Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Trianon" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-18 z 18
Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631527.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the Treaty of Trianon in Slovak Historiography
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953462.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632345.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geopolityczne znaczenie idei Wielkich Węgier
The geopolitical significance of the idea of Great Hungary
Autorzy:
Sima, Mark
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540057.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
tożsamość narodowa
traktat w Trianon
Węgry
Wielkie Węgry
Great Hungary
Hungary
national identity
St. Stephen’s Crown
Treaty of Trianon
Opis:
Celem opracowania jest przedstawienie historii idei Wielkich Węgier jako elementu węgierskiego nacjonalizmu i wskazanie jej geopolitycznego znaczenia. Sformułowano ją w XVI wieku i od tej pory wpływała ona na kształt węgierskiej polityki. Początkowo nie miała ona charakteru nacjonalistycznego, ale zmieniło się to w wieku XIX, a zwłaszcza po traktacie w Trianon, kiedy stała się podbudową węgierskich dążeń niepodległościowych i wyrazem sprzeciwu wobec postanowień tegoż traktatu. W artykule wyjaśniono jak idea Wielkich Węgier przetrwała okres komunizmu i odrodziła się w latach 90-tych ubiegłego wieku. Chociaż nie ma ona już charakteru politycznego, wywiera bardzo duży wpływ na węgierski patriotyzm narodowy i tendencje irredentystyczne. Chociaż nie jest ona elementem programu politycznego, jest głęboko zakorzeniona w zbiorowej świadomości Węgrów, wpływając na postrzeganie Węgier i ich pozycję geopolityczną.
The aim of the study is to present the history of the idea of Great Hungary as an element of Hungarian nationalism, and to indicate its geopolitical significance. It was formulated in the sixteenth century and from that time it influenced the shape of Hungarian politics. Initially, it did not have a nationalist character, but it changed in the nineteenth century, especially after the Treaty of Trianon, when it became the foundation of Hungarian independence aspirations and the expression of opposition to the provisions of this treaty. The article explains how the idea of Great Hungary survived the communist period and was reborn in the 90s of the last century. Although it is no longer political in nature, it has a great influence on Hungarian national patriotism and irredentist tendencies. Although it is not part of the political program, it is deeply rooted in the collective consciousness of Hungarians, affecting the perception of Hungary and their geopolitical position.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2019, 28; 9-30
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siedmiogród we współczesnym filmie węgierskim. Figury (auto)kolonizacji
Transylvania in the Contemporary Hungarian Cinematography. The Figures of (auto)colonisation
Autorzy:
Muga, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182030.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Transylvania
Trianon
Hungarian film
postcolonial studies
Siedmiogród
film węgierski
postkolonializm
Opis:
Po roku 1989 na Węgrzech odżyły wytłumione w czasach komunizmu resentymenty, będącespadkiem po historycznym okresie dominacji narodu węgierskiego nad terytorium KrólestwaWęgier sprzed traktatu w Trianon. Eksplozja bolesnej, zbiorowej pamięci imperialnej Węgrówzaowocowała próbami symbolicznej, neokolonialnej restytucji utraconych ziem. Narodowetęsknoty uwidoczniły się szczególnie jaskrawo w specyficznych, wartościujących przedstawieniachrumuńskiego Siedmiogrodu, chętnie eksplorowanego we współczesnym kinie węgierskim.Analiza najnowszych filmów usytuowanych w Transylwanii, ma na celu odsłonięcie środków wyrazu, służących mentalnemu upodrzędnieniu owego regionu.
The Hungarian resentiments which were the result of the historic domination of the Hungarian nation over the territories of the Kingdom of Hungary before the treaty of Trianon, muted during the communist times, revived after 1989. The explosion of a painful collective memory of imperial Hungary resulted in symbolic neocolonial attempts at restoring the lost lands. The nostalgia is particularly visible in the valuative images of the Romanian Transylvania which is eagerly explored in the contemporary Hungarian cinema. The analysis of the newest films whose location was in Transylvania, is aimed at revealing the means of expression used to mentally objectify this region.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 179-189
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węgierski Gibraltar i serbskie Ateny
Hungarian Gibraltar and Serbian Athens
Autorzy:
Pálfalvi, Lajos
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179072.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Attila Balázs
Hungarian culture
Trianon 1920
Újvidék/Novi Sad
węgierska kultura
Opis:
Autor zastanawia się nad tożsamością pisarzy węgierskich, ktorzy stali się po roku 1920 obywatelami innych państw i uczestnikami oraz współtwórcami nie tylko własnej kultury narodowej, ale także kultury państw, które przejęły dawne węgierskie terytoria, takich jak Rumunia, Czechosłowacja, Jugosławia. Według niego granice państwa węgierskiego nie mają wiele wspólnego z granicami kultury węgierskiej. W artykule głębszej refleksji zostaje podana sytuacja pisarza tworzącego w Jugosławii, w regionie Wojwodiny. Jest nim Attila Balázs, ktorego twórczość relatywizuje ustalone w rodzimej kulturze kategorie centrum i prowincji, Północy i Południa. Balázs, który został emigrantem wbrew własnej woli, opowiada w swojej twórczości o roli Budapesztu i węgierskich pogranicz, o „odpływaniu” węgierskiego miasta Újvidék, które znalazło się w granicach Jugosławii, w stronę kultury bałkańskiej, o powstawaniu nowych kręgów kulturowych rewidujących tradycyjną opozycję północy i południa. Miasto Újvidék/Nowy Sad staje się zjawiskiem w pełni wielokulturowym, pełni rolę węgierskiego Gibraltaru, stając sie jednocześnie pełnym gwaru ośrodkiem nowej kultury.
The author ponders over the identity of the Hungarian authors who after the year 1920 became citizens of other countries and members and co-creators of not only their own national culture but also the culture of other countries, such as Romania, Czechoslovakia and Yugoslavia, which took over the former Hungarian territories. According to him, the borders of the Hungarian country do not have much in common with the borders of the Hungarian culture. The article focuses more in depth at the situation of the writer who works in Yugoslavia, in the region of Vojvodina. Attila Balázs’ work relativises the categories of centre and province, North and South, determined in the native culture. Balázs, who became an emigrant against his own will, describes the role of Budapest and the Hungarian provinces, the “floating away” of the Hungarian city of Újvidék which all of a sudden was found within the borders of Yugoslavia towards the Balkan culture and the appearing of new cultural circles that revised the traditional opposition between North and South. The city of Újvidék/Novi Sad becomes a fully multicultural phenomenon and is awarded the function of a Hungarian Gibraltar while simultaneously becoming a buzzing centre of culture.
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 319-325
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejęcie struktur sądownictwa w Siedmiogrodzie w 1919 r.
Taking over the structures of the judiciary in Transylvania in 1919
Autorzy:
Veress, Emőd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596886.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
I wojna światowa
Siedmiogród
przejęcie sądów
przeniesienie suwerenności
traktat z Trianon
Opis:
Pod koniec 1918 r. znaczna część Siedmiogrodu, wielonarodowego i historycznego regionu należącego do Węgier, znalazła się pod wojskową okupacją Rumunii. Wiosną i latem 1919 r. sądownictwo zostało przejęte na terenach geograficznych, które znalazły się pod kontrolą rumuńskiej armii. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak de iure i de facto odbyło się to przejęcie – w szarej strefie przeniesienia suwerenności – kiedy wskutek podpisania traktatu w Trianon 4 czerwca 1920 r. podjęto ostateczną decyzję o losie tego terytorium, czyli jego aneksji przez Rumunię. Artykuł zwraca uwagę na kilka interesujących kwestii: ogólne osiągnięcie legalności oraz granice prawa, a w szczególności naturę okresu przejściowego oraz charakterystyczne dla niego zmiany prawne.
At the end of 1918, a significant part of Transylvania, a multinational and historical region belonging to Hungary, came under the military occupation of Romania. In the spring and summer of 1919, the judiciary was taken over in the geographic territories which were under the Romanian army's control. The article attempts to answer how de jure and de facto this takeover took place – in the grey area of the change of sovereignty – as the final fate of this territory, its annexation by Romania, was decided on the 4th of June 1920 as a result of the Treaty of Trianon. The article raises several interesting questions: the achievement of legality in general and the limits of the law, and in particular the nature of the transitional period and its characteristic legal changes.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2021, 73, 1; 37-57
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okiem młodego konserwatysty. Adolf Maria Bocheński wobec Węgier
Adolf Maria Bocheński and His View of Hungary. The Perspective of a Young Conservative
Autorzy:
Kowalczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559333.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Adolf Bocheński
Druga Rzeczpospolita
Europa Środkowa
Trianon
Węgry
Central Europe
Hungary
Second Polish Republic
Opis:
Adolf Maria Bocheński (1909-1944) był jednym z najważniejszych konserwatywnych publicystów w Polsce międzywojennej. Tematem artykułu jest stosunek Bocheńskiego wobec Węgier. W jego słynnej książce „Między Niemcami a Rosją”, opublikowanej w 1937 r., stwierdził on, że najgorsza sytuacja dla Polski to jakiekolwiek porozumienie pomiędzy Berlinem a Moskwą. Zapewniał, że różnice ideologiczne nie będą wieczną barierą w relacjach pomiędzy Niemcami nazistowskimi a Związkiem Sowieckim. Historia pokazała, że miał tutaj rację. Dlatego wzywał do tymczasowego sojuszu z Niemcami aby rozbić ZSRS i podzielić na kilka państw. W ten sposób główny wróg Polski zostałby wyeliminowany. Gdyby sojusz z Niemcami był niemożliwy, Bocheński wzywał do przebudowy Europy Środkowej oraz podzielenia Czechosłowacji. Argumentował, że Czechy, pozbawione Słowacji oraz Rusi Zakarpackiej, będą zmuszone do sojuszu z Polską przeciwko Niemcom. Wierzył też, że Węgry oraz Rumunia sprzymierzą się z Polską w celu sformułowania antysowieckiej koalicji.
Adolf Maria Bocheński (1909-1944) was one of the most important Polish conservative journalists of the interwar period. The subject of the article is his attitude towards Hungary. In his famous book titled “Między Niemcami a Rosją” (Between Germany and Russia), published in 1937, he declared that the worst situation for Poland would be any agreement between Berlin and Moscow. He firmly believed that the ideological differences between the two would not always be an obstacle in the relations between Nazi Germany and the Soviet Union. Later historical developments have vindicated his views. He therefore called for a tactical alliance with Germany against the Soviet Union in order to partition its territory between neighbouring states, leading to the elimination of one of Poland’s most dangerous enemies. However, he was also aware of an imminent conflict between Poland and Germany. Should an alliance with Germany prove impossible, Bocheński called for the restructuring of Central Europe by partitioning Czechoslovakia. He argued that Czech lands alone, without Slovakia and Carpathian Ruthenia, would be forced into an alliance with Poland against Germany. He also believed that Hungary and Romania would join Poland in order to form an anti-Soviet coalition.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2017, 40; 203-213
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rok Le Nôtre’a w Pałacu Wersalskim
L’Année Le Nôtre au château de Versailles
Autorzy:
Lamy, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539298.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Rok Le Nôtre’a
André Le Nôtre
Ludwik XIV
basen Latony
Pałac Wersalski
pałac Grand Trianon
nowy boskiet Teatru Wodnego
Le Nôtre w perspektywach
Labirynt Wersalski
Année Le Nôtre
Louis XIV
Bassin de Latone
château de Versailles
château du Grand Trianon
nouveau bosquet du Théâtre d’Eau
Le Nôtre en perspectives
Labyrinthe de Versailles
Opis:
Z okazji 400. rocznicy urodzin André Le Nôtre’a (1613-1700) w Pałacu Wersalskim, pragnąc złożyć hołd genialnemu twórcy ogrodów wersalskich, postanowiono poświęcić mu cały 2013 rok, realizując szeroki program prac restauratorskich, wystaw, wydarzeń kulturalnych, organizując nowe trasy zwiedzania oraz prowadząc działania informacyjno-promocyjne, skierowane do różnych grup odbiorców zwiedzających Wersal. Artykuł prezentuje opis wydarzeń, jakie zorganizowano w ciągu całego roku 2013.
A l’occasion du 400e anniversaire de la naissance d’André Le Nôtre (1613-1700), le château de Versailles a voulu rendre hommage tout au long de l’année 2013 à l’architecte des jardins de Versailles : restaurations de grande ampleur, expositions, organisation d’événements, nouveaux parcours de visite et programmes de médiation à destination des différents publics de Versailles ont mis à l’honneur le génie de Le Nôtre. L’article présente une description des événements qui ont été organisés tout au long de 2013.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 1; 243-258
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ustalenie granicy Węgier z Chorwacją i Serbią po I wojnie światowej
Autorzy:
Zawistowska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653595.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
I wojna światowa na Bałkanach
Kapitulacja Austro‑Węgier
Konwencja Belgradzka 13 listopada 1918
traktat w Trianon
Međimurje
Vojvodina
Baranja
Bačka
Banat
Bunjevci
Šokci
Królestwo Jugosławii
Opis:
Znaczący udział dywizji serbskich w zwycięskiej ofensywie Frontu Salonickiego zaowocował postanowieniami Konwencji Belgradzkiej z 13 listopada 1918 roku. Umożliwiły one Zgromadzeniu Narodowemu Słowian w Nowym Sadzie przyjęcie Oświadczenia o przyłączeniu Baranii, Bački i Banatu, czyli krain Vojvodiny do Królestwa Serbii. W grudniu 1918 r. do swojego państwa Chorwaci przyłączyli również Međimurje. Ostateczny szczegółowy przebieg granic węgiersko‑jugosłowiańskich został określony w traktacie podpisanym w Trianon 4 czerwca 1920 roku.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2013, 48
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ieden z najpyszniejszych widoków Warszawy”. O francuskich wzorcach arkad i kolumnady Pałacu Saskiego
“One of the Most Delightful Sights in Warsaw”. On the French Models for the Arcades and Colonnade of the Saxon Palace
Autorzy:
Migasiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145671.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Warsaw
Saxon Palace
Wacław Ritschel
Adam Idźkowski
French architecture
Jean Marot
Marly
Grand Trianon
Jules-Hardouin-Mansart
Ange-Jacques Gabriel
Warszawa
Pałac Saski
architektura francuska
Opis:
Artykuł poświęcony jest genezie ogólnej koncepcji i szczegółowych rozwiązań zastosowanych w nowym Pałacu Saskim w Warszawie, wzniesionym w latach 1838–1842 według projektu Wacława Ritschla i Adama Idźkowskiego. Najbardziej charakterystyczną cechą budowli był podział na dwa korpusy połączone arkadami i kolumnadą umożliwiającymi komunikację między placem a ogrodem oraz między obiema częściami gmachu. W tekście wykazano, że rozwiązanie to jest kompilacją kilku (zwłaszcza dwóch) wzorów zaczerpniętych z architektury francuskiej XVII i XVIII w.
The article is devoted to the origins of the general concept and detailed solutions applied in the new Saxon Palace in Warsaw, erected between 1838 and 1842 following the design by Wacław Ritschel and Adam Idźkowski. The most characteristic feature of the edifice was its division into two parts connected by arcades and a colonnade, which allowed communication between the square and the garden and between the two parts of the building. The text demonstrates that this solution is a compilation of several models drawn from 17th- and 18th-century French architecture, two of them in particular.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 77-96
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy Węgier w USA po I wojnie światowej. Wizyty Oskara Jaszi’ego i Albera Apponyi’ego
Autorzy:
Parafianowicz, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653658.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Węgry
USA
amerykańscy Węgrzy
Albert Apponyi
Oszkar Jaszi
Miklos Horthy
Laszlo Szechenyi
Mihaly Karolyi
Robert Caldwell
traktat w Trianon
rewizjonizm węgierski
federacja środkowoeuropejska
„Foreign Affairs”
Opis:
W artykule pokazany jest stosunek i zmiana nastawienia Amerykanów wobec Węgier po I wojnie światowej. Nadzieje na restaurację historycznych granic i rewizjonizm węgierski stały się podstawą polityki zagranicznej państwa, dla której poparcia szukano na Zachodzie Europy i USA, zwłaszcza wśród emigrantów węgierskich. Nieratyfikowanie traktatu wersalskiego, podpisanie przez USA separatystycznego traktatu z Węgrami (sierpień 1921 r.), a zarazem spore i życzliwe zainteresowanie Amerykanów współpracą międzynarodową stworzyły szanse na normalizację stosunków węgiersko‑amerykańskich. W takich okolicznościach jesienią 1923 r. dochodzi do wizyt i cyklu odczytów Oszkara Jasziego oraz Alberta Apponyiego, które – wraz z ich publiczną dyskusją – odegrały użyteczną rolę w popularyzacji spraw węgierskich i regionu.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyłączenie do Austrii po I wojnie światowej części Węgier Zachodnich - utworzenie Burgenlandu
Autorzy:
Zawistowska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653662.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Burgenland
„Czeski korytarz” do Jugosławii
konferencja pokojowa w Paryżu
traktat z Saint Germain (1919) i Trianon (1920)
Zachodnie Powstanie Węgierskie w 1921
Sopron – plebiscyt
ustalenie granicy austriacko‑węgierskiej (1922/23)
Opis:
Granica węgiersko‑austriacka ukształtowana około 1140 r. przebiegała przez obszar, na którym stykały się wschodnie obniżenie Alp, zachodnie krańce Niziny Panońskiej i całej Kotliny Karpackiej. Przylegający do granicy obszar Węgrzy nazywali Őrvidek, Chorwaci – Gradišće, a Niemcy – Burgenland. Znaczny odsetek zachodnich części czterech przygranicznych komitatów węgierskich stanowiła ludność niemiecka i słowiańska, szczególnie Chorwaci. Konferencja pokojowa w Paryżu w 1919 r. odrzuciła ambitne plany czeskie przekształcenia tego obszaru w „słowiański korytarz”. Zwycięskie mocarstwa Ententy podjęły natomiast decyzję wyrażoną w traktacie podpisanym w Saint Germain i potwierdzoną w traktacie podpisanym w Trianon o przyznaniu Austrii zachodnich powiatów węgierskich. Protesty węgierskie przeciwko tej decyzji wyraziły się m.in. w podjęciu walki zbrojnej przez ludność węgierską zamieszkałą na terenach przyznanych Austrii. Przy życzliwym dla Węgrów pośrednictwie Włoch zapadła decyzja o przeprowadzeniu referendum w regionie Sopronu. Dzięki korzystnemu dla Węgrów wynikowi referendum region Sopronu pozostał w granicach państwa węgierskiego. Po wytyczeniu granicy w terenie w latach 1922‑1923 została ona zatwierdzona w 1924 r. Na odebranym Węgrom obszarze powstał odrębny kraj związkowy Austrii – Burgenland.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Тріанонський Мирний Договір – Джерело Нестабільності У Центрально-східній Європі (частина 1)
The Treaty of Trianon as a Source of Instability in the Central-Eastern Europe (Part 1)
Autorzy:
Derzhaliuk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070501.pdf
Data publikacji:
2020-09-29
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
trianon peace treaty
titular nation and minority
interethnic problems
dual citizenship
autonomy
language of education of minorities
the role of the state language
foreign Hungarians
тріанонський мирний договір
титульна нація і меншина
міжетнічні проблеми
закордонні угорці
подвійне громадянство
автономія
мова освіти меншин
роль державної мови
Opis:
The article notes that the Trianon Peace Treaty of June 4, 1920 between the Entente countries and Hungary, as a result of the First World War, turned out to be, like all the other six treaties of the Versailles system, mostly unfair. In the forcibly the territory of Hungary decreased by 2/3, the population decreased 2,7 times, a third of the Hungarian ethnic group became part of neighboring states. It is noted that during 1920-2020. In Hungary, there were no powerful political forces of various trends and trends that would recognize the Trianon Peace Treaty as just. At the same time, the ruling political elites of the neighboring states of Hungary considered and still consider the conditions of the Trianon fair. Such opposite assessments of the consequences of Versailles engendered antagonism, making it impossible to reach a compromise between the countries of Central-Eastern Europe. Attention is drawn to the fact that during the domination in Europe of the coalition of countries led by Germany of the Versailles Peace Treaty, including the Trianon, were dismantled, a new order was introduced, in which opponents of Versailles – Germany, Italy, Japan, the USSR, played an active role. Hungary, Bulgaria. It is noted that the winners of the World War ІІ restored the borders of the countries of Germany’s allies in Europe, in accordance with their own geopolitical interests, which corresponded by 70% to the borders established by the Entente after the World War І. The Trianon borders were restored over Hungary by the Paris Peace Treaty of February 10, 1947. The USSR, Great Britain, France and the United States acted from a hegemonic position, were guided by the right of the winner and in many respects imposed on the defeated countries the conditions of the Versailles system were discredited, did not draw proper conclusions and did not build international relations on principles close to justice, but preserved the complicated territorial contradictions of the past with the corresponding treaties. It is indicated that the threat of assimilation and disappearance of foreign Hungarians is one of the main reasons for the revitalization of modern Hungary. Measures to overcome the syndrome of the dismemberment of the Hungarian nation in Central-Eastern Europe have been going on for centuries with little results; The rate of decline in the number of Hungarians in neighboring states over the past century is the highest, so Budapest believes that there is no time to delay the introduction of autonomy for foreign Hungarians, because in the next 25 years the very need for it will disappear through their disappearance. It is emphasized that the level of ensuring the rights of the Hungarian minority in Transcarpathia especially affects the relationship of Hungary with Ukraine. The improvement of relations between Hungary and Ukraine has minimal chances, since the positions of the parties on the procedure for the application of educational and language laws in Transcarpathia do not coincide. Taking into account the decisive activity of Hungary and the Hungarian foreign communities in 2020 (the century of the signing of the Trianon Peace Treaty on June 4, 1920), it is concluded that this problem will not only not lose its relevance, but will significantly increase.
У статті зазначається, що Тріанонський мирний договір від 4 червня 1920 р. між країнами Антанти та Угорщиною за наслідками Першої світової війни виявився, як і усі інші шість договорів Версальської системи, переважно несправедливим. У насильницький спосіб територія Угорщини зменшилася на 2/3-х, чисельність населення скоротилася у 2,7 рази, третина угорського етносу перейшла до складу сусідніх держав. Наголошується, що упродовж 1920-2020 рр. в Угорщині не було владних політичних сил різних спрямувань і течій, які визнавали б Тріанонський мирний договір справедливим. Одночасно, правлячі політичні еліти сусідніх з Угорщиною держав вважали і вважають умови Тріанона справедливими. Такі протилежні оцінки наслідків Версалю породжували антагонізм, унеможливлювали досягнення компромісу між країнами Центрально-Східної Європи. Звертається увага на те, що у часи домінування у Європі коаліції країн на чолі з Німеччиною Версальські мирні договори, у тому числі й Тріанонський, були демонтовані, запроваджувався новий порядок, у якому активну роль відіграли опоненти Версаля – Німеччина, Італія, Японія, СРСР, Угорщина, Болгарія. Зазначається, що переможці Другої світової війни відновили кордони країн союзниць Німеччини у Європі, згідно з власними геополітичними інтересами, що на 70% відповідали кордонам, встановленим Антантою після Першої світової війни. Паризьким мирним договором від 10 лютого 1947 р. над Угорщиною було поновлено тріанонські кордони. СРСР, Велика Британія, Франція і США діяли з гегемоністських позицій, керувалися правом переможця і багато в чому нав’язали переможеним країнам дискредитовані умови Версальської системи, не зробили належних висновків і не вибудували міжнародні відносини на наближених до справедливості принципах, а зберегли відповідними договорами ускладнені територіальні суперечності минулого. Вказується, що загроза асиміляції і зникнення закордонних угорців – одна з головних причин активізації сучасної Угорщини. Заходи для подолання синдрому розчленованості угорської нації у Центрально-Східній Європі, що триває уже століття, дають незначні результати; темпи скорочення чисельності угорців у сусідніх державах упродовж останнього століття є найбільшими, тому Будапештом вважається, що немає часу для зволікання із запровадженням автономії для закордонних угорців, бо через наступні 25 років сама потреба в ній відпаде через їх зникнення. Підкреслюється, що рівень забезпечення прав угорської меншини Закарпаття особливо позначається на взаєминах Угорщини з Україною. Оздоровлення відносин між Угорщиною та Україною має мінімальні шанси, оскільки позиції сторін щодо порядку застосування освітнього та мовного законів в Закарпатті не співпадають. Враховуючи рішучу активність Угорщини та угорських закордонних спільнот у 2020 р. (століття підписання Тріанонського мирного договору 4 червня 1920 р.), зроблено висновки, що дана проблема не тільки не втратить актуальності, а й значно посилиться.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2020, 12; 118-151
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Тріанонський мирний договір – джерело нестабільності у Центрально-Східній Європі (Частина 2)
The Treaty of Trianon as a Source of Instability in the Central-Eastern Europe (Part 2)
Autorzy:
Держалюк, M.C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676563.pdf
Data publikacji:
2021-03-18
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
Тріанонський мирний договір
титульна нація і меншина
міжетнічні проблеми
закордонні угорці
подвійне громадянство
автономія
мова освіти меншин
роль державної мови
Trianon Peace Treaty
titular nation and minority
interethnic problems
foreign Hungarians
dual citizenship
autonomy
language of education of minorities
the role of the state language
Opis:
У статті мовиться про те, що Тріанонський мирний договір від 4 червня 1920 р. між країнами Антанти та Угорщиною за наслідками Першої світової війни виявився, як і усі інші шість договорів Версальської системи, переважно несправедливим. У насильницький спосіб територія Угорщини зменшилася на 2/3-х, чисельність населення скоротилася у 2,7 рази, третина угорського етносу перейшла до складу сусідніх держав. Наголошується, що упродовж 1920-2020 рр. в Угорщині не було владних політичних сил різних спрямувань і течій, які визнавали б Тріанонський мирний договір справедливим. Водночас, правлячі політичні еліти сусідніх з Угорщиною держав вважали і вважають умови Тріанона справедливими. Такі протилежні оцінки наслідків Версалю породжували антагонізм, унеможливлювали досягнення компромісу між країнами Центрально-Східної Європи. Звертається увага на те, що у часи домінування у Європі коаліції країн на чолі з Німеччиною Версальські мирні договори, зокрема й Тріанонський, були демонтовані, запроваджувався новий порядок, у якому активну роль відіграли опоненти Версаля – Німеччина, Італія, Японія, СРСР, Угорщина, Болгарія. Зазначається, що переможці Другої світової війни відновили кордони країн-союзниць Німеччини у Європі, згідно з власними геополітичними інтересами, що на 70% відповідали кордонам, встановленим Антантою після Першої світової війни. Паризьким мирним договором від 10 лютого 1947 р. над Угорщиною було поновлено тріанонські кордони. СРСР, Велика Британія, Франція і США діяли з гегемоністських позицій, керувалися правом переможця і багато в чому нав’язали переможеним країнам дискредитовані умови Версальської системи, не зробили належних висновків і не вибудували міжнародні відносини на наближених до справедливості принципах, а зберегли відповідними договорами ускладнені територіальні суперечності минулого. Вказується, що загроза асиміляції і зникнення закордонних угорців – одна з головних причин активізації сучасної Угорщини. Заходи для подолання синдрому розчленованості угорської нації у Центрально-Східній Європі, що триває уже століття, дають незначні результати; темпи скорочення чисельності угорців у сусідніх державах упродовж останнього століття є найбільшими, тому Будапешт вважає, що немає часу для зволікання із запровадженням автономії для закордонних угорців, бо через наступні 25 років сама потреба в ній відпаде через їх зникнення. Підкреслюється, що рівень забезпечення прав угорської меншини Закарпаття особливо позначається на взаєминах Угорщини з Україною. Оздоровлення відносин між Угорщиною та Україною має мінімальні шанси, оскільки позиції сторін щодо порядку застосування освітнього та мовного законів в Закарпатті не співпадають. Враховуючи рішучу активність Угорщини та угорських закордонних спільнот у 2020 р. (століття підписання Тріанонського мирного договору 4 червня 1920 р.), зроблено висновки, що дана проблема не тільки не втратить актуальності, а й значно посилиться.
The article notes that the Trianon Peace Treaty of June 4, 1920 between the Entente countries and Hungary, as a result of the First World War, turned out to be, like all the other six treaties of the Versailles system, mostly unfair. Forcibly the territory of Hungary decreased by 2/3, the population decreased 2,7 times, a third of the Hungarian ethnic group became part of neighboring states. It is noted that during 1920-2020. In Hungary, there were no powerful political forces of various trends and trends that would recognize the Trianon Peace Treaty as just. At the same time, the ruling political elites of the neighboring states of Hungary considered and still consider the conditions of the Trianon fair. Such opposite assessments of the consequences of Versailles engendered antagonism, making it impossible to reach a compromise between the countries of Central-Eastern Europe. Attention is drawn to the fact that during the domination in Europe of the coalition of countries led by Germany of the Versailles Peace Treaty, including the Trianon, were dismantled, a new order was introduced, in which opponents of Versailles – Germany, Italy, Japan, the USSR, Hungary, Bulgaria. played an active role It is noted that the winners of the World War ІІ restored the borders of the countries of Germany’s allies in Europe, in accordance with their own geopolitical interests, which corresponded by 70% to the borders established by the Entente after the World War І. The Trianon borders were restored over Hungary by the Paris Peace Treaty of February 10, 1947. The USSR, Great Britain, France and the United States acted from a hegemonic position, were guided by the right of the winner and in many respects imposed on the defeated countries the conditions of the Versailles system were discredited, did not draw proper conclusions and did not build international relations on principles close to justice, but preserved the complicated territorial contradictions of the past with the corresponding treaties. It is indicated that the threat of assimilation and disappearance of foreign Hungarians is one of the main reasons for the revitalization of modern Hungary. Measures to overcome the syndrome of the dismemberment of the Hungarian nation in Central-Eastern Europe have been going on for centuries with little results; The rate of decline in the number of Hungarians in neighboring states over the past century is the highest, so Budapest believes that there is no time to delay the introduction of autonomy for foreign Hungarians, because in the next 25 years the very need for it will disappear through their disappearance. It is emphasized that the level of ensuring the rights of the Hungarian minority in Transcarpathia especially affects the relationship of Hungary with Ukraine. The improvement of relations between Hungary and Ukraine has minimal chances, since the positions of the parties on the procedure for the application of educational and language laws in Transcarpathia do not coincide. Taking into account the decisive activity of Hungary and the Hungarian foreign communities in 2020 (the century of the signing of the Trianon Peace Treaty on June 4, 1920), it is concluded that this problem will not lose its relevance, but will significantly increase.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2021, 13; 53-92
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Treaty of Trianon as a Source of Instability in the Central-Eastern Europe (Part 3)
Тріанонський мирний договір – джерело нестабільності у Центрально-Східній Європі (Частина 3)
Autorzy:
Держалюк, M.C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676582.pdf
Data publikacji:
2021-06-10
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
Тріанонський мирний договір
титульна нація і меншина
міжетнічні проблеми
закордонні угорці
подвійне громадянство
автономія
мова освіти меншин
роль державної мови
Trianon Peace Treaty
titular nation and minority
interethnic problems
foreign Hungarians
dual citizenship
autonomy
language of education of minorities
the role of the state language
Opis:
У статті мовиться про те, що Тріанонський мирний договір від 4 червня 1920 р. між країнами Антанти та Угорщиною за наслідками Першої світової війни виявився, як і усі інші шість договорів Версальської системи, переважно несправедливим. У насильницький спосіб територія Угорщини зменшилася на 2/3-х, чисельність населення скоротилася у 2,7 рази, третина угорського етносу перейшла до складу сусідніх держав. Наголошується, що упродовж 1920-2020 рр. в Угорщині не було владних політичних сил різних спрямувань і течій, які визнавали б Тріанонський мирний договір справедливим. Водночас, правлячі політичні еліти сусідніх з Угорщиною держав вважали і вважають умови Тріанона справедливими. Такі протилежні оцінки наслідків Версалю породжували антагонізм, унеможливлювали досягнення компромісу між країнами Центрально-Східної Європи. Звертається увага на те, що у часи домінування у Європі коаліції країн на чолі з Німеччиною Версальські мирні договори, зокрема й Тріанонський, були демонтовані, запроваджувався новий порядок, у якому активну роль відіграли опоненти Версаля – Німеччина, Італія, Японія, СРСР, Угорщина, Болгарія. Зазначається, що переможці Другої світової війни відновили кордони країн-союзниць Німеччини у Європі, згідно з власними геополітичними інтересами, що на 70% відповідали кордонам, встановленим Антантою після Першої світової війни. Паризьким мирним договором від 10 лютого 1947 р. над Угорщиною було поновлено тріанонські кордони. СРСР, Велика Британія, Франція і США діяли з гегемоністських позицій, керувалися правом переможця і багато в чому нав’язали переможеним країнам дискредитовані умови Версальської системи, не зробили належних висновків і не вибудували міжнародні відносини на наближених до справедливості принципах, а зберегли відповідними договорами ускладнені територіальні суперечності минулого. Вказується, що загроза асиміляції і зникнення закордонних угорців – одна з головних причин активізації сучасної Угорщини. Заходи для подолання синдрому розчленованості угорської нації у Центрально-Східній Європі, що триває уже століття, дають незначні результати; темпи скорочення чисельності угорців у сусідніх державах упродовж останнього століття є найбільшими, тому Будапешт вважає, що немає часу для зволікання із запровадженням автономії для закордонних угорців, бо через наступні 25 років сама потреба в ній відпаде через їх зникнення. Підкреслюється, що рівень забезпечення прав угорської меншини Закарпаття особливо позначається на взаєминах Угорщини з Україною. Оздоровлення відносин між Угорщиною та Україною має мінімальні шанси, оскільки позиції сторін щодо порядку застосування освітнього та мовного законів в Закарпатті не співпадають. Враховуючи рішучу активність Угорщини та угорських закордонних спільнот у 2020 р. (століття підписання Тріанонського мирного договору 4 червня 1920 р.), зроблено висновки, що дана проблема не тільки не втратить актуальності, а й значно посилиться.
The article notes that the Trianon Peace Treaty of June 4, 1920 between the Entente countries and Hungary, as a result of the First World War, turned out to be, like all the other six treaties of the Versailles system, mostly unfair. Forcibly the territory of Hungary decreased by 2/3, the population decreased 2,7 times, a third of the Hungarian ethnic group became part of neighboring states. It is noted that during 1920-2020. In Hungary, there were no powerful political forces of various trends and trends that would recognize the Trianon Peace Treaty as just. At the same time, the ruling political elites of the neighboring states of Hungary considered and still consider the conditions of the Trianon fair. Such opposite assessments of the consequences of Versailles engendered antagonism, making it impossible to reach a compromise between the countries of Central-Eastern Europe. Attention is drawn to the fact that during the domination in Europe of the coalition of countries led by Germany of the Versailles Peace Treaty, including the Trianon, were dismantled, a new order was introduced, in which opponents of Versailles – Germany, Italy, Japan, the USSR, Hungary, Bulgaria. played an active role. It is noted that the winners of the World War ІІ restored the borders of the countries of Germany’s allies in Europe, in accordance with their own geopolitical interests, which corresponded by 70% to the borders established by the Entente after the World War І. The Trianon borders were restored over Hungary by the Paris Peace Treaty of February 10, 1947. The USSR, Great Britain, France and the United States acted from a hegemonic position, were guided by the right of the winner and in many respects imposed on the defeated countries the conditions of the Versailles system were discredited, did not draw proper conclusions and did not build international relations on principles close to justice, but preserved the complicated territorial contradictions of the past with the corresponding treaties. It is indicated that the threat of assimilation and disappearance of foreign Hungarians is one of the main reasons for the revitalization of modern Hungary. Measures to overcome the syndrome of the dismemberment of the Hungarian nation in Central-Eastern Europe have been going on for centuries with little results; The rate of decline in the number of Hungarians in neighboring states over the past century is the highest, so Budapest believes that there is no time to delay the introduction of autonomy for foreign Hungarians, because in the next 25 years the very need for it will disappear through their disappearance. It is emphasized that the level of ensuring the rights of the Hungarian minority in Transcarpathia especially affects the relationship of Hungary with Ukraine. The improvement of relations between Hungary and Ukraine has minimal chances, since the positions of the parties on the procedure for the application of educational and language laws in Transcarpathia do not coincide. Taking into account the decisive activity of Hungary and the Hungarian foreign communities in 2020 (the century of the signing of the Trianon Peace Treaty on June 4, 1920), it is concluded that this problem will not lose its relevance, but will significantly increase.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2021, 14; 26-106
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-18 z 18

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies