnie i w Białymstoku
Father Michael Sopocko as a professor and lecturer in Vilnius and in Białystok
Autorzy:
Olszewski, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950358.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Błogosławiony ks. Michał Sopoćko
Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku
katechetyka
blessed father michael sopocko
university of warsaw
stefan batory university in vilnius
seminary in bialystok
catechetics
Opis:
Fr. Michael Sopocko studied at the Faculty of Theology in Warsaw, where he earned two degrees of Master of Theology, there he gained his doctorate and his habilitation. After graduation he took a job as a lecturer at the Stefan Batory University in Vilnius, where he taught catechetics, homiletics and pastoral theology at the same time leading the master seminar of these items. Since 1947, he began teaching and educational work in the Archdiocesan Major Seminary in Bialystok.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2016, 15, 1
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samuel Dickstein and his publication on Ignacy Domeyko’s master’s dissertation (thesis) at University in Vilna
Autorzy:
Banionis, Juozas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783450.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
history of science in Central and Eastern Europe (Poland, Lithuania), Samuel Dickstein, Ignacy Domeyko, University of Vilna (Wilno, Vilnius), master’s thesis, history of differential calculus
historia nauki w Europie Środkowo-Wschodniej (Polska, Litwa), S. Dickstein, I. Domeyko, Uniwersytet w Wilnie (Vilna, Vilnius), praca magisterska, historia rachunku różniczkowego
Opis:
Samuel Dickstein founded the journal Wiadomości Matematyczne in Warszaw, of which he edited and published 47 volumes in the years 1897–1939. One of them (volume XXV, 1921) presented the scientific work (thesis) of the famous 19th century scholar and teacher – Ignacy Domeyko (1802–1889). It was written in 1822 to obtain a master’s degree in philosophy at University of Vilna (Wilno, now Vilnius). The original manuscript of I. Domeyko is has not been preserved.This report reveals the circumstances and content of the master’s dissertation written by I. Domeyko.
Samuel Dickstein założył czasopismo Wiadomości Matematyczne w Warszawie, a w latach 1897–1939 redagował i publikował 47 tomów. W jednym z nich (tom XXV, 1921) zaprezentowano pracę naukową (praca magisterska) słynnego XIX wieku uczonego i nauczyciela – Ignacego Domeyko (1802–1889), który został napisany w 1822 roku w celu uzyskania tytułu magistra filozofii na Uniwersytecie w Vilna (Wilno, obecnie Vilnius). Oryginalny rękopis I. Domeyko zniknął.Artykuł ten ujawnia okoliczności i treść pracy magisterskiej napisanej przez I. Domeyko.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939)
Autorzy:
Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783458.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Ogród Botaniczny w Wilnie
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
kolekcje roślin
nauczanie botaniki
Jean Emmanuel Gilibert
Konstanty Prószyński (Proszyński)
Franciszek Ksawery Skupieński
Józef Trzebiński
Piotr Wiśniewski
Botanic Garden in Vilna (Wilno, Vilnius)
Stefan Batory University
plant collections
teaching botany
Jean-Emmanuel Gilibert
Opis:
Ogród Botaniczny Uniwersytetu w Wilnie był łącznie przez ponad 70 lat placówką należącą do botaniki polskiej. Utworzony w 1781 r. przez Jeana Emmanuela Giliberta (1741–1814), w praktyce funkcjonujący od 1782 r., działał do 1842 r., kiedy to został zlikwidowany przez rosyjskiego zaborcę. W 1919 r. założono w nowym miejscu Ogród Botaniczny Uniwersytetu Stefana Batorego (czynny od 1920 r.), pełniący funkcję zakładu pomocniczego dwóch zakładów (katedr) botanicznych. Organizatorem i pierwszym dyrektorem był w latach 1920–1923 fizjolog roślin – Piotr Wiśniewski (1884–1971). W latach 1924–1937 kierownictwo sprawował Józef Trzebiński (1867–1941) – mykolog, jeden z twórców polskiej fitopatologii, a w latach 1937–1939 – Franciszek Ksawery Skupieński (1888–1962) – badacz śluzowców. Dla rozwoju Ogrodu duże zasługi położył główny ogrodnik, czyli inspektor Konstanty Prószyński (Proszyński; 1859–1936), były właściciel ziemski, przyrodnik amator, autor jednej publikacji mykologicznej, zatrudniony w latach 1919–1936. Ogród, obejmujący ok. 2 ha, usytuowany był w zakolu rzeki Wilii zwanym Zakretem (po litewsku Vingis), poza centrum miasta. Mimo trudności finansowych założono tutaj działy roślin analogiczne do istniejących w innych ogrodach botanicznych: systematyki ogólnej, flory krajowej, roślin piaskowych (psammofilnych), roślin uprawnych, ekologii roślin, alpinarium, torfowisko wysokie, a także arboretum oraz gatunki wodne i błotne. W latach 1926–1929 wybudowano szklarnię dla uprawy roślin ciepłych stref klimatycznych. Grupy ilustrujące roślinność różnych typów siedlisk odzwierciedlały rozwój ekologii i fitosocjologii w nauce tego okresu. Liczba uprawianych gatunków wzrastała w miarę upływu czasu: od 1347 w latach 1923/1924 do ok. 2800 w okresie 1936/1937. Począwszy od 1923 r. zaczęto wydawać drukowane katalogi nasion. Prowadzono tutaj doświadczenia do prac naukowych, m.in. z zakresu fitopatologii. Kolekcje roślin wykorzystywano w czasie zajęć ze studentami, a także do edukacji młodzieży szkolnej i szerokiej publiczności. Po przyłączeniu Wilna do Litwy w 1939 r. władze litewskie zamknęły Uniwersytet Stefana Batorego, kończąc tym samym historię polskiego ogrodu botanicznego. Obecnie jego teren jest jednym z działów Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wileńskiego (dział „Vingis” – Vilniaus universiteto botanikos sodas). Nadal służy studentom i mieszkańcom miasta, a kwitnące rośliny używane są do ozdabiania uniwersyteckich sal i uświetniania uroczystości.
The university in Vilna (Lithuanian: Vilnius), now Vilniaus universitetas, founded in 1579 by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780-1832 and 1919-1939. The Botanic Garden established by Jean-Emmanuel Gilibert (1741–1814) in 1781 (or, actually, from 1782) survived the loss of independence by Poland (1795), and a later closure of the University (1832), and it continued to function until 1842, when it was shut down by Russian authorities. After Poland had regained independence and the University was reopened as the Stefan Batory University (SBU), its Botanic Garden was established on a new location (1919, active since 1920). It survived as a Polish institution until 1939. After the Second World War, as a result of changed borders, it found itself in the Soviet Union, and from 1990 – in the Republic of Lithuania. A multidisciplinary research project has been recently launched with the aim to create a publication on the history of science at the Stefan Batory University. The botanical part of the project includes, among others, drafting the history of the Botanic Garden. Obtaining electronic copies of archival documents, e.g. annual reports written by the directors, enabled a more thorough analysis of the Garden’s history. Piotr Wiśniewski (1884–1971), a plant physiologist, nominated as Professor in the Department of General Botany on 1 June 1920, was the organiser and the first director of the Garden. He resigned from his post in October 1923, due to financial problems of the Garden. From October 1923 to April 1924, the management was run by the acting director, Edward Bekier (1883–1945), Professor in the Department of Physical Chemistry, Dean of the Faculty of Mathematics and Natural Sciences. For 13 subsequent years, i.e. from 1 May 1924 to 30 April 1937, the directorship of the Garden was held by Józef Trzebiński (1867–1941), a mycologist and one of the pioneers of phytopathology in Poland, Head of the Department of Botany II (Agricultural Botany), renamed in 1926 as the Department of Plant Taxonomy, and in 1937 – the Department of Taxonomy and Geography of Plants. From May 1937 to 1939, his successor as director was Franciszek Ksawery Skupieński (1888–1962), a researcher of slime moulds. Great credit for the development of the Garden is due to the Inspector, i.e. Chief Gardener, Konstanty Prószyński (Proszyński) (1859–1936) working there from 1919, through his official nomination in 1920, until his death. He was an amateur-naturalist, a former landowner, who had lost his property. Apart from the work on establishing and maintaining the Garden’s collection, as well as readying seeds for exchange, he published one mycological paper, and prepared a manuscript on fungi, illustrated by himself, containing descriptions of the new species. Unfortunately, this work was not published for lack of funds, and the prepared material was scattered. Some other illustrations of flowering plants drawn by Prószyński survived. There were some obstacles to the further development of the institution, namely substantially inadequate funds as well as too few members of the personnel (1–3 gardeners, and 1–3 seasonal workers). The area of the Garden, covering approx. 2 hectares was situated on the left bank of the Neris river (Polish: Wilia). It was located on sandy soils of a floodplain, and thus liable to flooding. These were the reasons for the decision taken in June 1939 to move the Garden to a new site but the outbreak of the Second World War stood in the way. Despite these disadvantageous conditions, the management succeeded in setting up sections of plants analogous to these established in other botanical gardens in Poland and throughout the world, i.e. general taxonomy (1922), native flora (1922), psammophilous plants (1922), cultivated plants (1924/1925), plant ecology (1927/1928), alpinarium (1927–1929), high-bog plants (1927–1929), and, additionally – in the 1920s – the arboretum, as well as sections of aquatic and bog plants. A glasshouse was erected in 1926–1929 to provide room for plants of warm and tropical zones. The groups representing the various types of vegetation illustrated the progress in ecology and phytosociology in the science of the period (e.g. in the ecology section, the Raunkiaer’s life forms were presented). The number of species grown increased over time, from 1,347 in 1923/1924 to approx. 2,800 in 1936/1937. Difficult weather conditions – the severe winter of 1928 as well as the snowless winter and the dry summer of 1933/34 contributed to the reduction of the collections. The ground collections, destroyed by flood in spring of 1931, were restored in subsequent years. Initially, the source of plant material was the wild plant species collected during field trips. Many specimens were also obtained from other botanical gardens, such as Warsaw and Cracow (Kraków). Beginning from 1923, printed catalogues of seeds offered for exchange were published (cf. the list on p. ... ). Owing to that, the Garden began to participate in the national and international plant exchange networks. From its inception, the collection of the Garden was used for teaching purposes, primarily to the students of the University, as well as for the botanical education of schoolchildren and the general public, particularly of the residents of Vilna. Scientific experiments on phytopathology were conducted on the Garden’s plots. After Vilna was incorporated into Lithuania in October 1939, the Lithuanian authorities shut down the Stefan Batory University, thus ending the history of the Polish Botanic Garden. Its area is now one of the sections of the Vilnius University Botanic Garden (“Vingis” section – Vilniaus universiteto botanikos sodas). In 1964, its area was extended to 7.35 hectares. In 1974, after establishing the new Botanic Garden in Kairenai to the east of Vilnius, the old Garden lost its significance. Nevertheless, it still serves the students and townspeople of Vilnius, and its collections of flowering plants are often used to decorate and grace the university halls during celebrations.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 301-345
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Activities of the Teaching Staff Association of Stefan Batory University in Vilnius (1923–1939): An Outline
Działalność Stowarzyszenia Grona Nauczycielskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1923-1939). Zarys problemu
Autorzy:
Szulakiewicz, Władysława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195318.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
USB Teaching Staff Association
Stefan Batory University in Vilnius
purpose and program of the Association
members of the Association
Stowarzyszenie Grona Nauczycielskiego USB
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
cel i program Stowarzyszenia
członkowie Stowarzyszenia
Opis:
Podstawowym zamysłem autorki jest nakreślenie krótkiej historii powstania, struktury i celów działania oraz sposobów ich realizacji przez członków Stowarzyszenia Grona Nauczycielskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (USB). Ważną intencją artykułu jest także ukazanie źródeł do dziejów tego Stowarzyszenia, które mogą być wykorzystane do dalszych badań. Stowarzyszenie to działało w latach 1923–1939 i skupiało nauczycieli akademickich Uniwersytetu Wileńskiego. Jego głównym celem było wspieranie rozwoju nauki w ogólności, a przede wszystkim pomoc w przygotowaniu nowej, dobrze wykształconej kadry nie tylko dla szkół wyższych, ale i innych ważnych instytucji w odrodzonym państwie polskim. Nie mniej ważnym celem w programie działania tego Stowarzyszenia była integracja środowiska uniwersyteckiego wokół ważnych zagadnień i spraw naukowych, a także bytowych nauczycieli akademickich oraz ich rodzin. Członkami Stowarzyszenia byli nauczyciele akademiccy wszystkich wydziałów Uniwersytetu Stefana Batorego. Informacje prezentowane w niniejszym szkicu są wynikiem analizy przede wszystkim materiałów archiwalnych znajdujących się w spuściźnie jednego z członków Stowarzyszenia, mianowicie Tadeusza Czeżowskiego, który, przybywszy z Wilna do Torunia, był jednym z twórców uniwersytetu w Toruniu. Materiały te znajdują się w Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
The author’s basic intention is to sketch the short history of the foundation, its structure, and the goals of its activities, as well as the ways they are implemented by members of the Teaching Staff Association of Stefan Batory University in Vilnius. Another important intention of the article is to show the sources for the history of this Association, which can be used for further research. This Association was active in the period 1923–1939; it gathered academic teachers from Vilnius University. Its main goal was to support the development of science in general, and above all to help in the preparation of new, well-educated members of the staff not only for universities, but also for the other important institutions in the reborn Polish state. A no less important goal in the Association’s activities was to integrate the university environment around important scientific issues, as well as to care about the living conditions of the students and their families. The members of the Association were academic teachers of all faculties of Stefan Batory University. The information presented in this outline is the result of an analysis primarily of archival materials found in the papers and memoirs of one of the members of the Association, Tadeusz Czeżowski, who at the time of his arrival in Toruń from Vilnius was one of the founders of the University of Toruń. These materials are available in the Archives of the Nicolaus Copernicus University.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2020, 23, 2; 59-63
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Stowarzyszenia Grona Nauczycielskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1923-1939). Zarys problemu
Autorzy:
Szulakiewicz, Władysława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2003283.pdf
Data publikacji:
2020-08-05
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
USB Teaching Staff Association
Stefan Batory University in Vilnius
purpose and program of the Association
members of the Association
Stowarzyszenie Grona Nauczycielskiego USB
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
cel i program Stowarzyszenia
członkowie Stowarzyszenia
Opis:
Podstawowym zamysłem autorki jest nakreślenie krótkiej historii powstania, struktury i celów działania oraz sposobów ich realizacji przez członków Stowarzyszenia Grona Nauczycielskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (USB). Ważną intencją artykułu jest także ukazanie źródeł do dziejów tego Stowarzyszenia, które mogą być wykorzystane do dalszych badań. Stowarzyszenie to działało w latach 1923–1939 i skupiało nauczycieli akademickich Uniwersytetu Wileńskiego. Jego głównym celem było wspieranie rozwoju nauki w ogólności, a przede wszystkim pomoc w przygotowaniu nowej, dobrze wykształconej kadry nie tylko dla szkół wyższych, ale i innych ważnych instytucji w odrodzonym państwie polskim. Nie mniej ważnym celem w programie działania tego Stowarzyszenia była integracja środowiska uniwersyteckiego wokół ważnych zagadnień i spraw naukowych, a także bytowych nauczycieli akademickich oraz ich rodzin. Członkami Stowarzyszenia byli nauczyciele akademiccy wszystkich wydziałów Uniwersytetu Stefana Batorego. Informacje prezentowane w niniejszym szkicu są wynikiem analizy przede wszystkim materiałów archiwalnych znajdujących się w spuściźnie jednego z członków Stowarzyszenia, mianowicie Tadeusza Czeżowskiego, który, przybywszy z Wilna do Torunia, był jednym z twórców uniwersytetu w Toruniu. Materiały te znajdują się w Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
The author’s basic intention is to sketch the short history of the foundation, its structure, and the goals of its activities, as well as the ways they are implemented by members of the Teaching Staff Association of Stefan Batory University in Vilnius. Another important intention of the article is to show the sources for the history of this Association, which can be used for further research. This Association was active in the period 1923–1939; it gathered academic teachers from Vilnius University. Its main goal was to support the development of science in general, and above all to help in the preparation of new, well-educated members of the staff not only for universities, but also for the other important institutions in the reborn Polish state. A no less important goal in the Association’s activities was to integrate the university environment around important scientific issues, as well as to care about the living conditions of the students and their families. The members of the Association were academic teachers of all faculties of Stefan Batory University. The information presented in this outline is the result of an analysis primarily of archival materials found in the papers and memoirs of one of the members of the Association, Tadeusz Czeżowski, who at the time of his arrival in Toruń from Vilnius was one of the founders of the University of Toruń. These materials are available in the Archives of the Nicolaus Copernicus University.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2020, 23, 2; 59-74
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939/1942). Historia, stan i perspektywy badawcze
Documents from the period 1919-1939/1942 from the archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius in the Lithuanian Central State Archives: contents, history and future prospects
Autorzy:
Supruniuk, Mirosław A.
Supruniuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472147.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
archiwum USB
Maria Dunajówna
Litewskie Centralne Archiwum Państwowe
the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius
the Archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius
Maria Dunaj
the Lithuanian Central State Archives
Opis:
Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie jest jednym z licznych polskich zespołów archiwalnych dotyczących okresu dwudziestolecia międzywojennego, które znajdują się w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym w Wilnie. I jednym z nielicznych, który zachował się niemal w całości. Przez wiele lat kolekcję uważano za zaginioną. Po 1990 r. zaczęto ją wykorzystywać do badań nad historią nauki w Wilnie. Najgłębiej zbiór jest eksploatowany przez polsko-litewski zespół badaczy przygotowujących monografię USB na 2019 r. Brak zainteresowania państwa polskiego losami archiwum spowodował, że pomimo przygotowanych projektów badawczych pozostaje ono nieuporządkowane i nieopracowane, a w dużej części wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. Istnieje obawa, że w niedalekiej przyszłości zasób ten – po opracowaniu w języku litewskim – będzie trudno dostępny dla wielu badaczy z Polski.
Along with liquidation of the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius exe- cuted by Lithuanian authorities in December 1939 there was also closed entire files’ documentation connected with two decades of the University activity. The files were listed, wrapped up, tied up with strings and deposited in the University’s cellar. And that is how they were stored throughout entire time of the World War II. Has the Polish government tried to regain them – we do not know. After the war entire documentation was transported to the archive of Lithuanian Soviet Socialist Republic. Part of the personal files were separated and withdrawn from the set. Their fate is not clear. The documentation of the archive was not ordered and access to it was limited. It was used only by Soviet researchers. Some certified copies were also prepared e.g. for the former SBU employees and sparse inquiries of Polish archivists were answered. Not sooner than after Lithuania regained its independence in the beginning of the 90ties the SBU archive was „discovered” for the sake of the research. Researchers from Poland have drawn attention to its research value and started to use it in their research on history of Polish science in the 20th century. This research interest caused that Lithuanian archival authorities started efforts directed on ordering and describing an entire archival set, also allowing for materials’ copying and publishing. The description is done in Lithuanian language, simultaneously there is prepared research monograph on SBU.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 147-170
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies