Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Theory of Action" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-25 z 25
    Tytuł:
    Jaka teoria działania? O "Mechanice działań" Michała Barcza
    What Theory of Action? On Michał Barcz’s "Mechanics of Actions"
    Autorzy:
    Tarnowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083447.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    philosophy of action
    causal theory of action
    intention
    rationality
    artificial intelligence
    Opis:
    This is a review of Michał Barcz’s book Mechanika działań. Filozoficzny spór wokół przyczynowej teorii działania (Mechanics of Actions: Philosophical Dispute over the Causal Theory of Action). The book discusses various causal accounts of intentional action and presents several arguments against them. The review focuses on accuracy in presentation of different causal theories of action and soundness of arguments presented against them by the author. At the end, I discuss some methodological issues raised by the book.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2020, 28, 4; 83-102
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Towards a Dialogical Sociology
    Autorzy:
    Kaczmarczyk, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1810822.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-30
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Socjologiczne
    Tematy:
    sociological theory
    theory of action
    existentialism
    dialogue
    communication
    interaction
    pragmatism
    Opis:
    Most sociological action theories and typologies were not able to establish interdependencies and sequences between different types of action. They also ignored the existential meaning of the choices the typologies implicitly involved. The imaginative dispositions and the ability to critically examine one’s own presuppositions are shown to constitute action as a future-oriented, self-expressing, and interpersonal phenomenon. Both dimensions may be found in the Socratic dialogical attitude but should not be taken as constituting a normative nor even a desirable type of action. The article identifies several limits of dialogue and its relationships with other types of action defined according to the same criteria.
    Źródło:
    Polish Sociological Review; 2016, 193, 1; 3-17
    1231-1413
    2657-4276
    Pojawia się w:
    Polish Sociological Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    David Hume’s Theory of Action
    Autorzy:
    Van den Abbeel, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010385.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    theory of action
    motivation
    passion
    reason
    will
    liberty
    necessity
    human nature
    Opis:
    The main goal of this paper is to reconstruct David Hume’s theory of action from the perspective of the second book Of the Passion in his work A Treatise of Human Nature. My paper will proceed in three steps. In the first part I present the main assumptions of Hume’s views on action together with a general outline of his theory. I show that for Hume action has a uniform character and that there is a constant relation between action and the motive which can be understood as desire or aversion. Next, in the second part, the main elements involved in the process of human activity will be outlined, such as: passions, will, liberty, and reason. Although Hume emphasizes that the passions are the main motive of action, since they have the power to initiate and withhold action, reason also plays an important role. In order to come to a better understanding, I will consider the functions which these elements are playing in human action and some of the problematic issues which are connected with them such as, whether each of the passions can motivate a person to action, what the relationship between passions and will is, and what kind of relation between passions and reason can be found. Finally, in the third and last part of my paper, I will conclude with a schematic outline of human action and the relation between different components engaged in the process of action.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2016, 2(112); 53-65
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transhumanizm, cognitive science i wyzwania dla nauk społecznych
    Transhumanism, Cognitive Science and Challenges for Social Sciences
    Autorzy:
    Bobryk, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427839.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kognitywistyka
    intencjonalność
    nauki społeczne
    teoria działania
    transhumanizm
    cognitive science
    intentionality
    social sciences
    theory of action
    transhumanism
    Opis:
    W pierwszej części tekstu ruch „transhumanistyczny” pokazany jest jako następstwo nierozwiązanych problemów współczesnej kognitywistyki (cognitive science). Część druga jest próbą odpowiedzi na pytanie: Czy współczesne nauki społeczne są w stanie sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nimi rozwój technologii informatycznej i jej rosnący wpływ na jednostki i relacje społeczne. Całość jest przedstawiona z użyciem aparatury pojęciowej teorii czynności wypracowanej przede wszystkim w szkole lwowsko-warszawskiej.
    The first part of the paper presents the transhumanistic philosophy as a result of unsolved problems of cognitive science. The second part of the paper considers the issue of whether current social and behavioral sciences are in a position to cope with the challenges, which are placed before them by the development of current electronic technology. The theory of intentionality (Franz Brentano, John Searle) together with the theory of human actions and products (Kazimierz Twardowski – Lvov-Warsaw School) provide the conceptual framework of the undertaken analysis.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2014, 3(214); 9-27
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Civil Dialogue in Poland in Light of EU Experiences
    Autorzy:
    Misztal, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1810821.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-30
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Socjologiczne
    Tematy:
    social dialogue
    civil dialogue
    public sphere
    participatory democracy
    theory of communicative action
    Opis:
    This article deals with the issue of civil activeness in a system of free market democracy. Participation in social and civil dialogue is a sign of citizens’ engagement and is considered here in the context of Jürgen Habermas’s theory of communicative action. The manifestations and consequences of the extant institutional arrangements are shown, as are the means of describing and explaining them in the Polish socio-political and economic context. The reflections presented here illustrate the weakness of the existing measures. Both the institutional structure and the theoretical tools used in Poland are imitative in nature and do not fulfil the practical expectations of either participants or researchers of civil dialogue.
    Źródło:
    Polish Sociological Review; 2016, 193, 1; 51-70
    1231-1413
    2657-4276
    Pojawia się w:
    Polish Sociological Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Latvian public service broadcasting (PSB) at a media policy crossroads on the path to public service media (PSM)
    Autorzy:
    Dimants, Ainars
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619802.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    public service broadcasting
    public service media
    public value theory
    theory of communicative action
    media policy
    Opis:
    This paper critically examines Latvian media policy from the point of view of public value theory, regarding the management of public service media. Since 1992, Latvian Television (LTV, 1954) and Latvian Radio (LR, 1925) officially, i.e. according to law, are independent public service media organisations, and consequently two legal entities. In fact LTV and LR are two state enterprises with one supervising council (five members) elected by parliament according to political proportionality – National Electronic Mass Media Council (the NEPLP). Since 2011, the Latvian government has been slowly deciding plans for the reform and creation of a unified PSM corporation, not just a PSB, i.e. including not only radio and TV broadcasting but a multimedia approach, especially on the Internet platform, due to media convergence. Political decisions of government and parliament for the above-mentioned intent are still wanted. Also, an initiative by LTV and NEPLP to establish a Russian language TV channel was not taken further by decision makers.
    Źródło:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2016, 2; 155-165
    1731-7517
    Pojawia się w:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integrująca rola dochodzenia do porozumienia w teorii działania komunikacyjnego Jürgena Habermasa
    An integrating role of the seeking agreement in the theory of communicative action of Jürgen Habermas
    Autorzy:
    Krupka, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/447687.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Jürgen Habermas
    the theory of communicative action
    the seeking agreement
    teoria działania komunikacyjnego
    dochodzenie do porozumienia
    Opis:
    While appreciating the role of the Enlightenment Jürgen Habermas also understands the difficulties of its primacy of rationality. Inadequacy of instrumental interpretation of rationality leads the German philosopher to the formulation of the theory of communicative action. In this theory the search for an agreement becomes the basis for an action; this theory replaces and complements the conception of the action formulated by Max Weber. Moreover, it is the language and more specifically the whole process of communication that reveals complicated social reality. The importance of these theoretical considerations is shown in bioethical reflection, mainly in regard to the eugenics.
    Jürgen Habermas, doceniając, rolę epoki oświecenia jednocześnie zdawał sobie sprawę z trudności, z którymi musi zmierzyć się odziedziczony po niej prymat racjonalności. Niewystarczalność jej instrumentalnego rozumienia doprowadziła niemieckiego filozofa do sformułowania teorii działania komunikacyjnego. W niej to dochodzenie do porozumienia stało się podstawą działania, zastępując i uzupełniając Weberowską koncepcję działania. Co więcej, to właśnie w języku, a właściwie w całym procesie komunikacji ujawniła się złożoność społecznej rzeczywistości. Waga tych teoretycznych rozważań została przez samego Habermasa ukazana w refleksji bioetycznej, dotyczącej głównie zagadnienia eugeniki.
    Źródło:
    Studia Socialia Cracoviensia; 2014, 1(10); 85-97
    2080-6604
    Pojawia się w:
    Studia Socialia Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka i racjonalność na gruncie teorii działań komunikacyjnych
    Science and Rationality in the Theory of Communicative Actions
    Autorzy:
    Michalska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342333.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    nauka
    racjonalność
    teoria działań komunikacyjnych
    empiryczne warunki działania komunikacyjnego
    trancendentalne warunki działania komunikacyjnego
    science
    rationality
    theory of communicative action
    empirical conditions of communicative action
    transcendental conditions of communicative action
    Opis:
    Klasyczna filozofia nauki, której podstawowe założenia zostały na przestrzeni lat poddane surowej krytyce, pojmuje naukę jako medium i probierz racjonalności. Przy tym założeniu teoria nauki staje się teorią racjonalności. Teoria działań komunikacyjnych Jürgena Habermasa proponuje interesującą modyfikację tej klasycznej perspektywy. W tym ujęciu, pojęcie racjonalności jest szersze niż pojęcie nauki; racjonalność okazuje się niesprowadzalna do nauki w tym sensie, że nauka stanowi jeden z trzech filarów racjonalności. Oznacza to również, że nauka nie może być degradowana do poziomu racjonalności instrumentalnej. To ujęcie relacji między nauką a racjonalnością, które proponuje Habermasowska pragmatyka formalna, rzuca światło na jeden z najczęściej formułowanych pod adresem koncepcji Habermasa zarzutów, zgodnie z którym idea działań komunikacyjnych jest nierealistyczna. W odpowiedzi na ten zarzut zwracam uwagę na fakt, iż teoria działań komunikacyjnych wyznacza zbiór warunków empirycznych, które muszą być spełnione, aby działanie komunikacyjne było możliwe. Te warunki są wymagające, lecz nie nierealistyczne.
    The “classical” philosophy of science, basic tenets of which have been subjected to severe criticism over the years, conceives of science as the medium and the touchstone of rationality. Based on this assumption, the theory of science is the theory of rationality. Habermas’ theory of communicative action offers an interesting switch to this classical perspective. In his account, the notion of rationality is wider than that of science: rationality is irreducible to science constituting only one of three pillars of rationality. It also means that science cannot be reduced to an instrumental form of rationality. This account of the relationship between science and rationality sheds a light on the most frequently formulated critical argument against Habermas’ theory, according to which the idea of communicative action is unrealistic. In my reply to that I argue that the theory of communicative actions determine a set of empirical conditions that must be met for a communicative action to be possible. These conditions are demanding, but hardly unrealistic.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 223-240
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Communication and Action: Re-Reading Habermas in the Age of Activism
    Komunikacja i działanie: odczytywanie Habermasa na nowo w dobie aktywizmu
    Autorzy:
    Pieczka, Magda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686657.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    teoria działania komunikacyjnego
    zmiana społeczna
    kampanie
    komunikacja strategiczna
    komunikacja rozwojowa
    theory of communication action
    social change
    campaigning
    strategic communication
    development communication
    Opis:
    Technologie komunikacji cyfrowej, światowe wstrząsy polityczne, fale silnego aktywizmu i protesty spowodowały, że badania nad komunikacją znów stały się niezbędne. Można dyskutować, jak teoria komunikacji jest w stanie odpowiedzieć na to wyzwanie i czy stare teorie są adekwatne w stosunku do nowo zaistniałych warunków. Niniejszy artykuł jest w zamierzeniu częścią tej dyskusji i zwraca się ponownie do pragmatyki Habermasa, jednego z klasyków komunikacji XX w., aby podjąć refleksję nad tym, jak komunikacja i inne formy aktywności oddziałują na siebie w kampaniach dotyczących zmian społecznych, w kontekście rosnącego zasięgu komunikacji strategicznej oraz rosnącej roli mediów społecznościowych w aktywizmie. Artykuł zaczyna się od przedstawienia teoretycznego rozłamu jako problemu wielu podobszarów komunikacji, takich jak komunikacja publiczna, PR, komunikacja dla zmiany społecznej oraz komunikacja rozwojowa, którą opisuję jako szczególny przykład. Nowsze badania odstąpiły od tej problematyki. W zamian badacze podkreślają potrzebę przyjęcia nieliniowych modeli komunikacji dla zmiany społecznej i decydują się na przyjęcie hybrydowości jako rozwiązania teoretycznego zamętu w ramach tej dziedziny. Celem analizy przedstawionej w niniejszym artykule jest wykazanie, że pragmatyka komunikacji Habermasa dobrze objaśnia skomplikowane praktyki prowadzenia kampanii w sposób spójny, a także ekspansywny teoretycznie. Odczytanie Habermasa na nowo umożliwia również udzielenie odpowiedzi na postulaty wysuwane przez badaczy ruchów społecznych, aby wyjść poza granice strategii i uznać znaczenie szerszych konwersacji i skryptów kulturowych. Konceptualizacja publicznych kampanii jako ciągów aktów mowy, zdefiniowanych tutaj jako akty językowe i pozajęzykowe, daje nam narzędzie analityczne do pracy na różnych poziomach, w różnych miejscach oraz z różnymi aktorami zaangażowanymi w działania promujące społeczną zmianę, a także uprzywilejowuje komunikację jako mechanizm wyjaśniający współczesną praktykę zmiany społecznej. I wreszcie, powrót do dzieł Habermasa podkreśla znaczenie uzasadnionej pozycji, z której wchodzimy w reakcję z innymi w świecie społecznym, stawiające ją ponad pożądaną tożsamość. Zachęca to do poświęcenia uwagi działaniu i jego podstawie (pozycji moralnej), a nie atrybutom przypisanym organizacji i działaczom (tożsamość). A zatem, nacisk przesuwa się z pytania „Czy lubisz mnie/ufasz mi wystarczająco, aby za mną podążyć?” na ważniejsze pytanie „Czy to jest dobre działanie?”.
    The combined effects of digital communication technologies, political upheavals around the world, waves of powerful activism and protests have injected a new urgency into communication research. How communication theory is able to respond to this challenge is a matter of discussion, including the question of the adequacy of older theories to the new circumstances. This paper, aims to add to this discussion by returning to Habermas’s pragmatics, one of the 20th century communication classics, to reflect on how communication and other forms of action interact in campaigns for social change in the context of the growing reach of strategic communication and the growing role of social media in activism. This article starts by posing theoretical disjuncture as a problem shared by a number of communication subfields, such as public communication, public relations, communication for social change, and my particular example, development communication. The more recent scholarship, however, has moved away from this state of knowledge. Instead, scholars highlight the need to embrace non-linear models of communication for social change, and appear to embrace hybridity to deal with the theoretical confusion in the field. The analysis presented in this article aims to demonstrate that Habermas’s communication pragmatics works well to explicate complex campaigning practices in a consistent and yet theoretically expansive way. Re-reading Habermas makes it possible also to respond to the call articulated by social movement scholars to move beyond the limits of strategy and to recognize the importance of larger cultural conversations and scripts. Conceptualizing public campaigning as chains of speech acts, defined here as both linguistic and nonlinguistic acts, offers an analytical tool that works across different levels, spaces, and actors involved in social change efforts and that privileges communication as the explanatory mechanism for the contemporary social change praxis. Finally, returning to Habermas’s work underscores the importance of a valid position, rather than a desirable identity, from which to engage with others in the social world. This invites a clear and consistent focus on action and its basis (moral position) rather than on attributions ascribed to organizations and campaigners (identity). The key question thus shifts from ‘Do you like me/trust me sufficiently follow me?’ to a more substantial, ‘Is this a good thing to do?’.
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2019, 9, 2; 231-252
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Individual differences in the functional structure of action: theoretical analysis from the perspective of the Theory of Action and the Regulative Theory of Temperament
    Różnice indywidualne w funkcjonalnej strukturze czynności. Analiza teoretyczna z perspektywy teorii czynności i regulacyjnej teorii temperamentu
    Autorzy:
    Krzywoszański, Łukasz
    Herzog-Krzywoszańska, Radosława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468180.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Theory of Action
    Regulative Theory of Temperament
    individual differences
    functional structure of temperament
    style of activity
    basic actions
    auxiliary actions
    appetitive behaviors
    consummatory reactions
    Teoria Czynności
    Regulacyjna Teoria Temperamentu
    różnice indywidualne
    funkcjonalna struktura czynności
    styl działania
    czynności zasadnicze
    czynności pomocnicze
    zachowania apetytywne
    reakcje konsumacyjne
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie teoretycznej analizy różnic indywidualnych w funkcjonalnej strukturze czynności. Jako punkt wyjścia zaprezentowano charakterystykę struktury czynności pod względem formalnym, modalnym i funkcjonalnym, zaproponowaną w Teorii Czynności Tadeusza Tomaszewskiego. Następnie omówiono rozróżnienie na czynności pomocnicze i zasadnicze, z uwzględnieniem w oparciu o źródła pochodzące z klasycznych prac dotyczących neurofizjologii i etologii. Przybliżono także zakładane w Teorii Czynności rodzaje czynności pomocniczych: przygotowawcze, kontrolne, korekcyjne i zabezpieczające. Następnie opisano wyniki badań nad zakładanymi w Regulacyjnej Teorii Temperamentu związkami reaktywności z różnicami między ludźmi w sposobie wykonywania czynności. Przedstawiono także dyskusję dotyczącą pojęcia „styl działania” i formalnego statusu różnic indywidualnych w funkcjonalnej strukturze działania. Na koniec sformułowano wniosek o potrzebie ustalenia czy różnice te charakteryzują się transsytuacyjną stałością i stabilnością czasową. Zwrócono także uwagę na znaczenie dla dalszych badań prac nad opracowaniem narzędzi kwestionariuszowych do badania różnic indywidualnych pod względem udziału czynności pomocniczych w stosunku do czynności zasadniczych w działaniu
    The aim of the article is to present a theoretical analysis of individual differences in the functional structure of actions. As a starting point, the formal, modal, and functional structure of actions proposed in Tadeusz Tomaszewski’s Theory of Action are shown. Then, the distinction between auxiliary and basic actions is outlined, with reference to sources in classical works on neurophysiology and ethology. The types of auxiliary actions – as they are conceptualised within the framework of the Theory of Action, i.e. preparatory, controlling, corrective, and protective – are also described. Next, the results of research on the relationship between reactivity and the differences in how people perform actions, as seen by the Regulatory Theory of Temperament, are outlined. A discussion is also presented regarding the concept of “style of action” and the formal status of individual differences in the functional structure of actions. Finally, a conclusion is drawn on the need to determine whether these differences are characterized by transsituational consistency and temporal stability. The importance for further research in developing questionnaire tools, to study individual differences in the share of auxiliary and basic actions in activity, is emphasised.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica; 2018, 11; 13-26
    2084-5596
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania na małych próbach celwych - kilka refleksji z perspektywy budowania teorii
    Empirical research on small, intentionally collected samples - some remarks from theory building perspective
    Autorzy:
    Woroniecka, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/412822.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    praktyka badań jakościowych
    interpretatywna teoria działania społecznego
    generalizacja
    indukcja
    dedukcja
    próba
    practice of qualitative research
    interpretative theory of social action
    generalization
    induction
    deduction
    sample
    Opis:
    Streszczenie Artykuł stanowi krytykę obecnej mody na prowadzenie badań eksploracyjnych na małych próbach celowych jedynie w celach opisowych. Twierdzę, że zaniechanie analiz komparatystycznych i pracy analitycznej nad socjologicznymi opisami (nawet bardzo dobrymi) znacząco zmniejsza ich użyteczność naukową. Praktyka taka pozostaje również w sprzeczności z własnymi źródłami teoretycznymi, wśród których najczęściej przywoływane, to interakcjonizm symboliczny, teoria ugruntowana i fenomenologia społeczna. Poprawne i zgodne z wytycznymi badania jakościowe na małych próbach celowych swoje bezdyskusyjne walory naukowe zawdzięczają integralnemu związkowi między wglądem empirycznym i refleksją teoretyczną oraz – co jest warunkiem powyższego – poszerzeniu pola badawczego o serie przypadków analogicznych (zgodnie z kryteriami wywiedzionymi z materiału empirycznego). Efektem badań jakościowych ma bowiem – zgodnie z tradycją interpretatywną – być rozwój teorii socjologicznej, a nie mnożenie izolowanych opisów.
    The paper criticizes current style of conducting explorative research on small, intentionally collected samples with descriptive aims mainly. I say, their cognitive, scientific value becomes significantly limited when comparative analysis and analytical work on descriptions (even pretty good) is neglected. Such a practice is also in conflict with its own theoretical tradition, including symbolic interactionism, grounded theory and social phenomenology that are most frequently cited. Proper and conducted in accordance with the guidelines, qualitative research on small, intentionally collected samples owe their indisputable advantages to the integral connection between empirical insight and theoretical reflection and – what is a condition of the former – to broadening their research field including analogous cases (according to criteria found in empirical material). The final effect of qualitative research is to be – according to the interpretative tradition – development of the theory, not proliferation of isolated descriptions.
    Źródło:
    Przegląd Socjologiczny; 2013, 62, 1; 33 - 42
    0033-2356
    Pojawia się w:
    Przegląd Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O socjologię nieracjonalnego działania. Recenzja książki Marka Nowaka pt. Teoria nieracjonalnego działania. Socjologiczne studium na temat wolontariatu i społecznego aktywizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015
    Towards the Sociology of Non-Rational Action. Book Review: Marek Nowak, Teoria nieracjonalnego działania. Socjologiczne studium na temat wolontariatu i społecznego aktywizmu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2015
    Autorzy:
    Pluciński, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/652471.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    socjologia teoretyczna
    teoria działania społecznego
    społeczeństwo obywatelskie
    ruchy społeczne
    aktywizm
    voluntas
    welfare state
    theoretical sociology
    theory of social action
    civil society
    social movements
    activism
    Opis:
    The review article offers a “positive critique” – as it was understood by Max Weber and his followers, like Polish sociologist Stanisław Kozyr-Kowalski among others – of main theses and problems contained in Marek Nowak’s latest book Nonrational Theory of Action. The attention is focused on: the thesis of over-rationalized character of modern sociology, especially the sociology of action, attempts to reconceptualization of “non-rational” actions in close reference to the idea of voluntas, the discussion on structural conditions for activist actions, the third sector problems and the process of NGO-ization and its ambivalence. The paper examines these most crucial problems of Nowak’s perspective.
    Celem niniejszego artykułu recenzyjnego jest „pozytywna krytyka” – tak jak pojmowali ją Max Weber, a za nim wielu socjologów, m.in. Stanisław Kozyr-Kowalski – głównych tez oraz pól problemowych zawartych w książce Marka Nowaka pt. Teoria nieracjonalnego działania. Główne z nich to: teza o przeracjonalizowaniu współczesnej socjologii, szczególnie socjologii działania, próby teoretycznej rekonceptualizacji działań „nieracjonalnych” w odwołaniu do idei voluntas, następnie zaś dyskusja wokół warunków strukturalnych dla działań aktywistycznych. Szczególnie istotny wydaje się w tym kontekście problem badań nad trzecim sektorem oraz ambiwalentny kontekst jego postępującej NGO-izacji. Wszystkie wskazane wątki zostały poddane krytycznej dyskusji.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2017, 63; 153-161
    0208-600X
    2353-4850
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Music Perception and Cognition as Action. Epistemological foundations of the psychology of perception
    Autorzy:
    Gruhn, Wilfried
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/566464.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-10
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    perception
    cognition
    perceptual illusions
    perception as action
    ecological theory of perception
    Opis:
    A general discussion of the epistemological foundations of a psychology of perception will be exemplified by examples from visual and aural illusions. Based on differences between perception and cognition, the idea of perception as action is introduced and discussed in the light of modern theories of perception. Finally, a clear differentiation between perception as the sensorial input and cognition as a process that generates meaning consolidates the focus on perception and action.
    Źródło:
    Ars inter Culturas; 2019, 8; 91-100
    2083-1226
    Pojawia się w:
    Ars inter Culturas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Shannon-inspired information in the clinical use of neural signals concerning post-comatose patients
    Autorzy:
    Noh, Hyungrae
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763358.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    postcomatose disorders of consciousness
    Shannon’s theory of information
    minimal consciousness
    mental action
    Opis:
    Post-comatose patients are classified as being in a minimally conscious state when they have executive functions. Because traditional behavioral assessments may not capture signs of executive functions in post-comatose patients, clinicians look to localized brain activities in response to task instructions, such as imagining wiggling toes, to diagnose minimal consciousness. This paper critically assesses the assumption underlying such alternative methods: that brain activities are neural signals conveying information about minimal consciousness. Based on a Shannon-inspired idea of information, I distinguish between informational and engineering aspects of clinical tasks. The informational aspect concerns the conditional probability that, for example, given activity in the motor areas of the brain in response to task instructions, a patient is imagining wiggling toes. The engineering aspect concerns efficient activation of the relevant brain areas in a patient under the task conditions. This distinction shows that the current alternative methods are not informationally problematic, but are structurally “ill-formed.” For instance, the toe-imagery task requires the capacity to comprehend syntactically complex sentences, which can be dissociated from minimal consciousness. I propose a misrepresentation task, which tests the capacity to misconceptualize lukewarm water as melting wax, as a supplement to the current alternative methods. This task is as informationally reliable as these methods, but is structurally “well-formed,” as it does not rely methodologically on prerequisites such as language comprehension.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 73; 121-145
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mary Douglas "Jak myślą instytucje" – między racjonalnością ekonomiczną i socjologicznym determinizmem
    Mary Douglas 'How Institutions Think' – between economic rationality and sociological determinism
    Autorzy:
    Ząbkowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693185.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    collective action
    rational choice
    institutionalism
    theory of cognition
    Émile Durkheim
    działanie zbiorowe
    racjonalny wybór
    instytucjonalizm
    teoria poznania
    Opis:
    The book under review contains the essence of the thought of a respected researcher. It refers to economic, sociological, anthropological and philosophical issues. The review points in particular to those theoretical questions which are of interest to sociologists, economists and students oflaw. These are the origins and motives of collective action, the sustainability of the institutional framework of choice, and the relative meaning of justice.
    Recenzowana książka to kwintesencja dorobku znanej uczonej, który obejmuje zagadnienia ekonomii, socjologii, antropologii i filozofii. Artykuł recenzyjny zwraca uwagę szczególnie na te teoretyczne zagadnienia, które interesują socjologów, ekonomistów i prawników. To zagadnienia przyczyn zbiorowego działania, trwałości instytucjonalnych ram wyboru oraz względności pojęcia sprawiedliwości.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 3; 253-260
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Percepcja bez wrażeń zmysłowych. „Nowa psychologia” J. J. Gibsona
    Perception without sensations. The “New Psychology” of J. J. Gibson
    Autorzy:
    Schetz, Adriana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2128399.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    James J. Gibson
    perception
    ecological theory of perception
    gestalt psychology
    motor theory of perception
    control of action
    living retinal image
    the senses as perceptual systems
    optic array
    perceptual invariants
    Opis:
    Artykuł stanowi omówienie faz rozwoju nowego, w latach 1950-1980, podejścia do zagadnienia percepcji wzrokowej, które zaproponował amerykański psycholog James J. Gibson. Odnoszący się z dużym sceptycyzmem do wyrosłej na gruncie filozofii idealistycznej kategorii wrażenia zmysłowego, Gibson znany jest ze swojej ekologicznej teorii percepcji, w której zaciera się granica między podmiotem i środowiskiem. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że nawiązując do podstawowych założeń psychologii postaci, sformułował on wiele idei, które są w stosunku do niej nowatorskie, a przeprowadzona przez niego drobiazgowa analiza pojęcia ekosystemu bardziej zbliża go do postaciowców, niż wymierzona w kategorię Gestalt krytyka go od nich oddala.
    The paper discusses the development of the new – in 1950-1980 – approach to the visual perception proposed by the American psychologist James J. Gibson. He is known from his skepticism about the category of sensation that emerged within the context of idealistic philosophy, and from his ecological theory of perception, wherein the boundary between the subject and environment is obliterated. However, it is not always noticed that while referring to the Gestalt psychology he formulated a lot of original ideas. His detailed analysis of the ecosystem concept makes him more akin to the Gestalt theorists, despite the fact that his criticism of the Gestalt category seems to suggest the very opposite.
    Źródło:
    Roczniki Psychologiczne; 2012, 15, 1; 31-53
    1507-7888
    Pojawia się w:
    Roczniki Psychologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa
    Remarks on Jürgen Habermas’ Epistemology
    Autorzy:
    Romaniuk, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341577.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Habermas
    epistemology
    general ontology
    philosophy of language
    the critical theory
    rational reconstruction
    hermeneutical reconstructionism
    social ontology
    communicative action
    communicative rationality
    weak transcendentalism
    Opis:
    W tekście mowa jest o Habermasowskiej epistemologii w dwóch wymiarach. W wymiarze historii filozofii Habermas reprezentuje szeroko uznawany pogląd, że epistemologia jest dziedziną, która wyparła ontologię ogólną, czyli metafizykę, a także dość szczególny pogląd, że sama została wyparta przez filozofię określoną przez paradygmat lingwistyczny; lepiej byłoby mówić, że uległa przekształceniu w wyniku zwrotu lingwistycznego. W wymiarze ewolucji Habermasa poglądów epistemologicznych i w ogóle stosunku do kwestii epistemologicznych odnotowuję kilka faz. Najpierw teoria poznania występuje jako wyróżniony aspekt teorii społecznej uprawianej w „interesie emancypacji” społecznej i polega na ostrej krytyce empiryzmu, zwłaszcza jako stanowiska określającego perspektywy badawcze nauk społecznych, i nie tak ostrej krytyce hermeneutyki, z powodu jej konserwatywnej orientacji. Następnie Habermas porzuca teoriopoznawczą perspektywę krytycznej teorii społecznej na rzecz ontologii społecznej, gdzie poddaje tak zwanej racjonalnej rekonstrukcji całe spektrum „wiedzy kulturowej”, na którą składają się trzy „wymiary ważnościowe” działań komunikacyjnych i typy komunikacyjnej racjonalności: kognitywnoinstrumentalny, normatywny i ekspresywny, charakteryzujące się „równym stopniem źródłowości” i autonomizujące się wobec siebie w epoce nowoczesnej (przy czym racjonalność pierwszego typu jest tylko po części komunikacyjna). Wreszcie, na tym nowym gruncie ontologicznym (mowa o ontologii regionalnej), wraca do klasycznej problematyki epistemologicznej, by jeszcze raz zająć stanowisko wobec empiryzmu i hermeneutyki, i określić własne. Krytyka empiryzmu (a raczej krytyka Poppera, którego dystans wobec empiryzmu zostaje dostrzeżony) jest teraz znacznie stonowana, własne stanowisko pragmatystyczne (odnoszące się do nauk przyrodniczych) skorygowane w duchu „słabego transcendentalizmu” (który wydaje się zbliżać Habermasa do korespondencyjnej teorii prawdy), a co do nauk społecznych i filozofii społecznej, następuje, w nawiązaniu do tak zwanego „zwrotu interpretatywnego” w socjologii, otwarcie wobec hermeneutyki pod hasłem „hermeneutycznego rekonstrukcjonizmu”.
    In the paper Habermas’ epistemology is viewed in two dimensions. In the dimension of the history of philosophy Habermas represents the widespread view claiming that epistemology has superseded the general ontology or metaphysics, and the more peculiar view that epistemology has been superseded by the linguistic philosophy, or rather transformed in it as the result of linguistic turn. In the dimension of the evolution of Habermas’ epistemological views, and his attitude towards epistemological questions in general, several phases are to be distinguished. In the first one, theory of knowledge appears as a favoured aspect of the social theory practiced in the “interest of social emancipation”, and it consists in the slashing criticism of empiricism, especially as a standpoint that determines the research perspectives of social sciences; and not the so slashing criticism of hermeneutics on account of its conservative orientation. In the second phase, Habermas gives up the epistemological perspective of critical social theory on behalf of a social ontology where he performs the rational reconstruction of the whole spectrum of “cultural knowledge”, that is, composed of the three “validity dimensions” of communicative action and three types of communicative rationality: cognitive-instrumental, normative and expressive rationality, each of them being characterized by “co-originality” (Gleichursprünglichkeit) (the first type of rationality is only partially communicative). In the third phase, standing on this new ontological ground, he returns to the classical epistemological problems, to elaborate an attitude toward empiricism and hermeneutics, and to define anew his own position in the field. His criticism toward empiricism is now markedly toned down; Habermas’ own pragmaticist position (referring to natural sciences) is corrected in the spirit of “weak transcendentalism” (which seems to bring Habermas’ position closer to the correspondence theory of the truth). As for social sciences and social philosophy, an opening toward hermeneutics under the banner of “hermeneutical reconstructionism” occurs, in connection with “interpretative turn” in sociology.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2013, 1; 9-34
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak kształtujemy nasze wartości i jak zyskują one moc zobowiązującą?
    Autorzy:
    Hubig, Christoph
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644304.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Wertpluralismus
    Wertekonflikte
    Handlungstheorie
    Ausrichtung auf die Werte
    plurality of values
    conflicts of values
    action theory
    focus on values
    pluralizm wartości
    konflikty wartości
    teoria działania
    ukierunkowanie na wartości
    Opis:
    Die postmoderne demokratische Gesellschaft zeichnet sich durch einen Pluralismus der Werte und normativer Haltungen aus. Angesichts der axiologischen Mannigfaltigkeit der liberalen Gesellschaft sind zahlreiche Konfliktsituationen unvermeidlich, die letztlich den Charakter einer Auseinandersetzung um die Werte annehmen. Wo soll man nach jener „verbindlichen Kraft“ suchen, die für die normative Stabilität der sozialen Gemeinschaft bürgt? Die Antwort auf diese Frage erfordert die Bewusstmachung und die erneute Erläuterung des Charakters der moralischen Werte. Der Autor forscht nach einer Definition der Werte im Zusammenhang mit der Handlungstheorie (der Ziele, der Beweggründe, der Mittel und des Vorrangs). Ein so definierter Wert bildet den Ausgangspunkt für die Suche nach dem Grundsatz, der die Wertekonflikte regelt, und in weiterer Perspektive für die Werttheorie als „Wissenschaft von Konflikten“. Die Formulierung einer „philosophischen Grammatik der Werte“ ist eine Bedingung für die pädagogische Ausrichtung auf die Werte und eine Garantie des axiologischen Pluralismus, der die Grundlage der liberalen Demokratie bildet.
    The postmodern society is typified by the plurality of values and normative attitudes. With this axiological rainbow of the liberal society, conflicts are inevitable; these ultimately appear in debates over values. Where is the “binding force”, a guarantee of a normative stability of society, to be found? To answer this question, the essence of moral values must be understood and reiterated. The author seeks a definition of values in relation to action theory (aims, motivations, means and preferences). Thus defined, value becomes the starting point in the quest for a principle regulating conflicts of values, as well as a cornerstone for axiology understood as “the science of conflicts”. Formulating “the philosophical grammar of values” is a precondition for a pedagogic focus on values and a guarantee of axiological pluralism, which is the basis of liberal democracy.
    Ponowoczesne społeczeństwo demokratyczne charakteryzuje pluralizm wartości i postaw normatywnych. W obliczu tej aksjologicznej różnobarwności społeczeństwa liberalnego nieuniknione są liczne sytuacje konfliktowe, przybierające ostatecznie charakter sporu o wartości. Gdzie poszukiwać owej „mocy zobowiązującej“, która stanowi gwarancję normatywnej stabilności wspólnoty społecznej? Odpowiedź na to pytanie wymaga zrozumienia i ponownego wyeksplikowania istoty wartości moralnych. Autor poszukuje definicj wartości w powiązaniu z teorią działania (celów, motywacji, środków i preferencji). Tak zdefiniowana wartość stanowi punkt wyjścia dla poszukiwania zasady regulującej konflikty wartości, a w dalszej perspektywie dla aksjologii rozumianej jako „nauka o konfliktach”. Sformułowanie „filozoficznej gramatyki wartości” jest warunkiem pedagogicznego ukierunkowania na wartości oraz gwarantem aksjologicznego pluralizmu, będącego podstawą liberalnej demokracji.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2013, 8
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowe uwarunkowania przestępczości w brytyjskich badaniach kryminologicznych
    Environmental factors of crime in British criminological studies
    Autorzy:
    Bernasiewicz, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550226.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    przestępczość nieletnich
    karalność ojców
    psychospołeczne czynniki ryzyka
    transmisja międzygeneracyjna
    sytuacyjna teoria działania (SAT)
    delinquency
    convictions of fathers
    psychosocial risk factors
    intergenerational transmission
    Situational Action Theory
    Opis:
    This study presents the theory of intergenerational transmission of criminal behaviour. The conviction of fathers is related to the convictions of their male offspring and to the psychosocial risk factors. In the second part of the article SAT (Situational Action Theory) is described. SAT explains how person-setting interactions influence people to follow or breach rules of conduct (stated in law).
    Przedmiotem analizy jest teoria międzypokoleniowej transmisji zachowań przestępczych. Karalność ojców odniesiona została do karalności ich synów oraz do psychospołecznych czynników ryzyka. W drugiej części artykułu omówiono teorię SAT (sytuacyjna teoria działania), która wyjaśnia, w jaki sposób interakcje pomiędzy jednostką i jej środowiskiem wpływają na przestrzeganie bądź łamanie norm odnoszących się zachowania (zwłaszcza norm prawnych).
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2017, 7, 1; 27-36
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.
    Interpreting the social world: Sociology and translation.
    Autorzy:
    Czech, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441414.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    Teoria socjologiczna
    przekład
    socjologia interpretatywna
    działanie społeczne
    fakt społeczny
    socjologia życia codziennego
    Sociological theory
    translation
    interpretive sociology
    social action
    social fact
    sociology of everyday life
    Opis:
    Przekład nie jest zjawiskiem wyłącznie językowym; zanurzony jest głęboko w kontekście społecznym i kulturowym. To konstatacja dosyć błaha, jednak tym bardziej zwraca ona uwagę na zaskakującą nieobecność zjawiska przekładu w refl eksji socjologicznej. Socjologia języka i socjologia literatury bardzo niewiele miejsca poświęcają problematyce tłumaczenia, choć przekład staje się wszechobecnym elementem świata społecznego. W związku z tym za nowatorski można uznać pomysł socjologii przekładu mający swoje źródło w przekładoznawstwie. Autorka nie chce stawiać tezy podobnie radykalnej do tej, którą zaproponował Eugene Nida, pisząc, że w ostatecznym rozrachunku wyłącznie socjologiczne podejście do tłumaczenia można uznać za prawomocne. W zamian za to, autorka prezentuje trzy socjologiczne podejścia do przekładu. Pierwsze z nich wywodzi się z hermeneutyki, drugie ujmuje tłumaczenie w kategoriach działania i faktu społecznego, trzecie natomiast korzysta z przekładu jako metafory zjawisk społecznych.
    Translation is not just a linguistic phenomenon, as it is related to the social and cultural context. That is not a very innovative finding. But as such, it illustrates very clearly the surprising absence of sociological reflection on translation. Sociology of language and literature do not pay much attention to the issue of rendering – an ubiquitous aspect of our world. That is why the idea of a sociology of translation may be considered as a very fresh one. In the article I don’t state a thesis as radical as the one developed by Eugene Nida who wrote that „only a sociologistic approach to translation is ultimately valid”. Although, I present three possibilities of sociological study on translation – inspired by hermeneutics; viewing translation as a social action and as a social fact; and, finally, as a metaphor of social relations.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2011, 10; 19-28
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Implikacje psychoanalizy Zygmunta Freuda dla teorii socjologicznych Jürgena Habermasa, Talcotta Parsonsa oraz socjologii psychoanalitycznej.
    The Implications of Sigmund Freuds Psychoanalytic Theory for the sociological theories of Jürgen Habermas, Talcott Parsons and psychoanalytic sociology.
    Autorzy:
    Dyba, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441258.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    Zygmunt Freud
    Jürgen Habermas
    Talcott Parsons
    psychoanaliza
    socjologia psychoanalityczna
    teoria agresji
    działanie komunikacyjne
    Sigmund
    Freud
    Jürgen
    Habermas
    Talcott, Parsons
    psychoanalysis
    psychoanalytic sociology
    theory of aggression
    communicative action
    Opis:
    Artykuł, w oparciu o wybrane aspekty konkretnych teorii społecznych, zwięźle przedstawia trzy rodzaje wpływu myśli psychoanalitycznej Zygmunta Freuda na teorię socjologiczną. W pierwszej części pracy ukazane zostały wpływy psychoanalizy freudowskiej na sposób ujmowania dynamiki zjawisk oraz procesów społecznych na przykładzie niektórych komponentów teorii Jürgena Habermasa. Następnie pokazano rodzaj oddziaływania, polegający na zapożyczeniu pojęć i konstruktów teoretycznych opracowanych przez Freuda do analizy i opisu zjawisk społecznych. Do zilustrowania tego rodzaju oddziaływania posłużono się elementami myśli Talcotta Parsonsa. Artykuł zamyka syntetyczna analiza trzeciego rodzaju oddziaływania, przyjmującego formę samodzielnego paradygmatu, a przejawiającego się w ramach ukształtowania nowego sposobu myślenia o zjawiskach społecznych.
    This article concisely outlines three types of influence that Sigmund Freud's psychoanalytical thought has had on sociological theory, based on selected aspects of various social theories. In the first part of the paper the impact of Freudian psychoanalysis is shown with regards to describing the dynamics of social phenomena and processes, as illustrated by chosen components of Jürgen Habermas’ social theories. The next influence discussed consists of adopting concepts and theoretical constructs developed by Freud for the purpose of analyzing and describing social phenomena. The argument is exemplified by elements of Talcott Parsons’ social thought. The paper concludes with a synthetic analysis of the third type of influence, which manifests itself in the form of a separate paradigm, which can be observed as a completely new way of thinking about social phenomena.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2009, 6; 120-132
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstruktywistyczna edukacja do konstruktywistycznego nauczania. Redefinicja relacji teorii i praktyki w akademickim kształceniu nauczycieli
    Constructive education for constructive teaching. Redefining the relationship between theory and practice in academic teacher education
    Autorzy:
    Gołębniak, Bogusława Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1387004.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    constructivism
    knowledge situated in context
    cultural-historical theory of activity
    monological
    dialogical and trialogical approach in education to teaching
    teaching by projects
    research in action
    formative interventions
    Opis:
    In this article, I discuss adult learning models and their implications in the field of academic didactics addressed to teacher candidates, which seem adequate to thinking about teaching (learning) in school inspired by constructivist-interpretative paradigms (Klus-Stańska 2018). Referring to David Guile’s (2005b) typology of approaches to professional education, which takes into account the criterion of the adopted theories of learning (a monological approach based on cognitivism, a dialogical/participatory approach, rooted in the model of cognition situated in context, and a trialogical approach corresponding to the theory of activity along with social constructivism), I compare the implications of the differentiated re/defining of the theory and practice relations in the programmes of the pedagogical component of studies constructed in accordance with the identified approaches.
    Źródło:
    Problemy Wczesnej Edukacji; 2020, 51, 4; 32-46
    1734-1582
    2451-2230
    Pojawia się w:
    Problemy Wczesnej Edukacji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynowa teoria metafory na tle filozofii Donalda Davidsona
    Causal theory of metaphor and Donald Davidson’s philosophical system
    Autorzy:
    Maciaszek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/561282.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Semiotyczne
    Tematy:
    działanie
    interpretacja
    metafora
    prawda metaforyczna
    przyczynowość
    teoria prawdy
    warunki prawdziwości
    zdarzenie
    znaczenie dosłowne
    znaczenie metaforyczne
    action
    causality
    event
    interpretation
    literal meaning
    metaphor
    metaphorical meaning
    metaphorical truth
    theory of truth
    truth conditions
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza, uzasadnienie i wyjaśnienie Donalda Davidsona przyczynowej teorii metafory z punktu widzenia całości jego poglądów filozoficznych. Poglądy te tworzą spójny system obejmujący, poza semantyką i teorią interpretacji, m.in. teorię poznania, teorię działania oraz teorię racjonalności. Proponując przyczynową teorię metafory, Davidson nie odwołał się bezpośrednio do własnej teorii znaczenia, starając się uzasadnić odrzucenie pojęć znaczenia metaforycznego oraz prawdy metaforycznej na gruncie potocznego rozumienia pojęć semantycznych. W artykule argumentuje się, że przyczynowa teoria metafory stanowi uzupełnienie systemu Davidsona, a ponadto że teoria ta ujęta przez pryzmat całego systemu pozwala wyjaśnić rolę metafor nie tylko w literaturze i poezji, lecz także w naukach przyrodniczych, prawie, religii i naukach społecznych.
    The aim of the paper is to analyze, clarify and explain Donald Davidson’s causal theory of metaphor form the viewpoint of his philosophical views which constitute coherent philosophical system comprising not only semantics and theory of interpretation, but epistemology, theory of action, and theory of rationality as well. Proposing his own theory of metaphor Davidson did not refer to his philosophy, and justified his rejection of the notions of metaphorical meaning and metaphorical truth on the ground of common, pre-theoretical views on meaning and other semantic notions. I argue that the causal theory of metaphor fits perfectly Davidson’s philosophical system and from the point of view of his system it is easy to explain the role of metaphor not only in literature and poetry, but in sciences, law, religion, and social sciences.
    Źródło:
    Studia Semiotyczne; 2016, 30, 1; 43-70
    0137-6608
    Pojawia się w:
    Studia Semiotyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zygmunt Ziembiński’s concept of the legal norm from a structuralist perspective
    Zygmunta Ziembińskiego koncepcja normy prawnej z perspektywy strukturalistycznej
    Autorzy:
    Bator, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28822410.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Zygmunt Ziembiński’s theory of the norm
    structuralist research method
    competence norm
    conventional action rule
    synchronic and diachronic perspectives
    teoria normy Zygmunta Ziembińskiego
    strukturalistyczna metoda badawcza
    norma kompetencyjna
    reguła czynności konwencjonalnej
    perspektywa synchroniczna i diachroniczna
    Opis:
    In the article I present the concept of the legal norm of conduct proposed by Zygmunt Ziembiński, situating it in the context of the structuralist research attitude – a  methodological approach dominant in the Polish theory of law in the period when this key element of Ziembiński’s theory of law was created and shaped (the 1970s and 1980s). I illustrate individual fragments of the presented concept with selected quotations that are representative of the structuralist research approach. In my view, structuralism makes it possible to understand both the overwhelming influence ofZiembiński’s concept of the norm on the Polish legal theory of the second half of the twentieth century, as well as to explain the causes of the controversies that this concept provoked in some representatives of Polish jurisprudence. I also draw attention to the evolution of the concept in question, including the weakening of its structuralist overtones in the last years of the Professor’s scientific work. An example that exemplifies this tendency is the concept of competence norm.
    W artykule przedstawiam koncepcję prawnej normy postępowania Zygmunta Ziembińskiego, ukazując ją w kontekście strukturalistycznej postawy badawczej – podejścia metodologicznego dominującego w polskiej teorii prawa w okresie, w którym powstawał i kształtował się ten jeden z najważniejszych elementów teorii prawa Ziembińskiego (lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte XX w.). Poszczególne fragmenty prezentowanej koncepcji obrazuję wybranymi cytatami, reprezentatywnymi dla strukturalistycznego podejścia badawczego. W mojej ocenie strukturalizm pozwala zarówno zrozumieć przemożny wpływ koncepcji normy Ziembińskiego na polską teorię prawa drugiej połowy XX w., jak i wyjaśnić przyczyny kontrowersji, które koncepcja ta wywoływała u niektórych przedstawicieli polskiego prawoznawstwa. W artykule zwracam również uwagę na ewolucję omawianej koncepcji, w tym na osłabienie jej strukturalistycznego wydźwięku w ostatnich latach twórczości naukowej Profesora. Przykładem, na tle którego egzemplifikuję tę tendencję, jest pojęcie normy kompetencyjnej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 2; 47-61
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    General safety concepts used in transport
    Ogólne koncepcje bezpieczeństwa wykorzystywane w transporcie
    Autorzy:
    Szymanek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013054.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
    Tematy:
    safety concepts
    transport systems
    Normal Accident Theory (NAT)
    "Swiss cheese model"
    safe space of action
    High Reliability Organizations
    complex systems
    systemy transportowe
    teoria normalnych wypadków
    "model sera szwajcarskiego"
    przestrzeń bezpieczeństwa
    Organizacje Wysokiej Niezawodności
    systemy złożone
    Opis:
    The article presents selected concepts, models and theories of safety known from research and applications in various areas of technology and suitable for use in the field of transport. In particular, attention was paid to cognitively promising in the field of transport safety, and relatively little used research concepts here: Normal Accident Theory (NAT) Ch.Perrow, "Swiss cheese model" /SCh-M/ by J. Reason, concepts of "safe space of action" by J. Rasmussen and R. Amalberti, the concept of High Reliability Organizations /HRO/, or even interpretations of the transport system as a complex system (CS). The main aim of the article was to present some important general safety concepts and show that they can be used to model safety in the field of transport. The article shows that the so-called Geysen's thesis allows for the development of justified safety analogies between transport systems and such systems of technology that have greater scientific and engineering achievements in the field of safety.
    W artykule przedstawiono wybrane koncepcje, modele oraz teorie bezpieczeństwa znane z badań i zastosowań w różnych obszarach techniki i nadające się do wykorzystania w dziedzinie transportu. W szczególności zwrócono uwagę na poznawczo obiecujące w dziedzinie bezpieczeństwa transportu, a stosunkowo mało tutaj wykorzystywane koncepcje badawcze, jak: teoria normalnych wypadków /Normal Accident Theory/ autorstwa Ch. Perrowa, model „sera szwajcarskiego” /„Swiss cheese model”/ J. Reasona, koncepcje „bezpiecznej przestrzeni działań” /„safe space of actions”/ J. Rasmussena oraz R. Amalbertiego, koncepcja tzw. organizacji dużych (wysokich) niezawodności /High Reliability Organizations/, czy interpretacje systemów transportowych jako systemów złożonych /complex systems/. Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie kilku ważnych ogólnych koncepcji bezpieczeństwa i pokazanie, że można je wykorzystywać do modelowania bezpieczeństwa w dziedzinie transportu. Z artykułu wynika, że tzw. teza Geysena pozwala na opracowywanie uzasadnionych analogii bezpieczeństwa pomiędzy systemami transportu, a takimi systemami techniki, które mają większe osiągnięcia naukowe i inżynierskie w dziedzinie bezpieczeństwa.
    Źródło:
    Journal of Civil Engineering and Transport; 2020, 2, 4; 177-190
    2658-1698
    2658-2120
    Pojawia się w:
    Journal of Civil Engineering and Transport
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-25 z 25

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies