Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Transformacja ustrojowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 94
Tytuł:
Piracka modernizacja
Pirate Modernization
Autorzy:
Sitarski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51478519.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia mediów
historia wideo
transformacja ustrojowa w Polsce
history of media
history of video
political transformation in Poland
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Mirosława Filiciaka i Patryka Wasiaka Weź pan Rambo! Społeczna historia magnetowidów w Polsce (2022). Jej autorzy omawiają okres „rewolucji wideo”, analizując zmiany społeczne, które towarzyszyły pojawianiu się i rozpowszechnieniu magnetowidów w naszym kraju. W tym celu sięgają po teorię postkolonialną, koncepcje obiegów kultury, a także inspiracje z obszaru archeologii mediów, opierając swoje rozważania na bogatym materiale prasowym i na wywiadach. Autorzy łączą szeroko zakreślony obraz epoki z wielością szczegółów i konkretnych ustaleń. Książka jest znakomitym wprowadzeniem do badań nad historią wideo w Polsce.
The article is a review of the book Weź pan Rambo! Społeczna historia magnetowidów w Polsce [Take Rambo!: A Social History of VCRs in Poland] (2022) by Mirosław Filiciak and Patryk Wasiak. The authors discuss the period of the “video revolution,” analysing the social changes that accompanied the emergence and diffusion of VCRs in Poland. They draw on postcolonial theory, concepts of cultural circulation, and inspirations from media archaeology. The research material consists of Polish press articles and of interviews. The authors combine a rich picture of the era of political and economic transformation with a multitude of detailed observations. The book is an excellent introduction to the history of video in Poland.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 127; 275-281
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza – technologia – New Age. UFO w filmach schyłku PRL
Knowledge – Technology – New Age: UFOs in Films of the Declining Polish People’s Republic
Autorzy:
Piepiórka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38621979.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
UFO
science fiction
transformacja ustrojowa
kino schyłku PRL
ponowoczesność
New Age
systemic transformation
cinema of the declining Polish People’s Republic
postmodernity
Opis:
W ostatnich latach Polski Ludowej powstało kilka filmów o UFO. Komentowały one nastroje społeczne schyłku systemu – odbijały ówczesne lęki i zdawały sprawę z kulturowych sprzeczności. Ujawniały niepokoje społeczne okresu transformacji. Zwrócenie się w stronę tego, co irracjonalne i tajemnicze, sugerowałoby odrzucenie dotychczasowego porządku socjalistycznego, fundowanego na oświeceniowej ideologii modernizacji. Tymczasem filmy te zarówno zwracają się ku płynnej rzeczywistości nowej duchowości, jak i zdradzają ślady fascynacji tym, co naukowe, przede wszystkim technologią. Analizowane w artykule produkcje zdają sprawę z napięć kulturowych, które skutkowały tworzeniem ambiwalentnych, wręcz sprzecznych narracji. Odwoływały się one do wartości wywodzących się jeszcze ze starego systemu, a zarazem zapowiadały nowy, odsyłający do wartości tak socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Okazuje się zatem, że filmy o UFO przygotowywały społeczeństwo na bliskie spotkanie trzeciego stopnia z nową rzeczywistością transformacji.
In the last years of the Polish People’s Republic, several films about UFOs were made. They commented on the social mood during the decline of the system. These films reflected the fears of the time and brought awareness of the cultural contradictions. They revealed the social unrest of the transition period. Turning towards the irrational and mysterious would suggests the rejection of the current socialist order, founded on the Enlightenment ideology of modernization. Meanwhile, these films, as much as they turn to the fluid reality of New Age, are fascinated by the scientific, especially technology. The movies analysed in the article reflect the cultural tensions that resulted in the production of ambivalent, even contradictory narratives. The films referred to values derived from the old system and heralding the new one, both socialist and capitalist. It turns out that UFO films were preparing the society for a close encounter of the third kind with the new reality of transformation.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 53-77
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Samorządna Rzeczpospolita” – ideowy drogowskaz „Solidarności”
“Self-governing Republic” – the ideological signpost of “Solidarity”
Autorzy:
Fabiszewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16538509.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Solidarność
I Krajowy Zjazd Delegatów
transformacja ustrojowa
demokratyzacja
Solidarity
1st National Congress of Delegates
political transformation
democratization
Opis:
In the autumn of 1981, the 1st National Congress of Delegates of the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” took place, which democratically elected its authorities and adopted a modern program. The program covered all areas of life. Its basis was supposed to be workers’ self-government. The gradual implementation of the program was to lead to the democratization of the system through free elections at the regional and then national level. The introduction of martial law made it impossible to start reforms and delayed the political transformation. During the system change in 1989, during the Round Table talks, some of the provisions contained in the “Solidarity” program were used. We can acknowledge that the 1st National Congress of Solidarity Delegates played a role in the process of political and social transformation in Poland. Further implementation of the postulates was possible in a democratic system.
Jesienią 1981 roku odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, który wybrał w sposób demokratyczny swoje władze oraz uchwalił nowoczesny program. Program obejmował wszystkie dziedziny życia. Jego podstawą miał być samorząd pracowniczy. Stopniowa realizacja programu miała doprowadzić do demokratyzacji systemu poprzez wolne wybory na poziomie regionalnym, a później krajowym. Wprowadzony stan wojenny uniemożliwił rozpoczęcie reform oraz spowodował opóźnienie transformacji ustrojowej. W czasie zmiany systemu w 1989 roku podczas obrad Okrągłego Stołu wykorzystano część zapisów zawartych w programie „Solidarności”. Możemy uznać, że I Krajowy Zjazd Delegatów „Solidarności” odegrał rolę w procesie transformacji polityczno-społecznej w Polsce. Dalsza realizacja zawartych postulatów była możliwa w demokratycznym systemie.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 5; 54-62
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Challenges of the energy transition in Poland – deliberative democracy as a tool for activating the civil society
Wyzwania transformacji energetycznej w Polsce. Demokracja deliberatywna jako instrument aktywizacji społeczeństwa obywatelskiego
Autorzy:
Janikowska, Olga Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312502.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
restructuration
NGOs
civil society
energy transformation
renewable energy sector
political transformation
restrukturyzacja
organizacje pozarządowe
społeczeństwo obywatelskie
transformacja energetyczna
sektor energii odnawialnej
transformacja ustrojowa
Opis:
The Polish political transformation of 1989 brought significant changes not only on the political and social levels but also on the economic level. The Polish economy, which until then had been a centrally planned economy, had to be rapidly changed into a free market economy. As a result of this, a lot of areas of the economy had to be transformed including the mining industry, especially hard-coal mining. In 1990, there were seventy-one mines in operation in Poland, employing nearly 400,000 people. The process of decommissioning these mines, which continues to this day, began in 1994. Walbrzych coal mines were among the first to be liquidated. Poland has long been dependent on coal for energy production, but the country is facing increasing pressure in the transition to cleaner and more sustainable energy sources in order to reduce carbon emissions and mitigate the effects of climate change in order to fulfil EU climate policy assumptions. Civil society organizations in Poland were associated with the political transformation, as the changes in the system has opened the doors for the social participation in decision-making processes. Civil society organizations in Poland have been actively pushing for policies and initiatives that promote renewable energy, energy efficiency, and the phasing out of coal. However, it should be underlined that the role of civil society in energy transformation is crucial as on the one hand, it should be an advocate of change, but on the other hand, civil society has to take an active part in the discussion on the challenges of the transformation, such a change in the employment structure which is an inevitable consequence of the energy transition. The scope of the paper is to provide a set of tools for the civil society participating in energy transformation processes.
Polska transformacja ustrojowa w 1989 roku przyniosła istotne zmiany nie tylko na płaszczyźnie politycznej, społecznej, ale także gospodarczej. Polska gospodarka, która do tej pory była gospodarką centralnie planowaną, musiała zostać gwałtownie przekształcona w gospodarkę wolnorynkową. W związku z tym przeobrażeniom musiało ulec wiele dziedzin gospodarki, w tym górnictwo zwłaszcza węgla kamiennego. W 1990 roku w Polsce działało 71 kopalń, zatrudniających blisko 400 tysięcy osób. Trwający do dziś proces likwidacji kopalń rozpoczął się w 1994 roku. Wałbrzyskie Kopalnie Węgla Kamiennego były jednymi z pierwszych, które zostały zlikwidowane. Polska od dawna jest uzależniona od węgla w produkcji energii, ale kraj stoi w obliczu rosnącej presji na przejście na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii w celu zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i złagodzenia skutków zmian klimatycznych, aby wypełnić założenia polityki klimatycznej UE. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce były związane z transformacją polityczną, ponieważ zmiany ustrojowe otworzyły drzwi dla społecznej partycypacji w procesach decyzyjnych. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce aktywnie włączają się do debaty związanej z transformacją energetyczną. Podkreślić należy jednak, że rola społeczeństwa obywatelskiego w tym procesie jest zróżnicowana. Z jednej strony wywierana jest presja na rządzących, związana z szybkim odejściem od węgla, z drugiej jednak strony społeczeństwo obywatelskie wyraża swój niepokój dotyczący zmian w strukturze zatrudnienia, która jest nieuniknioną konsekwencją transformacji energetycznej. Celem artykułu jest zaproponowanie narzędzia pozwalającego zwiększyć społeczną partycypację w procesie transformacji energetycznej przy jednoczesnej budowie konsensusu społecznego.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2023, 26, 4; 45--62
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
The genesis of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
Autorzy:
Leszczyński, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098015.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Constitution
Polska
political transformation
konstytucja
Polska
projekty konstytucyjne
sporne zagadnienia ustrojowe
transformacja ustrojowa
oddziaływanie procesów politycznych
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie okoliczności towarzyszących procesowi ustrojotwórczemu w Polsce, przechodzącej transformację społeczno-ekonomiczną oraz ustrojową od 1989 roku. Szczególny akcent został położony na opis uwarunkowań politycznych oraz głównych zagadnień problemowych, związanych z postulowanym ustrojem Polski, w okresie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, złożonej z 46 posłów Sejmu II kadencji i 10 senatorów Senatu III kadencji lat 1993–1997. Badania, służące powstaniu tego artykułu, zostały przeprowadzone dzięki zastosowaniu metod historyczno-prawnej, formalnej oraz analizy literatury naukowej, przedmiotowo związanej z tematem artykułu. W wyniku zastosowanych metod badawczych ukazano złożoność procesu ustrojotwórczego w Polsce połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku, czyli w państwie, w którym uchwalenie nowej konstytucji było niezbędne nie tylko ze względów aksjologicznych, ale też z uwagi na dążenia do integracji z Unią Europejską oraz NATO. Istotny paradoks polegał jednak na tym, że Polska jako pierwsze państwo rozpoczęła proces odchodzenia od komunizmu, a jako – prawie – ostatnie z państw położonych dotąd za „żelazną kurtyną” przyjęła nową konstytucję. „Bieżąco-polityczne” przyczyny takiego stanu rzeczy zostały przedstawione w poniższym artykule.
The aim of this article was to present a synthetic presentation of the circumstances accompanying the system-forming process in Poland, undergoing the socioeconomic and political transformation since 1989. Particular emphasis was placed on the description of political conditions and the main problems related to the postulated Polish system during the work of the Constitutional Committe of the National Assembly, composed of 46 deputies of the Sejm of the second term of office and the Senate of the third term of office 1993–1997. The research for this article was carried out thanks to the use of the following methods: historical and legal, formal and the analysis of scientific literature related to the subject of the article. As a result of the research methods used, the complexity of the system-building process in Poland in the mid 1990s was shown, i.e. in a country where the adoption of a new constitution was necessary not only for axiological reason, but also due to the efforts to integrate with the European Union and NATO. The essential paradox, however, was that Poland was the first country to begin the process of abandoning communism, and as – almost – the last of the countries hitherto located behind the “iron curtain”, it adopted a new constitution. The “current – political” reasons for this state of affairs are presented in the article below.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 79-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Likwidacja państwowych gospodarstw rolnych i pierwszy etap przekształceń własnościowych państwowego sektora rolnego. Przyczynek do badań
Liquidation of state-owned farms and the first stage of ownership transformation in the state agricultural sector. A contribution to research
Autorzy:
Machałek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519692.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
PRL
państwowe gospodarstwa rolne
transformacja ustrojowa
gospodarka
rolnictwo
Polish People’s Republic
state-owned farms
political transformation
economy
agriculture
Opis:
Artykuł przedstawia uwarunkowania i przebieg likwidacji państwowych gospodarstw rolnych w latach 1991–1996 oraz początek przekształceń własnościowych w państwowym sektorze rolnym. Zostały omówione wybrane konsekwencje gospodarcze i społeczne tego procesu oraz zasygnalizowane główne pola kontrowersji związanych z oceną celów, strategii i skutków transformacji własnościowej państwowych gospodarstw rolnych. Tekst jest wprowadzeniem do dalszych badań.
The article presents the conditions and the course of liquidation of state-owned farms in 1991–1996 and the beginning of ownership transformation in the state-owned agricultural sector. It discusses selected economic and social consequences of this process and signals the main fields of controversy related to assessing the goals, strategies, and effects of the ownership transformation of state-owned farms. The text is an introduction to further research.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 265-296
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja społeczno-polityczna w województwie olsztyńskim w świetle sprawozdań Wydziału Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Olsztynie (1989-1990)
The socio-political situation in the Olsztyn voivodeship in the light of the reports of the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency of the Provincial Office of Internal Affairs in Olsztyn (1989–1990)
Autorzy:
Gieszczyński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761892.pdf
Data publikacji:
2023-08-14
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
transformacja ustrojowa w Polsce
województwo olsztyńskie
Wydział Studiów i Analiz
Służba Bezpieczeństwa
1989-1990
political transformation in Poland
Olsztyn Voivodeship
Security Service Agency
1989–1990
Department of Studies and Analyses
Opis:
W poszczególnych województwach, w tym także w Olsztynie w strukturach Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych powołano Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa, który funkcjonował na przełomie lat 1989/1990. Poniżej opublikowano osiem zachowanych dokumentów, którymi są sprawozdania sporządzone przez Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Obecnie dokumenty te znajdują się w zasobie archiwalnym olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej i dotychczas nie były publikowane, ani nawet szerzej znane. Sprawozdania te powstały w okresie przemian ustrojowych w Polsce i stanowią interesujący zapis ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej na Warmii i Mazurach.
In individual voivodeships, including Olsztyn, the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency was established within the structures of the Voivodeship Office of Internal Affairs. It functioned at the turn of 1989/1990. Eight preserved documents are published below. These are reports prepared by the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency in Olsztyn for the Ministry of the Interior in Warsaw. Currently, these documents are in the archives of the Olsztyn Regional Office of the Institute of National Remembrance and have not been published or even widely known so far. These reports were created during the period of political changes in Poland and constitute an interesting record of the socio-political situation in Warmia and Mazury at that time.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 324-357
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Republic of Belarus (1990–1996): transformation of a parliamentary republic into an authoritary state
Autorzy:
Shadurski, Victor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44015206.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Białoruś
rozpad Związku Radzieckiego
społeczeństwo obywatelskie
transformacja ustrojowa
demokracja parlamentarna
autorytaryzm
Belarus
collapse of the Soviet Union
civil society
political transformation
parliamentary democracy
authoritarianism
Opis:
Masowe protesty Białorusinów przeciwko sfałszowaniu wyborów prezydenckich (sierpień 2020) zwróciły uwagę badaczy na charakter postradzieckich reżimów autorytarnych, po raz kolejny postawiły pytanie o przyczyny dojścia do władzy dyktatury na Białorusi (lipiec 1994). Artykuł analizuje siły napędowe reform demokratycznych na Białorusi w pierwszej połowie lat 90., ich osiągnięcia i błędne kalkulacje. W artykule podjęto próbę identyfikacji grup społecznych, które poparły wezwanie „powrotu do ZSRR”.
The mass protests of Belarusians against the fraud of the presidential elections (August 2020) have drawn the attention of researchers to the nature of the post-Soviet authoritarian regimes and raised once again the question of the reasons for coming to power the dictatorship in Belarus (July 1994). The paper analyses the driving forces of democratic reforms in Belarus in the first half of the 1990s, their achievements and miscalculations. In addition, the article attempts to identify social groups that supported the call “back to the USSR”.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2023, 31; 143-160
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W przededniu transformacji. Studium pewnego dziennika osobistego
The Day before Political Transformation. A Study of a Certain Intimate Diary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Wicenty, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28694062.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
transformacja ustrojowa w Polsce
historia społeczna
dzienniki osobiste
społeczeństwo polskie i inteligencja w latach osiemdziesiątych XX w.
political transformation in Poland
social history
personal diaries
Polish society and intelligentsia in the 1980s
Opis:
Artykuł stanowi analizę dzienników Teresy Konarskiej, emerytki o ziemiańskim rodowodzie, a zarazem diarystki i obserwatorki życia politycznego. Wybrane tomy dzienników, powstałe między sierpniem 1988 a kwietniem 1989 r., dają sposobność do studium mentalności, wyobrażeń i emocji inteligenckiej wizji świata społecznego i politycznego. Autorzy wskazują jej kluczowe elementy: politykę jako domenę aktorów, dychotomiczny podział świata (partyjni vs. solidarnościowcy, ludzie na poziomie vs. głupcy), poczucie zagrożenia, beznadziei i schyłku. Konkludując, osadzają tę subiektywną wizję w kontekście wiedzy o polskim społeczeństwie lat osiemdziesiątych oraz antecedencji zjawisk, które stały się widoczne w latach dziewięćdziesiątych.
This article analyses the diaries of Teresa Konarska, a pensioner of landed gentry origins but also a diarist and observer of political life. The selected volumes of journals, written between August 1988 and April 1989, provide an opportunity to study the mentality, opinions and emotions of the intelligentsia’s vision of the social and political world. The authors identify its key elements: politics as the domain of actors, the dichotomous division of the world (party people vs Solidarity people, ‘up to the scratch’ vs fools), a sense of threat, hopelessness and decline. In conclusion, they set this subjective vision within the context of the knowledge of Polish society in the 1980s and the antecedents of the phenomena that became visible in the 1990s.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 245-273
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół republikanizmu Ruchu Społecznego „Solidarność”: Próba podsumowania głosów w dyskusji
Around Republicanism of the Polish Solidarity Movement: Attempt at the Summary of the Discussion
Autorzy:
Ciżewska-Martyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232768.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
Solidarity
political transformation
anti-politics
communitarianism
republikanizm
„Solidarność”
transformacja ustrojowa
antypolityka
komunitaryzm
Opis:
Artykuł jest próbą podsumowania dyskusji wokół republikanizmu „Solidarności” i wschodnioeuropejskiego ruchu dysydenckiego lat 70. i 80. XX wieku, która towarzyszyła transformacji ustrojowej po upadku komunizmu w 1989 r. Autorka przedstawia źródła i najważniejsze wątki tej dyskusji, umieszczając je w kontekście współczesnej filozofii politycznej. Dotyczą one historycznych analogii ruchu dysydenckiego, ideowego pokrewieństwa ruchu i tradycji republikańskiej oraz dziedzictwa ruchu w dyskursie publicznym i rozwiązaniach ustrojowych. Pozwala to, z jednej strony, przybliżyć się do odpowiedzi na pytanie o typ republikanizmu najbliższego polskim doświadczeniom, a z drugiej — co ważniejsze — podjąć próbę ewaluacji intelektualnej dyskusji wokół republikanizmu w Polsce po 1989 r.
The article is an attempt at summary of the discussion on republicanism of the Polish Solidarity and the Eastern-European dissidence movement of 1970s and 1980s that took place after the fall of communism in 1989. The author comments on the debate’s sources and most important threads, placing them within the context of contemporary political philosophy. She presents three ways in which republicanism has been evoked in the debate: as a historical analogy, as a tradition that is intellectually coherent with the movement’s ideas, and as the movement’s legacy. In this way, the author comes closer to choosing a type of republicanism that corresponds with the Polish experience, and, what is more important, to evaluating the debate itself. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 159-182
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia polskiej transformacji? Szkic do bilansu
Historiography of the Polish transformation? A draft to a summary
Autorzy:
Przeperski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089412.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
systemic transformation
economic transformation
year 1989
breakthrough
historiography
transformacja ustrojowa
transformacja ekonomiczna
1989 rok
przełom
historiografia
Opis:
There have been several canonical studies on the historiography of the political history of the systemic transformation in Poland still constitute a point of reference for researchers today. At the same time, however, the dynamic growth of the source base and the increasing popularity of post-structuralist scientific trends resulted in the fact that the research perspective characteristic of this canon is aging rapidly. The analysis and comments formulated in this text are an attempt at balancing the strengths and weaknesses of the historiography of the political history of the systemic transformation to date and an attempt to indicate how it potentially could develop further.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 89--103
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idee i wartości katolickiej nauki społecznej a państwo dobrobytu w Polsce
Ideas and Values of Catholic Social Teaching and the Welfare State in Poland
Autorzy:
Fel, Stanisław
Michaluk, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33718086.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
welfare state
religion and politics
religiosity of Polish society
political transformation
państwo dobrobytu
religia a polityka
religijność społeczeństwa polskiego
transformacja ustrojowa
Opis:
Wyniki wielu badań potwierdzają, że religia jest jednym z ważnych czynników wpływających na wybór modelu państwa dobrobytu. W przypadku dość homogenicznej religijnie Polski duży wpływ powinny mieć idee i wartości katolickiej nauki społecznej. Chociaż po upadku komunizmu istniało społeczne oczekiwanie wprowadzenia rozwiązań wzorowanych na Republice Federalnej Niemiec, wybrano jednak odmienną drogę transformacji społeczno-gospodarczej, a w konsekwencji inny model zabezpieczeń społecznych. Celem artykułu jest ukazanie faktycznego oddziaływania idei i wartości zawartych w katolickiej nauce społecznej na kształtowanie się rozwiązań państwa dobrobytu w Polsce.
The results of many studies confirm that religion is one of the important factors influencing the choice of the welfare state model. In the case of a relatively homogeneous religiosity of the Polish society, the ideas and values of Catholic social teaching should be of significant influence. Although after the fall of communism there was a social expectation of introducing solutions modelled on the Federal Republic of Germany, a different path of socio-economic transformation and, consequently, a model of social security was chosen. The aim of the article is to show the actual impact of the ideas and values contained in Catholic social teaching on the formation of welfare state solutions in Poland.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2022, 65, 4; 5-22
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy migracyjne a spójność społeczna w III Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa pierwszej dekady po transformacji ustrojowej 1989 roku
Autorzy:
Kurcewicz, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098004.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
III Rzeczpospolita
spójność społeczna
kapitał społeczny
migracja
transformacja ustrojowa
Opis:
W rozdziale omówiono związek procesów migracyjnych z poziomem spójności społecznej w Polsce w pierwszej dekadzie po transformacji ustrojowej 1989 r. Autor opisuje procesy emigracyjne Polaków w latach 90. XX w. oraz wskazuje różnice pomiędzy tą falą migracji a późniejszymi wyjazdami z kraju po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Problemem badawczym tekstu jest wpływ nasilonych procesów migracyjnych na poziom kapitału społecznego i spójności społecznej w pierwszych latach III RP. Autorka dokonała analizy polityki migracyjnej prowadzonej wówczas przez rząd. W rozdziale poruszono także kwestię obecności obaw migracyjnych w dyskursie poszczególnych partii politycznych.
The chapter discusses the relationship between migration processes and the level of social cohesion in Poland during the first decade after the political transformation of 1989. The author describes the emigration processes of Polish people in the 1990s, and identifies differences between this wave of migration and later departures from the country after the accession of Poland to the European Union. The research question of the text is the impact of increased migration processes on the level of social capital and social cohesion in the early years of the Third Polish Republic. The author analyzed the migration policy pursued by the government at that time. The chapter also addresses the issue of the presence of migration concerns in the discourse of individual political parties.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2022, 29, 371; 57-68
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Classless Left. On a Certain Tradition of Politically Engaged Criticism from the Turn of the Century
Lewica bez klasy. O pewnej linii zaangażowanej krytyki przełomu wieków
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312261.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
the left
Marxism
class
political transformation
krytyka literacka
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
The paper identifies (selected) reasons and strategies of removing the notion of class from Polish critical-literary discourse after 1989, especially a certain tradition of non-Marxist leftist criticism defined by Maria Janion, Kinga Dunin and Igor Stokfiszewski. The paper shows how a general vision of the world and politics implicitly outlined in the works of those critics excludes the possibility to meaningfully use the notion of class.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 152-169 (eng); 152-169 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja systemu ochrony zdrowia w Polsce (1989–2003)
Transformation of the Health Care System in Poland (1989–2003)
Autorzy:
Bielecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33905248.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
political transformation
health care system
health care
health policy
health safety
transformacja ustrojowa
system ochrony zdrowia
służba zdrowia
polityka zdrowotna
bezpieczeństwo zdrowotne
Opis:
Transformacja ustrojowo-polityczna, jaka dokonała się na przełomie 1989/1990 r. w Polsce, zmieniła wiele obszarów życia społecznego. Jednym z nich była ochrona zdrowia. Zmiany społeczno-polityczne zasadniczo zmieniły sektor ochrony zdrowia, wprowadzając nowe zasady działania służby zdrowia, a także zupełnie odmienne finansowanie. W niniejszym opracowaniu starano się przedstawić transformację systemu ochrony zdrowia w Polsce na przełomie 1989/1990 roku oraz odpowiedzieć na pytanie jak transformacja ustrojowa wpłynęła na zmiany w sektorze ochrony zdrowia. Polski sektor ochrony zdrowia przechodził liczne przeobrażenia. Jego zasadnicza transformacja rozpoczęła się na przełomie 1989/1990 r., a dość ważne przemiany zaszły w latach 1997–2003. Przedmiotowa hipoteza będzie weryfikowana za pomocą następujących metod badawczych: behawioralnej oraz instytucjonalno-prawnej.
The social and political transformation that took place at the turn of 1989/1990 in Poland changed many areas of social life. One of them was health protection. Socio-political changes have fundamentally changed the health care sector, introducing new principles of operation of the health service and completely different financing. This study attempts to determine the transformation of the health care system in Poland at the turn of 1989/1990 and how the systemic transformation influenced changes in the health care sector. Its fundamental transformation began at the turn of 1989/1990, and quite important changes took place in 1997–2003. The hypothesis in question will be verified by the following research methods: behavioral and institutional-legal.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 549-578
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 94

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies